Eoisre BnriersÈml met Tijfjarip cams
52'" jaargang. Zondag 29, Maandag 30 en Dinsdag 31 Mei 1898.
No. 9638.
Eerste Blad
VROUWENSTRIJD.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
uitgeverT h. j. c. roelants.
Bericht.
Gymnasium te Schiedam.
FEUILLETON.
V
PINKSTEREN.
BUITENLAND.
WteiltliiMiMiii'lW
com
Aboskbmbotmhu» voor Schiedam, per kwartaal f 0.90
a B omliggende plaatsen, p. kwart. - 1.05
franco per post, p. kwartaal. - 1.30
Afzonderlijke nommers- 0.02
BUBEAU t BOTEKSTRAAT ff», Teleplioon No. 123.
ADVEBTMrrnspsiuB: van 15 gewone regels met inbe
grip van eene Courantf 0.5S
Iedere gewone regel meer0.10
Bij nbonnement wordt korting verleend.
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Maandagavond verschijnt wegens den
2den Pinksterdag de Schiedatngche
Courant niet.
ADMISSIK-KXAMEN
op Maandag, Dinsdag en "Woensdag 11, 12 en
13 Juli 1898, des morgens te 8% uur.
Belanghebbenden worden verzocht zich vóór
1 Juli a.s. aan te melden bij
C. J. VINKESTEDN,
gymn.-rector.
(voor jongens en meisjes)
te SCHIEDAM.
Voor het TOELATINGS-EXAMEN, dat in
de maand Juli a.s. zal gehouden worden, ge
lieven belangstellenden vóór 1 Juli e.k.
aangifte te doen aan den Directeur
A. A. BEEKMAN.
»Tages
Welk een merkwaardig boek van den eigen-
aardigen denker Jan Hollandhetwelk deze
week verscheen I Het spreekt van gespeendheid
aan de wereld, van zwartgallig pessimisme, van
mystieke hoop. Met weedom vervult het en
met idealisme, met weedom voor wat geschiedde,
met idealisme voor het onbestemde. Er spreekt
als eene agnostische beslistheid uit.
9
Tages, de afstammeling der oude Etruriërs,
in zijn grafgewelf, waar hij bewaarder is van
de schatten in lijf en goed zijner voorvaderen,
wordt door den schrijver toevallig opgedolven
als het ware, en aan diens hand gaat hij
d'.'tig eeuwen na zijn tijd deze wereld door.
Daar wordt het bestaande aan het klassieke
getoetst, daar wordt wat was, vergeleken met
wat ij, daar wordt gehandeld over het begin
en het einde der dingen.
DOOR
HERMANN HEIBERG.
4)
Bij was een hoogst deftige, maar vreemde ver
schijning. Op een slank, nog jeugdig lichaam zat
een met spierwit haar bedekt, glad geknipt hoofd
ook de snor was wit, terwijl de kleur van het gelaat
niet, zooals bij andere menschen, spoorsgewijze
rood getint was, maar volmaakt gezond, krach
tig rood was. En al wat hij droeg en hoe hij het
droeg paste bij zijn persoon. Inderdaad, een schoon,
aristocratisch geslacht, die Lavard'sGraaf Dehn
voelde zichzelf bijna eer.igszins klein naast dezen
zelfbewusten, overal van de bewijzen van buiten
gewonen rijkdom omringden man.
ïlk heb," zoo begon hij, amijn vriend, den ouden
graaf Knut, en den docter i.it ons dorp Kneede-
holm aan tafel genoodigd Dat is u, naar ik
hoop, niet onaangenaam, waarde graaf Dehn
O neen, ik weet Reeds dadelijk den eersten
dag wil men liever niet door te veel indrukken
bestormd worden. Heeft u Imgjor al gezien
Zoo zoo hm uitmuntend 1 Ik
heb mijn vrouw maar vluchtig gesproken. Dus,
tot weerziens, over een kwartier!"
En toen ging hij weg, Axsi goedhartig toe
knikkend, en deze bleef °'!een, de horst vol on
rustige gedachten en overt? mkingen.
Het is merkwaardig, wat de gids met zijn
geleide streng vertoogend weet te bespreken.
Naast de vraag naar het wezen dor dingen,
wordt terloops sarcastisch over belastingwezen,
sport, taal, ja wat niet al gesproken en worden
daarover de zoo vaak kerngezonde ideeën ge
geven van een oud man, die van de wereld
bijna afgestorven is. Dogma's worden bestreden
en verdedigdgodsdienstige stellingen opge
bouwd christelijke ideeën getoetst aan pliilo-
sophische. Tages, de onver winbare raisonneur,
weet stelsel tegen stelsel, theoi ie tegen theorie
te stellen.
Eindelijk eerst breekt diens verzet en do ter
wille van den belangwekkender! dialoog ge
schapen dubbelganger van den schrijver, sluit
zich bij een vrome pelgrimsscliaar aan, eindelijk
in zijn niet eindigend leven rust vindend.
In Jan Holland's jongste schepping schuilt
idealisme, vaak vergald idealisme van een
grijsaard.
Het lijf werd oud, de geest bleef wakker
denken. Als de plant neigt hij naar de zon,
waar hij die meent te zien, als een blinde
tastend, ook mistastendsteeds naar hooger
reikend, vol vuur, vol heiligen geestdrift.
In onze dagen zijn er zoo velen, die het
heilige vuur, waarvan oude boeken ons spreken,
niet kennen, die de vervoering van den geest
nimmer hebben, en wat zij ten goede werkt
niet weten.
En toch missen zij die zoo noode.
Het is niet mogelijk de levenstaak te vol
brengen zonder dat er iets is nedergedaald
van den geest, die ten leven wekt en warm
maakt, op den arbeider.
Zooveel is er wat tot weemoed en neer
slachtigheid stemt, zooveel is er wat neerdrukt,
dat wij niet dankbaar zouden aanvaarden wat
van buiten aan geestdrift en idealisme tot ons
komt. Dat bedenken wij in deze dagen van
Pinksteren.
De oude Israëlieten vierden hun Pinksteifeest
als oogstfeest. Ilun Pinksteren, het feest van
den vijftigsten dag, naar de woordelijke betee-
kenis, viel samen met het binnenhalen van
de veldvruchten. De gloeiende zon had het graan
reeds vroeg doen rijpen en de verzengende hitte
de halmen geel gemaakt. Lang voor men dat
in ons klimaat kan doen, nam men de sikkel
ter hand en vielen de golvende velden.
De eetzaal op Rankbolm lag ter achterzijde van
het groote salon dat om zijn spiegelwanden de
spiegelzaal werd genoemd. Toen Axel door Frederik,
die in een onberïspehjken rok met witte das ge
stoken was, daarheen werd geleid, vORd bij het
gezelschap reeds bijeen.
De gravin hie hem dadelijk vriendelijk toeknikte,
was in gesprek roet graaf Knut, een kleinen, dikken,
bewegelijken man met een hinkend been en een diep
litteeken over het levendige, echt Deensche gelaat.
Graaf Lavard onderhield zich daarentegen met
den jongen dokter Presto, wiens diep-zwart haar
en donker gelaat eerder herinnerde aan een Italiaan
dan aan een bewoner van het Noorden.
Irr.gjor eindelijk stond voor een groote, rijk
vergulde kooi en hield zich bezig met een prachtigen
bonten papegaai, dien zij leeder liefkoosde en die
ook van haar veel scheen te houden.
En toen vond de algemeene voorstelling plaats
en wisselden Axel en graaf Knut eenige woorden
met eikaaralleen Imgjor bleef na een stijve
vormelijke buiging naast de kooi staan en ging
daar eerst vandaan toen Frederik de vleugeldeuren
naar de eetzaal opende, waar de tafel schitterde
van kristal en zilver.
Graaf Knut geleidde de gravin, de graaf gaf een
nog juist binnengekomen dame, die voorgesteld
werd als Imgjor's gouvernante, den arm, en Axel
werd geplaatst tusschen Imgjor en den dokter, zóó
dat hij en de overigen, met uitzondering van Imgjor
voor wie aan de korte zijde der tafel gedekt was,
tegenover elkander zaten.
Het gesprek werd in het begin zoo volkomen
door de gravin beheerscht, dat de anderen geen
gelegenheid vonden tot afzonderlijke gesprekken.
liet Christendom deed liet eerste optreden
der apostelen, bij de stichting van de Christe
lijke gemeente, met dit fee--t samenvallen. De
beteekenis werd gelouteid. Van den mttlerieelen
oogst kwam de geestelijke. CLen halmen maar
zielen vormden den oogst. Kijk kwam die in de
schuren.
In onze dagen zien de velden wit om te
oogsten, en wel staan de mannen met de sik
kels klaar, maar zoo dikwerf blijven zij onge
bruikt, omdat zoo dikwerf de ware geestdrift
ontbreekt.
Onvermoeid, met heerlijk idealisme bezield,
staan er hier en daar bereid, maar zoo velen
zijn nog onaandoenlijk op zoo weinigen is het
heilige vuur nog neergedaald.
Mocht het Pinksterfeest, dit feest der her
innering. dat vuur, dien geest aan velen geven.
Zooveel is er nog te doen
Algemeen overzicht.
Schiedam, 28 Mei '98.
Spanje cn de Vcrecnigdc Stafcn.
Van* iif.t ooulogsteurSn.
De Amerikaansche bladen reproduceeren een
spotprent, die zeer duidelijk weergeeft de rnee-
ning der Amerikanen over den toestand ter
zee. Onder het opschrift Bottled up (In de flesch),
stelt die prent voor een lleschde glooiende
bodem draagt het hoofd van admiraal C'ervera,
terwijl het hoofd van admiraal Schley als kurk
dienst doet.
Een nadere verklaring is eigenlijk overbodig.
Het Spaansche eskader is, volgens de Ameri
kanen, in de haven van Santiago als in een
llesch opgesloten door het vliegend eskader
onder Schley.
De plant is zeker geestig geconcipieerd, maar
of zij juist is, mag nog betwijfeld worden.
De zaak is, dat men zoo in Spanje als in
de Vereenigde Staten zonder berichten is omtrent
de bewegingen der beide vloten. Te Madrid
behelsden de ochtendbladen gisteren zelfs geen
enkel telegram van Cuba, maar niettemin wordt
daar beweerd dat het eskader van Cervera nog
altijd te Santiago te Cuba ligt.
Ook te Washington gelooft men dat nog.
schoon gistermorgen om '10 uur nog geen
officieel bericht was ontvangen (zooals beweerd
werd) dat Schley den Spaanschen admiraal te
Santiago blokkeerde.
Te Key-West begint daarentegen de moo
ning meer en meer de overhand te krijgen
dat liet Spaansche eskader Santiago verlaten
heeft, Eén bericht zegt zelfs dat het Zaterdag
j.l. reeds zee heeft gekozen.
Een geducht wapen is intusschen de Ameri-
Eerst later gelukte het Axel zich met Imgjor bezig
te houden en een gesprek aan te knoopen met den
dokter die zich echter even terughoudend toonde
ais Imgjor.
Er zijn jonge menschen die zonder een opzet
telijk streven om zich op den voorgrond te willen
stellen, met zulk een geslotenheid en zekerheid
optreden of alle boeken van geheimen en wijsheid
des levens reeds voor hen zijn opengeslagen. Zoo
iemand was da dokterhij gedroeg zich tegenover
Axel zeer gereserveerd en allesbehalve toeschietelijk,
Door zijn met burgerlijken trots gepaard gaand
zelfbewustzijn werd Axel in zulke mate afgestooten
dat hij er zeer spoedig van af zag zelfs nog op
zijn buurman te letten. Hij sprak hem niet meer
aan en luisterde ook niet meer wanneer de dokter
sprak, 't Is waar, ook met Imgjor sprong Preslö
zeer eigenaardig om. Hij sprak wel heel druk met
haar, maar over onderwerpen die anders alleen
door mannen besproken worden. Hij maakte baar
geenszins het hof; integendeel liet hij blijken dat
een Pres'ö evenveel in aanmerking verdiende te
komen in de weield als do familie Lavard op
kasteel Rankholm. En Imgjor luisterde naar hem
als vloeide er een evangelie van zijn lippen zij
richtte haar blikken en haar gedachten zoo inge
spannen op hem en meed Axel zoo opzettelijk,
dat deze ten laatste als een kvvhjongen tusschen
hen in zat.
Maar dat duurde niet lang. Graaf Dehn paarde
aan geest en groote gevatheid een krachtig initia
tief, en deze gavon hem met zijn groote menschen-
kennis steeds de middelen aan de hand ju) wsn*
neer hij wilde, den toestand te beneerschen. En
zoo gebeurde het ook thans.
kaansche regeering aan de hand gedaan om
Cervera's eskader, zonder eenige eigen risico,
te vernielen. De ingenieur Holland, uitvinder
van een nnderzeesche torpedoboot, die op haar
proeftocht werkelijk niet ondeugdelijk moet zijn
gebleken, heeft aangeboden Cervera's smaldeel
inden grond te boren, onder voorwaarde, dat
de regeering. wanneer hij daagt, zijn boot koopt.
De heer Holland schijnt zelf in te zien dat
zijn voorstel omneedoogend klinkt; het is dan
ook geen kleinigheid die trotsehe schepen met
hun equipage van honderden krachtige mannen
aldus te willen vernielen. Maar hij motiveert
zijn voorstel met te zeggen, dat de Marine
wel zulk eem vergelding verdient.
Wat de regeering zal doen is nog niet be
kend.
Waar het eskader van admiraal Sampson
zich bevindt, vvc-et men evenmin.
In een telegram van 20 Mei uit Key-West
zegt de eoirespondent der Times dat hij den
vorigen dag de 17 oorlogsbodems van Sampson
in het oude kanaal van Bahama hoeft gezien.
fit Key-West wordt bovendien gemeld dat
de admiraal te Key-Framlg steenkool in beslag
heeft genomen, dat daar achtergelaten was door
een ])uit«che boot en dat bestemd wasvoorde
schepen, die maarschalk Blanco gebruikt oor
kustbewaking.
Van Blanco zelf is te Madrid weer gerust
stellende tijding ontvangen, nl. dat Havanna
voor zes maanden voorzien is van levensmid-
deden voor 140,000 en Matanzas voor 00,000
man.
Tevens seinde Blanco dat Donderdag 20 tot
30 Amerikaansche schepen voor Cardenas zijn
aangekomen.
De Span jaarden zijn er in geslaagd den kabel
die de Marblchcad en de Nashville bij Ciün-
fugos hadden vernield, te herstellen.
De Spaansche torpedo-vernieler Terror is te
Fajardo op de Oostkust van Porto-Rieo aange
komen,
Te Manilla is de toestand onveranderd. liet
Amerikaansche transportschip Zafiro dat van
Manilla te Hongkong is aangekomen, bracht
deze tijding mede. Dat de commandant der
Callao gefusilleerd zou zijn, is een verzinsel.
Maandag a.s. gaat de Zafiro weer naar Hongkong
terug.
In Spanje.
In dan Spaanschen Senaat beeft Primero
Riviera, de vroegere kapitein-generaal derPhi-
lippiinen, een verdediging gehouden van het
door hem gevoerde beheer.
If'j zeide dat het »vod, dat de Amerikaansche
vlag genoemd wordt", nooit zal wapperen van
de muren van Manilla. Hij wees er op, dat de
Philippijuscho eilanden geen middelen tot ver
dediging hadden. Als gouverneur had hij die
van de regeering gevraagd, maar deze ant
woordde, dat de Paus tusscheubcide gekomen
was.
De minister van marine vond het op het
oogenblik niet geraden, over de plannen voor
In een oogwenk wist hij aan de andere zijde der
tafel het gesprek aan zich te brengen en ontwik
kelde een zoo innemende, door de bijvalsbetuigingen
der anderen beloonde welbespraaktheid dat ook
Prestfr en Imgjor gedwongen werden te luisteren.
Hij vertelde met pakkenden humor van een jacht
partij In de Laueitz en karakteriseerde de personen
die er aan deel hadden genomen, zóo meesterlijk,
dat graaf Lavard en graaf Knut hem onder luid
gelach en met een vroolijk gelaat, een dronk toe
brachten.
Maar Axel maakte ook van deze gelegenheid
gebruik om dokter Prestó een veeg uit de pan te
geven.
Terwijl hij hem (Presto) alleen een anderen
naam gaf, ontwierp hij een zoo sprekend beeld van
diens uiterlijke verschijning, zijn optreden en zijn
manieren, en ging diens zelfbewustzijn en gebrek
aan manieren met zulke mokerslagen te lijf, dat de
dame van gezelschap juffrouw Merville, die blijkbaar
Axel's antipathie tegen Prestö deelde, eerst met
een uitdrukking van groote schrik, maar toen met
eene van het hoogste genot de lippen vertrok.
Niet minder schoen de gravin behagen te schep
pen in deze bestraffing. Nadat zij eerst met een
uitdrukking van twijfel, of de beschrijving alleen
toevallig op Presto paste of dat Axel hem met
bewustheid karakteriseerde, had geluisterd, blonk
er later iets in baar oogen dat Axel niet alleen
deed blijken dat zij hem begreep, maar hem ook
zeide dat zij het hem allerminst kwalijk nam.
Gansch anders 7,as het met Imgjor gesteld, die
blijkbaar inwendig van toorn kookte.
Wordt vervolgd,)