N°. 9682,
52"° jaargang.
Donderdag 21 Juli i898.
VRQUWENSTRIJD
(i '-L\
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
FEUILLETON.
jS'tS»
UITGEVER: H. J. C. ROELANTS.
BUITENLAND.
BINNEN LAME
Abohxesikntsprub voor Schiedam, pet kwartaal f 0.90
a omliggende plaatsen, p. kwart. 1.05
franco per post, p. kwartaal. - 1.30
Afzonderlijke nommers. o.02
BUREAU f BOTEKSTIUAT ÏO, Telephoon ATo. 123.
ADrERTMmKPKus: van 1—5 gewone regels met inbe
grip van ecne Courantf 8.81
Iedere gewone regel meerqjq
Bij abonnement wordt korting verleend.
Algemeen imrr.lcht.
Schiedam, 20 Juli '98.
Na. het derde proces-Zola, dat Maandag te
Versailles behandeld is, zullen wij nu nog een
vierde krijgen. Juridisch staat de quaestie thans
aldus.
Eerst zal liet Hof van Cassatie moeten beslis
sen over de vraag of vóór de oproeping der jurv-
leden do samenhang der zaalc-Esterhazy met do
zaak-Dreyfus had belmoren uitgemaakt te zijn.
De beslissing die in deze zal vallen, beheerscht
voor een goed deel liet verdere verloop van den
strijd voor Drevfus.
Want beslist het Hof van Cassatie ten gun
ste van Zola, in den zin van zijn cassatie-beroep,
dan wordt de Drevfus-quacstie in haar geheel
een punt van behandeling.
Valt liet oordcel van liet Hof daarentegen
in een voor Zola ongunstigen zin uit, dan Iran
deze, evenals Perreux, in verzet komen tegen
het Maandag jl. bij verstek gewezen vonnis.
Het orgaan der „Droits de l'homme" brengt
dienaangaande de volgende inededeeling.
,,Do bctcekening van liet bij verstek gewezen
vonnis moet aan de veroordeelden in persoon
geschieden; zonder dat zou dit vonnis geen
enkele wettelijke uitwerking kunnen hebben-
„Eerst vijf dagen na deze betekening expi
reert do termijn van verzet. De lieer Emile
Zola en dc directeur der „Aurore" wensehen
meester te blijven van het tijdstip van het pro
ces. Wanneer de omstandigheden niet meur zul
len toelaten dat hun verdediging wordt gesmoord
of verstikt, zullen zij terugkeeron naar Frank
rijk, dan weer een land van gerechtigheid en
vrijheid geworden. In afwachting van dien dag
naderbij dan men wel denkt - zal do heer
L'mile Zola van uit den vreemde den schande
lijken doodstrijd volgen der Cavagne (do aan
hangers van Cavaignac en liet ministerio van
oorlog)."
Om nu te voorkomen dat liet vonnis hun.
oals de wet- eischt, „in persoon" beteekend zal
worden, waardoor zij de voortzetting van den
strijd vermogen op te schorten, hebben Zola
en Perreux Parijs verlaten en houden zij hun
verblijfplaats geheim. Dit geheel in het kader
hunner taktiek passende feit vindt echter in
sommige bladen een hatelijke interpretatie.
Volgens de „Echo de Paris" zou er een bevel
zijn uitgevaardigd om Zola to arresteren, en
wel op grond van het vonnis, waarbij hij tot-
vijftien dagen gevangenisstraf is veroordeeld
wegens belecdiging der schriftkundigen. Op dit
vonnis zou dc toepassing der wet-Bérenger on
mogelijk zijn geworden, doordat Maandag jl.
een nieuwe veroordeeling is uitgesproken.
Aan de prefectuur van politie had men ech
ter geen bevel van dien aard gekregen, en op
het departement van binneiilandsche zaken
werd verklaard dat men er zelfs niet aan ge
dacht had.
Waar Zola heen is, weet men niet. Sommigen
zeggen naar Noorwegen, dat hij reeds lang wilde
bezoekenanderen noemen Brussel, terwijl nir.
Labori, volgens zijn eigen zeggen, Zola geraden
heeft een reisje naar ons land te doen.
DOOR
HERMANUT HEIBERG.
47)
«Zonder woning, zonder liefde, strijdend tegen
honger en smait," ging de graaf in diepe ont-
roPiing voort, ozij, een Lavard, een verwend school
kind van het geluk; en alles ter wille van dien
eenon, aan wien zij zich had opgeofferd, voor wien
zij eer, vermogen, gezondheid, de liefde haars
broeders en (ie achting hater ineJernonschen bad
prijs gogeven Men kan zich niet voorstellen wat
zij leed. Zij verlangde zelf naar den dood. il j
alleen kon haar nog veilossing brengen. To n
kwamen wij ik, tnt wien zij zich uit aange
boren tr< l« no (it weer z m hebben gewend, mam
naar wien haar hart verlangde als vroeger. Wij
bei'len ontfermden ons terstond in liefde ovm h.i.v
helaas te iaat! Zoi al. aan den avond van een
regen.ichtigcn dag de z-tl neg wol mm» door de
wolkan bl eekt en als een weemoedige glimlach «vet
het gelaat der aarde zweult, zoo spreid')* ook ovoi
haar vernietigd leven Hit Ir to weei zien een glans
van geluk uit, Ie schoon en te plotseling oin
duurzaam te kunnen zijn. Nog was bet haar ver
gund een nieuw, jong leven met liefderijke moeder-
a«ï2*s».ï»a5r,jm's*ia=,¥ax9nrai
Intussclien zetten Bertulus en Fabre dc in
structie voort, reap. tegen Esterhazy en tegen
Picquard en Leblois, Bertulus heeft een aantal
stukken, bij Esterhazy en Mme. Pays in beslag
genomen, ter onderzoek gegeven aan den schrift
kundige Thomas. Esterhazy heeft eelt bezoek
gehad van zijn gescheiden vrouw.
In de ..Siècle'' wordt do campagne voor de
revi-ic- voortgezet.
Wij deelden gisteren reeds mede dat het blad
de hertogin van Orleans als een zijner bond-
genooten in het strijdperk had gevoerd, waarop
gevolg was een démenti namens den hertog
van Orleans.
Dc anonieme schrijver vau het eerste stuk,
die zich N. IJ. Z. noemde, had zich bereid ver
klaard zijn zegslieden te noemen, indien zijn
bewering aangaande de hertogin werd tegen
gesproken.
Nu komt de oud-minister Yves Guyot in een
artikel, getiteld „Drevfus onschuldig", met ronde
woorden verzekeren dat de hertogin van Orleans
aan den senator graaf de Blois verklaard heeft
dat men aan het Hof van Denemarken en aan
dat- van Oostenrijk niet gelooft aan Drevfus'
schuld.
Maar reeds is de heer de Blois weer voor den
dag gekomen met een démenti. Hij ontkent dat
de hertogin zich ooit aldus tegenover hem heeft
uitgelaten en verzekert, bovendien dat de her
togin, volkomen de opinie dealende van haar
echtgenoot, meer dan eens haar smartelijke ver
bazing heeft te kennen gegeven over de voort
durende opzienbarende incidenten, die in het
buitenland, vooral in Denemarken en in Oosten
rijk een onaangename terugwerking hebben.
Als gevolg van de heftige tooneelen van
Maandag jl. bobben Déroulèdo en Hubbaril ge
duelleerd. De laatste greep met ee.r onwillekeu
rige beweging Déroulède's degen en werd door
diens getuigen gedisqualificeerd. Toen Iiubbard
naar Déroulèdo toeging met den uitroep „Gij
weet toch dat ik een man van eer ben!" ant
woordde deze, dat hij daar niets van wist. Op
een nieuwe uitdaging van Hublxird antwoordde
Déroulèdo met een verwijzing naar liet oordeel
zijner getuigen, waarbij hij zich verklaarde aan
te sluiten.
President Mc Kinley heeft Maandagavond
een staatsstuk getekend, dat de Vereenigde
Staten doet plaats nemen in de rij der koloniale
mogendheden, nl. het besluit regelende het be
stuur der provincie Santiago de Cuba.
Het stuk is gericht aan den minister van
oorlog, die het op zijn beurt aan generaal Shat
ter zond inet de bijvoeging dat het in hel En-
gelscli en het Spaausch behoort gepubliceerd te
worden.
Santiago de Cuba wordt daarbij geheel onder
Amerikaanseh bestuur gesteld en, voorloopig
althans, worden de Cubanen geheel van het be
wind uitgesloten. Naar de „Daily Chrnuiele"
zouden alleen Amerikanen tot ambtenaren wor
den benoemd. Wat de stad Santiago aangaat,
denkt men dat do president Mc Kinley voor
nemens is, door de inwoners een volksraad te
laten kiezen.
Dat dit volstrekt niet naar don zin der Cu
banen is, valt gemakkelijk te begrijpen, cn de
armen la omsluiten, haar kind te kussen en te
zeg men, toen trad de engel des vre les ook aan
do sponde dezer zwaar beproefde en diukte haar
de moede oogen toe. In mijn armen had zij het
kleine schepseltje gelegi, ons beiden smeekend, zijn
vader en moeder to willen zijn. liet zon den naam
Lavard dragen voor de wereld en als ons eigen
kind opgroeien. Geen schaduw uit het donkere
verleden zou op zijn jong ontluikend leve.n vallen.
Niet voordat de omstandigheden het noodig maakten,
zou je vernemen wie je bent en wat liet lot van
je arme moeder is geweest. Die ure is gekomen
Je hebt haar zelf uitgelokt. De drilt heeft aan
mijn lippen liet streng bewaarde geheim ntrukt.
Ik moet je ailes zeggen. Je weet nu wat mij deed
handelen als ik deel: geen zelfzucht, geen klein
geestige trots, maar de beden van je moeder, ilet
was de laatste wil eener stenende, het erfdeel
retior do„do. Zj wild» je beschermd zien tegen
den man die haar zelf in schande en dood heeft
gedreven, je voor een gelijk tot bewaren. En nn
wil je toch de wereld ingaan, om even onvoor
bereid drzcil'le gevaien te ontmoeten; nu wil j»
v ui ons gaan, ons verloochenen En waarmn
Alleen uit koppigheid, alleen omdat ja eigenzinnig
heid je aandrijft! Deze Presto
»K voor mij (h.od viel Imgj u' item huistig
in de rede. »lk ken voortaan g-'en man van dien
rui am meer. Maar moet ik, omdat iij een onwaar
dige is, de goede zaak veriaten, dte bij voorga! te
dienen Zij kan daardoor geen vmandering onder
gaan, daardoor niet tot leugen worden, omdat
toestand Ut«schen de Amerikanen en de op-Han
delingen moet dun ook zóó gespannen zijn, dat
een botsing volstrekt niet tot de onmogelijk
heden behoort.
Reeds toen generaal Shafler zijn be-luit me
dedeelde dat de junta der opstandelingen San
tiago niet mocht binnentrekken, begonnen de
in=urgeinen te mopperen. Zij hadden gehoopt
de stad te kunnen plunderen zooals zij ook met
Daiquiri hadden gedaan, en de Sp tanseho in
woners te verdrijven.
De opstandelingen hadden ook reeds een gou
verneur van Santiago benoemd, t. w. Castillo,
de broeder vau generaal Demetrio Castillo, en
deze was het, die zich Yrijdag naar Shafter's
hoofdkwartier begaf, om te vragen waarom San
tiago in handen der vijanden, de Spanjaarden,
moest, blijven.
Shaftor's antwoord luidde
„De Spanjaarden zijn onze vijanden niet. Wij
strijden tegen de Spaan«che soldaten, maar wij
willen de inwoners niet berooven. Geen Cubaan
mag de stad binnentrekken. Ik boud het voor
waarschijnlijk dat de stad in uw handen zal
worden overgegeven, wanneer het Amerikaan-
sche leger vertrokken is, maar eerder niet."
Castillo verborg zijn ontevredenheid volstrekt
niet, terwijl van itutt kant do Amerikanen meer
en meer hun minachting laten blijken voor de
opstandelingen. De spanning tusseheu tie „botid-
genooten" is dan ook reeds zóó groot geworden,
dat Castillo Garcia kortaf geweigerd beeft te
genwoordig te zijn bij de ontplooiing der Ame-
rikaansche vlag. De opstandelingen verlaten hun
eigen kamp niet; hun levensbehoeften krijgen
zij evenwel van de Amerikanen.
Intusschen worden de krijgsoperutiën voort
gezet. Maandagmiddag heeft een sloejj van de
il a r b 1 e li e a d te Caimarmera de formeele
kennisgeving gebracht, dat generaal Toral zich
overgegeven had en Santiago gevallen waste
gelijk werd dc stad gesommeerd zich eveneens
over te geven- 's Middags werd daarop de Spaan
selie vlag neergehaald, en gisteren zou de stad
feitelijk aan de Amerikanen overgaan.
Zeven Amerikaansehe kruisers hebben Maan
dag Mauzanillo gebombardeerd en eenige koop
vaardijschepen in de haven in brand geschoten.
Spaanselie kauouneerbooten die de haven ver
lieten om de stad te verdedigen, zijn gestrand.
Toen het berieht. van dit bombardement van
Havanna naar Londen werd overgeseind, was
het resultaat der beschieting nog niet bekend.
ilet aantal Spaanselie krijgsgevangenen be
draagt 22,780, meer dus dan Simfter's leger
macht telt.
Men zegt dat generaal Miles reeds naar Por-
to-Rico is vertrokken om liet terrein te ver
kennen voor een bombardement van San Juati,
Omtienl dc- Philippijncn blijft bet nieuws
sehaarsclt. Volgens sommige bladen, die de Ame
rikanen niet zeer gunstig gizind zijn, zou ook
daar een gespannen verhouding zijn ontstaan
IttSseheu do opstandelingen en de Amerikanen,
zoodat de Iaatsten, willen zij Manilla nemen,
wel eens Spanjaarden en insurgenten tegenover
zich zouden kxnuien zien.
Volgens den correspondent der „Daily Mail"
te Hongkong heeft zich een nieuw incident voor
gedaan tussclien den Duitsclien cn den Ame-
m X&smBB***-*• TBZ wurg nn- 3aWBS3BgB
vabche profeten zich in haar dienst dringen. En
hoe meer mon beproeft haar ten onder te brengen,
des te meer zijn wij verplicht haar hoog te houden
en te bevoi deren. U heeft mijn moeder geholpen,
schoon zij de markiezin de Nevilles was, on tt heeft
mij oen plaats in uw hart gegeven, schoon ik
denzelf'len naam draag. In waatheid, n zelf heeft
mi; een schitterend voorstel pegeven en mij be
wezen dat bet em eer is dun naam Ltvard te
dragen. Ik zal dien vorder voeren wanneer u liet
toestaat, en ik zal nu eerst recht er naar streven
in tiw geest to werken, door voor de gehoelo lijdende
mens rilheid te willen zijn wat u voor mijn arme
moeder is geweest eon redder uit smaad en ver
nedering, een heiper in dei nood, een vriend der
armen en bedrukten 1"
Zij reikte hem vrjimelig met een vragen len
bhk de hand toe «Wij wil'en blijven die wij waren,
eer deze kloef zich tussclien ons itad geopend, die
u mot uw verlui tl weer heeft gesloten. Ik zal
nooit vergeten dat ik u dank en helde vorschttl ligd
ben voor al bet goede dat u mijn moe Ier en mij
heeft aangedaan."
«Goed zoo!" zei gaal Lavard, zijn ban I f-ggen I
in de hem aangeboden huid. uLiut ons lo on hm
blijven. Wees jij weer je ze f, de Ireule Lavard, tegen
wie ie lereen met achting en bowondermg opziet.
Ik zal je weldadigh'idszin geen greiuen s'eüun.
Laat alleen af van die zoogenaamde «nieuwe
ideeen", die twijfelachtige elementen, zooals dezen
Presto on anderen van hetzelfde soort, aan de
oppervlakte brengen. Bezoek geen vergaderingen
riknaiwhen admiraal. De Ir en e. een der lJutL-
K'he oorlogs-u-licpen. trachtte onlangs Mariveles
te passecrcn maar Dewey zond het de M e
Culloeli achterna om liet Duit-whe schip to
gen te honden. Dc Irene weigerde, maar de
M e Cull o e h dwong het terug te keeren. Ad
miraal Diederielts zou hierover bij Dewey een
ff'f tig protest hebben ingediend.
ficracnsilc Bedcclccllngcn.
Tiet blijkt dat de prins vau Wales zijn linker
knieschijf heeft gebroken. Zijn toestand geeft
vooralsnog geen aanleiding tot bezorgdheid.
De prins is 57 jaar oud.
Volgens de „Politiselie Corrcspondenz" heeft
den 1 Iden dezer, liet Grieksehe Petcr-en-Pnui-
fecsl, in de Montenegrijnsehe hoofdstad Cct-
linge een opzienbarende betooging plaats ge
vonden. Prins Mirko hield een toespraak tot de
Bosniérs en Llerzegowijtieu, die als gasten op
staatskosten werden onthaald. Daarop volgden
tooneelen van verbroedering iu tegenwoordig
heid van vorst Nieolaas.
Naar uit Belgrado aan do „Lokal-Anzeigcr"
wordt gemeld, is aldaar een groot bedrog ont
dekt in de kas van bet autonoom staatsmono
polie. De hoofdkassier zou niet minder dan acht
millioen francs te weinig hebben geboekt.
De cud-Zouaven en het kiesrecht.
„De Maasbode" wijst erop, dat door de jong
ste beslissing van den Hoogen Baad liet kies
recht van otid-zouaven, van wie men zegt, dat
zij het Nederlandschap hebben verloren, een ge-
duchten knak heeft gekregen. Zooals men weet
hadden drie bewoners van Haastrecht ziclt als
kiezer opgegeven en eisehten van den burge
meester, dat hij, na zijn weigering, zoxi bewij
zen, dat zij geen Nederlanders waren, wat hij
uit den aard der zaak niet kon.
Vandaar hun verschijnen voor den kanton
rechter, die de bewijslast van den burgemeester
afwierp en van de otid-zouaven den eed vorder
de, dat zij geen zouaaf waren geaveest. Dit kon
den zij natuurlijk ook weer niet en derhalve
bleven lntn namen van de kiezerslijst.weg. Hun
beweren voor de Hoogen Rand, dat niet op hen
maar op den burgemeester de bewijslast moest
drukken, is niet aangenomen; en zoodat, nu do
kantonrechter in het gelijk is gesteld, de regel
geldt, dat ieder die door een burgemeester, op
grond van vermoedclijken vroegeren buitenland-
schim krijgsdienst zonder Koninklijke vergun
ning, van de kiezerslijst wordt geweerd, het be
wijs moet overleggen, dat Hij „onschuldig" is.
Daar dit geschieden moet door een eed, staat
den oud-zouaaf niet anders te doen dan natu
ralisatie aan te vragen. De daarop vallende kos
ten zouden wellicht, meent de „Maasbode", ge
dragen kunnen worden door de Zouavenbrocder-
sehappen en de Katholieke kiesvereenigingen.
Aijeli.
De correspondent to Batavia van do „N. R.
Ct." seint:
meer. Bewaar je vrouwelijke waardigheid, die maar
al te licht kan lijden door een optreden als waarin
je, door slechte voorbeelden, on aansporingen ver
lei 1, tot nog ton behagen schepte. De sieraad der
vrouw is zedigheid. Brutaal aflecteeren van manne
lijke energie is onvrouwelijk en kan slechts
afstootend werken Is Kneedeholm, waar de nood
nu zoo groot is. niet toereikend voor de bevrediging
van je Baastenlieide 1 En hebben wij zelf, die je
zoo na aan 't hart liggen, er geen aanspraak opï
Blijf bij ons, hngjor 1 En bij ai wat j» doet en
denkt, vraag je steeds af«Wat zou mijn moeder
daarvan zeggen V' PiéLoit gebiedt je, haur wil te
eerbiedigen, iloe zou je voor anderen een leer
meesteres willen zijn in datgene waarin je zelf
tekort komt! Geloof me, mijn kind, in de wereld
zou alios beter en in volmaakte harmonie zijn,
wanneer een ieder de band ter eigen verbetering
aan 't werk legde en naar volkomenheid streefde
Imgjor stond een oogenbiik in diepe gedachten
verzonken. Toen zeida zij aarzelend, terwij! zij haar
hand uil die van don gruaf losmaakte
«Uw woorden geven te denken. Ik zal mij zelf
nog verder op do proef «tellen en mijn werkkring
vooreerst tot Knepdeholm bepoiken. Dat zal voor
mij een school der nansterliefde zijn, en eeist wan-
noor ik d ut toets kan doorstaan, zal ik wat ik
leerde, in Ij:eederen kring nuttig aanwenden. Wees
verzekerd dat ik steeds mij uw vriendelijke raad
gevingen herinneren en er op bedacht zal zijn,
mijn vrouwelijke waardigheid hoog te houden.
(Wordt vervolgd.)
