52'" jaargang. Zondag 24 en Maandag 25 Ju!: 1898, N". 9685. Eerste Blad VRÖÜWENST RIJD Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, uitgeverT h. j.~cTröelants. Tentoonstelling van Vrouwenarbeid. FEUILLETON. BUITENLAND. AsoKHBHgaTsra» root Schiedam, per kwartaal f 0.90 b omliggende plaatsen, p. kwart. - 1.05 o franco per post, p. kwartaal. - 1.30 Afeonderlijke nommere0.02 B1JRE1VBOTE51STRAAT 70, feleplioon Bfo. 123. ABTOBTswrspaus: van 1—5 gewomj rogcla mot inbe grip van ceno Courant. f 0.52 iedere gewone regel meor - 0.10 By abonnement wordt korting verleend. ii Bij de betrekkelijk uitgebreide stof is bet niet wel anders mogelijk dan liier en daar een greep te doeneene tentoonstelling moet men zien, van bescbrijvingen, die of onvolledig, of uit den aard der zaak dor moeten zijn, kan men geen volledige voorstelling gevend beeld verwachten. Daarom ook is bet plan zoo toe te juichen van eenige stadgenooten, om een aantal meisjes uit den werkenden stand voor een geringe bijdrage, een waardeeringsbijdrage, in staat te stellen om deze tentoonstelling te bezoeken en aldus door eigen aanschouwing zich van haar belang een voorstelling te maken. In zoodanig reisje, ouder oordeelkundige leiding zit een groote opvoeden de kracht, die door bun honderd goede raadge vingen niet geëvenaard wordt. In ebt seizoen van vacantie-reisjes is dan ook het plan der genoem de stadgenooten voor uitbreiding alleraanbeve- lenswaardst. Beginnen wij onze rondwandehng voor heden weer bij den ingang van het hoofdgebouw, dan merken wij rechts daarvan de mattenvlecbterij van bet „Frieseh Comité'' te Leeuwarden op. Wij zien bier een werkster aan baren nedcrigen arbeid, eentonig misschien, maar althans eenigs- zins loonend. Vlak hierbij troffen wij den zoon en de dochter aan van den stoelenfabrilcant L. ten Wolde te Noordwolde, die bezig zijn met soortgelijk werk, het vervaardigen uit riet van stoelen, bloemtafels enz. Het is een lust de ze kerheid op te merken, waarmee de teekening in ieder voorwerp gelegd wordt, nimmer faalt de hand in bet op de juiste plaats aanbrengen der weeke twijgen van de buiging en met vrij groote snelheid schiet men op. Voor wij verder voortgaan werpen wij even een blik op de reusachtige kaart van Nederland, ingezonden door de industrie-commissie der ten- toonstelhng, welke kaart vlak achter den hoofd ingang is opgehangen. Mejuffrouw Marie Jun- gius te Scheveningen, die de ontwerpster is, heeft hierop aangebracht naast den naam van iedere gemeente een aantal cijfers, die naar een klapper verwijzen, welke ons weder leert, in welke bedrijven in elke gemeente vrouwen baai- brood vinden. Voor Schiedam treffen wij hier de kaarsenfabricage, de cartonnage, de wascli- en strijkinrichtingen; voor Vlaai'dingen, deze laatste benevens de nottenvervaardigingvoor Overschie weer de wasch- en strijkimicliting. Geheel volledig kan natuurlijk deze opgave niet zijn, maar op den duur kan ze den grond vor men tot een vrij vertrouwbare statistiek. Wandelen wij verder, dan treden wij, na ter loops opgemerkt te hebben, dat wij verwon deren ons er over de eerste prijs voor de DOOR HERMANN HEIBERG. 50) Haar nijdige weigering wist de agent spoedig te bedwingen. Ondanks hun woede en haat moes ten zij bukken en in de kamer nam Imgjor ter stond het woord en verweet de lasteraarster haar gemeene daad. ïU kan kiezen eindigde Imgjor zte be kennen dat alles gelogen is en hier mij in 't bijzijn van dezen heer om vergiffenis te vragen, of dade lijk den agent te volgen. Ook op arrestatie van uw moeder wegens mishandeling harer dochter zal ik aandringen, Spreek dus I Dat u den brief heeft geschreven, heeft uw vroegere verloofde, de oppasser Yasse! verklaard Het meisje, een flinke blondine, klemde de lippen opeen, vertrok den mond en antwoordde niet. Ook de moeder bewaarde een houding van norsch verzet. «Niemand heeft het recht mijn huis binnen ie dringen en zich in mijn aangelegenheden te mengen.' verklaarde zij. Zij behoefde alleen voor den rechter een verhoor te ondergaan, en diens onderzoek zou uitmaken, dat haar dochter den brief niet geschre ven had dat zij gerechtigd was om haar stiefdochter te bestraffan, daar die haar op brutale wijze bestolen had. Die laatste woorden werden echter onderbroken door tegenspraak op weenenden toon uit den mond van het kind. Zij had niets weggenomen, zeide zij. Zij was Tcntooustellingsloterij bestaat uit een fraai dia manten broche, in een der vele vitrines geëx poseerd, dan treden wij eerst even een zij- zaaltje binnen, waar de Amersfoortsche tapijt- fabriek, waarvan de heer J. G. Mouton direc teur is, hare tentou tijdelijk heeft opgeslagen. Onder leiding van mejuffrouw W. Odé zijn Met een viertal meisjes bezig Smyma-tapijten te knoopen van verschillende afmeting en dessin, een werk ,bij uitstek voor vrouwen geschikt. Draadje voor draadje wordt ingeknoopt en bij tiissclienpoozen valt bet zware blok als een nieuwe rij is bijgevoegd. Enkele kleedjes liggen als proeve van arbeid op den grond of hangen aan de wanden; de teekening legt een gunstig getuigenis af van de kunstlievendheid van den artistieken adviseur, den heer Th. A. C. Colen- brander. Ook voor de artistieke leiding wij zouden liet op deze plaats gewenscht hebben ware zeker uit de talrijke leerlingen onzer kunst nijverheidscholen wel een geschikte la-acht ge vonden kunnen worden; echter de vrouw als plaatsvervangster van den man, is ecne bewe ging slechts nog in hare kindsheid, die wel licht door deze tentoonstelling tot krachtige jeugd zich zal ontwikkelen. Of het letterzetvak, dat met eenige letterzet- sters cn drulcsters iets verder door den hellen den heer J. K. van der Veer wordt uitgeoefend, een geëigend vak is voor vrouwen, meenen wij te moeten betwijfelen. Eenerzijds streeft men er naai- om vrouwen, in winkels en magazijnen werkzaam, in plaats van haar den ganschen dag te doen staan, te laten zitten, hier bevindt men zich weder op den terugweg, tenzij men de letterzetsters op stoelen voor hare zetkasten wil doen arbeiden of zittende de bladen in de pers wil doen schuiven, iets wat wij niet wel moge lijk oordeelen. Misschien dat de zetmachine, der vrouwelijke zelster echter eene meer ideale ge legenheid aanbiedt hare krachten in deze te ont plooien. De heer van der Veer zelf is nogal op timistisch gestemd, en vindt deze arbeid voor vrouwen nu juist eeu kolfje naar hare hand, hetzij zoo, wij willen met hem niet twisten, maar kregen bij een kort bezoek niet den in druk dat er met groote ambitie werd gewerkt; de gedachten dezer arbeidsters schenen ons nog van andere dingen vervuld dan van aandacht voor haar werk. De tijd zal ook hier wel leering geven; als het een idealist als van der Veer niet gehikt, kan een ander wel aflaten er zijne krachten aan te wij den- In de industriezaal vindt men behalve het door ons genoemde, niets dat bijzondere ver melding verdient, ten minste niets dat daarop, bij onze rondwandelingen, aanspraak scheen te mogen doen gelden. In zekeren zin is natuurlijk elk tentoongesteld stuk de bespreking waard, doch niet beschouwd uit den ooghoek, waarop deze tentoonstelling o. i. dient bezien te worden Wil men bijzondere beschouwingen wijden aan die inzendingen, welke ons herinneren aan de vrouwen, die haar brood verdienen in de oester- onschuldig, Maar Thora die haar beschuldigd had, was het geweest. Zij had gezien hoe deze de latafel geopend en het geld er uit genomen had. Op die woorden volgde natuurlijk weer een on gebreidelde uitbarsting van woede van de zijde harer zuster. Zij vioog op het kind toe en hief onder een vloed van scheldwoorden den vuist boven haar hoofd op. Alleen door het tusschenbeide treden van den pohtie-agent werd een herhaling der mishandeling voorkomen. Maar juist dit incident maakte de zaak der familie Hoira nog slechter. De politie-agent, een doortastend man, verloor zijn geduld. Hij beval een oogenblik rust en bedaardheid en de door de freule geëischte ver klaring. »Spreek niet tegen maak maar geen veront schuldigingen. Anders neem ik jou en je dochter dadelijk mee. Je staat reeds lang op den kerfstok voor andere dingen Nu veranderde de houding der oude vrouw op eens. Na allerlei voorafgaande praatjes gaf zij toe dat zij we! wat te driftig was geweest, en wat Thora aangaat, die kon zich zelf nu eenmaal in 't geheel niet in bedwang houden. liet kon derhalve wel mogelijk zijn dat zij zich had laten verleiden om zulk een brief te schrijven, en als zij het gedaan had, dan zou zoo iets ook niet woer gebeuren. De freule moest maar genade voor recht laten gelden..." sZeg dan: Ik heb freule Lavard in boosheid be schuldigd. Ik neem alles terug, ik heb er berouw over en ik vraag haar mij te vergeven!" sprak Imgjor, terwijl zij haar blikken op het boosaardige meisje vestigde. En daar deze niet antwoordde: sZeg maar: Ja. Dat zal dan de bevestiging zijn van de woorden die ik zooeven heb gesproken." cn mossclcultuur, aan de stecnindustrie, aan het nette uwe ven en tal van dergelijke bedrijven, het is ons wel, maar te weinig vindt men hier van, dan dat wij afzonderlijke vermelding noodig achten. Eene opmerking willen wij echter, voor wij de industries .al verlaten, niet achterwege laten. Zij betreft liet cenigszins dubbelzinnige van het geheel, wat wij een fout achten- Wil men laten zien, zonder tendentieuze bijbedoe ling, wat in Nederland in het jaar 1898 dom vrouwen wordt gepraesteerd, wil men hieraan vastknoopen ceno reclame-expositie als het ware, wij kunnen ons er geheel mede vereenigen, doch men spene zicli er dan ook aan, het sociaal oeconomische belang uit ander dan dit oogpunt in het licht te stellen. Toch geschiedt dit niet; non gaat verder dan het enkel exposeeren; in sommige rubriekzalen dringt men den beschou wer tot een oordeel, een oordeel over oeconomi sche misstanden. Dit verstoort het harmonisch geheel. Wij bedoelen dit. Men toont den bezoekcr eenerzijds wij willen een voorbeeld uit velen nemen welk aandeel de vrouwenarbeid bijv. in liet lingcrievak lieeft. Men kweekt aldus bij hom den indruk, dat op dit gebied door vrou wen een bewondei-onswaarde mate van productie wordt geleverd. Maar even verder, en wij ko men hierop terug, wordt er op gewezen, hoe diep rampzalig het lot is der tallooze vrouwen, die in dit vak him brood verdienen. Door het opnoemen der loonen voor ieder stuk afzonder lijk door haar genoten, dwingt men tot de con clusie, dat dit hongerloonen zijn. Of het een of liet ander. Men stelle ten toon hot fraaie en iegge daarbij de genoten loonen; dan zal onmiddellijk de beschouwer zijn oordeel gereed hebben, maar men kwecko niet eerst de illusie dat vrouwen in eenig vak veel vermogen en het tot een gewenschte mate van volkomen heid weten op te voeren, zondor daarbij tevens van de nadeden te spreken, en geve dan eeni- gen tijd later het tegengif. Reclame en oecono mische opvoeding laten zich in deze niet ver eenigen. Of meent men, dat de inzendster van eene fraaie vitrine met lingcrieartikelen het ge duld zou hebben, dat men vlak naast deze vi trine een lijst had opgehangen, waarop vermeld stond, welke uiterst karige bezoldigingen de ar beidsters tot het tot stand brengen van het ten toongestelde liadden genoten? Dat dit wel ge beurt ettelijke meters verder achten wij zooal geen fout, dan toch in strijd met de harmoni sche gedachte, waarvan deze tentoonstelling is uitgegaan. Wel is dit bijna de eenige, maar he laas wordt er o. i. dubbelhartigheid door ge kweekt. Algemeen overzicht, Schiedam, 23 Juli '98. Zou er waarlijk onderhandeld worden over den vrede Er is stilstand gekomen in de krijgs- y IMHI 'iH.-i-.TiWf-.tr nrHb Nog voerde het meisje een strijdmaar toen, nu door haar moeder met woord en blik aange spoord, zeide zij fluisterendja. In Imgjor evenwel ontvlamde een gevoel van verontwaardiging. Dat waren dus de menschen voor wie zij zich opofferde Luiheid, de ruwste hartstochten en het ontbreken van ieder beter gevoel traden haar maar al te dikwijls tegen, en hier had zij juist weer zulk een voorbeeld voor oopen. Waren er niet nog eerst geheel andere plichten te vervullen Moest niet eerst begonnen worden met innerlijke ontwikkeling Na zwijgend met hst hoofd geknikt te hebben om te kennen to geven dat zij voidaan was, sprak zij, zich tot de oude vrouw wendend nWil u mij uw stiefdochter meegeven? Ik zal haar onderzoeken en is zij zooveel waard als ik hoopdan wil ik in de toekomst voor haar zorgen." Daarna vatte zij bet kind, dat in blijde verruk king luisterde, bij de hand en vestigde een blik, waarin zij tot vertrekken uitnoodigde, op don dokter, die zich ook dadelijk eerbiedig tot haar beschikking stelde. En tegelijk ook stond de oude vrouw, die dee moedig toestemde te knikken en te buigen. Nu wist zij de deugden van haar stiefkind niet ge noeg te roemen. Zij zeide op alles ja, liep ook nog op het laatst vleiend naar Imgjor toe, klaagde over haar verschrikkelijke armoede en vroeg om een ondersteuning. Zij kuste den zoom van de japon der freule, toen deze met de overigen het huis verliet met de verklaring, dat zij verdere giften afhankelijk moest maken van het gedrag in de toekomst van haar en baar dochter. Toen de namiddag was gekomen, zat Imgjor reeds weer in de kleine kamer der blinde, las haar verrichtingen; men verneemt niets van seheeps- of troepenverplaatsingenmen hoort geen plan nen of bedreigingen; het is waarlijk of beido partijen in afwachting van deu vrede het zwaard laten rusten. M: ïg men den Spaansehen minister van open bare werken gelooven, dan zal er spoedig een voor het leger eervolle vrede worden gesloten. De minister kan het weten, en men zou hier uit opmaken dat er inderdaad onderhandelin gen worden gevoerd. Een Fransch blad had be weerd dat de Spaanschc gezant te Parijs op dracht had gekregen om zich in betrekking te stellen tot den Amerikaauscheu gezant om in 't geheim onderhandelingen tc openen. Maar terstond werd het agentschap Hava-s door den Amerikaauscheu gezantschapssecretaris gemach tigd formeel tegen te spreken dat tussehen hei de gezanten over den vrede wordt onderhan deld. Ook liet Spaansdie gezantschap verklaart niets af tc weten van onderhandelingen. Wie van geen vrede wil weten, dat is maar schalk Blanco. In een door liem uitgevaardigde oroclamatie zegt liij dat de bezetting van San tiago door de Amerikanen niet van strategische beteckenis is, en derhalve volstrekt geen in vloed kan oefenen op de aanstaande Spaansclie campagne, die over Spanje's lot zal beslissen. Ilot Spaansclie leger, zegt do maarschalk ver der, is nog ongeschonden en verlangt er naar, zich met de Amerikanen in den strijd te moten. Ten slotte spreekt Blanco de hoop uit dat het leger in elk geval, ondanks de gevaren en de hinderpalen, de zege zal behalen. Er werden thans bijzonderheden hekend over de laatste beschieting van Manzanillo. Het blijkt, volgens hot officieelc bericht dien aangaande uit Playa del Este, dab de Amcri- kaansehc vloot last had gekregen de schepen van den vijand te vernielen, zonder zich in een gevecht te wikkelen met de kustbatterijen en do forten. Die last werd volkomen ten uitvoer gelegd. Drie Spaansche koopvaardijschepen, waaronder Purissima Concepcion, en vijf kanon- neerhooteu werden vernietigd. Men meent dat er een honderdtal Spanjaarden gedood werden, terwijl de Amerikanen geen verlies leden. Van Spaansche zijde wordt daarentegen op gegeven dat bij het bombardement van Manza^- nillo drie Spaansche soldaten gedood en drie officieren en twaalf minderen gewond wérden- Maarschalk Blanco zond den verdedigers zijn gelulcwenscli, met do opdracht de vesting tot het uiterste te verdedigen. Het blijkt dat inderdaad de Cubanen geheel gebroken hebben met de Amerikanen. Generaal Shafter ontkent dat hij, zooals beweerd was, de Cubanen belet had zich opnieuw van levensmid delen te voorzien, maar hij bevestigt dat de Cu banen het binnenland zijn ingetrokken, nadat Calixto Garcia aan Shafter een zeer onbesehof- ten brief had geschreven, waarin hij de gehoor zaamheid opzegt en zijn ontslag neemt. voor on was gelukkig toen zij zag, hoe deze met spanning op het gelaat naar haar luisterde. Het was den volgenden morgen omstreeks elf uur, toen Imgjor het groote ziekenhuis van Kopenhagen binnenlrad en zich allereerst begaf naar de kamer van den geneesheer-directeur om met hom te spreken over een zieke. Nadat dit was afgedaan, zeide dokter Stede, een man met een ernstig gelaat en een vriendelijke uitdrukking in de achter een gouden bril schuil gaande oogen sU wil ons, naar ik hoor, uw gewaardeerde hulp in het ziekenhuis onttrekken, freule? Hebben de laatste gebeurtenissen u daartoe aanleiding gegeven «Neen 1 Hoe komt u op die veronderstelling, dokter »Een van onze zusters, Elize, had er van ge hoord en sprak er mij over »Elize heeft reeds dikwijls geruchten over mij verspreid, die verzonnen waren, dokter. Ik moet haar wel zeer in den weg staan. En toch rijd ik haar nergens in de wielen Waarlijk, die handelwijze Imgjor sprak die woorden op hoogst ontstem den toorn maar haar toon ook even snel weder bedwingend, ging zij kaim voort »In den eerstvolgenden tijd zal ik niet zoo dikwijls kunnen komen, dokter. Mijn familie komt vandaag in de stad en zal voor eenigen tijd haar intrek nemen in ons paleis. Ik kan mij niet ge heel aan haar onttrekken. Bovendien is mijn zuster verloofd, en zuüen eenige feestjes plaats vinden, waaraan mijn familie wil dat ik deel zal nemen {Wordt vervolgd.)

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1898 | | pagina 1