52"° jaargang.
Dinsdag 9 Augustus 1898.
Sf^Sjspv.
IV. S698.
VROUWENSTR1JD
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
FEUILLETON.
UITGEVER: H. J. O. ROELANTS.
BUITENLAND.
Aboknem"kht3PHijs vo#r Schiedam, per kwartaal f 0.90
n omliggende plaatsen, p. kwart. - 1.05
franco per post, p. kwartaal. - 1.30
Afzonderlijke nommers0 02
E SIRE AH: BOTERSTRAAT Telephoon Wo. 12$.
Adteeïïhtiepiujb: van 1—5 gewone regels met inbe
grip van ecno Courantf 0.S2
Iedere gewone regel meero.io
Bij abonnement wordt korting verleend.
Algemeen oreraichi.
Schiedam, 8 Augustus '98.
De vrede laat zich nog vachten. Men had be
weerd dat vóór Zaterdag de viecle»preliminai-
ren geteekend zouden zijn, maar tot nu toe is
daarvan niets vernomen.
Thans beweert de correspondent der New-
Yorksche „Post" to Washington, uit beslist ge
zaghebbende bron te hebben vernomen dat het
Fransehe gezantschap van Spanje bericht heeft
ontvangen dat het besloten heeft de vredesvoor
waarden aan te nemen.
De Spaansclie regeering heeft, vóórdat zij een
beslissing nam, allo toongevende mannen van
burgerlijk en militair gezag willen raadplegen,
ten einde, zoo mogelijk, binnenlandsche onte
vredenheid en daaruit, voortvloeiende verwikke
lingen te vermijden.
Na, al die conferenties heeft do ministerraad
vergaderd en het antwoord goedgekeurd op de
vredesvoorwaarden der Vereenigde Staten. De
minister van buitenlandsche zaken, de hertog
van Ahnodovar, is toen belast met het opstel
len van het antwoord, dat vervolgens in een
hedenochtend te houden ministerraad zou wor
den voorgelezen en vastgesteld-
Hoe dit antwoord, dat morgen te Washing
ton wordt verwacht, luidt, weet men nietmaar
uit goede bron wordt verzekerd dat Spanje's
antwoord geen aanleiding zal geven tot een
nieuw vertoog van Amcrikaansche zijde.
Een officieel telegram uit Madrid zegt alleen
dat Spanje de door de Vcrecnigdo Staten voor
liet sluiten van de vrede gestelde voorwaarden
aanneemt.
De langdurige en veelvuldige conferenties te
Madrid hebben intusschen toegelaten dat de
krijgsverrichtingen vcox'tgezet werden, met na
me op Porto-Rico, waarvan de Amerikanen
spoedig meester zullen zijn, tenzij Spanje's ant
woord vóór dien tijd te Washington aankomt-
Want de Spaansclie regeering meent dat de Ver-
eenigde Staten dit antwoord zullen aanvaarden,
en het gevolg daarvan zal zijn dat de vijande
lijkheden onmiddellijk gestaakt zullen worden.
Guayama is Vrijdag jl. na gering verzet door
generaal Miles genomen. Daarop is krijgsraad
gehouden, waarna Miles naar het front is ver
trokken. En een gisteren door de „New-York
Herald" uit Ponee ontvangen telegram zegt dat
de Amcrikaansche troepen voortrukken op den
weg naar San Juau.
Wat do Philippijnen betreft, verzekert men
dat. dc Amerikaarische regeering op de volgende
wijze de bevoegdheid heeft vastgesteld van de
Spaansch-Amerikaansche commissie die heb lot
van den archipel zal regelen.
Aan de commissie moet de opdracht zijn ver-
Strekt, een autonoom bestuur te vestigen, onge
veer op dezelfde grondslagen als dat ontworpen
door Primo de Riveira toen deze gouverneur
der Philippijnen was, van welke plannen de ten
uitvoerlegging indertijd aan de opstandelingen
is beloofd.
DOOR
HERMANS HEIBERG.
63)
En toen vervolgens, terwijl zij opwandelden,
vraag en antwoord elkaar opvolgden, toen Kropp
hoorde van den bode van Kollund on van de blinde
vrouw, dat Imgjor louter uit medelijden daar
dagelijks de woning kwam schoon maken en de
oude vrouw voorlezen, stond hij plotseling stil en
vestigde van ter zijde een blik vol bewondering
op het jonge meisje.
ïO, wat is u edel en onbaatzuchtig, freule
Waarlijk, uw gelijke is niet te vinden Maar vat
is u ook nog vol vertrouwen. Geen cent mag u
dien bedrieger geven, liet is immers alles gelogen
Hij maakt van de omstandigheden gebruik om u
geld uit den zak te kloppen. Ik verzoek u dringend,
mij die zaak in honden to geven. Ik zal den zwen
delaar op zijn nummer zetten ik zal hem dwingen
van eenige vergoeding af Ie zien. Bewaar uw geld
voor betere, nuttigere doeleinden, voor u zelf. Nu,
wat denkt u er van Mag ik uw advocaat zijn
tik heb mijn woord gegeven, dokterZelfs in
dien u gelijk had het is misschien mogelijk
mag, kan ik het toch niet breken."
«Zeker wel. U is er zelfs toe verplicht, aan
zulke zwendelaars geen voet te geven. Wil u
wel gelooven dat die zelfde man zich aan mij
een aouverneur-gene-
Een wetgevende vergadering zal beslissen
over de quacstic der belastingen, der geestelijke
orden eu de regels die op hen zullen worden
toegepast zoo zij al op de Philippijnen worden
geduld; eindelijk over de geheele administra
tieve en gerechtelijke organisatie der eilanden
eu de schepping van een inlandsche militie. Span
je s suzereiiiiteit zal erkend worden, en het zal
de bevoegdheid hebben
raai te benoemen.
Op die wijze zal dus liet gezag van het moe
derland slechts in naam blijven bestaan, en zul
len de Yereenigde Staten van alle verantwoor
delijkheid ontlast en voor alle mogelijke toe
komstige verwikkelingen gevrijwaard blijven.
Wanneer nu de buitenlandsche moeilijkheden
vereffend zijn en de vrede gesloten is, hoe zal
het dan in Spanje zelf gaan Een vraag die zich
vanzelf opdringt, vooral met het oog op de aan
hangers van don Carlos.
De Spaansclie regeering zelve verzekert dat
er in de provinciën gccu enkele manifestatie te
duchten ismaar in weerwil daarvan honden
dagelijks de geruchten aan omtrent een stijgen
de agitatie der Carlisten.
Huu voornaamste orgaan, de ,,Correo Espa-
nol" is verboden, en ook overigens is in den
laatsten tijd de censuur streng toegepast op alle
publicaties der aanhangers van den Pretendent.
Wat ook in liet bijzonder dc aandacht beeft
getrokken is dat, kwalijk vier-en-twintig uur na
dat de staat van beleg afgekondigd en zekere
constitutioneel» rechten geschorst waren, bijna
alle leiders der Carlisten Madrid hebben ver
laten.
Men herinnert zich wel de verklaring die ba
ron Sangarren bij den aanvang van don
heeft afgelegd Deze, een der meest beleekenen
de aanhangers vail don Carlos, verzekerde toen,
dat een opstand zou uitbreken, wanneer de re-
gecring ook maar het geringste stukje Spaanseh
grondgebied afstond. En nu zal de regeering
«iet een klein stukje, maar bijna het geheele
koloniale bezit- moeten prijs geven
Er loopeu thans heel wat geruchten omtrent
dc Carlistische woelingen, waarbij de Preten
dent een grooten steun heeft in een deel der
lagere geestelijkheid en in den nooit uitgestor
ven strijd der Biseaysche provinciën voor haar
aloude privileges.
Daartegenover staat dat de zenuw van den
krijg, het geld, steeds het zwakke punt is ge
weest in de plannen van don Carlos.
Maar nu schijnt hij ook hierover te kunnen
beschikken, en men verzekert dat bij een En-
gelsche fabrikant een bestelling is gedaan van
twintig duizend geweren en twee millioen pa
tronen, voor rekening van den Pretendent in
Zwitserland af te leveren.
Wat er waar is van dit alles, valt niet- te con-
trolceren.De naaste toekomst reeds zal loeren
in hoeverre de noodlottige uitslag van den oor
log een gevaar is voor Spanje's inwendige rust.
Steeds meer gaat de zaak-Dreyfus bet öpen-
verkoopt, wanneer ik hem op dit oogenbiik namens
een consortium de opdracht zou geven om op
andere plaatsen van Denemarken redevoeringen te
houden in tegenovergestelden geest? Natuurlijk
moeten zilver en goud dan het lokmiddel zijn."
?0 neen, voor zóó laag, voor zoo gemeen houd
ik hem nietU gaat te verriep Imgjor uit.
Hij is overtuigd van wat hij verkondigt."
»Hot is mij helaasniet mogelijk de proef te
nemen en u daardoor liet bewijs Ie leveren van
da juistheid mijner beweringen, freule. De middelen
ontbreken mij. Maar ik verzoek u nogmaals dat u
mij het afdoen van deze zaak toevertrouwt. U moet
aan den bode zeggen dat een vriend van u mijnheer
Kollund onverwijld zal bezoeken om deze zaak uit
de wereld le helpen. Ik breng alles voor u in orde
verlaat u daarop Alleen het lokaal, indien dat
werkelijk moet betaald worden, en de kosten voor
de advertenties zal ik hem vergoeden, en bij zal
zich daarmee tevreden stellen. Reeds uit bet feit
dat hij zich daarin zeker zal schikken, zal u be
merken wat voor man hij is."
sWelaan dan Ja ik vind het goed Ik
dank u I Gelukt het u, dan zal het gold komen
aan hen van wie ik weet dat zij werkelijk behoeftig
zijn. En nu tot wederzien Tegen zeven uur ver
wacht ik u te mijnent. Wij zullen daar alles be
spreken wat er nog is af te doen."
Met die woorden nam Imgjor zij waren juist
aan haar woning gekomen met een vriendelijken
blik afscheid van haar begeleider.
Boven gekomen zag zij een vreeraden man in liet
portaal staan en Gebine vertelde haar dadelijk dat
bare leven in Frankrijk beliecrschen, en hei-
geen gisteren te Parijs is geschied, brengt de
bezorgde vraag op de lippen Hoe zal dit alles
moeten eindigen Eu men waagt het bijna niet
zelfs voor zichzelf daarop een antwoord te geven.
Verschillende vereenigingen van aanhangers
der vrije gedachte hadden gisteren de betoo
ging georganiseerd die de radicalen telken jaio
plegen te houden voor het standbeeld van ELen-
ne Dolet. Men verwachtte rumoerige tooncelen.
weshalve buitengewone maatregelen waren ge
troffen cm de orde te handhaven. Talrijke cseou-
aden politie-agenten hadden om twaalf uur
's middags op de place Maubcrt post gevat vóór
bet standbeeld, terwijl de aangrenzende straten
door een compagnie republikemselie garden wa
ren afgezet.
Om twaalf uur naderden do eerste groepen
manifestanten liet plein onder de kreten: ,,Leve
hot slachtofferLeve de vrijheid 1 Weg met de
reactie Leve de commune1 Weg met Roclie-
fort!" Een troep jongelieden antwoordde ter
stond met den uitroep „Leve Zola
De politie kwam terstond tussclienbeide en
noodzaakte de betoogers tot bijna tegen bet
trottoir terug te wijken. Een aanplakbiljet,
waarop in woord en beeld den spot werd ge
dreven met den minister-president Brisson,
werd door den commissaris van politie afge
scheurd. Op hetzelfde oogenblilc weerklonk dooi
de rijen der manifestanten een geschreeuw van
„Daar boven wordt, gevocht-en'"
Inderdaad was er een kloppartij ontstaan, bo
ven aan de place Maubert tusschen. voor- en
tegenstanders van Zola. Een eseouade agenten
en een detachement der republikeinsclie garde
werden in allerijl naar de Montagne Ste. Gene
vieve gezonden waar de betoogers, al vechtende
met stokken, zich terugtrokken onder het ge
schreeuw van „Lovc Zola Weg met het leger'"
Eenige oogenblikken was het een algemeen
gevecht; van alle kanten regende het slagen.
In stormpas kwamen echter nog meer agenten
aan. en na een uur van groote inspanning
slaagde do politie er in de manifestanten te
verstrooien, die zich vervolgens korL daarna ver
zamelden in do „salie Octobre", waar een groote
meeting was georganiseerd. Verschillende rede
naars verdedigden Zola's houding en keurden,
de handelwijze van het ministerie-Brisson af.
Die vaak heftige redevoeringen werden door
eon deel van het publiek toegejuicht, terwijl
achter in cle zaal, waarin de tegenstanders van
Zola. waren doorgedrongen, luide- kreten los
barstten van „Weg met Zola1 Leve Rochefort
voornamelijk uitgelokt door Blanquisten. De po-
litie kwam ten laatste in de zaal de orde her
stellen.
Daarop ging een deputatie, met den afge
vaardigde Eenou aan het hoofd, naar de prefec
tuur van politie om de onmiddellijke invrijheid
stelling der op de place Maubert m hechtenis
genomen personen te eisclien.
Zeer bedenkelijk is liet, van het standpunt-
der regeering bezien, dat de universiteiten zich
steeds meer bemoeien met de zaak-Dreyfus, en
wel opkomen voor de revisie van het proces.
die van Kollund kwam. Nadat hij zijn boodschap
gekregen en zich verwijderd had ging, Imgjor naar
haar kanoer om eenige regels aan Curbière te
schrijven, en toen zij haar brief juist had geëin
digd verscheen Gebine en zeide dat een haar onbe
kende heer haar wensehte te spreken.
uViaag eerst naar zijn naam 1" was het bescheid
van Imgjor, die door een onrustig vermoeden werd
aangegrepen. Zij keek vragend op, toen Gebine
met een kaartje in de hand de kamer weder
binnentrad. Zij greep er ook haastig naar, vond
er den naam op dien zij verwacht had, en knikto
ten teeken dat zij verlof gaf den bezoeker binnen
te leiden.
En toen trad eenige oogenblikken later Curbière
haar kamer binnen, kuste haar eerbiodig de hand
en deelde haar mede dat hij gekomen was om
afscheid v„n haar te nemen. Zijn vader was plot
seling gestorven; hij Curbière, moest nog dienzelfden
avond Kopenhagen verlaten, maar had niet willen
vertrekken zonder Imgjor nog eens gezien en ge
sproken te hebben.
sDe familie Lavard verlaat ten gevolge van het
stei fgeval morgenavond eveneens Kopenhagen en
keert naar Rankholm terug," eindigde do markies.
dVoordat zij vertrekt, zou Lucile je nog willen
spieken, beste Imgjor; zij wenscht mot je van ge
dachten te wisselen of er toch nog niet een weg
is tot den vrede. Dat is zeker die redeveering
mag je niet houden. Indien je van avond in het
openbaar optreodt, dan is de graaf vast besloten
je onherroepelijk aan je lot over te laten en dit ook
openlijk bekend te maken. Ik smeek je in dezen
toe te geven; ja, ik bezweer je, lieve Imgjor, breng
dit offer uit liefde voor je familie."
Een nieuw incident, gelijk aan dat te Bor
deaux waarvan prol' Stapfer het offer is gewor
den, beeft zich voorgedaan bij de begrafenis van
Felix Béeaut, diiecteur der normaal-school te
Fontenay-aux-Roses
Daarbij hield de oud-directeur van bet lager
ouderwijs,, than-. pj-ote^or aan. de Sorbonne,
Buissoii, een lijkrede, waarin hij o. a. zeide dat
de overledene op zijn ziekbed zijn uuLslng had
genomen tul deu staatsdienst om vrij te zijn en,
zoodra dat ontslag was aangenomen, zijn naam
had doen plaatsen onder de aanplakbiljetten
waarin geantwooid wordt op de rede van mi
nister Cavaignac.
Toen de overledene de arrestatie van Pic-
quard bad vernomen, waien dikke tranen over
zijn wangen gevloeid, en had hij, bijna .sterven
de, nog hartroerende brieven gedicteerd, aan
hen die hij toegankelijk aclittc voor een laatste
waarschuwing.
Deze lijkrede van Buisson beeft daarom groo
ten indruk gemaakt, omdat bij een man is van
grooten invloed op de onderwijskringen in.
Frankrijk; liet lager onderwijs lieeft aan hem
veel te danken.
Daarenboven is Buisson intiem bevriend met
Leon Bourgeois, deu tegenwoordigen minister
van onderwijs.
Al de stukken te vernielden die de Fransehe
bladen naar aanleiding der „groote zaak" bevat
ten, is ondoenlijk en zonder nut. Bjórnstemo
Björnson schrijft, nog eens aan de „Temps", dc
Libre Parole" valt graaf Christiana Estcrliazy
aan, deze antwoordt in een brief aan Drumont,
en zoo gaat liet maar door.
'tls een steeds wassende stroom van artike
len en processen.
Over dc instructies die nog gevoerd worden,
verneemt men alleen dat de rechter Bertulus
zich onbevoegd zal verklaren om van de zaak-
Piequard kennis te nemen, die dan naar den
militairen rechter zou worden verwezen.
ncquard is in cassatie gegaan van de beslis
sing van de Kamer van inbeschuldigingstelling
in zake zijn aanklacht tegen Du Paty de Clam.
Gemengde Mcdedcelingen.
Het eerstvolgend internationaal socialistisch
congres zou in 1899 te Berlijn plaats Iiejtben,
Maar de „Petite République" maakt, een schrij
ven van dc afgevaardigden Liebknecht en Sin
ger aan de Fransehe socialisten openbaar, waar
in do Duitsche leiders een nieuwe jacht op do
socialisten in liet keizerrijk voorspellen. Zij
schrijven o. a.
„Do voortgang, ja de overwinningen van liet
socialisme hebben de leidende klassen van
Duitschlaud zoozeer beangst dat oen nieuwe
jacht op de socialisten op het punt is van te be
ginnen.
„Onder deze omstandigheden heeft liet uit
voerend comité van onze partij algemeen erkend
dat het onmogelijk is liet aanstaand congres in
Duitschlaud te houden, omdat liet niet in ouzo
macht staat de vrijheid van het congres en do
veiligheid van de leden te waarborgen."
Niet terstond gaf Imgjor hierop antwoord. Het
was haar allereerst een behoefte mot Curbière over
den dood zijns vaders te sproken. Zij liot zich uit
voerig door hem daarover inlichten, luisterde aan
dachtig naar hem en drukte hem vol deelneming
de hand toen hij ten laatste in een weeke stem
ming geraakte en in bewogen woorden zeide dat
hij met den dood zijns vaders het beste verloren
had dat hij op aarde het zijne had genoemd.
»Je hebt Lucile gevonden, boste Armand. De
voorzienigheid was dus reeds van te voren mede
lijdend bezorgd voor je oin je dat wat zij je ont
nemen moest, op andere wijze te vergoeden."
Curbière knikte zwijgendtoen zag hij Imgjor
aan met een diepen blik, waardoor hij al zijn ge
dachten en gewaarwordingen op haar vestigde, en
zeide verstrooid en kort: «Zeker... inderdaad."
«Ik heb je nu nog te antwoorden," leidde Imgjor
hem thans af. «Tot je geruststelling dusde rede
voering zal ik niet houden men heeft mij onver
wacht van mijn woord ontslagen. Maar, beste
vriend, ik zal ook niet weer eene Lavard worden.
Tenzij
»Nu, Imgjor?"
«Tenzij ik alles vaarwel zeide en voor altijd
naar Rankholm terugkeerde. En juist dat kan ik
niet, hoezeer ik ook reden heb mijn pleegouders
te vereeren, en hoezeer ik Rankholm ook liefheb
en naar elk plekje verlang waar ik als kind ge
lukkig was. Ik kan nu eenmaal niet in overvloed
en ik kan niet zonder toewijding aun mijn mede-
menschen leven."
Wordt vervolgd.)