52 jaargang.
Dinsdag 16 Augustus 1898.
N°. 9704.
VROUWENSTRIJD.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
FEUILLETON.
UITGEVER: H. J. C. ROELANTS.
BUITENLAND.
COURANT.
AsoiwsirBSTSpRm vour Schiedam, per kwartaal f 6.90
omliggende plaatsen, p. kwart. - 1.05
franco per poet, p. kwartaal. - 1.30
Afzonderlijke nommereo.og
BUREAU; BOTERSTRAAT 70, Telepl.oon No. 123.
Axmamnrrnraws: ran 1—5 gswoae regels met inbe
grip ran eeno Conrantgg
Iedere gewone regel meer
Bij abonnement wordt korting yerleend.
Algemeen overrlcht.
Schiedam, 15 Augustus '98.
Cedanfc anua togis!
Het zwaard is opgestokende diplomaten
kuruien hunnen arbeid beginnen.
Het laatste schot is gevallen bij Manzanillo
op Cuba. Juist vóór het teekenen van het pro
tocol wilden de Amerikanen nog even een stad
veroverendrie en twintig minuten was men
aan het vechten, toen het bericht kwam, dat
het vredesprotocol geteekend was. Toen werd
er opgp'toudende Washingtonsche regecring
gelastte Shafter zijn onderbevelhebbers teMan-
zanillo op te dragen de vijandelijkheden te sta
ken, terwijl hij zijnerzijds maarschalk Blanco
den bevelhebber dier stad de noodige inlichtin
gen toezond.
Het teekent, dat tot het laatste minuutje ge
vochten isde Amerikanen zijn een volk van
business; ze halen er uit, wat er in zit.
Ook generaal Miles, van wien men het nog
niet wist, heeft bericht gezonden, dat hij kennis
draagt van den voorloopigen vrede, waarom hij
ook, voor zoover het hem aangaat, last heeft
gegeven de Spanjaarden niet meer te verontrus
ten. Moge men over de houding door de op
standelingen aan to nemen in de eerste oogen-
blikken wat ontrust zijn geweest, thans wordt
geseind, dat de Cubaansche Junta aan het de
partement van oorlog heeft doen weten, dat de
opstandelingen het protocaal aanvaarden zullen.
Dat is een heele geruststelling, want dat de
z g. opstandelingen lastige lieeren zijn, wien het
zoowol door de Spanjaarden als de Amerikanen
lastig naar den zin is to maken, is een feit, voor
wie den loop der gebeurtenissen in de laatste
maanden gevolgd heeft.
Behalve op Cuba hebben ook op Porto-Rico
de Amerikanen bun veroveringstocht gestaakt;
uit Ponee aan de Zuidkust meldt de telegraaf,
dat de voorwaartsclie bewegingen zijn gestaakt,
terwijl in het verre Oosten Dewey de blokkade
van Manilla heeft opgeheven.
En ondertusschen neemt admiraal Cervera,
die „krijgsgevangen" is, het er van. Als een
vorst wordt hij gehuldigd en toegejuicht. Za
terdag was hij in Portsmouth, waar de Spaan-
sche gevangen genomen soldaten geïnterneerd
liggen, om zijn oude krijgsmakkers eens toe te
sprekenmen ontving hem met eeno ovatie,
die herhaald werd to Boston, welke stad gepas
seerd werd. Het is te begrijpen, dat Cervera
reeds het plan is toegedicht om maar stilletjes
in Amerika te blijvenhet zal er voor hein al
licht aangenamer zijn dan in Spanje; of men
hem echter zijn pensioen zal achterna zenden
blijft wel de vraag.
Wij deelden in ons vorig nummer mede, dat
de Kamer van inbeschuldigingstelling de invrij
heidstelling van Esterhazy en juffrouw Pays
had gelast. Sedert een paar dagen was to voor
zien dat het hierop zou uilloopen; het conflict
DOOR
HERMANN HEIBERG.
G9)
Imgjor schrok verbaasd op. Hij had haar ver
keerd begrepen, zeide zij, terwijl zij hem bijna
driftig toesprak. En hij toonde dat hij haar geloofde,
en wat er eigenlijk in hem omging, dat kwam nu
eerst over zijn lippen.
ïlk dank u! Wat u zegt, is mij voldoende,
freule. Het komt er ook minder op aan. Maar wat
u behalve dat heeft gezegd, is voor mij zoo goed
als mijne vernietiging. Zoo is dan mijn lot beslist. Ik
heb u niettemin te danken voor uw vrijmoedigheid
in ieder geval ga ik heen met het bewustzijn,
door u niet meer miskend, niet meer voor oprechte
trouw gehaat te worden."
«0, houd op, graaf DehnU verbrijzelt mijn
hartsnikte Imgjor. Zoo nameloos had zij
dazen edelen man lief dat zij al haar wilskracht
noodig had, om zich niet aan zijn borst te werpen
en hem toe te roepon «En al word ik een on
dankbare, een meineedige, een eerlooze, en al
voerde het mij ter holle, ik kan u niet meer laten
gaan, geliefde man."
Ook hij gaf aan haar woorden gehoor.
»Ik neem nog iets mede dat mijn smart verlicht,
freule", zeide hij met berusting. «Ik hoop dat wat
u zooeven als wensch heeft geuit, in vervulling zal
tusschen den rechter Bei-tulus en deu procureuv-
generaal moest wel aldus eindigen, dat is lo
gisch.
Een rechtbank, zegt de „Indépendance", die
geen rechtsingang verleende tegen du Paty de
Clam, den uitvinder van de „dames voilées",
kon moeilijk verlof geven om Esterhazy voor
het Assisenhof te doen voeren. Wat overste Pie-
quard betreft, dien heeft men kalm achter de
tralies laten zitten, en het is niet onwaarschijn
lijk, dat men hem zal veroord celen.
Toch wane men niet, dat de invrijheidstel
ling- van Esterhazy aan de Dreyfus-zaak een
einde zal maken. Slechts door revisie van het
vonnis van 1894 zal dit kunnen gebeuren, en
al het bijkomstige is slechts dienstig om de
zaak nog ingewikkelder te maken. Over eenige
jaren, wanneer er recht gedaan zal zijn en de
rust in deze verschrikkelijke zaak is wederge
keerd, zal men zich in Frankrijk rekenschap
kunnen geven van de zedelijke ellende door dit
alles in het leven geroepen.
Gelukkig, dat Frankrijk ook nu nog op m a 11-
n e n kan wijzen; onder deze, door zijn kalmte,
is wel een van do waardigsten de senator Tra-
rieux. Thans heeft deze een lang schrijven ge
richt tot het „Journal de Medoc", om zich te
verdedigen tegen de beschuldiging dat hij de
gehoorzame dienaar zou zijn van een syndicaat,
gevormd om het leger te belecdigeu. De oud-mi
nister van justitie zegt daarin nogmaals dat er
geen syndicaat bestaat, dat de voorstanders van
de herziening van het proces-Dreyfus goede pa
triotten zijn, die het leger eeren, en alleen maar
willen dat er recht zal worden gedaan alle
gaar dingen die in Frankrijk niet dikwijls ge
noeg herhaald kunnen worden.
Overigens over do Dreyfus-zaak geen nieuws,
dan dat de „Indépendance Beige" verzekert, dat
het proces van Björnsteme Bjömson tegen de
„Müncli. Neueste Nachrichten" wel eens een
sensationeele wending zou kunnen nemen, daal
de rijkskanselier, prins Hohenlohe, als getuige
is gedagvaard en deze van de gelegenheid zal
gebruik maken om te breken met cle stilzwij
gendheid die zijn staatkundige betrekking hem
oplegt, maar dat klinkt zoo weinig geloofwaar
dig, dat men goed zal doen met er niet te veel
waarde aan te hechten.
De publicatie van den brief van prins Bis
marck aan Wilhelm II, om hem de onmogelijk
heid uiteen te zetten van eene scheiding van de
waardigheden van kanselier en president-minis
ter van Pruisen heeft in DuitschLind opnieuw
de quacstie van de ministerieele verantwoorde
lijkheid te berde gebracht. Men zal zich herin
neren, dat in dozen brief de groote staatsman
met oen autoriteit, die slechts door zijn jaren
lange ondervinding word gerechtvaardigd, wees
op de onmogelijkheid om langer de verantwoor
delijkheid te dragen, die op hem rustte tegen
over het parlement, indien hij niet tevens was
liet hoofd van het Pruisische ministerie en lei
der van do politiek van het rijk. Met groote
kracht drong hij aan, zooal niet op de onderge
gaan een werkkring le vinden, die u bevredigt
en gelukkig maakt VaarwelfreuleImgjor.
Imgjor. mijn voor altijd verloren, dierbare Imjor
En toen gebeurde er toch nog iets.
Zij brak plotseling in tranen uit. Hij trok baar
naar zich toe en een kort oogenblik leunde zij
legen zijn borst. Maar toen, het bewustzijn van
haar toestand terugkrijgend, maakte zij zich haastig
los en riep «Ga nu heen«Ga nu Ik smeek
het u 1"
Niot meer tot spreken in slaat, met een laatsten,
diep-treurigen blik op haar ging graaf Dehn weg.
Nadat hij Imgjor verlaten had zonk zij in haar
sloel achterover en dacht na over hetgeen er ge
beurd was, Eén ding viel haar terwijl zij alles
overpeinsde, vooral zwaar op het gemoed, ofschoon
zij ook torstond die omstandigheid voor een bijko
mende moeilijkheid wilde doen doorgaan.
Zij zou spoedig zonder middelen zijn om te leven
De graaf had wellicht om haar daardoor eerder
gewillig te maken de som, dio haar anders
steeds precies den eersten der maand werd over
handigd, niet meer gezonden. Zij had immers ook
de ontvangst daarvan van de hand gewezen. Zij
kon er hem niet eens een verwijt van maken I
Kostbaarheden en haar zijden japonnen te ver-
koopen, stuitte haar tegen de borst omdat zij bang
was dat dit in 't oog zou loopen. En wanneer die
weg waren, dan kon zij ook niets meer baar eigen
dom noemen. Hare zorg schiep reods bedacht
zaamheid en overdenkingen die haar vroeger vreemd
waren geweest. De begrafeniskosten voor den man
van de oude vrouw Ohlsen, die intusschen door
Imgjor's bemoeiing in een oude vrouwenhuis onder
dak was gebracht, hadden het weinige dat zij nog
scliiktheid aan hem van de andere ministers,
dan toch op een algemeen toezicht van den mi
nister-president, 0111 te kunnen komen tot een
vaste lijn iti de algemeene politiek. De jonge
Keizer deelde de ideeën van den kanselier met
cn het is hierdoor dat de breuk tusschen hem
eu Bisimuck en diens ontslag veroorzaakt werd.
Alen heeft de vraag gesteld, hoe thans de
vel houding geregeld is, daar het kabinetschrij
ven van 1852, waarop Bismarck steunde nog
steeds van kracht is.
Thans heeft de rijkskanselier in den Bonds
raad nog een overwegende stem, maar hij is
niet meer, gelijk ut Bismarck's tijd, voorzitter
van den Pruisiseheu ministerraad. Deze post
wordt op dit oogenblik niet vervuld. Volgt hier
uit dat de ministers onafhankelijk van elkaar
zijn biiuicn de perken hunner ambten Heeft
ieder hunner liet recht om zich rechtstreeks met
den souverein m verbinding te stellen en hem
ter teekeuing besluiten voor te leggen, van wel
ke de andere ministers niet weten Oefent de
Keizer zelf het voorzitterschap van den minis
terraad uit en draagt hij de verantwoordelijk
heid voor alle handelingen van het ministerie 1
Dat zijn vragen, die voor de beteekenis van
de monarchie in Duitscliland overwegend zijn.
Men begrijpt, dat de jonge keizer bij zijn
troonsbestijging den toestand niet heeft willen
voortzetten, gelijk Bismarck die in het leven
had geroepen. Zoolang deze president-minister
was-, had geen lid van het Kabinet de bevoegd
heid den Keizer te spreken over de zaken, zijn
bijzonder departement betreffend, voor hij er
den kanselier mede 111 kennis gesteld had. Zoo
was in werkelijkheid Bismarck de souverein en
het was dit, wat Wilhelm II mishaagde. Mag
men echter toelaten, dat de Keizer zelf het
voorzitterschap van den ministerraad bekleedt
en uit zichzelf handelt omtrent binnenlandsebe
aangelegenheden, zonder dat een der ministers
daarvan de verantwoordelijkheid draagt? Deze
wijze van doen schijnt weinig overeenkomstig
de gewoonte tot nu toe in Duitscliland gevolgd
en met de wetten des lands.
Het decreet van 1852. waardoor de post van
minister-president werd in het leven geroepen,
zou geen beteekenis meer hebben, indien deze
titularis op zijn collega's niet de noodige macht
behield.
Het geheele vraagstuk is van zeer delieaten
aard en het houdt nog steeds de publieke opinie
bezig, omdat hij zoo duidelijk de moeilijkheden
in het licht stelt, van den toestand, zooals die
geboren is na de troonsbestijging van een eer
zuchtig monarch met. veel initiatief, die de op
perste meester wil zijn, doch volgens de geldende
bepalingen een deel van zijn macht moet af
staan aan den staatsman, die de verantwoord
lijkheid voor den loop der zaken draagt.
Gtemengde Medcdccllngcn.
De „Indépendance" bevat liet Belgisch ko
ninklijk besluit, houdende instelling eener vaste
Staatscommissie voor het internationaal pri-
bezat, tot een gering bedrag teruggebracht, en de
bank moest bovendien nog bevredigd worden.
Dagelijks kwamen evenals vroeger lijsten met
verzoeken om bijdragen voor een of ander goed dool.
Kon zij die nu afwijzen? Ook dat kon zijniet;
het was geh iel in strijd met haar hart, dat er
steeds op uit was te geven cn te helpen.
De huur barer woning moest betaald worden.
De belasting verlangde het bare.
De dag en het uur waren reeds vooruit te zien,
waarop zij ten slotte stond voor hetniets
Een vage angst overviel hot jonge meisje. Men zou
haar per slot van rekening ook nog op andeie
wijze verkeerd beoordeelen De couranten zouden
zelfs modedeelen dat zij wegens haar schulden
Kopenhagen verlaten had. Zoo was zij dan eigenlijk
niets dan een avonturierster, die haar martelaar
schap had gebruikt om van zich le doen spreken.
En juist dia nieuwe levenszorgen drongen voor
de eerste maal de gedachte aan de idealen, dia
haar borst nog zoooven onstuimig haddon vervuld
en naar welker verwezenlijking zij gestreefd had,
volkomen op den achtergrond. De drang naar
zelfbehoud deed zich in haar gelden. Zij zag
plotseling in welko waarde het bezit, weike waarde
het geld had, en zooals vroeger slechts vluchtig,
maakte zij nu voortdurend vergelijkingen tusschen
het verleden en dat wat haar ten deel was ge
vallen. Maar die aanval op haar innerlijk wezen
was nog niet voldoende: graaf Dehn was er weder
En ofschoon zij hem lief had met de gansche kracht
harer ziel, had zij hem voor altijd van zich gestooten.
Vreeselijk berouw overviel haar, en toch ver
drongen trots de nog niet geheel voltooide gene
zing van haar eigen ik en het bijna verterende
v,-uitrecht, ter voorbereiding der volgende con
ferentie, onder voorzitterschap van den minis-
tei van Staat De La 11 tehee re.
Tevens kunnen wij vermelden, dat de Keizer
van Rusland reeds eenigen tijd geleden een
Staatscommissie met gelijk doel benoemd heeft.
Voorzitter dier commissie is De Marlens.
Tot het instellen van die Staatscommissie
heeft aanleiding gegeven de mededeeling door
onze legecri'.ig aan de andere mogendheden
gedaan van de imtelling eener Nedcrlandsehe
Staatscommissie- met gelijk doel, in Maart 1897,
van welke oom missie mr. T. M. C. Asser voor
zitter is.
Voor het gfcdenkteekeii van Bismarck werd
te Hamburg in den tijd van zes dagen een som
bijeengebracht van 175,710 mark
De toost'uid van de Deonsclie koningin moet
niet ontrust wekkend zijn ton minste de kroon
prins heeft in eene tafelrede verklaard, dat men
zich geheel ten onrechte ongerust had gemaakt
over haren toestand.
Omtrent den gezondheidstoestand van den
Paus liepen in den laatsten tijd weer verontrus
tende geruchten, doch vooralsnog dient, men
daaraan niet te veel geloof te hechten. Het Va-
ticaan zelf meldt, dat de Paus het naar omstan
digheden goed maakt, tloch particuliere berich
ten spreken van een naderend einde. Hiermede
in tegenspraak is wel dc mededeeling, dat de
familieleden des Pausen, die op hef eerste be
richt der ziekte naar Rome waren gekomen,
weer naar hunne woonplaatsen zijn terugge
keerd.
De bisschoppen van Rochester, Worcester
en Durham hebben hunne adlmesie betuigd aan
een Anglo-Amerikaansch verbond, gelijk dat
door den journalist Staad is ontworpen. Over
liet algemeen schijnt de Kerk zoodanig verbond
zeer welgezind.
De Servische begrooting voor 1899 raamt de
inkomsten op 68.824,500 dinar, de uitgaven op
68,819,518 dinar. Zij is door de Sclioeptina met
algemeene stemmen aangenomen.
Een gerucht gaat, dat dc Sultan .„11 Marok
ko, nog een zeer jonge man, zou overleden zijn.
Officieel is het echter nog niet bevestigd.
Mac Kinley lieeft talrijke gelukwenschen ont
vangen met den goeden afloop van den oorlog.
De kosten moeten, gedurende dezen korten
veldtocht, 700 milüoen francs bedragen, maar
daar het Congres een veel grooter crediet had
toegestaan, blijft er nog zoowat duizend mil-
iioen francs in kas.
Of het leger cn hoeveel manschappen er on
der dc wapenen zullen blijven, is aan de gene
raals Alger en Cox-bin overgelaten; vermoede
lijk zal men slechts 100,000 man 111 het veld
houden, maar daarentegen de troepen van ge
neraal Merritt in de Philippijnen belangrijk
versterken.
Volgens bericht uit Sjanghai aan de „Daily
verlangen om hem weder to naderen en daardoor
ook voorgoed een Iiereeniging met haar familie uit
tc 'okken.
Wat baar echter het meest kwelde, was het
thans door graaf Dehn's verschijnen uitgelokte
conflict van anderen aard. Plicht en liefde streden
een lievigen strijd.
Hoon en bitteren spot moest zij over zich zelf
uitgieten, wanneer zij dacht aan de houding die
zij zooeven tegen graaf Dehn had aangenomon.
Met welk zelfbewustzijn had zij gesproken Als
op een ruts waren al zijn verstandige, treffende,
smeekendo woorden afgestuit. En hoe zwak was
toch de draad geweest waaraan haar vast besluit
had gehangen Weer een bewijs dat men niet
naar don uitwendigon schijn de menschon mag be-
ooideelen.
Ieder monschelijk hart was zoo oveilogde
Imgjor te treffen, waar drieërlei snaren worden
aangeroerd, het gemoed, de ijdelhcid en het voordeel.
Nu verlangde zij naar buiten, naar lucht, vrij
heid en een frissche atmosfeer. Ook al dreef haar
plichtsgevoel haar tol de velen die zij anders dage
lijks had bezocht, er kwamen toch ook gedachten
hij haar op aan Rankholm.
Rankholm I RankholmDat was het paradijs
harer jeugd geweest Een nameloos verlangen
maakte zich weer van haar meester.
Eerst na diep-treurige overpeinzingen, verzamelde
zij al haar krachtenzij vond haar vasten wil
haar plichtsgevoel en haar onvergelijkelijk mede-
doogen weer en trad met haar gewone liefderijke
zorg en offervaardigheid aan het bed harer zieken.
{Wordt vervolgd.)
