52"" jaargang.
Zaterdag 27 Augustus 1898.
N°. 9714.
MADELEINE.
Verschijn! dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
FEUILLETON.
«©SS
UITGEVER: H. J. C. ROELANTS.
r 0.»
- e.10
BUITENLAND.
AwmraireRTBPEUB voer Schiedam, pai kwartaal .if 0.90
a n omliggende plaatsen, p. kwart. - 1.05
franco per post, p. kwartaal. - 1.30
Afzonderlijke nommers02
BCREAT: BOTEBSTBAAT 70, Teleplioon Wo. 123.
Abtehtmituprijs van 1—5 gewene regels met lab#-
grip van eene Courant
Iedere gewone regel meer
Bg abonnement wordt korting verleend.
Algemeen orerxlcht.
Schiedam, 26 Augustus '98.
Van niet te hoog te schatten beteekenis is
de verkiezingsstrijd die thans aan den Kaap
wordt gestreden. Om niet meer of minder gaat
het dan om de suprematie van het Engelsclie
element in Zuid-Afrika. Wellicht is suprematie
niet het juiste woord; een suprematie van het
Engelsche element zou nog niet gelijkluidend be
hoeven te zijn met: onderdrukking van Boeren-
element, en dat is eigenlijk do kern der zaak.
Rhodes c on t r a Kruger, dat is het proces
waarin thans de stembiljetten en zeker niet
minder de klinkende munt der imperialisten
het pleit voeren.
Al hun inspanning baat den aanhangers van
Cecil Rhodes weinig. Zeker, de uitslag is nog
niet bekend, nog niet met stelligheid zelfs
te presumeeren eerst tegen het midden der
volgende maand kan het resultaat bekend zijn,
maar do overwinning van den Afrikaander Bond
kan als een voldongen feit worden beschouwd.
Cecil Rhodes, schoon zelf herkozen, ziet zijn
werk ineenstorten. Zijn heerschappij in de Kaap
kolonie neemt een einde.
De verkiezingen, hebben ook haar aanleiding
gevonden in den strijd der rassen. Het zeer dui
delijke voornemen van den eerste-ininister, sir
James Gordon Sprigg, om de balans te doen
overslaan ten gunste van het Angelsaksische
en ten nadeele van het Hollander-element, deed
een conflict ontstaan tusschen ministerie en ver
tegenwoordiging.
Ernstig, maar niet zonder schroom, is de Afri
kaander Bond den strijd begonnen tegen Rho
des, die niet alleen bezat de macht van het
geld, maar die bovendien beschikte over al den
mvloed van een man, die weet dat hij spreekt
in naam van Engeland in een land dat door
duizend banden aan Engeland is gehecht.
Daardoor wint de zege van den Afrikaander
Bond nog aan beteekenis. De kiezers hebben
zich klaar uitgesprokenzij willen dat er vrede
zij met Transvaal, dat het Boeren-element be
handeld worde met den eerbied en de sympa
thie waarop het aanspraak mag maken.
Do erkende leider van den Afrikaander Bond,
de heer Schreiuer, zal nu wellicht de plaats in
nemen aan de groene tafel, thans vervuld door
sir Gordon Sprigg.
Do „Ternps" merkt op dat hot Rhodes-con
flict in Afrika thans afgeloopen is, en dat nu de
doodsteek is toegebracht aan alle nieuwe plan
nen van invallen of omwentelingen in Trans
vaal de uitslag der verkiezingen beteekent
vrede tusschen de staten en de blanke rassen
in Zuid-Afrika.
Do vraag is nu nog maar welke houding
Chamberlain en de Engelsche imperialisten zul
len aannemen tegenover dezen nieuwen staat
van zaken. Ook Groot-Britamiië zal nu partij
moeten kiezenhet voortzetten der imperialis
tische politiek zou thans met zich brengen een
Naar gebeurtenissen in den oorlog van 1870/71,
DOOR
HANS WACHENHÜSEN.
6)
»Waar zal ik u ooit weerzien vroeg hij toen
hij haar onderweg bij een korte rust in de kamer
van een hofstede vond waar zij naar ondergoed
voor zich zelf en naar verbandlinnen zocht.
Madeleine wier vrijmoedige aard vrij was van
elke preutschheid, zag den blonden jongen man
met het knappe, aristocratische, fijne gelaat gaarne
in de donkerblauwe oogenhij had iets zoo be
scheidens in zijn wijze van doen, dat van een
voortreffelijke opvoeding getuigde, en uit den toon
zijner woorden sprak zijn hart. En daarom ont
week zij hem ditmaal ook niet.
tJe ne saurais vous dire," antwoordde zij lachend
op zijn vraag. Maar zij verbeterde zich zij wilde
zuiver Uuitsch met hem spreken, hoe ongewoon
haar dat ook afging. ïWat God over mij beschikt 1
Kan ik het weten, wanneer ik mijn weldoenster,
do barones, niet in dezen vreeselijken oorlog weer*
vind? Is het baar nog gelukt oinoen Metz tuko
men Jk kan mij vergissen Voorloopig echter
kan ik hier goeddoen, wanneer er weer een slag
komt als die bij Forbachik ben niet bang sedert
ik er een heb gezien. Mijn tehuis is te Remilly
bloedigen strijd tusschen Angelsaksen en Boe
ren.
De Engelsche regeering is intusschen doende
over het grootsche plan van Rhodes om den
spoorweg van Buluw&yo door te trekken naar
het Tanganyka-meer, aLs eerste traject van een
lijn die Zuid-Afrika moet verbinden met den
Nijl.
Deze spoorweglijn zal 1287 KAL lang zijn
en 50 millioen francs kosten. Het kapitaal zou
door openbare inschrijving worden bijeenge
bracht, terwijl de regeering 3 pet rente zou ga
randeeren.
Over deze rente-garantie echte'- schijnen
Chamberlain en de Lord van de Schatkist het
niet eens te zijn.
Dat Esterhazy Woensdag voor den raad van
onderzoek zou moeten verschijnen, was den vo
rigen avond zelfs den leden van den raad nog
niet bekend. Het publiek wist er dus in 't ge
heel niets vanvandaar dat alles ook volkomen
kakn en rustig verliep.
Veel belangrijks is trouwens van de zitting
van deu raad niet te vermolden. De divisie-ge
neraal Florentin presideerde don raad waarin
met hem zitting hadden de brigade-generaal
Langlois, kolonel Kardrin, majoor Savignac en
majoor Brochain.
Esterhazy verscheen in uniform. Gehoord wer
den als getuigen kolonel Mereier, commandant
van het 74ste regiment infanterie, waarbij Es
terhazy het laatst stond, en verschillende offi
cieren van dat regiment. Voorts werd generaal
de Pellieux gehoord, die volgens de „Gaulois"
zeer ongunstige verklaringen heeft afgelegd over
Esterhazy's particulier leven.
Het blad voegt er bij dat Esterhazy uit den
dienst ontslagen zal worden. Met zekerheid kan
daarvan echter nog niets bekend zijnde krijgs
raad heeft tot 's avonds 8 uur vergaderd, en
volgens een telegram, dat do „Iud. Belgo" „juist
voor het afdrukken" ontving, heeft de raad nog
geen beslissing genomen, maar zal liij opnieuw
vergaderen en nieuwe getuigen hooren, waaron
der mr. Tézénas.
De bevoegdheid van den raad is zeer beperkt.
Vier vragen zijn er, waarop hij slechts met ja
en neen te antwoorden heeft; die vragen be
treffen do volgende feitendoorloopcnd -wan
gedrag, ernstig vergrijp tegen den dienst, ern
stig vergrijp tegen de discipline, vergrijp tegen
de eer.
De straf bestaat voor elk dier feiten in ont
slag uit den dienst.
In zake Picquard en mr. Leblois is intus
schen de instructie afgeloopen. Do conclusie van
den procureur der republiek verwijst beide be
klaagden naar de correctioneele rechtbank, Pic
quard als dader en Leblois als medeplichtige,
wegens liet mededeelen van stukken betreffende
het tegen Esterhazy geopende onderzoek door
Picquard, zonder toestemming zijner chefs, aan
zijn advocaat.
en te Courcelles, hier bij Metz, bij de baronne de
Berwick."
nEn zal ik daar van u kunnen hooren, ingeval
ik den oorlog overleef?"
sDe barones zal het mij euvel duiden wanneer
zij hoort dat ik met haar vijanden was."
ïU, een halve Duitsche, zooals de dokter mij
zeide
»Zij haat de Duitschers, la baronne!"
«Om 't even Ik treed over een uur in een
regiment dat verder rukt. Wil u nu en dan een
beetje aan mij denken en bierdit kaar'je ais
herinnering bewaren 7"
sOh, si je vcuxMadeleine bloosde toen zij het
kaartje aannam.
»En nu, vaarwel, Madeleine I" Hij maakte zich
van haar hand meester, kuste die, zag haar nog
eens in de donkere oogen en verliet haar haastig.
Madeleine zag hem verstrooid na; toen glim
lachte zij droevig.
Benedetti, de onvermoeide, overviel haar toen
hij met een arm vol linnengoed binnentrad.
sSchoenen en kousen, alles ligt daar boven door
elkaar I" riep hij uit. ïDe vrouwen zijn als gekken
gevlucht!"
Lulu bracht haar triomfeerend een groote ham,
die bij de haastige vlucht in den schoorsteen was
achtergelaten, en Plessmann kwam beladen met
beddelakens en sloopen, met twee evenzoo bepakte
dragers met manden wijn achter zich.
sNu kan het er op los gvanl Wij zijn rijkelijk
voorzien 1" Hij luisterde, daar hij het kanon hoorde
donderen. sWij zijn niet ver van Courcellesdaar
ginds moet het liggen," voegde hij er halfluid bij.
vMaar je doet niets zonder mij, hoor l"
Omtrent liet incidenLSievekiiig te Isclil deelt
het „Extra-BIatt" te Weenen nog het volgende
mede
Het Girardi-conccrt had plaats onder bewa-
king der gendarmen, die deu pianist Sieveking
moesten gevangen nemen. Aan het eind van het
concert teen de gevangenneming zou plaats 'neb
ben, ontstond een stormachtig tooneel- De hoer
Girardi nep verontwaardigd uit„Eerst voor
de aniien laten spelen oil dan gevangennemen,
dat is onmogelijk. Een volgende maal werd ik
terechtgesteld na het voordragen van c n paar
couplettenVerontwaardigde badgasten, ver
langden dat do burgemeester zich borg zou stel
len. De heer Sieveking zelf riep„Ik ben een
vreemdeling, een goed Christen, protestant en
heb den geestelijke niet beleedigd. Ik was bijna
doodgeslagen. Ik ben toch in een beschaafden
staat V'
Inderdaad trok, naar liet genoemde blad
meldt, bij de twist op straat de menigte voor
den priester partij en dreigde den pianist te
lynchen.
De commandant der gendarmerie verklaarde
dat hij niet anders handelen kon. Hij verzeker
de den pianist, dat hij een goed bed zou vinden
en gaf hem den raad in dc kurzaal te soupeeren
en dan mede te gaan. Op aandringen van zijn
vrienden stemde de heer Sieveking daarin toe.
De commandant der gendarmerie zette zich aan
een tafeltje naast liem en voerde hem na afloop
van het souper weg.
De „Neue Freie Presse" bevat ook een leven
dig verhaal van het gebeurde uit' Isclil zelf waar
uit de verontwaardiging in de kringen der bad
gasten duidelijk blijkt, en ook dat de burge
meester al het mogelijke heeft gedaan om de
gevangenneming te voorkomen, doch vruchte
loos. Volgens hot verhaal zou do geestelijke, die
de sacramenten droeg, den hoer Sieveking, toen
deze liem niet groette, gezegd hebben„Tot
welke religie gc ook moogt behooren, eene op
voeding hebt gc in elk geval niet gehad."
Reeds meermalen moet 't, volgens de „N. Fr.
Presse", te Isclil voorgekomen zijn, dat badgas
ten, die bij zulke gelegenheden liet klokje niet
hoorden of liet bestaande gebruik in het geheel
niet kenden, door den geestelijke in het open
baar zeer scherp terechtgewezen werden.
De „Westminster Gazette" zegt, dat do zaak
veel opschudding maakt onder Protestanten,
vooral de Engelsclion, en dat zelfs de lioogero
Katholieke geestelijkheid de daad van deu jon
gen priester veroordeelt.
Ook in Duibschland wekt de zaak blijkbaar
groot opzien. De „National-Zeitung" te Berlijn
raadt zelfs de badgasten aan Isclil te verlaten
als liet beste antwoord op het ongehoorde voor
val- Sieveking moet volgons zijn eigen verkla
ring in de gevangenis zeer slecht behandeld zijn.
Onze Noderlandsclie bladen deelen vrij alge
meen de feiten mede zonder nog een oordeel te
vellen.
Het ,,N. v. d. D." meent zich te herinneren
dat, jaren geleden, wijlen de bekende Haagsche
predikant Huydecoper, op eene reis door Italië,
wegens het niet het lioofd ontbiooten bij het
Benedetti kwam, toen hij zijn last had afge
leverd, weer naar het huis toegesprongen.
üGauw 1" riep hij. lAlles marcheert in de richting
van het kanongebulder. Er schijnt vandaag weer
een slag te worden geleverd, nog wol op Zondag.
Onze luitenant Harboth rukt zoo juist ook op met
een regiment. Hij laat u nog eens groeten. Juffrouw
Madeleine, dien heeft u het aangedaan
De colonne zette zich werkelijk in beweging
naar Courcelles toe, vanwaar den 14 Augustus
's middags bet kanongebulder klonk. Madeleine
verkeerde in groots onrust. Zoo nabij was zij baar
heimelijk doelMaar wanneer ook Courcelles het
toonesl van den strijd was?
De raast hen gelijktijdig opmarclieerende colonne
stokte. Plessmann die bezorgd uit het raampje
naar buiten keek, zag een stafofficier langs de
troepen galoppeeren; het was majoor Girard.
ïPlessmann 1" riep deze hem too. »Ik hoor dat
je een prachtige aanwinst hebt gekregen voor je
zieken. Men vertelt mij van een jonge Elzassche.
Luitenant von Herboth die daareven een vacature
bij mijn bataljon is komen vervullen, is verrukt
over haar. Geluk er meel"
Madeleine die juist in haar wagenafdeeling bozig
was met het gereedmaken van verbandlinnen, ver
schrok zij boog-het hoofd dieper over haar arbeid.
tJe zult heden veel werk krijgen 1 Men is feeds
aan "t vechten bij Colombey! Tot weerziens! Hij
galoppeerde langs de colonne, wierp toevallig een
blik door het open venster waarachter Madeleine
even toevallig juist opstond, en salueerde haar roet
den sabel.
Zij haalde diep adem uit de zwaar bedrukte
borst, want zij voelde hoe bij de gedachte aan een
voorbijgaan eener processie, in gelijke moeilijk
heden is geraakt.
Oemcngfle Mcdcdecllngen.
De „Daily Graphic" ontkent dat er reeds een
vergelijk getroffen Ls tusschen Rusland en En
geland m zake China. Sir Charles Scott en graaf
Murawieff onderhandelen nog. De laatste heeft
verzoeningsgezinde verklaringen afgelegd; do
Britsche gezant heeft van zijn kant. duidelijk
doen blijken dat Engeland niet geneigd is, zijn
belangen op te offeren.
Het blijkt dat de verkiezing van den liberaal
Naylor-Lovland in de plaats van Curzon tot lid
van het Engelsche Lagerhuis hieraan tc danken
is dat de dissideerende liberalen die zicli in
dertijd om Gladstone's Home-rule-plannen afge
scheiden hebben samengewerkt hebben mot
de andere liberalen.
In deze hereoniging der liberalen ligt een drei
gement voor dc tory-partij en voor de regeeiing.
Lord Charles Ticresford is in opdracht van de
Britsche Kamers van Koophandel Woensdag op
reis gegaan naar China.
Do „Patrio" publiceert een telegram uit Ro-
chefort volgens hetwelk aldaar een liardnekkig
gerucht loopt dat de Fransehe kruiser Bruix
met man en muis iu den Indischen Oceaan is
vergaan.
Aan het ministerie van marine is geen be
vestiging van dit gerucht ontvangen.
Prof. Schweninger liceft zich thans uitgeLa-
tcn over de oorzaak van Bismarck's dood. Het
was niets dan een longontsteking, en de lijfarts
voorzag zoo weinig gevaar, dat hij den. prins
toestond champagne te drinken.
Bismarck zelf noemde zijn ontslag zijn „dood
vonnis", omdat zijn leven nu doelloos was go-
worden. Nog kerb geleden riep de prins bij ze
ker incident opgewonden uit: „Kon ik nog
maar eens opruiming houden in dien zwijnen-
boel, en hun zeggen waarheen dat leidt, maar
je weet, Schweninger, mijn trompet is gebarsten
en geeft geen geluid rneer. Ik voorzie dat wij
moeilijke tijden tegemoet gaan."
Wellicht werd met dit „incident" de jongste
Lippesche qua es tie bedoeld.
Te Potsdam worden door hot spoorweg-regi
ment proeven genomen mot de telegraaf zonder
draad.
Bij de vloot-oefeningen te Kiel is het aviso
G r o i f aangevaren door een torpedo-boot. Do
laatste moest door een andere torpedo-boot naar
de haven worden gesleept.
Johan Trojan, de hoofdredacteur der „Klad-
deradatseh", die twee maanden gevangen heeft
gezeten wegens majesteitsschennis, heeft giste
ren de gevangenis verlaten.
Generaal von Werder, oud-gezant te St- Pe
tersburg, is met een deputatie van officieren van
liet grenadier-regiment „Keizer Alexander" naar
veldslag haar hart van angst ineenkromp. En het
gedonder yan het kanon klonk nog heviger. In
stormpas trok de colonne haar voorbij en nu ratel
den ook de kanonnen, die vreeselijko werktuigen,
met oorverdoovend geraas voorbij.
»Kom, Madeleine, nu moed gevat 1 Er zal werk
genoeg zijn 1" Plessmann stak juist zijn hoofd bij
haar binnen.
Zij vond geen antwoord. Haar borst was be
klemd. Ginds bij Forbach had zij den moed ge
had om zich zelf te redden uit het gewoel van
den strijd tusschen bloed en lijken maar thans
sidderde zij bij de gedachte aan die ellende. Zij
had gaarne Plessmann gesmeekt haar aan zich
zelf over te laten. Zij kende immers den weg
naar het kasteeltje der barones, daar ginds in het
wond, dat zij zooeven bereikt hadden. Maar wanneer
daar, juist daarde donder der kanonnen
dreunde nu zoo luid in het bosch de echo droeg
dien van boom tot boom.
En toen klonk het plotseling»De ambulance-
colonne voorDe marsch-eolonne maakte plaats
voor haar; zij vloog over den straatweg voorbij
de troepen die plotseling, klaar voor het gevecht,
stand hielden. De boomstammen vlogen haar voorbij
steeds donkerder werd het woud en nu meende
zij onder de batailions ook Herboth te hei kennen
wiens oogen haar zonder twijfel zochten, die nu
in den dood ging snellen I
jMoed, Madeleine Zij hoorde weer de stem
van Plessmann achter zich die zijn hand op haar
schouder had gelegd. »En wat je eigen aangelegen
heid betreft, doe niets zonder mij. Het zal warm
toegaan
(Wordt vervolgd.)
