52"e jaargang.
Zondag 28 en Maandag 29 Augustus 1898.
9715
Eerste Blad.
MADELEINE.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen,
FEUILLETONS
ISMIkmnntn 7wr Schiedam, per Èwartaal f r.30
UITGEVER.» H. J. C. EOELANTS.
KKONIN GSBRIEYEN.
BUITENLAND.
Tl
v&
omliggende plaatsen, p. kwart. - 1.05
9i per peet, p. kwartaal. - 1.30
Afeoiderlijke nonunerso.02
BUREAU: BOTER8T11AAT ÏO, Telephoon No. 123.
ADVT.nTSSTrp.PMj8van 1—6 gewond tegels mot inbe
grip van ecne Courantf 0.52
Iedere gewone regel meer0.10
Bij abonnement wordt korting verleend.
Amsterdam, 20 Augustus 189S.
Ik heb indertijd een rentenier gekend de
man rust reeds lang op het kerkhof die me
eens precies wist te vertellen, hoeveel trams er
per dag Langs zijn huis reden. Daar hij op den
Singel over de Stadsbibliotheek woonde en dus
„de F- C.", „de Vondel" en „de Amsteldijk"
moest controleeren, had het maken, van deze sta
tistiek hem vrij wat moeite en zeer veel tijd ge
kost. Ik wilde dat ik op het oogeublik zulk een
rentenier tot mijn beschikking had, ten einde
een statistiek te maken van het aantal heipalen,
sparren en juffers, dat men ter eero der feesten
in den Amsterdamschen bodem heeft geslagen.
Sommige dezer zijn nog in natuurstaat, andere
zijn behangen met groen, weer andere beschil
derd. In de Plantage dienen zij om een electri-
sche verlichting te dragen, die volgens kwade
tongen gisteravond niet branden wou, omdat de
electricien de qualiteit van den stroom to ge
ring had genomen volgens de „vox populi"
was er „electriek" te kort en weer elders staan
ze alleen om zooals op de Weteringschans to
worden de dragers van schilden, waarop vier
kante leeuwen met een serpentine tot tong zijn
afgebeeld- Mijn rentenier-flaneur zou me dan
meteen kunnen vertellen wanneer ik naar deze
of gene eerepoort moest gaan, ten einde over 't
al of niet mooi te oordeelen, die nu nog slechts
een karkas van zulk een triomfboog vertoont,
en wanneer de leverancier van Bennewitz's pa-
pier-stuc zijn laatste stuk „oude vesting" tegen
het gei-aamfce van de oude Vinkepoort op het
Markenplein zal hebben beplakt en beschilderd,
opdat ik zal weten of de imitatie „frappant" is.
Volgens een bewoner van de zeer vaderlandslic-
vendo wijk, waarin deze poort verrijst, was dit
„stuk middeleeuwsche bouwwerk" „een eenig-
heid" in Amsterdam „uwé is immers van de
redactie" voegde hij er bij en kon er niet te
veel goeds van verteld worden.
Ik haalde de, dank zij de indiscretie van „De
Telegraaf", vroeger aan de kiosken verkrijgbaar
gestelde „Officieele Gids" voor den dag en wees
hem er op, dat de „Vinkepoort" daarin niet
voorkwam, maar wel de poort op den. O. Z.
Voorburgwal, die de wed. de Jonge laat bouwen.
„Nu," riep mijn Markenpleiner uit, „dat u
nu niet zoo dom is om te begrijpen dat die
broodbakker daarvoor even goed betaalt, als
voor den leeswijzer, dien hij in 't boek heit mo
gen leggen, 'b Is dikker van de advertenties, dan
van het lezen, dat er in staat. Een mooie af
faire
De man had gelijk, de officieele feestgids is
een mooie affaire, en hij beloofde me uit dank
baarheid een briefkaart te sturen, als de poort
Haar zou zijndan kwam zij in de krant.
De vreemdeling, die Amsterdam komt bezoo
Naar gebeurtenissen in den oorlog van 1870/71,
DOOR
HA.NS WACHEXIIüSEN
7)
Zij bereikten thans den open straatweg naar
Metz. De doktoren der ambulance-colonne keken
na of alles in gereedheid was. De klare middagzon
scheen over de allerwege door bosch omzoomde
akkers. En nu ging het achter eenige batterijen
aan, het dorp Courcelles-Chaussy binnen.
De tuensehen die in het dorp achtergebleven
waren, stonden in hun Zondagsdie pakjes angstig
voor hun huizen. Zooeven was de generale tnarsch
geslagen voor de in het dorp liggende troepen.
Madeleine herkende menigen bewoner en dat stelde
haar gerustuit het venster der istad Metz"
keken de twee dochters des huizes die onbevreesd
achtergebleven waren. De ambulance-colonne kreeg
bevel op het plein tot nader order halt te houden.
In groepjes stonden de vrijwillige ziekenverplegers
op het plein.
Madeleine durfde zich niet aan het raam te ver-
toonen voordat de bewoners uit angst voor het nu
met verdubbeld geweld dreunend kanongebulder en
den over het in de richting van Metz liggend woud
opstijgenden kruitdamp in hun huizen waren ge
vlucht. Daar zag zij den geestelijke van het dorp,
dien zij kende, over het plein gaan.
In haar angst boog zij zich uit het raam om
wch door hem te laten herkennen. Maar Plessmann
ken om de versieringen en do illuminatie te zien,
raad ik vooral aan do Jodenbreestraat niet over
te slaan. Ik heb nu reeds den indruk gekregen,
dat oen bezoek aan den Jodenhoek de moeite
bepaald waard zal zijn.
Zooals men weet worden de versieringen langs
den weg van den intocht onder leiding van een
sub-commissie, naar do plannen van de archi
tecten Ed. Cuypers en \V. Kromhout, uitgevoerd
op kosten van de gemeente Amsterdam en van
de bewoners der straten en grachten waarlangs
do stoot gaat. In aanmerking genomen de om
standigheid dat de bewoners van do Sarphati-
straat on van de Hoeren- en Keizersgrachten
zeer goed over den brug konden komen, dat de
neringdoenden in de Utrochtsche straat er groot
voordeel bij hebben en dat de gemeente hielp,
is liet te verwachten dat men langs den ofu-
cieelen weg iets moois zal zien; en daar men
onmogelijk alles kan zien raad ik den vreemde
ling aan om uitgaande van deu Dam te wande
len door do Damstraat, naar de Jodenbreestraat,
om vervolgens door de Aluider.si.raat een kijkje
te- gaan nemen in de Plantage, naar de elect ri-
sche verlichting en, na de Aiuiderpoort bekeken
te hebben, langs do Sarphatistraat den weg tc
gaan, die den stoet heeft genomen, waarna men
weer op den Dam uitkomt. Is men dan nog
niet moede en wil men iets karakteristieks Am-
stordamsch zien, dan wandele men door de Jor-
daan, vooral langs de Willemstraat, naar dc Wil
lemspoort, die met de Beurs prachtig door do
gemeente zal versierd worden.
Voor één ding ben ik gerustgesteldals mijn
vriendin Naatje op den Dam een voetstuk zal
krijgen, zooals de Officieele Feestgids ons ver
toont, dan gelooven we, dat ze een niet al to
mal figuur zal maken-
Do Dam zal in een zee van electriseh licht
baden, want elke der acht masten met hun ver
gulde krans en spits, die wel wat gelijken op
motieven uit het eerste keizerrijk en rondom het
monument geplaatst zijn, zal twee booglampen
dragen. Naatje, die gewend is aan de gaspitjes,
zal wel eens knipoogen als zij in zulk een boog
lamp staart. Misschien voldoet het liclib zoo
goed dat 't een of ander raadslid bij de aan
staande begrooting voorstelt om den Dam voor
taan altijd electriseh te verlichten, dat, waar
we een fabriek bezitten, dio concessie heeft,
reeds lang geleden had moeten geschieden.
De „Officieele Gids" bracht ons ook do woor
den der cantate, welke op Donderdag S Sep
tember a.s. op de matinee in het Concertgebouw,
welke door H. H. M. M. zal worden bijgewoond,
zal worden gezongen, 'tls misschien uit ach tuig
voor onzen niet officieelcn „poeta laureatus" ge
weest, dat men aan Beets de vervaardiging dier
cantate heeft opgedragen. Gelukkig is de oude
dichter daarmee niet geweest, en als do muziek
v<xn Bernard Zweers do woorden niet willen dra
gen, daai zal deze cantate het lot ondergaan van
alle gelegenheidscantaten zij zal hebben ge
leefd het leven van één dag.
Meer gang zit er in do cantate van Van Log-
die bij den wagen stond, fluisterde haar toe nGeon
dwaasheid 1 Als je ons bier verlaat, dan zal men
je als spion gevangen nemen, en kan ik je niet
beschermen."
Dragonders en huzaren van het 7de legercorps
galoppeerden nu in escadrons over liet plein, het
dorp uitsleeds meer batterijen volgden hen. Made
leine zat radeloos met gebogen hoofd, de handen
tusschen de knieën Wanneer de slag voorbij
is 1" Zoo troostte zij zichzelve.
Plotseling stelde zich echter de ambulance-co
lonne in vlugge beweging. De eene ordonnans kwam
na den anderen met bevelen. Het grommen van het
kanon klonk haar van dichtbij in de ooren. Maar
als geëiectriseerd sprong zij op toen zij bet groen
geoxydeerde koepeldak van het haar zoo welbe
kende kasteeltje op eenigen afstand uit zijn park
zag oprijzen. Weer schrok zij echter; want Duit-
sche; ruiters galoppeerden, gevolgd door karren en
transporten, in de richting van het chalet.
iHet lazaret komt daar ginds in het kasteel,"
zei Plessmann haar. sWij hebben bevel gekregen
daarheen te gaan om er de zwaar gewonden op
te nemen."
5 Wij 1" Dat was een pak van Madeleine's hart.
tje zult daar meer rust hebben. De gewonden
die niet vervoerd kunnen worden, komen van de
verbandpiaats daarheen."
sliet is chhlet van barones Berwick 1" riep
Madeleine op bezorgden toon.
Wet, dan heb je het mooi getroffenHij keek
baar bijna wantrouwend aan, alsof hij niet wist
wat hij thans van haar moest denken.
In Madeleine's toon en op haar gelaat lag weder
ontwakend vertrouwen. Zij had immers in dit
vreeseiijk oorlogsgewoel dat haar beangstigde, weer
haar bekende landgenooten gezien, die niet naar
chem, waarbij Bernard Zweert, ook de muziek
componeerde, eu die du» avonds in het Concert
gebouw zal worden opgevoerd.
Vooral in het slot, zit vuur als de tenor zingt
,,IIoe dringt zich in uw juublende schalen
„In geestdrift liet volk om den troon'
„Het weet van zoo roemrijke jaren,
„Het droomt zicli do toekomst zoo schoon 1
„liet denkt aan de wijzen en dapp'ren
„Die 't leidden zoo menigen dag,
„Hot wil nog 't oranje zien wapp'ren,
..Den wimpel van Nederlands vlag;"
en als dan het koor deze regels heeft herhaald,
zingt de tenor
„Ontzweefd als een zonnige vogel
„Der slagvelden bloedigen dauw,
„Verrees het, en mengde voor eeuwig
„Zijn gloed in het rood-wit-en-blauw.
„Ileft. hoog dan do roemrijke banen!
„Het blinke ter zee en te land,
„Oranje aan de spits onzer vanen.
„Oranje en Nederland!"
en met kracht herhaalt dan het 700 personen
sterke koor
„Heft hoog dan de roemrijke banenenz.
Dat- zal geheel andere klinken dan
„Eerbied, eerbied trilt door hart en aren,
„Bij den groet der liefde U aangeboón;
„Eerbied voor TJw jeugd en jonge, jaren,
„Eerbied voor Uw vroege Koningskroon,
„Eerbied voor Uw deugd en reine zeden,
„Eerbied voor den Koninklijken mood,
„Waar Gij 't zorglijk pad meê op wilt treden,
„Aan de hand van God, die U behoed!
Het hindert nu niet dat Beets om „behoed"
te doen rijmen op „moed" dit woord alleen mo.t
een „d" schrijft, maar dat we aan onze jonge
Koningin, een meisje van achttien jaren, gaan
vertellen dat we eerbied hebben voor haar „reine
zeden" vind ik wel wat erg kras; het is te ho
pen dat Wilhelmhta van Nassouwen die woor
den voor een „lapsus calami" van den ouden
dichter zal willen aanzien.
Algemeen overzlchl,
Schiedam, 27 Augustus '98.
Wanneer men goede connecties heeft, dan
moet men die warm houden, en vooral op staat
kundig gebied is het zaak steeds de stemming
op temperatuur te houden- Van tijd tot tijd is
het gewenscht een nieuw blokje te leggen op
het aangenaam knetterende vuurtje van poli
tieke vriendschap.
Ook president Faure oordeelde blijkbaar gis
teren, cïen verjaardag van zijn reis naar Bus-
land, aldus, en van Havre waar de President
zich bevond, ontving Zijne Alajcsteit Keizer Ni-
colaas II op Peterhof liet volgende telegram
„De tegenwoordigheid aan boord der P o-
thuau, een jaar geleden, van den Keizer en
de Keizerin van Rusland, do verklaringen die
toen gewisseld zijn in de schaduw onzer vlag
de bosschen gevlucht waren, terwijl zij, nog bezig
om voor de barones te redden wat maar mogelijk
was, zich door den vijand overvallen zoo bang
verscholen had. Nu had zij, onder bescherming van
dien vijand zelf, den moed haar taak te vervullen,
daar alles zoo gunstig uitkwam.
sliet is wel geen voordeel wanneer een lazaret
wordt gevestigd in zulk een mooi landhuis", zeide
Plessmann, amaar het is in ieder geval een waar
borg tegen vernieling. Ik zal den dokter zeggen
dat je daar thuis bent."
Hij verliet haar, want steeds nieuwe troepen
trokken naar den strijd, die vlak onder de wallen
van Metz woedde; de ordonnansen vlogen heen
en weer. Kanongebulder en dof tromgeroffel weer
klonken van zeer dichtbij, en nu kwamen ook reeds
de treurige boerenvoertuigen opdagen, karren en
ladderwagens met de eerste offers van de ver-
bandplaatsen. De ambulance-wagens rolden de
groene hoogte op naar het chklet en weldra zat
ook Madeleine in een daarvan.
Tot lmar verbazing zag zij op bet balkon, dat
boven den tuin uitstak een hooge mannelijke ge
stalte in een wit zomerkostuum, een strooien hoed
boven bet door een witten langen baard omlijst
gelaat, dat met verwondering over de balustrade
heen naar het doen en laten der soldaten beneden
keek.
sLord Wilberforce I" riep zij Plessmann toe,
die haar niet uit het oog had verloren. sHijiseeu
cousin do la Baronnc," veegde zij er op zijn vraag
aan toe, »en komt iederen zomer eenige weken.
Nu kon niemand hem natuurlijk verwachten. Hij
is generaal geweest in Indië."
Wel, dan zal hij best weten hoe het in den
oorlog toegaat."
Madeleine ijlde door den tuin, waarin zij tot
gen ter roede van Kroonstadl, zijn voor uiiv to
dierbare herinneringen dan dat. ik dien herinue-
rmgMag laat voorbijgaan zonder opnieuw Uwe
Al.ijfj.ti ïl de verzekering to geven van niijnzetr
l.'uiuligu 'Lmkb.uuheul voor de ont-vang-M die
zij den Preadeiit. der Republiek heeft, bereid.
„Onze gevoelt n» zijn niet gewijzigd, en ik ben
nu ak-> toen de getrouwe tolk van liet Fran-i-ho
volk wanneer ik tegenover Uwe Aluje-teit weder
om uiting geef aan de vurige weiisehen die wij
koesteren voor haar geluk, voor dat der keizer
lijke familie en voor de grootheid van Rusland."
aarop ontving de President het volgende ant
woord van ezaar Nicolnas
ij, de Keizerin en Ik, zijn levendig getrof-
tei. door de dankbetuigingen die gij wel hebt
willen uiten in uw naam en in dien van hef
Frunsche volk ter gelegenheid van den verjaar
dag van ons bezoek aan boord der P o t li u a u.
„Gaarne voeren wij onze gedachten terug naar
die historische oogenblikken waarvan de herin
nering niet zou kunnen worden uitgewixcht, en
het is mij bijzonder aangenaam op dezen dag
opnieuw te kunnen uiten de wanne en onver
anderlijke wenselien die wij niet ophouden te
koesteren voor mijnheer den President en voor
het bevriende Frankrijk."
Nu zijn „warme" wensclum natuurlijk van
lagere orde dan „vurige" dito's, en „la Franco
amie" zegt niet wat „la Franco alliée" zou heb
ben doen gevoelen aan Frankrijk en de wereld.
Maar al hoort Frankrijk niet het zoo zoct-klin-
kuulo woord dat lief steeds en steeds weer zelf
zou willen hcoren en aan zijn beuijders zou wil
len doen hooren, president Faure komt er nogal
genadig af.
Hij die bet bij zijn onderdanen pardon,
zijn medeburgers nooit verder heeft gebracht
dan tot- „Mijnheer de President", wordt dooi
den Czaur aller Russen ten minste met „Zijne
Ercellentic" betiteld.
Er zijn booze tongen, die beweren dat Faure
wel eens zou willen weten wat men voelt wan
neer men met „Majesteit" wordt toegesproken.
Maar 't zijn alleen booze, heel booze tongen
zelfs, die dit zeggen.
Donderdag reeds vroeger dan verwacht
werd is de ministerconferentie te Buda-Pest
afgcloopen, en thans is het zwaartepunt van den
toestand weer naar Woenen verplaatst.
Wat cr te Buda-Pest besloten, in hoeverre er
overeenstemming vorkregen is, weet niemand.
Noch Banffy noch graaf Thun laten iets los
en terwijl sommigen spreken van gunstige resul
taten, schudt den anderen bezorgd het hoofd.
Inmiddels is keizer Frans Jozef te Weenen
teruggekeerd, waar graaf Thun en baron Banffy
de eerste is reeds gisteren in de hofstad aan
gekomen, de laatste komt lieden hem rap
port zullen uitbrengen over do gohouden confe
rentie.
Er zijn eenige bijzonder begunstigde bladen
die een en ander laten doorschemeren over het
haar schrik reeds de gehoele hospitaal-compagnie
ijverig bezig zag. Zij vloog het buis binnen en zag
de fraaie, kostbaar gemeubelde zalen reeds tot
hospitaal inrichten en tot haar uiterste verbazing
zag zij den neef der barones, dio mat haar hierheen
had zullen terugkeeren, mat een nijdig gelaat
toekijken.
Mat een bang vermoeden staarde zij hem aan,
en In] verbleekte onder haar blik als had hij een
slecht geweten. Deze jonge man, een lichtzinnige
dio van de barones leefde, was uit Parijs gevlucht
om niet uij de mobiele garde te worden ingelijfd,
en was ook hier uit dezelfde vrees voor de Diiilschers
gevlucht. Wat had hem dan den moed gegeven,
zich alleen hierheen terug te wagon Hot was voor
haar een geruststelling dat hij hier lord Wilberforce
had aangetroffen. Zou hij niettemin reeds den tijd
hebben gehad zich van de kostbaarheden zijner
tante meester te maken, waarop hij het in ieder
geval gemunt had
Op haar vraag antwoordde hij onvriendelijk dat
hij, de neef, haar daarover geen rekenschap schul
dig was. Hij was zooeven eerst aangekomen voor
de vijandelijke soldaten die volgens hem allen in
lijfden die de wapenen konden dragen. Boosaardig
voegde bij er de vraag aan toe boe zij wel bij de
vijanden des vaderlands kwam.
Do oude lammo vrouw van den eveneens gp~
vluchten concierge van het huis, kwam naderbij
hinken en begroette haar verheugd. sMonsieur
Gaorgo", vertelde zij, hem logenstraffend, »Uad
haar verschrikt." Als een dief was hij in den afge-
loopen nachL door een kelderraam in het huis ge
klommen,
Wordt vervolgd.)
