Am
Grootkruis Ned. Leeuw.
Commandeur Ned. Leeuw.
Ridder Ned Leeuw.
52*'" jaargang.
Vrijdag 2 September 1898.
N°. 9719.
Tweede Blad.
Onderscheidingen.
FEXJILLETOlSr.
De laatste voetganger.
a
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen,
UITGEVER: H. J. C. ROELANTS.
Bij Koninklijk Besluit van 31 Aug.
is verleend aan Hare Majesteit de
Koningin-Moeder het grootkruis in de
orüe van den Nederlandschen Leeuw
en het grootkruis in de orde van
Oranje-Nassau.
AjossBsrairrspBUg voor Schiedam, par kwartaal f 0 90
omliggende plaatsen, p. kwart. - 1.05
franco ppost, p, kwartaal. 1.30
Afzonderlijke nommers- 0 02
BPBE.tr; BOTER8TKAAT BO, Teïephoon No. 123.
AmysRTMrriKrMjs.* ran 1—6 jtwew regels met inbe
grip van eeno Conrant/"O BS
Iedere gewone regel meer- 6 10
Bij abonnement wordt korting Terieead.
Bij Koninklijke besluiten van 31 Aug. zjjn
benoemd
Mr. A. van Naamen van Eemnes, voorzitter
van de Eerste Kamer; jlir. C. H. A. van der
Wijck, gouverueur-generaa! van Nederlandsch-
T. P. Viruly, lid van de Eerste Kamer der
Staten-Generaal jhr. mr. J. Roëll, idem lid
en secretaris van den voormal igen Raad van
"Voogdij van H. M. de Koningin J. J. van Kerk
wijk en >ir. R. P. Mees R Az., leden van de
"Wede Kamermr. \V, F. H. von Weckher-
gezant te Washington; mr. F. B. Coninek
1 .fstmg, president van den Hoogen Raad der
derlanden en mr. C. Polis, procureur-gene-
iaal bij deD Hoogen Raai der Nederlanden,
beiden lid van den voormaligen Raad van
Voogdij van H. M. de Koningin mr. J. F. T.
van Valkenburg, piesident var; liet gerechtshof
te AmsterdamM. A. Perk, pres. van de
synode der Ned. Hetv. kerk, predikant bij de
Waalsche gemeente te Amsterdam H. van de
Weteting, aartsbisschop van Utrecht.
Mr. B. Pli. baron van liarinxma thoe Slooten,
Comm. der Koningin in Friesland; mr. S. A.
Venitig Meinesz, lid van de Eerste Kamer, bur
gemeester van Amsterdam; dr. H. G. van de
Sande Bakhuyzen, voorz. van de afd. wis- en
natuui kunde van de Kon. Akadeinie van Weten
schappen, lioogieerasr aan de Rijks-Universiteit
te Leiden; dr. H. Kern, voorz. van de afd.
letterkunde van de Koninkl. Akademie van
Wetenschappeu, hoogleeraar aan deRijks-Uni
verst lei t te Leiden P. W. Janssen, oud-direc
teur der Delimaatsch. te Amsleidam.
E. W. J. baron Six van OterJeek, pres. der
Algem. Rekenk., iid v. d. vourm. Raad van
Voogdij v. H. M. <le Koningin; mr. N. P. van
den Beig, pres. der Nederl. Bank; de luit.-
generaal J. W. Beigansius, inspecteur der
artillerieJ. M. F. Wellan, hoofdinspecteur
van den rijkswaterstaat, te 's-Gravenhage; J.
P. Havelaar, directeur-generaal der posterijen
en teiegraphie, te 's-Gravenhage dr. C. Snouck
Hurgronje, adviseur voor Oostersche talen en
Mohammedaansch recht.
W. J. H. Prinzen, W, Merkelbach, jhr. F.
X. J. van Nispeu tot P"nnerden, jhr. mr. L.
C. C. O. M. van Nisperen en D. Knol Welt,
allen lid van de Ei~ste Kamer; G. Zijlma, B.
L, Tijdens, dr. P. H. Roessingh, H. Pyttersen
Tz., F. Lieftink, VV. IA. Houwing, F. T. J. H.
Dobbelmann, B. H. Heldt, J. M. Pijnacker Hor-
In Ket jaar 1950 had de wielersport een uit
breiding gekregen, waarvan men zich. in het
eind van de negentiende eeuw nog geen denk
beeld had gemaakt, hoewel toen de verwachtin
gen reeds hoog gespannen waren. Daartoe had
den onder andere meerdere ophefmakende uit
vindingen bijgedragen. Nadat de ketting, welks
nadeelen meer en meer in het oog waren ge-
sprongen, reeds lang vervangen was door do
tendradkraehtsoverbrenging, vond een kleerma
ker in Kötschenroda het electrisclie rijwiel uit,
dat onder den naam „Patent-Universeel-Cen-
traal-Normaal-Ideaalwiel-Electric", of korter na
de beginletters „Pucnie", spoedig algemeen ver
breid werd en zijn uitvinder reusachtige rijk
dommen opleverde; de man toch het bij zijn
sterven, behalve een ontzaclielijk vermogen, vijf
kasteelen aan het Stambergermeer en uitge
breide bezittingen in Hongarije en Zuid-Rus
land na. Bij dit rijwiel worden door do omwen
telingen der pedaalstangen verticale electns'iie
golvingen (de reeds vroeger bekende Hertzsehe-
sche trillingen) opgewekt, welke direct inwer
ken on het drijfrad, waardoor men het voordeel
dijk, S. M. II. van Gijn, mr. A. P. II. C. baron
van der Borch van Verwolde, mr. C. Lucasse,
L. D. J. L. de Ram, jhr. J. B. D, van den
Rerch van Heemstede, J. Th. M. Smits van
Oyen, mr. J. J. I. Harte van Tecklenburg en
B. R, F. van Vlijmen, allen lid van de Tweede
Kamer;
Mr. J. A. M. H. Pijls, refendaris, chef der
afd. Politieke Zaken aan het Dep. van Btiitenl.
Zaken; A. A. H. Boissevain, voorz. der Neder].
Kamer van Koophandel te Londen; mr. L. U.
de Sitter, president van het gerechtshof te
Arnhem; mr. T, J. Noyon, advocaat-generaal
bij het gerechtshof te Leeuwarden mr. I. Roes-
sing, president tan de arr.-rechtbank te Assen
mr. P. M. O. II. Beerenbroek, id. te Roer
mond mr. A N. b.iron de Vos van Steenwijk,
id. te Arnhem; mr. J. van der Lek de Clereq,
vice-pres. van de arr.-rechtbank te Middelburg
mr. C. W. de Vriese, id. te Leeuwarden;
jhr. mr. A. J. Rethaan Macaré, off. van justitie
bij de arr.-rechtbank te Haarlemmr. W. C. J.
Alpherls, idem te Arnhem; mr. J. H. de Ranitz,
idem te 's-Hertogeuboschmr. J. J. Kuipers,
kantonrechter te Utrecht; mr. M. d'Aumerie, id.
te Leiden; mr. L. J. G. v. Ogtrop, idem te Am
sterdam; de schout-bij-nacbt S. KraijenhofTvan
de Leur, lid van het Hoog Militair Gerechtshof
te Utrecht; mr. B. Ort, raad adviseur bij het dep.
v. Justitie; W. C. Metzelaar, ingenieur-architect
voor de gevangenissen en rechtsgebouwen te
's-Gravenhage; mr. J. A, Levy, advocaat te Am-
sterd.; mr. N. H. de Lange, idem te Alkmaar; mr.
J. A. Sluis, id. en notaris te Meppelmr. J. L. G.
L. P. Haex, advoc. te Maastricht; mr. A. d. Bandt,
id. t. Dordrecht; mr. II. Binnerts, id.t. Heerenveen;
mr. W. S. J. van Waterschoot van der
Gracht, notaris en advocaat te Amsterdam
C. M. F. KolfT, voorz. v. h. college van regenten
over gevangen, te Rotterdam L. A. van den
Berg, voorz. v. h. coll. v. reg. over het Rijks-
opv.gest. voor meisjes te Montloort; C. Willink
Ketjen, voorz. v. h. coll. van reg. over het
Rijksopv.gest. voor jongens »de Kruisberg"
nabij üoetinchem K. F. Creutzberg, pres. van
het prov. kerkbest. van Gekferl,, pred. b/d
Nederl.-Herv. gem. te Arnhem; 13. v. Schelven,
pres. van de gen. Synode der geref, keiken,
pied. bij de Geref. gem. te Amsterdam; H. C.
Lohr, pres. van de Synode der Evang. Luihersehe
kerk, pred. bij de Evang. Luthersche gem. te
RotterdamG. M. Jansen, vic.-gen, van het
aartsbisdom van Utrecht; A. van de Laar, idem
van het bisdom van 's Hertogenbosch, kanunnik
en deken van 's Hertogenbosch C. J. Rinkel,
bisschop van Haarlem voor de oud-bisschoppel.
cleresiedr. B. Rit ter, opperrabijn bij de
Nederl.-Israël. gem. te Rotterdam;
mr. Th. G. M. Smits van Oyeri, lid der Gedep.
Staten van Noordbrabant; jhr. G. J. J, J. M.
Dommer van Poldersveldt, id. van Gelderland
mr. D. van Weel, id. van Zuid-Holland mr.
J. A. Sillem, id. van Noord-Holland; P. J.
Siegers, id. van Zeeland jhr. mr. W. J. M.
Bosch van Oud-Amelisweerd, id. van Utrecht;
mr. A. Bloembergen Ezn., id. van Friesland
mr. W. J. baron van Dedem, idem van Over-
jjselL. H. Dijkhuis, idem vari Groningen
mr. J. Tonckens, idem van DrenteJ. A. Cre-
mers, idem van Limburg; mr. Th. Heemskerk,
lid der Prov. Staten van Noord-Holland, oud-
heeft, dat alle wrijving vervalt en de versnel
ling tot 225 verhoogd kan worden, wat een snel
heid van 48.17 meter per seconde beteekent.
Echter werd door een rijkswet, met het oog
op het gevaar, dat aan zulk een snelheid ver
bonden was, voor het straatverkeer een ver
snelling van 112.5 als maximum vastgesteld.
Een andere zeer belangrijke technische verbete
ring was de „Onspringbare-Hyperideaal-Trans-
cendentaal-Pneumatische-Adamas" „Ohtpa
do uitvinding van een jongen ingenieur Jah-
nert, die daarmee in drie weken millionair
werd. Als bokleeding der banden gebruikte hij
een verbinding, samengesteld uit steenkoolteer,
welke viermaal zoo hard was als diamant en de
tob zoover gebruikte caoutchouc ia veerkracht
on buigzaamheid 3, 4 maal overtrof, daarenbo
ven ondoordringbaar was, zoodat een ongeluk
door spijkers, scherpe steenen, enz., geheel on
mogelijk en een herstelling nimmer ncodig was.
Voor htm vulling werd vloeibaar „helium" ge
bruikt, dat men toen goedkoop in eiken kruide
nierswinkel kon krijgen. Ten slotte mag niet
verzwegen worden, dat men er in geslaagd was,
een buitengewoon stevig rijwiel te bouwen, dat
een gewicht van slechts 0.5 tot 3 kilogram had
en welks zwaartepunt zich onder het zadel be
vond, zoodat de machine zich juist als de be
kende „duikelaartjes" vanzelf weer oprichtte,
lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
mr. VV. Polman Kruseman, griffier der Staten
van Zeeland mr. J. N. van Hall, wethouder
van Amsterdam mr. W. Heineken, lid van den
gemeenteraad van Amsterdam; mr.J.S. baron
van Harinxma thoe Slooten, burgemeester van
's-Gravenhage A. de Mouehy, wethouder van
Rotterdam J, Hudïg, lid van den gemeente
raad van Rotterdammr. A. F. baron van
Lynden, teferendans bij het departement van
bmnenl. zaken; J. JM. Blankenheym, kolonel-
commandant der dienstdoende schutterij te Rot
terdam jhr. mr. VV. V. R. K. Baud, adjudant
in buitengewonen dienst van Hare Majesteit de
Koniugin, idem te 's-Gravenhage;
dr. J. M. van Bemmelen, hoogleeraar aan
de Rijks-Universiteit te Leiden; dr. S. Talma,
idem te Utrechtdr. II. A. Kooyker, idem te
Groningen; dr. A. G. van Hamel, idem te idem;
dr. P. D. Chantepie de la Saussaye Dz., hoog
leeraar aan de Gemeentelijke Universiteit te
Amsterdamdr. J. VVolijer, lioogleeraar aan
de Vrije-Universiteit te Amsterdam; dr. T.
Cannegieter, hoogleeraar in de godgeleerdheid
vanwege de Ned.-Herv. Kerk te UtrechtN, J.
A. Lans, president hoofdafdeeling van liet bis
schoppelijk te Warmonddr. C. J. Eggink,
inspecteur der gymnasiainr. B. H. Pekel-
haiing, hoogleeraar aan de Polytechnische
school te Delft;
dr. J. P. Dozy, inspecteur voor het genees
kundig Staatstoezicht voor Noord-Holland; dr,
E, Wintgens, idem voor Limburg eri Oostelijk-
Noord-Brabant; dr. J. van Deventer Sr., eerste-
geneesheer-directeur van het krankzinnigen
gesticht te Meerenberg; jhr. mr, Th. H. F. van
Riemsdijk, algemeen Rijks-archivaris; dr. VV.
Pleyte, directeur van het museum van oud
heden aan de Rijks-Universiteit te Leiden prof.
dr. Jan ten Brink, letterkundige; G. Vas Visser,
lid van het hoofdbestuur der Holl. Mij. van
Landbouw; prof, dr. A. Mayer, directeur van
het Rijkslandbouwproefslation te VVageningen
mr. H. L. Drucker, lid van liet hoofdbestuur
der Mij. »tot Nut van 't Algemeen"; Ch, Boisse
vain, hoofdredacteur van het sAlgemeen Handels
blad", voorzitter van den Nederlandschen Jour-
nalistenbond mr. R. Macalester Loup, hoofd
redacteur van sliet Vaderland"
W. J. Derx, kapt. t. z. W. G. van Nes, id.
H. C. Feitb, id.J. H. L. J. baron Sweerts de
Landas Wyborgh, kapt.-luit. t. z. ;A. H. Hoek
water, id.W. D. H. baron van Asbeck, luit.
t. z. Ie kl.A, F. Verschuur, dirig. off. v. gez.
Ie kl.D. A. van der Laan, inspecteur van
administratie; G. Rosenthal, bankier te Am
sterdam R. N. L. Miraudolle, pres. v. d. bij
bank der Nederl. Bank te Rotterdam J. Luteijn,
agent der Nederl. Bank te Middelburg H. den
Bandt, idem te DordrechtA. J. A. van Lau-
schot, idem te 's-Hettogenbosch H. M. de Vries,
idem te 's-Gravenhage
Jhr. mr. E. N. de Brauw, waarn. Rijks adv.
te 's Gravenhagemr. E. E. van Raalte, waarn.
Ryks-adv. te RotterdamF. H. Umbgrove, te
Zutphei.J. C. Bouman, adm. van de reg., de
hypotheken en het kad. bij het Dep. van Fin.
V7. F. C. I. Eerens, direc. der dir. bel., invoerr.
en accijnzen te 's Hertogenbosch G. C. barori
van Asbeck, ref. bij de Algem. Rekenkamer
D. tau Leeuwen, ref. bij bet agentschap van
wanneer zij omgevallen was. Op deze wijze werd
het zelfs voor kleine kinderen en zeer oude men-
schen mogelijk, zich zonder gevaar of noemens
waardige inspanning over te geven aan het ge
not van het wielrijden.
Dat onder zulke omstandigheden het wande
len hoe langer hoe meer iets ongewoons werd is
natuurlijk. Ieder, die voor zijn beroep kleine of
groote afstanden had af te leggen, van de school
kinderen tot de plattelands-brievenbestellers,
slagers en venters, gebruikten het rijwiel, en
eindelijk bedienden ook de vrouwen tut berg
achtige streken zich uitsluitend van rijwielen,
die met het oog op groote hellingen op bijzon
dere wijze geconstrueerd waren en. door middel
van een gepatenteerd toestelletje de draagkor
ven mee konden nemen. Betrekkelijk geruime»
tijd bleef het wandelen nog in zwang bij toe
risten en alpenklimmers, docli ook hier ver
dween het langzamerhand, nadat alle eemgs-
zins uitstekende bergspitsen in Ewpa en Ccn-
traal-Azië met electrische tandrad- en kabel-
trams gemakkelijk bereikbaar gemaakt waren.
In dezen tijd vestigde een oude man, die vol
gens zijn verklaring nooit een rijwiel bereden
had en van nature het wandelen beoefende,
zeer bijzonder de aandacht op zich. Hij had ge
heel Europa en Azië meermalen doorgewandeld
en hield va» zijn reizen een dagboek, welks
sn -xamaufl-j t iHmntamigai
het Min. van Fin. te Amsterdam \V. A. de
Laat de Kanter, hypotheekbew. te Rotterdam
O. M. J. Moorrees, ontv. der successier. te
's Gravenhage
de luit.-kolon. H. P. Staal, van den gener.
staf, directeur der hoogere krijgsschoolde
kolonel-intend. F. A. Thomóse, hoofd der Vllle
afd. van het Depart, van Oorlog de dirig. offic.
van gezondh. 'Ie kl. J. Binnendijk, van het
personeel van den genee.sk. dienst der land
macht de kolonel J. G. F. van Iloutum, com
mand. van liet 2e ieg. vest.-art.de kapit. van
den staf der genie A. J. Doorman, adjud, van
den Minster van Oorlog, de gepensionn. maj.
van het Oost-Ind. leger W. J. Vervloei, secre
taris van het hoofdeomilé van het Nederland-
sehe Roode Kruis.
J. W. Welcker, hoofdmg. 2de kl. van den
rijkswaterstaat te Zwolle; A. A. Bekaai-, hoofd-
ing. 2de kl, van den rijkswaterst. te Middelhuig;
0. II. Peters, rijksbouwmeester te 's-Graven
hage; B. P. Moors, insp. van het ijk wezen, te
's-GravenhageW. A. M. Piepers, hoofding.
voor het stoomwezen, te ArnhemB. J. R.
Engelbregt, insp. der post. en tel. te 's-Gra
venhage A. Kruyt, insp. der tel. in alg, dienst,
te 's-Gravenhage; mr. W. Vissering, secr. van
den raad van 'oez. op de spoorwegd. te 's-Gra
venhage A. Deking Dura, hoofding. vau den
prov. waterstaat in Oveiijsei, te Zwolle; mr.
C. Cock, hoogheemraad van Rijnland, te Leiden
jhr. M. A. Snoeck, kamerheer van II. M. de
Koningin in buiteng. dienst, voorzitter van den
polder van der Eigen te Hintham, C. de Bruyn,
hoofding., chef van dienst bij de H. IJ. S. te
Amsteidam
C. W. R. Schollen Jr., dir. der Kon. West-
Indische Maildienst, te Amsterdam P. A. Bos,
aannemer te Gorinchem, wethouder dier ge
meente; A. D. Zür Miihlen, lid van de Prov.
Staten van Noord-Holland, lid van de Kamer
van K, te Amsterdam, dir. der Ned. scheep
vaartmaatschappij, dir. van de sleepiiieristreedenj
en beigingniaatschappij te IJmtmien, wonende
te Amsteidam A. G. Kruller, iid der firma Win.
II. Muller Co., cargadoors, te Rotterdam
IL Figee, dir. der Haariemsclie machinefabriek
voorheen gobrs. Figee te Haarlem dr. J. Th.
Mouum, gedelegeerd commissaris van de fabriek
van levensmiddelen Westenburch" te Rijswijk,
en wethouder der gemeente 's-Gravenhage, te
's-Giavenhage D. W. Stork, dir. der machine
fabriek van gebrs. Stork Co., te Hengelo
mr. S. J. Lagerwey, directeur van justitie
mr. J. F. Phitzinger, laatstelijk vice-president
vau liet hooggerechtshof van Nederlandsch-
Indiëjhr. mr. J. W. A. von Schmidt auf
Altenstadt, inr. D. H. van Gelder en inr. R. Z.
Uannenborgh, vice-piesideoten van het hoog-
geiechtshof van Nederlandsch-Indie mr. W. J.
Essers en mr. J. H. J. Schneider, raadsheeren
in bet hooggerechtshof van Nederlandsch-Indië
J. C. de Biuyn en II. K. J. van den Bussche,
leden der Algerneene Rekenkamer van Neder-
landscli-Indie W. de Vogel, resident vaD Soe-
rakarta; mr. C. W. Kist, res. der Preanger
RegentschappenD. J. Fraerikel, res. van Ma
dura; P. F. Sythoff, res. van Samarang; J.J.
Bischofl', res. van Batavia; A Salmon Vz., res.
van PdsoeroenW. H. S. van Waning, gew.
res. van TagalA. M. Joekes, res. van Riouw
bladzijden hij door de overheden in elke ge
meente liet controloeren en afteckenen. Hij voor
zag in zijn onderhoud door het houden van geo-
graphisehe voordrachten, die druk werden be
zocht do groote massa, wilde zich de gelegen
heid niet laten ontnemen, zulk een merkwaar
digheid te leeren kennen, terwijl in geleerde
kringen de wetenschappelijke zijde van dit geval
buitengewoon veel opzien verwekte. De voor
naamste autoriteiten op het gebied der patlialo-
gie en der antliropologie onderwierpen liein aan
nauwkeurige onderzoekingen. Goheim-Rath prof.
Parchow demonstreerde hem in de Antliropho-
logische Club te Berlijn en gaf daarbij o. a. do
volgende verklaring„U ziet in den lieer
Kluitentrapper een krachtig gebouwd man van
58 jaar en middelbare lengte. Beender- en spier
stelsel zijn goed ontwikkeld, in het bijzonder
zijn die spieren, welke bij het wielrijden meer
dan de andere in werking gesteld zijn. zooals
men bij liem zou verwachten, in het geheel niet
radimentair. De zintuigen zijn normaal ontwik
keld, ook een onderzoek vau hersenen en rug
genmerg heeft niets abnormaals vertoond, ter
wijl het verstand zonder cenigc-n twijfel boven
liet gemiddelde staat. De schedel is mesodoli-
chocephaal en orthognaat on er kan geen twijfel
Archief voor elcctropkysiologische anthropologic,
jaargang 1949, pag. 177.
