de kaarsenfabriek sApollo" waarin 2 reclame
wagens een uitziekend figuur maakten.
De eone w.igen werd getrokken door 4 paar
den, naazt elk een begeleider.
A. oor op den wagen bevindt zicli bet borst
beeld van Apollo met een tropee van vlaagen
in het midden is een py rami de van pakken
kaai sen gebouwd, waar bovenop kaarzen staan
van verschillende afmetingen.
Achterop bevindt zich een verheven troon met
gekroonden hemel waaronder liet beeld van
II. M. Koningin Wilhelmina. Het geheel is ver
sierd met groen en bloemen.
Een twaalftal meisjes zitten met reclame
kaarten enz. op den wagen.
Deze wagen wordt voorafgegaan door een
kleineren waarop een monzterkaais ter lengte
van 4 meter met liet opschrifft nWilhelmina-
kaais". Aan het hoofd van deze groep gaat de
Vereenigmg »de Oranjevaan" gevormd uit het
personeel der kaarsenfabriek, terwijl de wagen
gevolgd wordt door de vertegenwoordigers der
gewesten waarmede du fabriek in handelsrelatiün
staat. Deze vertegenwoordigers volmaakte
typen hebben hun banier bij zich waarop
de namen Java Griekenland China
Italië Egypte Afrika Mexico Tur
kije, terwijl een schare meisjes en jongens,
werkzaam op de fabriek en allen gekleed in
liet wit met oranje-sjerpen de groep besloot.
Dan volgt de R. K. Volksbond met baar
fraaie banier, in groepen verdeeld naar de onder-
afdeehngen van dezen bond, alle met hunne
vaandels, terwijl de schermvereeniging
Michael" de verschillende wapentuigen bij
zich heeft.
Dan volgt de zegewagen van de Schiedam
sche veehoudersgroep.
In het midden verheft zich een zuil, beschil
derd met voorstellingen uit het landbouwers-
bed i ij f en gedekt met vlaggentroplieen. Voorop
zijn een paar koperen kannen, een paar emmers
met juk en een paar botervaatjes aangebracht
in het midden waarvan een boerin troont.
Achterop heeft een boer plaats genomen ter
wijl aan weerszijden een jongen en meisje
gezeten zijn. Ook deze wagen is fraai met
groen en bloemen versierd.
De groep wordt vooiafgegaaan door een heraut
te paard en besloten door 38 landbouwers te
paard, allen in hetzelfde costuum.
De optocht werd besloten door de muziek
der infanterie met een detachement schutterij.
Ziet daar de onderdeelen van den optocht.
Het is onze schuld niet wanneer de opsomming
droog is en weinig animeerend. Maar zy die
den optocht gezien hebben weten dat er geen
sprake was bij de bezichtiging van droog en
eentonig.
Toen wij onze beschrijving begonnen meenden
wij dat het een dankbare taak was nu wij
gereed zijn, zien en begrijpen wij dat de be
schrijving geen het minste waarachtige idee
geeft van den optocht zeiven. Laten wij dus
alleen zeggen dat wij gedurende den langen
weg dien wij met den optocht aflegden slechts
hebben gehoord kreten van bewondering, toe
juichingen enz. enz., alles uitingen van het ge
voel dat door dezen prachtigen optocht werd op
gewekt.
Nog een enkel woordHet publiek gedroeg
zich voorbeeldig en boven lof verheren. Onze
hulde voor de wijze waarop zij dezen optocht
hebben laten passeerennergeus geloop, nergens
zelfs een schijn van stoornis. En toch, duizenden
van hier en elders stonden en haie langs den
geheelen weg waarlangs de stoet trok.
Hulde aan het publiek 1
liet voorbijtrekken.
Gouden zonlicht tintelt in do vcatcrig-blauvve
atmosfeer- Warm zonlicht valt neer op huizen
en daken, op straten en grachten, op het oranje
en het groen, op het rood en het wit en het
blauw. Brandend giet de zon haar stralen over
de menigte uit die de halzen rekt en de bhkken
richt ver voor zich uit over de woelende zee van
menschen die zich uitstrekt waar het oog ook
ziet. Alen praat en men lacht en men wacht
niet te lang gelukkig.
Klinkt daar niet tromgeroffel? Schettert niet
de horen en tiereliert de fluit? Ja, reeds straalt
helle glans van de helmen der rustbewaarders;
reeds flikkert het koper en gloeit het goud.
Ja, zij komtde hulde, die Schiedam's bur
geren brengen aan het Koningschap, aan de
draagster der kroon. Hij nadert, de heerlijke
stoetde nijverheid cn do landbouw en de
scheepvaart, arbeiders en handwerkers, wapen
handel en sport, omstuwend in dichte rijen do
beeltenis van Haar, wier hand de Natie vol ver
trouwen den Scliepter ziet omvatten.
Stilte en rust volgt op het nieuwsgierig door-
cenwoelen der menigte. Breed opent 'zich de
vore, waaruit ruiters en lieflijke meisjesfiguren,
wagens en paarden, vaandels en hellebaarden op
rijzen tusscheu de hoofden der menschen.
De zon roept schamplichtjes to voorschijn uit
het koper en het staal, en warm gloeien fluweel
en zijde; hel schittert het wit en doffe glans
ligt over het groen en het teêr-lila en het geel
en het oranje. En de vaandels wapperen hun
groet en de bloemen wuiven.
Jubelend stijgt de muziek opwaarts en in
breede golven deinen de klanken weg. Paarden
getrappel paart zich aan de feesttonen. Nu a
dan schettert de signaalhoorn- Overal leven, blij
leven.
Zoo trekt de hulde-tocht voort door de opstu
wende menigte. In lange rijen volgen zij opeen
de vereenigingen, vertegenwoordigende Schie
dam's bm-gerij. Cambrinus troont, omgeven
door dwergen en pages, brouwers en werklieden,
op zijn wagen. Flora schuilt weg onder een bloe-
menschat. Hoog in. de lucht ziet Ceres neer op
de feestelijke menigte.
St-oere vuisten omklemmen de touwen on liij-
schen de vlaggen op den ranken schoener schoe
ner, en Arabieren en Negers, 'lurken en Java
nen getuigen van de betrekkingen met OoA en
West, Noord en Zuid.
Lu onder het konings-bnldakijn rijst in blan
ke reinheid de beeltenis op van Haar wie dit
leest geldtNederland s Vorstinne. Om Haar
verpersoonlijken jonge meisjes de Koninklijke
macht. Pages en hellebardiers, in hun kleeder-
dracht getuigenis afleggend van Holland's roem
rijk verleden, omgeven den Koningswagen.
Zoo trekken zij voort, de Nijverheid de hand
reikende aan den Landbouw, hoog en laag in
één gedaelite vereendte prijzen cn te loven en
liukle te brengen aan onze Koninginne.
En de menigte die in stille bewondering de
stoet aan zich zag voorbijtrekken, stuwt samen
tot één grooten, dichten menschenklomp en volgt
de wuivende vanen en de slaande trommen, en
de schetterende tonen.
De matinee in de Plantage.
Zoo heerlijk viel die matinee in de Plantage,
niet waar? Even den stoet op de Koemarkt zien
passeeren, en dan een uurtje naar de matinee
als de optocht dan weer terugkomt na de om
wandeling over het Hoofd en de Nieuwe Ha
ven, dan kunnen wij hem nog eens uit de Oran
jestraat zien komen.
Zoo dachten velen or over, en daarom was het
ook vol bij de stafmuziek van liet 4de- Om de
tent wij noemen die bescheiden do kiosk
drentelden aardige juffertjes, die zich door hup-
sche jongelui het hof lieten maken; daar wan
delden statig dames en hoeren, die kwamen om
te luisterendaar stoeiden bengels, die zonder
het minste ontzag om de eerbare burgerij krij
gertje speelden, daar lieten kindermeisjes hare
zuigelingen in den steek.
En boven alle gezoem-zoem klonken de num
mers door de kapel audgélleveupopulaire
phantasieën en marschen, tot groote tevreden
heid van de aanwezigen.
Dan liootdc men in de verte tromgeroffel, en
halzen werden gerekt, want: ,,ze komen", en
dan liolde het in de richting van het postkan
toor, en do muziektent werd alleen gelateneen
oogenblik, want toen de stoet weer voorbij was,
bracht men liet 4de weer zijn hulde.
De Avoinl-Optoclit.
Tegen 7 uur begaven de deelgenooten van
den optocht zich weder naar den Doele om de
avond-wandeling door de stad te gaan maken.
En wat niet altijd bij dergelijke gelegen
heden gebeurt allen, die 's middags daaraan
hadden deelgenomen waren 's avonds weder
present. Ieder had weldra weder zijn plaats inge
nomen en langzamerhand werden de lichten
voor den tocht ontstoken.
In vroolyke prettige stemming bereidde men
zich voor, met voldoeuing sprekende over den
middagoptocht en hopende op een gelijk succes
voor den tweeden ommegang.
Te ruim 7'/s uur zette de stoet zich in be
weging, ongeveer in de zelfde volgorde als des
middags.
Hermes" had een rij lampions op de reuzen-
bat, terwijl de bal verlicht was.
De »Apoilo"-groep was voor den avond nog
met een nummer vermeerderd, daar thans een
karton-figuur van de kaarsenfabriek werd rond
gedragen dat verlicht was. De groote wagen
weid door een zee van licht overstroomd door
drie petroleum-gloeilampen systeemAVashington,
terwijl in de reuzenkaars licht was aangebracht
zoodat de naam sWilhelminakaars" in rood-wit-
blauwe letters leesbaar was. De deelnemers aan
deze groep droegen voorts bij hunne lampions
lange zware kaarsen.
Van den R. K. Volksbond had de scherm
vereeniging sSt. Michael" een carré gevormd
waarboven de lampions vau uit het midden
met bogen naar de vier hoeken liepen. De veree-
niging »De Vriendenkring" had een transpa
ranten boog, waarop sLeve de Koningin" en
in rechte lijn daaronder, op de zelfde wijze
verlicht, den naam der vereeriiging. Het geheel
werd gekroond door een rij lampions en daar
boven eenige gekleurde mikaglaasjes met
kaarsen.
De vereeniging s Patrimonium" nad lichten
die door gebogen spiegels gereflecteerd werden
en bestonden uit acetyleengas.
De overige vereenigingen hadden lampions
medegebracht in de meest grillige vormen en
allerhande afmetingen.
De jury zal te beslissen hebben welke ver
lichting de mooiste was. Wij bepalen er ons
toe te constateeren dat de een zoowel als de
andere medewerkte tot verhooging van het schoon
geheel.
Bij den middag- zoowel als bij den avond
optocht hebben wij menigmaal geluisterd naar
het oordeel van het publiek. Aangehoord de
opmerkingen en critiek die werden ten beste
gegeven, maar allen waren het er over eens
de optocht was prachtig, de regeling uitstekend,
de costumes fraai en verzorgd, de verlichting
fantastisch en schoon.
En was het publiek tevreden over den op
tocht, de deelnemers aan den optocht waren
tevreden over het publiek, ook 's avonds. Ge
schaard in lange rijen, slechts op een hoogst
enkele plaats saamgepakt in dichten drom, lie
ten de toeschouwers den optocht langs zich
heengaan en verspreidden zich dan weer zoo
snel 'mogelijk om langs den koristen weg zich
weder naar een plaats te begeven, waar de
stoet zou langs komen.
Enkele gebeurtenissen hebben tijdens en na den
optocht plaats gehad die echter geen stoornis
in de feesten hebben veroorzaakt. Zoo is een
van de deelnemers van den optocht des middags
in de Groenelaan met zijn paard gestort. Des
avonds even voordat de optocht daar zou
passeeren gpraakte de fraaie eerepoort tegen
over het Gasthuis in brand op de Hoogstraat
verwarde een der zegewagens in de koorden
van een vlagop den Dam verbrandde een
vlag geheel en al, waarschijnlijk door een vuur
pijl een der eerepoorten van de Nieuwstraat
geraakte irt brand doch was spoedig weder
gebluseht. Dat is het relaas. Iets ernstigs heeft
gelukkig niet plaats gehad.
De verlichting;.
Reeds is in andere rubrieken al een en ander
over de verlichting van den avondoptoclit ver
teld. Nu nog een algemeene indruk.
Indien iemand zou willen beweren, dat van de
verlichting gisterenavond wel te verstaan
van den stoet niet erg veel werk is gemaakt,
1
clan zouden wij geen vrijmoedigheid vinden om
ons tegen dat beweren te verzetten.
De schoonheid, die de optocht als optocht op
zich zelve had, bezat de verlichting daarvan niet,
menschen, die het weten kunnen beweerden op
dit gebied wel eens iets fraaiere gezien te heb
ben. Toch leverde het voorbijtrekken een eeni-
gen aanblik op en meermalen weerklonk dan ook
gejuich van de omstanders of van geestdriftige
kijkers, die uit hun vensters alles aan zich heten
voorbijtrekken.
Het oordeel der jury voor
nog niet bekend geworden.
de verlichting
Illuminatie.
Nog was liet dag, klaar dag toen men reeds
hier en daar begon te zorgen voor de verlich
ting. Vooral in lange straten, aan eerepoorten,
bij gevel-illuminatie was dit noodig, wilde men
op tijd gereed zijn. Wanneer de avond-optocht
in den laaien gloed der toortsen voorbij trok,
moesten ook langs straten en grachten de
lichtjes schitteren en ineenvloeien tot bogen en
poorten, slingers en festoenen, zonnen en ster
ten van wit-blinkend vuur.
Eerst hier en daar, weldra in lange lijnen,
flikkerden de vlammentongetjes, en toen de
avond geheel gevallen was, lag een net van
licht over Schiedam's straten, pleinen en grach
ten uitgespreid. En tusschen de zacht-gele vlam
metjes der vetpotjes lag in rood en geel en
blauw en oranje vooral het warme licht dei-
papieren lantaarns.
Schitterend was de verlichting van gister
avond en uitmuntend is zij geslaagd.
Bladstil was het in de atmosfeersterren
straalden aan den hemel, maar moesten al
spoedig hun luisterrijke pracht zien achterstellen
bij het heerlijke lichtgetoover daar beneden.
Algemeen vooral was de verlichting, er. meer
dan de rijkste straat- of gevelverlichting trof
het te zien hoe voor het schameie steegje een
enkele lampion, een enkele kaars zelfs getuigenis
gaf van hartelijke deelneming In de feestvreugde.
Maar ook waren er buurten, waarin slechts
aarzelend de voet zich richtte, waar men niets
dacht te vinden en waar de huizen baadden in
een zee van licht. Eo in hoofd- en zijstraten,
in afgelegen buurten zelfs waar de bezoekers
schaarsch waren, golfden de lichtlijnen en
straalde de viammenpracht.
Schitterend was de Gemeente voorgegaan.
Het stadhuis baadde letterlijk in licht, dat in
ontelbare vetpotjes in sierlijke lijnen den gevel
overdekte en zich langs bet hooge bordes
voortzette. Warm licht goten de vetpotjes uit
over de Markt, waar de rijke verlichting van
tal van woonhuizen medewerkte om een luis
terrijk geheel tot stand te brengen.
Prachtig was de illuminatie aan de Beurs-
brug, eveneens van stadswege. Heerlijk schit-
terde het in kleurige pracht op en neer, in
corbeilles, langs lange lijnen, op den grond,
langs de deuren der sluis, om in verblindende
pracht te weerkaatsen in het kalme water.
Maar niet minder fraai was de verlichting
van tal van particuliere huizen. Om ramen en
deurposten, langs den dakrand, in reusachtige
W's, overal vlamde het vriendelijke licht door
de stad. Het zou ondoenlijk zijn namen te
noemen. Alleen willen we melding maken
van het huis van den burgemees'er, van den
majoor-commandant der schutterij, het gebouw
der spaarbank, de villa aan den Singel enz.
Welgeslaagd was ook de verlichting van
straten en buurten. En 't waren waarlijk niet
alleen de rijkeren der aarde, wier lichtversie-
ring te prijzen viel. Daar waren zoovele buurter
van minder bedeelden, waar men langen tijd de
dubbeltjes en kwartjes had opgespaard om op
dezen éénigen avond een goed figuur te maken.
En dat maakten de Bagijneristraat, de Noord
molenstraat, het Proveniershuis enz.
In tal van straten vond men algemeene ver
lichting, meerendeels in het midden der stad:
Hoogstraat, Dam, Lange en Korte Achterweg
en Nieuwstraat, Broersvest, Singel enz. Bij
zonder fraai was de Villastraat en de eerepoort
aan den ingang dier straat verlicht.
Afzonderlijke vermelding verdient nog de
Raam waar de twee fraai versierde en schit
terend verlichte gondels een buitengewoon aan-
genarnen indruk maakten.
En nu wij toch van waterversiering spreken,
mogen wij niet onvermeld iaten den bij de Koe
markt liggenden boeier sJingo", die met zijne
verlichting langs mast, grootzeil, kluiver en fok
schitterend weerspiegelde in het rustige water
vlak.
Het Vnnnrerk.
Duizenden hadden zich den geheelen avond
door de stad bewogen om de verlichting te bezien.
En nu het naar elven begon te ioopen, du de
lange reeks slagen van halfelf reeds was weg
gestorven, riu stroomde alles naar den Dam-kant.
en langs dichte drommen stuwde het voort
langs Korte Dam, Dam en Kelheistraat naar
het exercitie-veld.
Daar verdeelde zich de massa. Rechts of links
sloeg men af; anderen weer overstroomden
het wijde veld.
Stee is dichter werd de menigte, steeds meer
stroomden er toe, en het was een gejuich en
gehos, een zingen en dansen otn pleizier in te
hebben. En altijd meer pakten ze samen, de
duizenden en duizenden die officieel het feest
kwamen besluiten. Maar ook officieel, want tot
laat in den nacht nog is de feestviering in de stad
voortgezet.
Even over elven werd het sein gegeven, dat
het vuurwerk kon beginnen. De muziek had
een vroolijken marsch aangeheven, hetWells-licht
werd uitgedoofd, en gespannen richtten zich
de bl ken naar de westzijde van het terrein.
Nu donderden ook weldra 'de knalsignalen
moordslagen en zwermpotten ter inleiding
der grooiere stukken die door vochtigheid niet
zoo schitterend van stapel liepen als het geval
had kunnen zijn.
Maar toch uitte zich telkens de welverdiende
bewondering van lmt publiek, vooral toen de
Niagara zijn »imposante" vuurmassa's neer
stortte, toen de Bengaalsclie Oranje-zon den
nacht in dag deed verkeeren, en niet het minst'
toen als slotnummer de beeltenis der Koningin
verscheen in een krans van schitterend, veel
kleurig licht, omgeven van fraaie lichtversiering.
Toen hief de muziek liet »AVi!helmuV' aan,
en allen vielen in, en nog klonken de tonen
van het daarop gevolgd Volkslied, toen de menigte
zich weer in beweging begon te zetten om in
de stad terug te keeren. Wie toen niet bleef
wachten tot de eerste diukte voorbij was, die
rnoest meehossen of bij wilde of riiet.
In wiegelenden rytltmus schoof de menschen-
menigte de stralen door en eerst in de stad
verspreidde zij zich weder.
Een slotwoord.
Zoo zijn dan onze feesten weder achter den
rug. Wol kan men er met tevredenheid op
terugzien en blijde voldoening. Daar is ook niet
één wanklank gehoord. Tot het laatste oogen
blik was het publiek waardig, gelijk het feest
zelf.
Onze burgemeester, die in deze dagen zich
de harten van velen heeft veroverd, zag goed,
toen hij één der eerste dagen de hoop maar
ook de verwachting uitsprak, dat Schiedam zijn
ouden naam eer zou aandoen van vooraan te
staan in de rijen der steden, waar men onlelijk
en schoon feest weet te vieren. Zoo is het ge
weest.
Er was enthousiasme dagen achtereen, er
was blijde geestdrift, er was waardig vreugde
betoon. W'y hebben en vrij waren dezer dagen
nog ai eens op de been, zooals onze lezers uit
onze verslagen bemerkt hebben wij hebben
bijna niemand, ja wij zouden durven zeggen
niemand gezien, die minder gepast feestvierde.
De groote feestcommissie inzonderheid heeft
eer van haar werk. Ja, we weten wel, er
werden voor weken en maanden wel eens
door meer of minder nurksche menschen booze
opmerkingen gemaakt, maar ieder zal nu toch
ten slotte wel tevreden zijn geworden, met
wat zij tot stand bracht. Want mooi was het,
daar is ieder het-over eens. Onze hulde aan
de feestcommissie, maar niet het minst aan
haren voorzitter, den heer G. Visser Bzn., die
allen bezielde. Nooit hoorden wij heerlijker
shiep-hiep-hiep-hoera's". Uniek I
Gelukkig, de feestcommissie -~ wij herin
nerden het al had geen reden om over het
publiek te klagenoveral werkte liet mede
men was inschikkelijk, men drong niet, men
was beleefd voor vrouwen en kinderen, men
was niet ongepast luidruchtig, men was, zooals
ouden van dagen zeggen, zooals het in Schiedam
bij Oranjefeesten moet zijn.
Eindelijk een pluim voor de politie. Het wa-
en zware dagen voor de hooger en lager ge
plaatsten onzer rustbewaarders, maar uitne
mend was steeds die door hen betoonde tact.
Toegeeflijk was de politie maar zonder zwak
heid. Zij was de steun niet de schrik der bur-
gery, gelijk helaas soms elders.
Eind goed, ai goed.
Waardig heeft Schiedam feest gevierd Ier
jiere van H. M. Wilhelmina Helena Paulina
Maria, Koningin der Nederlanden.
De Eerste Kostelooze School (hoofd de lieer
C. Kordel) is hedenmiddag te bezichtigen. Do
in de school aangebrachte versiering is alleszins
een kijkje waard.
Door de Commissie van liet Broersveld is Vrij
dag een telegram van huldo verzonden aan dc
Koningin. Daarop werd het volgende antwoord
ontvangen.
„Comité Broersveld,
„Hare Majesteit draagt mij op de kinderen
rt.anlr to betuigen voor de aangeboden hulde.
„Adjudant Van Tets."
