binnenland.
STADSNIEUWS.
Ton slot.to verzocht H. M. do Koningin aan
jhr. inr. C. H. Bakker, voorzitter van het cen
traal comité van de hoofd-ootnmissie van ingeze
tenen, om Haar de leden van dat comité voor te
stellen. Genümen tijd onderhield zij zich met
deze llt-cren en prees zeer de hartelijkheid die
de bevolking der hoofdstad haar nu reeds be
toond had. „In du spoorwijkeu die Ik hen door
gekomen mot den trein werd Ik ten minste al
zeer hartelijk toegejuicht."
Tot de wethouders sprak voorts H. AI. in den
zelfden geest.
Na. liet station verlaten te hebben reed II. AI.
onmiddellijk langs den aangewezen weg naar
den Dam. Voor zoover ons bekend 's, zijn onder
weg geen ernstige ongelukken voorgevallen. Al
leen kunnen we enkele kleinere incidentjes mee-
deelun, o. a. dat in de Sarphatistraat de Sultan
van Siak, en op den hoek van do Utieehtscho
straat, en Heerengracht luit.-generaal graaf Du-
inonceau, chef van het Alilitaire Huis van II.
Al. de Koningin van hun paard zijn gevallen,
echter beiden zonder zich ernstig te bezeeren.
De laatste reed vlak achter het rijtuig der Ko
ningin, zoodat deze op het geroep der menigte
omkijkend de generaal op de straat zag liggen
en met angstig gelaat naar hein keek.
Op do Loidsdie straat is een kleine particu
liere tribune ingestort geen ernstige onge
lukken.
Het toilet door H. AI. de Koningin bij den in
tocht gedragen was van wit satijn en ge.ieel met
paarlen geborduurd, versierd met twee guilles
van wit fluweel, waarop kanten met paarlen ge
borduurd. Hoed met veeren eveneens wit.
Het kostuum van do Koningin-Moeder was
van lichto lila zijde, met op fluweel geschilderde
anjelieren. Hoed (kapot) in dezelfde kleur.
(Uit een particulier schrijven.)
Een raam in de Utrechtsche straat vlak
op den hoek van de Prinsengracht was voor ons
gereserveerd. Hoe heerlijk konden wij daar alles
zien. Om half elf was de weg, dien de stoet zou
nemen als een uitgestorven laan. Niemand was
er c-n het plaveisel was met zand bestrooid.
Langs dun huizenkant stonden een drietal
rijen menschen op de trottoirs. Hiervóór een
cordon agenten en huzaren te paard.
Uit het raam rechts een heerlijk gezicht op
de hoog-opspuitenclo fontein op het Frederiks-
pleinuit dat links op het Rembrandtplein, dat
schoon versierd was.
Een verrukkelijk gezicht.
Op de daken duizenden en nog eens duizen
den eveneens de ramen met menschentrossen.
Na twaalf uur kwam men in de huizen en op
de trottoirs in beweging. Ieder voorbijganger,
zelfs ieder onschuldig kindje werd toegejuicht
door de menigte, die zoo opgewekt mogelijk was.
Om half één passeerden ons de mooie rijtui
gen met de Indische Vorsten. Ze zagen er erg
chic uit.
Om half drie naderde de stoet. Alles unifor
men, schitterend, beeldig, onbeschrijfelijk.
Toen de eerewachb, ecu vijftig beuren, in
prachtige eostuums. Dan de burgemeestc do
hofdames, allen in rijtuigen.
En toen kwam de verrukkelijk mooie witte
galakoets, getrokken door acht paarden met de
jonge Koningin en Hare Aioeder.
In en in-lief wuifde Zij de menschen toe, naar
boven kijkende, dan weer op zij groetende, geen
minuut stilzittend.
Het was een zenuwachtig oogenblik, of liever
oogenblikken, want alles ging zóó langzaam dat
ieder gelegenheid had 'de Koninginnen uitste
kend te zien.
De Koningin-AIoeder groette alleen met het
hoofd, maar do jonge Koningin neigde met liet
geheele lichaam. Haar arm zwaaide letterlijk in
do lucht.
Wat zag ze er beeldig uit in haar wit satijnen
japon. Haar voeten waren overdekt met een
geelzijden kleed en voor Haar lagen in het rij-
tuig prachtige bouquetten.
Wat wonderlijk toch, den geheelen dag
had de zon niet geschenen, en zoo waar, even
voor de Koningin kwam, daar kwam hot zon
netje.
Och, wat was het schepseltje (wij citeeren uit
een particulier schrijven. R e d.) warm.
Juist bij ons raam keek de Koningin even
naar boven het was een onvergetelijk oogen
blik wij trilden van aardoening; een onzer
werd pimpelpaars van zenuwachtigheid en dacht
uit het raam to vallen
Men schrijft ons uit Amsterdam van gister
avond
Toen ik hedenmiddag seinde, dat de Koninrin
ons als een visioen voorbijging, vond ik geluk
kig het juiste woord. Want het was een «Mtien,
het jonge achttienjarige meisje, zooals Zij daar
voor ons heentrok in haar door acht paarden
getrokken ivoren rijtuig. Alles wat de stoet
meer bevatte, militaire praal en pracht, gala
costumes en elegante damestoiletten, dat alles
hadden we vroeger meer gezien, rnaar geen
achttienjarige Koningin, blond en lieflijk, zooals
een dochter uit het Noorden betaamt, wuivende
lot haar opgetogen volk. Wat raakten ons de
fantaisie-costurne* der vreemde Oostersche vor
sten, de schitterende harnastenariten hunner
paarden, wij hadden slechts oogen voor haar,
onze Koningin Our gracious maidenqueen, zoo
als een Engebche journalist haar noemde.
Toen zij voorhij vva- getrokken, hadden wij
dan ook maar één denkbeeld, haai- nogmaab
tei ug te zien en we! op het oogenblik als zij
het balcou van het Paleis op den Dam zou
betreden en haar vol!: egroeten.
Te dien einde hadden wij een rijtuig in de
Huydencoperstraat achter de tribune op oos
doen wachten, dat ons langs de Weteringschans
en de Marnixslraat, door de Weslerstraat bracht
boven de voorhoede van den stoet. Dank zij
ons politie-insigne konden wij van den Niruwe-
zijdsvoorburgwal door de Mo/.es- en Aaronstraat
den Dam bereiken, juist op bet oogenblik, dat
de laatste troepen afmaicheerden en het groote
plein voor een oogenblik verlaten daar lag.
Hel volk weid toen door een uitstekende ge
combineerde manoeuvre van politie, schutterij
en huzaren, langzamerhand op den Duin toege
laten, waardoor w«j, en evenzeer de politie,
gevreesd hadden, het doorbreken van het lang
zaam terugtiekkende cordon, scheen ons thans
overdreven toe en toen het ook op ongeveer
twintig meters van de kleine steentjes was
genaderd en er plotseling een aantal borden
door een lange rij agenten, die als reserve
dienden, werd opgestoken, waarop met groote
letters het woord ïhall!" en het volk als door
suggestie stil stond, vonden we dit zeer natuurlijk.
Daar treedt de Koningin op het balcon, Zij
buigt voor de menschen. Zij wuift met haar
zakdoek en hoog boven heel den jubel, die
Amsterdam nog van het Frederiksplein tot den
Dam dooi trilden, steeg een reusachtige ineo-
schenkreet van daverende blijdschap omhoog,
jubelende omhoog tot de Koningin van vrije
Nederlanders. sC'est un moment supième de
voire histoiro", zeide een Fransch journalist
tegen me.
Voor de tweede maal verdween het visioen,
zooals het thans zich had afgeteekend tegen hel
grauwe arduiu van het paleis, en toen wij naai
de lucht zagen, waren de lichte wolken, die
deze eenige oogenblikken boven bedekten, ver
dwenen en aanschouwden wij het helderblauw
van den heei lijken herfstdag boven onze hoofden.
De laatste troepen en de schutterij trokken
al en het volk verspreidde zich langs alle wegen.
Een woord van lof en hulde mag hier niet
onthouden worden aan den hoofdcommissaris
van politie, den heer Fianken, en den commissaris
Versteeg, die op den Dam bevel voerdemaar
ook een woord van dank aan de menigte langs
den weg, die waarlijk zeldzaam ordelijk en
gewillig was, zoodal zelfs de schutterij geen
moeite had bij het afzetten van den weg.
Hedenmiddag was er diner ten paleizc van
9ü couverts, Oenoodigd waren de hofhouding,
voorzoover deze gelogeerd was in het Paleis,
de Gedeputeerde Stalen der provincie, dr grif
fier, de wethouders en verdere leden van den
raad, de secietaris en verder de dagelijksche
gasten, de commissaris der Koningin, de bui-
gemeester, de commandant der stad en van
's Rijks marinewerf.
Aan tafel liet zich de muziek der schutterij,
onder leiding van den heer Van der Linden,
hooren.
Do Koningin, natuurlijk in het licht gekleed,
was laag gedecolleteerd. Bijzonder viel op een
prachtige parure, welke zij vóór in het haar
droeg. De Ivoningiu-AIoeder was eveneens laag
gekleed en in het licht.
Na afloop van het diner vereenigden de gas
ten zich in de troonzaal.
Alet alle genoodigden knoopten H.H. AI.AI.
een gesprek aan.
„Ik kan u niet genoeg zeggen, zoo prachtig
als ik dc versiering vond.„Ik ben toch zoo blij,
dat ik de lieeren van den Gemeenteraad per
soonlijk kan zeggen, hoe schitterend ik alles
vond", en vele soortgelijke gezegden mogen het
bewijs leveren, lioo H. Al. werkelijk getroffen is
door de huldeblijken onzer Amsterdammers en
over het feestgewaad, dat zij hun Amstelstad
hebben aangetrokken. Onder meer lieten de Vor
stinnen zich ook nog uit over de eigenaardige
hulde der langs den weg opgestelde werklieden-
corporaties uit.
Het diner was te ongeveer negen uur geëin-
digd.
Een tachtig Amstcrdamsche dames met hare
echtgenooten werden gisteravond om negen uur
door H.H. AI.AI. de Koningin en de Koningin-
AIoeder in de groote zaal van het Paleis ontvan
gen. Dc uitnoodiging daartoe was ditmaal in de
Hollandsehe taal geschreven.
De Koninginnen onderhielden zich met al de
genoodigden en spraken herhaaldelijk Haar
groote bewondering uit over de versieringen van
Amsterdam. Die der kleine zijstraten hadden
II. AI. bijzonder getroffen. De Koningin was in
een wit kanten gewaad over licht groen, met
een diamanten kroon op het hoofd. De Konin
gin-AIoeder droeg iiet hut van het Grootkruis
van de Willemsorde „en écliarpe".
Do groothertog van Saksen-Weimar en de
prins en de prinses von Wied vergezelden de Ko
ninginnen on onderhielden zich eveneens met ve
len der genoodigden.
Toen de Koninginnen de zaal verlaten had
den, werd een groot grijs gordijn op zij gescho
ven. Een souper stond gereed.
Herhaaldelijk werd in een der zijzalen mu
ziek ten gehoore gebracht.
Morgen zal er groot diner van 280 couverts
wonlen gein uden. Aan tafel zuilen aanzitten
het geheele dienstdoende militaire en civiele huis
der Koningin, alle buitenlandsche gezanten en
hun echtgenooten, de presidenten der Eerste en
Tweede Kamer en hun echtgenooten, de mi
nisters met hun echtgenooten en de leden der
Eerste en Tweede Kamer.
Alnrgen na het dejeuner zal te 2.30 uur
een groote rijtoer door de stad worden gemaakt.
Terwijl ik dit schrijt, vult een dichte men-
schenmenigte de straten rondom de Dam. Ver
scheidene illuminaties zijn reeds ontstoken.
Het fee-t is een waar volksfeest en vermoe
delijk nog slechts een voorproefje van hetgeen
ons morgenavond met de illuminatie te wach
ten is.
Volksvoorstellingen.
De leden der verschillende vereenigingen, die
hij den intocht langs den weg waren opgesteld,
zijn gisteravond met hun viouwen ontvangen
in het Paleis voor Volksvlijt, den Parkschouw
burg en het Grand Theatre, waar hun een
feestavond werd aangeboden. De zalen waren
overvol en zelden is voorzeker eenig rnuziek-
of schouwburg-programma uitgevoerd voor zulk
een danbaar publiek.
In alle gebouwen werd de avond geopend
met het iWilhelmus" dat staande werd aan
gehoord en veelal inedegezongen. Populaire
muziekstukjes genoten hetzelfde vooirtcht en
kleine tooneelstukies werden met groote aan
dacht aangehoord en uiet het minst toegejuicht.
Het was een uitstekend geslaagde avond, een
waardig vervolg van zulk een dag.
In de A'ieuwe Kerk.
Do Nieuwe Kerk op den Dam was voor do in
huldigingsplechtigheid op zulk ecu wijze ver
sierd en met tribunes betimmerd, dat er geen
sprake van zou zijn, de plaats te herkennen
waar men zicli bevond, wanneer niet het prach
tige koperen koorhek aanwezig was om tot richt
snoer te dienen.
Het gedeelte achter dit hek, het z-g. koor,
werd niet gebruikt en was boven het hek afge
sloten met palmen, terwijl achter het hek een
zwaar rood fluweelen gordijn was opgehangen.
Yoor het hek was de troon geplaatst. In af
wijking van de troonversieringen bij de inhuldi
gingsplechtigheden in 1840 en 1849, was nu
een hangende troonhemel aangebracht, waar
door het fraaie koperen hek zichtbaar is geble
ven. Deze liemel, die den vorm hoeft van een
koepel, is geleverd door do firma Janssen Co.
te Tilburg; de karmozijnkleurige trijp waar
mee zo is bekleed en waaruit ook de gordijnen
bestaan, is vervaardigd door Gebr. Bosch te
Amsterdam, wier fabnek te Kampen de laatst
overgeblevene is van do eertijds in ons land zoo
bloeiende velours d'Utrecht-industrie.
De Koninklijke kroon die boven op den koe
pel staat is vervaardigd door den omamentisb
Stoltefus in den Haag. Van binnen is de troon
hemel gevoerd met witte zijde, bezaaid met gou
den sterren, in het midden prijkt een in. rebel
gedreven koperen zon. Van den troonhemel han
gen twee karmozijnkleurige trijpen gordijnen,
met hermelijn, afkomstig uit de Kon. Ned. Pel-
terijn-fabriek to Rotterdam, met een sierlijke
bocht af tot aan de pilaren ter weerszijden van
het koperen hek.
Dezo pilaren waren voor zoover bet onderste
gedeelte betreft, betimmerd en met roode bro-
kaatstof bekleed. Een rand, waarop staan de
woorden „Je maintiendrai" in goud geborduurd,
sloot deze bekleeding van boven af, terwijl voorts
deze rand weer werd gekroond met een voort
zetting van den koperen bovenkant van liet hek
in papier stuc, vervaardigd door de firma Ben-
newitz, to Amsterdam. Deze versiering, die een
getrouwe nabootsing van. het koperen hek is,
liep om de pilaren been, zoodat de indruk werd
verkregen, als liep bet zelf door tot om de pi
laren.
Hooger aan deze pilaren en ook aan de twee
daartegenoverstaande, m. a. w. aan de vier pi
laren in bet kruis der kerk, dus rondom den
troon, waren door de firma H. F. Jansen Zn.
te Amsterdam geleverde tropeeën aangebracht
die bestonden uit bet Nederlandscbe wapen als
middenstuk met oranje en nationale vlaggen er
om been. Het oranjevaandel boven bet wapen
was versierd met een gouden leeuw.
De spitsbogen tus.-chen dc pilaren waren ge
vuld met blauwe, kanteelsgewijze uitgesneden
stof, waarop in een krans oranje-bladeren om
beurten staat 1880, 18S8 of W, Iu het midden
hing aan het blauwe doek een oranjebanier, be
zaaid met gouden oranjeappels.
Tusschen de bovenramen der kerk waren op
gehangen lange banieren in de nationale kleu
ren, met bovenaan een oranjevaantje, waarop in
goud is afgebeeld de kroon, de scbepter cu de
rijksappel.
Ook de vier hoofdbalken van bet kruis der
kerk waren met Oranjebanieren versierd en
voorts met slingers van groen, bezaaid met oran
jeappelen. Deze groenshngers liepen door, doch
daar zonder oranjeappelen er in, langs den ge
heelen wand der kerk.
Ter hoogte van de groote tropeeën, tegen de
vier pilaren in het kruis der kerk aangebracht,
bevonden zich tusschen de bogen nog een groot
aantal van papier-stuc vervaardigde wapens van
Rijk en provinciën en van Batavia en Parama
ribo- Voor do decoratie dier schilden is gezorgd
door den decoratieschilder Trautwein, die ook
heeft gemaakt een banderolle (spreukband) waar
op in goud op bruinen grond de drio eerste ver
zen van het Wilhelmus van Nassauwe staan in
de spelling der 16de eeuw. Deze banderolle was
ongeveer ter halverhoogte van do wanden rond
om langs de muren der geheele kerk aange
bracht.
Tot zoover de versiering in het bovenste ge
deelte van het gebouw.
De troon beeft behalve den reeds besproken
hangenden koepel, niets bizondersbet plat
form waarop H. AI. de Koningin plaats nam,
was drie kleino treden hooger dan de vloer der
kerk. De troonzetel voor H. AI. de Koningin was
dezelfde dio gebruikt is bij de inhuldigingen van
dc Koningen Willem II on Willem III; de ze
tel, bestemd voor de Koningin-AIoeder is gele
verd door dc firma H. F. Jansen Zoon te Am
sterdam.
De kroon, de schepter en de Rijksappel, die
voor het binnentreden van H. AI. do Koningin
in de kerk op de kredenstafel voor de troon ge
reed lagen, waren van verguld zilver; ook deze
sieraden, die indertijd zijn gemaakt door den
hofleverancier Aleijer te 's-Gravenhage en de fir
ma AI. Bonebakker Zn. te Amsterdam, zijn
bij vorige inhuldigingen gebruikt.
Nu komen wo tot de plaatsen voor do genoo
digden bestemd. De inrichting der zitplaatsen
week in zoover van de inrichting bij vorige in
huldigingen af, dat deze nu niet waaiersgewijzo
was en iu de vakken die gelijkvloers zijn, stoe
len waren geplaatst en. geen banken, terwijl ook
de tribune voor de leden der Staten Generaal
recht tegenover den troon en onmiddellijk ach
ter de stoelen der ministers, die vlak tegenover
den kredenstafel stonden, en de ter weerszijde
daarvan gelegen tribunes, bestemd voor de Hoo-
ge rechterlijke autoriteiten en do hooge militaire
autoriteiten, van stoelen waren voorzien.
Voorts kwamen er geen staanplaatsen voor,
anders dan die voor bet pubbek zonder toegangs
kaarten bestemd, ten getale van vijftig.
Rechts van de zetels der ministers, vóór de
tribune van do zooeven genoemde rechterlijke
ambtenaren, waren de plaatsen voor den voor
zitter der vereenigde vergadering en do griffie,
terwijl buks eenige hooge staatsambtenaren eeno
plaats vonden.
Aan de rechterzijde van den troon was een
logo met zetels voor vorstelijke genoodigden,
twee treden hooger boven den vloer. Daar be
vond zich een loge voor de diplomatie en links
van den troon een voor de aanverwante vorsten
met bun gevolg; daarachter weer een tribune
voor genoodigden van de ministers en de leden
der Staten Generaal. Verder waren nog een aan
tal tribunes gebouwd voor andere officieel© per
sonen, voor rijks- en gemeente-ambtenaren, voor
de zangers en de muziek (deze beide laatsten ter
weerszijden van het groote orgel, boven een
ruime loge voor de vertegenwoordigers der pers
bestemd) enz.
De geheele inrichting der kerk werd bij Kon.
Besluit opgedragen aan jhr. Hoeufft van Vel-
sen, Intendant der Koninklijke Paleizen, en aan
jhr. Six, Adjunct-Intendant van bet Kon. Paleis
te Amsterdam, die op hun beurt weer met bet
dagelijksch toezicht belastten den bouwkundigen
opzichter Blancke.
Dezo boeren hebben zich uitstekend van bun
niet gemakkelijke taak om ieder een praai.» te
geven vanwaar de plechtigheid goed gevolgd kon
worden, gekwetende inrichting der kerk is een
uitstekende terwijl de totaal-indruk die zij op
den binnentredende maakt een schitterende, een
grootsche is-
Naar wij vernemen, is by gelegenheid van
de aanvaarding der regeering door H. M,
Koningin Willielmina aan ongeveer 160 ge
detineerden of veroordeelden kwijtschelding
of vermindering van straf verleend tot een
maximum van een jaar.
Z. K. iï. de Groothertog van Saksen Weimar
en HH. KK. HH. de Prins en Prinses Von
Wied hebben zich gisterenmiddag met den
adjudant in buitengewonen dienst van H. AI.
de Koningin, gen. maj'oor Ueijerman en met
gevolg naar Amsterdam begeven. De vorstelijke
personen vertrokken met een extra trein der
Hollandsehe IJzeren Spoorwegmaatschappij ten
4 u. 23 min. De trein vertrok van het perron,
bestemd voor vertrek en aankomst van Hare
Majesteiten.
De Groothertog en de Prins Von Wied waren
gekleed in de Duitsche generaals uniform.
Hedenochtend vertrokken naar de hoofdstad
de Hertogen van Mecklenburg en de Erfprins
en de Prinsessen Von Wied.
De Ministers zullen deze week geen audiënties
houden.
De Minister van Finantiëri mankt bekend
dat het saldo van 's rijks schatkist op 3 dezer
bedroeg
bij de Nederlandscbe Bank f 121,625.45
bij de betaalmeesters - 2,750,934.05
Te zameu f 2,872,559.50
jStbl.'" no. 202 bevat liet besluit van den
I9den Augustus 1898, waarbij vrijdom van
accijns wordt toegestaan voor zout, benoodigd
voor fabrieken en trafieken.
De heer B. H. f leidt heeft in eene bij den
uitgever S. L. van Looij te Amsterdam ver
schenen brochure de uitkom-ten van het onder
zoek der staatscommissie betreflende de pen
sion n e e r i n g van werklieden uit
eengezet en daaraan eenige he-chouwingen
toegevoegd. Het Centraal-bestuur vau het Alg.
Ned. Werklieden-verbond heeft dit geschrift
laten bewerken te:- voorlichting zijner leden en
van de werklieden in het algemeen.
De protestmeeting der oud-zouaven zal dit
jaar te Utrecht gehouden worden op Zondag
23 October, in het St. Josephgebouw.
OVERSOHIE, 6 September. Alhier is aangehouden
en naar het politic-bureau in de Meermansstraat te
Rotterdam gebracht een 14-jarige bakkersjongen, die
zich ten nadcele van zijn patroon, een bakker in de
Boezemstraat aldaar, heeft schuldig gemaakt aan
verduistering van f 4, welk geld hij bij dc clièntcelo
bad ontvangen. Hier was de jongen aangehouden
in gezelschap van een knaap van 15 jaar, terwijl
beiden in een houten schuur ingebroken en een kist
opengebroken hadden.
/Nog meer napret.
Reeds in den vooravond kon men gisteren
aan de drukte op straat bemerken dat weder
