52s'0 jaargang.
Vrijdag 9 September 1898.
N. 9725
Eerste Blad.
DE GELDDUIVEL.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
uitöeyerTh. j. c. roelants.
DE INHULDIGING.
JfBUIIiLBTON.
3*2
36
31
38
46
73
76
li
39
!I
19
13
!i
II
II
10
«3
0
0
7
0
1
o
0
8
3
0
3
3
3
3
j
3
3
3
I
AsoiwBHSCTSPWji voor Schiedam, per kwartaal f 0.90
a omliggende plaatsen, p. kwart. - 1.05
franco per post, p. kwartaal. 1.30
Afzonderlijke nommers- 0 02
gawscnc
BVREAr: BOTERSTHAOT ït>, Tclcphoon So. 123.
Kfumramvrfcftr- rTi|| B B|1
Adyertskterprus: van 1—5 gewono rcgela met inbe
grip van ecDC Courantf 0.52
Iedere gewono regel meer- 0.10
Bij abonnement wordt korting verleend.
Dc Gouden Koets.
Particuliere correspondentie.)
Gisteren brachten HH, MM. de Koninginnen
nog een bezoek aan de Gouden Koets, die
gelijk men weet in bet Paleis voor Volksvlijt,
sedert eenige dagen is tentoongesteld.
Er was in de versierde groote zaal eene
talrijke menschennienigte. Op het podium onder
het orgel stonden in het wit gedoste kinderen
uit het Sarphati-kwartier.
Het was ruim één uur toen de koninklijke
stoet arriveerde. Bij het binnentreden der
Vorstinnen werden Haar door eenige jonge
meisjes bouquetten aangeboden; desgelijks ge
schiedde aan de Prinses von Wied.
Toen trad het Kamerlid dr. J. Th. de Visser,
eere-voorzitter van de commissie voor de gouden
Aoet=, naar voren en sprak de Koningin als
volgt toe
sliet bestuur van de Vereeniging tot aan
bieding van een huldeblijk aan Uwe Majesteit
betuigt zijn eerbiedigen en innigen dank aan
U voor dit bezoek. Met die hooge vieugde
mengt zich de blijde hoop, dat het geschenk
dat thans door Uwe Majesteit moest worden
afgewezen, op een later tijdstip door Uwe
Majesteit zal worden aanvaard.
»Eehter vergtmne Uwe Majesteit mij de
plechtige verzekering dat de grondtoon, zoowel
die van blijdschap als die van verwachting, de
gehechtheid is en blijft aan Oranje en Vaderland.
nOok thans rijst uit den boezem van duizen
den de bede op, dat God voor Nedei land spare
Koningin Wilhelmina."
De Koningin dankte voor deze woorden en
zeitle later gaarne de koets te willen aanvaar
den vooral het feit dat door alle standen was
bijgedragen stemde baar tot dankbaarheid.
Hierop verlieten de Vorstinnen bet Paleis
om zich te begeven naar het Feestterrein. Van
dit bezonk is reeds een telegraphisch vet slag
iu ons blad van gisteren opgenomen.
De Audiëntie.
Particuliere correspondentie.)
Druk, buitengewoon «buk was bet gisteren
bij de audiëntie, die van half vijf tot half zeven
ten Paleize gehouden werd; bet was een aan-
en wegrollen van rijtuigen zonder eind de
rijkste gala-kleedijcn, met ridderorden overdekt
zag men op het ruime plein achter het Paleis.
Vele autoriteiten en corporation uit alle pro-
ïincies, behalve Zuid-Holland, die de vol
gende week te 's-Gravenhage ter audiëntie zullen
gaan maakten de Koningin hunne opwachting.
Voor ieder had Zij een minzame buiging of
hoofdknik.
Door vele corporation werden aan H. M. hulde-
adressen aangeboden, zoo o. a. door de profes-
DOOR
S. WÖRISHÖFFER.
3)
lbj schudde zachtjes het hoofd als van licha
melijke pijn.
«En Cecilia?" ging bij toen voort, »de arme
Cecilia, hoe zal zij dien zwaren slag te boven
komen?... Erik, misschien komt de dag waarop
'je je zelf zult aanklagen en met verwijten over
laden. Als haar voogd hadt je niet mogon toe
stemmen in haar huwelijk met den in de schulden
stekenden man."
Nu glimlachte de eigenaar van het landgoed
hij haalde vrij adem.
'Daarin vergist u zjch, grootvader," antwoordde
hij. »De dochters van wijlen dominee Assmann
Hjn geen vrouwen in den zin van onze maat
schappij. Cecilia is uit liefde met haar man ge
trouwd zij heeft hem boven alles lief en zal ook
het meest bescheiden lot aan zijn zijde nog als
een geluk beschouwen. En bovendien wie weet
wat er nog gebeurt Cecilia is zoo toer als een
kasplant."
»Denk je dat zij nog eerderAch, Erik,
waarheen leiden toch die treurige gedachten?
Zeg mij, staat hot ongeluk op Moldt reeds onmid
dellijk voor de deur?"
soren der Ainstet'damsche Universiteit. Ongeveer
000 personen namen deel aan de Cour; enkelen,
hot eindelooze maar onvermijdelijke wachten
moede, zijn heengegaan zonder bunneopwachting
tü hebben gemaakt. Vóór de Koningin was dit
wel het vermoeiendste deel der feestweek.
Het groote vuurwerk.
Van onzen correspondent.)
Ware 't midden in Juh wij zouden schrijven
een midzomernacht uit het leeënt-ijk, maar in
Septembermaand zou men in andere tijden
denken aan den naderenden bei fst, ware 't niet
dat ons bet fraaiste zomerweder werd geschonken
heerlijker dan ooit. En zoo zegende de Hemel
de volksspelen achter bet Rijksmuseum en het
bezoek dor Koninginnen en hedenavond liet
groote huldefeest.
Ja het was een midzomernacht en onbe
weeglijk lag daar voor ons, gezeten op een der
booten die de gemeente voor de journalisten
beschikbaar had gesteld, een grootsche water
vlakte, ten Zuiden, Oosten en Westen omlijnd
dooi- iïniën van stralend licht, ten Noorden weg
zinkende in de duisternis van den nacht.
De El-oevers glansden in de vurige lijnen,
welke de graansilo's van de firma Korthals
A lies, bet gemeentegebouw aan de kop van de
Handelskade en de brandweerkazerne ons lieten
zien. Het middenpunt was de Koninklijke tribune
door de zorg der Provincie Noord-Holland op
denWest-Indisclien steiger gebouwd. Ten westen
lagen de groote stoomschepen der Maatschappij
«Nederland", hun takelage afteekenende met
vurige lijnen van electi iscl-e gloeilampen, waar
aan zich weer kleinere verlichte vaartuigen
aansloten.
Geheel op den achtergrond lagen werkelijk
drie oorlogsschepen evenzeer stralende in het
licht der godin Electra en meer op den voor
grond de lijk geïllumineerde jachten der
Koninklijke Nederlandsche Zeil- en Roeiver-
eeniging en de Zeilvereeniging »Het IJ"; de
gebogen linie had weer tot achtergrond liet
station van de Noord-Ilollandsche Tram we
maatschappij, dat zich in zijn eenvoudige lijnen
schitteren." togen den donkeren achtergrond
afteekerdc. En op den wijden watcikom door
deze riën van licht gevormd, dreven fan-
taslhcne schepen van allerlei vorm: een
Vikingerschip, het Koggeschip met liet stads
wapen, een Egyptisch vaartuig, waarop men
zich Cleopatra zou gedroomd hebben, Vene-
tiaansche gondels, een reusachtige viseh, een
watervogel, verlichte gieken en andere vaar
tuigen, die gloeiden en tintelden als waren zij
gekomen uit liet rijk der feeën.
Dat was nog nooit gezien en indien ooit aan
een Koningin, die regeert over een volk dat
in zijn lied getuigt van Piet Hein, en nooit
aarzelde de eer der Nederlandsche ving hoog te
houden, een schitterend feest is bereid, dan
was bet hier op deze breede watervlakte, die
eenmaal getuigde van zoo groot een voorspoed,
waarvan de dichter zong
Zijn kleinzoon schudde zacht het hoofd. sEen
jiar kan Hans AJam het in het gunstige geval
nog uithouden," antwoordde hij. tilot getal zijner
vrienden is groot (lat der woekeraars en specu
lanten nog grooter. Hans gelooft zelf aan-ie lucht -
kastcehm die hij voortdurend bouwthet is niet
zijn bedoeling iemand ter vverold te bodiiegen dat
weten do menschen, en zoo gelukken hem nog
allerlei fabelachtige zetten. Maar alleen om hot
ongeluk later des te ernstiger en vernielendor te
doen zijn."
Met die woorden stond hij op en reikte den
ouden heer de hand. »Ik raont nu gaan, groot
vader. Wil u nog langer hier buiten blijven
zitten
De grijsaard keek op. >Ga je naar het foest op
Moldt, Erik?"
»Ja. Men amuseert er zich oen paar uur."
ïZeker, zeker en men ziet schoone vrouwen,
ook de schoonste en bekoorlijkste van allen
Anna Burklin."
De landeigenaar lachte terwijl hij den met raooite
opstaanden oudon heer aan zijn arm het huis
binnenleidde,
«Anna Burklin de schoonste herhaalde hij.
iGrootvader, wat een betvering 1 Die lioks met haa
zwarte fonkelende oogen en haar brutajen blik,
die
iHeb je soms een blond meisje lief, Erik joch
niet des dominees
«Goeden nacht, goeden nacht! Ik heb haast."
En de jongere Wolfram sprong met drie sprongen
de trap op, om na korten tijd weder geheel voor
het bal gekleed, in rok en met witte handschoenen,
weer te verschijnen. Nu schemerde het raeds. Het
t Zul krielen op het IJ en zwart zijn op de
AVa al."
De indruk was dan ook overweldigend en
toen de Koningin met haar gevolg op de tri
bune plaats bad genomen en de donkere achter
grond plotseling zonder ophouden een schouwspel
van ten hemel stijgende vuurpijlen, die in schit
terende stralenregens neerdaalden, vertoonde,
gevoelden wij onze onmacht om in juiste woor
den weer te geven, wat we hier zagen.
Achter ons langs de gehecle Dc Ruyterkade
zaten tal van tribunes, oi stond geschaard
langs den weg bet Amsterdamsche volk, liet
wondorscbouvv-pel aan te staren, dat de zorg
der Provinciale Staten van Noord-Holland zijn
schoone Koningin had bereid.
Het was een machtige impressie, die wij
erlangden, een impressie grootsch, schoon en
onvergetelijk, te meer omdat zich aan het aan
schouwen van dit toouce! telkens de gedachte
vastknoopte aan de jonge Koningin, die zich
zelf gedroomd moet hebben te zijn de Piinses
uit het feeünsprookje, waaraan de watergeesten
in vlammend vuur hun hulde brachten.
liet vuurwerk door de firma Pain and Sons
was praihtig en het groote slotstuk, met de
beeltenis van de Koningin overtrof in zijn
stralende schoonheid alles wat we op dit go-
bied i oit zagen. De verrukking der buitenland-
sehe journalisten uitte zich dan ook in reeltailige
uitroepen, die tot grondslag hadden de groote
waardeeiing de wijze waarop men in Holland «la
helle Reine," sdie schone Konigin,"«the gracious
Queen" wist te huldigen.
Toen het vuurwerk was afgeloopen en de
Koningin met haar gevolg vertrokken was,
stroomde de menigte naar de stad en op dit
oogenbiik 't is één uur in den nacht
trekken nog altijd duizenden vroolijk zingende
door de stialen met het kennelijk plan om
het feest nog lang vooit te zetten.
Dc gala-voorstelling.
Uit particuliere Iron.)
Hedenavond wonen II. H. AI. M. de Konin
gin en de Koningin-Al oeder in den Stadvschouw-
hurg de gala-voorstelling bij, waarin tea tooneele
zal worden gevoerd Oranje en Nederland", dra
matisch tafereel in één bedrijf, van II. J. Schim
mel.
Aan wien beter dan Schimmel, den geestdrif
tige]! oranjeklant, grondig kenner daarnevens
van den bloeitijd van hot Oranjehuis, den bloei
tijd van Nederland tevens, aan wien beter
dan aan den schrijver van Sinjeur Semeyns",
„De Kapitein der Lijfgarde" enz. kon het wor
den toevertrouwd in deze voor Volk en Vorsten
huis zoo gewichtige dagen het verleden te doen
spreken 1
Alen kent Oranje en Nederland". Aleer dan
een schets, ccn tafereel is liet niet.
Handeling is er bijna niet; van intrige of
ontknooping is geen sprake het is een greep
uit de geschiedenis van land en volkhet is do
grootste der Oranjes, uitgebeeld in de voor het
Vaderland meest nijpende omstandighedenhet
rijtuig bracht den landeigenaar in een kwartier
naar Meldt en midden under een talrijk, schitterend
gezelschap. Do geheele voor hot kasteel zich uit-
stickkonle tuin was overstroomd door een zee
van licht; naast do natuurlijke, met asters en
pelargoniën overdekte bloembedden lagen andere,
kunstmatige, met exotische bloemen van glas be
plante bloeiende cactus, agave en aloë, hibiscus
en goudlelie. In iedere kelk bianddo een vlam; de
bont gekleurde bloempn schenen te leven.
Het ruischto in do eikentoppen der lanen witte
zwanen zeilden over bet heldere water van den
vijver eB baadden met welbehagen hun gevederto
in den druppelregen der fonteinen overal scliit-
teido de weelderigste schoonheid, klonken tonen van
vreugde en vroolijkheid. Als uit de wolken daalden
de melodieën der huzaren hoog van den toren neer,
lokkend en vermanend tevens, een concert waaraan
zich de stemmen der zangvogels paarden die hiel
en daar zich zacht deden hooren. Gondels lagen
op het water zwevende bruggen voerden daarover
been.
Op de kiezelj-aden ruischten de sleepen der
japonnen. Erik wisselde nu eens hier dan daar
een groetzijn blikken zochten zóó lang totdat
hij den heer des huizes gevonden had.
Baron Moldt kwam hem met uitgestrekte hand
te gemoethij was een slank schoone man met
een vorstelijke houding en een stralenden, alle harten
veroverenden lach. Alles aan hem verried den
officier in politiek alleen het donkeie gekroesde
haar was wellicht iets te lang geworden overi
gens stelde wie hem zag zich bij deze imposante
mannelijke verschijning onwillekeurig don uniform
voor. Hans Adam was geschapen om te bevelen,
is Willem III iu Juh 1G72. Eu om hem «roepee-
ren zich mnntieu uit het volk, staaUcheu en
prinsgezinden, Je luatstcn vooral. Alen hoort,
den Anrderilnmschen Van Deuningen en den
Leidsehen pensionaris Burgersdijk.
Alen woont de verzoening hij van Tromp en
De Ruiter, wat hen ook mocht verdoelen toch
één in liefde voor den lande- En Janmaat zingt
zijn kostelijke matrozenliedjes, en AlaricLje Tij-
men >z, de Scheveningsche visehvrouw, die reeds
haar oudste aan het Vaderland gaf, biedt den
Stadhouder neen, den Prins, zooaL de smal
le gemeente" hem gaarne noemde. Alarretjo
dan biedt den Prins ook haar tweeden jongen
aan.
Want het Vaderland is in nood. De Franso
zen staan dicht bij Leiden en Amsterdam; twee
sleutels van Holland, de Nieuwerbrug en de
Goejanverwelleiislui», schijnen niet meer te hou
den op outeerende voorwaarden wil de Zon
nekoning „ten tweeden male het Luid aan de
Staten weergeven".
Zoo laat Schimmels „Oranje en Nederland"
ons medeleven de droevigste, maar ook de heer
lijkste iu-e uit onze Geschiedenis. Het Vader
land scheen verloren. Allo hoop nutte alleen op
God en den Prins. Dc oude leuze klonk. ,,Eeu-
dragt maakt Alagl". En er was eendracht, dank
zij don Prins.
Wij zien ton laatste Willem Willemsz. zich af
zonden®, ,,Ik hob met do Hoofden van ons
Volk geraadpleegd," zegt hij tot Tromp en do
Ruiter, „dat ik ook raadplege in do eenzaamheid
met den Koning daarboven".
En als hij de verzuchting slaakt:
Donkro toekomst! mocht ik lezen
In mv streng verzegeld bock.
Alag ik hopen, mag- ik vreezeu?
Brengt gij zegen, brengt gij vloek?
Antwoord, antwoord! mag ik hopen?
Blijft mijn land en blijf ik vrij?
Bloeds genoeg op 't zwaard gedropen!
ALeld mij of liet ijdel zij.
Toekomst-, sla uw zeeglen open,
Doukre toekomst, antwoord mij I
dan ruischt er zachte muziek, dan treedt, in een
lichtwolk gehuld, een gestalte uit de nevelen,
dan looft do Genius- van het Oranje-huis 's Prin
sen voorgangers en ontsluiert do toekomst: iioe
Holland vrij blijft en Willem III den troon van
BriUauje bestijgt, hoe nij kinderloos zal ster
ven, maar hoe een Friso en twee zonen uit dien
«lam met cere den Oranje-naam zullen dragui.
En na de Revolutie en het wee door eigen
schuld, door „vet.slapping, lafheid en twist" spelt
de Genius den dageraad eener nieuwe periode.
Do apotheose van Oranje er, Nederland,
die wij uit de voor deze gelegenheid omgewerkte
uitgave, welke met een fraai uitgevoerd titel-
porlret van Willem 111 bij den uitgever U. A.
Al. lioelants te Schiedam verschenen is, hier
weergeven, besluit aldus liet stuk
-Vis straks een flauwe .schemer valt op voor-
en niiddengrond. ziet de toeschouwer het
tooneel op den achtergrond als zee. den ho
rizon iu donkere wolken gehuld. Voor- en
middeiigrond stelt hel strand voor. Aan
rfflrgwpgara.a
andoren ta bolieerschen en misschien wist hij dat
ook zelf wel.
Wolkom, Wolfram! Bi eng meteen jo stem uit,
mijn jongen. Zullen wij dansen
nWaaiom mm Moeten de mensa hen in d«
schuur iets boven ons voor hebben
x-Mooi zoo Daar is Ruth, liuud je een oogen
biik met haar bezig, terwijl ik de zaak regel. Wij
moeten de groote zaal laten ontiuimen."
Hij sneldo weg en Erik zag mot een gespannen
blik in 't rond, RuthDie naam had een hooper
rood op zijn gelaat te voorschijn geroepen, it >th
Waar was zij
O ja daar ginds!
En de ernstige timn bleef als gehooid staan.
Ti'gen een zuil, half verscholen achter wilden wijn,
van bloeiende elematielen doorweven, leunde een
jong meisje in een witte japon van-Ie snit, waai in
wij Goethe 's Gretcln-n op het tooneel gewoon zijn
te zien. Van haar ceintuur hing aan een sierlijke
ketting de reticule neer; hoog-ephullenie pofmouwen
vertoonden de mode van lang vervlogen dagen,
eenvoudige blondo vlochten vielen zwaar en zonder
eenig sieraad, maar met gouden zijden glans, over
haar rug neer.
Een zacht, schuchter meisjesgelaat, blozend en
frisch als een Meimorgen zag nu den eigenaar van
Dornau te gemoet. Ruth had hem bemerkt en
kwam de trapjien af.
811 os Hof dat u da uitnoodiging niet hebt ver
geten, mijnheer Wolfram. Nu zal u m-j zoo dadelijk
met een boerenknecht als het tweede paar in de
schuur zien dansen."
Wiirdl vervolgd.)
