weerszijden duinen, waalt,p innnnrii en
vrouwen on kinderen gegroept zijn. Op een
iiooger, iets vooruit ipringeml duin, het.
dichtst bij den voorgit nd, staat de CU-nnis
Willem behoeft niet \eer gezien te wor
den.)
De Genius
Gij deedt boeteI Vreest niet lang r
Hoort, mij spelt een nieuw Gezicht,
Uit do diepe duisternisso
't Gloren van nieuw, heerlijk licht.
Stommen, van verschillende kanten.
Licht'/ Waar? Waar? Slechts nacht1 Een zwarte
nacht1
(Een schemer over dllill en zee.)
1) e G e n i tl s.
IIij komt dien ge wacht
Uit England gehuld aan de Hollandsche kilst
Do voeten vergeten, h< t. twistvuur gebint lit 1
Do volkskracht, gewekt nil haar zwijmel 1
Eon Staat uit de veelheid van Staten ge
vormd 1
Do Afgoden van straks van hel voetstuk ge
stormd 1
Aan Willem den Eerste, den sehran-
dereïi Zoon
Der nimmer vergeten Oranjes, de Kroon
Van Nederland èn lnsulinde.
(Iets meer licht.)
Na 'fc sloepen van diens leemen woning
Verschijnt de Twcde!
,,IIei! en Zegen!"
Klinkt den kloeken strijder tegen,
Ridderlijke Oranje-zoon
Die, toen alle banden sprongen,
Duizenden den krijgszang zongen,
Vorsten van hun zetels drongen,
Zich bevestigde op Z ij 11 troon,
Door te geven, ongedwongen,
In zijn mildheid onbegrensd.
Wat zijn Volle zich had geweilsclil'
De derde Willem! De eerste Koning
Van 't in 't nieuwe Staatsverband
Als herboren Nederland
Hij, anders, nóg hechter den Volke verbonden
En daardoor te blijder, te wanner oegroet,
Die nooit eenig woord wat hij gaf heeft geschon
den,
Die doet wat hij k a 11 en die weet wat
lnj m o e t
Maar ook zij n ure slaat... Eu op het Ilooge
Huis
Ontplooid de rouwvlag zich. Daar binnen staat
een Kruis
Van scherpe dorens, maar van rozen óok, om
wonden
Een moeder met haar kind het laatste Oran
jekind
En 't volk van Nederland zal eenmaal luid ver
konden
Hoe t e e d o r en hoe w ij s die moeder heeft be
mind
(Het licht neemt nu snel toe in kracht. Zee,
duin en figuren zijn nu goed waarneem
baar. Ook de horizon wordt lichter.)
De Genius.
Dat nu de aa u s ch o u w i n g 'fc wooru ver-
vange
(Een zachto muziek doet zich hoorende ne
velen aan den horizon blozen en purperen
zij lossen zich langzaam op, bij de t, ,ien
der muziek. Een grot in schelpen vorm of
liclifcpaleis, van lichtende wolken omgeven
en daarover als zwevende, wordt zichtbaar.
Zij straalt hel licht uit, dat, in de zee
weerkaatst, op de golfjes vonkt en vonkelt,
Aan de paarlemoeren wanden der grot: de
wapenborden van Nederlad, lnsulinde en
Suriname (dat van Nederland in 't midden
en iets hoogcr) stralend van licht. De Rijks
vlag met Oranjewimpel overschaduwt het
horstbeeld van Koningin Wilhelmina, gc-
sumionteerd door een kroonelectrisehe
vlammen schitteren als diamanten op den
gouden band.)
De Genius, bezield.
Koningin der Nederlanden,
Insulindes Keizerin,
Laatste telg
Van 't Vorstenhuis, liet roemrijkst in
Europe,
Door gants een volk in uw wieg reeds ge
zegend.
Van de wijsheid der schrandere moeder door
voed.
Onkreukbaar de band, die Gister en Heden om
vlecht,
Aan uw voet
Zij de liefde cn de trouw van d r ie cc u w e n
gelegd 1
(In koor van de duinen, ondersteund door
zachte muziek.)
Aan uw voet
Zij de liefde en do trouw van drie e e tl w e 11
gelegd
(Bij 't "Wilhelmus en 'fc juichen en wuiven van
mutsen en hoeden op het duin daalt lang
zaam de gordijn.)
Kleine bijzonderheden.
Vit particuliere lluatjschc Iron).
Alles, wat men dezer dagen van II. M. de
Koningin verneemt, valt bij het publiek in goede
aarde, te meer daar liet veelal strekt om de
nationale geestdrift nog te verhoogd),
Zoo mogen de volgende kleine bijzonderheden
hier eene plaats vinden.
De proclamatie van 31 Augustus, waarmede
de Koningin de regoering aanvaardde, is ont
worpen door den minister Pierson. In liet ont
werp zijn echter op verlangen der Koningin twee
kleine, maar karakteristieke wijzigingen ge
bracht.
Er stond, dat H. M. aan hare Moeder veel
verschuldigd is. Dit vond de Koningin te zwak
iiilgcdi nktzij lid ei- vnn maken: »onuii-
sprekelijh veel".
Eerie tweede opmot king van de Koningin
was. dat met geen woord gedoeld werd op
besnijding nm het pauperisme, waarin toch
naar Hare op.uttling een deel \an Hare taak
moet bestaan. Daaraan is tegemoet gekomen
door de woorden: irik wensch naar Mijn
vermogen bij te diagen tot verhooging van Uw
geestelijk en stoffelijk welzijn.
Heide opmerkingen zijn, gelijk men ziet, zeer
kciwhcl-end. Dezelfde gee.-t die er uit spreekt,
innige ondei liefde cn diep besef van de ver
plichtingen van den Vorst jegens zijne onder
danen, windt ld uggovrinden m do mlevuer ing,
door de Koningin bij de inhuldiging uitge
sproken.
Die rede is geheel door Haar zelve gesteld;
alleen heeft '/ij haar vooral aan het qnrdeel
van Haie Moeder onderworpen. Treilend is
daarin de hartelijke loor: jegens liet Nödutklini
sche volk en de Staten-Generaal. JJe Koningin
nacht liet een groot voorrecht, dat het Ha ie
levenstaak en plicht is al Haie krachten te
wijden aan het welzijn en den bloei van Haar
dierbaar Vaderland." En Zij iaat er opvolgen
eene herinnering aan het gelukkigste woord,
dat ooit door Koning Willem li 1 gesproken is
«Oranje kan nooit, ja nooit genoeg voor Neder
land doen".
Het »zoo wijze en zegenrijke Regent ;ehnp"
van Hare «innig geliefde Moeder" had reeds in
den aanvang der rede eene welverdiende hulde
ontvangen.
Een Vorstin, die op achttienjarige» leeftijd
den troon beklimt, pleegt ver boven hare jai rn
ontwikkeld te zijn. Met onze Koningin is dat
zeker het geval. Haar uiterlijk voorkomen heeft
al di» lieftalligheid, aan Haren leeftijd eigen.
Maar zoodra men Iloar ziet handden en hoort
spreken, vergeet men llaro jeugd en bekomt
men den indruk, dal none hoog ontwikkelde
en begaafde Vrouw optreedt, eene ware Vorstin.
Aan de wijze waarop de rede in de Nieuwe
Keik werd uitgesproken, zóó dat geen der aan
wezigen een woord kan gemist hebben, is reeds
van alle zijden rechtmatige lof gebracht. Even
algemeen verstaanbaar was de toast, door de
Koningin dienzolfden dag aan het diner ten
paleize ingesteld. En dat niettegenstaande acous-
tiek en stilte in de groote eetzaal natuurlijk
meer te wenschen overlieten dan ui hot kerk
gebouw. Van den even daarna door den voorzitter
der Eerste Kamer uitgebrachten toast was
althans op eenigen afstand geen woord te ver
staan. De Koningin heelt blijkbaar ieeren spre
ken en haar stem leeren gebruiken.
Trouwens, aan welk deel Ilarer opvoeding
is onder tie leiding van Hare uitmuntende
Moeder niet de rioodige zorg besteed
Er is inderdaad alle reden om te hopen en
te verwachten, dat ons volk in deze afstam
melinge van zooveel groote Vorsten eene voor
treffelijke Koningin verkregen heeft.
lie Uembraudt-tentooustelling.
Uit particuliere broni)
Heden is tc Amsterdam in tegenwoordigheid
van II. Af. de Koningin de Rembrandt-tentoon-
stelling gcopand.
De tentoonstelling, die 123 schilderijen en tal
van eisen cn teekctiingen omvat, geeft een mooi
beeld van den arbeid van onzen groofcen Rem
brandt Vocral is het merkwaardig uit deze ten
toonstelling na to gaan de ontwikkeling van
Rembrandt als schilder, het allengs groeien, van
zijn kunst tot een machtige, een grootsche, een
eenige. De chronologische rangschikking der
schilderijen in den catalogus vergemakkelijkt
ecu vergelijking der vroegere en der latere stuk
ken zeer-
Een beeld te schetsen van den Meester en zijn
arbeid naar aanleiding dezer tentoonstelling is
na een vluchtig bezoek niet mogelijk. Opgemerkt
zij echter hoe ,,De Nachtwacht" die, in een
nieuwe, door den lieer II. van Menk te Amster
dam vervaardigde lijst is gevat, verre uitblinkt
boven Rembrandt's andere stukken.
Er zijn veel inzendingen uit den vreemde, van
musea en tal van particulieren, maar ook van
den Duitschen Keizer, koningin Victoria, den
koning van Rumenië, den Cazar van Rusland,
don groothertog van Saksen enz.
Tot 31 October a.s. blijft de tentoonstelling
geopend.
De Oranje-Nussau-tentoonstelling.
Uit particuliere bron.)
Zeer belangwekkend is de tentoonstelling
die thans gehouden wordt in hel Fragmenten-
gebouw van het Rijksmuseum te Amsterdam.
Zeven zalen zijn vol met schilderijen, etsen,
teelceningen en pa-teK». munten, penningen en
andere voorwet pen, die alleu betrekking heb
ben op het huis Oranje-Nassau en zijn geschie
denis.
Niet als een tentoonstelling van kunstwerken,
noen alleen als een historische moet zij worden
beschouwd. Zeker, er zijn heel wat doeken van
groote meesters, maar meer nog zijn er die uit
sluitend uit geschiedkundig oogpunt waarde
hebben.
Een opsomming te geven van wat er, en
wat er mooi ol niet mooi is, zou slechts uw
lezers vermoeien. Daarom slechts eenige namen.
Er zijn portretten van onze Koningin van
Pieneman en Willy Martens, zeer mooie
stukken van koningin Anna Paidowna, o. a.
in Russisch cosluum, van koningin Sophie
(door Louis Gallart), van den jong gestor ven
kroonprins Willem. In dezelfde «Koningszaal"
vindt men ook liet prachtige portret van Bis
schop van Prins Hendrik in den rok der Kon.
Zeil- en Roeivereeniging.
Heet lijk bovenal zijn verschillende Van Dijk'*,
Mierevtddl's enz. in de aan Erederik Hendrik,
Willem II en Willem Hl gewijde zaal. Men
vindt ei' o. rn. prins Willem III als kind in
inebjes- en later in jongenskleedereri door Van
Dijck (alge-taan door koningin Victoria), en
een portret van Willem III, eveneens door
Yan Dijck (uit de Hermitage te Petersburg,
door den Keizer van Ru-land ter beschikking
ge.-teid.)
De portretten der Koningin en Haar Moeder
worden met gemist; dat dor Koningin is voor
deze tentoonstelling express-.lijk geschilderd do >r
.losKelin de -long.
Merkwaardig zijn een el-qdaat door priill
Willem als jongeling vei va irdigd, cn ucii
portret van prins Erederik door diens schoon
zoon, den prins Von Wied.
Munt» er :s meer dan -riiilderljea. (rekenin
gen cn el-en. Heel wat, moois, niet alleen mt
hi-tnri-eh oogpunt, vin,it men er ui de eerste
plaats aan munten en zeg<-|-. Maar ook andere
belangwekkende voor werpen.
Zoo treil men een schoorsteen aan met
prachtig beeldhouwwerk vei-ierd, uit het mal
den der 17de eeuw, alkom-tig uit hel »\Ve.-t-
lmli.sche Gebouw" te Amsterdam.
Zoo vindt men een beker an enn klok van
prins Willem IJl,en het barna8» dal prins Maurils
waarschijnlijk in don slag bij Nieuvvpoort droeg.
Zoo zijn er een collectie snuifdoozon, de
gouden kist, waarin Wdiem V het Octrooi
der W. Indische Comp. ontving, en drinkgla
zen van dien prins.
En zoo zijn er boeken, kleinere geschriften,
verzamelingen brieven over en van de stadhou
ders. koninklijke rijtuigen, die liet bezien wel
waard zijn zoo is er nog veel dat deze tentoon
stelling maakt tot een getrouw historisch over
zicht van ons Vorstenhuis van René de Cha
lons af tot Koningin Wilhelmina toe.
Ilttldr- verdient dt. commissie die deze ten
toonstelling organiseerde, en dank komt den tal
rijken in/ender»» toe, onder wie allereerst behoo-
ren genoemd te worden II. M. de Koningin en
II. M. de Koningin-Regentes, de Vorstin von
Wied. de Keizers van Duit.-chland en Rusland,
ei de Koningin van Engeland.
De Versiering van liet Koninklijk Paleis
to 's- (Iniveirliiige.
Uit particuliere Iron.)
Den "Ion Maar t 1898 is door de Provinciale
Staten van Zuid-Holland besloten, op de Pro
vinciale begrooting van 1898 een memoriepost
uit te trekken voor: «kosten voor het aan
brengen van versieringen en voor eene illumi
natie als hulde aan II. M. de Koningin bij
Haren intocht in de Residentie na Hare inhul
diging".
Met algemeene stemmen err groote inge
nomenheid is dit besluit destijds genomen en
nadat 11. M. de Koningin-Regentes welwillend
bad toegestaan het Paleis te versieren, is lot
de uitvoering van het Statenbesluit door Gedepu
teerde Staten eene commissie benoemd, be
staande uit de heeren jhr. mi*. H. A. C. de la
Easseeour Caan, rnr. G. J. Goekoop, P. G.
Evers, mi», J. G. S. Bevers en rnr. W. .1.
Snouck Ilurgronje, van welke de eerstgenoemde
door» de commissie is uitgenoodigd, als voor
zitter op te treden.
Van verschillende denkbeelden voor een pas
sende uitvoering werd het door den heer A. van
Delden, architect, directeur der Academie van
Beeldende kunsten te 's-Gravenhage ingezonden
ontwerp aangenomen en door Gedeputeerde
Staten goedgekeurd.
Aangezien de Koningin, alvorens Haren
intocht te 's-Gravenhage te doen na te Amster
dam te zijn ingehuldigd, nog enkele dagen in
de Residentie zou komen vertoeven, werd beslo
ten eerst met de versiering van Ilaar Paleis
eer, aanvang te maken nadat beide Vorstinnen
de Hofstad weder zouden hebben verlaten, ten
einde Ilnar, bij Haren terugkeer uit Amster
dam, de verrassing te bereiden de buitenzijde
van het Paleis in een gansch anderen toestand
terug te zien dan bij Haar vertrek.
Nauwelijks was de vorstelijke woning dus
Maandag door Hare Majesteiten verlaten, of
een heir van decorateurs en bloemisten maakte
zich op om op de vlug-Ie vvijp tot een veel
belovend decoratief geheel te rangschikken, de
vele ondei'deelen die, maanden vooruit door
altistenhanden in stilte waren gewrocht.
Slechts weinige dagen restten thans om het
uitgebreide plan van den heer van Belden ter
uKvocring te brengen.
IT welk een ontwerp 1 Eene bioemversiering
zou 'tzijn, heette het in de de zitting der Pro
vinciale Staten, in welke, onder daverend hand
geklap, door» den Commissaris der Koningin
mededeel ing werd gedaan van het door II. M. goed
gunstig aanvaarde huldeblijk, En bloemen en plan
ten zijn 't ook die een groot aandeel hebben in de
versiering. Maar de heer van Delden was daarbij
nog van een andere hoofdgedachte bezield. Hij
wensch te een decoratie, toepasselijk op een
forsch op den voorgrond brengende de groote
en beteekenisvolle gebeurtenis en daarbij de
grootsche figuren der Oranjes In herinnering
te brengen.
Daarom vvenschte hij als 't ware de jonge
Koningin te plaatsen in eene omgeving van
het roem rijke geslacht dier Oianje*. Van daar
dat hij ontwierp liet plan van een voorvaderen
galerij. aangevuld door een bescheidener galerij
van wapens, die te zarncn een aanschouwelijk
overzicht geven van de vaderlandsche Historie,
welke over 25 jaren, ir> 1923, den eerbied
waardiger) leeftijd van duizend jaren zal hebben
bereikt.
Men kent de bouworde \ar> het Paleis in het
Nonrdeinde: een breed front met, loodrecht
daarop, twee zijvleugel-».
Op de hei-etage van het front zoowel als van
de beide zijvleugels, zijn, tus»clien de vensters,
vrij breede penanten. Op die penanten nu zal
11. M. aangebracht vinden de in olieverf, door
den kunstschilder George Sturm, te Amsterdam,
meesterlijk geschilderde, uitstekend gelijkende
poitretlen, op levensgrootte en ten voeten uit
van de vorsten uit het Huis van Oranje. In de
eerste plaats de stamvader», priris Willem 1, dan
prins Maurils, Erederik Hendrik, Willem 11.
Willem 111 (koning van Engeland!, Willem IV,
SA illem V i-n eindelijk koning Withnn I, koning
Wil'om II en koning Willem lil, de laatste
mannelijke af-tarmnelmg uit het Huis, opgevolgd
door Haar, wie thans deze hulde geldt?
Deze schilderijen zijn zón geplaatst dat Hare
Majesteit, op het ongeuhlik dat /.ij ziel), gelijk
hekend is, eenige malen aan Haar volk zal
vertonnen op het palob-baleon, op den dag van
Haren intocht in de Residentie, het hartelijk
toegejuichte middenpunt zal vormen tussehen
don stamvader van liet Huis van Oranje, wiens
beeltenis Haar eenerzijds cn van den iaatsten
manneüjkon telg. Haar Vader, wiens portret
Haar van de andere zijde flankeert en die daar
uitgebeeld slaaf in de kracht zijns levens toen
hij het bewind aanvaardde. Alle portretten zijn
geschilderd met den blik gericht naar de
Koningin,
Deze vorsten-galerij geeft tevens een over
zicht van het costuum iu de drie laatste eeuwen.
De portretten zijn naar» de beste bronnen be
werkt en geven de personen te zien in de rijke
en karakteristieke kleederdrachten van die tijden.
Prirrs Maurils en Erederik Hendrik zijn in har
nas uitgebeeldde stadhouder Willem IV
daarentegen, gewoonlijk ook in metalen rusting
geportretteerd, ziet men thans in het rijk ge
borduurde roeooce-costuum van 1750.
Boven elk portret zijn, op Cartouches, de
Regeei ingsjajirlalleri der verschillende Vorsten
vernield.
De overige beschikbare penanten, ten gelale
van vijf, prijken met de wapenschilden der
vijf Grafelijke Huizen Holland, Henegouwen,
Beieren, Bourgondië en Oostenrijk.
Een gewichtige plaats in het geheel der ver
siering oeemt in liet balcon waarop, gelijk
gezegd, Hare Majesteit zal verschijnen na Haar
zegetocht door de Residentie. Dit uitbouwsel
is herschapen in een groot baldaquin van rood
fluweel, bezaaid met gouden kroontjes. In liet
midden liet koninklijke wapen, gedekt door de
koninklijke kroon welke eenigszins van den
gewonen vorm afwijkt, waarhij de gedeelte
voorzet dat een kroon, bestemd voor een vrou
welijk hoofd, lichter en heerlijker van vorm
behoort te zijn dan de gewone. liet binnenste
van den baldakijn is geheel bekleed met wit
satijn, bezaaid met gouden leeuwen. De troon
hemel rust op vergulde rijk geprofiteerde colo-
netten, in lansvorm, die in schuinen stand zijn
geplaatst en bekroond worden door panaches
van witte echte struisvederen. Aan die draag-
pieken zijn bevestigd medaillons met bet ko
ninklijk naamcijfer in goud op een oranjegrond.
De leuning van het balcon wordt geheel
bedekt dooi» een kostbaren hermelijnen mantel,
met rood fluweel gevoerd, en die in plooien
afhangt.
Op de hoek-postamenten van het balcon zjjn
geplaatst twee beelden, herauten, in bronskleur,
dragende op de borst en op de door hen ge
voerde banieren, het wapen der provincie Zuid-
Holland. De kwartieren van Oranje en van
Nassau zijn op schilden aangebracht onder de
beelden.
De tot het paleis toegang gevende portiek
niet de bekende zuilen is op de volgende wijze
versierd. Guirlandes van rose kleurige leliën
zijn tussehen en over de kolommen opgehangen,
terwijl 2 cartouches in goud en blauw geschil
derd, de woorden «Salve Regina" bevatten, dat
onderste gedeelte der zuilen is met grijs-blamve
stof en verder met bloem-guirlandes gedecoreerd.
De verdere frontversiering var. het paleis ver
toont in de penanten tussehen de vensters op
de bovenste verdieping de wapens dei» zes voor
naamste steden in de provincie Zuid-Holland,
gerekend naar hun zielenaantal, te weten Rot
terdam, 's-Gravenhage, Dordrecht, Leiden, Delft
en Schiedam. Deze wapens worden ouderling
verhouden door kramen en guirlandes.
Thans vtdge oen besclu ijving van do versie
ring der twee vleugels van de vorstelijke wo
ning. Van hunne kroonlijsten hangen af de
wapens der elf provinciën, geschilderd op ba
nieren ter breedte van 2.30 x 2 30 M. en in
de kleuren dier gewe.-ten. Elke banier Is boven
dien versierd met een krans en een zijden
i)Oranje blanj.» bleu" wimpel.
Deze banieren zijn horizontaal uitgestoken,
daardoor symboliseerende een groep van ver
schillende provinciën aan de jeugdige Koningin
van Nederland, terwijl de standaardvlag fier
van de tinne tan liet Paleis in het luchtruim
wappert.
De zijvleugels zelf zullen herschapen zijn in
ware tuinen, met een grindpad in liet midden,
Allo bloemen die op kwistige wijze in die
lustkorven zullen prijken hebben dezelfde kleur:
rose. Geen andere kleur dan deze wordt ge
bezigd hij de bioemversiering van het palels,
op welke plaats ook aangebracht, ten einde
eenheid ie verkrijgen.
In de bogen der portieken zijn corbeilles
met levende bloemen gehangen.
Naar de wijze der Florentijnsche paleizen is
aan ieder der beide uithoeken van de zijvleugels
in hellenden stand een vlag geplaatst van reus-
