rIvolonel van Ileutsz maakte een
tocht naar ïeupin Ilaja en kreeg door
nachtelijke omsingeling Tookoe Ilintara
Gloempang Pajong en Potjoet di liam-
boeng, die het verzet gaande hielden,
irevangen. Vele hoofden kwamen zich
melden. Kedjoeroean Blang Keumala
zal dit doen zoodra hij van zijne ziekte ge
nezen is. Alsdan zullen alle Pedireescho
hoofden zich onderworpen hebben. In
de Edistreek is van de opgelegde boete
12(1 duizend dollars betaald.
Kerk en School.
Ned. Berv. Keek.
Gemengd N i e uw s.
F i 11 a 111 i 0 e 1.
n.
1000 1
■too
r,
sou
V i s s c h e r ij.
S c li e e p y a a r t.
II a ii (l e I.
De telegrammen van tien Paus kwamen te
VGravi-nliage aan te gelijk met die van den
keizer van Oostenrijk.
l'cdir.
Aan hut departement van Koloniën werd heden
l,et volgende telegram ontvangen van deri
Gouverneur Generaal van Neti.-Imlië:
Een belangrijk telegram seint de correspon
dent van het ïlldbld." uit Batavia. Het luidt
aldus
ïDe colonne van kolonel Van Ileutsz heeft
een groot succes behaald door het gevangen
nemen van Toekoe Bintara Gloempang Pajong,
de vrouw van Toekoe Bintara Pekan, en Potjoet
di Rambong, allen zeer voorname Atjehers.
»Voorts liebben de Hoofden van Troesep
Aron, Moesa en Langien, zich overgegeven.",
Het jHbhJ." teckent daarbij aan:
Dit is inderdaad een zeer gelukkige tijding,
te ineer verblijdend juist in deze dagen.
De hoofden die door de colonne-Van Heutz
werden gevat, behooren tot degenen, welke
altijd onwillig waren zich tc komen »me!den"
bij het civiele bestuur te Segli.
Toeko>; Bintara Gloempang Pajong was hoe-
ioebalaug (territoriaal hoofd) van de gelijk
namige Moekim in de federatie van Gigiëng,
waar de troepen reeds eenigen tijd geleden
door trokken na de bekende gevechten bij
Teupin Raja.
Toekoe Bintara Pekan wiens vrouw ge
vangen genomen werd behoort thuis in de
onmiddellijke nabijheid van onze vestiging te
Segli.
Potjoet di Rambong is blijkbaar liet hoofd
van een landschap, dat wij ecliter op de kaart
van controleur Palmer van den Bi oek niet kunnen
aanwijzen. Moet men voor llambong lezen
Rambong, dan wordt men verwezen naar een
gedeelte van de Moekims Reubëe (op dezelfde
kaart met II aangegeven, in het westen van
Ie Pedirstreek). Potjoet, letterlijk: nde kleine
vorst", is bepaaldelijk een titel vooreen vrouwe
lijk hoofd.
De gevangenneming dezer hoofden heeft blijk
baar omnmiddellijk invloed gehad, want eigen
aardig genoeg grenzen de landschappen Troesep,
Aron, Moesa en Langien, wier hoofden hunne
onderwerping kwamen aanbieden ten zuiden
en ten Oosten aan de Moekims Gloempong
Pajong.
Kader seint dezelfde correspondent
,.De colonne "Van Heutsz ontmoet weinig te
genstand. Na Beureunocn ingesloten te hebben,
werden 50 gevangenen gemaakt; de vijand had
10 dooden en 25 geweren vielen ons in handen.
Aan onze zijde werden geen verliezen geleden.
,.De colonne is bezig een weg aan te loggen
via, Gigieng naar Segli.
„Den Oden dezer heeft een groote bende van
Toekoe Mohammed het bevriende hoofd Tjaae-
Iong gevangen genomen; later vertoonde do
bende zich in de buurt van Grong Grong.
„Een patrouille slaagde er in, Mohammed te
overvallen en te verjagen. Deze Mohammed
wordt als het voornaamste hoofd van Pedir be
schouwd."
Bewaarechoolomlerwijs.
Door het hoofdbestuur der Maatschappij tot
nut van 't algemeen is aan de Koningin-llcgen-
tor het volgende verzoekschrift gericht
Geeft met gevoelens van eerbied en verknocht
heid te kennen het hoofdbestuur der Maatschap
pij tot nut van 't algemeen,
daartoe gemachtigd door de in de maand Juni
jl. gehouden algemeens vergadering der Maat
schappij,
dat het voorbereidend of bewaarschool-onder
wijs een noodzakelijk bestanddeel uitmaakt van
het lager onderwijs
dat dit voorbereidend onderwijs in enkele wei
nige gemeenten des lands ook door de gemeente
besturen als zoodanig wordt beschouwd en daar
om in voorbereidende klassen, aan de lagere
school verbonden, van gemeentewege wordt ver
strekt
dat in de overige gemeenten van wege onze
maatschappij en hare departementen zooveel mo
gelijk in de behoefte van voorbereidend lager
onderwijs wordt voorzien, voor zoover niet van
andere zijde door hot particulier initiatief voor
dit onderwijs wordt zorg gedragen;
dat evenwel noch in do opleiding van do leer
krachten voor het geven van dit onderwijs, noch
in dat voorbereidend onderwijs zelf zooals dit,
hetzij in de voorbereidende klasse, verhonden
aan de lagere school, hetzij in afzonderlijke be
waarscholen gegeven wordt, éénheid bestaat van
methode of van leerplan
dat dienvolgens, gelijk uit bijgevoegd rapport,
door onze Maatschappij uitgegeven, blijkt, de
toestand van het voorbereidend onderwijs in ons
land als ongeregeld moet worden beschouwd;
dat vanwege de Maatschappij tot nut van 't
algemeen alleen maatregelen dienaangaande kun
nen werden genomen u-n opzichte van de be
waarscholen die door haar of met haren stemt
worden in t leven geroepen
ledenen, waarom het hoofdbestuur zich ver
oorlooft. zich tot u te wenden, met het verzoek,
dat het voorbereidend of bewaar.-whoolouderwijs
in ons land worue gemaakt tot regeeriugszaak
en wel door, hetzij een afzonderlijke wet tol re
geling van het voorbereidend onderwij- aan te
bieden, hetzij een aanvulling te geven op de be
staande wet op hel lager onderwijs bovendien,
door in 't leven te roepen een s-ub-ube stelsel,
waarbij aan gevestigde of nog- op te richten par
ticuliere of gemeentelijke bewaarscholen bijdra
gen verleend worden in den geest als de Wet op
t lager onderwijs dit voorschrift voor inrichtin
gen van lager onderwijs.
Bij liet onlangs te 's-Gratenhage gehouden
examen voor het surnumerair der directe be-
belastingen, enz. (eerste gedeelte) zijn geslaagd
de jongelieden J, A. van Bendegom, D. Fon
tein, V. II. [hijmans, A. W. IJzerman, J. H, 11.
Slassen, C. M. L. de Haan, F, X. Eibers,
R. O. G. van der Noort, Bolier, J. C.
Lotgering, S. G. van de Pol, H. F. Harms,
jhr. W, C. Moilerus, C. Roggeveen, A. .1. 11,
Ku ij pers, j. Kingma, C. W. G. Moiegraaf, E,
W. A. Snoek, J. W, Roskes, F. A, la Rose,
J, C. Bent, I). C. van Ornmers ilioolen, F.
flameltors of Silveston Hill, H. Keegslra en
J. van Koningsdaai.
Met ingang van 1 October a.s. is benoemd tot
asp. verificateur van de Rijksbelastingen, stand
plaats Arnhem, de heer J. II. S. Vernède, te
Bussurn.
*OVERSCIIIE, 10 September. Men kon gisteren
alhier goed zien, dat de Koningin Haar intocht in
Den Haag zou doen. liet was een drukte van belang.
Alle bootjes, zoowel de Delftseke als die van den
's-Graveulïaagschea stooinbootdienst, zaten opgepropt
met reizigers, terwijl ook vele trekschuiten reizigers
naar Den Haag vervoerden. Het aantal vigilantes,
melkwagens, verhuiswagens cn zelfs veewagens, die
de Rotterdammers naar do Hofstad brachten, was
aanzienlijk, terwijl het getal van hen, die bang waren,
dat zij op een of ander vervoermiddel geen plaats
zouden kunner bekomen en daarom te voet <!e reis
aanvaardden, eveneens zeer groot was.
KETHEL EX SPALAXD, 10 Sept. Uit het verslag
van den wintercursus 1897/98, opgericht door de afd.
Rotterdam, Schiedam en omstreken der Hollandsche
Maatschappij van Landbouw, cn gehouden te Kcthel
en Spaland onder leiding van den heer E. AV. Lindeijer,
hoofd der openbare school alhier, blijkt, dat ccn
twintigtal leerlingen zich hadden laten inschrijven,
allen voorzien van een verklaring, dat zij voldoend
lager onderwijs hadden genoten, zoodat een onder
zoek naar hunne konnis om over hunne toelating
te beslissen, onnoodig was. Van deze 20 leerlingen
waren er 12 van 20 tot 25 jaar cn 8 van 17 tot 20
jaar. Geregeld werden de lessen gegeven naar het
volgende rooster vtul werkzaamheden
Donderdagavond: (Jij—71 ja kennis van den grond;
7i/o 9 'A natuur en scheikunde
Zaterdagavond: 61/2Ti/j zuivelbereiding7ija
81js veeteelt; Si/291 fe plantenteelt;
De cursus is met goed succes gegeveu. Aan het
eind der openbare les op S April werd den leer
lingen medegedeeld, dat zij allen tot de tweede klasse
konden worden bevorderd.
Met 18 leerlingen kon in het najaar de cursus
wordcu voortgezet. Twee leerlingen hadden slechts
gedeeltelijk den cursus medegemaakt en konden dus
niet meer als leerlingen worden aangemerkt. Onder
die 18 leerlingen is ook een milicien der lichting
1897 te Delft, die geregeld verlof kreeg do lessen
tc volgen en zelfs, toen met dc leerlingen een be
zoek gebracht zou wordcu aan de zuivelfabriek van
don heer S. Bijl te Maasland, was ook bij. met ver
gunning van zijn kapitein, reeds te 3 uur present
om mede van de partij tc zijn.
Het bestuur der atdeeliug heeft het verslag ge
zonden aan dc besturen van 13 gemeenten binnen
de afdeeling gelegen, met een begeleidend schrijven,
waarin het 0. a. zegt
„Nu het onderwijs in de landbouwkunde op het
platteland telken jare hooger gewaardeerd wordt,
komt het ons zeer wenschelijk voor, dat bij benoe
mingen van onderwijzers aan de openbare scholen
de voorkeur wordt gegeven aan hen, die bevoegd
zijn tot liet geven van onderwijs in de beginselen
der landbouwkunde, (artikel 2, r der lager- onder
wijswet). Wij verzoeken u beleefd om dit punt te
willen overwegen en indien mogelijk stappen
in dc door ons aangewezen richting to willen doen."
Burgerlijke Stand van Ovcrscliie.
Geboren: 31. Lodewijk, z. v. C. v. Buuren en
P. Zwart. 30. Arend, z, v. M. v. d. Marei en W.
Boon. 5. Willem, z. van P. Bossche cn S. Verheul.
6. Hendrik z. v. J. Mulder en J. H. van Eijk. 7.
Johannes, z. v. J. Martiju en J. van Vcghelm.
Beroepen: te Hoogeloon c.a., J. A, Schouten,
te St. Philipsland.
Aangenomen: Naar Ouderkerka/d.IJsel,door
E. J. Homoet, te Groot-Ammers.
3 e dan kt: Voor Waspik, door J. Boss, tcHen-
drik-Ido-Ambaeht c. a. Voor Stavenisse, door J.
J. Eigemann, te de Meern. Voor Cortgene (Noord-
Bev.) door J. J. van der Grient, te Giesen-Oudkcrk.
Geeef. Kerkev.
Beroepen: Te Oud-Vosmeer, H. Ivuïjk, tc
Putten. Te Baarland (Z.-Bev.), G. J. Hckkert, te
Appelscha e. a.
Bedankt: Voor Nieuw-Loosdrechtdoor H. Toe-
rink, te Amersfoort B.
Een daad van de Koningin.
De rijdende artillerist, wiens paard Donder
dagmiddag in de Damstraat met de beide voor-
beenen het Koninklijk rijtuig raakte, zal op uit
drukkelijk verlangen van EL M. de Koningin
niet gestraft worden.
IT. AI. heeft onmiddellijk 11:1 ILmr terugkeer
ten paleize cIlu pl.iat.-elijkeii eumimnidaut kiteu
weten dat de artillerist aait het- ongeval niet de
minste schuld bad. Teven.-, heeft- Zij laten vra
gen naar den toe-tand van den 111:111, die bij liet
achterwaart-, brengen van zijn paard is gevallen.
Een belangrijk legaat.
Door wijlen mevr. II. G. van der Koogh, wed.
dr. L'. J. Veth, i- aan het beduur der l'riiis-lleu-
drik-tiehtiug te Egnioud aan Zee een legaat be
sproken groot 20.0ÜD.
Ergerlijk.
Naar in de „Vrije ISoc." wordt medegedeeld,
is tie heer Domela Nieuweuhuis, die tijdelijk te
Baarn woont, daar Alaandag, toen de Koningin
nen van het naburig Sue-tdijk vertrokken en de
volgende dagen op ernstige wijze lastig gevallen.
Eu troep dronken opgeschoten, knapen kwant
een paar malen den tuin binnendringen en eiscli-
te. dat hij de vlag zou uitsteken. Zelfs greep
men den heer N. en zijn vrouw aan, doch dezen
verdedigden zich krachtdadig. Eenmaal moe-i
volgens het blad de politie er nog met de sabel
onder hakken om de bende weg te krijgen. Een
dronken boer trok zijn mes om den heer N- te
steken en moest met geweld door zijn vrouw
worden weggetrokken.
De burgemeester kwam zijn spijl betuigen
en beloofde de noodige surveillance, maar niette
min gooide men later nog een klomp door de
ruiten.
„Gedurende den nacht," zegt het blad, „werd
liet buis voldoende bewaakt, maar wij hadden
gezorgd voor onze eigen verdediging, en niet
belmoreude tot do lijdelijke verzetters, zouden
wij eiken indringer eenvoudig hebben neerge
schoten. Gelukkig dat het niet noodig was."
JSiet tegen den stroom op.
De kerkeraad der Doopsgezinde gemeente te
Alkmaar had haar predikant uitgenoodigd, om
op 31 Augustus, ter gelegenheid der aanvaar
ding van de regeering door II. Al. Koningin Wil-
helmiua, een godsdienstoefening te houden, ge
lijk overal elders in den lande zou geschieden.
De predikant, de heer G., onlangs uit Rotle-
valle naar Alkmaar beroepen, was daartoe op
grond zijner persoonlijke overtuiging niet bereid,
zoodal de voorgenomen godsdienstoefening niet
werd gehouden. De predikant stak ook geen vlag
uit. Het gevolg was, dat gisterenavond om
streeks elf uur een volksmenigte zich voor de
woning van den predikant verzamelde en dam
de glazen inwierp. Heden wappert uit de predi-
kautsworiing de vlag, die, naar men. ons verze
kert! door leden van den kerkeraacl is uitgesto
ken. („N. R. Cl')
Een rare zomer.
In den tuin van het hoofd der school tc Schut-
slool (gem. AVannepcrveen) staat een appelboom
voor de derde maal in dit jaar iu bloei.
Bat is kras.
De zegewagen, te Enschede bij den hist, alleg-
optocht gebruikt, is nit de weide van den lieer
11. H. Zeggelt, waar li ij na gemaakt gebruik tor
beschikking van den eigenaar was gesteld, ont
vreemd. Wie schetst echter de verbazing van
den eigenaar, toen hij dezer dagen den wagen
terugzag in den optocht, te Oldcnzaal gehouden
De mini stelde de justitie met do zaak in kennis.
Diefstal.
Gisternacht is te Munster een ernstige difif-tal
gepleegd. De postkar, die de brievenen pakketten
van liet station moest vervoeren, was in tegen
woordigheid van de bevoegde beambten be
hoorlijk gesloten, maar bij aankomst aan het
postkantoor was de deur open en vermiste men
een zak met 22 brieven met aangegeven waarde
en 19 aangeteekende brieven. Een der brieven
bevatte 100,000 mark 't geheel is er voor
ir>0,000 mark gestolen.
Brand te Hamburg.
Te Hamburg heeft weder een zware brand
gewoed. Door zelfontbranding van katoen is
een groot pakhuis op het Neueburgerplein in
vlam geraakt en ook het naast liggend perceel
zernicld. Goederen ter waarde van 1 inillioen
mark z:jn verloren gegaan.
Wie zijn da daders?
Volgens de sVoss. Zeitung" bevond zich de
Duitsclie poolexpeditie met de Helgoland
in 't einde van Juli niet meer op Spitsbergen,
zoodat het onbegrijpelijk is dat op de kaartjes
geuoemd in het gisteren vermelde bericht der
plundering van Andree's proviandhuis31Juli
is geschreven met de namen van eenige leden
der expeditie. Het blijft dus de vraagwie de
daders zijn van deze schandelijke plundering.
Paardenvlcesch als voedsel.
Het vooroordeel tegen het gebruik van paar
denvlcesch is iu den laalsten tijd sterk afgeno
men, zoodat het in vele landen, met name in
Frankrijk, een voorname plaat-s in de voeding
begint in te neinen. In dat land bestaat een spe
ciaal veearlsemjkundig toezicht op het ter
markt te koop aangeboden paardenvlcesch.
Paardenvlcesch is zeer geschikt voor de voe
ding en heeft bijzonder voedende eigenschappen.
Het bevat meer eiwitstoffen dan osse- of koeien-
vleesch; gerookte paardetong is verre te verkie
zen boven buffeltong. Het tonisch vermogen van
horse-tea is veel sterker dan dat van beef-tea en
horse-tea- is tevens aangenamer van smaak. Als
soepvleesch aangewend, is paardenvleesch voor-
deeliger, maar het moet langer gekookt worden.
Gekookt zijnde, is hel gemakkelijker te ver
ier rell gebraden doel liet denken aan wild
braad. Hoe men het ook toebereidt, het is ge
zond, smakelijk, voedzaam en billijk.
Xu de automobiles zich voortdurend meer
baan breken, zal dit zeker ni< t- /.ouder invloed
blijven op het toenemend verbruik van paar-
denvlee- h.
I! I I 1 (i t i n e 11.
LOTEN OOSTKNIi. AI.UEXl. ltOUENOBEI) ANSALT
3 get. a 11. 100 van ISsll.
Trekking 5 Sept. - 11,-taalt i.u 1 IVÉfe 1 SOU
Se lie 7105
5512
No. 2*5 0.
12
fit H'. 00
2.M 0
Set ie
570
No
18
31
11.
2un
2 lm
0 5075
n 20
lnoO
r>
31114
0
•/nil
55X5
iG
1000
35u 1
12
-Ml
50
200
4 373
10
200
n 22
7 i
2oo
r)
5780
13
0
200
115
55 p
200 j
5890
n
23
200
Ter amortisatie
594 003 31 48 321-4 3075 4097 424,S OS 12
iu Ome setieen begrepen 100 loterr zijn lo.-
IV
niet II. 100.
tear
LOTEN MONO \AKSC11IE VEKKEXKUNC;
Het Rn tide Kr nis", a 0. 5 van 1885
Trekking 1 Sept. Betaalbaar 1 Oct.
S.
No.
(1
8.
No.
11.
S.
No.
7512
03
10000!
5912
97
50 1
'2901
85
25
13 45
39
4132
95
50 1
287,S
20
25
803
88
500
4287
41
50
3-213
8
25
5815
20
5001 4334
71
m 1
3033
0 4
25
6423
39
500 j
4350
77
50
3945
31
25
54
78
4428
24
SO
425-2
80
25
142
21
100
4943
10
50
428 1
22
25
400
15
100
5-280
•28
50
1512
811
25
718
8
100
5855
49
30
4517
33
25
2037
31
1000938
87
50
4723
74
25
2534
55
100
0930
10
50
1727
10
25
3' 92
70
100
7875
07
50
4880
15
0-,
3907
57
100
222
85
•25
5312
l
25
4130
97
100
539
32
25
5012
25
1385
09
100
857
32
25
0210
05
25
4981
21
9 48
0 4
25
025 4
51
25
7553
3
100
1182
55
25
0200
74
"3
7749
50
100
1279
95
0;,
0310
85
25
070
114
50
I380
9
25
0387
8
25
993
85
50
184)
77
25
0113
10
1017
9
50
1858
49
25
0427
87
25
108"
0
5o
2039
48
25
7009
•24
-25
2073
08
50
2o78
97
25
7011
90
25
2779
57
5ll
2-289
20
25
702!
39
25
2909
50
50
2345
I!
25
7050
04
25
3007
95
50
2597
7
25
7072
8
25
3002
0
50
20C X
81
25
,7113
30
25
3016
98
50
2774
04
25
j 7(02
38
'25
3771
52
50
1 2829
50
■25
1 718 4
33
25
3830
30
50
j 2831
17
25
I 7275
00
25
3830
59
50
2830
9
25
1 7398
47
25
31
1-28
543
015
837
Dc
baar
931
1145
1193
1-285
1033
Ter amutisatie
2041 3357
2421 4083
2542 4308
2710 4540
2750 4742
- 31
4753
5071
5707
5790
ser reen
Ot 37
O0.47
0200
0523
0838
«938
7049
7151
7222
72.n0
7910
7971
in deze seneën begrepen 3000 loten zijn ailus-
rriut II. 0.50
IJMÜIDEN, 9 SufrtüiiiluM'. linden wmwi hior aan do
maikt - kotteilogger» mot UK)l.'O vingen, onk»dc
tarbot giiot, G mandjos mid. en 2530 mandjes
KI- schol, G10 mandjes schar, IImode poon, 37
mandjes poontjes; voider 20 schuitjes met enkele tongen,
•2 3 mandjes kl. schol en schar. Oe volgende piij/.eu
werden besteed: gioote tong f0 05 1.15, midd. ld.
55 —75 e., kleine id 2535 c., tarbot f 't 508, kl.
tarbot giiet f22 25, alles per stuk. gr. en mid. schol
f 5—0.51), kl. id fO.ÓO— 1 10, schar f 2—3 f>0, roode
poon f4 -5.50, poontjes I 1.5t)1.80, alles per mand.
liuoguaicr te Nehledam.
Sept. II i.rn. 12.08 11 nr. 12.59
12 1.27 i 2.C3
13 2 23 2.52
Son en liaan.
os.-opgang Sept. i 1 5.28 v.nr ruler'gartg 0.25 n Ir
i 12: 5.30 15.22
5 13: 5.31 0.29
Nieuwe Maan 10 Sept.
Eerste k war lier 23 Sept.
MAASSLUIS, 9 Sopt ember.
Kaasmarkt. Aangevoerd 31 stapels kaa«, wegende
te zaïrien 11524 kilo.
Prijs 17l/a a 241/o cents per kilo. Handel vlug.
ANTWERPEN, 9 September.
Tarwe prijsh. Amerik. fr. 154/, a fi. 10; La Plata
fr. 47l/a a fr. 173/.,; Donau fr. '14 a fr. 17.
Mais vast. Amerik, Mixed fr. 9'/a a fr.L'l Plata
fr. 9 a fr. 9'/4; Doimr fr. 9l/o a fr.
Petroleurn vast. Dadelijk fr. 177/_Oct. fr. 18
3 laatste mnd. fr. 181/8, 4 eerste mud. fr. IS'/,.
PARUï», 9 September.
Tarwe. Looponde maand fr 21.25, Oot. fr 21.
Nov./Dee. fr. 20.90, 4 mdrr. van Nov. fr. 20.90, vast.
Rogge. Loepen,Ie maand tr 13.n0, Oct. fr. 13.50,
Nov/Dcc fr. 13.50, 4 rndn. van Nov. fr. 13.50, kalm.
HAMBURG, 9 September
Petroleum loco 0.35 brief, dito geld. Spiritus
pur Sept. 241/4, Oct./Nov, 24. Stemming kalm.
BUDAPEST, 9 September.
Tarwe vaster.
NEW-YORK, 9 September.
T a r w e.
Oct. Nov.
9 Sept.
8
7
9 Sept.
8
7
Sept.
09
071 /8
00''5
Sept.
35
35
341/g
M a "i s.
Oct. Nov
Dee.
60%
05%
«51/g
Dec.
351/3
35 K
347/8
Jan
Jan.
Mei
081/4
07 7»
G«Vt
Mei.
37%
371/s
371/4
