Zondag 18 en Maandag 19 September 1898.
N°. 9733.
Tweede Blad.
52*"' jaargang.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
Openbare Aanbesteding.
bÜÏTEALANI).
FETXXLLBTON.
UITGEVER: H. J. G. ROELANTS,
I ETS OVER BROOD.
ik Uf TTtoi iiLiiTVuiil li ui
AïDHKBjraNTsrKxjg voor Schiedam, por kwartaal f 0.99
omliggende plaatsen, p. kwart. - 1,05
franco per poet, p. kwartaal. - 1.80
Afeonderlijke nommersO.02
BUREAUBOTEIKSTKAAT 70, fftlephoon No. 123.
ADVHRTBNTnspMjs: van 1—5 gewone regels met inbe
grip van ecne Courantf g gj
ledero gewone rege! meer©jg
Bij abonnement wordt korting verleend.
M HI E K 58 T E C 11 1 E O X M.
Op Donderdag 22 September a.s.,
|s namiddags ten 2 uur, zal door Burgemeester
fen Welliouders van Schiedam openbaar wor-
fden aanbesteed, volgens bestek no. 52
Hot leggen van een riool van cement-
beton in do Gedempte Broêrsvest en de
K orto Slngolstraat.
Het Bestek is tegen betaling van f 0.25 ver
krijgbaar ter gemeente-secretarie.
Be aanwijzing ter plaatse geschiedt op Woons-
jfdag 19 September, 's morgens ten 10 nur.
Algemeen overzicht.
Schiedam, '17 September '98.
Tegen .halftien hedenmorgen is do Framclio
iministerraad opnieuw bijeengekomen, en thans
Inu do manoeuvres zijn afgeloopen moet
Sliet blijken of generaal Zurlinden inderdaad als
«minister van oorlog aftreedt, wie hein eventueel
ivervangfc, en wat de ministerraad zal hesluiten
Iten opzichte der herziening van het proces-
gDreyfus.
I Het is een interessante partij die daar in
«Frankrijk wordt gespeeld tussclien voor- en te-
Igenstanders der rovisie. Maar hoe belangwek-
Ikend ook, het wordt tijd dat er een eind aan do
Ipartij kome.
I In de laatste dagen hebben de ministers nog
Iherhaaldelijk met elkaar geconfereerdook gis-
iteren nog. Bij deze laatste bijeenkomst was Zur-
llinden niet tegenwoordig.
I Bo man die nu voorloopig de beslissing in
j handen heeft, is ovenwei Sarrien, do minister
fvan justitie, en mag men de Matin" golooven
Idan is do grootzegelbewaarder overtuigd gewor-
Iden van de noodzakelijkheid der rovisie. Do
j „nieuwe feiten" die do wet voor do herziening
jeischt, vindt Sarrien in: lo, de bekentenis van
I Henry in het kabinet van Cavaignac; 2o. do
I tegenstrijdigheid in de deskundigen-verklarin-
Igen.
j Wat het laatste element betreft, moet Ca-
[vaignac zelfs aan zijn collega's als zijn gevoelen,
f te kennen hebben gegeven „dat liet onmogelijk
j was te beweren dat het borderel dat van Alfred
f Dreyfus was".
j Sarrien zou dus voor do revisie gewonnen zijn,
I en. do „Soir" zogt zelfs dat de minister een po
I ging heeft gedaan een vergeefsche evenwel
om Zurlinden t© bewegen niet heen to gaan,
i maar mede te werken aan do herziening,
i Men blijft verzekeren, dat Brisson ad interim
I de portefeuille van oorlog zal neuien.
f Do ,,Auroro" verwacht ernstige dingen. Naar
men aan het blad verzekert, zal een nieuwe coup
S de theatre plaats hebben. Eon officier die mede
j zon hebben gewerkt aan do samenstelling van
f het dossior-Dreyfus, cn wiens naam. nog niet is
genoemd sedert het begin van liet proces-Drey-
Hot mcnsclidom heeft brood gegoten, zoolang
het bestaat, althans zeker sedert hot steencn tijd
perk. Bij do opgravingen rondom do Zwitsersche
I meren heeft men niet alleen steeuen gevonden,
die ongetwijfeld voor liet bakken van brood dien-
den, maar ook de broodon zelf, goed bewaard en
j duidelijk herkenbaar. Do groote voorloopcrs dor
I beschaving, de Egyptenaren, ontdekten liet nut
[Van liet zuurdeesem, onze tegenwoordige gist.
I Zij kordon het gebruik aan do Grieken, door
wien het op do Romeinen overging. Het brood-
bakken, was een der takken van nijverheid, zoo
niet van kunst, waardoor de Grieken de Romoi-
I nen overwonnen. De oudo Romeinen hadden
1 evenwel don naam uitstekende broodbakkers te
|djn on do tegenwoordige Italianen hebben een
gebod andere reputatie op dit punt. In Rome
j en Venetië is heb bakkersbedrijf geheel in han-
I dem van Duitschers gekomen, omdat do Italia-
hen hot niet kunnen.
fus, zal woldra liet voorworp zijn van een dor
ernstigste maatregelen.
„Die officier, wiens naam wij op hot oogenblik
nog niet nicenen tc kunnen noemen," eindigt hot
blad zijn geheimzinnige mededecling, „zou op
dit oogenblik in hot departement Mouse in gar
nizoen zijn. Een merkwaardige bijzonderheid is
dat ijn moeder van joodsche familie is."
Ra, ra, wio is dat nu weer
Woensdag a.s. begint hot proces tegen kolonel
I'icquard.
En nu kan men zich waarlijk bijna niet voor
stellen dat er aan gedacht wordt, maar toch
wordt het beweerdvoor con deel van dit pro
cos zal de sluiting dor deuren worden gevraagd.
Dat mr. Labori, Picquard's verdediger, zich
togen liet „buit clos" zal verzetten, behoefde
waarlijk niet aan deze mcdedeeling to worden
toegevoegd. Van den wakkeren Labori is niet
anders te verwachten.
Wanneer men evenwel leest, dat ook nu nog
weer over een besloten zitting wordt gedacht,
dan dringt zich nog eens de vraag op waartoe
toch al die geheimzinnigheid 1 Waarom niet, zij
't ook in 't openbaar de gebreken van liet Fran-
sehe leger eerlijk nagegaan, en zoo noodig tot
liet buitenland gezegder was „something rot
ten", maar nu is de wond gezuiverd en is de ge
nezing aanstaande?
Er moet wel iets bijzonders gebeurd zijn of
iets buitengewoons gevreesd worden, dat men
zóó beducht is dat de waarheid gemeen goed zal
worden. Maar wat? Oorlog mot Duitsehland,
met Italië? liet is reeds ontkend door het feit
alleen dat do minister van buitonlandsclio zaken
een voorstander is der revisie.
Maar wat dan
Een berichtgever te Berlijn van de „Ind. Bei-
go" geeft hot antwoord.
Volgens hem bestaat, te Berlijn de vaste over
tuiging dat Rusland liet land is dat in de Drey-
fus-zaak betrokken is. Over de wijze waarom zijn
do meeningon echter verdeeld.
Sommigen, die aan Dreyfus' schuld golooven,
beweren dat de verrader aan Rusland stukkou
heeft geleverd, waaruit bleek dat er wel wat ha
perde aan Frankrijlds krijgstoerusting. Zoodoen
de liep liet verbond met Rusland, dat men bezig
was voor to bereiden, ernstig gevaar.
Daarom moest Dreyfus, zij het ook ten koste
eencr onwettigheid, veroordeeld worden; do
stukken moesten volkomen geheim blijven. Daar
om lijdt Dreyfus ook onder zulk een uiterst
streng strafstelselhij mag zelfs niet in de ge
legenheid zijn, zijn schuld te bekennen. Daarom
ock de haat der anti-semiotische, tevens Russo-
phielo pers; daarom ook de valschheid in ge
schrifte, door Henry gepleegd.
Anderen zijn er echter en wel verreweg de
meesten ctie, niet aan Dreyfus' schuld geloo-
vend, eenvoudig aannemen dat er een gerechte
lijke dwaling lieeft plaats gevonden, en dat het
er nu alleen op aankomt den schuldige voor den
onschuldige in de plaats te stellen. Do nationalis
ten verzetten zich thans echter tegen die herzie
ning, omdat zij vreezen voor een in 't openbaar
gevoerd proces, waarbij de Russische kuiperijen
vóór het sluiten van hot verbond aan 't daglicht
zouden komen.
Op dien grond zouden ook Faure, Cavaignac,
Zurlinden e t.q. togen de rovisio zijn.
Eindelijk is cr een derde meening. Dreyfus is
de verrader cn Esterliazy heeft stukken aan Rus
land geleverd. Men gelooft al de vervalsehingen
van Henry e. a. en verfoeit. Dreyfus, die met
Terwijl het geheel onmogelijk schijnt zich zon
der brood te moeten behelpen, i3 de onmisbaar
heid van don bakker niet zulk een uitgemaakte
zaak. In hot jaar 1804 bad de stad Manchester
met een bevolking van 90,000 zielen geen enke
len bakker, cn zelfs nu het brood zoo goedkoop
is, kan men zeer goed zijn eigen brood to huis
bakken en nog iets uitsparen. De meeste men-
schen die nooit zelf brood hebben gebakken,
maar die gehoord hebben, dat men een liitte
van 450 gr. tot 572 gr, Fahrenheit er voor noo
dig heeft, denken dat hetgeen men uitspaart op
het brood, men weer rut geeft aan brandstof.
Maar dit is het geval niet. In denzelfdcn oven,
waarin een stuk vleesch van circa zes pond wordt
gebakkon cn vooral in gas- on petroleum-kook-
fornuizen, waar de hitte van den oven gelijkma-
tig is, gaat het uitstekend.
Te Londen word hot broodbakken roods vroeg
een bepaald ambacht en in het midden der 12o
eeuw wordt reeds een bakkersgilde genoemd.
Het nu nog bestaande genootschap van bakkers
heeft eon brief van het jaar 1266; deze vcrecni-
ging is direct uit het gilde der balckors ontstaan
onder de regeering van Hendrik III; in 1266
Duitsehland cn Italië lieeft geheuld, terwijl Es
terliazy op don koop toe verheerlijkt wordt, om
dat liet verbond met Rusland is tot stand geko
men en Estcrhazy dit verbaast heeft door zijn
op verraad gelijkende knoeierijen.
Daarom wordt Esterliazy gehuldigd door bla
den van zeer verschillende strekking, maar alle
vrienden van Rusland en vijanden van Duitseh
land. Daarom is Faure tegen de revisiewant
een openbaar proces zou verkoeling tusschon
Rusland cn Frankrijk kunnen teweegbrengen, en
dat zou iets wezen voor Faure, wiens gloi-ie liet
is de vriend te zijn van czaar Nieolnas.
Tegenover dit hooge belang geldt heb leven
van Dreyfus, het lijden van hem zelf en zijn be
wonderenswaardige vrouw natuurlijk voor niets.
Gisteren zijn de Fransche manoeuvres ge
ëindigd met.een door president Fnure, vm ge
teld door den hertog van G'onnaught, gehouden
wapenschouwing.
De socialist Breton, afgevaardigde van liet
depnitement du Cher, kieeg een stevig pak
slaag, omdat hij zijn hoed niet afnam voor
een vaandel. Men riep: »\Veg met de Joden!
Weg met do verraders
Aan het gala-diner stelde generaal Néeiier
ecu dronk iri op president Faure, waai in hij
verklaarde dat nooit de chefs van het leger de
wetten moer hebben geëerbiedigd dan thans
en dat nooit hun bereidwilligheid om zich voor
elkander op te offeren, grooter is go woest.
President Faure verzocht in zijn topspinak,
den hertog van Connaught aan koningin Victoria
zijn weiischen voor haar welzijn over te brengen,
ilij vvenscl.te de officieren en de troepen ge
luk en verheerlijkte de weldaden van de een-
diacht onder de bescherming der republikeinsclie
instellingen, een eendracht, waardoor Fiankrijk
zijn zending in de wereld zou kunnen ver
volgen.
De bei tog van Connaught dankte den pre
sident en hield een lofrede op het Fransche
leger dat zulk een groot velleden heeft. O. m.
zeide hij: sAte Engd-ch officier en lid van
liet Koninklijk Huis, doet het mij zeer veel ge
noegen mij onder Fiansche kameimlen te be
vinden die in velschillende veldtochten de
kameraden van ons leger waren, Ik hoop dal
heide legers nooit vijandig tegenover elkander
zullen staan."
Do Czaar schijnt» voorloopig succes te hebben
met zijn vredesboodschap. Van do meeste mo
gendheden zijn reeds antwoorden ingekomen, en
over het geheel zijn die zeer gunstig.
liet antwoord der drie leden van liet Drie
voudig Verbond is op één dag ingekomen, en de
Czaar moet over die antwoorden zeer voldaan
zijn.
Duitsehland, Oostenrijk en Italic verklaren
zich dan ook bereid officieele afgevaardigden to
zenden naar de vi edesconferentie. Alle drie de
mogendheden wijzen er echter met nadruk op,
dab de beraadslagingen gebaseerd zullen moeten
worden op do handhaving van ïedemi staat in
zijn tegenwoordig bezit. Opgemerkt wordt dat
dit ook 's Czaren standpunt moet zijn, in aan
merking genomen de tegenwoordige nnfjver der
mogendheden in China.
Mat zal hot derhalve hierover eens moeten
zijn dat geen der vraagstukken, dio de diploma
tie op het oogenblik bozig houdt, ter tafel zal
worden gebracht on dat alleen het door een ge
leidelijke ontwapening te verwezenlijken mcnscli-
wercl er door het parlement een wet afgekon
digd, waarbij de prijs van liot brood werd vast
gesteld. Die wet bleef in werking tot bet jaar
1822.
Het is eigenaardig, dat vele der oudo gebrui
ken bij hot bakkersgilde in werking, ook nu nog
door liet genootschap worden gevolgd. Zoo o. a.
het uitdeden van brood aan de armen, dat nu
nog wordt volgehouden. Eiken Zondag worden
er in een der kerken van Londen twaalf broe
den van 15 ct. liet stuk, onder cle armen ver
deeld. Dit gebruik heeft zijn oorsprong in de
erflating van twee bakkers, Rose en Rogers, die
een groote som gelcis beschikbaar stelden cu
welke som nu door het bakkersgonootsohap
wordt beheerd.
In vroegere tijden was het gebruik van brood
grooter dan tegenwoordig; vooral in den win
tertijd, vijfhonderd jaren geleden, had men nog
niet, zooals nu, aardappelen, wortelen en rapen
als voedsel. Het werd van tarwemeel gemaakt
cn een grover soort van roggemeel mot boekweit
er door heen. Dit werd in Engeland moslijn ge
noemd, en werd door do knechten op het platte
land gegeten. Dit brood, van rogge gemaakt, dat
liovendc oogmerk do beraadslagingen zal beheer-
schen,
liet antwoord der Vereenigdo Slaton is in go-
lijkon goost gestold.
Daarin wordt, hel, verwijzing naar den jong-
stcn oorlog, eveneens verlangd dat de conferen
tie alleen zal handelen over de geleidelijke ont
wapening, zonder zich te bemoeien met de uit
breiding van grondgebied dio tot op het oogen
blik der ondorteekonitig van do besluiten der
conferentie heeft plaats gevonden.
Van Frankrijk is nog geen antwoord ingeko
men, maar algemeen wordt venvacht dat, in te
genstelling mot de meoning der bladen, er geen
enkele toespeling zal worden gemaakt op een
prealabele quaestio wat Elzas-Lotharingen be
treft.
Het antwoord dat do Russische gezant bij
liet Vnticnau Donderdag jl. van den Hoiligen
Stoel ontving luidt mede zeer gunstig. Het
juicht bet plan van den Cazar warm too cn uit
den wenscli dat bet in vervulling moge gaan.
Van Erigeliuid's antwoord blijkt nog niets.
Maar wel is don Russischcn gezant te Londen
een voor den Czaar bestemd adres van dankbe
tuiging ter baud gesteld, dat uitgaat vati clen
Bond voor internationale arbitrage, en dat door
tweehonderd leden van Hooger- en Lagerhuis is
ondorteckend. Sommige parlementsleden wier
onderteckening was gewaagd, liebbon gewei
gerd maar niemand omdat liij de daad van den
Czaar afkeurde.
De Pclersburger correspondent der „Times"
zogt nog uit zekere bron vernomen te hebben
dat alle kleine staten hun adhesie hebben toe
gezegd.
Voorloopig dus groot succes. Zal het blijken
iets meer te zijn dan ceu „suicès d'estime" I
Do correspondent van de „Daily Telegraph"
te Assouan seint, dat hij zich en goed van ver-
zekeid hoeft, dat de Fransche vlag boven Faslio-
da woei. Acht Europeanen en 100 Singhaleezen
vielen het garnizoen der Derwisehoii aan en ver
sloegen het; zij doodden honderd vijanden.
Ta gelijker tijd verneemt de „Daily Mail" uit
Konstautinopel dat daar bericht is ontvangen
van de bezetting van Fashoda door cle expeditie-
Marcliancl, vergezeld van ccn legermacht van
10,000 Abessyniërs ouder Ras Makonnen. De
Porte laat geen telegrammen over deze quaestio
door.
Do Engelschen schijnen evenwel niet voorne
mens zich hierin te schikken- De „Moming
Post" verneemt uit Luxor van don 15de dat ge
neraal Kitchener met drie leanonncerbooten, loO
Cnmereu Hooglanders en 1200 man Egyptische
cn Soudaneesclie roepen verleden Vrijdag Khar
toum verliet om naar Fashoda to trekken.
Terwijl aldus een botsing met de expeditio-
Marcliaud schijnt te dreigen, mag het doel dezer
expeditie wel eens in herinnering worden ge
bracht.
In Juni 1896 verbet zij Frankrijk, bestaande
uit kapitein Marehancl als aanvoerder, do kapi
teins Germain, Baratier en Mangin, luitenant
Largeau, don tolk Lauderoin, den officicr-van-ge-
zondheid der marine Ennly en twaalf onderoffi
cieren. De zce-officier Dyé werd er aan toege
voegd om een kanonneerboot der flottielje van
Oubanghi te doen overbrengen naar liet bassin
van de Buhr-el-Gliazal,
Het dool was deze rivier te onderzoeken en
het geheele gebied te bezetten. Te gelijk moest
een andere expeditie van uit Abessynië vertrek
ken on zich naar den "Witten Nijl wonden om
voor ons dagolijkscho ko»t is, komt den Engel
schen als een rariteit voor, daar bot roggebrood
in den vorm zooals wij liet gebruiken, in Enge
land niet bekend is.
Op oude prenten, waar huiselijke tafreelen
wordt t afgebeeld, kan men zien, dat liet to huis
gchal le n brood in eon kleinen, ronden vorm
werd gedaan, en er werd op liet deeg een kruis
gemaakt «K voorzorgsmaatregel, door het bijge
loof vereiseht. Later was men gewoon er eon W
of «cn II op to plaatsen, als bewijs of liet van
weitcmueel was gemaakt, dus door den bakker
of tc huis was vervaardigd. Men luid in die da
gen brooden, die 17 pond wogen, en men waagt
zich af, hoe groot wel clo broodplankcti moeten
zijn geweest en welke manden do bakkers moe
ten lieblien gedragen.
Cowper, de Engelsche schrijver, zegt in ceu
zijner werken, dat hij de krakcmle mand van
den hakker voor de deur hoort. Dat monster
brood van 17 pond werd clko weck geschat door
den Lord Mayor van Londen, en cle prijs werd
bepaald naar gelang van don prijs der tavwe,
»>4 4 "Ata
