Knust en Wetenschap.
11 e cli tzalc e n.
Gemengd 3ST i e uw s.
FinantiëoL
S.
no
ld
Y i s s c li e r ij.
S c li e e p v a a r t.
Mandei.
ma cl it niet aau repronenfcalieve lichamen gaat
bindenmaar zoover zullen we vermoedelijk ook
nog wel niet zijn. Mei do State tl-vertegenwoordi
ging in de West heeft men zeker gcene vrucht
bare ervaringen opgedaan, ziet dc regecring ech
ter middelen oin tot meerdere ontginning der
Suriuaamsche gewesten to komen, wij zullen liet
mot vreugde begroeten.
Afwachten zal ook verder passou omtrent het
geen gezegd wordt bijna voltooid of nog iti voor
bereiding te zijn. Dit echter blijkt wederom ook
uit deze Troonrede, dat bij de regcermg werk
kracht en werklust nog niet willen tanenlaat
ons daarvan de besto resultaten voor het wol
zijn van ons vaderland mogen voorzien.
Het ,,Ned. Dagblad" acht het gelukkig dat
in do Troonrede geen woord voorkomt over het
kiesrecht, maar daarentegen luid het gaarne ge
zien dab een enkel woord was gewijd aan een al-
gemcene legerwot. Wat gezegd wordt over vrij
making van heb verkeer op de Rijks land- en wa
terwegen is het blad niet recht duidelijk. Dat
hier gedacht zou worden aan rijwielen, kan het
moeilijk geloovcn
Over leerplicht geen woord lieofc liet verder
o. a. Slechts m het algemeen spicekt do
Troonrede over voorstellen m liet .belang" van
hot onderwijs, die de Sta ten-Generaal reeds heli-
ben bexeikt. Liever hadden wij gehoord, „be
treffende liet onderwijs", want of leerplicht, in
het „belang" is van liet one1 wijs is nog zeer
do vraag. Wij hopen nn maar dat de Stateu-
Geueraal spoedig hier ccue beslissing nemen zul
len. Aau de onzekerheid moet een einde komen.
Do „"Nederlander" heeft met leedwezen in de
Troonrede de bevordering van Zondagsrust ge
mist. Daarin wordt ook niets gezegd over de
administratieve rechtspraak, liet Zuiderzeevraag-
stuk, de legerorganisatic, doch, oordeelt het
blad, dit zijn zaken, waarbij het een quacstie
van voorrang geldt. De Zondagsrust ligt echter
op liet terrein dat de Eogeering betreedt.
Overigens is, verzekert hot blad, ouzo indruk
van deze Troonrede uiot ongunstig.
Dab de herziening dor armenwet ton vori-
gen jare naast volkshuisvesting en arbeidsduur
in do Troonrede vermeld van bet program is
afgevoerd, wekt onder het huidig Kabinet bij
ons geen bezwaar, eer geruststelling.
Do wenscli, dat Gods zegen moge rusten op
den arbeid der Staten-Generaal, gewoonlijk ach
teraankomend, gaat in dezo Troonrede voorop.
Is dit toeval? Of hebben wij in deze kleine
verscliikking te zien een opzettelijke aanduiding
van Regeeringswege, dat zij aan Gods zegen
vóór en boven alles behoefte gevoelt
Indien hot laatste, dan verheugen wij ons
daarover van harte.
„Heb Centrum." waardeert heb dab een ont
werp tot reorganisatie der lovende strijdkrach
ten niet is aangekondigd, en dat wel om twee
redenen. Eerstens omdat hot ministerie de Ka
mer toeli wel wat overlaadt met werkzaamheden
en dan met het oog op wat 111 do Troonrede ge
zegd wordt over liet voorstel van den Keizer
van Rusland.
Dat deze woorden m geheel het land een har-
telijken weerklank znüen^vinden, is betoogt
„Het Centrum" buiten kijf. Nederland hoeft
bij het slagen der conferentie, door dcu Czaar
geproponeeid, het hoogste belang. Op voorbeeld
der grooto mogendheden zijn de kleine staten
den weg van het militarisme ingeslagen, en ook
wij ondervinden daarvan dc onverkwikkelijke
gevolgen. Thans is, door heb initiatief van den
Czaar, de hoop geboren, dat eindelijk paal en
perk zal worden gesteld aan de krijgstoerustin
gen, waaronder Europa gebukt gaat
En vooral voor een klein land is heb daarom
zaak, mot heb oog hierop, zich voorshands van
nieuwe groote uitgaven voor militaristische doel
einden te onthouden. „Op liet oogenblik, dab do
groote mogendheden eraan donken hunne kost
bare wapeningen te vemiiucleren, zouden de neu
trale en kleine staten zeer zeker vorkerd doen
hunne militaire uitgaven te vermeerderen
schreef onlangs een Belgisch blad en dezo woor
den zijn zoowel van toepassing op ons, als op
onze Zuidelijke naburen-
De „Residentiebode" is niet erg ^vreden over
de beloften ten bate van den landbouw gedaan.
Als afschaffing van tollen, wat buurt- of dis
trictspoortjes, behalve een eigen afdeeling alles
is wat Landbouw vau deze regeering te wachten
beeft, betuigt het blad zijn oprechte deelnoming.
Hoogst merkwaardig, de belangrijkste van
alle, noemen wij echter zoo besluit het blad
de paragraaf, van de geldmiddelen in Inclië
gewagend, vooral in verband met de onmiddel
lijk daaropvolgende zinsnede.
Wij lezen immers:
„Voorstellen zullen gedaan worden
„wat de Koloniën betreft tot versterking der
„geldmiddelen.
en onmiddellijk daaronder treffen wij
„De herziening van het tarief van invoerreclx-
„ten nadert haar voltooiing."
Verleden jaar, kort na heb optreden der uit
de anti-protectionistische leus geboren Regec
ring, trof ons een dergelijke mededecling in de
Troonrede levendig. Thans vindt zij bevestiging.
Van tweeën echter een
Of, nu er alleen van versterking der geldmid
delen, „wat de Koloniën betreft" gewaagd wordt,
acht men die niet noodig voor het Moederland
maar dan begrijpen wij niet, hoe men de sociale
Wetgeving, Leerplicht, Buurtspoortjes en zoo
veel andera aandurft? Of wol de herziening van
het tarief van invoerrechten moet de ontbreken
de geldmiddelen leveren. Zulks evenwel zouden
vrij'gladweg schaamteloos noemen in een Regee
ring, die onder de leuze „auli-protectionisixxe"
tot hot bewind werd geroepen.
Wij hebben, wei is waar, liooren verluiden van
een middenweg.
Minister fierson zou willen ticffen aan do
grenzen die producten, welke hier ie lande niet
vervaardigd worden.
Op die wijze zou men het ver-wijt, protectie
uil to oefenen, ontgaan.
Maar men zou zich daarbij tevens aan een
zoo onzinnig beginselnjden schuldig maken, dat
wij nog met kunnen aannemen, dat zelfs een ge
hoorzame liberale Kamermeerderheid zich daar-
Loo leenen ging.
Vol belangstelling intusschen zien wij tege
moet, wat onze Regeermg op fiskaal-oeconomiscli
gebied in het schikt voort.
De Letterlievende Vcreoniging „J. J. Oremor", te
Haarlem, heeft uitgeschreven een wedstrijd in uiter
lijke welsprekendheid. Op eon later to bepalen avond
zuilen vóór do pauze ernstige voordrachten, na do
paiue komische voordrachten door hccren, op een
tweeden avond dergelijke voordrachten door dames
worden gehouden. Behalve 2 medailles door do
Koninginuen geschonken, worden nog 4 verguld
zilveren en 6 zilveren medailles uitgeloofd. Achtprijs-
winners krijgen bovendien eeu vergoeding voor reis
geld.
Eelix Püilippi, dc Duitsebe tooneelsebiijvev die in
zijn „Weldoeners der maatschappij" voor ieder meer
dan duidelijk do geschiedenis heeft gedramatiseerd
van keizer Fricdricli en do gcneeshecion, die hem
in zijn laatste ziekte behandeld hebben, heeft thans
een stuk geschreven, dat niet minder sensationeel
bedoeld is. Do hoofdpersoon is de onderchef van con
groote ijzerfabriek, door wiens genialiteit de fabriek
eeu inrichting van den eersten rang is geworden.
Do eigenaar der zaak, een oudo heer, veitrouwt zijn
eersten dienaar volkomen en laat alles aan hem over.
Maar do oude man sterft en iu zijn plaats komt
een jong, kraahtig man, die do eigenmachtige wijze
van handelen van zijn ondergeschikte niet kan ver
dragon. liet komt tot een coniüot tusschca de beido
mannen en do oude dienaar, die do zaak or boven
op geholpen had, moet wijken en entslag nemen.
Do bedoeling is duidelijk, niet waar
Do vraag of frambozenlikeur moet beschouwd
worden to zijn sterke drank in den zin zooals dc
wet op do vergunning bedoelt zal op 29 dezer voor
do rechtbank tc Haarlem worden beslist. Dan zal
terechtstaan een der firmanten van de firma Levert
en Sehudel aldaar, die geverbaliseerd was wegens
den verkoop van 14 ilesch frambozenlikeur, doch
door den kantonrechter was vrijgesproken omdat
deze het verkochte niet oordeelde te vallen onder de
drankwet. Van dit vonnis kwam de ambtenaar bij
het O. H. in appel.
De brand te Alkmaar.
'Naar men ons mededeelt zijn bij de btand
in de Allunaarsche Stoommeelfabnek de vol
gende assurantiemaatschappijen behokken, voor
zoover de hoofdgebouwen met de daarin voor
radige goederen betreft, en wel respectievelijk
voor het achter den naam der maatschappij
vei meld bpdiag.
Preu<sische National f'100000
IJoll. Bi and en Levensverz. Sociëteit - 48000
Piovidentia - 30000
Excess - 24000
Salamander - "17500
Phoenix (Londen) - '17000
Thuiingia (Eifurt) - 13500
Brand Mij. (Amsterd.) - 12000
Ned. Itid. Zee cn Brand Ass. Mij. - 12000
Noithein - 1Ö300
Royal Exchanger - 8000
Commeicial Union - 7500
Verzekering-Mij, liato - 7500
Ned, Lioyd - <3000
Kent - 6000
Reuniona Adriatica di Siviita - 0000
Bayorisehe llyp. en Weehselb.
Murichen 6000
Oostei ling - 5000
Wesideutschu - §<300
Brand waai b. Mij, - 5000
Alliance - 4000
Insulinde - 4000
Oosthoek - 3500
O. I. Zee en Brandas*. My. - 300Ö
Rhendand - 3000
Meieuiius - 3000
Vesta - 3000
Flevo - 3000
Ned. Verz. Mij tegen Biamlsch. - 3000
Ned. Brand Ass. Mij - 3000
Ned. Ass. Mij - 3000
De Amstel - 2500
Schiedam - 2000
Onder!. Ned. Brandw. Mij - 2000
Nijmeegsche Brandw. Mij - 2000
Verzekering-Vennootsch. - 2000
Javasclie Brand Ass. Mij - 2000
Noord-, Zuid-Holl. cn Zeeuwsche - 2000
Guardian - 1500
Amsterd. Brand Ass. Mij - 'ÏOOO
Sumatra - 1000
Totaal op de hoofdgebouwen met voorradige
goederen f307800 waarvan c.a. £120000 op de
goederen.
De oudste Nederlander.
Gister vierde de oudste der Nederlanders, de
lieer G. A. Boomgaard, zijn llOden verjaardag
in het Antoni- en Jacobi-gasthuis to Groningen.
Hot lis te voorzien, dab do man van 1788 het
niet lang meer zal maken. AI staat liij op zijn
portret ook in het bezitvan H.H. M.M. de
Koninginnen nog als iemand, die den tijd
tracht to trotseeren, in de laatste dagen is hij
meer ingezonken en bedlegerig.
Verdacht,
Da politie, die sedert eenigen tijd haar toe
zicht op te 's Gravenhage aankomende vreem
delingen verscherpt heeft, hield gistercnochtend
in een bierhuis een Zwitser aan, die onder ver
dachte omstandigheden daar te stede ïondzwierf.
Den ernstig ongeluk
kwam deze week in Engeland \oor op een
electiischen tramweg, die pas geopend was te
Bradford.
De tramwagen, bezet met 30 passagieis, be
vond zich op een sterke holling van den weg,
toen de rem weigeide te werken. De wagen
kreeg steeds sneller vaart tot hij bij een scherpe
bocht omsloeg. Alle passagieis werden gekwetst,
behalve eeu zuigeling; 15 zoo ernstig dat zij
naar een hospitaal ovei gebracht moesten worden,
vau welke drie weldi a stierven.
Den werkstaking.
Een zeldzame weikstaking is de vorige week
in Oostenrijk voorgekomen. De machinist van
een locaaltrein stapte aan een klein station van
de locomotief en weigerde hardnekkig verder
dienst te doen. Gelukkig bevond zich in den
trein een reservist, die vroeger stoker was ge
weest en op zich nam de leege plaats in to
nemen, zoodat het oponthoud niet lang duurde.
Dhotographie in kleuren.
Bij de siFigaro" zijn door de lieeien Mathieu
en Dervy honderden photographist)» tentoon
gesteld, die, volgens genoemd blad, mets moei
te weuschen overlaten. Uitgaande van de hoofd
gedachte des heeren Ducos de Ilauron en Citaties
Cros: di ie clichés, op welkt; alle kleuren werken,
behalve op 'teeirie het iood, op het tweede
't blauw, en op 't derde het geel, hebben zij
in toestellen en behandeling zooveel vei beten),
dat nu de natuur geheel woi dl weoigegeven
altijd volgens de sFigaro." De bijzondei heden
van hel procédé houden zij geheim.
Champagne.
De aanwezige vooi raden champagne in de
kelder* van Reims, Epernay, Ay, enz. nemen
bedenkelijke verhoudingen aanhet verbruik
houdt geen gelijken tred met de productie, de
algrmeene malaise bevordert het gebruik even
min, en de concurrentie met de Duitsclie
sSchaumweiu" doet den champagne-handelaais
veel nadeel.
Dit jaar wijst de omzet van champagne in
Frankrijk zelfs een vermindering aan van
28,357,913 üesschen, in 't vorig jaar van
27,487.987en de voorraad, die in de koldeis
ligt geborgen, wordt op meer dan 111 millioen
fle&schen geschat.
En znoals het in Frankrijk met meer gaat:
de Regeering wordt thans opgevoideid de rhain-
pagnehandelaars te helpen door hen langs diplo-
maueken weg débouché''s te veiscbaflen.
JEen papegaai als getuige,
Een grappig rechtsgeding weid dc vorige
week to YVecixen behandeld, waarbij een pape
gaai als voornaamste getuige optrad. Eon. vreem
deling had zulk eon vogel op straal te koop aan
geboden, toen een dame, die juist voorbijkwam,
do politie waarschuwde dat het dier twee maan
den geleden uit haar huis was weggevlogen De
papegaai werd nu in beslag genomen, en daar
luj een dure kostganger was, werd de zaak
reeds den volgendon dag voor den 1 echter ge-
biacht. Daar verklaaide de vreemdeling dat hij
den vogel reeds lang had bozeten; zijn vrouw
had haar gekocht en nu zij was overleden, wilde
hij bet dier verkoopen. Twee getuigen bevestig
den dezo verklaring.
Maar do zoon der genoemde dame hield vol,
dat do papegaai aan zijn moeder behoorde on al
18 jaar iu baar huis was verpleegd en liij noem
de allerlei woorden en uitdrukkingen die het dier
gewoon was te zeggen. De rechter wist niet be
ter te doen dan den vogel zelf to halen, om te
zien met wie van beido partijen deze bevriend
was- En nu bleek dat do pajxegaai vim den
«richer niets wiido weten, op geen zijner vra-
gen antwoordde en hem een pik op de- hand
wildo geven, in plaats van het gevraagde kusje.
Geheel anders was het toen de gedaagde aan de
beurt kwam. Deze kreeg prachtige antwoorden
op al zijn vragen en een echten papegaai-zoen.
AVel beweerde de etschor nog, dat hot dier
alles had afgeleerd, maar do rechter vond dit
nogal ongelooflijk na eeu 18-jarig verblijf in het
zelfde gezin en wees den vogel aan den vreem
deling toe.
Suiker en Vee.
In Duitschland zijn in den laateten tijd op
ruime schaal prooven genomen met heb voede
ren van vee, vooral varkens, met bietsuiker-
Daar dio proeven zeer gunstig zijn uitgevallen,
zal vermoedelijk de Buitsche suikerwet van 1896
worden gewijzigd. Zij geeft vrijdom van accijns
voor suiker, die tot veevoeder gebruikt wordt,
maar op voorwaarde dat er voor ten minste 50
pCt. van het gewicht stoffen worden bijgevoegd
die de suiker voor menschelijk gebnuk ongc-
scliikt maken. Men acht het nn, de genomen,
proeven gewenschb dit percentage zeer to verla
gen, omdat de bijvoeging van zoovele andere
stoffen de voedingswaarde vermindert.
Faillissementen.
Uitgesproken:
17 Sept. J. H. Redman, schoenmaker to Hoogezand,
B.-comm, mr. I. B Lohman. Cur. mr. N. F. Wilkens
te Veendain.
19 Sept. D. M. van de Woestijne, meubelmaker te
Vlissingen. R.-comm. rnr. E P. Schorer. Cur. mr. F.
N. van der Bilt, te Middelbutg,
.1. A. Westholf koopman in aardappelen en
gioenten te Amsteulam, Von Zesenstraat 47. R.-comm.
mr. J. Deking Duin Cur. mi. S. Zadoks.
20 Sept. O. Sanders, huisschilder te Zwammerdam.
R.-comm. mr. C. Krabbe. Cur. H. Ie Coultie, te Bode
graven.
Opgeheven:
L. Weelink, schddei te ZwolleW. Goijarts, weduwe
Knechten, en Karei Knechten, beiden te OssP. C,
Bioekmeijer, winkelier in hoeden te 's-Gravenhagc.
H i t o 11 li g c n.
LOTEN STAD FREIBURG a fr. 10 van 1878.
Tiekkmg !5 Sept. van de op 13 Aug. getiokkenserieen.
Betaalbaar 15 Jan. 1899.
1.
no.
fr.
S
no.
fr.
fr.
2872
8
5000
3172
12
50
0S92
21
50
3300
1
5000
3172
li
50
7013
•11
50
3J9G
21
5000
3300
1
50
7013
20
50
8b36
5
2000
3300
15
50
7104
7
50
21
2
50
3300
25
50
7799
10
50
305
11
50
3300
8
50
7799
16
50
305
22
50
3360
13
50
7799
21
50
918
2
50
3360
19
50
7935
5
50
1236
19
50
3300
21
50
7935
G
50
1386
1!
50
3396
0
50
7935
9
50
1386
14
50
3591
l
50
7935
17
50
1400
2
50
3591
11
50
7935
24
50
1166
10
50
38 0
7
50
7953
8
50
1075
3
50
3820
15
50
8309
10
50
1075
9
50
3820
17
50
8309
20
50
1075
11
50
3820
22
50
8036
50
1090
16
50
4709
6
50
8081
8
50
1717
13
50
4709
7
50
8081
13
50
1859
7
50
4709
14
50
8727
1
50
1809
24
50
4709
17
50
8727
7
50
1871
21
50
4770
4
50
8727
10
50
1903
8
50
4770
7
50
8727
19
50
2030
7
50
4930
11
50
8727
25
50
2085
2
50
4930
13
50
8887
7
50
2085
3
50
4930
18
50
9458
2
50
2085
4
50
4930
20
50
9458
23
50
2085
9
50
4930
25
50
9692
7
50
2258
9
50
4957
14
50
9692
23
50
2258
21
50
5773
8
50
9092
25
50
2872
6
50
5773
10
50
10237
!2
50
3013
1
50
5773
19
50
10237
13
50
3013
3
50
5773
21
50
10237
15
50
3013
6
50
6892
13
50
10710
li
50
3021
13
50
6392
15
50
10740
19
50
3172
1
50
6892
16
50
Alle
overige in gemelde
seneén begrepen
nummer s
elk fr.
15
SCHEVEN1NGEN, 21 September. Heden werd alhier
van Nicuwediep aangevoerd ongeveer 200 mand veische
visch, meorendeeis klemschoi.
Kleine tarbot gold fl tot f 2.75, kleine tongen 10
tot 35 c., griet 30 tot 90 c, groote zeehanen 30 tot
60 e. per stuk, Memschoi f 1.25 tot fö en zeehanen
f 1.50 tot f2 per mand.
LJMUtDEN, 21 Sept. Reden wast kotterlogger aan
de markt met 50 tongen, enkele taibot griet, 5
mandjes rnuid. schol, 3D mandjes ld. schol, 4 mandjes
schai en poontjes Verder de stoomtiawlcrs llo I land
V en de Union mot paiiy tongen, tarbot, watroode
poon, groote, rrndd. ei ki schol, schar, poontjes, wat
schelvisch, kabeljauw en ïog. Verdar 00 schuitjes met
1020 tongen, 515 mandjes UI schol en schar. Do
volgende prijzen werden besteed gt. tong f 0 851 10,
midd id. 4565 c, kt id 2023 ctat bot f 6.5010,
ld. tarbot griet f22.25, alles per stuk; gr. schol
f 12.5014, midd. id. f5.507.50, kl. ld. f I 25
1.75, roode poon f7 509.50, schar fl.25— 1.75,
poontjes fl1.50, schelvisch f 2.25—4, alles per mand.
13 oogwater te Schiedam.
Sopt. 23 v.tn. 8 4G n m. 9.15
24 r> 9.50 10.43
Kou cn iliaan.
W -.opgang Sept. 23 5.47 v.rn i ndergang 5.58 n n
24: 5.49 a 5.53
Volle Maan 29 Sopt.
Eerste kwartiet 23 Sept.
PARIJS, 21 September.
Tarwe. Loopemie maand fr 21,95, Oct. fr 22.
Nov./Dcc, fr, 21.03, 4 mdri. van Nov. fr. 21.05, prysh.
Rogge. Loopewie maand fr 13,50, Oct. fr. 13.75,
Nov,/'Dee fr. 13,75, 4 rndn. van Nov. fr. 14.vast.
HAMBURG, 21 September
Petroleum loco 0.40 brief, dito -.geld. Spiritus
per Sept. 201/4, Oct/Nov. 24'/4. Stemming kalm.
BUDAPEST, 21 September.
Tarwe zwak.
PETERSBURG, 21 September.
Tarwe in loco 11.Rogge in loco 6.75.
NEW-YORK, 21 September.
T a r w e.
Sept. Oct. Nov. Dec. Jan. Mei.
21 Sept. 73t/iG83/869
20 711/4CSi/8 087/6
19 703/g673h083/6
Mats.
Sept. Oct. Nov Dec. Jan. Mel.
21 Sept. 3431 '-/s301/4
20 343h,343/s303/4
19 3 U/s30
Aanbestedingen-
Ret bouwen van een Academisch Ziekenhuis to Gro
ningen is toegewezen aan den heer 11. Hendriks, te
Amsterdam, voor 1"963 220.
A E W A.
23 Sept. Tivoli Schouwburg, Kaat Mossel, 8
uur.
23 Grooto Schouwb,, De fatsoenlijke
vrouw, 8 uur,
Te Rotterdameiken avond Circus Variété,
Stationsplein, 8 uurFlota, Coolsingel, 8 uur;
Casino Variété, Coolsingel, 8 uur.
