Zaterdag 1 October 1898.
N°. 9744.
52 jaargang.
DE GELDDUIVEL.
FEUILLETON.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
UITGEVER: H. J. cTrÖELANTS.
li e ii n i s ff e v i 11 ff.
BUITENLAND.
Akonnemmtspkijs voor Schiedam, per kwartaal f 0.90
omliggende plaatson, p. kwart. - 1.05
franco per poet, p. kwartaal. - 1.30
Afzonderlijke nonuncra0.09
BUREAU j BOTERSTltAA.!1 70, ITeleplioon Wo. 123.
AxiVCTTE-sTrp.i'RiJBvan 1—5 gewone regels met inbe
grip vnn eeno Conrantf tSJS%
Iedere gewone regel meermq
Bij abonnement wordt korting verleend.
liunaiisiiiESTim en wktuoudehs van Schiedam,
Geiet op ait. 18 der wet vnn den Men Deoembei
1872 (Staatsblad i o. 13dtot i ooi /.lening tegen b-
impttelijli.e nekten
tiiengen bij de/.o tor kennis vnn do ingezetenen,
dnt ten huize vnn den stadsheelmeester, den lieer J. A..
HUTSCUY, nn de Nieuwstrant 110. 30 drie
maandelijks li wel op den eersten Dinsdag van elk
l wartaal, gelegenheid ml bestaan tot
kostelooze inenting en lioriniümiitg tegen pokken.
Sehicdnin, den düsten September 1898.
Burgmeester en weihouders voornoemd
VKRSTEEG
De secretaris
VERNEUK.
tigCHiecn ovcrzlelit.
Schiedam, 30 September '98.
Frankrijk, ook Parijs, blijft kalm onder het
voorloopig besluit tot herziening van het Drey-
fus-proces, en de pogingen van de oude vrienden
van generaal Boulanger, do „onvervalsclibe, ech
te patriotten" om de poppen aan hot dansen te
brengen, hebben niet hot minste succes gehad.
En tot liet handhaven van een kalme stem
ming onder het volk zou niet weinig medewer
ken het telegram dat do Paus, naar uit Rome
aan do „Ind. Beige" wordt bericht, door kardi
naal Rampolla aan den nuntius te Parijs heeft
doen zenden. Getrouw aan zijn politiek van eer
biediging de. meening van het Fransche volk,
verklaart de Heilige Vader met droefenis te zien
hoe de conservatieve Fransche pers voortgaat
ziel) nog even hartstochtelijk tegen do revisie
van hot Dreyfus-proces gekant te toonen.
De Paus noodigb alle katholieke bladen uit
oen onzijdige en onpartijdige liouding aan to ne
men en de gebeurtenissen af te wachten.
Gulden woorden! Inderdaad moet dat thans
de houding niet alleen der katholieke, maar van
allo bladen, van welke richting ook, zijn.
Jammer, dat het bericht der „Ind." lang niet
boven twijfel verheven is.
ITet wachten kan bovendien langer duren dan
men aanvankelijk dacht. Het „Journal" heeft
den lieer Manau, den procureur-generaal van het
Hof van Cassatie, geïnterviewd, en deze meende
dat het Hof niet vóór het eind van October zal
kunnen zitten. Het dossier moet eerst door Item
self worden bestudeerd, daarna door den voor
zitter en den rapporteur; ten slotte keert liet
tot den procureur-generaal terug die conclusie
moet nemen.
De minister van justitie is, volgons de „Figa
ro", zelfs van oordeel dat de zaak niet geregeld
is vóór hot begin van Januari.
DOOR
S. WÖ llIS BOFFER.
22)
Toen sloegen do heoren nog een blik op de
booten en gingen ten slotte op liet gebied van
.Dornau dat, schoon onbewoond, toch liet aller-
i eerst scheen blootgesteld aan het gevaar. Hier
waren meer dan honderd man aan het werk;
er heerschte oen koortsachtige bedrijvigheid, die
eiken rusttijd, ellc gesprek buitensloot.
Een eigenaardig, nooit te voren gezien, ja hui
veringwekkend tafereel. Grove, lang neerhangen
de matten waren aan de windzijde* vast gemaakt,
en daarachter brandden fakkels met hun bloed
rood schijnsel, vonken om zich heen strooiend,
in lange bogen als slangen door den storm,
zwart-ommanteld door dichte rookwolken, als le
vende wezens die een strijd voeren tegen het
woeden in de atmosfeer, honderdmaal ter aarde
worden geworpen en zich steeds weer oprichten,
nu eens reuzen, dan weer dwergen, in zwart
-'vuurgewaad, met zwarte koppen en kronen van
dwarrelende vonlton.
Zwijgend en zonder rusten werkten de man
nen in het dwalende licht. Eenigen reden van
1 een afgelegen, door een landtong beschut stuit
duingrond het zand aan voor den dijk, maar niet
op hun gemak in lange rij zooals anders die
De „Matin" heeft een der raadsheeren ge
vraagd naar de kansen der revisie. En de raads
heer vreesde dat voor de revisie de juridische
elementen niet genoegzaam aanwezig zouden zijn.
Men had beter gedaan de vernietiging van het
vonnis tegen Dreyfus aan te vragen. Een opinie
dio door meerderen, 0. a. door de redactie van
het „Weekblad voor liet Recht" wordt gedeeld.
De „Dreyfusards" rusten intusschen niet.
Thans is het de vrijlating van Picquard die zij
met aandrang eischen.
De kolonel heeft het in de Cherche-Midi ook
volstrekt niet aangenaam. "Volgens de „Droits
de l'homme" heeft nog niemand het woord tot
hem mogen richten, sedert hij in de militaire
gevangenis is. Verhoord is hij nog niet. Zijn
eten wordt hem door twee cipiers gebracht, die
zwijgend en onbewegelijk gedurende don maal
tijd bij hem blijven staan. De kolonel heeft boe
ken gevraagdmen heeft ze hem geweigerd zoo
good als schrijfmateriaal. Brieven die voor hem
komen, worden achtergehouden. Hij mocht niet
aan zijn advocaat mi*. Labori schrijven.
In afwachting van belangrijker nieuws hou
den de bladen zich intusschen bezig met Ester-
liazy.
De „Aurore" beweert dat de regeering in 't
bezit is van een brief van den majoor waarin de
medeplichtigheid van Du Paty de Clam wordt
vastgesteld. Die brief, geschreven naar aanlei
ding der door majoor Ravary aan Couard, Bel-
homme en Varinard toevertrouwde schriftexper
tise, behelst 0. a. dezen zin„Zijt gij wel zeker
van uw schriftkundigen
De „Matin" deelt nu reeds een en ander mede
over een artikel dat morgen in de „London Life"
over Esterhazy zal verschijnen van do hand van
Robert H. Sherard. Daarin wordt verhaald hoe
Rowland Strong, de Parijsche correspondent der
„Pali Mall Gazette", der „Observer" en der
„New-York Times", met Esterhazy innige
vriendschap had aangeknoopt, blijkbaar alleen
mot het doel evenwel den majoor bekentenissen
te ontlokken en die te publiceeren. Strong zou
ook Esterhazy overgehaald hebben naar Londen
te gaan, en daar overreedde hij hom hetgeen hij
van de zaak-Dreyfus wist in een Londenscli en
een New-Yorksch blad tegelijk te publiceeren.
Esterhazy was daar evenwel later op terug ge
komen en verbood Strong eon aan hem geriehten
brief in de „Observei" te publiceeren. Toch ver
scheen het bekende artikel, waarop Esterhazy
zijn „vriend" niet ten onrechte beschuldigde hem
er in te hebben laten loopen. Strong gaf dit ook
zelf toe, toen Esterhazy hem verweet alleen aan
een vriend vertrouwelijke medcdeclingen te heb
ben gedaan. „Ja," antwoordde de vriend, „maar
ik ben altijd Strong van de „Pan Mall Gazette".
De „Matin" bespreekt liet verhaal dor „Daily
News" betreffende Casimir-Périer's aftreden en
herinnert er aan dat, naar eenigen tijd geleden
de „Croix" mededeelde, „het voor niemand meer
een geheim was dab het onverklaarbare aftreden
van Casimier-Péiier gevolgd was op een scène
met graaf von Munster, dio onder bedreiging
met oorlog gestolen papieren terugeischto."
Die mededeeling had den ex-president toen le-
zware arbeid geschiedt, maar op een draf, haas
tig, zooals de menseh een dierbaar goed aan hot
naderend gevaar ontwringt.
Anderen wierpen het aangereden zand tot een
dijk op, dat de gereedschappon op de maat
door de lucht snorden, terwijl achter hen weer
anderen dorre takken diep in het zand staken
en tot een dichte haag ineenvlochten, Als een
sluier viel opnieuw vochtig zand over het vlecht
werk. Overal heerschte een bedrijvigheid als in
een mierenhoop.
Hans Adam wees naar het uitgestrekte veld,
ter welks beschutting de dijk werd opgeworpen.
„Jonge dennen," zei hij. „Hot verlies zou nog
te dragen zijn, niet waar?"
„Dat? Ja. De stammen rekken hun be
staan wel tot Kerstmis, en dan zou ik ze in 't
ergste geval kunnen verkoopenmaar de kosten
van den dam? Sedert zes maanden laat ik er aan
werken, zoodat met November alles gereed zou
zijn geweest. Nu komt de storm reeds in 't be
gin van September; dat beteckent weer een
verlies van duizenden."
„Weer, Erik?"
De ander wendde den blik af. „De slechte
oogst," voegde hij er met onvaste stem aan toe.
Hans Adam zuchtteover zijn schoon gelaat
vloog een kortstondige schaduw.
„Als je wist wat voor zorgen op mijn schou
ders drukken, Erik 1 Tien of twintig duizend
thaler zouden voor mij als een veertje zoo licht
zijn. Wees blij dat je in zekeren welstand ver
keert, maar ik -
En toen brak hij af als bad hij reeds te veel
gezegd. „Ik ga naar huis, Erikhet is mogelijk
vendig getroffen, en aan een vriendendincr had
hij zich, naar pater Bailly later verhaalde, in
dezer voege uitgelaten„Het is niet juist dat
ik afgetreden ben om de zaak-Dreyfus. Ik heb
mijn ontslag genomeu wegens de desorganisatie
van het geheele raderwerk, hetgeen mij grooten
afkeer inboezemde." Toch ontkende de oud-presi
dent niet oen onderhoud gehad te hebben met
den Duitschen gezant die de teruggave eischte
van stukken, uit de ambassade ontvreemd, die
in hot proces-Dreyfus gebruikt waren.
De president wist daar niets van; liet bleek
hem evenwel dat de gezant gelijk had. liet stuk
zou instructies bevatten (van de hand dos Duit
schen Keizers zelf wellicht), en de naam Dreyfus
zou er voluit in genoemd worden.
Do pliotografie van dit stuk bevindt zich, al
tijd volgens Bailly, op een. veilige plaats te
Brussel.
Men laat de Duitsche regcering trouwens niet
met rust in deze zaak. Nu weer loopt in „poli
tieke kringen" te Parijs het gerucht dat do kei
zerlijke regeering aan de Fransche zou hebben
aangeboden alle stukken betreffende Esterhazy
die zij bezit. Het doel zou zijn daarmedo haar
goede trouw te bewijzen en de Fransche regee
ring op haar gemak te zetten.
{■«mengde lUtctfvdeclingcn.
Do „Tomps" noemt als het eenigc practische
middel tot oplossing van het vraagstuk der ont
wapening do vorming van een internationale
raadgevende commissie dio bij conflicten tus-
sclien twee naties van advies zou dienen. Haar
moreel gezag zou allengs meer doen steunen op
recht dan op kraclit.
De reis van liet Duitsche keizerpaar naar liet
Oosten zal twee maanden duren. Het vertrek is
bepaald op 15 October. De correspondent der
„Ind. Beige" te Konstantinopcl zegt dat liet
keizerpaar den Mdeti October aldaar wordt ver
wacht. Zes dagen zon het verblijf te Koustanti-
nopel duren, waarna do reis wordt voortgezet,
waar de Khedive zijn hooge bezoekers to Kaïro
een buitengewoon luisterrijke ontvangst bereidt.
Van uit Egypte gaat het den Nijl op.
De Cotta'sche Boekhandel te Stuttgart maakt
bekend dat in November begonnen zal worden
met de uitgave der Gedanke und Ernnnorungen
van Bismarck, door den overleden staatsman zelf
gecorrigeerd en door prof. IIorst-Kohl mot oen
inleiding 011 noten voorzien.
Het duel tussehen Paulmicr en Millerand, don
dit colour van liet blad, zal niet doorgaan. De
raad van eer heeft beslist dat alleen Plenri Tu-
rot, de schrijver van het beleedigcnde artikel,
aansprakelijk kan worden gesteld.
Mevrouw Paulmicr, die Olivier van de „Lan-
tejyie" overhoop schoot, is op vrijo voeten ge
steld,
I11 de gisteren gehouden zitting van den Oos-
tenrijkschen rijksraad begon terstond weer het
dat Willibald van avond nog komt. Goeden
nacht! Jo moet je de zaak niet zoo erg aautiek-
ken."
De landeigenaar zweeg; de ontroering dreigde
hem te doen stikken. Was het niet zijn plicht
geweest, den benarden vriend zijner jeugd alles
ie zeggen, hem het geld uit te betalen
Hij kon zich daarvoor een langer uitstel koo-
pen, hij kon tijd winnen en eens uitblazen. Wie
kon weten wat er later zou gebeuren, hoe de za
ken in de toekomst zouden loopen
Maar liet offer was zwaar, bijna onmogelijk.
Het beteekende niet meer en niet minder dan
oen gelicel bestaan. Hot werd van den eenen
dag op den anderen uitgesteld.
„Zeg," zeide Hans Adam, toen liij het bleeke
gelaat en de opeengeklemde lippen van den
vriend zijner jeugd zag, „zeg, als de oude Ass-
mann te Frankfort werkelijk een half millioen
nalaat, dan ben ik niet alleen totaal geholpen,
maar dan kan ik je ook een som die je zelf wilt,
leenen renteloos natuurlijk! 'totdat jij,
spaarzame kerel, alles weer hebt ingehaald. Maal
laat het hoofd nu niet zoo hangen, hoor je wel?"
En met een tweeden „Goeden nacht!" sloeg
hij den weg links in om door liet deimenbosehje
heen den rijweg te bereiken. Als versuft koek
Erik hom na.
„Hans AdamLuister, Hans Adam
Maar de storm verslond d© klanken. Als de
bekentenis werkelijk op Erik's lippen had gele
gen, dan was die nu weer teruggedrongen naar
zijn hart, wellicht nog dieper dan te voren.
Van ter zijde naderde nu Peter, de bravo
koetsier, zijn meester.
oude lieve loventje toen de regeoring de overeen
komst met Hongarije indiende.
Verschillende afgevaardigden drongen aan op
onmiddellijke behandeling van liet ontwerp cu
op intrekking van de taalverordeningen.
De Duitsche nationalisten stelden voor den
minister-president, graaf Tiran, in staat van be
schuldiging te stollen wegens schending der
grondwet. Hierover ontstond een langdurige be
raadslaging, waarbij do afgevaardigde Wolff met
hervatting dor obstructie dreigde.
De Kamer nam ten slotte het voorstel van
den president aan, om do eerste lozing van de
Overeenkomst op heden vast te stellen.
De zitting werd daarna opgeheven.
Gisteren is te Orsova een verdacht persoon ge
vangen genomen op het oogenblik dat hij cle
boot die van Semlin kwam, verliet De man die
zich eerst Milan noemde, maar volgens zijn pas
Milos Demetovic heette, droeg bij rich pistolen,
dolken, messen en een fleschje vergif. Volgens
Hongaarsclie bladen was hij uitgestuurd om ko
ning Caiol van Bumenië te vermoorden.
Admiraal Cervora, te Madrid teruggekeerd,
moot verhaald hebben dat hij de baai van San
tiago alleen had verlaten op uitdrukkelijk bevel
van den minister van marine Aunon. Hij zelf
bad in de baai willen blijven, om de stad te ver
dedigen. Tussehen Cervera en Aunon moot bet
reeds tot een uitbarsting zijn gekomende laat
ste boocl daarop Sagasta zijn ontslag aan, dat
door dezen niet is aangenomen.
Te Kandia wordt nu door Engelsclie troepen
de rast gehandhaafd. De plaatselijke autoritei
ten levoreu geen wapens meer uit; zij zeggen
dat er geen meer zijn. Do Engelschen zijn liet
daarmedo niet eens en droigen mot huiszoekin
gen.
Djevad-pacha moet er in toegestemd hebben
de Turkscho troepen uit de stad terug te trek
ken en hen in 't vrije veld te laten kampeeron.
Do Mnzelmausclio bevoucing moet tob onderwer
ping geneigd zijn.
Volgens geruchten zal sir II, Kitchener, na
thans zijn taak volbracht te hebben, Egypte ver
laten en bot opperbevel overgeven aan sir Fran
cis de Wilton die tot zijn opvolger heet bestemd
te zijn.
Er schijnt thans te Peking een waar schrikbe
wind to hecrschen. Alle vooruitstrevenden en
horvormingsgezinden warden vervolgd. Of de
Keizer nog in leven is, weet niemand.
Men verzekert, aldus de correspondent der
„Ind. Bolge" te Peking, dat Engeland, do Ver-
eemgde Staten en Japan gezamenlijk tusschen-
beide zullen komen.
De „Times" eindelijk verneemt do. 26 dezer
uit Peking, dat een keizerlijk decreet vrees uit
spreekt voor het leven dos Keizers. Do beste
genceshecren uit het gelieele rijk worden opge
roepen.
De dood des Keizers, voegt de berichtgever er
bij, zou geen verandering brengen in den toe-
staud. Zijn opvolger is al gevonden.
gVIffTW»! a«mimBBKCTgCBg8ES:333fi»S3BBBISKPtfaHaB2BaiC3B3aMWCiHBHB8gBB
„Mijnheer, wil u eens zien."
In zijn voorzichtig geopende liand blonk oen
goudstuk, een hcusebe, echte dubbele kroon. Pe
ter meesmuilde vergenoegd, maar bij zag er
toch ook weer uit als iemand wiui de zaak niet
pluis voorkomt, en die zich gereed houdt om
ieder oogenblik rouwkoop te geven.
„Is dat werkelijk goed goud, mijnheer
Erik nam het muntstuk aan en legde het toen
na een kort onderzoek weer in de hand van den
koetsier.
„Natuurlijk is dab een dubbele kroon van
volle wicht, Peter. Heb je dat ding bier in het
zand gevonden
De man floot tussehen zijn tanden door. ,,'b
Lijkt er niets naar, mijnheer. Die dame heeft
liet mij gegeven, u weet wol, die wij onlangs uit
den modder hebben gehaald. Ze is bier."
„Mevrouw Burklin? Is die op het oogen
blik lu'or?"
„Zeker. Daar beneden aan het water snuffelt
zij rond. Zij is toch den lieven langen dag op
Dornauer grondgebied to vinden, nu eens te
paard, dan weer te voet of in. haar schuitje. Zij
visckt ook, mijnheer."
Erik lachte. „Laat haar dan maar visschen,
Poter. De Oostzee is groot genoeg."
„O, wat dat aangaat, veroorzaakt rij geen na
deel er bijt toch geen viseh aan liaar aas. Do
dieren zijn in dat opzicht verstandiger dan wij
menschen, mijnheer; zij gaan de betoovering uit
den wog."
„YVat zog jc daar, Peter? Pc betoovering?"
(IFirdl vervolgd.)
