52*"' jaargang. Donderdag 27 October 1898. N°. 9766. Eerste Blad BUITENLAND. DE GELDDUIVEL. c. Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen. UITGEVERII. J. C. ROELANTS. Sm, 4'nr $&0' ct. 'et. m, en T- i(l. L, ;V| Ti Mv mTW w v Aboshbmuntspeijs voor Schiedam, per kwartaal f O.OO omliggende plantsen.p. kwart. - 1,05 franco per post, p. kwartaal. - 1.80 Afzonderlijke nommers0.02 BrTrnn«wif ag^BggBaaeai^g^Mg^fleaMi^g^jaaEsaaaE BSSJKEAU: WOTEESSTKAA'S1 70, Velcplioon Mo. 133. ADvrnTENTiKenus: van 1—5 gewone regels met inbe- giip van cene Courant0.52 Iedere gewono regel meerq.Iö Bij abonnement wordt korting verleend. Algemeen «versielit. SCHIEDAM, 26 October '98. 0e crisis in Frankrijk. Do Kamerzitting. Men voorzag tegen gi&teren een zeer rumoe rden dag te Parijs, en zeker is zelden een. ope- niiwszittmg der Kamer zoo onstuimig geweest als nu er beslist moost worden over het lot van hot ministerie. Want daarover was geen twijfel meer moge lijk: de interpellaties over de Dreyfus-zaak en die over Faslioda zouden het lot van het kabi net bezegelen. In den ochtend vergaderden do gematigde republikeinen on deze besloten de regeering te steunen in do buitenlandsche poli tiek, maar in do zaalc-Dreyfus zich tegen haar te verklaren. Men voorzag dat hot ministerie tot aftreden zou worden gedwongen. En de feilen hebben aan die verwachting geheel beantwoord. Reeds om één uur was liet zeer vol in de couloirs der Kamer. Tout Paris was daar. Zeer trok de aandacht de aanwezigheid van prins Henry van Orleans. Om 2 uur 20 min. werd deze gedenkwaardige zitting geopend. Nadat do minister van financiën Peytral do begrooting voor 1899 had ingediend met ver zoek aan do Kamer om haar arbeid te verhaas ten zoodat het budget vóór liet eind des jaars zou kunnen worden behandeld, las de voorzitter Deschanel de 19 ingekomen interpellaties voor en gaf toen terstond het woord aan den minis ter-president Brisson. Daar begon het lieve leventje al. „Aftreden'" werd er 'echts geschreeuwd, „Neen! Neen'" antwoordde men links. En toen Brisson, het woord nemende, er aan herinnerde dat hij de zaak-Dreyfus aan het Hof van Cassatie had voorgelegd, werd er geroepen: „Daar hebt go verkeerd aan gedaanEn van de uiterste rech terzijde ldonk het: „Love het leger!" Do voorzitter verzocht do Kamer aan het land een voorbeeld tc geven van kalmte en kool overleg, terwijl Brisson de Kamer vroeg de in terpellaties betreffende de zaak-Dreyfus t©scha den van andere interpellaties. Beido verzoeken werden mot. applaus beantwoord. Maar nn kwam eensklaps de coup-de-theatre Hot aftreden van Chanoine. Déroidède beklimt de tribune, en reeds wordt de Kamer rumoerig. Onder zwakke toejuichin gen en verwenscliingen van links herinnert hij er aan dat de meerderheid met het kabinet- Brisson was medegegaan omdat Cavaignac er deel van uitmaakte. Hij erkent dat en zegt waar om hij boulangist is geweest, toen een hevige woordenwisseling tusschen Basly en Paulin- Méry hem. stoort. Deze hoeren worden handge- asfigeguBcau grasa DOOR S. WÖRISHÖFFER. Willibald knikte. „Waarschijnlijk niet,' antwoordde hij. „Maar heb kan toch wel gebeu ren, Hans." „Zeker. Maar wat al kan ons niet overkomen, zegWat is in het loven niet mogelijk? Mis schien rtort het huis in; misschien komt er aardbeving, als je. zoo redeneert, hou den de gevaren nooit op." Do bankdirecteur schudde nauw merkbaar het hoofd. „Wie niets ongeoori rids heeft go- daan, die kan alle komende dingen rustig te gemoet zien," zeide hij. „Natuurlijk Maar dat is een onbereikbaar standpunt. Hoe wil je als enkeling je losmaken "an. het algemeone meuschonlot Hoc wil je lijnrecht koers houden, wanneer roehts en links anderen je weg versperren." En toen do bankdirecteur zweeg, voegde hij er op smeekenden toon bij „Willibald verlos mij uit een ondraaglijkon toestand; leen mij do zesduizend thaler voor zeer korten tijd. Als er eon zijn gold terug vor dert dan betaal je hom uit het kastje vau een ander; dat is immers zeer duidelijk!" ,Dat schijnt hot zeker, HansMaar vanwaar v,?rwacht je dan belangrijke sommen te zullen Afltvangen?" i,0 wol van tien kanten! Hoofdzakelijk meen, maar hun verontwaardigde medeleden scheiden hen spoedig. Na dit incident gaat Déroulode voort mot do regeering to verwijten dat zij wederrechtelijk in liet bewind blijft; ckt verwijt moest hij handhaven, ook al moesten „onze stemmen ook op generaal Chanoino een smet wei-pen". De minister van oorlog kende zijn rol goed. Want zoci* waarschijnlijk is hot, dat dit too- ncel door Déroulède en den minister vooraf in gestudeerd was. Hoe dit zij, generaal Chanoino sprong driftig op. Tevergeefs tracht üelcassó zijn collega tegen to houden; reeds is hij weg van de ministerieels tafel. Een tweede poging aan don voet van de tribune om hem tot kalmte t& brengen mislukt, en de generaal beklimt heb spreekgestoelte om in verwarde woorden te bc- tcogon dab zijn opinie geheel gelijk is aan die van zijn voorganger». Yijf minuten lang diu-en do toejuichingen, en dan gaat Chanoine voort met de verklaring dat hij de wachter is voor de eer van het leger; die hem toovertrouwde eer lert hij neer in han den der Kamer en van af het spreekgestoelte biedt hij zijn ontslag aan. Ouder donderende toejuicliingon verlaat de minister de Kamer. Een geweldig rumoer ontstond nu ton ge volge van dit onverwacht aftreden, dat de re- geering eenige oogeubbkken in do hoogst© ver bazing bracht. Maar nu neemt Brisson met kal me waardigheid heb woord. Telkens door toejuichingen, ten laatste van bijna allo banken, aangemoedigd, verklaart hij, ©ven onderbroken door een woorden wisse ling tusschen Paulin-Méry on Charles Bernard, dat Chanoino nog in den dien ochtend gehou den ministerraad do gelegenheid had gehad van zijn voornemen om af te treden te doen blij ken; ook later nog had hij Brisson zijn ontslag kunnen zenden. liet besluit om de revisie-aan vraag naar het Hof van Cassatie te verzendon was genomen in tegenwoordigheid van den mi nister van. oorlog. De regeering had geen enkel© reden om te vermoeden dat Chanoine zijn ont slag zou nemen, en wel tegen liet gebruik in hot midden der Kamer. De regeering moet nu overleggen, besluit T isson, wat haar to doen staat, klaar de Ka mer zal de regeci-ing dank weten dat zij het overwicht, van het burgerlijk boven liet militair gezag heeft gehandhaafd. En nu verlaat Brisson de tribune en wenkt zijn collega's mede te gaan. Maar dezo aarzelen, waarop do minister-president weer gaat zitten in afwachting van do schorsing der zitting, waartoe door den voorzitter thans wordt beslo ten. Gedurende d© schorsing ging het in de zaal der Pas-perdus rumoerig toe. Onder buitengewone opgewondenheid was de zaal leoggostioomd, en nu werd heb gebeurde hartstochtelijk besproken. Do radicalen zeidon dat net complot welks bestaan men ontkend had, nn voor aller oogen op de tribune zelf tot uiting was gekomen, en er werd gesproken van uit Frankfort. Daar hob je het telegram van vandaag lees zelf." Willibald vouwde liet telegram open. „Kan ieder oogenblik afloopen. Gedeeltelijk zonder bewustzijn." „Is het niet verschrikkelijk, Hans, loopt je niet een rilling door de leden, wanneer je om ze 3 zeggen aan een sterfbed, staat en ongedul dig op hot laatste oogenblik waclib, ja, wan neer je zelfs den langzamon voortgang, der din gen zoudb willen bespoedigen? Wie weet welk een zwaren strijd zijn arme ziel nog voor liet scheiden heeft te doorstaan!" De baron sloeg in cén teug een glas wijn om. „God weet dat ik geen sloclit, armzielig menscli bon," zeide hij. „Wat mij betreft, moclit Leo pold Assmann nog honderd jaar leven maar nu V' Hij stond op on haalde de schouders op. „Laat heb als jo geweten je verontrust, Willi bald. Ik zou niemand met zichzelf in tweespalt •willen brengen. Vergeet maar wat ilc je ge vraagd heb." Hij wilde gaan, maar do bankdirecteur hield hem bij den arm vast. „Als ik maar wist waar je het geld vandaan wilt halen om mij te dekken, Hans?" De baron telde langs zijn vingers. „Daar hob jo Wollheimer," zeide hij, „daar liob je Baruch en Zonen, daar heb je Berlin- mot dio allen liob ik onderhandelingen aangeknoopt en ta melijk vaste toezeggingen gekregen. Ik moet toch ook voor de bamsteengroeve een flink b&- drag losmaken." De directem- was overwonnen. een afspraak tusschen Chanoine en DérouMe. Iedereen vroeg zich af wat er na hervatting der zitting moest geschieden. Sommige leden meenden dat Brisson liet ministerie van oorlog ad interim moest aanvaarden on den steun der Kamer vragen. Ecu groot aantal republikeinen wilde do beslaande nieeningsverschillen over de buitenlandsche politiek tor zijde schuiven cn na het niet to qualific-eea-on gedrag van Chu- noino als één man het hoofd bieden aan don moeilijken toestand. Steeds meer nam de opgewondenheid toe. Baudiy d'Asson kondigde een voorstel aan, waarna heb eenigo artikel zou hudou.-. „De president Brisson en zijn ministers woiden in staat van beschuldiging gestold, met uitzonde ring van Chanoine". Kolonel Monteil stak de loftrompet van Chanoine en riep zelfs: „Leve de staatsgreepAls die komt, ben ik van de' partij!" Hevige protesten; do afgevaardigde Chcnavaz aohtto slechts cén kreet geoorloofd „Leve de republiek!" Luide toejuichingen. Ook de socialisten en de gematigde republikeinen, Viviani en Méliuo, wraakten Chanoine's hou ding. Intusschcn had Dujardin-Beaumctz, ex-voor zitter dor radicale greep, de besturen dor radi cale en der progressistische groepen en der uiter ste luikerzijde tot een vergadering bijeengeroe pen en hun voorgesteld do volgende motie van orde aan de Kamer voor te leggen„,De Ka mer, vertrouwen stelleude in het nationale le ger en zijn besluit te kennen gevende om in iedere omstandigheid het overwicht van hot burgerlijk gezag to doen. eerbiedigen, gaat over tot de orde van den dag." Dujardin zoide liet initiatief hiervoor te ne men, hoewel hij zelf was tegen de revisie, om dat hij oordeelde dat alle persoonlijke gevoelens thans moesten wijken om de eenheid der repu blikeinen to verzekeren. Zijn voorstel vond in gang; ook Mcline en Barthou alsmede de so cialisten stemden cr mede in. Alles schoen dus goed tc zullen gaan torn een uur later de zitting hervat werd. Het was kwart over vijven toon, nadat de ministers zonder Chanoine waren biimenge- komen, Brisson de tribune beklom, begroet met luide toejuichingen en „Leve de Republiek Alleen Baudry d'Asson riep „Leve bet leger De minister-president deelt medo dab hot on regelmatige ontslag van generaal Chanoine is aangenomen, en dat de President der Repu bliek 's avonds een minister van oorlog ad in terim zal aanwijzen. Hij verzoekt do Kamer de zitting tot Don derdag te vordagen om do suprematie van heb burgerlijk boven liet militair gezag te verze keren. Verschillend© afgevaardigden voeren hierover liet woord. Gi'aaf de Mini wil weten wat Bris son in die twee dagen wil doen en vraagt de namen der deelnemers aan en de bewijzen van de zoogenaamde samenzwering. Voordat do Ka mer scheidt, wil hij een motie ton gunst© van het leger zien aangeuomen. „In do haven mag je niet vergaan, Hans," zeide hij met onvaste stem. „Ik vertrouw op je woorden en wil je heb benoodigd© leenen." Hans Adam schudde hem stevig de hand. „Binnen aclit dagen zal je jo bezorgdheid van. dezen nacht dwaas vinden, "Willibald. Je hebt dan een vriend in de ure des gewaars gered on cr niets bij verloren of gewaagd." „Maai' nog één ding!" voegde hij er haastig bij. „Je dames komen van do heele zaak geen woord te weten „Zeker niob! Maar hetzelfde venvacht ilc van jou, Hans." Da baron glimlachte. „Over dergelijke aan gelegenheden moot men met vrouwen nooit spreken, Willibald. Men kan haar in zulke za ken zoo gemakkelijk knollen voor citroenen vei-- koopen het een of andere complimentje leidt haar aandacht af." „Hm niet bij alle, geloof ik." „Je bont een echt burgermannetje, weet je dat wel Maar zeg mij nu hoe wij die quaesbie met bot geld zullen aanpakken. Je personeel mag or niets van bemerken.'4 „Om 's hemels wil niet. Ik ga morgen een kwartier vroeger dan gewoonlijk naar de bank, maak van de noodige bankbiljetten een pakje en geef je dat als je komt." „Mooi, oude jongen. En nu, goeden nacht. Ik moet maken dat ilc zoo gauw mogelijk thuis kom." „Wil je niet hier blijven? Op de sofa in mijn kamer kan je uitmuntend slapen." „Na al wat je mij verteld hebt? Misschien vind ik immers mijn arme vrouw riek of aV Bauclry d'Asson komt werkelijk met zijn in- besehuldiguig-stalliiig van liet ministerie voor den dag, maar wordt uitgelachen on gehoond, evenals Do Mum De oud-minister Ribot spreekt zijn vertrouwen uit in liet leger, maar steunt het verzoek der regeering. Hij stelt cou motie voor. De motie Ribot luidt aldus „Do Kamer, het overwicht van het burgerlijk boven bot militair gezag bevestigend eti vertrouwen stollend in het leger als de ge trouwe bewaker van do republikeinscho wetten, gaat over tot do orde van den dag." Andere moties worden voorgesteld door Ma- hy, Chassaing en. Berger. Do laatste vraagt de prioriteit voor zijn motie, waarin de suprematie van bot burgerlijk gezag bevestigd, maar do ro- geciing gelaakt wordt. Die motie wordt toege juicht van -echts on door de socialisten. Een lievig incident doet zich nu voor, want Cavaignac beldmil. de- tribune. Hij wordt be groet met het geschreeuw van „De sabel! Do valsehc stukken!" Hij verklaart als minister van oorlog altijd liet overwicht van hot burgerlijk gozag te hebben gehandhaafd, hetgeen met ge mompel ou den uitroep„Geef ons het scheer mes!" wordt beantwoord. Hij tracht voort to gaan, maar wordt door gojouw en gesolmieuw gedwongen do tribune to verlaten. Inmiddels heeft Brisson rich vcreenigd mot de motie-Ribot; maar nu stolt Mahy een toe voeging voor, luidende„do regeering uitnoo- digendo een eind te maken aan de campagno tegen het leger." En dit amendement noopt Sari-ion, den minister van justitie, op bijzonder heden in to gaan, wat juist door verdaging moest vermeden worden. De minister zegt dat do regeering 3e aanvallen tegen het leger heeft willen vervolgendo grootzegelbewaarder heeft den minister van oorlog, generaal Chanoinct, daartoe uitgenoodigd, maar deze weigerde; hij achtt© het ongewenschb. Sarrien wil Chanoine's antwoord voorlozen, maar het rumoer noopt hem de tribune te verlaten. Hij roept nog uit: „Men kan den grootzegelbewaarder niet veroor- deelen, die wilde dat er vervolgingen werden in gesteld." Berger stelt nu een toevoeging aan Ribot's motio voor: „de regeering lakende omdat zij hot leger niet heeft doen eerbiedigen." Onder hovig rumoer wordt gestemdmot 559 tegen 2 stemmen wordt de m o t i e-lt i b o t aangenomen waarbij do quaestie der verdaging open wordt gelaten. Door San-ion wordt nu hot amende ment-Berger bestrodeu, waarna» de oud-minister Barthou constateert dab de verwerping van dit amendement beteekent hot uitspreken van ver trouwen in de regeering. Chapuis zegt dat na don coup-d&-tlieatre van Chanoine de Kamer moet verdaagd worden. Tiou vraagt waarom do regeering dan niet Chanoiuo's ontslag lieoft geëisohb, wanneer hij geen vervolgingen wilde. Nadat Brisson verklaard hooft dat de regee ring zijn plicht heeft gedaan, wordt gestemd. thans heel zenuwachtig. Ilc leg den afstand ook gemakkelijk in een half uur af." De beide mannen scheidden met een hand druk, en Hans Adam ging mot haastigen stap op weg. Als nu gedurende zijn afwezigheid eens een brief uit Frankfort was gekomen met gun stige tijding wat zou dat heerlijk zijn! En geheel vervuld van. die streelende gedach ten legde hij den hem welbekenden weg in zeer korten tijd af en klopte toen aan bet venster dor keuken, waarnaast do dienstmeisjes sliepen. Alen liet hem binnentreden, en op zijn leenen sloop hij naar do kamer zijner vrouw. De drie damos waren bij elkaar; de lamp was met een kap bedekt en zwijgend zaten zij bijeen, althans wat de beide jonge meisjes be treft. Cecilia lag op een rustbed! en zag er uit als een stervende. Alleen de groot© donkere oogen deden blijken dat zij nog leefde. flans Adam liet de portier© van. het belen dende vertrek zonder geruisth neervallen en klopte toen aan een andere doru- die Adcle voor hem opende. „Ha mijnheer de baron!" Hst scheen wel of onmiddellijk alle zorg, allo vrees voor de toekomst geheel vergoten was; mot zulk een onstuimige vreugd o werd Hans Adam ontvangen. -Met den eenen arm omvatte hij zijn vrouwde andere hand reikte hij Ruth. „Dwaze kinderen," riep hij uit. „Lieve dom- oortjes 1" Hordt vervolgd,) j o y f *J>y U-J 1 i 1 i i <jV

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1898 | | pagina 1