ïïin^eSlanïk
STAJDSMEÜWST™"
YL A ARDIN GEN.
Kunst en Wetenschap.
De oisch dor Vereenigdo Sta ton, dat Spanje
do geheelo oilandongroep dor Plulippijnen zal
afslaan, heeft in Spanjo groote ontroering go-
wekt.
De meerderheid in den ministerraad besloot
oveAwol do onderhandelingen niet af Ui bi eken,
daar er niet te orkenen viel op hulp van Euro
pa. Alleon is den Spaansellen gedelegeerden op
gedragen Spanje'» onbetwistbare re oh ten op do
i'hilippijnon lo verdédigen.
Do Times" verneemt uit Philadelphia dat
do secretaris van staat vorldaard heeft dat do
Oregon on do Iowa in do Brasdliaanscho
wateron vertoovon; zij zijn bestemd voor Ha
waii. Dit als antwoord op hel protest van Span
jo togen heb zenden van oorlogsschepen naar
Manilla.
Zooals verwacht word hoeft do Ilongaarseho
deputatie do voorgestelde quote* verworpen,
Mot groote instemming is door alle partijon in
Honganjo hot besluit van don Koning begroet
dat liet standbeeld voor koningin Elisabeth,
waarvoor reeds een half millioon aan vrijwillige
bijdragen bijceu is, geplaatst zal worden op het
St. Georgesplein ie Ufon, waar nu heb stand
beeld staat vaii generaal Hontzy, dab bij de
Hongaren altijd onaangename henmieringou op
wekt.
'tWaa namelijk generaal lietilzy die in het
revolutie-jaar 18'18 met zijn 5000 man tob twin
tig maal toe een bestorming van 30,000 Honga
ren afsloeg, totdat don 21slen Mei na een strijd
van 17 dagen de vesting viel. lienlxy werd dien
dag zóó ernstig gewond dat hij den volgenden
dag stierf.
Do dappere generaal zal nu weggeborgen wor-
den op de binnenplaats van een kazerne.
To Cabana zijn gistermorgen ccn paar ge
duchte aardschokken gevoeld.
Hedennacht zouden de internationale troepen
Ivreta volledig in bezit nemen. Hedenmorgen
moesten dan de vlaggen der- vier mogendheden
te Kanen worden gehesclmn.
Vandaag wordt het bestuur van het eiland
door do admiraals overgenomen.
Keizer Wilhelm heeft te Jeruzalem ook, in
tegenwoordigheid van den staatssecretaris Yon
Biilow, den Pranselieu consul ten gchoore ont
vangen. Later deed Von Bülow den Keizer rap
port van zijn onderhoud mot don consul.
Naar het „JTemdenblattV mededeelt, heeft do
eenige dagen geleden to Ta-iien-Wan. aangeko
men Oostenrijkseke korvet Frundsborg
een detachement matrozen aan wal gezet en is
daarna vortrokken. Heb detachement is be
stemd voor Peking om mot heb oog op de te
genwoordige omstandigheden in China te die
nen voor bescherming van hot gezantschapsge-
bouw. Ook de andere mogendheden zullen hun
ambassades door troepen beschermen.
Een communiqué aan do Engelsche bladen
zegt dab de regcering besloten heeft een weten
schappelijke commissie naar Voor-Iudië te zon
den om rapport uit te brengen over de pest.
Volgens geruchten is de Fransche karavaan
onder Lagarde met do Abossynischo afgezanten
bij Dsckibuti aangevallen door oen troep Dana-
Irils. De Fransche minister Dolcassó heeft daar
van echter geen bericht ontvangen.
De „Politique coloniale" te Parijs deelt mede
dat Duitschlaiid besloten heeft majoor, Wiss-
mann met 3000 soldaten, 12000 dragers en een
aantal stukken licht geschut naar het IVcluul-
meer te zenden.
Reeds meer dan 1000 gevallen van gele koorts
zijn er voorgekomen iti de staten Louisiana- on
Missisippi. Do sterfte is echter gering; tot nu
toe waren er maar 69 sterfgevallen.
Yerkiezing te Eludlioven.
Voor de verkiezing van een lid voor de Tweede
Kamer in het district Eindhoven, vacature Smits
van Oyen, zijn gisteren candidaat gesteld de
heeren mr. D, II. van den Acker en V. van
den Heuvel,
Haven to Schevonlngen.
Het Uaagsche x>Dagblad" schrijft:
In welingelichte kringen wordt verzekerd,
en 't doet ons leed aan de juistheid niet te
kunnen twijfelen, dat dc Commissie van Onder
zoek, uit de Provinciale Staten over bet voorstel
van Gedeputeerde Staten van dit gewest omtrent
toekenning van een subsidie van drie-honderd
duizend gulden voor een visseherslmven te
Seheveningen een ongunstig advies, althans wat
haar meerderheid betreft, zal uitbrengen.
Het rapport is wel is waar, zoo werd ons
verzekerd, nog niet vastgesteld, maar ondanks
de warme verdediging in den boezem der Com
missie van 't voorstel door de heeren Evers en
De Mos, is 't helaas te voorzien, dat de meer
derheid, gesterkt vooral door de critiek over
de technische zijde van 't liavenontwerp, een
ongunstig oordeel over de doeltreffendheid van
een haven op zulk een kleine schaal zal uit
spreken.
Voor 'toogenblik zouden van de negen leden
der commissie vijf tegen en vier voor de goed
keuring van liet subsidie-voorste! zijn. Er zitten
ook Vlaardingers in de Commissie.
Van een andere zijde verzekert men ons,
dat het technisch lid der Commissie, de heer
Conrad, een amendement zal voorstellen, dat
den havendiepgang van het eventueel door de
Staten toe te kennen subsidie losmaakt.
Ned.-Ind. Militairen.
Op uilnoodiging van, eon comité, bestaando
uit de heeren mr. W. H. baron van Heemstra,
voorzitter, II. Stap, penningmeester, en de da
mes gravin Van Randwijek, gob, bar. Van JIo-
geudorp, secr. voor Indië, mevr. Idsinga, geb.
bar. Van Hogen dorp, secretaresse voor Neder
land, kwamen Woensdag te Utrecht bijeen eon
aantal belangstellenden in den arbeid, dien do
lieer Joh. van dor Steur sinds een zestal jaren
te Magelang (Ja-va) onder militaire on onver
zorgde kinderen heeft geleid, daarin bijgestaan
door zijn zuster mej. M. van der Steur. ITeb
doel van heb comité bleek te zijn, aan de hier to
lande bestaando en nog op te richten Cents- on
andere vereenigingen tob steun van dien arbeid
meer-dere vastheid te geven door op te treden
als hoofdbestuur, dat een tweomaandelijkseh
blaadje zal uitgeven, en voorts do tusschenper-
soori tusschen Van der Steur's arbeid en do
Ned. Christenen to zijn, voor zoover die zijn
werk wonscheu te steunen.
Dat Van dor Steur niet vcol zogen en tot
Jioil der militairen werkt, bleek uit de in dozo
vergadering gedane tiicdedeclingcn.
Steun iu geld, om tot don bouw van een
eigen Tehuis over to gaan en van personen die
zich aan dien arbeid willen wijden, is noodig en
zeer gewen.scht. Men verzoekt ons hierbij to
willen mededcelen, dat heb adres van den pen
ningmeester is, Westerdijk 15, te Utrecht.
Yivesectio.
Door den Ned. Bond ter bestrijding der vivi
sectie is een enquête ingesteld naar de meeniiig
der geneeskundigen in Nederland betrekkelijk
de vragen of zij onbeperkt voorstander der vi
visectie zijn of voorstanders mits beperkt door
wettelijke bepalingen, of wel tegenstander; 'b
zij volstrekt tegenstander of behoudens zoor
speciale gevallen en met volstrekte afkeuring
van vivisectie voor onderwijsdoeleinden.
De enquête worclb geleid door jkr. F. L. Ortt
te VGravenhago.
Nedcrhimlsclm Protestantenbond,
In de kleine zaal van nMusis Sacrum" te
Arnhem, werd Dinsdagavond de openbare
samenkomst van bovengenoemden bond gehou
den, onder eero-voorzitterschap van prof. mr.
J, de Louter, hoogleeraar te Utrecht, die de
vergadering opent met een kort woord van
welkom aan de aanwezigen.
Nadat door de aanwezigen en een koor, onder
leiding van den lieer C. II. Coster, eenige lie
deren z(jn gezongen, met medewerking van een
dubbel strijkquartet der »Arnh. Orcbest-Ver-
eemgïng", gaat prof. De Louter voort. Hij legt
er den nadiuk op. dat de «Protestantenbond"
is eene godsdienstige vereeniging, waarvan
godsdienst de giondslag en het karakter de
kracht en de kroon is, Dit karakter moet de
bond behouder), het is een levensvoorwaarde.
Spreker gaat hierop na, welke verschillen er
bestaan tusschen godsdienst aan de eene zjjde,
wetenschap, kunst en moreel aan de andere.
Godsdienst is natuurlijk geen wetenschap, een
godsdienstige vereeniging beoogt geen weten
schappelijk doel. Het vereenzelvigen van gods
dienst on godsdienstleer" is een vry wel
overwonnen standpunt.
Godsdienst is ook niet identiek met kunst,
maar gaat veel dieper. Evenmin is godsdienst
hetzelfde ais moraal, vooral tegen dit begrip
moet gewaakt worden, juist om de groote ver
wantschap. Vandaar toch, dat nog in onze dagen
de moraal meest de waardemeter van eiken
godsdienst is, Toch is dit uiet goed, de moraal
is vrucht, geen stam, veel minder wortel, ge
dijt ook op anderen akker.
De Protestantenbond bewijze, dat de gods
dienst een zelfstandig recht van bestaan heeft.
Dit bedoelt niet, dat wij onverschillig moeten
zijn tegenover wetenschap, kunst en moraal.
Spr. gaat ten slotte na wat wetenschap, kunst
en moraal voor de leden van den Protestanten
bond moeten zijn.
Alsnu krijgt het woord mej. Etha Fles uit
Utrecht met het onderwerp: »Beeldende kunst
in verbinding met de godsdienstige opvoeding."
Spreekster noemt het leven zoo vol, er is
zooveel materieels dat onze aandacht iu beslag
neemt, dat wij de onzienlijke wereld uit het
oog dreigen te verliezen. Dit geeft een gevoel
van beangstigingdaarmee toch verliezen we
het beste, wat het leven geeft. Vele zijn de
materieels, vele de geestelijke nooden dezer
dagen. De vraag diingt zich aan ons op: Hoe
kunnen wij ons leven waardiger leven. Deze
vraag is een bewijs, dat een vonk van het
goddelijke in allen leeft. Nu zijn er onder hen,
die een antwoord op de vraag zoeken, een aan
tal van sterk ascetische richting, die alle
schoonheid willen bannen, als uit den booze
zijnde, doch hij hun: zoek eerst het Koninkrijk
Gods, vergeten zij, dat dat Koninkrijk juist in
kunstwerk zoo vaak geopenbaard wordt.
Zonder schoonheid kunnen wij niet leven, zij
leeft iu ons en om ons, al is er veel, dat haar
verduistert. Te midden van leed en tranen
moeten we het schoone in alles gelooven de
kunstenaar ziet die schoonheid beter dan wij
daarom kan hij haar ons openbaren. Hoor
slechts een Mis van Palestrina, een Adagio van
Beethoven of de sParsifal" van Wagtier en het
is alsof onze geest samenvloeit met dien van de
wereld.
Poëzie opent soms een wereld van gedachten.
Ook de beeldende kunst bezit den toon, die
tot ons spreekt, al is die moeilijker te begrijpen.
In «luizenden vormen laat zij de schoonheid
zien, gedistilleerd uit de dingen om ons.
Nu is het moeilijke tank voor allen, dio aan
do jongemenschenzielen iets van het goddelyke
willen latonjfzien, om zelf iets van het schoone
in kunstwerken te zien te voelen van den adem
Gods, die er in trilt.
Spreekster behandelt daarna de eischcn, te
stelten aan platen met bijbelsehe voorstellingen.
In de geweldige kunst van Egypte en van
de Middeleeuwen spreekt het geloof.
jjjJMaar ook bij de nieuwere kunstenaars zijn
er sommige aangewezen om het reiigieuse
geioi-1 bij de jongeren to versterken, Millet bv.,
dio de heiligheid van den arbeid predikte, wiens
werklieden ai beiden met koninklijk gebaar.
"Wie als Israels toont in zijn stukken een zoo
groote deernis met de onterfde?
SfjWij moeten ons inspannen om dc taal van
de kunstenaars te leeren verstaan, maar als wij
uitgaan om de goddelijke schoonheid te zoeken,
zuilen wij die vinden. Religie en kunst is niet
één maar de kunstenaar moet toch zooveel van
het goddelijke ontvangen hebben, dat hij ons
naar het goddelijke kan wijzen, goddelijke din
gen kan onthullen.
Een hartelijk appiatis volgde op deze rede
voering, waarna de voorzitter de vergadering
met de gewone plichtplegingen sloot.
Do Ministers van Binuenlandsche Zaken en
van Waterstaat, Handel en Nijverheid begaven
zich heden naar het Loo.
Op Maandag 28 November zal in het gebouw
„Irene" te Utrecht, do jaarlij'ksclio algemeeno
vergadering 'worden gehouden van don Ckristo-
lijk-IIistorisclien Kiezersboncl.
Bij do op heden van elf tot twee uur plaats
gehad hebbende verkiezing van 4 loden der
Kamer van koophandel en fabrieken alhier,
ter vervulling der vacatui en wegens periodieke
aftreding van de heeren mr. W. H. Jansen, II.
R. M. A. van Gent, D. F, W. Prins en G. C.
Beukers, hebben van de '182 kiezers slechts 24
van hun stemrecht gebruik gemaakt.
Dc uitslag is dat gekozen zijn de heeren mr,
W. 11. Jansen met 20, II. R, M. A. van Gent
met 21, D, F. W. Prins met 22, on G. C.
Beukers met 22 stemmen. Op de heeren J.
Tak, D, Hammes, II. Plant, J. C. van Mervennó,
W. A. Beukers, J. J. G. Nolet, M. Kranen en
P. I.oopuijt werd elk een stem uitgebracht.
Voor het examen vrije en ordeoefeuingen
gymnastiek (L. O.) is te Rotterdam geslaagd
de heer D. Lamers, alhier.
f Gisterenavond was de groote zaal der Offieie-
ren-Vereeniging geheel gevuld met bewoners
van het Singelkwartier en hunne genoodigden,
die in een laatste feestelijke bijeenkomst daar
vereenigd waren, om enkele huishoudelijke
werkzaamheden af te doen en daarna als ver
eeniging van elkaar te scheiden.
Nadat de muziek der schutterij, die au grand
complet, onder haren kapelmeester, den heer
B. A, Verhallen, aanwezig was, den avond had
geopend met het «Wilhelmus" in de nieuwe
zetting, nam de voorzitter van het Singelcomité,
de heer P. van Groningen, het woord om de
aanwezigen eon welkom toe te roepen.
In het kuit herinnerde hij aan de dagen der
kroningsfeesten, die achter ons liggen en ge
dut ende welke de Singeibnurt geen onwaardig
figuur heeft gemaakt. Hij bi acht daarbij den
dank van het comité aan de bewoners voor
hun eendrachtige samenwerking en dankte die
bewoners welke iiem een vriendelijke herinne
ring aan de feesten hadden geschonken,daarvoor
in het openbaar.
Hierop bracht de penningmeester, de heer
Humalda van Eysinga, zij n kas verslag uit. Het
bleek, dat er in liet geheel ontvangen was
f 767.17 en dat de uitgaven hadden bedragen
f722.13'/2, zoodat er een overschot was van
f45.03'/s, hetwelk dezen avond stond geabsor
beerd te worden. Voorts was men met de vaas,
waarvoor V» van de totaalinkomsten mochten
besteed worden, gebleven binnen die grens;
de vaas kostte n.i. met bijkomstige zaken f231.
Eene commissie, bestaande uit de heeren
W, Drektraan, M. P. Feltzer, G. YV. de Groot
en H. Kreuger, werd hierop benoemd om deze
rekening en verantwoording na te zien en te
conti oleeren met de bescheiden. Bij monde van
den heer Drektraan bracht deze commissie rap
port uit, dat strekte om den penningmeester
onder dankbetuigiug voor het gevoerde beheer
te déchargeeren en de rekening goed te keuren.
Hulde werd tevens gebracht wegens het zuinige
beheer; »er was gewoekerd met het geld",
gelijk de rapporteur zeide.
Na deze huishoudelijke werkzaamheden ten
einde te hebben gebracht, snakte de vergade
ring naar het ontspannende deel van het pro
gramma. Dat liet niet op zich wachten,
Nadat de muziek zich weder had doen hooren,
rees het scherm en daar vingen de svoordrach-
ten, het comité welwillend en belangeloos aan
geboden" aan. Michel Solser was uit zijn kist
verrezen om den Singelbewoners nog eens de
lever te doen schudden; de heer A.de Winter
met zijn vrienden hadden daartoe een opzettelyk
bezoek aan Schiedam gebracht. Bijzonder vielen
do verschillende nummers bij liet overtnirijke
publiek in den smaak en vooitdurerul daverde
de zaal van ongekunstelde toejuichingen.
Nadat een paar nummers aldus gegeven wa-
icn kwam een niet minder aanlokkelijk deel
van den avond: de verloting, waarin ieder buurt
bewoner-contribuant een gratis lootje had. Met
noeste vlijt en onovertroffen koopmansscimp had
een der leden van het comité dagen achtereen
Schiedam's magazijnen bezocht en vandaar een
keurige collectie voorworpen van kunst en
smaak" bijeongegaaid, die thans op een groote
Uriel prijkten en den gauselie avond al begee-
rige blikken der nevenzittenden hadden uiige-
lokt. De schoone zaken zouden verloot worden.
Eu er kwam een goudvischkom inet lootjes*
die een onschuldig knaapje trok; zoo kreeg
ieder een beurt. En er waren juffrouwen, die
met sigarenkokers, en stoere branderaknechis
die met geparfumeerde zeep gingen loopen; het
was een spanning, die niet eindigde voor het
laatste nummertje met een niet uitkwam.
Toen keerde de rust terug en was er weer
aandacht voor de verschillende dilettanten op
het tooneel. Het laatste nummer «Robert en
Bertram of de lustige vagebonden", had een
ïousachtig succes, wei de boste hulde die ge
luncht kan worden aan deze ijverige en bekwame
dilettanten, die geheel belangloos hun gewaar
deerde diensten aan het comité haddon aan
geboden.
De klok wees even voor twaalf, toen het pro
gramma was afgeloopen. Het comité verklaarde
toen -zijn mandaat neder te leggen en den avond
te sluiten, wat echter niet mocht beletten, dat
wie nog een dansje wilde maken, daartoe cele-
genheid had.
Nu er hieven er heel wat. De stoelen wer
den opgeruimd, de muziek speelde danswijsjes
en nog lang bleef men samen.
Naar wij vernemen zal door het bestuur der
te Amsterdam gevestigde vereeniging «Steun
voor Weduwen zij ons doel" op Maandag en
Dinsdag a.s. alhier een collecte worden gehou
den met gesloten bussen.
De collecte geschiedt niet met instemming
van het gemeentebestuur alhier.
Hedenmorgen te 8"/i uur werd de koopman
Jacob Hartogh op den Rotterdamschen dijk door
een hond in het linkerbeen gebeten. Het wondje,
dat de man daarbij bekwam, is in de apotheek
van den heer A. F. van Lissa verbonden.
Hedenmorgen waren aan de vischmarkt aan
gevoerd 4 partijen schol, tong, bot en voorn
de prijzen waren voor schol van 10.40 tot
f 1.00, tong een koop f2.35, bot van f 0.55 tot
f 1.25, voorn van f 0.15 tot f 0.55, alles per koop.
Geveilde en verkochte onroerende goederen.
Geveild4 November.
Notarismr. II. M. C. Poortman.
Een winkel- en woonhuis en een beneden
en een bovenwoning, erve en open plaats, aan
de Nieuwe Haven nr. 49, groot 126 vierk.
ellen, f2400.
Not, mrs. De Kuijpek en Minderop,
te Rotterdam.
Een blok van vier panden bestaande elk in
woning, zolder en erve, aan de Stationsstraat
nrs. 22, 20', 203 en 205, te ïamen groot 2
aren, 10 centiaren, f 1840.
BURGERLIJKE STAND.
Ondertrouwd
3 Nov. J. Kool, 28 jaar, en J. van Leeuwen,
25 jaar. F. J. Putteis, 22 jaar, en P. G.
Wuisman, 24 jaar. W, Staub, 23 jaar, en
A. B. Busscher, 22 jaar. - - B. de Jager, 35
jaar, en W. Tettelaar, 30 jaar. S. J. Nie-
beig, 24 jaar, en G. J. van Giezen, 24 jaar.
J. A. Reynard, 26 jaar. en A. P. van Dijk, 25 jaar.
Gisterenavond trad alhier iu de -zaal „Har
monie" do heer Willem van Zuijlen op met een
zestal voordrachten.
Do zaal was goed bezet en dat deed ons ge
noegen, daar do lieer Willem van Zuijlen zijn
ouden roem weder handhaafde. Na iedere voor
dracht werd hij daverend toegejuicht en bij bet
naar huisgaan hoorde men van versckillendo
personen zeggen „Ik heb nog nooit zoo ge
lachen". Wij hopen hem dan ook dezen winter
nog eens te zien optreden.
BURGERLIJ KE STAND.
Ondertrouwd i
3 Nov. Thomas van der Kuijl en Catharina
Bastemeijer. Gen it Johannes Wissenburg
en Adriana Yerburgh. Gozen van den Berg
en Everdina de Romph,
Geboren i
3 Nov. Hendrik, zoon van J. Willemse en
D. Schippers, Spoorstraat. Dirk Jan, zoon
van N. Droppert eu A. J. Duijnhouwer, Qed.
Biersloot.
Overleden i
3 Nov. Paulina Dijnipiina Maria Schuiten,
oud 15 weken, Westhavenpl.
4 Nov. Engelina Wijnandioa Kriens, oud 3
jaar en 11 maanden, Qed. Biersloot.
Door hot Willemsfonds, gevestigd tc Antwerpen,
is het initiatief genomen tot ecu waardige viering
van don SOOsten geboortedag van Marnix van Sfc.-
Aldogondo.
Don 12den dezer zullen afgevaardigden van ver
schillende vereenigingen bijeenkomen om daarover
to beraadslagen.
Het „Bcrl. Tagebl." vertelt dat er spoedig een
roman vau Leo Tolstoi verschijnen zal, waaraan do
schrijver vorsehoidon jaron heeft gewerkt. De titel zal
zijn „Woskrcssenje", hetgeen zoowel „Zondag" als „Qg