Kunst en Wetenschap.
It o c li t z a It e n.
Kerk en School.
Gemengd N i e uw s.
Finantieel.
Yisscherij.
Scheepvaart.
Handel.
a' Y>Tk V»Ta'.
Maar ook Noord-Noderland mocht juichen.
Want hij was do dageraad dos lieils. Nu zou do
voorspelling van "Willibrorcl's moedor kort voor
zijn geboorte bewaarheid worden. Zijn moeder
had hom gezien als oen maan die haar liclib
verspreidde in een duisteren nacht.
Dan schetst spr, don strijd dien do II. Wil-
librordus to voeren had.. Reeds meermalen had
de Frioseho koning Radboud zijn verderfelijk
zwaard getrokken tegen do Christenen. Nu zou
hij nog verwoeder den laatsten wanhopigen
strijd voeren 011 zijn mannen oproepen tot don
heiligen kamp tegen de Christenen en tor ver
dediging van don heidenschon afgodendienst.
Daar staat Radboud op do donkere grens
van het heilig woud waar de priesters hun
offer brengen aan do godcu. Daar ligt een krijgs-
gevangeno op den. offersteen. Het offermes der
priesters flikkert; knapen vangen het purpe
ren bloed opdo priester voorspelt do zege
praal op den Christengod. En dansend brengen
do afgodendienaars hun dank aan de goden;
straks volgen een woeste slemppartij en bloedi
ge twisten.
En aan hen. moest de H. Willibrordus gaan
geven wat zij misten. Hun. moost eerbied ge
leerd worden voor wat zij haatten, hun moest
liefde geleerd worden voor den vijand dien zij
nooit gespaard hadden.
Lijden en ontbering stonden hen to wachten
dio den strijd durfden aanvaarden. Daarom te
meer glorie voor den H. Willibrordus dio don
strijd aanbond; daarom te grooter de dank
baarheid van hot nageslacht.
En in dien strijd was moed niet voldoende
daarbij moest zioh voegen het beleid van don
veldheer. Daarom ging do H. Willibrordus naar
Utrecht om het land te leerc-n kennen en zocht
hij, terwijl hij zich door gobed, tob God sterkte,
ook steun bij do wereldlijke en de geestelijke
macht, bij Pepijn van Herstal, maar vooral bij
Home's opperpriester. Daarom eerde hij den
H. Marfcinius hoog, die door zijn moed zelfs den
Friezen eerbied had afgedwongendaarom
stichtte hij kloosters en scholen, met name de
school te Utrecht dio reeds do mij torstaf v&a.
Utrecht met wetenschap omstraalde, lang vóór
de Utreehtsoh© universiteit haar eerste liaht
uitzond. Daarom ook verrees de stichting te
Echternach ter opleiding van zijn navolgers,
maar ook tot rustplaats van. den vermoeiden
arbeider.
Toch liet de H. Willibrordus geenszins het
werk over aan zijn medestanders. Zelf door
kruiste hij ons vaderland. Vele zijn de plaatsen
waar hij zijn. machtig woord deed. hooren; zoo
te VlaardingeiL, dab er trotscb. op mag zijn, dat
de H. Willibrordus daar een kerkje heeft go-
sticht, dat de moederkerk is geworden, voor den
geheelen omtrek; zoo te Voorburg, dat klein
Rome werd genoemd, in het vlek Velzen en te
Heiloo, waar de H. Willibrordus door Gods
genade water uit het sahrale zand deed voort
komen om den dorst te lesschen van. zijn reds-
genooten; nog herinnert de Willibrordusput
daaraan. Maar niet alleen heb Noorden van ons
land werd door hem bezochtook op de Zeeuw-
echo eilanden is hij geweest, en Vhssingen ont
leent zijn naam aan een wonder door hem daar
verricht.
Dat voortdurende onvermoeide trekken
dwingt eerbied af, zegt spr., vooral omdat hij
50 jaar zoo arbeidde. Nog op hoogen leeftijd,
getuigt do H. Bonifacius van hem, preekte hij
als aartsbisschop van Utrecht in de door hem.
gestichte kerk.
Ziedaar in algemeene trokken geschetst de
man, die uitmuntte door heldenmoed en wijs
beleid, besluit spr. Nog heden bloeit de kerk
door hein gesticht, waarvan wij loden zijn. Wel
heeft zij zware tijdon gehad; wel heeft zij moe
ten strijden, als Willibrordus, maar krachtig als
hij heeft zij den strijd doorstaan. Daarom hulde
aan den H. Willibrordus, doch ook dankbaar
heid voor wat hij deed voor ons geestelijk,
maar ook voor ons maatschappelijk heil. Want
heeft niet de Kerk altijd het oog daarop geves-
tigd gehouden? Steeds heeft zij het stoffelijk
heil bevorderdonder haar bestuur werden de
gilden gesticht en bloeiden zij in broederlijke
eendracht. Maar de omwenteling kwam, en
trachtte de gilden te verniotigen. Daardoor is
ongeluk over de gilden gekomen. En is niet in
onze dagen onder paus Leo XIII weer de een
heid en eendracht gekomen?
Ook nu nog wordt de Kerk belaagd. Men
komt met do vabche leuze: Vrijheid, gelijk
heid en broederschap. Maar 't is de Katholieke
Kerk die de ware vrijheid geeft, die de ware
liefde en dus de ware broederschap geeft.
Welaan dan, mannen van den R.-K. Volks
bond, volgt uwe vaan. Dan zult gij sterkte ont
vangen en de ware vrijheid. Gij zult elkander
tot steun en de ware verdedigers van recht en
orde, ware verdedigers van Kerk en vaderland
zijn.
Met luide toejuichingen dankten de aanwezi
gen den redenaar. Toen het applaus bedaard
was, betrad kapelaan A. G. van den Berg, de
geestelijke adviseur der afdeeling, den katheder
om een woord van dank te spreken namens de
afdeeling tob den spreker van dezen avond. Spr.
noemde het een voorecht voor do afdeeling een
zoon dezer stad zoo helder het leven te hebben
hooren vertellen van den ET. Willibrordus, wiens
werk door de priesters der Katholieke Kerk
wordt voortgezet. Do aanwezigen spoorde spr.
aan to geloovon en dit geloof ook te toonon in
hun leven.
Vervolgens bood de geestelijke adviseur na
mens het bestuur kap. Niedfeld het eerelidmaat-
schap der afdeeling aan, met den wensch dat
daardoor een nog vaster band zou gelegd wor
den tussehen heart en. de afdeeling,
In korts woorden dankt© kap. Niedfeld voor
het hem aangeboden eorelidmaatschap, waar
door een nieuwe band gelegd wordt tussehen
hein en hen in wier midden hij van jongsaf had
verkeerd. Spr. hoopte dat die band steeds toe
zou nemen, in hechtheid, ook al was hij niot met
do leden der afdeeling te zamen.
Nadat vervolgens do voorzitter eenigo huis
houdelijke mededeelingen had gedaan, bracht
het harmonie-orkest St. Ambrosi.iis nog eenigo
nununers ten. "gehoore, cle Grande Valse de Con
cert, „Donauwellon" (J. Ivanovici) en. „Groet
aan heb Westhwid" (G. M. Mertz).
Met een woord van dank aan de zamgvereeni-
ging en het liarmonie-orkcst voor hunne mede
werking en de leden voor hunne opkomst, sloot
daarop de voorzitter deze feestvergadering.
In de gisteravond gehouden buitengewone
vergadering vnn den Ned, R.-K. Volksbond,
werd door den voorzitter, den heer 0. J. Wille-
man, medegedeeld dat het adres, waarin aan
11. M. de Koningin de oprichting wordt ge
vraagd van Kamers van Arbeid hier ter stede,
deze week zal rondgezonden worden aan de
besturen der workliedenvereenigingen alhier ter
teekeniog. In den loop der volgende week zal
het dan, naar men hoopt, verzonden worden.
In dezelfde vergadering vond ook de stem
ming plaats voor leden vnn het bestuur der
afdeeling. Hedenavond wordt de stembus ge
opend.
De maatschappij der Nederlandsche Letterkunde
te Leiden houdt ditmaal haar maandelijksche ver
gadering op Vrijdag 11 November, o, n. ter be
handeling van een voorstel van het bestuur tot aan
sluiting van do Maatschappij bij den Bcrner Conventie-
Bond.
(Dbl.)
Pierre Loti gaat een reis maken naar Engelsch
Indië en Afghanistan. Hij zal daar één jaar twee
jaar misschien langer blijven.
Van Léon Daudet zal een nieuwe roman verschij
nen, getiteld „Sébastien Gourês". Dezo roman ver
schijnt als feuilleton in „Le Journal".
Een notaris voor den rechter.
Voor de rechtbank te Assen is een niet alledaag-
sche zaak behandeld. Zij betrof den notaris P, van
Andel, to Hoogeveen, die terecht stond ter zake, dat
hij op 22 Nov. 1891 bij het opmaken van een akte
van verkoop eener behuizingo met landerijen van
D. ten Kate daarin heeft, gerelateerd dat de koopsom
f800 bedroeg, terwijl deze in werkelijkheid f1075
was. Na het passeeren der akte is een schuldbekente
nis groot f275 opgemaakt.
De schatkist leed dientengevolge een nadeel van
f 5.60. In den loop van dit jaar, toen de vrouw van
Ten Kate was overleden en er twist was ontstaan
tussehen Ten K. en diens schoonzoon Snippe, aan
wien het huis was verkocht, bleek bij de zegcling
en ontzegeling, dat er een te lage aangifte had
plaats gehad, waarvoor door den betrokken koopcr
do boete ad f 11.20 is betaald.
De verschillende getuigen waren pertinent in hun
verklaringen, dat dc notaris heeft geweten dat de
koopsom f1075 bedroeg en dat zij het aan hem
hebben overgelaten in de akte op te nemen, dat zij
f800 bedroeg.
De getuigen k décharge verklaarden, dat bekl. in
den loop van dit jaar herhaaldelijk geweigerd heeft
zich tot dergelijke manipulaties te leencn, Bekl
zeide, dat hij niets omtrent do koopsom van f1075
afwist; hij meende dat de obligatie van f275 ge
leend geld betrof.
Uit de voorgelezen stukken bleek, dat deze zaak
door de rechtbank in raadkamer naar de openbare
zitting is verwezen, dat bekl. daartegen in verzet is
gekomen, doch dat het hof te Leeuwarden dit verzet
ongegrond had verklaard, daar uit de stukken dc
schuld van bekl. voldoende was gebleken.
Het O. M., waargenomen door mr, F, Pleijte, wees
er op, dat iemand, die een der eervolste betrokkingen
bekleedt, hier in aanraking komt met den strafrechter.
Hier is een faute intellectuelle gepleegd, er is een
acte valschclijk opgemaakt, met het oogmerk om deze
te gebruiken als echt. Daardoor ontstond de mogelijk
heid van benadeeling van den Staat. Bekl. had in
dit geval zijn diensten moeten weigeren, hij heeft do
waardigheid van zijn ambt opgeofferd, om met zijn
cli nteele to knoeien ten nadeele van den Staat. Art.
57 der wet op het notaris-ambt zegt, dat bij opleg
ging van gevangenisstraf ontzetting uit het ambt
op rerpiisitor van het O. M. kan worden uitgesproken.
Spreker achtte zich daartoe echter niet gtroepen.
De terechtwijzing, welke bekl. thans zal ontvangen,
is voldoende, om hem in het vervoig niet meer over
dit kwaad te doen vallen. Bekl, had nu nietnoodig
dit in het belang zijner practijk te doenin het
vorige jaar passeerde hij 260 akten, terwijl de an
dere notaris er 100 minder had. Spr. eischto ten
slotte 1 maand gevangenisstraf.
De verdediger, mr. H. J. Carsten, te Assen, wees
er op, dat de notaris niet anders in de akte beeft
opgenomen dan wat partijen verklaarden. Hij be
toogde uitvoerig, dat dc notaris niet verantwoorde
lijk is voor eventueele valseho opgaven zijner com
paranten, daarbij wijzende op een arrest van den
Hoogen Raad van 1888, waarbij de notaris W. te
Loppersum, in een dergelijke zaak van rechtsver
volging is ontslagen.
Eerst is de vraag, of een notaris mag weigeren
in dit opzicht zijn diensten te vcrleenen. De meeste
schrijvers te dezer zake betoogen, dat hij dit niet
mag. Pleiter wees er op, dat nooit gemerkt is, dat
bekl. zich aan dergelijke feiten heeft schuldig ge
maakt, dat verschillende getuigen verklaren, dat hij
steeds pertinent weigerde, en do betrouwbaarheid
van getuigen in een zaak, die zoo lang geleden is
en zoo herhaaldelijk geïnstrueerd is, in twijfel trek
kende, wees bij er ten slotte op, dat volgens een
artikel van mr. Treub in het „Weekblad voor Regi
stratie" van een akte geen gebruik kan worden
gemaakt, als doze niet gercgiatcerd is. Hier heeft
dus geen gebruikmaking plaats gehad, daar de akte
nog niet geregistreerd was. Er op wijzende, dat
bekl. niet anders heeft gereleveerd dan wat getuigen
hebben verlangd, vroeg pleiter ontslag van rechts
vervolging.
Uitspraak 21 November a.s.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen: Te Vrouwenpolder W. 'YVesthoff,te
Hardenburg; to Groot-Ammers, W. R. Kalshoven,
tc Kestercn; te Dubbeldam c. a., J. W.Boerenkamp,
to Willemstad.
Aangenomen: Naar Onderdondam, door H.
Schnttevaer Jz., te Abbekcrknaar 0. en W. Sou
burg, door L. C. Terneden, to Hoek bij Nonzen.
Bedankt: Voor Engelen en Empen door G. J.
Brutel do la Rivière C.Jz., te 's-Gravemnoer; voor
Leksraond, door A, de Visser, tc Herwijnen.
Door hot provinciaal kerkbestuur van Noord-Hol
land ia tot do evangeliebediening toegelaten do heer
H, Akersloot van Houten Roos, cand. to Breukolen.
R.-K. Keek.
Do bisschop van Roermond heeft benoemd tot
professor te Roldne, den heer Antoon van do Ven,
uit bet Groot Seminarie te Roermond.
Hoooeii Onderwijs.
Utrecht. Doet. ex. Ned. lett. P. H. G. Bollaard.
Cand, ex. theologie IIW. H. po Bode.
Tot leeraar in de Engelsehe taal bij bot gymnasium
te Maastricht is benoemd do heer P. J. R. Mesker, te
's-Gravenhagc.
Een legaat.
Door wijlen den heer G. Kruijff, predikant
bij de Ned. Herv. gemeente te Maassluis, die
gedurende v'(jf jaren als zoodanig te Domburg
is werkzaam geweest, is aan laatstgenoemde
diaconie f1000 en aan de kerkvoogdij 1500
gelegateerd.
Gasprijs.
De gemeenteraad van Kampen heeft den
prijs van het lichtgas verminderd van 5K op
5 ct. per kub. M.
Alweer een moord ie Budel.
De justitie te Roermond vertrok gistermorgen
naar Budel, teneinde aldaar een onderzoek in
loco in te stellen naar een aldaar in den nacht
van Zondag op Maandag plaats gehad hebbenden
moord.
Als in een Sprookje.
Een handjegauw op Texel ontvreemdde een
zak met meel van een onbeheerde kar. Onge
lukkig was er een gaatje in den zak, zoodat
men als bij Klein Duimpje met de keisteentjes,
kon zien, waar langs het meel weggedragen
was. 't Was voor de politie voorwaar een ge
makkelijk spoor.
Handels-correspondentie.
Wij ontvingen dezer dagen zegt de «Fabrieks-
bode" van Van Marken den hierna volgenden
brief, aan het adres
Aan den Heer
van do Galantrie
Mesfalriek te Delft.
den 1 November 1898.
Mijnheer
Ik ben voor een tijdje is op Reis geweest,
en toen trof ik een Heer aan. die kwam te
spreken over het boeren, toen zeide hij bent u
ook boer. ik zeide ja legge ze bij uw geen
proef velde aan van Messtofien en van Zaaitogge
en zoo al ik zeide neen wel van aard appelen,
toen zeide bei sek rij ft na de Galantrie Mes-
fabriek te Delft, die zulle uw ook wel wat
sturen, om het te probeeren om proefveld, dat
wil ik wel is probeeren ik heb er een mooi
plekje voor daar veel volk voor bij komt, bevalt
het mij dan wil ik het op een ander Jaar betalen,
ik verkoop het ook nog al is, Zoo ben ik ook
begonne met Monsters koek, van C. H. en Z.
en heb liet laats jaar voor 2000 Guide koek
van hem gehad, daar kunt u na in formere.
wilt u een baaltje sturen, dan stuurt het maar
Maar voor niets als u wat stuurt dan sckrijft
hoeveel plek ik er mede moet zaaien voor rogge.
Nu Veele Groele
adres isenz.
Bestrijding vnn drankmisbruik,
De Belgische regeering, van meening zijnde,
dat om de jeneverplaag te bestrijden hel propa
ganda maken door muidei van afbeeldingen liet
doelmatigste is, heeft besloten een wedstrijd
uit te schrijven voor liet vervaardigen van eene
afdeelding, die eenerzijds voorstelt, «enkele
lichaamsdeelen van jeneverdrinkeis en tooneelen
van dronkenschap, anderzijds dezelfde lichaams
deelen bij den gezonden menscli en huiselijke
tooneelen uit een gezin, dat in matigheid leeft."
De bekroonde afbeelding blijft het eigendom van
den Staat en zal op I bij 1 '/s M. in kleuren
gesteendrukt worden door toedoen en ten voor-
deele van den kunstenaar.
De plaat zal gebiuikt worden bij voordrach
ten tegen de drankzucht iri openbare inrich
tingen van onderwijs.
De werken van de mededingers moeten uiter
lijk den Isten Mei 1899 in liet ministerie van
binnenlandsche zaken en openbaar onderwijs
besteld zijn. Zij mogen niet ondei teekend zjjn,
maar moeten eene kenspreuk dragen, herhaald
op een verzegelden omslag, dat een briefje be
helst met de aanduiding van naam en woon
plaats van den maker.
Een prijs van 1000 francs zal toegekend
worden aan den maker van de af beelding door
de regeering verkozen, op advies van eene jury,
aangesteld door den minister van binnenland
sche zaken en openbaar onderwijs, die met de
uitvoering van het besluit belast is.
Treffend ■ongeluk.
Te St.-Gillcs onder Brussel heeft Zaterdag
ochtend in eene wasscherij, waar men in plaats
van het maximum van 50 wel 300 liter naphta
had, tengevolge van onvoorzichtigheid eene ge
weldige ontploffing plaats gehad. De twee zusters
die de inrichting den Isten dezer geopend had
den liepen in volle vlam de straat op. De eene
stierf spoedig en ook voor de andere was geen
hoop. Een zestienjarige leerjongen, mede jam
mei lijk gekwetst, is gisterochtend in de vroegte
bezweken, en het huis is voor drie vierden
vernield. Al de ruiten in den omtrek werden
verbrijzeld.
Een flinke bediende.
Een winkelbediende te Parijs Jamard, die
voor zijn patroon een 40,000 fres. geïnd had,
verspeelde dit bij wedrennen en heeft zich uit
de voeten gemaakt. Een chèque van 4600 fres.
die hg, behalve 3000 fres., nog over had, zond
hij door zijne vrouw den patroon terug.
Faillissementen.
Uitgesproken:
2 Nov. G. de Bruyne, te Amsterdam, R.-comm.
mr. B. Simons. Cur. W. .1. Vinke Azn,
Th. van Loo, metselaar en koopman te Gouds
waard, R-comm. mr G. Ribbius. Cur. mr. LM. Rens.
3 Nov. G. van der Vliet, koopman in gedistilleerd
te Venlo. R.-comm. mr. Ilanlo. Cur. jhr, G. Mietuels
van Kessenioh.
4 Nov. J. Lnnkamp, koopman en kleedermaker
te Amsterdam. R -comm. mr. B. Simons. Cur. mr.
J. C. Post.
J H K. Meijer, klcedermakcr te 's-Gravenhage.
R-comm. mr C. Krabbe. Cur. mr. J Slingenberg.
I. Giapendaai, rijwielhandelaar te Utrecht.
R.-comm. mr. M Crommeliu. Cur. mr. J. E. Millard.
P. J van den Boseli, bakker te Maarsen. R.-comm
jhr. mr H. M. J. van Asch van Wijck. Cur. mr. J. D.
van Ewijck.
E. H. van Koppen, bierhandelaar te Groningen.
R.-comm. mr. J. de Sitter. Cur. mr. S. L. Outs.
Opgeheven:
A. J. Tempel, agent in raode-artikelen en J. K.
Geeverding, kruidenier, beiden te Amsterdam,
T. Kranenburg, winkelier te Aarlandeiveen. Cur.
H. L. Maarschalk.
1.1MUIDEN, 7 November. Heden waren hier 3 kot-
lerloggers aan de markt met 150—350 tongen, enkele
tarbot griet, 515 mandjes midd schol, *25—50 mand
jes kl. schol, 1015 mandjes schar. Verder 2 stoom
trawlers, de Breder ode en Holland V, met een partij
schelvisch, groote, inidd. en kleine schol, tong, tarbot
en rog, alsook 1 sloep met weinig vangst
De volgende pi ijzen werden besteed: groote tong
95 c.f I 10, inidd. tong 5075 c., kleine tong25
30 c, tarbot f710, kl. tarbot griet f2 753.25,
ailes per stuk; gr. schol f 12.5016, midd. schol
f58, kl. schol f2.202 75, schar f 1.50—1.75, gr.
dooie schelvisch (40 stuks) f14 5017, kl. doode id.
(30 stuks) f4.25 6, alles per mand.
Hoogwater tc Schiedam.
Nov. 9 v.m. 12.n m. 12.14
10 12.48 1.21
Eon en Jlaan.
Zonsopgang Nov. 9: 7.11 v.m. ondergang 4.14 n m.
s 10: 7.13 s 4 13
Nieuwe Maan 14 Nov. Eerste kwartier 20 Nov.
LONDEN, 7 November.
Op de veemarkt werden aangevoerd 1700 runde
ren, 7000 schapen en lammeren. 10 kalveren en
varkens. Prijzen beste runderen 2/6 a 4/0, schapen en
lammeren 3/4 a 5/8, kalveren 4/0 a 5/4, varkens
a per steen.
ANTWERPEN, 7 November.
Tarwe kahn. Amenk. fr. 17% a fr.La Plata
fr. 173/, a fr. Donau fr. 17% a fr.
Mais kalm. Amenk. Mixed fr. 1! a fr.
La Plata fr. 9% a 10%; Donau fr 12 a fr.
BERLIJN, 7 November.
Spiritus. Loco 37.50
PARlIb, 7 November.
Tarwe. Lonjiende maand fr 21.75, Dec. fr 21.60,
Jan/Febr. fi. 21.45, 4 eer-te mdn. fr. 21.45, va-t.
Rogge Loopende maand fr 14.50, Dec fr. 14.50,
Jan/Febr. fr. 14 50, 4 eer°te mdn. fr. 14.75, kalm.
HAMBURG, 7 November
Petroleum loco 6.85 blief, dito -.gold. Spiritus
per Nov, I8t/j, Dec/Jan. 7 Stemming kalm.
BUDAPEST, 7 November.
Tarwe lusteloos.
LONDEN, 7 November.
Taiwe gedrukt, vreemde 6 p lager. Gerst kalm.
Mais kalm en 3 p lager.
NEW-YORK, 7 November.
Tarwe.
Nov. Dec. Jan. Maait. Mei. Oct.
7 Nov. 731/4 73 i/s 14 10 V,
5 73 V/»73% 70%
4 737/374% 7D/8
M a s.
Nov Dec, Jan. Maart. Mei. Oct.
7 Nov.37%38%
5 37%38%
4 377/,) 39i/8
9 Groote Schouwb. Ned. Opera, Lohen
grin, 8 uur.
11 Groote Schouwb., Droeve Min, 8 uur.
II Tivoli Schouwb., Kaat Mossel, 8 uur.
14 Muzikale uitvoering Protestantenbond,
Offieierenvereeniging, 8 uur.
14 Harmonie, Rotteidam, jSymphonia"
met solisten, 7'/» u.
Te Rotterdam: eiken avond Ciicus Variété,
Stationsplein, 8 uur: Flora, Coolsingel. 8 uur,
Casino- Variété, Gnolsingel, 8 uur; PsohotT
Dames kapel, Korte Hoogstraat, 8 uur.
