52"" jaargang.
Woensdag 30 November 1898.
9795.
Tweede Blad.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
UITGEVER: H. J.ITrÖELANTS.
BINNENLAND.
"Winkels kijken.
Uit de Staatscourant.
Gemengd N i e uvy s.
Abotobmbhtspri» voor Sahiedam, per kwartaal f 0.90
omliggende plaatsen, p. kwart, - 1.06
franco per post, p. kwartaal. - 1.30
Afzonderlijke Manners- 0.02
BUREAUt BftTEROTRAAT ÏO, TTelesshoon Wo. 123.
jgaagaaajacmiT r, y^-rr- w.
Advbmbntieprijs: van 1—5 gewone regels mot inbe
grip van eono Courantf 0.59
Iedere gewone regel meerq.10
Bij abonnement wordt korting verleend.
Slantsbegrooting 1SÖÖ.
B i na enlandsclie Zaken.
In zijne Memorie van. Amtw. op het voorl.
verslag verdedigt de minister zich tegenover de
zeer vele leden die liet eindcijfer zijner begroo
ting' te hoog vonden. Van opdrijven der jaar
wedden was bij deze begroobing geen sprake.
Wat heb kiesrecht betreft, verklaart do mi
nister dab hot aangegeven denkbeeld- om burge
meesters aan te schrijven, aan belastingschuldi
gen ceno circulaire te zeuden, ter herinnering
aan de bepalingen omtrent de Kieswet, nader
zal worden overwogen. De behoefte aan meer
dere stemdistrieten in groote gemeenten is tot
heden nog niet gebleken.
De vraag of ecuo mechanische stemming de
voorkeur verdient zal bij do aangekondigde
technische herziening der Kieswet een punt van
overweging uitmaken.
Aanvulling van art. 242 der Gemeenteweb
ligt vooralsnog niet in de bedoeling. Do herzie
ning der Armenwet behoort bol de andere ge
wichtige ontwerpen, die blijkens de Troonrede
in staat van voorbereiding zijn. Een wetsont
werp op de banken van leening is m bewerking.
Het tijdstip waarop een wetsontwerp tot wet
telijke regeling van liet toezicht op levensverzc-
kering-maabscha.ppijen en begrafenisfondsen, do
ICamer zal bereiken, kan de minister nog niet
mededeelen. Te zijner tijd zal de minister blijk
geven dat het hem ernst is met de wijziging van
eenige bepalingen betreffendb de wetgeving op
de krankzinnigen.
Heb toegezegde ontwerp betreffende de drank
wet zal zijn eene herziening van beperkte strek
king, niet een verandering van stelsel.
Tob liet overbrengen van verschillende ge
meente-uitgaven naar de Staatsbcgrooting, be
staat vooralsnog het voornemen met.
De Regeering is aanvankelijk overtuigd van
de noodzakelijkheid van liet nemen van maatre
gelen tegen do verontreiniging van openbare
wateren, en met belangstelling warden dienaan
gaande de voorstellen van de daarvoor ingestel
de Staatscommissie ta ge-moet gezien. Wanneer
het ge-vraagde rapport omtrent de in den afge-
loopen zomer genomen proef mot de verbeterde
waierverversching van 's-Graverdiage en omge
ving zal zijn ontvangen, zal de Regeering over
wegen, wat door haar verder in de/ze zaak kan
worden gedaan. Waar het kan, zal de mi
nister medewerken om het aantal examens in
te krimpen.
Op de vraag, of aan den burgemeester eeno
onbeperkte bevoegdheid toekomt om troepc-n te
vorderen tot handhaving der openbaie orde,
moet ontkennend worden beantwoord. Yan do
wensehelijldieid om, waar dit noodig mocht zijn,
de grenzen der gemeenten tijdig uit te zotten, is
de Regeering overtuigd. Do bezoldiging van do
ambtenaren ter provinciale grifficn is bij hel
departement van biimelandschc zaken in onder
zoek en de minister hoopt, dat hij door eene
betere regeling aaai de gevoelde bezwaren zal
kunnen te gemoet komen. Mot de herziening
der regeling vail do bevolkingsregisters wenscht
Of O O
de minister to waditen tot na afloop der aan
staande volkstelling. De wensehelijldieid wordt
gevoeld van eene reorganisatie van de instel
ling van da centrale commissie voor de statis
tiek. Herziening van de wet op de schutterijen
ligt niet in het voornemen der Regeering. In
verband met hare plannen met betrekking tot
de militie zal naar alle waarschijnlijkheid een
vooibtel worden aanhangig gemaakt tot do af
schaffing der schutterijen.
De toeueanendo kosten voor het krankzinni-
gonwezen zijn, betuigt de minister, een gevolg
van de toeneming van liet aantal krankzinni
gen. Behoefte aan lepra-gestichten, bestaat er,
naar het oordeel der Regeering, niet. Tegen do
instelling 'an Rijksbom-zen voor heb bezoek van
inrichtingen van middelbaar ouderwijs bestaat
ernstig financieel bezwaar. De minister erkent,
dat de opleiding van leeraren in de moderne ta-
en verbetering behoeft. Pogingen om heb hoo-
ger onderwijs zooveel mogelijk te brengen bin
nen het bereik van allo klassen dor bewolking,
zullen door do Regeering gaarne worden ge
leund. Opheffing van een of meer der univer
siteiten is van deze Regeering niet t© wachten.
De vraag, of de tijd niet is aangebroken omheb
hooger onderwijs ook tot handelsonderwijs uit
te breiden, durft de minister niet toestemmend
beantwoorden. Eigeiiijko dierenmishandeling
heeft bij de vivisectie nooit plaats. De klacht
over gebrek aan uniformiteit in de leerplannen
dor apenbare gymnasia'heeft een punt van on
derzoek uitgemaakt. Getracht zal worden de
denkbeelden omtrent het verkenen, van pen
sioen aan leeraron bij onverplichte gymnasia in
een wetsontwerp te belichamen.
De minister heeft geen voornemen, otn weel
een leerstoel in psychiatrie te Utrecht in het
leven te roepen, wanneer ce Leiden in heb on
derwijs is voorzien. De mogelijkheid dat eer
lang do leerstoel voor da Maleische taal to Lei
don weder zal worden bezet, is niet uitgesloten.
Do minister heeft vooralsnog het voornemen
.dot, tot herziening der wat tot regeling van het
Middelbaar onderwijs vooratelLen to doen. Voor
stellen tot reorganisatie der Polytoalinischo
School worden voorbereid. De proef om voor
liet afnemen dor examens voor Hoogere Biu--
Onlangs was ik voor zaken uit de stad ge
weest. Op de terugreis ontmoette ik in den
trein een paar kennissen, een Hagenaar en een
Rotterdammer, en natuurlijk zaten we al spoe
dig, alle drie blijde reisgezelschap te ontmoeten,
an druk gesprek gewikkeld.
Be gewone belangstellende vragen waren
over en weer gevlogen; gezondheid, zaken,
familie, vrienden waren afgehandeld, en 't ge
sprek kwam vanzelf op het naderende feest,
dat de groote menschen zoo graag een kinder
feest noemen, maar dat oeli zooveel van de
grooteren en ouderen als terugvoert naar de
dagen, toen zij de nachten telden die nog zouden
voorbijgaan, voordat de oude en nooit veroude
rende, vriendelijke Sint weer de schuchter
neet gezette schoenen zou vullen met «suikergoed
■en marsepijn".
Vanzelf kwam het gesprek op het naderende
feest; want gelukkig belmoren wij geen van
■drieën tot de familie Nurks, en, nog gelukkiger,
geen van ons staat eenzaam in de wereld,
met het leege gevoel in het hart, dat er niemand
as vaD wien hij een prettigen lach zal hooren,
een dankbaren blik ontmoeten, waar iedeieen
blijde en dankbaar gestemd is, de een omdat
hij kan geven, de ander omdat hij mag ont
vangen.
«En jij?" vroeg de Rotterdammer mij. «Je
gaat zeker hij ons in Rotterdam je inkoopen
doen?"
«01 in 'tllaagie?" merkte de ander op
»D'r zal bij jullie niet veel keus zijn."
«Daar zou je je leelijk in vergissen," was
mijn antwoord. «Ik begrijp wel dat jullie zoo
denken met echte groote-stads-pedanterie, en,
wat erger is, er zijn heel wat Schiedammers
■die ook zoo denken maar ik wil je wel zeggen
dat ik kalm in de stad blij f om te koopen wat
ik noodig heb,"
»Och kom," zei de Hagenaar weer. «Je zult
toch zoo gek niet wezen? Kom liever naar Den
Haag; dan maken we er meteen een gezellig
avondje van."
«Dank je lekker," ik weer. «Mijn St. Nico-
laas zou me op die manier wel wat al te duur
komen. Mijn reis naar Den Haag, en dan 't
gezellig avondjeNeen, ik weet wat beters.
Kom jij bij mij, en jij ook", voegde ik er bij
aan het adres van mijn Rotterdamsehen vriend.
«Jullie zijn me nog nooit komen bezoeken. Ik
zal jullie dan eens laten zien dat de Schiedamsche
winkelnering niet, zoo minis als jullie denken."
»'t Zal wat wezen als het voor de heeren
komt", waagde mijn Rotterdammer nog te
spotten.
«Schort je oordeel op", voegde ik hem kalm,
zeker van mijn zaak, toe. «Kom en overtuig je."
De dag werd bepaald. De Hagenaar moest
juist dien dag voor zaken in Rotterdam wezen,
en ik ging beide heeren van de tram halen.
Wij slenterden de Hoogstraat in, en hier en
daar een winkel binnen. Ik stoorde me niet aan
goedmoedigen spot hunnerzijds, en dacht
«wacht maar, jongetjes; wie !t laatst lacht,
lacht het best."
Onze tocht begon bij RIJNBENDE VAN
HOEK, Hoogstraat 32, waar wij een inderdaad
mooie collectie tatelkteeden zagen, eenvoudige
en mooie, goedkoope en dure. Ik merkte dat
't meevielmaar ze zeiden natuurlijk niets.
Bij P. KROMMENHOEK, no. 72 voorbij
komende, kon ik niet nalaten eens even binnen
te wippen en mijn vrienden op een echt stukje
speculaas te onthalen. Nog geen wooid van
waardeering, maar 't ging smakelijk naar binnen.
Mjjn Hagenaaitje klaagde over het vochtige
weer. Een mooie aanleiding om op no, 61, bij
J, HOEFMAN, binnen te loopen, waar de vilten
geusoliolcn provinciën met elkaar te vercenigeu,
zal worden herhaald.
Velschillende verhoogingon van. begrooitings-
artüvelen worden door den minister nader toe-
golucht. Zoocli'd mogelijk na afdoening van liet
wetsontwerp op d© leerplicht wonseht de mi
nister eeno wijziging van. sommige bepalingen
der wet op het Lager onderwijs, waaronder eene
herziening der regeling van de onderwijsjaar-
wedden, aanhangig te maken. Vermindering
van heb aantal cxaiiien-coinmissièn zal bij de
wijziging der wet op het L. O. een punt van
ernstige overweging uitmaken. Getracht zal
worden do denkbeelden omtrent de pensionnec-
riug van weduwen en woezen van openbare en
bijzondere onderwijzers aan de lagere scholen in
een wetsontwerp te fommleeron. Do noodzake
lijkheid om een nieuw leervak op school in te
voeren tot bestrijding van alcoholisme is den
minister niet noodig voorgekomen. Wettelijke
oigmiisalio van da vertegenwoordiging van den
landbouw is in studio. Een begin is gemaakt
mot do voorbereiding der herziening van de
wettelijke regeling dor zoetwatervisscherij.
De wenschelijkheici is gebleken hot getal
Rijksbuinbouw-winter-scholcn nog dit jaar mot
ééne t© vermeerderen. Bedoelde school zal wor
den gevestigd binnen de gemeente Boskoop. Te
gen paardenfokkerij van staatswege bestaan be
paalde bezwaren. EvonaB met betrekking tot
de paardenfokkerij wordt ook een organisatie
ten aanzien van de veefokkerij voorbereid.
Aan de plaatsing der „Nachtwacht" blijft de
minister zijne aandacht wijden en hij zal niet
in gebreke blijven mede te '.vonken tot do best
mogelijke oplossing.
Christ.-Historische Kiezorsboml.
De Christelijke Historische Kiezorbond hield
Baterdag zijne jaarvergadering te Utrecht. De
voorzitter prof. dr. E. H. van Leeuwen heette
de aanwezigen welkom, inzonderheid de beide
Kamerleden J. N. Bastert en jlir. mr. A. P. C.
van Karueibeek.
Door den tweeden voorzitter, dr. J. Th. de
Visser, werd eene toespraak gehouden., waarin
hij, met het oog op de vrij groot© opkomst, er
op wees dat samenzijn en samenwerking aller-
noodigsb is om een eigen plaats te vinden te
mitldon der staatkundige partijen. Spr. ging na
wat de oorzaak was van de oprichting van den
Bond, lil. het feit dat velen sedert lang bij geen
enkele politieke partij meer voldoening konclen
vinden. Niettegenstaande dö groote nuanceering
telt de Bond sedert zijne oprichting, nu ander
half jaar geleden, reeds duizenden loden, over
het goheele land verspreid, verheugt liïj zich in
een orgaan dat een flinke plaats inneemt en
draagt zijn stroven een hoogst ernstig karakter.
Spr. wijst er verder op dat er voor gewaakt
moet worden, dat ons volle niet onttrokken
wordt aan den invloed der beginselen der partij
en waar hij volle sympathie betuigt voor wets-
outweipen betreffende leei plicht, ontzetting
van de ouderlijk» macht, pensiomiccnng van
werklieden van staatswege enz, wijst hij or op
dat daarbij niet alleen het stoffelijk maar oven-
zeer liet geestelijk belang op den voorgrond be
hoort te treden. Ten slotte doet spr. op de aan
wezigen een dringend beroep om lob organisatie
Conor positief christelijke protestantsche partij
mede te wcikcn, en om die organisatie krachtig
voort te zetten, lo vervolledigen en te voltooien
en om mede te weikcn tot meerdere versprei
ding van het orgaan. Ieder moot als propagan
dist voor zijne beginselen naar zijne wonmg te>-
rugkeoron.
Do periodiek aftredende leden van het hoofd
bestuur werden met groote meerderheid van
stemmen herkozen en tob nieuwe leden van liet
hoofdbestuur oekazen do heeren prof. mr. Do
mein. Nieuwenlnüs to Groningen on dr. ,T. Ora-
mor, arts te Heukelom.
De Minister van Fininliëri maakt bekend
lat liet saldo van 's rijles schatkist op 26 (lezer
bedroeg
bij de Nederlandsehe Bank f22,966,088.79
bij do betaalmeesters - 3,408/i47.58
Te zam.ui f26R7Am37™
Bij Kon, besluit is benoemd tot lid van hot col
lege van regenten over de strafgevangenis te Sueck
J. J. Beekhuis, fabrikant aidaar.
Bij Kon. besluit is aan dr. II, B. van Nes, lid van
hof college van regenten over bet buis van bewaring
te Xcrneuzen, op zijn daartoe gedaan verzoek, uit
die betrekking een eervol ontslag verleend, onder
dankbetuiging voor de daarin bewezen diensten, en
is benoemd tot lid van bet college van regenten
over het huis van bewaring tc 'ferneuzen, J. N. J.
Boom, inspecteur der directe belastingen, invoer
rechten on accijnzen en kautonrechter-plaatsvervnn-
gor aldaar.
Bij Kon. besluit is benoemd tot directeur van het
post- en telegraafkantoor te Kaatsheuvel, H. v. d.
Mcyden. thans commies der posterijen van do 3e kl.
Bij Kou. besluit is benoemd tot directeur van het
post- en telegraafkantoor te Klundcrt, C. G. A.
Janssen, thans commies der posterijen van dc2eklasso.
Bij Kon. besluit is G. J. Piccardt op zijn ver
zoek eervol ontslagen ais surnnnimernir hij dc
registratie cn domeinon.
pantoffels mijn vriend zóo bevielen dat er een
paar minder in den winkel was, toen we weg-
nino-en.
Op den winkel van J. VAN DIGGELEN,
no 81, behoefde ik n;et eens te wjjzen. Van
zelf bleef het twenal staan, en al zeiden ze
ook niet veel, ik merkte dat de fraaie collectie
tegels en wandschoteis en photografieën hun
oog aangenaam aandeed,
Ook do etalage van parapluïes eenige huizen
vei der, no. 89, bij F. J, SPIEKERMANN, sprak
voor zichzelf. Met twee «spuiten" bij ons waren
we op weg gegaan met een derde gewapend
togen we verder naar
Wed. 0. W. TENGELER, no. 111/113. De
iantaisie-meubeltjes in de winkelkast vielen
blijkbaar in den smaak en ik kon merken dat
in den winkel de bureau's en boekenkasten enz.
met belangstelling werden bekeken.
Schuins daai tegenover was het de zaak van
L. KAMP, no. 134, die de blikken tot zich trok.
En 'tkon niet anders of de nickelen voorwerpen
voor huishoudelijk gebruik en de even sierlijke
als solide tafelmessen lokten een goedkeurende
blik uit.
We wandelden verder. No. 142 werd niet
onopgemerkt voorbijgegaan. We moesten even
naar binnen, en do collectie carlormages die
de banketbakker W. F. VAN DER HEIJDEN
ons liet zien, was zoo fraai dat mijn vriend
uil de residentie mij een blik toewierp die als
loffeljjk getuigschrift dienst moest doen.
Evonz.oo ging het bij II. J, REBERS, no. 146,
wiens dooz.en luxe-post om nu maar één
artikel te noemen het bezichtigen overwaard
is. En het koopen komt dan vanzelf wel.
Ik begon er schik in te krijgen, want de
belangstelling mijner vrienden klom voort
durend.
Bij mej. C. MONTFOORT, no. 145, gingen
ze terstond binnen, blijkbaar goeds verwaeff-
Afesdag's vlootrevue.
Onze zeeschilder moet werkelijk mot jetngdig
vuur en manndijfco doorzettingskracht gewerkt
lend. Üe mooie leerwaren en de fijne byou-
lerieèn stelden hen ook niet te deur." Ik ving
zoo waar al een goedkeurend knikje op.
Toen wij nog bij A. VAN DEN BRINK,
Hoigslraat '176, den uitgebreiden vooiraad
van door hem zeil vervaardigde chocolaad-
werken hadden bekeken en ik wil eerlijk
bekennen, dat we een heerlijk stukje gesnoept
hebben ook vond ik het voorloopig welletjes.
De avond was inmiddels al aardig gevor
derd mijn vrienden waren nu eerst gekomen
toen hun dagtaak geëindigd was. Ik stelde
voor het voor vandaag hierbij te laten, en te
mijnent nog een oogenblikje te babbelen. Mijn
voorstel werd met ingenomenheid begroet.
Weidia waren wij thuis, en 'tduurde niet
lang of de punch van H. J. 0. VAN WAART,
Hoogstraat 154, vulde mijn kamer met haar
geur. Met zorg werd zij geproefd, geooideeld
en vootreffelijk bevonden-
En wat zeggen jullie nu kou ik niet na
laten te vragen.
«Wel", was het antwoord, «als alles zoo is,
als wat wij gezien hebben Maar je weet
wel waar je ons brengt
«Heb je lust nog meer te zien?" vroeg ik.
«Jawel. En als alles zoo is dan beken
ik ongelijk."
We spraken af voor den volgenden avond, en
mijn vrienden gingen heen,
»A propos", vroeg de een nog, «waar koop
je je sigaren
«Laat eens zien. O, die zijn van Jac. J. A.
EN GERING, Hoogste aat 184. Als je er soms
wat bestellen wilt bij hem is tevens een
factory der H, IJ. S. M, gevestigd. Makkelijker
kan 't wet uiet."
«Nu, ik zal zien. We! te rusten".
«Adieu. Wel thuis."
Wnrdt vervolgd.)
