U
52"" jaargang.
Vrijdag 9 December 1898.
N". 9803.
Tweecle Blad
W'
B
Verschijnt dagel ijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen,
uitgeverTh. j. c. roelants.
BINNENLAND.
'Jt.
BIJ EEN INDISCHEN FAKIR.
0>U")
Uit de Stnalseoimuifc.
Kunst on Wetcnschstp.
II c c li t z a k o ii.
|iMHKBinurrsFXui voor Schiedam, per kwartaal f 0.90
o omliggende plaatsen, p. kwart. - 1,05
franco per pest, p. kwartaal. - 1.30
^Afzonderlijke nommersq qq
BUREAU j BOTEKSTRAAT 70, Telepltnon Mo. 133.
ArvERTENTrerBus: van 1—5 gewone regels mot inbe
grip van cono Courant.
f 0.52
ledore gowone rogel moer0 10
Bij abonnement wordt korting verleend.
faanzi,
Staatsbegrooting 1899.
Marine.
leb marincbudget in de laatste jaren zoo
11 i'c is gestegen, is voornamelijk een ge-
jplg van Dsn snellen vooruitgang en de hoogero
Méischen er techniek en in verband daarmede
jan de sedert 1891 algemeen, ook door de Sta-
in-Generaal, erkende noodzakelijkheid om het
arine-materieel naar de eischen 'ies tijds to
mieuwen, ten einde Nederland in staat te
.ellen op afdoende wijze zijne neutraliteit te
uluien handhaven.
fVeel geld is in den laatsten tijd voor de ma
rine-verdediging uit de Indische middelen ge-
pub; maar de vruchten beginnen nu te komen
en 11a 1898 zal niet meer kunnen woi-den ge
zegd, dat in Indio geen enkel krachtig soliip
ïauwezig is; er zullen er dan drie van modem
;ypo zijn (de Sumatra niet medegerekend),
lie met kracht zullen kunnen optreden bij do
handhaving rjder neutraliteit en bij do verdedi-
Na p-eit;.,:;!]jcid van heb schip waarvoor bij
dezo begrcK ,ing de gelden worden aangevraagd,
zullen voor den Indisohen en den algemecnen
dienst beschikbaar zijn 9 krachtige schepen. Bij
goedkeuring vau de plannen van don minister
zullen dus de in 1900 voor nieuwen aanbouw
beschikbaar zijnde gelden, na aftrek van het
benoodigde voor de voortzetting van den bouw
der twee alsdan nog op stapel staande pantser-
schepen voor vernieuwing van het Nederlandseho
defensiematerieel kunnen worden aangewend,
waarbij dan in de eerste plaats aanbouw van
zeewaardig terpedobooten in aanmerking kan
komen. ~''1'
1 Do vir'ig, of aan eene organisatie met plan
van aanbouw, al dan niet door vaststelling bij
de wet of bij koninklijk besluit een bmdencl
karakter moet worden gegeven, zal dan tevens
i nader ter sprake kunnen komen.
Op do gronden vroeger bij de aanvraag van
j. gelden, voor het panbsersoliip Koningin
•Regentes uitvoerig ontwikkeld, wordt ook
v thans nog voor het tweede pantsorschip van
dat typo qonc proeftochtsnelheid van 16 mijl
^voldoende geacht.
1 Yan 1 bouwkosten voor oorlogsmaterieel in
'•het buitenland besteed wordt zooveel doenlijk
kennis genomen, ook om daarmede rekening te
borden bij hetgeen hier kan worden toegestaan.
hirftl'aahzien van do V a 1 k kan worden mede-
j| gedeeld dat dit raderschip uit de sterkte van
de afgevoerd en dat het schip zal wor-
Het vterloop van minder personeel bij de ma-
.„rino is ongetwijfeld niet onbelangrijk; uiterst
||moeilijk is het al de oorzaken op te sporen die
jfidaartöe bijdragen. Behalve de sociale toestan-
f|7den zijn er een aantal andore oorzaken,
jf;' Do minister heeft een uitgebreid onderzoek
i;;; ingesteld naar de wijze waarop uitvoering is ge-
geven aan zijne beschikking, waarbij wordt be-
volen om op Zondag zoo weinig mogelijk in-
,'spectiOj en zooveel mogelijk vrijaf te gewen. De
'liingek; men rapporten hebben hem zeer bovre-
"*'>(«',3 gebleken dat de inspectie over hot
/iruet meer op Zondag wordt gehouden;
fo_v er van eigenlijk gezegde inspectie over de
.'-equipage geen sprake is, doch dat er een appèl
wordt gehouden waarbij de officier van do
waohb zich overtuigt dat de bemanning bahoor-
lijk in de tenue van den dag is gekleed.
Bij de bespreking van de verstrekking van
jenever aan boord der oorlogsschepen op den
'Iden. Mei jl. is reeds aangetoond hoe uiterst be-
Een Engelsehman, die den vorigen zomer In-
-*>ddë bereisde, had het genoegen eens op een
i groot gastmaal bij een rijken Indischen radjah
1 m de binnenlanden tegenwoordig te zijn. Des
^middags zou een Indische fakir op de groote
"binnenplaats een voorstelling geven, en wat hij
^"-daarbij zag, verhaalt de reiziger op de volgende
wijzo
Na eenige goocheltoeren met kaarten, ballen
jjten ringen, die tot de gewone kunststukken ook
van den Westerschen prestidigitateur behooren,
kondigde de fakir aan, dat hij den grooten toer
kgmet de mand ging verrichten. lp, tegenwoordig
heid van het geheelo publiek bond hij zijn eem-
gfü helper, een jongen van acht of negen jaar,
1 die waarschijnlijk zijn zoon was, aan handen en
voeten en plaatst© hem zoo in een groote vier-
perkt die is. Een ingesteld onderzoek lieoft ge
leerd dat het vervangen van het oorlam door
eenig ander genotmiddel door de minderen niet
gewild is en bovendien aanzienlijk hooger uit
gaven zou vorderen. Om die reden is bij den
minister in overweging om do premie op heb
niet drinken van heb oorlam te verhoogen en
daardoor de onthouding aan te moedigen.
Do minister vermeent dat door eene verceni-
ging der departementen van marine en van oor
log tob één departement van defensie, 's lands
belang niet gebaat zou zijn.
Het weduwen- en weezenfonds dor militaire
officieren bij do zeemacht is reeds in 1815 bij
koninklijk besluit in liet leven geroepen, en der
halve in geenen deele gevestigd op den woten-
schappelijken grondslag, waarop tegenwoordig
dergelijke fondsen steunen. Hot draagt bepaald
een humanitair en particulier karakter, werd
zonder grondkapitaal opgericht on verkreeg
nimmer eenigen geldelijken steun van hot rijk.
Bevordering van on loonsverhoogmg aan de
werklieden bij 's rijkswerven geschieden dooi
den minister op voordracht van den directeur
en commandant, die zelf daartoe de voordrach
ten ontvangt van de hoofden der werkvakken.
Zij moeten gegrond zijn op bekwaamheid en
ijver, en hot ligt niet in de bedoeling van don
minister daarin verandering te brengen.
De zeetractomenten in Iridic zijn sedert 1
Juli 1898 gewijzigd en verbeterd. In do rege
ling tot opleiding van do aspirant-administra
teurs zal do minister geen verandering brengen.
Dat de voorgestelde aanbouw van een stooin-
loodsvaartuig feitelijk een geheelo wijziging van
den loodsdienst in zich sluit is niet juist: dat
zal wel het geval worden als later blijken mocht
Jat hot vervangen der zeilloodsvaarbuigcn door
stoomers wenschelijk is en daartoe alsdan de
noodige geldon zullen zijn toegestaan. Voorals
nog echter bestaat slechts het voornemen om de
thans gehuurd wordende particuliere stoomers
te Hoek van Holland en te IJmuiden door
rijksstoomvaartuigen te vervangen en van die
stoomers alsdan voor den loodsdienst oen rui
mer gebruik te makin dan nu met de gehuurde
vaartuigen het geval is.
Voor den bouw van een stoomloodsvaartuig,
krachtig genoeg om onder alle omstandigheden
van weer en wind in do Noordzee dienst te
kunnen doen, acht de minister eene som van
ongeveer f160,000 noodig.
Met voldoening nam do minister kennis van
de door vele leden uitgesproken waardeering
van heb plan om de nu bestaande petroleum
lichten op den vasten wal te Hoek van Holland
te vervangen door sterke electrische lichten.
Zeer ernstig blijft de aandacht van den mi
nister gewijd aan eene herziening der militaire
pensioenwetten bij de zeemacht.
Het onderzoek naar do mogelijkheid tot vor
ming van een pensioenfonds voor weduwen en
wcezeu van militairen beneden den rang van
officier wordt, in overleg met het departement
van oorlog en koloniën, ingesteld.
Behalve vele bijlagen is aan de memorie toe
gevoegd een afzonderlijk antwoord op de nota
des heeren Staalman, waarin de meoning wordt
uitgesproken dat do oorzaak van heb verloop bij
het personeel der marine in hoofdzaak moet ge
zocht worden in de weinig verstandige wijzo
van optreden van vele officieren, die geen of
niet voldoende rekening houdende met de alge-
meeno ontwikkeling hunner ondergeschikten,
dezo al te zeer uit de hoogte behandelen en on
aangenaam bejegenen en straffen opleggen op
eene wijze en in zulk eene mate, dat volkomen
afkeer van den dienst er het gevolg van moet
zijn.
De minister treedt in oen betoog om aan te
toonen dat de steller der Nota zonder eenigen
kante mand, welke daarna mot een groot, wit
kleed werd toegedekt. Dan nam de fakir een
lang Indisch zwaard en stak dit midden door
de mand, uaarin de jongen zat. Een pijnlijke
kreet weerklonk en daarna was alles stil. Even
later stak de fakir opnieuw zijn zwaard recht
door de mand om het bebloed weer terug te
trekken. Dit werd zoo vier of vijfmaal herhaald,
zoodab het zwaard in alle hoeken der mand
moest geweest zijn. 'Vervolgens legde de man
zijn wapen neder, trok het kleed van de mand
en voor liet verbaasde publiek vertoonde zich
niets dan een ledige ruimte, terwijl de knaap
van onder een stoel van een der aanwezigen te
voorschijn kroop! Hoe de jongen ouder de
oogen van het publiek, van meer dan honderd
toeschouwers, uit de mand, die bovendien nog
toegesloten was, kou ontsnappen, blijft een on
oplosbaar raadsel.
Doch we zouden nog andere dingen zien. De
fakir nam een grooten bal in de hand, van dun
grond een blaam werpt op de commandeercnde
officieren; de minister wil daaaan nog toevoe
gen, dab alle billijke grieven zoo spoedig doen
lijk worden weggenomen; coder welke bi1!ij
le e grieven echter zeker nooit kunnen, worden
gerekend, zooals steller der Nota schijnt te
doen, het gestraft worden wegens, na uitgebreid
onderzoek, wel gebleken overtredingen tegen do
krijgstucht met straffen door den wetsrover be
paald.
Heb verstrekken van do gevraagde opgaven
van de strafdagen met het bedrag der ingehou
den soldijen acht de minister niet wenschelijk
Verder doot de minister mededeelmgen waar
uit blijkt dat op ruime schaal op Zondag wordt
vrijgegeven on dat deze inderdaad een rustdag
is Steller der Nota spreekt verder over de in
spectiën bij de landmacht over de tenue, op
Zaterdag. Dezo inspection, die aan boord be
kend zijn onder den term „plunje-parade", wor
den sedert onheugelijke tijden op Vrij dan- cr0.
houden.
Vrouwen bij de arbeidsinspectie.
Zooals men weet, heeft de minister van
waterstaat enz. geiden aangevraagd ten einde
de aanstelling mogelijk te maken van eene
adjunct-inspectrice van den arbeid.
Het ligt zooals hij dit voorstel nader toe
licht in zijn bedoeling te bevoideren, dat
de eventueel aan te stellen ndjunct-irispecti icn
niet geheel gelijk zal staan met de adjunct
inspecteurs, maar dat slechts die fabrieken en
werkplaatsen of gedeelten daarvan aan haar
toezicht onderworpen worden, waar uitsluitend
of voor het oveigroot gedeelte door vrouwen
werkzaamheden, als bedoeld in art. 2 der
Arbeidswet, plegen te worden verricht.
Voorts ligt het in zijne bedoeling te bevor
deren, dat de werkkring van de adjunct-in
spectrice niet tot ééne inspectie zal zijn beperkt.
Waarom zulks niet zoude passen in het vigee-
rende stelsel van splitsing in inspectiën en de
proef zoude doen mislukken, kan hij niet inzien,
Het schijnt in hooge mate wenschelijk de ge
legenheid te laten oin de adjunct-inspectrice
telkens in die inspectie werkzaam te stellen,
waar de behoefte daaraan het meest mocht
woi den gevoeld, In het bijzonder schijnt liet
niet wenschelijk om hare werkzaamheid to
bepalen lot de streek, waar de confectie hel
meest vertegenwoordigd is, omdat allo
andere bedrijven, die in andere doelen van het
rijk zijn gelegen en waar misschien een nog
giooter aantal viouwen weikzaam is, aanhaar
toezicht zouden zijn onttrokken.
De aan te stellen ambtenaar zal derhalve
naar gelang daaraan behoefte bestaat en zij
beschikbaar is, telkens in eene inspectie werk
zaam kunnen worden gesteld. Zij zal van hare
bevindingen verslag hebben uit te biengen aan
den inspecteur, hoofd der betrokken inspectie.
Door haar de/.en werkkring te geven, wordt zij
inderdaad eene adjunct-inspectrice en blijft de
inspecteur belast met het toezicht op de uit
voering der wetten, voor zoover dit aan de
arbeidsinspectie is opgedragen, terwijl de andere
ambtenaren hem bij het vervullen van zijne
taak bijstaan.
In hoever later wellicht termen zullen blijken
te bestaan om der adjunct-inspectrice eene meer
zelfstandige positie te verschaffen, kan, waar
de proefneming met een vrouwelijk ambtenaar
nog moet aanvangen, uit den aard der zaak
niet worden beslist.
Vermits de Minister eene proef wenscht te
nemen met de aanstelling van een vrouwelijk
ambtenaar, acht hij liet niet wenschelijk, dat
touw, welken hij, na een der einden in zijn zak
te hebben gestopt met alle kracht in do lucht
wierp. Desniettegenstaande rees de bal lang
zaam de hoogte in tot hii in de wolken verdwe
nen was. Daarna beval cie fakir den jongen in
het touw te klimmen, wat deze dadelijk deed
mot al de vlugheid van oen aap. Van lieverlede
werd de knaap kleiner, totdat ook hij voor onze
oogen verdwenen was.
Eenigen tijd duurde liet, alvorens de fakir
zich weer met den verdwenen jongen bemoeide,
daar hij in dien tusschentijd eenige toeren van
minder aanbelang verrichte. Maar dan begon liij
den knaap bij zijn naam te roepen cn hem te
bevelen naar beueden te komen. Er kwam ech
ter als antwoord van boven, dat hij niet wilde.
Na verscheidene vergeefsche pogingen te heb
ben aangewend, riep de fakir uit, dat. zoo hij
niet naar beneden kwam, hij zou gedood wor
den, doch weer kwam er een ontkennend ant
woord. De schijnbaar woedend wordende man
thans meer dan ééne adjunct-inspectrice wordt
aangesteld.
Ovorslrooming op Sumatra.
Onze correspondent te Batavia seint
In den nacht van 5 dezer is Padang door
een lievige overstrooming geteisterd. De sinvahs
werden verwoest en do pakhuizen beschadigd
er is groote schade aangericht in liet Chinoesche
kamp. Op de mat kt stond het water vijf voet
hoog.
De schade wordt op twee ton geraamd
Do Opper-Cercmoniemcesler maakt bekend,
bot Hof, ingevolge de bevolen van de Koningin,
uegens het overlijden van Mevrouw do prinses
douairière Cathanna van Wurtem.berg, den
lichten rouw zal aannemen voor den tijd vau
zeven dagen, ingaande Donderdag 8 December.
Do gewone audiëntie van den Minister van
Bmtionlanclsehü Zaken zal op Zaterdan- 10 De
cember e. k. niet plaats hebben.
Jhr. mr. B. W. Th. Sandberg, griffier ter se-
cictario aldaar, is 1110b algemeen© stemmen tot
secretaris der gemeente Amersfoort benoemd.
Do „II. C. verneemt, dat bet gerucht als
zou dr Van Deventer zijn ontslag gevi-aaml
hebben als directeur van liet gesticht' Mceren-
berg le Blocmendanl, onwaar is.
Bij Kon. besluit is, voor het tijdvak van 1 Januari
tot en met 31 Augustus, benoemd tot Iceraar aan
tic Kijks-hoogere burgerschool to Roermond, J. P.
Ilcyligcrs alflanr.
Bij Kon. besluit is, voor het tijdvak van 3 Novem
ber 1898 tot cn met 31 Augustus 1899, ter onder
steuning in zijn studiuu, van Rijkswege een beurs
van f800 verleend aan G. Van Gcnderen Stort,
student in de faculteit der geneeskunde bij de Rijks
universiteit te Leiden.
De hoeren C. van der Linden en A. D. LomanJr.
zijn het eens geworden in hoofdzaak omtrent het
uittreden, cn dc wijzo van uittreden van laatstge
noemde uit de directie der Ned. Opera: dc uitbe-
ling in termijnen van een bepaalde som (f5000)
aan den heer Loman on het hem aanbieden van een
plaats in dc commissie van bijstand van gemelde opera.
Verschil van mcening omtrent bijzaken verhin
dert, echter tot nog toe een vriendschappelijke op
lossing der kwestie. Vindt dio niet plaats, dan zal
dc advocaat der solisten aanvragen den hoer Loman
in staat van faillissement to atollen. Zoolang dit
laatste niet is geschied, ia allo hoop op een voor
beido partijen bevredigend eindo van het geschil
natuurlijk nog niet opgegeven.
Behalve do door ons genoemden stonden Dinsdag
nog voor do Rottcrdamsche rechtbank terecht
L. V., 55 jaar, schipper te Pernis, beklaagd van
heling. Uit de behandeling en bcklaagde's opgave
bleek dat op deu 25 Augustus in zijn dienst°was
om garnalen to venten de 13jarigo 0. den 0. Bij
diens terugkomst tooudc deze deu beklaagde ecu
portcmonnaio met f3.75, hem mcdedeelcudo deze ge
vonden tc hebben. Van dit geld had beklaagde toen
als geschenk aangenomen f 1.75. Beklaagde gaf no°*
op het geld graag terug te hebben willen geven, aki
de eigenaar zich had opgedaan, maai uit de verkla
ring van don veldwachter, die op verzoek van den
eigenaar een onderzoek naar hot vermiste bij den
beklaagde instelde, bleek, dat hij eerst onwetendheid
had voorgewend.
Het 0. M. cischte twee maanden gevangenisstraf.
Te verantwoorden hadden zich hierna P. P. 3G
jaar, arbeider, J. v. d. W. 20 jaar, en O. F. 3.1 jaar,
greep daarop een lang mes, hield dat tussehen
do tanden en klom met handen en voeten tegen
het, touw op. Ook hij verdween spoedig voor
onze oogen en dadelijk daarop klonk er een af
grijselijke kreet door do lucht, en begonnen er
tot groote ontzetting >r toeschouwers bloed-
diuppels to vallen. Even daarna tuimelen ach
tereenvolgens de beonen, de romp en liet hoofd
van den knaap naar beneden, en gleed de fakir
met het bebloede mes weer langs het touw naar
omlaag. Vervolgons legde, hij do overblijfselen
van den jongen met touw onder een kleed, en
toen hij dit weder wegtrok, kwam de knaap ge
zond en wel, zonder eenig toeken van geweld,
te voorschijn!
"Waar het geheim van dezo dingen moet ge
zocht worden, wij weten het niet. Door sug
gestie kan men wel iemand de zaken laten zien,
die men wenscht, doch suggestie van een hon
derdtal personen is wel wat te kras.