52"" jaargang.
Vrijdag 16 December 1898,
N°. 9809.
Tweede Blad
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
UITGEVER: H. J. C. ROELANTS.
Uit de Staatscourant.
Knust en Wetenschap.
Kerk cn School.
SP ORT,
G- e in e n g (1 N i e uw s.
mwmam.
AisoNNBMKSTRPftiJS voer Sohiedtam, per kwartaal f 0.90
omliggende plaateen, p. kwart. - 1.05
b franco per poet, p. kwartaal. - 1.30
Afzonderlijke nommerso.02
De Koningin.
Nadat H. M. de Koningin gisterenmiddag tc
's-Gr&venliagc de tentoonstelling in „Pulehri"
bezocht had, werd op den terugweg ovor den
Zuidwal gereden langs de ramen van hot afge
brande gedeelte der Brood- on Meelfabriek;
eomge oogenbkkken werd stapvoets gereden,
terwijl II. M. liot aan de overzijde liggend go-
bouw in oogenschouw nam.
BUREAUBOTERSTRAATT ff©, Velepltoon Mo. S23,
Advertentieprijs: van 1—5 gewone regels met inbe
grip van eene Courantf 0.52
Iedere gewone regel meer0.10
Bij abonnement wordt korting verleend.
Post voor do Koloniën.
Wij lieibbcn gisteren heb koninklijk besluit
medegedeeld, dat met 1 Januari o.k, een lager
poib invoert voor brieven on stukken, die mot
do Zeejiosb, van en naar Oost- of West-In dié
worden verzonden Bedoeld worden dus de stuk
ken die bij vertrek van een mailschip liior te
lande of in Indië aan boord woidem genomen en
daar blijven tot de aankomst in Indió of in
Nederland.
Bij verzending uit Nederland woi'db liet port
voor allo gefrankeerde brieven niet meer we
gende dan 15 gram, van 10 tot 5 cent ver
laagd, en dtis mot hot binnenlandsoh port gelijk
gesteld on met dat wat nu reeds geldt voor
brieven aan militairen bonoden den rang van
officier gericht. Evenzoo kan men voortaan een
briefkaart met 2^- cent port naar Oost- of Wcsfc-
Tndië zenden (thans 5 cent). liet bestaand© port
van 2 cent per 50 gram voor gedrukte stukken,
wordt ook toepasselijk op papieren en beschei
den en voor monster en stalen, waarvoor nu een
lioogcr tarief geldt. Alleen bedraagt voor papie
ren en bescheiden het geringste port 10 centen,
on voor stalen en monsters 5 cent bij elk© ver
zending ouder afzonderlijk adres, ook al wegen
dt eerste minder dan 250, de laatste minder dan
150 grain.
Omgekeerd echter, bij verzending uit de ko
loniën naar Nederland wordt van brieven en
briefkaarten liet dubbel geheven van het port
voor verzanding naar de koloniën bepaald.
Alleen is de uitzondering vervallen die thans
nog bestaat voor brieven aan militairen bene
den den rang van officier gericht. In beid© rich
tingen wordt het port nu op 5 cent bepaald (uit
Jndië tot dusver 10 cent).
Militaire wachten.
Wel merkwaardig is het, dat, nu eenmaal
met het opheffen van overbodige schildwacht
posten een aanvang is gemaakt, er schier
niemand meer gevonden wordt, die voor hun
behoud zelfs maar één enkel woord verspilt.
De Minister van Oorlog gaat rustig en vastbe
raden voort, da benutting van militaire arbeids
kracht, die gansch in averechtsche richting
liep, in het goede spoor te brengen. Thans is
ook de paradewacht aan de Boschbrug in den
Haag opgedoekt en zullen nog wel meerdere
velgen.
Er wordt nu naar een bestemming voor het
vrijgekomen wachtlokaal gezocht, aldus le .en wij
in enkele bladen. Komaan, dat is niet onver
standig, maar hei ware wellicht nog verstandi
ger geweest, indien men eerder hadde ingezien,
dat het soms zeer nuttig wezen kan, een onder
zoek in te stellen naar de bestemming van een
wacht zelve. Wij twijfelen er geen oogenblik
aan, of het zal der oveiheid spoediger gelukken
een bestemming te vinden voor het wachthuis
dan \oor de wacht, die daar jaar en dag zoo
kostelijke krachten averechts verbruikte.
Intusschen -de wacht is verdwenen en met
haar de essentieele beteekenis van dit droevig
staal van Militaire slentersleur. Laat thans nog
de historie zich er vroolijk over maken. Dit kar.
geen kwaad.
Necrliunls Vlag.
To Amsterdam is opgericht do verecniging
„Neerlands Vlag", met jhr. mr, J. W. H. Rut
gers van Rozenburg te Amsterdam As voorzit-
tei, en W. D. H. baron Van Asbeok te 's-Gra-
venhago als secretaris-penningmeester.
In do artikelen 2 on 3 van het reglement der
vereeniging wordt de wijze, waai-op zij hoopt
werkzaam te zijn, aldüs omschreven:
Art. 2. Geldelijke ondersteuning te verleenen
ligt, niet op don weg der vereeniging.
Art. 3. De oud-mditairen, die op do lmlp der
vereeniging een beroep doen, worden ingeschre
ven in een boek met aanteekening van alle ge
gevens en bijzonderheden, welke te hunnen aan
zien to verkrijgen zijn van de departementen
van Oorlog en van Marine, of uit andere bron
nen omtrent hun leeftijd, diensttijd, laatst be-
kleeden graad, bun speciale geschiktheid voor
deze of gene betrekking, de reden van hun ont
slag uit den dienst, liet resultaat eener genees
kundige lteurmgdeze gegevens worden nader
aangevuld mot do berichten, ingekomen of iu-
gewonnon nopens het gedrag en de plichtsbe
trachting, door hou betoond in betrekkingen
hun door toedoen der Vereeniging bezorgd, enz.
„Vast staat, dab hij, die, door tusschenkomst
dei Vereeniging, aan een betrekking geholpen
zijndo, doze verliest ten gevolge van mis
bruik van sterken drank of wangedrag, van wei
kon aard ook, nooit rn^er op hulp der Vereeni
ging te rekenen heeft.
„Tevens wordt nauwirenrig boek gehouden
van do aanvragen van patroons om bedien
den, met juiste vermolding van hetgeen ver
langd wordt, van den te verrichten arbeid, het
to verdienen loon, enz."
Scholen met den Bijbel.
Volgons liet jaarboekje voor 't Christelijk on
derwijs is liet aantal scholon met den Bijbel
van 604 tot 619 gestegen.
Heb aantal leerlingen bedraagt 98667, ovor
een jaar zullen zo waarschijnlijk do 100,000 pas-
sceren.
Er zijn aan werkzaam 1267 onderwijzers en
422 onderwijzeressen, 576 scholon genoten dit
jaar de rijkssubsidie, 43 niet. In dit jaar slaag
den 185 kwoekelingen op öhr. normaallessen
enz., opgeleid voor hun examen, terwijl or thans
nog 129S hunne opleiding ontvangen.
Voor Zuid-Holland wijst d© statistiek aan.
156 scholen, met 30724 leerlingen, 441 onder
wijzers en 134 onderwijzeressen. 147 scholon ge
noten de rijkssubsidie. Er zijn 12 Chr. normaal
lessen met 206 mann. cn 109 vrouw, kweoke-
kngen, terwijl or dit jaar 27 der eersten en 1 't
dm- Inatsten slaagden.
Bij Kon. besluit is benoemd tob ridder in do
orde van den Nederlandsohen Leeuw de beer P.
FraissincL, secretaris dor Nederl. Handcl-Mij.
to Amsterdam.
Bij Kon. besluit is benoemd tot ridder in do
orde van Oranje Nassau J. A. Rijpperda, ont
vanger der directe belastingen cn accijnzen te
Oosterwijlc.
Do minister van financiën heeft bepaald dat
de prijs van don lioutgecsb voor de vermenging
van gedistilleerd op den voet van het Kon be
sluit van 14 Sept. 1872 („Stbl." no. 89), thans
bedragende 38 cent por liter, van 1 januari
1899 zal zijn 47 cent per liter.
Een aanbal distillateurs te Rotterdam, in
vereeniging met die te Schiedam, richten een
adres tot den Minister van Financiën, waarin
zij dringend verzoeken bij inslag van gedistil
leerd ad 96 procent (spiritus) een meerdere kor
ting toe te staan dan tot heden het geval is cn
deze te brengen van II op 21
Naar mon verzekert heeft do heer A. V7. M
van der "Opwiek mot ingang van 1 Mol a.s. eer
vol ontslag aangevraagd als directeur van het
postkantoor to Amsterdam.
Bij Kon. besluit is mot 1 Januari a. s. J. A. G.
Robiju, thans sluismeester te Vecro, benoemd tot
havenmeester vau het kanaal door Zuid-Bcvcland,
te Hnnswecrt, en is 11. E. Boomgaard, thans haven
meester te Brcskcns benoemd tot slaismecter tc Veere.
Marnix van St. Alilcgondc.
lieden is bet 300 jaar geloden dat Filips van
Marnix, heer van St. Aldcgondc, do viicnd van
Willem den Zwijger, do dichter van ons „Wilhel
mus", op zestigjarigen leeftijd stierf.
Do jury tc Ilaarlom hooft uitspraak gedaan in
zake de ontwerpen roor een monument voor Frans
Bals.
Do eerste prijs werd toegekend aan den heer II.
W. A. Scholtz tc Amsterdam; de tweede aan den
heer Charles van Wijck to 's-Gravenhago; do derde
aan de heoren Bart van Ilove en W. Kromhout Czn.
te Amsterdam.
De jury werd gevormd door dc leden van het
Frans Hals-comité en do beeldhouwers Charles van
der Stappen en Const. Meunier.
Gelijk men weet, werden er reeds sedert cenigen
tijd te Amstcïdam volksconcerten gehouden.
Naar wij vernemen, zal de Nederlandsche Opera
in hot Arena-gebouw nu ook volksopera's gaan geven,
zot als die in hot Clique d'Iliver te Parijs met veel
succes gegeven worden.
Zaterdagavond gaat „Loh'engrin", om geiegeld
eiken Zaterdag- en Zondagavond door een voor
stelling to worden gevolgd.
Men is druk bezig toonccl en decoratief in orde
to brengen.
Aan het hoofd van het jongste nummer van „In-
sulinde", Weekblad gewijd aan koloniale zaken, deelt
de redactie mede, dat het weekblad mot het einde
van dit jaar zal ophouden te verschijnen.
In den nieuwen jaargang van de Almanncb dc
Gotha is het portret van President Krugor opgeno
men on eveneens dat van Prins Wilhelm vonWicd,
Prcsidont van het Hoerenhuis in Pruisen.
Nf.d. Herv. Kraut.
Beroepen: To Huisduinen A. Gelderman, te
Bunschoten. Te Horsten, J. C. E. van Herwerden,
onnd. Te laarveld, j*. M' Schippers, te Blauw
kapel. -— To Asscndelt, II. E. Knappert, cand.
Aangenomen: Naar Loonschenthjk, dooT B.
Moorrees, to Babylonienbroek. - Naar Groote Lindt
c. a., door A. Prins, cand.
Bedankt: Vooi Cillnarshoek, door G. Th. van
Beusekom Jr., cand. te Utrecht. Voor Aarts woud,
door H. Klimp, cand. to Groningen. Voor Hasselt,
door J. A. van Boven, te Oud-Boierlnud. Voor
Puitlijk, door F. H. van Leeuwen, cand. te Utrecht.
Voor WoartjdoorR. AdriauaEngels, to Midwolda.
Voor Oud- en Nicuvv-Castcl, P. Peter, te Wagc-
ningen. Voor Heinkenszand, door C. van dor
Hoeven Jr., te Domburg.
Gerhf. Kerken.
Aangenomen: Naar Wileis, door J. van Lonk
huizen, cand. te Hctcren.
Bedankt: Voor Oosterlnnd, door C. Steketcc,
te Bolnes. Voor Zalt-Bommel, door C S. Boss,
te Middclharnis.
B.-K. Kerk.
De bisschop van naarlem heeft benoemdtot
kapelaan te Moordrecht, den hen heer A. H. J. Spren-
ger; tot kapelaan te Bennebroek, den heer J. M. C.
Nuijentot kapelaan te Voorschoten, den hoer W.
J. van Turnhout, en tot kapelaan te Naaldwijk, den
heer H J. C. Haver, die 15 Aug. 11. tot priester is
gewjjd.
Hooger Onderwijs.
Utrecht. Cand. ex. theol. 2: Th. J. L. Ruijs (cum
laude), Doet. ex. Pbarmaeiesuoj. J. Hoos Aanv.
ex. dier- en delfstofkundeJ. G. Goiger en J, W.
van do Garde. Cand. ex. reehtsw.G. van der Flier
en B. J. M. Hanlo.
Bevorderd tot doctor in de rechtswetenschap, de
heer S. de Vries, geb. te Utrecht, op stellingen.
Cand. ex. Theol. IIC. Lnnghout. Doet. ex. Theol.
H. Bakker.
Groningen Bevorderd na het verdedigen van stel
lingen, tot doctor in do rechtswetenschap, do heer
P. Dieleman, geboren to Axel.
Aanvullings-examen (art. 86 der wet IT. O.) H.
W. M. van Ilclten, candidaats-examen in do wis- en
natuurkunde C. Wilbeimij.
Naar aanleiding van hot besluit van het be
stuur van den „A. N. W. P,", om zich mot
moer mot wielerwedstrijden in to laten, zal te
Amsterdam een vergadering van Bondsleden
worden gehouden De leden, die dezo vergade
ring willen bijwonen, kunnen zich aanmelden
bij den lieer Ëmons te Rijswijk.
Esn door hem bijeengeroepen vergadering,
gehouden 9 Dcc., was flink bezet, do meest be
kende wielrenners van Nederland waren er ge
komen en eon voorl. bestuur is er samengesteld
om de vergadering te Amsterdam, te leidon Hol
bestaat uit de bh.F. W. II. Einons, J. O
M. Bmgma, P. J. Adrian, W. Z. Van dor Meij
on Ad. Sturcnberg.
Da brand to s-Gravenhage
De brandweer was gisteren nog steeds bezig
water te werpen in de smeulende massa's op
liet terrein van de meel- en broodfabriek, het
geen vooral aan de zijde van de Gortmolen,
waar de graanzolders gevestigd waren, noodig
bleek. Een aantal werklieden zijn aan 't werk
om bet puin en zink van de ingestorte machine
kamer op te ruimen. De werkzaamheden in de
bakkerij onderrinden geen vertraging mier.
Omtrent de oorzaak van den brand is nog niets
met zekerheid mede te dcelen. De muren aan
de Gortmolen zijn thans, met't oog op't gevaar
voor instorten, met stevige palen gestut.
Bamberg.
Bamberg is dood78 jaren wercl de oude
heer; in den laatsten tijd was hij er niet te
best aan toe.
medaille een vernedering zag, wat echter be
streden werd met de opmeiking dat deneder-
laag van 1870 voor Frankrijk geen schande is
geweest en althans de stiijders hun plicht
hebben gedaan.
Passiespelen te Obor-A.nxmergan.
Voor de passie-spelen te Ober-Ammergau
wordt een groote ijzeren hal gebouwd voorde
toeschouwers. Het gebouw "moet tegen de
eerstvolgende spelen gereed zijn liet zal een
oveikapping krijgen, zoodat de toeschouwers
vooi taan niet langer aan de wisselvalligheden
van het weder zullen zijn blootgesteld. liet
gebouw zal 5000 plaatsen bevatten.
Dat kan.
Een kleine gemeente van hot arrondissement
Pliilippeville (Belgie) slaat het record in zake
liet getal herbergen. Het is Vaucolles, bij de
Fransclie grens. Dit dorp telt 191 inwoners,
waaronder 64 mamion, 55 vrouwen en 72 kin
deren henoden de 16 jaar. Die bevolking is vor-
dcekl in 47 huisgezinnen, allen werklieden in de
steengroeven. Voor die menschon zijn er 17 her
bergen.
In drift,
Don 12en Nov. had to Pretoria, bij do wed
rennen het volgende plaats: Een jockey, cbe
als tweedo was aangekomen, werd door den oige-
naar van hot paard oen nündetr aangenaam
woord toegevoegd, als zoude hij niot zoov gore-
den hebben als hij wol doen moest, daar hij dan
als cra-ste zou zijn aangekomen. De jockey wórd
daarop driftig on sloog met de zweep naar den
oigenaar, waarbij de kogel, die aan bet einde
van den slag der op wedrennen gebruikte zwee-
pen .pleegt gehecht te zijn, hem don slaap raak
te. De ongelukkigo zakte in elkaar on was een
lijk.
Griezelig,
Klauw on Tant, twee scharenslijpers to
Schaarbeek (Brussel), raakten aan hot vechten.
Klauw beet hot oor van Tant af en slikte het
door. Do een werd naar liet gasthuis, de ander
naar hot politiebureau gebracht.
Een handels-Baedeker.
Een soort Ilandels-Baedeker werd ons door
den uitgever C. Regenlmrdt te Berlijn en Weenen
toegezonden, bevattende ouder meer uit alle
landen der wereld een lijst der in de verschil
lende steden gevestigde bankinstellingen, kas-
sieis, expediteurs, adioeaten en consuls. Verder
bevat bet eene opgave van de douane-stations
en van het zielental der verschillende gemeen
ten. Wij kunnen de waarde er van natuurlijk
alleen voor zoover Nederland betreft nagaan
drukfouten waren gelukkig slechts zeer spaar
zaam aanwezig en op dat punt zijn wij overi
gens in het buitenland niet verwend.
Schiedam komt in dezen zaken-kalender voor.
Herinneringsmedaille '187071
De Fransehe Kamer heeft het voorstel van
een harer leden in overweging genomen, om
een herinneringsmedaille uit te reiken aan allen
die aan den ooi log van 1870 en '71 hebben
deelgenomen. Een der leden bestreed het voor
stel omdat hij in bet dragen van zulk een
Esterhazy.
Ilofc „N. v. d. D." verzekont, dat Esterhazy
sedert een week of vier to Amsterdam heeft ver
toefd.
Volgens dat blad logeerde hij en logeert bij
nog in heb hotel „Reinischer Hof' in de War-
moesstrant, onder den aangenomen naam van
De Dompierre. In dat hotel werd hij ook, on
danks hot afscheren van zijn snorren, door een
jong Frauseh reiziger herkend.
Zijne houding wordt beschreven als krachte
loos, slap en ietwat gehinkt Hij gaat gewoon
lijk eerst tegen den avond uit en brengt zijn
brieven altijd zelf op de post. Meestal spreekt
hij Frauseh, een enkele maal ook Duitseh, met
een min of meer Oostenrijksoh accent.
Hot blad kan hieraan nog toevoegm dat hij
gedurende zijn verblijf ailuer een paar maal
eomge dagen uit de stad goweest is, waarschijn
lijk om een bezoek te brengen aan Londen.
Do politie alhier, ofschoon Esterhazy natuur
lijk niet zoekende, daarvoor bestaan voor haar
geen bijzondere radenen, lieeft zich toch om
dat zij aile3 weten moet van zijn verblijf in
bovengenoemd liotel vergewist.
Mot zijn beiden zijn wij uitgegaan aldus
lezen wij in liet „Hbkl." ecsn van deze dagen
om te onderzoeken of in een hotel in heb cen
trum der stad de majoor graaf Walsin-Ester-
bazy vertoefde sedert 12 Nov.
Het bericht was ons medegedeeld door een
vriend van dit blad, die zoodanige bijzonderhe
den gaf, dat onderzoek mogelijk was.
Maar hoe moesten wij zekerheid krijgen?