BINNENLAND.
Uit de Staatscourant.
STADSNIEUWS.
O e in c e n t e r a a tl.
van honger en hot lijden in do vroeselijkc
omleraardscho Tuvksche gevangenissen; meer
dan 1ÜOO zijn 's nachts in tie zee van Marmora
vei dronken, 3000 zij n naar Ara bid verbannen,
1000 zijn tot dwangarbeid veroordeeld en 68
zijn opgehangen op het binnenplein der ge
vangenis.
Een Engelsdi dronkaard, zekere Edgar, is to
Johannesburg door ceu politic-agent doodge
schoten. Vandaar groote verontwaardiging in do
Engekehe bladen, en een vergadering van En-
gelsuhen to Johannesburg om Koningin, Vic
toria te verzoeken den. Britsehen agent de noo-
dige stappen te laten doen.
Gedurende de vergadering werden Engel-
sthen en Boeren handgemeen; drie personen
werden gearresteerd.
Arbeidswet.
lil „liet Vadschrijft de lieer Hnzelhoff
Boolfzenta het volgende:
,,'t Is wel een bewijs hoe streng de wot op
den arbeid wordt toegepast, dat de kantonrech
ter mevr. A. Ilazelhoff Roelfzeinia, geb. Emme-
reelits vei oordeelde tot 24 boeten van fö, alleen
omdat zij van half 9 tot half 9 in plaats van
b tot 8 uur had 1,toonwerken, een maatregel, clic
gedurende deze korte dagen genomen was iu het
belang der ver af wonende werksters.
„Hoe onzaakkundig deze wet is samengesteld,
blijkt reeds daaruit, dat, wil men van de elf
uren werktijd gebruik maken, men niet meer
dan 1 uur kan laten geven voor rust, naar huis
gaan en eten, daar do wet slechts toelaat to
werken tusschen 8 uren s morgens en 8 uren
's avonds.
,,Ecn ieder kan begrijpen dat een dergelijke
beperking zeer lastig voor de werkgevers en
zoor ten nadeele van do werksters is.
„Mocht u van het bovenstaand bericht in uw
"blad gebruik willen maken, zoo zal me dit aan
genaam zijn."
„Hot Vad." kan met deze klacht niet ten
volle instemmen. Over 't geheel is er, zegt het
blad, meer reilen te klagen over slappe dan
strenge toepassing dezer wet. Waar hier klaar
blijkelijk een overtreding is begaan door te la
ten werken buiten don bij de wet bepaalden
tijd, mocht een veroordeeling niet uitblijven.
En een boete van eonige beteekenis was gerecht
vaardigd, nU waarschuwing en \oorbeekl.
Maar het is dan toch hard, zal mort zeggen,
dat een werkgeefster dus gestraft wordt, voor
'l geen zij iu 't belang der werksters doet. Het
antwoord luidt., dat de web zelf er voor gezorgd
heeft, dat op die wijze liet belang der- werksters
tan behartigd worden, mits men zich r—ude aan
de bepalingen der wet. Men vrage slechts
krachtens art. 5 al. 3 der wet vergunning aan
den Commissaris der Koningin om gedurende
zes achtereenvolgende dagen of gedurende 14
dagen om den anderen dag, hoogstens 2 uur,
1. dus tob 10 uur, to laten overwerken.
„Wel voelen wij iets voor de opmerking, dat
toe termijn van 8 tot 8 te kort is, wil men elf
uren laten werken, daar een uur rusttijd voor
veraf wonende werksters te kort is, Dat is niet
de schuld der wet die den normalen werktijd
stelt tnsschen 5 's morgens en 7 's avonds, maar
van den bestuursmaatregel, die op grond van
art. 5 al. 2 o. a. voor naaisters dezen specïalen
werktijd vergunt. Heeft inen tijdelijk vergun
ning tob 10 uur to Laten overwerken, dan. kan
men natuurlijk langer rust geven dan een uur,
maar in normale tijden ware er, drinkt^ ons,
°xen bezwaar de mogelijkheid te laten om t uur
of half acht te beginnen, of bij behoud van 8
mrr als aanvaugstermijn, tot halfnegen of negen
uur te laten werken."
Van andere zijde wordt „,Hot Vad." gewe
zen op een leemte ïn de arbeidswet.
„Daar zij zich niet uitstrekt tot inrichtingen,
tot den gemeentelijken dienst bühoorende, staat
het vrij op gemeentelijke telephoonkantoren
vrouwen nachtdienst to doen verrichten. Up oe
R ij ksLelögr a af ka nt oren mot nachtdienst zijn de
vrouwelijke beambten van dien dienst vrijge
steld door den Mmbbt ""baar op de gemeente
lijk© telephconkantor. u Amsterdam mi te
Rotterdam worden bij rkeur vrouwelijke be-
ambben, ook voor den nachtdienst gebezigd.
Maar men ons opmerkt, is die dienst vooral to
Rotterdam bijzonder zwaar en van nadeeligon
invloed op de gezondheid.
„Beurtelings wordt aldaar telkens door drie
vrouwelijke beambten, jonge meisjes van 17
24 jaar, een geheele week achtereen nachtdienst
verricht van 10 uur 's avonds tob 8 uur 's mor
eens, alzoo tien volle uren.
„En die jonge meisjes woi.'eu bovendien voor
die'zware nachttaak met f 5 (zegge vijf gulden)
per week bezoldigd, d. i. nauwelijks 70 cento
per nacht.
„In Amsterdam is do nachtdienst draaglijker
gemaakt, wijl daar slechts een nacht per week
«ien»t gedaan wordt, doch do dag daaraan voor
afgaande moet toch ook hoewel gedeeltelijk
dienst gedaan worden. Ware hot niot dat de
strijd om liet bestaan kaar dwong een betrek
king te zoeken en te trachten het verkregene te
behouden, dan zou reeds lang door de vrouwe
lijke beambten belast met den nachtdienst, ge
petitioneerd zijn geworden om hierin verande
ring te brengen, en gelijk tijdens het beheer van
de Ned. Bell Telephoon Mij. gebruikelijk was,
met den nachtdienst mannelijk personeel to be
lasten."
Hier is, zegt „Het Vad.", zeker reden voor
den wetgever in te grijpen. „Wat anderen bij
de wet verboden is en wat do Rijksregemng
op eigen terrein niet duldt, mag niot door het
gemeentelijk gezag op zijn gebied worden inge
voerd."
Onderwijzers en feesten.
Op den 30 Augustus 11. werd door eon onder
wijzer to Arnhem medewerking geweigerd aan
een feest voor do schoolkinderen, georganiseerd
door do Algemeen» Commissie tot feestelijke
viering van de mrorderjar igwording van H. M.
dc Koningin. Deze onderwijzer voelde zich nl.
gekrenkt door do wijze, waarop hij on zijtio col
lega's boliaadeld waren door den voo,'witter dier
feestcommissie, terwijl B. en \V., die op 30 on
31 Augustus vacautio hadden gegeven, om dat
feest to doen plaats liobben, ziek in oen schrij
ven aan een ander onderwijzer bepaald hadden
lot het uitspreken van het vertrouwen, dat do
onderwijzers adsisteeren zouden bij hot feest.
Heb hoofd der school heeft nu bezwaar ge
maakt, do verklaring af te leggen, dio noodig is
om bedoelden onderwijzer te bevorderen van de
3e tot do 2o klasse.
Do meerderheid van B. on W. is mot de
commissie van het L. O. van govoelon, clat do
verordening verhoogum alleen toelaat, wanneer
hot hoofd dor school de genoemdo verklaring
afgeeft. Do minderheid van B. en W. oordeelt,
dat, nu voor 30 en 31 Augustus aan do scholen
vaeantie was gegeven zonder moer, do onder
wijzers dien dag vrijaf hadden en niet tot oeni-
gen dienst bij de uitdeoling kouden gedwongen,
worden. Hoewel de houding van den betrokken
onderwijzer sterk afkeurende, meent de minder
heid, dat de weigering van hot hoofd blijkt niot
te berusten op verzuimen in den dienst, wes
halve zij de periodieke verhooging voorstelt.
Blijkens hot bij do stukken gevoegd advies
deolt de arroiidissenionts-schooiopzioiier, mr.
Thomas, hot gevoelen van de minderheid van
B. on W.
„Door B. en W. was op de bewuste dagen
kennisgegeven, dat er op allo scholen, vaeantie
was, zonder meer, zoodat m. i. allo onderwijzers
recht hadden die dagon als vrije dagen to be
schouwen en het hoofd der school geon rcclit
had over een gedeelte van dien tijd tegen den
wil van den onderwijzer te beschikken. Voor
dagon, waarop door B. on W. eenvoudig va
eantie is gegeven, behoeft zeker niet verlof ge
vraagd te worden. 4
„Op beleefde wijzo wees de onderwijzer/
Pruim hot verzoek van het hoofd der school
om aanwezig tc zijn, af. M. i. had hij hiertoe
recht en doet het hoofd der school onrecht door
hem voor die weigering te willen straffen."
De schoolopziener draagt om dozo redenen
den onderwijzer Pruim voor tot bevordering tot
do 2 o klasse.
Tegen liet alcoholisme.
Het hoofdbestuur van den Volksbond heeft
tol uitvoering van een besluit der algemeer.e
vergadering een commissie benoemd, om te
dienen van praeadvies over de vraag wat ge
schieden kan in het belang der uit de rijks
werkinrichtingen en gevangenissen ontslagen
alcoholisten. Tot leden van deze commissie zijn
benoemd de heerenprof. dr. C. Winkler van
Amsterdam, mr. J. Simon van der Aa, van
's-Gravenhage, en ds. Lulofs van Deventer, lid
van het hoofdbestuur.
Provinciaal Iloogerlniis-comitó.
Gistemiidd ig te 12 ure had in het „Geheel-
onthouderscafe" aan de Hoogstraat te Rotter
dam oene vergadering plaats, welke was uitge
schreven door het Ilotterdamsoh Hogeriiuis-co-
mitó en waartoe verschillende vereenigingen in
de provincie Zuid Holland waren opgeroepen.
Hot doel dezer vergadering was: hot tot-
standbrengen van eon Provinciaal comité in
zake de gebroeders Hogerhuis, om alzoo de pro
paganda in kleine steden en ten platte lande,
waar men met deze kwestie weinig of niot op do
hoogte is, te bevorderen, en, waar zulks moge
lijk is, plaatselijke comité's op te richten, om
vervolgens een groote prov. meeting op hot ge
touw te zetten m hot centrum dozer provincie.
Aan de oproeping hadden 10 vereonigingon
gehoor gegeven, waaronder het Sdriedamsche
comité en do afd. Scliiedam van het Alg. Ned.
Werkl. Verbond, terwijl nog 12 adhaesie-batui-
gingen waren ingekomen.
NTa een inleidend woord van den voorzitter,
die de wensohelijkhedd van een dergelijk comité
op den voorgrond stolde, daar hij van meerling
was dat met nog meer kracht op revisie moet
worden aangedrongen, werd, na eanige discussie
in beginsel en mat algemeene stemmen tot de
oprichting van bedoeld comité besloten en wer
den als leden van het dagelijkscli bostuur met 7
tegen 4 st. benoemd die van hat Rotterdam-
sche comité, daar men hat beter achtte, dat dit
lichaam in één plaats tegenwoordig was, en
werd uit de gedelegeerden voor elke tegenwoor
dige gemeente aan één persoon het voorloopig
correspondentschap opgedragen, om later in
hunne respectieve vereenigingen tot heb benoe
men van een vasten correspondent over te gaan,
die zich dan in verbinding stelt met het prov.
bestuur.
Ook werd besloten met de prov. meeting cm
volkspetationnement samen te laten gaan.
Na een woord van opwekking aan dc gede
legeerden, om zooveel het in hun vermogen
is, in de plaats hunner inwoning de propaganda
ter hand te nemen, sloot do voorzitter deze ver
gadering.
Men meldt ons uit 's-Gravenhage:
H. M. de Koningin-Moeder heeft een be
langrijke gift geschonken aan de door niej. G.
Belinfante vóór 50 jaren opgerichte weldadig
heidsinstelling,
De heriuneringsmedaille aan de inhukligings-
feesten, in broos, zal van wege H. M. de Koningin
worden uitgereikt aan alle leden van het [Ioofd-
comité voor die feesten te 's-IIage, zoonrede
aan hoofdpersonen in versierings- en verlich-
tingscomiles aldaar en aan andero personen die
zich by de feesten verdienstelijk maakten.
Tot directeur der gasfabriek te Harlingen is
benoemd de heer A. J. Cense, thans le op
zichter aan de gasfabriek te 's-Gravenhage.
OVERSCIIIE, 27 December. Tot onderling in do
Ned. Horv. Gemeente alhier is herkozen do heer H.
v. d. Small cn in do plaats van den heer A. Bolk is
gekozen do heer L. Bak, terwijl do tweo aftredende
diakenen de keeron L. J. Karroman en P. v. d. Berg
herkozen zijn.
Bij Kon. besluit is aan A. J. Kluppel, op zijn
daartoe gedaan verzoek, met ingang van 80 Deo.
1898, eervol ontslag verleend uit zijne betrekking
van notaris te Haarlem.
Bij Kon. besluit is toegekend de bronzen cere-
mcd. der orde van Oranje-Nassaii aan J. Lf. Zusburg,
penningmeester der Kon. Yereeniging van Ned. Ind.
oud-strijders „Je niaintiendrni", to Botterdam.
Bij Kon. besluit is do heer mr. P. Dijokmeester,
laatstelijk president van den Baad van Justitie te
Padang, thans met verlof hier te lande, op zijn
verzoek, mot ingang van 1 Januari 1899, eervol uit
'a lands dienst ontslagen met toekenning van pensioon.
Bij Kon. besluit zijn benoemd tot leden van het
bestuur van het fonds, .Weldadig en Zorgvuldig".
P. O. Evers, lid van Ged. Staten van Zuidholland,
en jhr, mr. O. J. Bepclacr van Molenaarsgraaf, wet
houder van 's-Gtavenhago.
Bij Kon. besluit is benoemd tot opzichter der
telegraphic van de 2de klasse A. Hecck, thans
tulspirant-opzichter der telegraphic.
Bij Kon. besluit is benoemd tot dijkgraaf van den
polder Katwoudo, prov. Noordholiand, C. de Wit.
Precarïo.
Het adres, aan den Gemeenteraad gezonden
in zake de kort geleden vastgestelde verorde
ning op het gebruik van gemeentegrond enz.,
luidt als volgt:
jf Aan den Gemeenteraad van Schiedam,
r Ondergeteekenden, allen ingezetenen dezer
gemeente on branders, geven met versehiildig-
den eerbied te kennen dat. zij met leedwezen
vernomen hebben dab d'oor UËAehtb. besloten
is tot do heffing van een© belasting op liet ge
bruik van openbaren gemeentegrond enz.
Door deze belasting zullen in hot algemeen
dc branderijen zwaar worden getroffen, doch
verscheidene branderijen zullen er geheel buiten
vallen, zooals die aan do Noordvestsingel, Bo-
terstaat, Mariastraab, Westfrarikelandsche Laan
eu Bakkerstraat.
Ook zullen de houtwerven in deze gemeente
zoo niet geheel, dan toch zeker voor een groot
deel van de belasting vrij blijven, daar deze heb
water of in de Maas öf in eigen water afvoeren,
terwijl zij niettemin dezelfde voorrechten als
ondergeteekenden genieten van politie, brand
weer, gasleiding enz., en bovondion de openbare
straten met zware vrachten berijden.
Heit is U bekend in welk een slechten toe
stand de branderij-industrio verkeert. De in
dustrie, waaraan toch zeker 80 procent dor in
gezetenen luin inkomsten of bestaan te danken
hebben, zij zal door deze belasting alweder groo
te belemmering ondervinden.
Hoe zullen bijv. de ondergeteekenden het
moeten maken, wanneer distillateurs, stoomboo-
ten, pakschuiten enz. laat in den avond de ledi
ge fusten bij hunne branderijen plaatsen? Moe
ten zij, die in de eerste plaats d'oor de Rijkswet
ten toch al genoeg aan banden liggen, nu nog
in alle opzichten ook door de Gemeente aan
banden worden gelogd. Zoodoende loopt het
voor hen uit op bekeuring en betaling. En, vra
gen zij zich af, hoe zal het gaan met stilstaande
bxanderijen, zijn dio vrij, of wordt daarvoor
restitutie verleend?
Zij wijzen er tevens op dat een woning van
f 50 huur per jaar waarschijnlijk meer belas-
tuig moet betalen, dan de groote huizen, zooals
die rondom de Plantage en op andere plaatsen
staan, terwijl vele ingezetenen geheel van dazo
belasting zullen verschoond bijven, met name
de Rijks- en Gemeente-ontvangers en ambtena
ren, de Inspecteurs en het geheele onderwij
zerspersoneel en nog verscheidene andere in
gezetenon, misschien ook Wel leden van Uwen
Raad, en zelfs goheele straten zullen vrijvallen.
Ondergeteekenden wenschen en .verzoeken
U"EA. dat de verordening alsnog worde inge
trokken en, zoo daartoe niot mocht kunnen wor
den besloten, haar zoodanig te wijzigen, dat zij
billijk en rechtvaardig werken kan, gelijk bijv.
de personeels belasting, die ook door ieider ge
goed burger gedragen wordt.
Hetwelk doende enz.
Woensdagavond geven de Rotterdammers in
do Offirieronverceniging „Aan de Zannezij",
blijspel van Oscar Blumenthal en Gustav Ka-
delburg, uit heb Duitsch vertaald door D. H.
JoostenTe Rotterdam en elders ia dit blijspel
met groot succes ontvangen.
Gisterenmorgen viel do jeugdige Jakob van
't Zelfde nabij den Rotterdamschen dijk in de
watering aldaar. Hij werd weder spoedig op liet
drogo geholpen en kon in zijn nat Zondagspak
terug keeren naar de ouderlijke woning aan do
Schie.
Do 14-jarige Elisabeth Oostra, een schippers-
dochter, zou op een ander schip een bezoek af
leggen, doch had daarbij het ongeluk van den
loopplank in dc Buitenhaven te vallen. Door
een paar schippers was zij spoedig op het droge
en aan boord geholpen.
Gisterenavond, zijn drie jongens aangehouden
en in bewaring gesteld die zich hadden schuldig
gemaakt aan diefstal van eonige tabakspijpen
uit den winkel van Rossel in het Brooraveld,
Hedenmorgen zijn zij aan hunne ouders te
rug gebracht.
Hedenmiddag te 3 uur stortte een paard na
bij do Spoelingbrug neder. Na eenigo moeite en
na het losspannen van den wagen, kon liet beest
weer op de boenen worden geholpen.
BURGERLIJKE 8TAN
lilclioicn t
23 Dec. Renske, dochter van K. Ileeringa en
II. Klaasesz, Singel.
24 Dec. Johan, zoon van 0. Koorengevel en
N. van Schrevendijk, Singel.
'25 Dpc. Cornelia Jacoba, dochter van II. van
Haasteren en E. Noordam, Gedempte Eroersvest.
26 Dec. Cornells Johannes, zoon van J. P.O.
van Yonderen en A. J. Voorwaldt, Hoogstraat.
Johanna Ciasina, dochter van C. Romein en
C. M. Schilfer, Stationstraat. Gerrit Jan, zoon
van W. Middelkoop en A. de Jager, Lange Nimw-
straat.
«verleden
23 Dec. Maria van Sichem, oud 81 jaar, wed.
van G. van Slobbe, Laan ons Genoegen,
24 Dec. Jan Cornelis van der Yolden, oud 7
weken, Oude Kerkhof. Cornells van der Spuij,
oud 5 maanden, Weslfrankelandsche Dijk.
Maas van Apeldoorn, oud '17 maanden, Hoog
straat. Pieter Ruseier, oud 2 maanden, liol-
terdamsché Dijk. Petronella Adsiana Agatha
van Zijl, oud 30 jaar, echtgen. van P. J. Gage-
steijn, Hoogslraot.
25 Dec. Willemina Elisabeth van Dijk, oud
12 weken, Singel,
Vergadering van Dinsdag 27 Deo., 'snam. 2 uur.
Voorzitter dc heer G. Visser Bz. Do burgemeesterj
do heer H. J. Versteeg, is wegens ongesteldheid
verhinderd.
Do heeren Gouka en de Bruin hebben kennis ge
geven dat zij do vergadering niet kunnen bijwonen,
terwijl voorts afwezig zijn do heeren Dienske cn
v. Buijsen.
Tegenwoordig 17 leden.
Do notulen vau het verhandelde in de vergadering
van 13 December j.i. worden ongewijzigd vastgesteld.
Ingekomen zijn de volgende stukkeu
1. Van do Gedeputeerde Staten dezer provincie,
Missive ten geleide van het door hun college goed
gekeurde raadsbesluit dd. 29 November 1.1. tot het
aangaan van geldleeniningen tot een .gezamenlijk
bedrag van f157.000.
Aangenomen voor kennisgeving.
2. idem, Mioaive daarbij terugzendende het door
hen goedgekeurde suppletoir kohier no, 4 der plaatse
lijke directe belasting naar hot inkomen, dienst 1898/99.
Aangenomen voor kennisgeving.
3. Vau Burgemeester en Wetnouders, Missive hun
voorstel bevattende tot verhooging der jaarwedde
van den heer 0. Krijger, ieeraar iu gymnastiek aan
de Hoogcre Burgerschool, alsmede in verband daar
mede, hun voorstel tot nadero vaststelling vau den
grondslag van diens pensioen.
Zal straks aan de orde worden gesteld.
4. Idem, Missiye hun voorstel bevattende de jaar
wedde van den opzichter over de plantsoenen to
verhoogen met f 100 en in verband daarmede een
ontwerp-besluit tot af- en overschrijving op de be
groeting van uitgaven, dienst 1899 tot genoemd
bedrag.
Zal straks aan do orde worden gesteld.
5. Idem, Missive hun voorstel bevattende tot ver
hooging der jaarwedden der keurmeesters van het
vlecsch.
Zai straks aan de orde worden gesteld.
6. Idem, Missive, hun voorstel bevattende tot be
noeming van een tijdelijk heelmeester der armen en
voor het Stnds-Ziekeniiuis en ten geleide van eene
aanbeveling der Commissie voor het Burgerlijk Arm
bestuur ter voorziening in die hetrekking.
Op deze aanbeveling, waarmode Burgemeester eu
Wethouders zich hebben vereenigd, zijn geplaatst do
heeren
1. Dr. B. de Bruijn; 2. N. E. Elzevier Dom,
Zal straks aan de orde worden gesteld.
7. Van de Commissie voor het Burgerlijk Arm
bestuur, Missive houdende aanbeveling ter vervulling
eenor vacature in die Commissio, tengevolge van het
periodiek aftreden van den heer W. A. Roek.
Op die aanbeveling, waarmede Burgemeester en
Wethouders zich hebben vereenigd, zijn geplaatst de
heeren: 1. W. A. Hoek en 2. P, Loopuyt,
Do benoeming zal straks aan de orde worden
gesteld.
8. Van de Gezondheidscommissie, Missive daarbij
eene aanbeveling indienende ter voorziening in do
periodieke vacature in die commissie.
Op die aanbeveling zijn geplaatst: 1. J. B. M.
Coebergh en 2. J A. Backer.
9. Van den Raad der Gereformeerde Kerk (A)
alhier, adres van adhaesiehetuiging aan een adres
der Christelijke Jongelings-vereeniging betreffende
bevordering der Zondagsrust.
Ter visie gelegd om er op te letten wanneer be
doeld adres aan de orde wordt gesteld.
10. Van J. G. Hijgeman, adres houdende verzoek
om ontheffing op den aanslag in do plaatselijke
directe belasting naar het inkomen, dienst 1898/5)9,
van zijn vader C. Hijgeman op 18 Juni 1.1. alhier
overleden.
Wordt straks aan do ordo gesteld.
11. Van L. Koot, schrijven daarbij restitutie ver
zoekende van betaalde plaatselijke directe belasting
naar het inkomen, dienst 1898/99 wegens het verlaten
der gemeente.
Om advies in bandon ge3teld van Burgemeester cn
Wethouders.
12. Van J. van Voeren e. a. Bezwaarschriften togon
hun aanslag in de plaatselijke directe belasting naar
het inkomen, dienst 1898/99.
Om onderzoek en rapport in handen gesteld der
Commissie voor de plaatselijke belastingen.
13. Van K. Schraver, gep. lo luit., pi. adj. to
Rotterdam, Adres ten geleide van eenigo geschriften.
Aangenomen voor kennisgeving.
14. Van IJ. H. Hoppe, wed. H. C. Jansen, Adres
houdende verzoek nu ingevolge do onlangs aan
genomen verordening, voor het gebruik van gemeente
grond belasting zal worden geheven aan haar,
voor ds pjjpen des gas- en waterleiding die in den