/t
1
1
1
1
I
BINNENLAND.
Uit de Staatscourant.
STADSNIEUWS.
TL AARDINCiEN
Kunst en Wetenschap.
Rechtzaken.
Kerk en School.
Ned. Herv. Kerk.
Gemengd Nieuws.
1
er
1
d(
1
t
l
te
f
ri
b
h
g
l
v
.zegt hijhet aantal manschappen dat in Octo
ber en November bij leger en vloot is ingelijfd,
is veel grooter dan in vorige jaren, zoo snel
mogelijk worden er verstei kingen gezonden naar
het verre Oo-ten en de bezettingen aan de Rus-
sisch-Turksche grenzen in den Kaukasus zijn
vergroot.
Uit Massowah wordt bericht dat ras Makonnen
met ras Mangasclia slaags is geraakt. Daar de
eerste over voldoende troepen beschikt, is
Menelik in zuidelijke richting teruggetrokken.
Naar het schijnt is de Emir van Afghanistan
ernstig ziek; zijn dagen zouden geteld zijn.
Nu weer wordt uit Shanghai bericht dat
de Fiansche gezant te Peking den eisch tot
uitbreiding der Fransdia nederzetting te Shan
ghai heeit ingetrokken.
Kolonel Potter heeft te Manilla de tijding aan
gebracht dat de toestand te llo-llo uiterst
kritiek is. De opstandelingen hebben barricades
opgeworpenzelfs zegt men dat zij in vele
huizen petroleum hebben gebracht om, zoodra
de Amerikanen het vuur openen, het geheele
handelskwartier terstond te kunnen verwoesten.
De vreemdelingen vluchten aan boord van den
Engelscheu kruiser Bonave nture, '•'.ear
ook de banken hun geld in veiligheid hebben
gebiacht.
Te Washington geeft men toe dat de toe
stand op do Philippijnen kritiek is, schoon men
nog niet wanhoopt aan een vreedzame oplossing.
In den Senaat hield Hoar een indrukwekkende
rede legen de veroveringspolitiek, waartegen
Bryan zich in een redevoering te Chicago even
eens krachtig verzette.
Eerste Kamer.
Do Eerste Kamor hervatte gisterenavond te
kwart voor negen uur hare workzaamhoden. He
den wordt oen aanvang gemaakt met liet sec
tio-onderzoek dor Staatebegrooting. Na mede-
doeiing van ingekomen stukken, werd de verga
dering gesloten tot nader te bepalen dag.
Tot rapporteurs, wier afdeelingen heden het
ondeizoek der staatsbegrooting voor '1899 heb
ben aangevangen, zijn benoemd over: de alge-
meene beschouwingen, booge colleges van staat,
buitenlandsche- en binnenlandsche zaken, finan
ciën, de West-Indische begrootingen, koloniën
en onvoorziene uitgaven de hoeren Roëli, Melvil
van Lijnden, Van Weideren Rengers, van Ascli
van Wijck en Raliusen.
De openbare behandeling kan tegen 30 Januari
verwacht worden.
Klezerscljfers.
De Minister van Binnenlandsche Zaken heeft
aan de Tweede Kamer overgelegd opgaven van
het aantal kiezers in elk der gemeenten en elk
der kiesdistiicten op 31 Dec. 1897.
Het totaal-aantal kiezers voor de Tweede
Kamer bedroeg teen 554.526 (bevolking
5003.800 zielen).
Van dezen waren kiezers krachtens art. la
der kieswet, 511,075, zijnde van dezen ambts
halve aangeslagen 504,698, en in verband met
artikel 11 3218 kiezers, in verband met art.
12 3159; - krachtens art. lb lo, wegens
bewoning van één huis, naar aangifte 3573,
ambtshalve 6518; bewoning van 2 huizen
respectievelijk 199 en 50; bewoning van een
vaaituig resp. 130 en 541; kiachtens art.
lb 2o. wegens dienstbetrekking 19,911als
inwonende zoons 7588; wegens pensioennaar
aangifte 78, ambtshalve 145wegens dienst
betrekking en pensioen '119als inwonende
zoons en pensioen genietenden 32; krach-
- tens art. lb 3o. wegens inschrijving Grootboek,
naar aangifte 9, ambtshalve 8wegens in
schrijving Rijkspostspaarbank, naar aangifte729,
ambtshalve 1417krachtens art. lb 4o.
wegens examen, naar aangifte 760, ambtshalve
1044; totaal der kiezerskrachtens art. lb.
43,451.
Voor de Provinciale Staten waren kiezers,
krachtens art. 1 in verband met art. 6 554,397
tegen 575.308 liet jaar te voren
Voor den Gemeentel aad waren kiezers krach
tens art. la 509,370, krachtensart. lb, (beiden
in vetband met art. 7) 7172, totaal 516,542,
tegen 519,948 liet jaar te voren.
In de onderscheidene provinciën was het
aantal kiezers, respectievelijk voor de Tweede
Kamer, voor de Provinciale Staten en voor den
Gemeenteraad
Noord-Brabant64,619, 05,573 en 62,926
Gelderland 70,312, 70,196, 65,608Zuid-
Holland 102,427, 102,206, 91,626; Noord-
Holland: 96,792, 96,609, 90,861; Zeeland:
26,729,26,658,25,937Utrecht27,944,27,869,
24,081; Friesland: 40,038, 39,996, 38,137;
Overijsel42,431, 42,366, 37,606; Groningen
35,050, 34,098, 33,052; Drenthe: 15,947,
15,903, 15,069en Limburg32,237, 32,223,
31,639.
Collecten.
Dr. Jager te Fernaard, die in enkele bladen
een ingezonden stuk plaatste onder het opschrift
«Arme visschers", deelt in de «Leeuw. Ct."
een schrijven mede, door hem uit Amsterdam
ontvangen, waarin de onderteekeaaars zich «de
vrijheid veroorloven ÜEd. te melden, dat wij
agenten zijn van alle mogelijke zaken opphilan-
tropiseh gebied en daardoor ook in staat zijn-
UEd. de behulpzame hand te bieden tot het
verkrijgen van gelden voor het door u beoogde
doelwij behoeven slechts een volmacht en
la'»n dan een inteekenlijst drukken, die wij u
overzenden, om door den heer Burgemeester
te laten stempelen en berekenen 10 pCt. plus
reis-, verblijf- en andere onkosten, of 20 pCt.,
waaronder dan alle onkosten begrepen zijn,
zoodat bij een ontvangst van bijv. f100 f80
wordt afgedragenontvangen wij niets dan
brengen wij ook niets in rekening, van welken
aard ook, zoodat u nooit risico beloopt."
Op den stempel wordt vermeld, dat de schrij
vers zijn: igenerale-agenten voor Nederland
vau het Marinefonds en verdere liefdadige doel
einden."
In de zitting van den gemeenteraad te Am
sterdam is gisteren geklaagd over eene hier
mede :n verband staand euvel de collecte-in
dustrie.
Dag aan dag wordt daar voor «liefdadige"
instellingen gecollecteerd en de burgerij geeft
maar.
Meer dan de helft, ja soms de gansche op
brengst komt als «administratiekosten" in de
zakken der collectanten. Medegedeeld werd nog
hoe de heeren meestal te lui zijn om trappen
te klimmen en daarom de bovenhuizen bij hun
liefdewerk overslaan.
Most en P. van Ruiven, commissarissen uit
de drie laatste bestuursleden zal nog een pen
ningmeester worden aangewezen.
In dezelfde vergadering is het reglement der
vereeniging vastgesteld.
Naar het «N. v. d, D." meldt, heeft de
Gistvereeniging alhier opgehouden te bestaan en
zal zij niet door een andere vereeniging worden
vervangen.
Waar van bevoegde zijde het verstrekken
van inlichtingen in deze bij herhaling woidt ge
weigerd, volstaan wij met dit bericht zonder
commentaar mede te deelen.
ni
ld
De vredebond.
Hat jaarboekje voor 1899 van den Alge-
ineeiic i Nederlandsehen Vredebond is versche
nen. Het bevait behalve gegevens omtrent den
Bop .i en een verslag van de jongste algemeen©
vergadering, oen jaaroverzicht en. een overzicht
van de vredoseonforen tic te Turijn, geschreven
door mr. J. J. Breokelman, heb adres van hulde
aan de Koningin, het manifest van den Czaar,
en het adres van heb hoofdbestuur aan, dien
monarch gericht, een kort huidewoord aan de
nagedachtenis van Gladstone, verschillende klei
nere stukjes mengelwerk, en een vors van. J. J.
L. ten Kate, te Epe, naar aanleiding van hot
manifest van den Russischen Keizer, getiteld
„De blijde boodschap".
Progressief schoolgeld.
Het besluit van den raad der gemeente Tien-
hoven tot heffing van schoolgelden mat den
hoofdelijken omslag tot basis, waarover zooveel
lo doen is geweest en waartegen èn do Gedepu
teerde Staten èn de Minister van Bhm-enlaud-
solie Zaken bezwaar behielden, is thans bij Ko
ninklijk besluit goedgekeurd.
De Minister van Finantiën maakt bekend
dat het saldo van 's rijks schatkist op 1 Jan.
bedroeg
b(j de Nederlandsche Bank f 1,324,990.90
bij de betaalmeesters - 1,382,600.85
Te zameu f 2,707,591.75
Do recepties ten huize van den Minister van
Buitenlandsche Zaken zullen, voor zooveel thans
vastgesteld, dït jaar worden gehouden op de
Vrijdagen 27 Januari, 10 Februari on 17
Maart, des avonds te 94 uur.
Donderdag 2 Februari zal de voorzitter der
Eerste Kamer, de beer Van Naamen van Eem-
nes, aan medeleden en Ministers een diner aan
bieden.
In enkele bladen komt een bericht voor, dat
prof. Stokvis te Amsterdam zeer ernstig onge
steld is en er aan denkt zijn ambt neer te
leggen. Wel is de hoogleeraar ziek geweest
maar hij is reeds bijna weder geheel hersteld,
zoodat hij de volgende week zijn colleges denkt
te hervatten. Consult geeft hij reeds weder.
t
Naar men verneemt, bestaal big prof. dr. W.
M. Guuning het voornemen met Mei e. k. af
te treden als geneesheer-directeur van het oog-
lijdersgesticht in de Spinozastraat te Amsterdam.
Ais zijn opvolger zal dan optreden dr. M. Juda,
aldaar.
Naar wij vernemen, is mr. W. B. S. Boeles
voornemens met 1 Juli eik. eervol ontslag te
vragen als president van het gerechtshof te
Leeuwarden.
De belooning der boekhouders en rijksHerkon
bij de administratie der belastingen wordt met
ingang van 1 Maart a.s. afgescheiden van do
bureaukosten der ontvangers.
Bij Kon. besluit is benoemd tot kantonrechter
plaatsvervanger in het kanton Appingedam mr. W.
Do Sitter, burgemeester van Appingedam.
Bij Kon. besluit is benoemd tot voorzitter van
het college van regonten over het huis van bewaring,
voorloopig tevens hulpgevangenis te Dordrecht jhr.
mr. L. H. N. F. II. Bosch, ridder Van Bosenthal, lid
van dat college.
Bij Kon. besluit is mr. W. W. van Haersma Bnma
benoemd tot burgemeester van Oostdongeradeel.
Bij Kon. besluit zijn benoemd tot burgemeesters:
van Hoogkarspel C. de Jong Mz., secr. dier gem.;
van Groede en van Nieuwvliet J. G- Gerritsenvan
Benschop, van Hocnkoop, van Polsbroek en van
Willeskop J. A. van Buma; van Ohé en Laak Ph.
Beunen secr. dier gem.van Zevenhuizen A. A. van
Pelt Lechner; van Velp O. W. P. M. Gervers. secr.
dier gein.van Oosterwijk H. van Beekhovenvan
Vorden P. G. Gallée; van Gcertruidcnberg N.
Meijers, secr. dier gem.van Koten en van Langbroek
W. A. van Beeck Calkoen.
In de gisteravond gehouden vergadering der
Arbeiders-kiesvereeniging is het bestuur samen
gesteld als volgt: A. Godschalk, voorzitter, G.
Bezemer, secretaris, J. A. Meijer, G. van der
Ter gelegenheid der Inhuldigingsfeesteu wa
ren door de Feestcommissie hier ter stede ook
premiën uitgeloofd voor de fraaiste schepen-
verlichting.
Deze premiën zijn thans toegekend aan de
buurtcommissie van Raam, Noordmolenstraat
c. a. en aan de heeren A. C. van den Biezen
en Floor Jansen, eigenaars van den boeier
Jingo.
De molenaars-vereeniging «Eensgezindheid"
hield gisterenavond hare eerste vergadering van
dit jaar in het «café Central" aan de Mat kt
In deze vergadeting was ingekomen een
schrijven \an den voorzitter W. v. d. Knaap
met bericht dat hij zijn ontslag neemt als voor
zitter. Uit de hierdoor ontstane discussie bleek
dat een deel der leden den wensch koesterde
om nu de vereeniging te ontbinden en de kas
onderling te verdeelen.
Een beslissing hieromtrent werd niet genomen
doch in de eerstvolgende vergadering zal dit
punt aan de orde worden gesteld.
Na bespreking van eemge huishoudelijke
zaken werd de vergadering gesloten.
Sedert den avond van 16 December jl. wordt
alhier vermist Cornelia Timmerman^, geboren
16 Maart 1877, lang, donkerblond haar, blauwe
ooger., gekleed met mantel van donker bruin
pluche, zwarte japon en dito sequah-hoed. Aan
hem die inlichtingen verstrekt, welke tol ont
dekking van haar verblijfplaats leiden, zal f25
belooning worden uitgereikt.
Zich te vervoegen bij den commissaris van
politie te Schiedam.
Hedenmorgen te 8'A uur ongeveer werd op
de Hoogstraat de 6-jarige Neellje Brumhef aan
gereden door een melkwagen, waarvan de
bestuurder onbekend is gebleven. liet meisje
is daarbij gevallen en werd verwond aan
rechterhand en linkerzijde van het hoofd. Zij
is bij den apotheker, den heer Gouka, binnen
gebracht en geholpen, vanwaar zij naar het R. K,
Weeshuis, waar zij thuis behoort, is overgebracht.
Nabij de pont over de Noordvestgracht viel
hedenmorgen liet dochtertje van Oostrum te
water. Gelukkig kon zij dadelijk worden op
het droge geholpen door een in de nabijheid
zijnden jongen.
Hedenmiddag te 2 uur viel een leerling der
broederschool in de Nieuwe Haven. Door een
vooi bijganger was hij weder spoedig op het
droge geholpen.
BURGERLIJKE STAND
Geboren
7 Jan. Pieter, zoon van P. de Mos en M.
Zuidinulder Bakker, Oversch. straat. Simon,
zoon van J. H. Engels en J. C. Witberg, Singel.
8 Jan. Arij, zoon van F. van Deursen en
C. Polderman, Oosterstraat.
9 Jan. Bernardus Carolus Antonius, zoon van
C. Gunnewegh en M. Wever, Wcstveit.
Overleden
9 Jan. Maria Kooyman, oud 65 jaar, echtg.
van J. Brussaard, Nieuwsiitht M. Johanna
Geertruida Cornelia Huihoven, oud 12 dagen,
Weslmolenstraat
BURGERLIJKE STAND.
Geboren
10 Jan, Pieter, zoon van D. Bos en J. de Neef,
Oed. Biersloot. 10 Sophia Gijsbertha, dochter
van P. Kramer en G. Pypers, Fendrachtstraat.
Overleden
8 Jan. Liedewij de Koning, oud 73 jaar, wed.
van J. van der Ster, Havenstraat.
De heer Coenen was ook jaren lang kapelmeester I
der dd. schutterij te Amsterdam. De overledene was
ridder van de Eikenkroon. 5
Te Amsterdam is gisteravond overleden de heer J.
M. Coenen, die als' componist en orkestdirectcur
jarenlang to Amsterdam een welbekenden naam had
Op 28 Januari 1825 te 's-Gravcnbage geboren,
werd hij, na aan de Koninklijke Muziekschool aldaar
te zijn opgeleid, lid der hofkapel van koning Wil
lem I en later van koning Willem H. In 1851 werd
hij benoemd tot orkestdirecteur in den schouwburg
Van Lier welke plaats hij in 1856 verwisselde met
orkestdirecteur aan den Stadsschouwburg. In hetzelf
de jaar werd hij, na den dood van Van Bree, be
noemd tot orkestdireeteur der concerten van de
Maatschappij „Felix Meritis" een betrekking door
hem vervuld tot 1865, toen Verhuist hem als zoo
danig verving, en hij zelf overging naar het Paleis
voor Volksvlijt.
Tot zijn voornaamste werken moeten gerekend
worden een ouverture «Floris V", door de „Maat
schappij tot bevordering der Toonkunst" bekroond,
evenals zijn cantate „Ada van Holland". Later com
poneerde hy o.a. zijn opera „Bertha en Siegfried",
waarvan vele gedeelten meermalen op concerten ten
gehoore werden gebracht.
Op de voor het jaar 1898 door Teylers Godgeleerd
Genootschap uitgeschreven prijsvraag:
„Ecne critische verhandeling over de historische
„gegevens voor de geschiedenis der Christelijke ge
„meente te Rome tot omstreeks 150 jaren na Christy"
zijn geene antwoorden ingekomen.
Het O. M. bij dearrondissements-rechtbankteBot.
terdam requireerde heden 1 maand gevangenisstraf
tegen T. v. d. W., 21 jaar oud, zeevisscher te
Vlaardingen, wegens mishandeling op 21 November
met een mes, van Ario de Heer, dien hij in den hals
sneed.
Beroepen: te Heinkenszand, W. G. van Doorne
W.K.Jz. te Over- en Neder-Asselt. - Te Stavenisse.
H. J. van Booijen, cand. te Ridderkerk. Te Cort-
gene, J. B. van Kooij te IJzendoorn (bij Tiel).
Aangenomen: naar Goedereede, door J. M
Lammers, cand. te Leiden. Naar Sas van Gent
c. a., door H. Akersloot van Houten Roos, cand. te
Brcnkeien.
Bedankt: voor Mijnsheercnland, door K. Ver
hagen te Zuilen.
Op 1 Januari jl. waren bij de Ned. Herv. Kerb
288 predikantsplaatsen vacant, of 24 minder dan op
1 Januari 1898, alsin Gelderland 18, Zuid-BUland
48, Noord-Holland 33, Zeeland 33, Utrecht 13, Fries
land 51, Overijsel 14, Groningen 37. Noord-Brabant
21, Limburg 5 en Drente 11 plaatsen.
Evaho. Luth. Kerk.
Beroepen: To Maastricht, H. J. LomanW.Fz.
te Bergen op Zoom.
Laoer Ouderwijs.
Hot hoofdbestuur van den Bond van Nederland-
sche Onderwijzers, bestaande nit de heeren G. Severijo
Ph. van der Vos, H. Derksen en Th. M. Ketelaar!
allen te Amsterdam, J. Lauerman te Steemvijk, 31.
vau den Brand te Aruhem, J. E. Wassenaar te
's-Gravenhage, W. Langebeekc te Botterdam, ca JL
C. J. H. Cranierns te Breda, heeft zijn mandaat ter
beschikking gesteld van de leden, met het oog op
de geheel gewijzigde manier van verkiezing.
Voor de nieuwe verkiezing is het land in zes
districten verdeeld: t. w. district I, Friesland eo
Groningendistrict H, Drenthe en Overijssel;
district III, Gelderland en Utrecht; district IV,
Noord- en Zuid-Holland buiten Amsterdamdistrict V
Zeeland, Noord-Brabant en Limburg en district VI,
Amsterdam voor 4 hoofdbestuurders.
Afdeelingen of groepen van ten minste 20 leden
worden uitgenoodigd vóór 1 Februari candidaten voor
de negen hoofdbestuurders bij den algemeenen secre
taris op te geven.
De stemming moest plaats hebben vóór 1 April,
do herstemming vóór 1 Mei.
De onderwijzer J. F. Pruim, te Arnhem, die om
de bekende reden niet tot een hoogere klasse be
vorderd werd, zal door zijn niet-bevordening geen
financieele schade lijden, daar hij door de weerstans-
kas van den Bond van Nederlandsche onderwijzers
gesteund zal worden.
I
Krankzinnig geworden,
'In October werden d de Bredasche lecht-
bank een drietal personen wegens kerkroof le
Roozendaal tot gevangenisstraf veroordeeld.
Een hunner, die tot vier jaar veroordeeld was,
is in de cellulaire gevangenis te Breda krank
zinnig geworden eu hedenmiddag door de rijks-
veldwacht naar liet Rijkskrankzinnigengesticht
te Medemblik overgebracht. De man leed aan
hevige zenuwaandoeningen.
Ken paniek je.
In den Hollandschen schouwburg in de Plan
tage te Amsterdam ontstond Zondagavond,
tijdens de voorstelling van Ghetto, een paniekje,
dat gelukkig bedwongen werd.
Tegen het einde der voorstelling rook men
opeens een vrij sterke brandlucht. Onmiddellijk
natuurlyk een paar menschen, die zenuwachtig
werden en opstonden om heen te gaan. Dit
voorbeeld werkte aanstekelijk, zoodat er een
oogenblik van sauve qui peut dreigde te ont
staan.
Gelukkig waren er meer kalme dan zenuw
achtige menschen, en het geroep van «zitten
blijven" bracht enkele wijfelaars van hun plan
om heen te gaan, terug, terwyl de omstandig
heid, dat de acteurs, na een paar minuten ge
wacht te hebben, gewoon doorspeelden, zeerr
kalmeerend werkte. Trouwens zoolang het maar-
brandlucht blijft, is het gevaar nog niet groot.
Toch hadden een aantal personen van de nood-
deuren gebruikgemaakt, om «het lijf te bergen".
Na afloop der voorstelling bleek (althans zoo
vertelde men,) dat de verf van het souffleurs
hok geblakerd was omdat er een lampekapje
in brand was geraakt (»U. D".)
Maatschappij Zeeland"
De maatschappij «Zeeland" zond ons haar
gebruikelijke winterdienstregeling in Duilsch
en Engelseh ook is een kleine uitgaaf in het
Nederlandsch verkrijgbaar.
bi
bi
i
'i
SC
lr
r
Wijnoogst in Frankrijk.
De wijngaarden in Frankrijk zijn in het vo
rig jaar met 17582 hectaren, of 1 vermeer
derd. De opbrengst is echter 68,000 hectoliter
minder dan in 1897 geweest en 12.4 mLUioen
minder dan in 1896 (995,000 HL. beneden het
gemiddelde van 1888/97). Van de 32.3 milHoeBi
HL. hadden 28.5 minder dan 11 alcohol. Ia
de departementen Herault en Audè, die he®
meest opleveren, was de oogst 40 a 50 min*
der; in Gironde dat alsdan volgt, 50 meer
b £-1 M, i
