52"e jaargang.
Donderdag 16 Februari 1899.
N°. 9861.
Strijdige Werelden.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen»
UITGEVER: H. J. C. ROELANTS.
WEER ECHT LIBERAAL.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Toekoe Oemar.
Bij de Nederlandsche Handelmaat
schappij te Amsterdam is heden het
volgende telegram ontvangen:
„Er loopt een gerucht dat Toekoe
Oemar gesneuveld of zwaar gewond is.'?
Ajsoxsemestspbïjs voor Schiedam, per kwartaal 0.90
omliggende plaatsen, p. kwart. -1.05
franco per post, p. kwartaal. - 1.30
Afzonderlijke nommers- 0.02
BUREAUBOTËRSTRAAT ÏO. Telephoon ICo. 123-
URA1T.
AjoTEMBjrrmrwjsvan 1—6 gewone regels met inbe
grip van eene Courantf 0.53
Iedere gewone regel meer- 0.10
Bij abonnement wordt korting verleend.
Pe jStandaard" vertelt hoe in een dorp in
Groningen de lagere bevolking izich al de
moeite, die van Houten's kieswet voorschrijft,
getroostte" om als loonkiezer op de lijst te
komen. In 1897 was de werkmansstand daar
dan ook tamelijk sterk op die lijst vertegen
woordigd. »Doch wat" aldus vervolgt het
blad van dr. Kuyper »wat deed nu de libe
rale gemeenteraad 1"
ïMet bekwamen spoed bracht hij de aldus
op de kiezerslijst geplaatsten, van die lijst op
bet belasting-kohier voor den hoofdelijken om
slag over, met een geschat inkomen van f 300."
Let wel:,dit gruwelijke feit werd bedreven
door eenen liberalen gemeenteraaddr.
Kuyper wijst hier nog eens extra op, als hij even
later laat volgen:
ïlets wat dan nog harder wordt, zoo ge
weet dat de liberale heeren u dit aandoen
omdat ge u als kiezer opgaaft."
Wij bekennen, dat we het standpunt van dezen
anti-revolulionnairen staatsman in deze niet
begrypen.
Want niet wordt afgekeurd, dat lieden die
maar f300 verdienen al in eene directe belasting
kunnen worden betrokken, maar wel dat waar
zoodanige belasting van gemeentewege nu een
maal bestaat, er ook de hand aan wordt ge
houden: eer een revolutionnair dan een anti-
revolutionnair standpunt.
Wij gaan dit echter voorbij als ook het
dolzinnige verwijt aan liberaal adres gericht,
overmits dit geheel buiten de orde is.
Het overtreden van verordeningen en wetten
is evenmin aan anti-revolutionnairen als aan
liberalen gemeen, al wordt dit hier ook ge-
leeraard.
Maar de zaak zelve raakt ons.
En dan willen wij hier verklaard hebben, dat
geen electorale overwegingen moge» dringen fot
het verlaten van den gerechten weg en dat wie
rechtens in de belasting valt, daar ook rechtens
in behoort aangeslagen.
En nu weten wij wel, dat voor menschen met
een ruim geweten de rijks- en gemeentelijke
schatkist een quantité négligeaile is, maar niet
hadden wij vermoed, dat een anti-revolution-
nair staatsman die stelling zou verdedigen.
Den Keizer wat des Keizers is!
Hetzg men dan libeiaal of anti-revolutionnair
of katholiek is.
Algemeen overzicht.
SCHIEDAM, 15 Februari '99.
Of men wil of niet, telkens weer, dag na
dag, trekt Frankrijk ouze blikken tot zich.
't Valt niet te ontkennen ze is zoo langzamer
hand heel vervelend geworden, dieznak-Dreyfu«;
maar in haar ontwikkeling uit zich het vei loop
der crisis die Frankrgk doormaakt, en daarom
moet men zich telkens weer afvragenHoe
gaat 't in Frankrgk? Wat zijn de nieuwste
berichten
Doort
IDA BOY-ED.
39)
Hij was niet goed in staat, zijn gedachten, bij
ellcaor te houden. Eon onbestemd, ongelukkig
gevoel drukte hem, en met moeite begon lnj
zich met pijnlijke nauwgezetheid al de dagen
voor den geest te roepen die hij met Martina
had doorgebracht.
En rijn herinnering vond bij eiken, dag de een
of andere uitlating van Mariana, dlie zijn ge
voed, zijn smaak, zijn begrip van zedelijkbp.d.
van maatschappelijke betamelijkheid onaange-
araam of ten minste vreemd liad aangedaan.
Hij moest enkennen, en hij erkende het ook,
dait in haar veel, ja alles heel, heel anders was
idan hij rich vroeger had. voorgesteld van liet
meisje dat hij eens tot vrouw zou Mezen.
Hij had rich voor de vrouw zijner keuze een
andere opvoeding, een andere familie, «en an
dere natuur voorgesteld.
Zonder zichzelf te ontzien bakende hij na
Martina was van een grover maaiksieli En tege
lijk ook van een zeer krachtig. In haar was
niets weaMends, onzekers, gissends; neen, zij
was volkomen zelker van en volkomen tevreden
met zich zelve en vermoedde geenszins dait er
Dat de crisis die het Fransche volk door
maakt, zeer ernstig is, blijkt uit de nauwkeurige
beschouwing der jongste gebeurtenissen.
Laat ons zien hoe het met de zaak-Dreyfus
is gesteld.
De strafkamer heeft haar onderzoek gesloten,
en de zaak verkeert nu in eeo staat van wijzen.
De resultaten van het onderzoek zijn door Loew
aan deo procureur-generaal Mannu verzonden
die, na onderzoek van het dossier, requisitoir
zal nemen. Concludeert Manau ten gunste der
herziening van het vonnis, dan keert de zaak
terug naar het Hof en wei, indien het regee-
ringsontwerp ook door den Senaat wordt goed
gekeurd, voor de vereenigde kamers. De eerste-
voorziiter Mazeau wijst dan een rapporteur aan.
Theoretisch gesproken, maakt het geen ver
schil of de strafkamer dan wel hetgeheele Hot
ten slotte de zaak berecht. Maar de bladen der
revisionisten zijn wantrouwend, misschien wel
het meest omdat de bladen van den generalea
staf zich zoo kalm houden.
»Men behoeft zich geen illusie meer te maken
ten aanzien van de intrigue waartoe Dupuy
zich heeft geleend", zegt de sïud. Beige", en
het blad spreekt in die woorden de meening
tan velen uit, dat de zaak aan de stiafkamer
moest ontnomen worden, omdat de revisie van
het proces van 1891 voor een groot aantal
generaals en hooggeplaatste officieren verplette
rend zou zijn.
Want het door de strafkamer gevoerde
onderzoek wij laten de aanhangers der revisie
aan het woord zou een reusachtig schan
daal hebben verwekt, dat volgens sommige
politieke personen tot iederen prijs moest ver
meden worden. Daarom moest het onderzoek
belemmerd, ten einde dit te bereiken moesten
de rechters die het onderzoek leidden, in een
slecht daglicht gesteld worden. Daarom heeft
de regeeririg ook om meester te blijven van de
compromitteerende stukken, zelf de zorg voor
het drukken van het dossier der enquête op
zich genomen.
Een ander bewijs,van wantrouwen leveitde
ïSiécle". Het blad verzekert dat de miuister
van oorlog De Freycinet in een der laatste
vergaderingen van den ministerraad heeft mede
gedeeld dat een aantal generaais afgesptofeen
hadden collectief ontslag te nemen, indien de
zaak-Dreyfus niet onttrokken werd aan de sti af-
kamer. Dit dreigement zou een der voornaamste
redenen zjjn geweest van de indiening van het
bekende ontwerp.
Het is moeilijk te beoordeelen of dit wan
trouwen gewettigd is.
Dat de regeering in zake het drukken van liet
dossier van het aanvullend onderzoek niet te
goeder trouw zou zijn, wordt oulkend dooi
de joPetit Bleu", die uit Parys verneemt dat deze
quaestie in gemeen overleg is geregeld door den
minister van justitie, den eerste-voorzilter van
en de procureur-generaal bij het Hof vanCassatie.
Dat de laatste zijn ontslag zou nemen, indien
de Senaat het regeerings-ontwerp goedkeurt,
wordt door de »Liberté'- categorisch tegenge
sproken. Manau zou zelfs reeds bezig zijn aan
zijn requisitoir.
een fijner, edeler soort vrouwelijkheid, kon be
staan.
Guy drukte zijn voorhoofd dieper in liet
kussen.
Hij ademde zwaar.
In reusachtige letters rees de vraag voor hem
op: Kan ik mat dit meisje op waar geluk
hopen
Diep in zijn binnenste waarschuwdfo een
stem: Nooit, nooit!
Maar tegelijk flitste de gedachte door zijn
breinDam zou ik haar moeten, prijs geven
Zijn hart begon lievig te (kloppen.in zijn
hoofd was een dreunend gedruisch. De ontzag
lijke opgewondenheid beroofde hem bijna van
zijn bezinning.
Maar.toen kwamen met angstwekkende snel
heid allerlei medelijdende gedachten, bij hem
op. 'tWas heel gek; Martina scheen hem een
beklaagde toe, due hij te hard bejegende.
Kon zij het lielpen dat rij bij dlaze ouders was
opgegroeid 1 Een ruwe moeder kam de ziel harer
dochter niet plooien, zoodat rij een fijn,
tecr-besmaard instrument wordt. Hoe kon Mar
tina weten, dat ar een hooge opvatting bestond
vam allerlei vraagstukken des levens, terwijl zij
altijd alleen de eene, ledij'k getinte opvatting
had Ieereas kennen? Hoe kon Martina een af
keer liebbem van frivole, dubbelzinnige gesprek
ken, wanneer rij die sinds jaren ate iets gewoons
en iets geoorloofds had gehoord?
Zeker, men behoefde een vrouw met Marei-
Zeer gewettigd schqnt intusschen het wan
trouwen dat het vreemde optreden van den
Bond voor het Fran«ehe Vaderland heelt gewekt.
De Bond heeft de leziog van Jules Lemaitre
over de zaak Dreyfus laten drukken en die toe
gezonden aan alle officieien. met het verzoek
een daai-bij gevoegde betuiging van adhaesie
geteckend leiug te zenden.
Dit alles zou niet de vermelding waard zijn,
indien er niet bijgevoegd werd de verzekering
dat de namen der officieren niet zuüen gepu
bliceerd worden, om er niet het karakter eener
betooging aan te geven. De Bond verklaart er
prijs op te stellen alleen te weten dat de offi
cieren het streven van den Bond toejuichen.
Die geheimzinnigheid doet denken aan een
samenzwering, wordt niet ten onrechte opge-
meikt, en Reinach vraagt its de «Siècle" of
liet niet een gevaar is voor de Republiek, wan
neer dergelijke manoeuvres worden toegelaten.
Nieuwe feiten en gebeurtenissen doen zich
gelukkig weinig meer voor. Men heeft het
valsclie schiijsen, bevattende aantijgingen tegen
den raadsheer Dumas, waarvan Quesnay de
Beaurepaire heeft gebruik gemaakt, eo dat wel
licht zekeren invloed zal doen gelden op de
houding van sommige senatoren, niet zoo gioot
echter dat liet ontwerp der regeering zal wor
den afgewezpn.
Een nieuwe gebeurtenis woidt ook uit Belley
gemeld. Er zou een moordaanslag zijn gepleegd,
met de bedoeling papieren te stellen, op Hegier,
den man die onlangs beweerde een door Reinach
verscheurden en voor dezen compromiiteerenden
brief te hebben gevondpn. Te Belley zelf geloo-
ven sommigen dat Hegier zich zelf een ver
wonding heeft toegebracht o:n aldus te kunnen
niotiveeren waarom de bewuste brief niet iti
zijn bezit is.
De correspondent der sDaily Telegraph" te
Cayenne heeft een onderhoud gehad met den
president van het Hof, na diens terugkomst van
liet Duivelseiland.
De president wilde alleen loslaten dat Drey
fus geweigerd heeft te antwoorden op de vragen
van Imt Hof van Cassatie; hij had zich beklaagd
dat zijn antwoorden op de eer.-te vragenlijst
onjuist waren oveigebracht. Bijzonderheden
wiide de lechter niet mededeelenhjj ver
klaarde echter dat de heldere en nauwkeurige
antwoorden van Dreyfus licht hadden verspreid
in de zaak. Dreyfus is volmaakt gezond. De
bladen te Cayenne zeggen dat tot zjjn terugkeer
naar het vadeilnnd besloten is, maar dat dit
geheim wordt gehouden.
(Gemengde SledcdecUngen,
In liet Pruisische Huis van Afgevaardigden
stond gisteren de verkiezing van het bun au
op de agenda.
De i echterzgde stolde voor Von Kröcher bij
acclamatie tot voorzitter te herkiezen. Langer-
hans van de vrijzinnige volkspartij ei-chte echter
stemming. Von Kiöcher werd met 251 van de
295 stemmen herkozenVon Kollet' kreeg 27
stemmen, Von Riepeuliausen 1acht blanco.
na's verstand en met liaor instinct voor schoon
heid en elegantie slechts op esn anderen. bodem
over te planten, en een andere verzorging zou
ook andere vruchten voortbrengen.
Met. pijnlijken angst zocht Guy naar allerlei
bewijzen voor haar vatbaarheid voor ontwikke
ling. hoe spoedig was Martina's smaak bijv.
niet verbeterd, toen hot de inrichting 'hunner
woning gold; met hoeveel liefderijke inscliik-
kelijkheid had rij rich dadelijk aan zijn zijde
geschaard, toen een engagement van zijn schoon
moeder aan een H amburgscliea schouwburg
hem den schrik om hot hart deed slaan.
En rij had hem lief! Zij bemiiute hom met
een vurige liefde.
Had zij niet aan heon do vooifeur gegeven
onder da velen die haar het uof hadden ge
maakt? Hij daioht aan de drie of vier mannen
van wier ernstige bedoelingen zoowel Martina
zelve als ook haar moeder hem tóUcens weer had
den verteld. Martina, had zooveel betere par
tijen kunnen doen dan hij was, wiens gehe-ele
toekomst op zijn talent berustte.
En Kefcfe is de beate leermeesteres en de be.de
leerlinge tevens.
Wanneer hij meer ronduit en onomwonden
dan tot nu toe Martina, er opmerkzaam op
maakte, wanneer haar woorden of haar opvat
tingen hem minder neb toeschenen?
Dat was ongetwijfeld zijn plicht, niet het
minst jegens haar zelve.
Hij nam zich voor, dat voortaan te doen.
De ondervoorzitters Von Heereman en Krause
werden bij acclamatie herkozen.
Volgens de ïOstdeutsclie Rundschau" is aan
een aantal politieagenten te Weenen het toe
zicht opgedragen op de vreemde dagbladen,
vooral de Duitsche, in de cafés, ten einde de
autoriteiten op de hoogte kunnen houden van
tendentieuze artikelen.
De uitslag der onderhandelingen met de oppo
sitie in Hongarije, zal vermoedelijk zijn dat deze
den strijd veiliest. Zij wil niet toesteimnmen in
een verscherping van hot reglement der Kamer
aan welken eisch de regeeiing vasthoudt. Zoo
als de zaak nu staat, is het waarschijnlijk dat
Banfly aan het bewind blijft.
Rochefort en Max Régis zijn gisteren naar
Frankrijk teruggekeerd.
In de Spaansclie Cortez zal de Phiiippijnsche
quaestie in den vorm eener motie ter tafel
worden gebracht. Onmiddellijk na aanneming
dier motie, zat de Regentes het vredesverdrag
onderteekenen.
Daarna komt in de Coitez de verantwoor
delijkheid der regeering voor den oorlog in be
handeling. De regeering rekent op een meer
derheid.
De aan de Grieksche grenzen staande Tnrk-
sche tioepen worden naar Midden-Macedonië
gedirigeerd, met bestemming om daar te blij
ven, zoolang er vrees bestaat voor onlusten.
Naar de »Morning Post" uit Rome verneemt,
zijn de betrekkingen tusschen Engeland en
Abes-ynië weder zeer gespannen.
Dag en nacht wordt er gewerkt aan de
vestingwerken van Port-Arthur. De Russen
leggen om de haven een keten van forten aan.
Volgens de laatste berichten van de Philip-
pijnen trekt Aguinaldo zijn strijdkrachten samen.
Hij" heeft nu 30.000 man onder zjjn bevelen
en kan er nog 12.ÖC0 bgvoegen.
Geneiaal Otis hoopt dat Aguinaldo zijn leger
zoo sterk mogelijk maakt om aldus met één
slag hel verzet te kunnen breken.
Algemeen Nederlzmlsch Werklieden-Verbond.
Het Algemeen NedeHaruhch Weikliedeti-
Verbond houdt zgne algemeene vergadering op
den 2en en 3en April (Panschdagen') in het
gebouw tan den Amsterdamschen Werkmans
bond, Singel 530 te A-nsterdarn, In deze ver
gadering zuilen vijftien voorstellen worden be
handeld, terwijl voorts eene vei kiezing moet
Maar daar kwam weer een waarschuwende ge
dachte aan zijn hart Moppen met dte vraag
„Is Maitina. nog wel jong genoeg om zich-
zelve te veranderen?"
Alleen op een. jongen boom kaai men met suc
ces enten.
Alleen kleine boomen met dunne wortels kan
men verplanten.
Bestaat men het waagstuk, een reeds tot
kracht gekomen boom te verplanten, dan geeft
men aan rijn wijd uitgespreide wortels dia aard
klomp mee waaruit rij hun voedsel zogen.
Het bonzen van zijn liart, dat onder al die
vergoeiij kende gedachten tot bedauw, was ge
komen, begon met nieuwe kracht. Guy bracht
zijn gebalde vuist naar rijn mond en drukte
dio tegen rijn lippen.
„Laat af van haar!" waarschuwde zijn ver
stond. „Laat af van haar!"
Al wat Charlotte hem had gezegd, kwam
hem, woord voor woord, weer in die gedachte-
En die herinnering maakte eon. nieuw gevoel in
hem wakker. Charlotte en Baumedster waren er
zeker niet de menschen naar om con ten doode
gewonde, een ontnuchterde met domme genoeg
doening tee te roepenD'ait hebben, we dadelijk
wel gedacht1 Het moest immers wel zoo gaan
Cod'dank, dat je weer vrij bent.
Wordt vervolgd.)