No. 9888.
Bit raar Bestaat uil BRIE jlaam
Eerste Blad.
52"" Jaargang.
Zondagj19 en Maandag 20 Maart 1899.
Strijdige Werelden.
Tan de Makelaars en den Bran-
dersbond en de Beurs-
coininissic.
HU1TEXLA.NI).
SCHIEDAMSCHE COURANT.
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaalVoor S c h i e d a m en Vlaai-dingen fl. 1.23. Franco
per post fl. 1-05.
Prijs per weekVoor Schiedam en V laar dingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen wedden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur
aan het bureau bezorgd zijn.
BureauBoiersf raat 68.
fllundWhtuii
Prijs der Advertentiën: \an 17 regels 90 cents; iedere regel
meer 12 >'2 cents. Reclames 00 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
A d v e r t e n t i n bij abonnement, oj) voordeelige voorwaarden. Tarieven hier
van zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden
zoogenaamde Itleine aUrerlenl ii'n opgenomen tot den prijs van 40 cents
per advcitcntie, bij ooi uitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intere. Telefoon Xo. 123.
BURGEMEESTER FN WETHOUDERS
ian SOUJEDAM zijn voornemens op
30 Maart a.s. 's middags 2 uur ten Raad
huize aldaar m het openlaar aan te besteden .-
liet Tcrnlenwen van een gedeelte bazahen
kaaimuur aan de Nieuwe Haven te
Schiedam.
Aanwijzing ter plaatje op 28 .Haart v.m.
11 uur.
Bestek en teeknning liggen ter inzage op
de Stadstimmerweri.
Bet bestek is a 10.25 veikujgbaai ter
gemeente-secielaiie.
Wij willlen ons niet ontveiuzen, dat men
bij het overigen? loffelijk streven om eindelijk
hier ter stede te komen tot eene officieele
noteering van den moutwijn, de waarde der
dagbladpers voor de zooveelste maal weer
heeft onderschat.
Men heeft gemeend, dat men er was, wan
neer men maar eiken dag door eene officieele
commissie de limieten, waartusschen ge
handeld werd, deed constateeren, terwijl de
arbeid dan eigenlijk eerst begint.
Want wat nut heeft het of men al eene
noteering van autoriteitswege bezit, wanneer
diegenen, voor wie in de eerste plaats die
noteering werd in het leven geroepen, daar
van onkundig blijven of, wat even verkeerd
is, door allerlei nevennoteeringen op een
dwaalspoor worden geleid.
Thans geschiedt dit. Men kun sedert eenige
dagen in de bladen, die gewoon zijn regard
te slaan op onzen moutwijnhandel, nevens
de beide oude noteeringen, een derde vin
den, de officieele, de eenige juiste, zonder
dat uit iets blijkt, dat dit nu de noteering
bij uitstek is, terwijl men voorts van de wel
willendheid der dagbladcorrespondenten af
hankelijk werd gesteld, die natuurlijk de
vrijheid hebben, te melden wat hun goed
dunkt.
Wij zeiden in den aanvang, dat men ook
in dit geval weer, de waarde der dagblad
pers had miskend. Immers in stede van die
bladen, die er belang bij hebben, officieel
aan te schrijven, dat van nu voortaan slechts
de opgave der Beurscommissie waarde heeft,
in stede van te bedenken, dat niet voor
Schiedam allereerst, maar wel voor »de pro
vincie" eene goede noteering van gewicht
DOOR
IDA BOY-ED.
66)
Zij liet zich op een stoel neervallen en
weende. Kaatje stond er bij en voelde zich
ongelukkig. Riet tranen in de oogen stot
terde zij
„Ik wou maar zeggen ui. voorzichtig
heid om u te waarschuwen.'
„En bedenk je dan niet dat je zoo'n fat
soenlijken, ijverigen en bescheiden man als
mijnheer Kalkowski van lage berekeningen
beschuldigt 1" zei Salvatrix, die nog niet
verteederd was.
„Vergeeft u me maar, juffrouw. Dat wil
de ik nu ook niet bepaald zeggen. Hij is
verliefd op de juffrouw, dat kan men wel
merken. Maar ik bedoel, dat het van zoo
veel belang is dat niet alleen de harten,
maar ook de portemonnaies bij elkaar pas
sen."
Onwillekeurig zei Salvatrix„Mijn moe
der was ook rijker dan mijn vader."
„Maar mijnheer had een hooge positie en
fen groot salaris," riep Kaatje uit, ijverig
ln de weer om haar meesteres te behoeden
voor een vergelijking met Kalkowski, „en
die schilder heeft geen vast inkomen."
Salvatrix bemerkte dat zij hard op weg
was geweest om zich met Kaatje op een ge
sprek over de zaak in te laten.
„"Zwijg nu maar," zeide zij wrevelig, en
;zli bloosde weer.
v' -? Het hoofd vol gedachten, eenigszins ver-
ging zij naar beneden. Zij was over-
dat Kaatje niets dan dwaasheden had
is, en het mitsdien er op aan komt, daar
voor juiste mededeeling te zorgen, heeft men
zijn kracht geconcentreerd op Schiedam waar
ook het onmondige kind, om inet Homerus
te spreken, u den weg kan wijzen in den
moutwijndoolhof.
In Amsterdam he rit inen een «Officieele
Prijscourant der Effecten", die ter Beurze-
verhandeld worden. Die gaat uit van de
«Vereeniging voor den Effectenhandel". Eiken
middag leest een der commissarissen de
effectenlijst af en vult in de hoogste en laag
ste koersen, waarin handel gedreven is. Mis
leiding is ongeveer uitgesloten door de vveder-
beetige controle der makelaars. Aan een
finantieel bureau is het recht verpacht om
de prijscourant, die aldus officieel tot stand
kwam te publiceeren en aan de bladen te
verstrekken. Een welingelicht blad doet zich
die. lijst tegen een vaststaand tarief toekomen,
per telegraaf of telephoon, in grooter of klei
ner volume.
Aldus luidde men ook hier moeten te werk
gaan de Beurseomini-sie had aan een ge
gadigde het recht kunnen geven en de ver
plichting opleggen, hetzij tegen vergoeding,
hetzij togen retributie, de officieele noieermg
te publiceeren. De pachter had zich dus tot
de bladen en verdere liefhebbers kunnen
wenden om tegen eeri door de Beurscom
missie vastgesteld tarief, dagelijks de noodige
opgaven te verstrekken. Ook had de Beurs
commissie een klerk kunnen aanstellen en
zelve met de bladen in onderhandeling treden.
En gelijk men aan de Effectenbeurs eene
rubriek sniet officieel" kent, zoo bad men
ook aan de mout wijnbeurs eene niet offici
eele noteering kunnen geven voor den Brari-
dersbond en de makelaars, mits het duidelijk
uitkwam, dat deze noteering slechts eene
particuliere was.
Thans stellen beéodigde makelaars eene
noteering vast, die geheel afwijkt van die,
welke naar hun eigen opgaven door de Beurs
commissie wordt gegeven. Daarin zii iets,
laten wij het zacht noemen, iets vieenuls.
Wij verstaan het niet dat een nog wei be-
ëedigd man op hetzelfde oogenbiik zegt zes
en zeven.
Toen van oveiheidswege de verplichting
tot het doen der bedoelde o|igave aan de
makelaars werd voorgeschreven, had men
daarmede een doel. Aan mingewenschte piac-
tijken, die het belang onzer industrie slechts
kondrii schaden, wenschte men eeu einde te
maken. Welnu, men zette de tweede schrede
op dien weg en verbiede makelaars, krach
tens hun ambtseed eene andere noteering
te doen publiceeren dan die welke zij offi
cieel verstrekken. Eerst wanneer dit geschiedt
zal men buiten Schiedam weten waaraan
men zich te houden heeft.
Aan de redactiën der handeisrubrieken in
de pers buiten Schiedam, is men natuurlijk
niet volkomen op de hoogte van de trucs
gezegd. Vooral toen zij zeide dat Philip ver
liefd was.
Salvatrix had tot nu toe alleen in een
ziekenkamer-atmosfeer geleefd. Zij had
broers noch neven, die er haar aan gewend
hadden, met jonge mannen om te gaanzij
was niet in de gelegenheid geweest uit te
gaan, want haar vader worstelde reeds te
gen den naderenden dood toen zij zestien
jaren telde.
Zij had er dus niet de minste ervaring
van, hoe een man zieli gedraagt, wanneer
hij het hart eener vrouw poogt te winnen.
Noch uit eigen ervaring noch door anderen
gade te slaan, had zij tot die wetenschap
kunnen geraken.
RIaar op die punten had men ook geen
ervaring noodig, meende zij. Daarin deed
de stem van het liart zich hooren en riep
geluk of bitteren angst wakker.
Geen oogenbiik had zij in Philip's tegen
woordigheid iets anders gevoeld dan een
aangename, harmonische stemming, die de
uren voor haar even snel als rijk van in
houd deden voorbijgaan. Wanneer Philip
verliefd en daardoor niet onbevangen ware
geweest, dan zou zoo'n stemming immers
niet hebben kunnen ontstaan.
Zij dacht na over zijn houding. Die was
altijd zeer eerbiedig, zeer hartelijk geweest,
maar in geen enkel opzicht anders dan te
genover Charlotte.
Beneden in het salon waren reeds alle
gasten.bijeen. Charlotte was juist bezig uit
een te zetten hoe handig Philip de scheur
in het portret der overgrootmoeder had her
steld.
Bij het venster stond een schildersezel.
Het doek dat er op stond, was nog bedekt.
Eerst moest Salvatrix mijnheer Pehr-
brand senior en diens vrouw begroeten. Hij
van onzen moutwijnhandel. Slechts waar
door een officieel schrijven dei Beurscom-
mhrie, zoo mogelijk gecontrasigneerd door
burgemeester en wethouders, aan die red ic-
tiën de toestand uiteen wordt gezet, mag
men verwachten, dat binnenkort elke notee
ring, behalve de officieele verdwijnt, mits dan
tevens de weg gewezen worde, waar men
de juiste noteering, tegen eene vergoeding
der seinkosten en een klein honorarium, kan
erlangen
Nu wordt hier en daar nog gemeend, dat
ook aan de niet-Dfficieele noleeritigen nog
eenige waarde te hechten is, ja zelfs kwam
een brander ons dezer dagen zoggen, dat
wij «gerust" met het publiceeren der make-
laarsnotearing konden doorgaan, omdat «deze
nog wel goed was".
Wij willen onzerzijds inet het schrappen
van een der noteeringen wachten, tot men
ons, tegelijk met de andere bladen, officieel
verzoekt dit te doen. Slechts herhalen wij
onze klacht van den aanvang: men had hier
mede moeten beginnen, omdat niet Schiedam
in de eerste plaats, maar wat daarbuiten
ligt, belang heeft in een juiste en officieele
opgav e.
fcf*.e;ue«*« iivn tlchi.
SCHIEDARf, 18 Rfaart '99.
Gisteren zou eindelijk Joseph Fabre's
eenige malen uitgestelde interpellatie over
de verhouding van den Bond van het Fran-
sclie Vaderland tegenover dc officieren en
andere bonden m den Fransehen Senaat
plaats vinden. RIaar ook thans is de inter
pellatie niet afgeloopen. Fabrc werd in zijn
rede ongesteld, zoodat de interpellatie tot
Dinsdag werd uitgesteld.
Toch heeft de senator nog op verschillen
de punten van belang kunnen wijzen, ra
kende het optreden van zekere bonden, dat
m staat is een burgeroorlog voor te berei
den.
De interpellant verklaarde geen partij-po
litiek voor te staanmaar hij deed een be
roep op het gevoel van rechtvaardigheid en
de beproefde vaderlandsliefde der regecring.
De Bond van het Fransche Vaderland
speelt een politieke rol. Waarom heeft de
regeenng toegelaten dat de Bond de officie
ren trachtte te winnen, de Bond die zich de
eer toekent van een wet welke afgekeurd
wordt door velen die er voor hebben ge
stemd, omdat zij er toe gedwongen werden.
Fabrc wees op verschillende dagbladar
tikelen en redevoeringen van de hoofdman
nen van den Bond waaruit diens politiek
karakter blijkt, en op de belofte dat de na
men der toetredende officieren geheim zou
den worden gehouden, waarin hij zeer te
recht het bewijs zag van het bestaan van
een complot.
Heel wat officieren zijn toegetreden, wat
de interpellant zeer betreurde, en hij achtte
het per saldo mogelijk dat de beveiliging
van het vaderland die de Bond voorstaat,
in zich sluit de troonsbestijging van een pre-
was een groote, breede man zooals zijn zoon,
maar nog veel forscker gebouwd. Ilij hield
er een smallen ringbaard op na, droeg klei
ne vadermoorders en een zwart zijden hals
doek die vele malen stijf om den hals was
gewonden en van voren in een strik was
vastgemaakt. Zijn groot, gerond gelaat met
de fijne roode adertjes op de wangen straal
de van patriarchale vriendelijkheid. Rle-
vrouw Pehrbrand, in zware bruine zijde ge-
doscht, met een in paarlen gezette minia
tuur als broche aan de sluiting van hot
lialsboord, droeg het haar gladmen kon
op den eersten blik zien dat het valsch liaar
was. Kanten strikken, uitgaande van een
mutsje dat als een roos op de kruin van
haar hoofd troonde, hingen achter haar
ooren af. Mevrouw Pehrbrand was zeker
nooit mooi geweest; haar oogen stonden
critisck, en in haar mond zag men bij het
spreken alleen de dicht opeen staande on
dertanden, wat aan haar mond iets dier
lijks gaf.
Ook Guy en Martina waren er reedshij
gaf haar een arm, en zij hield in vroolijk
gebabbel Robert aan baar zijde. Zoo vorm
den die drie een afgezonderd groepje; bet
leek eenigszins opzettelijk.
Nu werd er plaats gemaakt, opdat Sal
vatrix naar den ezel kon gaan, waarnaast
Philip stond te wachten.
Nauwelijks zag Salvatrix den-jongen man
of, zich het gesprek over hem herinnerend,
bloosde zij sterk. Haar blozen ontging nie
mand.
Guy keek er met groote oogen naar. Hij
had een gevoel of hij geschrikt was. Wat
ging het hem aan, voor wien en om wien
Salvatrix bloosde. RIaar toch Philip was
wel een goede jongen, maar als het voor
werp der liefde van een zoo schoon en zoo
tendent met medewerking van Dérouiède
Nog herinnerde Fabre aan de belecdiging
van Loubot tijdens diens verkiezing.
De Bond heeft twee lagen, aldus vei-
volgde de senator ecu geestelijke en een
militaire laag. Hij protesteerde tegen dc in
menging der geestelijkheid m de politick,
en toen La Provost de Launay herinnerde
aan liet incident-Zadoc-Kahn, antwoordde
Fabre dat hij de berisping van den opper
rabbijn ook volkomen goedkeurde
Officieren moeten niet aan politiek doen,
meende hijwant daardoor zouden zij wel
eens geen rekening kunnen houden met dc
discipline en de tegenstanders worden van
hun superieuren. Het leger behoort aan het
vaderland, maar moet zich niet tot partij
verlagen. Spreker verbaasde er zich over
dat niemand dit den generaals die de ver
gadering van den Bond van het Fransche
Vaderland bijwoonden, of aan magistraten
als De Beaurepaire in herinnering had ge
bracht. Nog keurde hij het af dat generaal
Roget in een brief gesproken had van Dé-
roulèdc's edelmoedige, ridderlijke gevoelens
Ongesteldheid dwong hierop Fabre zijn
betoog af te breken.
De gelieele Duitsche pers slaakt een zucht
van verlichting over de afdoening der leger-
wet. Niemand, zelfs de radicalen en de so
ciaal-democraten met, is er rouwig om dat
een conflict vermeden, ontbinding van den
Rijksdag voorkomen is. Ook de conservatie
ve fiacties, die wellicht 't mmst bevreesd
waren voor nieuwe verkiezingen, verklaren
dat de 7000 man minder geen parlementair
conflict waard waren.
Zooals na eiken strijd stelt men thans de
vraag wie heeft gewonnen 1
De regeering heeft haar zin niet gekre
gen; do sterkte van het leger m t:jl vin
vrede is met 7000 man verminderd. Even
wel slechts voorloopig, en aan den anderen
kant heeft het centrum dc regeering het
rcclit gegeven binnen vijf jaar op de zaak
terug te komen, wanneer liet thans goedge
keurde cijfer onvoldoende blijkt.
De ,.Koln Ztg.", die gaarne de regvc mg
had zien winnen, spot met het oinirum
„Dr Lieber heeft zijn vermindering met
7000 man op papier gehandhaafd," zeg' het
blad, ,,d. w. z. liij is met onder het Cauui|ii
sche juk door gegaan, waarover hij re:"g"
dagen geleden sprakmaar hij heeft er niet
op tegen gehad dat men niet ver van drd
juk een andere poort oprichtte die ei u i
ook met als een triomfboog uitziet, mam
waar hij binnen afzienbaar tijdsverloop tooi
moet."
Ous dunkt dat het nationaal-liberalc or
gaan een belangrijken factor vergeet, 't Is
waar, het centrum lieeft de regecring het
recht gegeven alsnog met nadeie voorstellen
te komen. Het heeft beloofd die dan te
zullen overwegen. RIaar dat het dan zoo
maar naar de pijpen der regeering zal dan
sen, die belofte behelsde dr. Liebcr's
voorstel niet.
Zeker, het centrum zal de regeering later
misschien ter wille zijn. Maar dan zal de
leus der regeering moeten zijndn ut de^,
d. w. z. ik regeering geef u, centrum, in dil
ijk meisje kon men zich hem toch niet goed
oorstellen. Vluchtig voer de gedachte door
zijn brein: „Als ik vrij was en om den prijs
mocht kampen, dan zou ik een Plnlip wel
uit den zadel lichten." En toen dacht hij
weer: „Gekheid wat kan het mij sche
len."
Ook Philip had haar blozen gezien, en
liet maakte hem eenigszins verlegen. Hij be
wonderde Salvatrix' schoonheidhij koes
terde een diepe vereering voor haar goed
heid maar hij voelde zich op zoo'n groot en
afstand van haar als van een prinses onge
veer, op wie men daarom reeds geen gevaar
loopt verliefd te geraken, omdat de onmo
gelijkheid van haar te bezitten het hart
reeds bij voorbaat belet de begeerte naar
haar te laten opkomenom over haar blo
zen na te denken, er een verklaring voor te
vinden, daarvoor had hij nu geen tijd
„Ziehier," zei hij, en trok het witte doek
van de beeltenis van den heer Te Gempt.
Allen stonden daar zwijgend uit eerbied
voor dc aandoening der dochter. RIaar toen
warrelden de stemmen dooreen.
De oude Pehrbrand's, die den heer Te
Gempt goed hadden gekend, zeiden dat het
portret zeer goed geleek. Charlotte zeide
hetzelfde. Tante Wies verklaarde dat het
sprekend was. En eindelijk zei ook Salva
trix zacht
„Het gelijkt zeer goed. Ik dank u van
gansclier harte."
Zij reikte Philip de hand; hij drukte er
een kus op. Allen waren aangedaan. Vooral
mijnheer Pehrbrand, die veel aanleg had
voor aandoening. Hij snoot zich driftig den
neus.
„Mijn broer is een geniale jongen," zei
RIartina halfluid. Bevredigde ijdelheid deed
haar boezem zwellen, en op dit oogenbiik
of dat opzicht uw zingeef mij nu mijn
soldaatjes
Doe het zij, men is blij dat het dreigende
verkieznigsonucer is overgedreven. Donder
dagavond bleek dit duidelijk uit de opge
wekte stemming die ten huize van den mi
nister Poli biels ki heeiscbte, waar de leden
van den Rijksdag en de verdere politieke
wereld te gast waren. Prins von Hohen-
lolic, de rijkskanselier, werd daar van ver
schillende zijden gelukgewenscht met het
door zijn verzoenend optreden verkregen
resultaat.
Wij deelden gisteren mede hoe 400 Fin-
landers zich naar St Petersburg hebben be-
ge\en om tc trachten alsnog den Czaar te
bewegen, Finland niet aan handen en voe
ten geboeid over te leveren aan de wille
keur der Russische autoriteiten.
Hierin vindt de „Novoje Wremja" aan
leiding zich in een tender met een ernstige
waarschuwing te wenden tot de Finnen, die
volgens het blad gevaarlijk spel spelen. Zijn
zij zich wel bewust van de strekking van
hun daad, vraagt het, en het meent, dat het
optreden der Finsclic regeeringslichamen
niet anders kan worden uitgelegd dan als
een poging om politieke onlusten in het
laud uit te lokken.
Nu vreest Rusland zulke onlusten niet,
maar men mag niet vergeten dat de Fin-
sche politici Finland niet zijn. Het zou
wreed zijn, het land overgeleverd te laten
aan zulke politikasters, want niets dan el
lende en onheil zou daarvan het gevolg zijn.
En dreigend volgt daarachter„Luite
nant-generaal Schipow is tot medehelper
van den gouverneur-generaal benoemd."
Dat do „Nowoje Wremja" aldus spreekt,
is niet verwonderlijk. Den panslavisten is
de geringe zelfstandigheid die Finland se
dert eeu eeuw ongeveer zoo goed heeft ge
daan, reeds lang een doorn in het oog. Op
een leugen meer cn minder komt het niet
op aan, wanneer Finland maar van zijn
door de opeenvolgende czaren ook door
Czaar Nicolaas II bezworen vrijheid
wordt beroofd.
Niet waar is het, en alle berichten uit
andere dan uit Russische bron zijn het
daarover eetis, dat de Finsche regeering de
bevolkiug tot verzet tracht uit te lokken.
Integendeel, het gist onder de lagere bevol
king, en dc Finsche autoriteiten wagen nu
een laatste poging; zij wenden zich tot den
Czaar zelf, om te voorkomen dat het over
zijn gedoode vrijheid rouw dragende Fin
sche volk de hand opheffe tegen den reus
die liet met één slag kan verpletteren.
Of de deputatie wil zal hebben van haar
reis, mag betwijfeld worden. Aan den Czaar
hapert het niet; maar zelfs de machtige
Keizer aller Ruslanden is machteloos tegen
het drijven zijner omgeving.
Arm Finland I
Dc sombere berichten omtrent 's Pausen
gezondheid houden steeds aan.
De „Opinione" en de „Fanfulla" blijven
beweren dat de Paus zich zeer zwak voelt,
cn dat zijn toestand levendige bezorgdheid
inboezemt De „Opinione"' zegt dat de Hei
lige Vader flauwten heeft gehad, terwijl de
verheugde zij zich over Philip's aanwezig
heid.
Philip keek wrevelig naar haar om. Over
de artistieke waarde van zijn schilderij kon
den alleen Charlotte en Guv oordeelen. Zij
zagen dat het wel is waar sprekend gelij
kend was, maar gelijkend als een nuchtere,
beschilderde, goed getroffen photografie.
En zij zagen ook dat het heel netjes geschil
derd was maar meer ook niet.
„Het moet naar de tentoonstelling," riep
tante Wies in geestdrift.
„Neen," zei Philip. „Men kon het wel
eens afwijzen."
„Afwijzen?" riep tante Wies weer. „Het
jiortret van Konrad Peter Baumeister's
zwager? Dat kan niet."
„De persoon die afgebeeld is, geeft toch
niet den doorslag," merkte Philip op. „maar
de kunstwaarde van het schilderij. En eer
lijk gezegd, een portret dat naar een photo
grafie is gemaakt, moet al tan een eersten
kunstenaar zijn, wil het voor een kunst
werk doorgaan."
Guy riep lachend uit„Stel het maar ge
rust ten toon. Voor de keeren van het be
stuur geeft het toch den doorslag dat het
Konrad Peter Baumeister's zwager is. Van
kunst hebben die toch een bedroefd beetje
verstand."
„Neem me niet kwalijk, Guy, mijn jon
gen," zei mijnheer Pehrbrand geraakt. „In
het bestuur zitten alleen mannen uit de
eerste families. Die zullen er toch wel wat
van weten."
Maar Philip wist precies wat zijn werk
waard was.
„De beslissing is aan juffrouw Salvatrix.
Als zij het wensclit, wordt het schilderij ten
toongesteld."
(Wordt vervolgd
