BINNENLAND.
STADSNIEUWS.
YL A ARDIN GEN.
Ingezonden Medcdeelingen.
DE GEVAARLIJKE LEEFTIJD.
Rechtzaken.
Gemengd N i e uw s.
Laatste Nieuws.
Hall te New-York, is de groote tegenstan-
der vaa Bryan, den weisprekenden concur
rent van Me Kinley bij de laatste presi-
dentskeuze.
Croker en zijn partij-genoot Belmont had
den Bryan uitgenoodigd tot een feestmaal
op 13 April, den geboortedag van wijlen
Jefferson; maar Bryan bedankte voor de
uitnoodiging met de verklaring dat hij niet
wenschte te tafelen met mensclien die zich
niet hielden aan het partij-program van
Chicago. Belmont noemde hij ronduit een
slecht democraat, omdat deze niet vóór vrije
zilver-aanmunting is en zijn partij verraadt.
De kloof tusscheu de zilver- en de svund-
inoney-democraten wordt dus steeds bree
der, en de twijfelaars zijn in den laatstcn
tijd het meest geneigd over te gaan naar de
mannen van de „gezonde munt".
De mogelijkheid bestaat dus dat de strijd
in het volgend jaar niet zal loopen over de
imperialistische politiek van Mc Kinley,
wat niet aangenaam zou zijn voor den „Na
poleon van het Westen"', maar over het zil
ver. Niets zou meer naar den zin van den
President en diens aanhangers zijn. Want
daardoor zou de kans op do overwinning
voor de republikeinen, voor Mc Kinley, zoo
hij zich weder candidaat stelt, wel het
grootst zijn.
Het heet thans dat do repub 1 ikeinselic-
leiders besloten hebben, dat de President
een rondreis zal maken door de westelijke
en de midden-staten om te weten te komen
hoe het volk oordeelt over het republl-
keinsch bewind. Men kan dan, om aanhan
gers te winnen, rekening houden met de be
staande grieven. Vov popitli vox Dei.
CScmcngde MededccIIngcn.
Het Engelsche Lagerhuis heeft de wet,
regelende het plaatselijk bestuur voor Lorden,
bij tweede lezing met 245 tegen 118 stem
men aangnomen.
De liberale studenten te Brussel hebben
de studenten van gelijke politieke overtuiging
opgeroepen tot een congres dat -16 April
bijeenkomt. Luik, Antwerpen, Gent, Bei gen
en Charleroi zenden afgevaardigden. Het doel
is de deelneming aan den 11 ij cl tegen de
elericnlen ook door studenten voor te be
reiden.
De Fsansche Kamer heeft gisteren ver
worpen een motie van Gras, vragende ver
hooging der parlementaire scliadeloo-stelling,
en een van Bieton om haar van 9000 op
12000 francs te brengen. Eveneens werd
vei worpen een motie van Lazies om haar af
te schallen, daar 9000 francs per jaar voor
een onvermogenden afgevaardigde toch met
genoeg is. Men zou dan weten dat er alleen
voor rijke lieden plaats is in de Kamer.
In Fransche Karnei kringen vertelt men,
dat de minister van ooi log De Freyeinet
generaal Roget zijn afkeuring heeft betuigd
over liet door dezen bij DéioulèJe's mislukten
staatsgreep getoond gebrek aan koelbloedig
heid en energie.
Men weet ook dat Rogei's biignde naai
de provincie is overgeplaatst.
In een brief aan "de «Siècle" loochent de
directeur der nDrapeau", Galh, dat Uéioulëde,
's avonds vóór Fuuie's begrafenis, met gene
raal Roget en de Beuui epaire gedineerd beeft
bjj ineuouw Yung. Volgens Gulli, heeft hij
dien avond met hem, Maurice T.ilmeyr, Mar
cel fjabeit, Georges Tliióbaud en andere
vrienden in een restauiam gedineeid.
zenden, het verzoek van de Russische regee-
ling ontving, die veizending voorloopig no»-
uit te stellen.
Leon Bourgeois, oud-president van den
ministerraad, zal Fiankrijk vermoedelijk ver
tegenwoordigen.
Het Hof van Cassatie heeft gistoi en mevr
Dreyfus' vei zoek oin wraking dei due laads-
heeren, die indertijd minister Samen van
advies hebben gediend, verworpen en me
vrouw Drevfus tot'lOD fr-c boete veroordeeld
In den Portngeeschen Senaat deelde de
minister van buitenland-che zaken mede dat
de Duitsch-Engelsche oveieenkomst niet
officieel ter kennis der Portugeesche regee
ring was gebiacht, maar dat de twee naties
Portugal hadden verzekerd dat de overeen
komst geen gevaar opleverde vooi de inte
griteit van Portugal's koloniaal gebied.
Naar de Daily Chronicle" meldt, heelt
de Engelsche regeering alle hoop dat Rusland
en Engeland het over Cluiii eens zuilen
worden.
Officieel bevestigd is dit heugelijke nieuws
nog niet, maar Reutei 's bmeau te Londen
verneemt ook dat de ondei handelingen, tu»-
sclien Engeland en Rusland geven! over
de Cbina-quaestie, een piacu-chen vorm
hebben aangenomen en dat er alle reden is
te hopen, dat zij tot een bemoedigend einde
zullen gebracht worden binnen een niet ver
verwijderd tijdstip.
De Britsche gezant, sir Claude Mac Do
nald, heeft Donderdag Peking met verlof
verlaten.
Aljeli.
De correspondent van het sHbl."' te Bata
via seint heden
«De pretendent-Sultan, Pungluna Polirn en
andere hoofden hebben zich ten oosten van
Kemala verzameld en pogen naar Meureudoc
te ontsnappen. De gouverneur keerde naar
Segh terug ten einde alles in gereedheid te
biengen voor een tocht naar Meureudoe."
Polim bevond zich, volg.-ns het laatste be
richt. bij deri Boekit Geumpang ten zuid
westen van Tamseli en de pretendent was in
de bosscln-n bij Tamseli gevlucht. Achterom
Tamseh zijn z(j nu blijkbaar getiokken ten
einde, noordoost waai Is doorgaande, het kust-
staatje Meureudoe of Merdoe te bereiken.
Meureudoe ligt op de Noordkust van Atjeh,
tusschen Ndjong en Snmalanga.
Ontwapeningsconferentie,
Aan de «Kolnische Zeitung" is uit Den
Haag geseind, dat de Nederlandscce regee-
ting, toen zij dezer dagen de uitnoodigingen
voor de ontwapeningsconferentie wilde ver-
Het Spinoza huis.
Gisteren is te Rijn*bnig het liuri, waarin
volgers de overlevering de wijsgeer Bene-
<iictus de Spuwa heeft gewoond, feestelijk
opengesteld vooi de bezichtiging van het
publiek.
Dit huis- weid dooi d»n heer G. Rosenthal
te Amsterdam aangekocht en aan de Veiee-
nigi-g „het Spinozahuis", den 21 April 1897
opgelicht, ten ge-clieuke gegeven. Het werd
daarna hoofdzakelijk op zijne kosten in den
stijl der 17de eeuw hersteld.
De heer A. J. C. van Getuind leidde den
hei bouw de leveling der meubelen en van
de schouw was opgedragen aan de firma J.
C. van Genund en Zoon te llaniiem.
De vo u-zit ter der vereeniging, do heer G,
.1. P. J. Bolland, hoogleeraar in de vvijsbe-
goei te te L-dden, hield de openii.gsi ede voor
een bi cede schare van genoodigden en daai na
begaf men zicli i aar de bescheiden woning,
die tnaiie bestemd is de hei buiding aan den
grooten denker levendig te houden en een
schatkamer belooft te worden voor ieder die
zich met het onderzoek zijner geschriften
bezighoudt.
Daar de inventaris zijner nalatenschap op
zijn steifdag nolaiieel is opgeteekernl en (leze
inventaris tot op den huldigen dag is be-
vvaaid gebleven (gepubliceerd door A. J. Ser-
vaas van Rooijen en J. Freudenth.il), is men
volkomen op de hoogte van hetgeen den
wijsgeer heeft toebehooid en dus vrij wel
by machte alles te herstellen in den staat,
waarin liet zich tijdens Spinoza's verblijf te
Rijusburg bevond.
Aan de inwijding van de herstelde wo
ning van Spinoza te Rijnsburg ging gister
te Leiden een vergadering vooraf van leden
der Vereeniging „hot Spinozahuis". De ver
gadering werd geleid door den heer G. J.
P. J. Bolland, hoogleeraar te Leiden.
Daarin werd mededeehng gedaan lioo
door de vrijgevigheid van den heer G. Ro
senthal en H. van Kempen het bestuur in
staat was gesteld allo veranderingen, die in
deze eeuw aan het huisje waren aange
bracht. te doen verdwijnen en alles te her
stellen in den stijl der 17e eeuw, waarvan
de bouw van het huisje nog de onmisken
bare sporen vertoont.
De heer Rosenthal was reeds vroeger tot
Eerevoorzitter benoemd thans werden nog
buitendien tot leden voor het leven ver
klaard de hoeren prof. J. d'Auluis de Bou-
ïouiil te Utrecht, sir Frederick Pollack, ba
ronet te Londen, sir G. Montefiore te Lon
den, prof. Willi. Bolin te Helsingfoos en de
heer H. van Kempen te Amsterdam, vol
gens art 3 van het Reglement en wegens
de buitengewone blijken van belangstelling
door lien in het streven der vereeniging be
toond.
De heer Van Kempen werd tot lid van
liet bestuur gekozen.
De secretaris, de heer Meijer, deelde ver
der medo dat bij de inrichting van het in
ouden stijl herbouwde huis, zoo nauwkeurig
mogelijk de inventaris is gevolgd, die on
middellijk iia den dood van den wijsgeer in
1677 door den notaris Willem van der Hove
is opgemaakt en thans nog te 's-Gravenliage
in het Archief berust en dat men van plan
was de daarin vermelde boekerij geheel te
herstellen en van alle brieven die nog be
waard ziju, lichtdrukken te laten vervaardi
gen. De werkplaats was nog niet van gereed
schappen voorzien omdat men daarvan de
modellen nog niet gevonden had; men
hoopte dat belangstellende oudheidkundi
gen het bestuur in deze van voorlichting en
advies zouden willen dienen.
Met een woord van dank aan allen, die
reeds nu het bestuur met raad en daad had-*
den ter zijde gestaan, in 't bijzonder aan
den burgemeester en den Gemeenteraad van
Rijnsburg besloot de secretaris zijn verslag
met de hoop uit te spieken dat het herstel
de Spinozahuis zou mogen strekken tot ver
meerdering van den eerbied voor de wijsbe
geerte in het algemeen en de kennis van
Spinoza in 't bijzonder.
Daarna bracht de heer dr. J. te Winkel
verslag uit over den staat der boekerij.
De bibliotheek, waarvan de grondslagen
in het Spinozahuis gelegd zijn, bestaat uit
vier afdeelingen. De eerste wordt gevormd
door exemplaren van die boeken, welke Spi
noza, blijkens den verkoopcatalogus van
zijn inboedel zelf eens bezat. Door deze te
verzamelen wenscht men niet alleen te be
werken dat het Spinozahuis te beter aan
zijn beroemden bewoner zal berinneren,
maar ook een zoo volledig mogelijk mate
riaal te leveren aan hen, die het zouden wil
len beproeven door het bestudeeren der
door Spinoza gebruikte boeken uit te ma
ken, wat de wijsgeer aan de wijsheid van
het voorgeslacht te danken had, hoe liij die
wijsheid heeft verwerkt en wat alzoo de
winst is geweest die hij, woekerend met het
kapitaal, heeft behaald.
Een tweede afdeeling wordt gevormd door
verschillende uitgaven en vertalingen van
Spinoza's werken. In een derde rubriek
zijn geschriften over Spinoza's leer cn le-
vejy bijeengebracht, niet alleen omdat in die
litteratuur het meest grootschc monument
van den wijsgeer door geslacht op geslacht
is opgericht, maar ook omdat door zulk een
verzameling, aP, zij eenmaal wat vollediger
zal zijn, zóó aan de wetenschap der toe
komst goede diensten zal kunnen bewijzen,
wanneer de beoefenaars der wijsbegeerte
daar bijeen zulen kunnen vinden, wat zij el
ders of te vergeefs zullen zoeken of althans
zoo compleet niet zullen aantreffen.
Een vierde afdeeling eindelijk omvat die
werken, welke met de vorige slechts in ver
wijderd verband staan.
Op het oogenblik bevat de bibliotheek
nog slechts 71 boekwerken, voor het groot
ste gedeelte geschenken, hetzij van bestuurs
leden zooals prof. dr. Stokvis, den heer
Meijer en prof. dr. J. te Winkel, hetzij vanffj
den eere-voorzitter G. baron Rosenthal, die
onlangs met een kostbaar geschenk van,
meest alle Hebreeuwsehe, boeken de biblio
theek verrijkte. De heer S. L. van Looij
stond een exemplaar af van de drie door
hem uitgegeven werken van Spinoza, in ver
taling van W. Meijer. Zeer belangrijk was
ook de schenking van de firma Nijhoff aan
de bibliotheek: behalve een exemplaar der
beide uitgaven van Spinoza's werken door
Van Vloten en Land, nog verschillende groo
tere en kleinere geschriften over Spinoza,
en bovendien een voortreffelijke afdruk van
liet gegraveerde portret van ^Spinoza, dat
nu het Spinozahuis versiert in een antieke
lijst, waarvan de heer Pit de vriendelijke
schenker is. Van den heer A. J. Servaas van
Rooijen ontving dc Vereeniging een bundel
manuscripten, betrekking hebbend op zijn
uitgaaf van Spinoza's inventaris. Een an
tiek „coffertje" of schrijflessenaar schonk
de hoer H. van Kempen ter completeering
van het antiek meubilair.
Na afloop der vergadering begaven de le
den zich naar Rijusburg, ter bezichtiging
van het Spinozahuis.
Ie de gisterenavond gehouden vergadeiing
der kiesvereeiiigmg «Nedeiland en Oraije"
is candidaat gesteld voor inl van den ge
meenteraad, vacatm e-Prins, district I, de
heer N. van der Velden, timmeiman.
A.s. Woensdagavond te acht ure zal er
eene huishoudelijke vergadering van de afdee
ling van Patiiinonium alhier, in het gebouw
Tuinlaan, gehouden worden.
De punten van behandeling zijn: 1. Ope
ning 2. Notulen3 Bespreking der circu-
laiie van den Bakkeisbond alhier; 4. Schrijven
van het Ned. Werkliedenverbond betreffende
de verpleegden in het St. Jacobsgastliuis
5. Bespreking eener klacht van de losse ge
meentewei khedeu6. Iets over verzekering
en pensioenen der arbeidets; 7. Rondvmag
8. Sluiting.
Donderdag G April, des avonds S uur. zal
m hot Veieenigingi-iokaal een openbare-amen-
komst plaats hebben van de Christel Geheel-
Onthouders-Vereeniging, waarin mejonkvr.
H. W. Cromtuelin zal spreken over Onze
roeping legen het opkomend geslacht.
zal aan de Hoogst! aat nabij
een nieuwe winkel geopend
Hedenavond
de Koemarkt
temden, zooals Uiei ter slede nog niet aan
wezig was, n.l. een winkel van bloemen,
groen en zaden. De heer II. v, d. Kamp, die
deze zaak begint, heeft gezorgd dat de eerste
indruk een goede zal zijn; de étalage bevat
een fraaie verscheid»!.beid bioemenmanden
polten inet bloemen, fijn groen en b'nden
geven een fraai geheel dat vele kijkers zal
trekken en de lust tol koopen zal opwekken
In denzelfden winkel tevens een bande
in schrijfbehoeften, speelgoed en galanterieën
zoodat vele koopeis daar wel hunne gading
zullen kunnen vinden
beroemde Pink
BURGERLIJKE STAND.
Ondertrouwd
23 Maarl. J. II. Mak, 22 jaar, en M.
Bos, 20 jaar.
deboren
Hermanus, zoon van II.
N
23 Maart.
Vendeloo en L C. van Wingerden, Singel-
icrkstraat
24 Maait. Johannes Mattheu-', zoon van
J. M. Niebeig en 1'. J. 13. van der Tiiijn,
Ret heistraat. Jacoba Cornelia, dochter
van .1. Sutlorp en J. W. van Geest, Broersveld.
25 Maart. Gij-In echl, soon van T. van E
en A. .1. van der Zee, Broersveld. Johan
nes Ilendiicu«, zoon van H. Verhueckx en
C. M. Weber, Krcupehtiaat. Hendricu
Wilhelmus Maria, zoon van A. J. Groen hor si
en F. M. L. von Schijridel, Breedstraal
Overleden
23 Maart. Cornells Hoek, ou I 33 jaren,
Oostsingel.
Bij Koninklijk be-iuit is aan liet beduur
der luu ddra ver ij-vereeniging «de Eendracht"
alhier vergunning verleend tot het houden
eeuer verloting van paarden, wagens, koeien,
schapen, pluimgedierte en andere vooi werpen
tot den landbouw betiekkelijk, ter gelegen
heid van een door de vei eeniging te houden
harddiaverij, met recht daartoe uitlegeven
3000 loten a 1 1 per lot.
'Voor de betrekking van bode van het
Ontleding Ondersteuningsfonds onder de zin
spreuk «Algemeen Belang" hebben zicli aan
gemeld 164 sollicitanten.
'Naar wij vernemen worden pogingen aan
gewend om een vaeantie-kolonie op te
richten.
Door verschillende dames en heeren wordt
dit plan zeer toegejuicht.
'Doordien de milicien T. Vermeer (No. 24)
voor den dienst is afgekeurd, zal worden
opgeroepen No. 46, zijnde P. Bakker.
i 30 ets. per regel.
Er bestaan in liet leven der vrouw twee
tijdstippen gedurende de welke er waarlijk
tnoeielijke oogenbükken zich voordoen en die
de gezondheid op ernstige wijze kunnen
schokken.
De eerste is die der vorming, wanneer het
jonge meisje vrouw wordt. Groote voorzorgs
maatregelen zijn noodig te nemen. Het tweede
tijdstip is de zoogenoemde kritieke leeftijd.
Waai lijk dit laatste tijdstip is wel het ge
vaarlijkste. De vrouw heeft sedeit jeugdigen
leeftijd alle soorten van ongevallen kunnen
verdiagen, welke haar gestel, haar bloeden
hare zenuwen hebben kunnen verzwakken.
Onder die omstandigheden is zij niet meer
oo geschikt aan de ongevallen aan dien leef
tijd verbonden weêrstand te bieden. Het is
ver.-t.mdig en vooizichtig de gevaren er van
te voorkomen. Het zekerste middel bestaat
zeker daarin om de krachtigste spierversterker
en de beste hernieuvver van het bloed te
gebruiken. De Pink Pillen van Dr. Williams
geven het zekerste resultaat. Men moet ze
bij de gei ingste gewaar wordingen aanwenden.
De heer M. D. de Regt, B 13 Lange
Noordstraat, te Vli«singen, schrijft onsdaai-
omtrent het volgende
Mijne vrouw leed gedurende tien maanden
op eene vieesehjke wijz» aan de maag, elk
voedsel dat zij gebruikte kon zij niet in haar
lichaam houden en braakte het onmiddellijk
weder uit, hoe weinig het ook ware. Verder
had zij pijn in tug en lendenen, volstrekt
geen shvap, geen eetlust en was bijna niet in
staat haie huiselijke
bezigheden te ver
richten. Geneeskun
dige hulp mocht ba ir
niet baten, wij waren
ten einde raad. Toe
valliger wijze lazen
wij in de «Vlissmg-
sche Courant" de
wondervolle genezin
gen zelfs in onze
woonplaats door de
Pillen vei kregen. Na de
eerste doos gevoelde m ij n e echtge
noot e zich reeds veel vellicht, en
zeven doozen gebruikt te hebben is zij
volkomen genezen. De pijn is veidwenen
en de eetlust is leiug gekomen, ja zij is
om zoo te zeggen hongerig geworden en de
loomheid is ook verdwenen.
Ziehier woordelijk wtèi gegeven wat haai
echtgenoot ons schrijft: Waar ik kan en
gelegenheid vind zal ik Uwe Piek Pillen
n Dr. Williams ten sieikste aanbevelen
Verdeie aanbeveling dunkt ons is over
bodig, een ieder kan zich van bovenstaande
verklaring persoonlijk rekenschap geven.
Prijs f 1.75 p-r doos; f9.per6 doozen,
Veikrijgbaar bij J. H. I. Snabilié. Steiger 27,
Rotterdam, eeuig depothouder voor Neder
land en apotheken. Franco (oezen ing tpgen
postwissel.
Daar het do»! dezer geneeswijze is de her
nieuwing van hel bloed en de verstci 1,'og
der spieren, -trekt haie werking zich op vele
ziekten uitbloedarmoede, reumatiek, heup
jictit, zenuwpijn, verlamming, rnggemergs-
ziekte. St. Vitus dans, hoofdpijn, zenuw
achtigheid, kiieten, en?. De Puik Pillen
hergeven de sehoone kleuien aan de bleek
gezichten, handelen in alle gevallen van
verzwakking en hebb»n eene wei kdadige
handeling op alle ziekten veroorzaakt dooi
lichamelijke en geestelijke o>ei-panning en
door buitensporigheden.
bemiddeld, had opneming in eeu krankzinni
gengesticht verzocht." z> H
In de «Bossche Cour." vinden we een inge
zonden stuk van den broeder van den krauk-
zinuige, waarin deze schrijft
«Aangezien ik mij Maandag 21 Maart vijf
malen bij deri heer commissaris van politie
vervoegde, om den bekenden woesteling te
arresteeren en onschadelijk te maken, werd
mij gezegd, dat hij niets met hem te maken
had.
«Hierna vervoegde ik mij bij den WelEd.
Ge-trengen heer officier van justitie, welke
mij weder naar den commissaris van politie
terugwees.
«Wanneer men de courant van Donderdd"
23 dezer inziet en het treurig diama lee-l,
zal meu hieruit begrijpen, dat het hier dé
spreuk geldt: «ris het kal! verdronken is,
wordt (Je put gedempt."
ÊimJtS»8ïfM»lï5«tlElll. Een rijkedame
welke door dr. Nichol-on's kunst-trommel
vlies van liardhoorigheid en oorsuizen
genezen, heelt aan zijn Instituut een ge
schenk van 20 000 Maik aangeboden, ten
einde daarvoor doove en haidhootige peiso-
neti, die geen middelen bezitten zicli het
kunst ti om mei vlies aan te setraflen, dit gratis
te verschaffen. Brieven te ailic—eeren Ri
chardson Bros. 9, Gieat Russell Sti eet,
London, W. C.
Inhoud van 110. 21Monsieur de l'Espi-
nay, door dr. Jan ten Brink (vervolg)De
Nederlandscli Hervormde Kerk te Over-
schie, door P. van Groningen, niet illustra
tion Tristan en Isolde, door Mclati van
Java (slot) De scheidingLoon in Austra
lië; Gravure. Missionarisschool in China
Advertentieblad; Graaf von Ballestrem,
met portret; Allerlei; Van Week tot
Week; Advertentiën.
Inbraak
'In den afgelo-pen nacht heeft een brutale
inbraak plaats gehad itt de win kei magazijn en
van den boekhandelaar II. A. Hofmans aan de
Zwarte Uondstrant no. 3/7 te Rotterdam nabij
hel Beursstation.
De dieven hebben zicli toegang verschaft
door middel van valsch» sleutels of loopers.
Zij hebben de toonbankladen opengebroken
en ca. f200 aan specie ontvreemd benevens
een aantal pennemessen.
De brandkast hebb»n zij alleen aan de
buitenzijde geïnspecteerd; er werden afge
brande lucifers en kaarsvet om heen aan
getroffen. De diefstal weid ontdekt toen -Ie
winkelbedienden hedenmorgen ten 8 uur in
het winkeimagazijri kwamen en het .-lot dei-
buitendeur verwrongen bevonden.
Het ouderzoek wordt geleid door den inspec
teur der justitieele politic, den heer P. J.
Bongaards.
De moord te 's-Heriogenbosch.
Onze Bossche correspond! nl schrijft ons
dd. 24 Maarl
«Hedenmoigen is het kleine slachtoffer
van den mooid door een waanzinnige, be
graven. De moeder, hel was haar eenig
kindje, is tijdelijk van hier vertrokken, dam
men voor haar vieesde, wanneer zij in de
zelfde omgeving bleef.
Het kind is gevallen als offer van den
onbegrijpelijken scluoom van justitie en
politie bij het vei vvijdereri van een, voor de
maatschappij gevaarlijk persoon. Het is een
feil, dat R., na eeri poging tot zelfmooid
gedaan te hebben, in het gesticht der broe
ders de Deo weid opgenomen, die in de
meening verkeeiden/dat hjj een zenuwlijder
was.
Toen het echter den broeders bleek, o. a.
na het intiappen der poort, dat zij, met een
krankzinnige te doen hadden, verwittigden
zij de politie, die onbegrijpelijk genoeg hom
weer naar zijne familie teruggebracht, met
het bekende tteurige gevolg. De familie, on-
Het ongeval van de Prinses Marie.
In de zitting van den Raad van Tucht,
gisteravond te Amsterdam gehouden, werd
voortgezet de behandeling van de zaait te
gen kapitein T. van der Lee, gezagvoerder
op het Ncderlandsche stoomschip Prin
ses M a r i e, welk schip in den middag van
19 October stootte op de zgn. Strooniklip
ten noorden van Java. Het schip was daar
door zóó ernstig beschadigd, dat het zijn
reis naar Padang opgeven en naar Tand-
jong-Priok moest terugkeeren.
De kapitein verklaarde indertijd, dat hij
steeds zijn passage nam ten noorden van de
stroomklip. Naar verklaring van deskundi
gen stond er op 600 Meter van de klip 25
tot 30, ook wel 50 vadem water. Tijdens het
ongeval passeerde hij de klip op een halve
mijl afstand. Dat hem ditmaal een ongeval
overkwam, schreef de kapitein toe aan bo
demverandering van de zee, dus „force ma
jeure".
Ook gisteravond legde kapt. Van der Lee
eeu dergelijke verklaring af. Overdag volg
de liij altijd dezen weg, d. i. benoorden
Dwars-m-den-weg, omdat dit hot kortst was.
De kapitein vaart leeds 23 jaar voor de
maatschappij, waarvan 10 jaar als gezag
voerder.
Van kwart over éénen af, was de kapitein
aan dek met den len en den 4en officier.
Vroeger passeerde de kapitein zelfs kor
ter nabij de stroomklip. Reeds bij de pei
ling om 2.30 uur (dus een kwartier te vo
ren), ontdekte men dat er een sterke stroom
stoud. De kapitein gaf toen tweemaal last
twee streken liooger te sturen. De koers
werd van N.W., W.N.W. De kapitein kon
niet aan de kleur van het water zien, dat
er gevaar dreigde.
Bij de voorlezing van de getuigenverkla
ringen, maakte kapt. Van der Lee verschil
lende aanmerkingen op de verklaring van
den roerganger W. G. Simmer. Volgens hem
was o. a. de afstand, waarop men de stroom
klip passeerde, acht scheepslengten grooter
dan Simmer zeide.
Toen de verklaring van J. Bakker, kwar
tiermeester, was voorgelezen, kwam kapt.
Van der Lee op tegen de bewering, dat de
klip zich waarschijnlijk verder onder water
uitstrekt. Na het ongeval bezocht hij de
klip met het gouvernementsvaartuig D e
Lucifer. Er werd toen 6 vaam water ge
lood op de ondiepste plaatsen bij het eiland.
De lengte van dc klip bleek bij opmeting
50 M. te zijn, terwijl Bakker dacht een tjalk
lengte, d. i. 15 M. Ook bestreed kapt. Van
der Lee wederom het beweren dat de P r i n-
s e s Marie op één scheepslengte van de
klip af was. Hiernaar gevraagd, zeide kapt.
Van der Lee ,dat op 600 M. geen ondiepte
word gevonden bij het latere onderzoek.
Kapt. Van der Lee legde nog over een
bericht van de „Java-Bode", waarvan hij
daags vóór zijn vertrek uit Tandjong-Priok
kennis nam. Daarin was vermeld dat de
C e 1 e b e s 15 October passeerend langs de
zuidkust van Krakalau, eenige vulkanische
werking in zeo had bespeurd, nrisehien was
dit in verband te brengen met een bodem-
werking ten noorden van Krakatau, d. i. bij
de stroomklip.
Get. v. Stobbe, lo off., was tijdens het on
geval met den kapitein op dc brug. De
strooniklip kwam oven voor de peiling van
half drie, d. i. 20 minuten voor het ongeval,
in het zicht. De koers was W., maar omdat
er eeu strooming om de Zuid, naar de
stroomklip toe was, veranderde men den
koers in W.N.W. Om 2.40 uur werd weder
om van koers veranderd, nl. naar N.W.
Bij het ongeval was het schip 800 a 900
M., dus S of 9 scheepslengten van de klip af.
Get. maakte deze route reeds drie- of vier
maal. De bekorting was daardoor een half
uur. (De kapitein dacht een uur).
Opgemerkt werd door een der leden van
den Raad dat het beter was geweest, dade
lijk N.W. te sturen toen de stroomklip in
het zicht kwam, en niet eerst te peilen.
Op een vraag van kapt. Van der Lee,
zeide get. dat hij de vorige reis, onder com
mando van kapt. Visser dezelfde route
heeft genomen. Hij passeerde toen Engel
sche mijl verder van de klip.
Door kapt. Van der Lee werden overge
legd verschillende glaasjes met scheikundig
onderzochte stoffen. Deze stoffen vielen bij
het ongeval op het dek. Het onderzoek
heeft uitgemaakt, dat het slib uit de zee
is, zoodat hierbij aan vulkanische werk
zaamheid moet gedacht worden.
De uitspraak in deze zaak zal nader be
paald worden.
De uitspraak in de zaak van kapt. Kra
mer, gezagvoerder op De Adelaar, is
uitgesteld tot de volgende zitting.
De Koninginnen te Rotterdam.
'Men seint ons uit Rotteidam:
De burgemeester deelde hedenmiddag
schriftelijk aan de leden van den gemeente-
raed mede, dat de Koninginnen dezen zomer
tweemaal Rotterdam zullen bezoeken, nl. in
