53"' Jaargang. Zondag 10 en Maandag 11 September 1899. No. 10034. Eerste Blad CIRCÜSSLAVEN, ONZE TENTOONSTELLING. BUITENLAND. STADSNIEUWS. /de TENTOONSTELLING^ sci iedam: cue courant Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen (1. 1.25. Franco per post fl. 1.G5. Prijs per weekVoor Schiedam en Vlaar dingen 10 cent. Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur aan liet bureau bezorgd zijn. Bureau Boter straat 6§. CTBMIlUVWWiViitWilUlilHlt Prijs der Advertentiën: van 17 regels 90 cents; iedere regel meer 12'/» cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hier van zijn gratis aan het Bureau te bekomen. In de nummers, die Dinsdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden zoogenaamde Kleine advertentiën opgenomen tot den prijs van40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. Intcrc. Telefoon Ao. 1S3. Ja. wèl een groote dag is het heden voor de stad, die wij bewonen ea waai aan wij gehecht zijn. Door het kranig initiatief van enkelen, door het beleid van meerderen, door den steun van velen, door de belangstelling van allen, is het mogelijk geweest met geringe middelen iets tot stand te brengen iets ja, wat in Nederland te voren nog niet tot stand gebracht was. Onze tentoonstelling is de beste, de volledigste, de uitgebreidste, de belangwek kendste, die ooit binnen onze landpalen op dit gebied ondernomen werd. Daarop gaan wij trotsch. Bescheiden trotsch maar toch niet zonder rechtmatige fierheidfierheid vooral omdat wij inwoners van Schiedam voelen dat een niet floreerende hooldindustiie maar al te vaak belet met een oud-Hollandschen durf voor den dag te komeo. Maar nu hebben wij dit dan toch gedaan, nu hebben wij eens getoond dat het gesmade Schiedam kan zijn de eerste, en het is stree- lend de eerste, op het heerlijke gebied der verlichting. Eu waar de materieele vei lichting is daar gaat de geestelijke naast of onmiddelijk achter haar. Dit willen wij hopen, vooral ook voor onze gemeente. Voor ons zit de kern van de heele zaak niet zoozeer in een kachel meer of een gioeliclit minder wjj vinden liet lieei lijk dat onze exposanten ons niet in den steek lieten, dat niet maar wij vinden het zoo gelukkig, dat er weer eens spirit getoond wordt in onze zwarte stad. Buitenaf haalt men, zoo vaak medelijdend, de schouders op over onze jeneverstad en men heeft er maar een heel klein beetje sympathie voor waarom het verheeld maar laat nu de pers over het gaiische land rond bazuinen, dat in dat gesmade oord aan Maas eu Scbie toch nog wat zit, wat zit van dat kloeke volk van zeelieden, dat vioeger meer dao eens den kommandantswimpel mocht doen drijven aan de steng. Daar zullen banden geknoopt worden \an allerlei gading door onze tentoonstelling en zij zullen een deel van ons zelf uitstrooien over ons land; daar zullen indrukken ge maakt worden door buitenalsche menschen en zij zullen ons stempelen met andeie stem pels dan van den Leeuw en den Kruisbalk - wy zullen er door gedyen en onze kermis zal zijn geen ijdele kermis. Dat hopen wy van harte; met de beste DOOB AMYIE READE. 6I) „En je zult het aan niemand zeggen, Sally 1" „Wees daar niet bang voor. Ik heb eens aan den jongen van den bakker geschreven, en mevrouw heeft er nooit iets van gemerkt, Sally Pike is zoo dom niet." „Ik heb niets om je voor je moeite te ge ven Sally. Ik wou dat ik wat had, maar ik heb geen cent op zak. De envelop met het postzegel had. ik nog, mevrouw Le Sale gaf het mij om haar onze behouden aankomst te melden, maar ik had geen gelegenheid haar op de post to doen." „Toch kunt u, als u wilt, mij iets geven, juffrouw," zei Sally schuw, „het kost u niets, zelfs geen cent." „Wat is het dan Sally „Eem kus, juffrouw, slechts één kus. Ik voel me dikwijls zoo vreeselijk verlaten, en zou zoo graag eens iemand hebben die mij een kus gaf. Sinds ik hier kwam heb ik dien niet gehad, en dat is nu bijna twee jaar." Vanda keek naar het vuile gelaat vóór zich eu deinsde een oogenblik terug. Het meisje zag dien blik, en had dadelijk de beteekenis geraden. Haar boezelaar ne mend, veegde zij dat ééns of tweemaal langs haar mond, zeggende: „Nu beu ik schoon, juffrouw Wanda." Vanda. schaamde zich dat zij geaarzeld' had, eu kuste het meisje twee of drie keer harts tochtelijk, alsof zij zelve blij was, in het vuile dienstmeisje een vriendin gevonden te heb ben. „Dat Was hemelsch," sprak het kind. „Nu wemchen voor dat wat meer dan men nu nog denkt onze stad weder mede zal helpen opbellen, zij dit korte woord gesloten. Algemeen overzicht. SCHIEDAM, 9 Sept. '99. Het itroces-Dreyfus. Wat wij gisteren zeiden dat G-ladstone zou gedaan hebben, doet keizer Wilhelm. Waar het menschdom door angst benauwd wordt, waar men zich met smart afvraagt: „Zal ooit de waarheid uitblinken? Zal Dreyfus' onschuld blijken?" daar heeft Wilhelm II de stem van zijn hart niet kunnen smoren. De Keizer spreekt bij monde van den „Reichsanzeiger". Het regeeringsorgaan „is gemachtigd"het is dus de Keizer zelf blijk baar die het initiatief nam tot deze mededee- lïng, die in het offieieele gedeelte van den „Reichsanzeiger" is opgenomen „Wij zijn gemachtigd de volgende verkla ringen te herhalen, die met betrekking tot den Franschen kapitein Dreyfus door de re geering met loyale waarneming van de terughoudendheid door de binnenlandsche en buitenlandsclie betrekkingen geboden tot handhaving van haar eigen waardigheid en tot vervulling van een plicht dei- mensche- lijkheid werdc-n afgegeven. ,,De Duitsche gezant, prins Von Miiustor, gaf, op uitdrukkelijk bevel van den Keizer in December 1894 en Januari 1895 aan den minister van buitenlandsclie zaken Hano- taux, aan den minister-president Dupuy en aan den president der Republiek Casimir- Périer herhaaldelijk de verzekering, dat het Duitsche gezantschap in Frankrijk, noch di rect, noch indirect eenige betrekking met ka pitein Dreyfus had gehad. ,,De minister van buitenlandsclie zaken, Von Bülow, legde op 24 Januari 1898 in de bcgroo tmgscomm issie va-n den Rijksdag de volgende verklaring af„Ik verklaar op de meest besliste wijze, dat tusschen den thans zich op het Duivelseiland bevindenden ex-ka pitein Dreyfus en geen der Duitsche orga nen, welke ook, eenige betrekking, van wel ken aard, ooit heeft bestaan." Een herhaling der vroegere verklaringen dus, die geen twijfel overlaten. Wij weten niet of men thans Duitschland zal geiooven. Hoe het zijde Keizer en zijn regeering hebben hun gewetensplicht vol bracht. Zullen de rechters te Rennes de stem van hun geweten verstikken De nationalistische bladen noemen de daad der Duitsche regeering een onbe schaamdheid, en zij eisclien Dreyfus' veroor deeling, al moest een oorlog liet gevolg zijn. Wij zullen het spoedig weten. Want waar- chijnlijk zal Labori niet pleiten en in ieder geval zal nog heden de uitspraak geschieden. Een aan de pers medegedeelde nota meidfc, dat heden vermoedelijk in den namiddag een tweede zitting van den krijgsraad zal plaats hebben. Dezelfde maatregelen van orde zullen ge nomen worden, niet alleen als gewoonlijk in de zittingszaal, maar ook in den omtrek van het Lyceum en op andere punten der stad. kan het mij niet schelen, al krijg ik geen kus meer voor mijn huwelijk." Vanda lachte en zeide „Ik zal je iederen keer kussen als ik kan, maar je moet niet boos wezen, als ik je vraag Au heen te gaan. Ik ben bang dat wij ge snapt worden." „Dat is goed, ik ga al, en Maar vóór zij had uitgesproken, klonken er zware voet stappen op de trap. „Daar is hij," sprak Sally en Vanda werd doodsbleek van angst. „Ga toch heen, Sally, ga toch dadelijk heen," smeekte Vanda. Maar Sally deed haar boezelaar af, en begaf zich naar het venster, dat zij begon schoon te maken. Juist deed Tlorrox de deur open om Vanda te zoeken. Eerst keek hij haar en daarna het meisje aan, maar op geen van beider gelaat was te zien, dat zij met elkaar gesproken hadden. Vanda zag er even treurig uit als altijd en Sally was in haar werk vex-diept, zij schenen niet eens eikaars tegenwooi'digheid te heb ben opgemerkt. „Kom in de zitkamer. Welk recht heb je om in de slaapkamer te zijn? Kom onmidde lijk hier," zei Ho-rrox, haar boos voortdu wend terwijl hij sprak. Horrox' begeerte naar wraak was al vol daan als hij ze dag aan dag minder zag wor den; van hun vroegere schoonheid was wei nig meer te vinden. Maar hulp was nabij, de dagen van hun lijden liepen ton einde. Ook voor vele andere kinderen zou dit het geval kunnen zijn, als de zelfzuchtige menigte het hare er maar toe wilde bijdragen. Maar zij wil niet. Toch is die zelfde menigte met verontwaar diging vervuld over do wreedheden van een Spaansdh stierengevecht, en verset ze er zich luide tegen. Niemand zou die fijne hoog be- Havas kondigt echter nog buitengewone maatregelen a.an. Het garnizoen is versterkt. In de stad is het echter rustig. In tusschen heeft de offieieele mededeeling dat de uitspraak van het vonnis heden zal plaats hebben, de gemoederen beangst en buitengewoon opgewonden. De zonderlingste geruchten worden verspreid en vinden een onverdiend geloof. De opwinding is echter alleen het gevolg van angst voor den uitslag, want in beide kampen is men even pessi mistisch gestemd, nu de beslissing aanstaan de is. Over Demange's pleidooi behoeven wij niet veel meer te zeggen. Demange heeft zijn taak uitnemend opgevat en een schitterend •stuk van groote, pakkende welsprekendheid geleverd. Zijn standpunt was zeer scherp omlijnd'. Hij toonde aan dat 't verdedigen van Dreyfus' onschuld geen aanval is op het leger. Hij nanm de goede trouw èn van den krijgsraad van 1S94 èn van de generaals aan en be schouwde de zaak-Esterhazy als afgedaan. Wijzende op het verschil tusschen de behan deling van het revisie-verzoek door het Hof van Cassatie, waarbij Dreyfus .veroordeelde, en deze voor den krijgsraad, waar Dreyfus beklaagde is, verklaarde hij hoe do krijgsraad niet te richten heeft tusschen Esterhazy en Dreyfus, maar alleen uit te maken of de laatste schuldig is. Nog eens drukte Jiij er op, dat niet het bewijs van Dreyfus' on schuld door de verdediging moest geleverd worden, maar dat de beschuldiging Dreyfus' schuld had aan te toonen. Daarop bestreed liij de tegen Dreyfus aan gevoerde feiten voor vandaag het borderel bewarende en richtte zich zeer verstandig niet zoozeer tegen het zwakke requisitoir van den regeeringscommissaris, maai- meer tegen de verklaringen der generaals. Alle aanwezigen hingen aan Demange's lippen. Alleen Dreyfus' blikken waren pp de rechters vóór hem gevestigd. Hartelijk druk te Dreyfus bij de sluiting der zitting zijn wel spreken den pleitbezorger de band. Waarom Labori niet jzal pleiten, is niet mot zekerheid bekend. Sommigen zeggen dat Labori van meening verschilt met Demange ever het sparen der generaals; anderen zeg gen dat Labori het pleidooi van zijn collega zóó goed vindt, dat hij «er niets aan heeft toe te voegen. Er zijn er die zeggen dat kolonel Jouaust officieus aan de verdediging heeft te kennen gegeven dat alleen vrijspraak mogelijk was, indien de generaals gespaard werden. Kngcland en Transvaal. De mini sierraad te Londen heeft gisteren van half één tot bij drieën geduurd; dus twee en een half uur, wat niet buitenge woon is. Do menigte buiten het gebouw van het ministerie var buitenlandsclie zaken, juichte luide «le minister» en voornamelijk iord Sa lisbury toe. Chamberlain kwam langs een bij zonderen weg ter zitting en verliet de bijeen komst langs dienzelfden weg. Q O Wat is in dien ministerraad besloten? Keuter verneemt dat een in krachtige ter men vervat telegram gezonden is aan de re- schaafde dames kunnen overhalen om een tooneel bij te wonen, dat zoo haar zenuwen in de war bracht. Zij zouden het werkelijk niet kunnen aanzien. Maar zij genieten als zij jonge meisjes op gevaarlijke hoogte voorstellingen zien ge- .•endaar is niets geen gevaar bijmaar stierengevechten zijn zoo wreed. Waarom? Waar is het verschil? Waar be- inb de wreedheid, waar is de grens? Die menschen roepen als uit één mond: „do stier kan den rijder en het paard doo- den, hun bloed zal met een breeden stroom de arena rood kleuren"; maar de kunsten- maakster heeft in het geheim gebloed, en heeft gevaren moeten doorstaan, die haar lichaamskrachten dikwijls te boven gingen, maar daar dit niet in het publiek gebeurt, is de voorafgaande marteling niets voor de fijn gevoelige wezens, die wreedheid verachten, wanneer liet hun persoonlijk gemak aan randt. Zij stemmen niet eens in met hetgeen dc verlichte keizer Marcus Aurelius beval, dat personen die op koorden of op andere wijze op gevaarlijke hoogten voorstellingen gaven, voor vallen beschermd moesten worden door een net onder hen te spannen. Maar hij was menschlievend; zij zijn het niet. XXIV. Op het spoor. ,.Ik ben het zwerven moe, Whanks. Ik denk er over, naar mijn vaderland te gaan, en te zien wie er nog leven on wie voor altijd zijn heengegaan. Men kan acli omtrent Lei la's dood vergist hebbende berichten zijn dikwijls zoo weinig betrouwbaar, en als het aime schepsel dood is, dan kan ik de kinde ren nog opzoeken, dat is wel heb laatste wat ik voor haar doen kan." „Ik vrees dat het maar al te waar is, xnijn- geering der Zuid-Afrikaansche Repubüek. dat waarschijnlijk te Londen zal worden ge publiceerd, zoodra het te Pretoria ontvan gen is. Uit andere bron wordt gemeld, dat het- Parlement niet zal worden bijeengeroepen, en dat de reserves niet onder de wapenen zullen worden geroepen, doch dat tien dui zend man troepen naar Zuid-Afrika zullen werden gezonden. In een speciale editie zegt de „Pall Mali Gazette" over de zitting van den minister raad, dat de ministers volkomen eenstemmig waren. Het resultaat der beraadslagingen zou zijn, dat aan de regeering van de Z -A. Re publiek een in krachtige bewoordingen ver vat antwoord zal worden toegezonden, waar in beslist woidt geweigerd te treden in het voorstel, om af te zien van de suzcreiniteit. Voorts wordt aan de regeering der Repu bliek herinnerd, dat liet aanbod om een ge mengde commissie te benoemen niet voor on- bepaalden tijd kan v.orden gehandhaafd. Het telegram zal tevens de duidelijke verklaring bevatten, dat geen antwoord kan worden aanvaard, dat ontwijkend of ongunstig is op het punt der voornaamste voorwaarden. Gemengde Hededeellngen. Keizer Wilhelm heeft te Karlsruhe in ant woord op een toespraak van den opper-burge meester zijn tevredenheid uitgesproken over de geïnspecteerde troepen, die zooveel bij dragen tot het behoud van den vrede. Eer de theorie van den algemeenen vrede' algemeen wordt aangenomen, zal nog menige eeuw moeten voorbijgaan, meende de Keizer. Voorloopig is de zekerste bescherming van den .vrede te verwachten van het Duitsche Rijk, van de Duitsche vorsten en van het leger onder hun bevelen. Dinsdag neemt de Belgische Kamer do kieswet in openbare behandeling. President Loubet is met het oog op de uitspraak in het proces-Dreyfus naar Parijs teruggekeerd. Twaalf Fransche Kan "leden hebben op initiatief van De Ramel b -loten in de eerst volgende dagen in het gebouw der Kamer bijeen te komen om te agiteeren voor de spoedige samenvoeping der Kamer. Het twaalftal heeft zich permanent ver klaard voor de verdediging des vaderlands. De ex-gouvevneur van Madagascar Laro- clie neemt het voor kapitein Freystatter op tegen Mercier's beschuldiging dat hij zich aan wreedheid zou hebben schuldig gemaakt. Freystatter heeft op Madagascar roovers la ten neerschieten, maar op bevel. Hij is altijd een goed en onberispelijk soldaat geweest. Majoor Forzinetti heeft een brief geschre ven aan Du Paty, waarin hij diens insinua ties aan zijn adres bestrijdt. Generaal Roget heeft, het bevel des mi nisters niet achtend, eerst gistermiddag na Demange's pleidooi Rennes verlaten. Op verzoek der politie heeft Max .Regis gisteren Rennes weer verlaten. De anti-semietische bladen eisclien dat Ju- heer. Ringeiis is de eenige aan wien ik van hier uit geschreven heb en hij zond mij alle bijzonderheden omtrent haar dood. Heb is een troost, te weten dat uw vader bij haar was. Het is het beste, dat wij ons maar voor stellen dat zij beiden dood zijn, of anders zou onze terugkeer in het vaderland een groote teleurstelling zijn. Wij zijn op het ergste voorbereid, en daar moeten wij dankbaar voor zijn," sprak Whanks. „Maar er bestaat altijd nog hoop, Whanks, dat er een misverstand heeft plaats gehad, en dan, zooals ik daar straks zei, zijn de kin deren er nog." „Ja, maar u denkt er niet aan dat ze nog een vader hebben. Zij zijn stellig bij hem, en nu ook al wel afgericht, 't Circusvolk houdt er niet van, de kinderen thuis niets te laten doen zij moeten geld verdienen als het mogelijk i3." Sedert Tom en Whanks kennis met elkaar hadden gemaakt, was er weinig gesproken over Leila of haar huwelijksleven, voor dat Whanks bij Tom was gekomen, had de eer ste door Ringens uitvoerige berichten, ge kregen omtrent Leila's dood en dien van haar vader. Van tijd tot tijd ontving de trou we knecht ook nog die tijdingen waar hij belang in kon stellen. „Ik geloof, dat zij aan een gebroken hart gestorven is," schreef Ringens, en Whanks hei'haalde dit dikwijls bij zich zelf. terwijl de tranen hem dan langs de wangen liepen en hij uitriep „Ik wilde wel dat ik tot het einde toe bij haar gebleven wasmaar het geld van mijn tante heeft mij verleid, en cie drank zou mijn onedrgang geweest zijn, als ik thuis ge bleven was. O, miss Leila! miss Leila!" Hij verscheurde de brieven die het treuri- lc-s Claretie zal afgezet worden, als directeur der Comcdie-Franyaisc, om zijn open brief aan den ki ijgwaad in de „Temps". De Prevsensé en Maurice Barrès hebben gisteren geduelleerd. Het liep zeer onbloedig af; twee kogels werden gewisseld zonder re sultaat. Gisteren vond te Belgrado de eerste zit ting plaats van liet proces tegen de daders van den aanslag op ex-koning Milan en de beschuldigden, van hoogverraad. Onder de talrijke aanwezigen werden opgemerkt de le den van liet corps diplomatique. De acte van beschuldiging, die werd voor gelezen, is zeer "lang. De prefect Zioko Angielitscli, een der van hoogverraad beschuldigden, heeft zich gister morgen in zijn cel opgehangen. Hij moet een brief hebben achtergelaten. Do gezant van Venezuela te Washington ontving bericht van zijn regeering dat de be richten over het uitbreken oener nevolutie ongegrond zijn. lntusschen is de Amerikaansche kruiser Detroit naar La Guyana vertrokken. ge nieuws behelsden. ,/t Is al naar genoeg om er aan te denken f Deopening. Het was van ochtend al vroeg druk in de stadwerklieden met gereedschappen zag men de richting van de Officieren-Vereeni- ging inslaan, wagens met vracht de laat ste zwaar wegende loodjes - werden nog voortgedreven heden zou de plechtige opening geschieden van onze Tentoonstelling, waarvoor reeds dagen en weken zoovelen ia het getouw waren. De lucht stond wat somber in den vroegen ochtend, klaarde tegen twaalf uur op; nu dat was vooiloopig voldoende, want om twaalf uur zou de offieieele opening plaats hebben in tegenwoordigheid van autoriteiten en ge- noodigden. Met rijtuigen van het station af gehaald verschenen de eersten tegen halfeen in den feestelijk gedecoreerden Tuin. Er waren aanwezig namens de Neder- landsche regeering, de vertegenwoordiger van den Minister van Binnenlandsche Zaken, de referendaris baron A. F. van Lynden voorts leden van Provinciale Staten; Dage- lijksch Bestuur der gemeente, leden van den gemeenteraad, militaire en andere waardig heidsbekleders, allen in gala of uniform, en vele men vergeve ons, zoo wij in dit geval ze achteraan noemen, vele dames. Toen allen zich voor de muziektent ver zameld hadden, beklom de voorzitter van het Comité de heer J. H. van Westendorp J.Dz, liet spreekgestoelte, hetwelk in den muziek tempel geplaatst was, en hield de volgende re«le Dames en Heeren! Op mij rust, als Voorzitter van het Comité dezer tentoonstelling, de aangename plicht U allen het welkom toe te roepen en dank te zeggen voor uw tegenwoordigheid, die wij beschouwen als teeken van belangstelling in ome expositie. zonder het op schrift te hebben; ik zal haar rooit vergeten," sprak Whanks bitter. Toen dus Tom vroeg hem de brieven te Laten zien, kon hij er hem geen toonen, en van dien tijd af weigerde Tom te geiooven, dat zijn vader en zuster dood waren. „Maar stellig zal hun vader er toch niets tegen hebben, dat hun oom hen ziet. Er is toch geen geheim, is het wel?" vroeg hij on geduldig. „Voor een deel wel, mijnheer," antwoord de Whanks werktuigelijk. „Geloof je dan dat mijn zuster niet ge trouwd was met dien paardrijder of circus- meester of hoe je hem noemen wilt? Als zij liet wel was, bestaat er immers niets geheim zinnigs," sprak Tom met toenmende opge wondenheid. „Ik heb u immers gezegd, mijnheer Tom, dat ik Leila Gurney Castelli's wettige vrouw heb zieu worden. ïk heb u meermalen ver teld, dat ik een van de getuigen was bij de plechtigheid, eu als u het niet geiooven wilt, kan ik het niet helpen," sprak Whanks op beleedigden toon. „Ik twijfel volstrekt niet aan je woorden, Whanks, maar als je nu spreekt van geheim zinnigheden, en dat je niet weet of ik de kinderen wel te zien zal krijgen, begrijp ik niet, wat ik er van dénken moet,," antwoord de hij twijfelachtig. „Geen kwaad van mijn miss Leila, in al te- geval," zei Whanks, „en het geheimzinnige is spoedig opgehelderd. Toen miss Leila stierf, God zegene haar, hieven de kinderen aan de zorgen van Castelli toevertrouwd, hij had niet. veel tact om met- hen om te gaan, en 't is heel best mogelijk dab bij voor goed af stand van hen gedaan heeft." Wordt vervolgd.)

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1899 | | pagina 1