53"° Jaargang. Zaterdag 21 October 1899. No. 10069. Eerste Blad. BEN ABATTOIR. Maar een mensch! risico b, i verliezen, legend, middellat» 2Ü gaten n konden een derda 'erschaftej ste, onder- ïvenwel ij De vrouw eder inga. in de Pet- BUITENLAm D* Neen terde geen I a wel liefde 'êdetmachi looven het S D.") trien, 'r, leera» t Gymna. 1 te Wn. "daan, die al komen uien som- Bit ver en er Hja grondej nea knj- 'oorzaait, de hard- reevoeder I ze vee! delen ons wenden toging® ookgeea d langen i, is het et hasd- sU&t ij hieruit, - N. Ha- van tot kokend die zeer eze vis- van den at voor- cier van i griffier Perrns, en naar imisck 10. he de Mn- i. van de entoon- deelt lestuur I, 1800 concer- landen concer- gel zal Eglise en wil er let- leider lis van andere eeldis s men dkoop ik van Fornn en de ir liet spoor* li Pisa rgen! ficlet! I SC li» ll'l'l 'IÏIHIE COiURMIir Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaalVoor Schiedam en Vlaardingen fï. i.25. Franco per post fl- 1-65. Prijs per weekVoor Schiedam en Vlaardingen 10 cent. Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur aan het bureau bezorgd zijn. Bureau lïoterstrant 68. Prijs der Adverten tiën: Van 17 regels 11. 0.90iedere regel meer 12t/s> cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Taneven hier van zijn gratis aan het Bureau te bekomen. In de nummers, die Dinsdag- en Zaterdagavond verschijnen, woi'den zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. latere. Telefoon Ifo, 133. II. Met wiskunstige zekerheid bewijzen, dat een gemeentelijk abattoir te Schiedam een onderneming zou zijn, die kan lendeeren, in elk geval zichzelve bedruipen, behoort tot de onmogelijkheden. En slechts de waarschijn Ijjkheid dat dit zoo zal zijn, kunnen wij in het licht stellen, indien wij de toestanden hier vergelijken met die iu andere, zoo veel mogelijk nabjj komende plaatsen, en nagaan wat die vergelijking ons leeit. Daarbij kunnen wij bij voorbaat één ele ment als vaststaand aannemen, dat wij te Schiedam niet met ongunstiger omstandig heden rekening hebben te houden dan elders, integendeel, dat de kans, dat hier eenig bij komstig voordeel ons in den schoot zal vallen, niet alleen niet uitgesloten, maar zelfs niet onwaarschijnlijk is. Dat n.l. bestaat hier een slachthuis exportslagerijen uit nabu rige gemeenten hierheen zullen verhuizen of nieuwe zoodanige ondernemingen zich hier zullen vestigen, is volstrekt niet uitgesloten en zelfs zijn tot oordeelen bevoegde mannen in deze niet zonder hoop. Het is natuurlijk bezwaarlijk in een dag blad, waar dit slechts voorloopig de onder havige zaak in bespreking brengt, in détails af te dalen. Wij zien er dus van af in het licht te stellen, hoe de nieuwere wetenschap heeft geleerd, dat slechts dan een slachthuis zijn groote waarde heeft, wanneer daaiaao verbonden is een koelhuis; waartegenover staat dat een koelhuis de bouwkosten aan merkelijk verhoogt zonder dat in den eersten tijd althans de baten hieidoor naar even redigheid stijgen. Terwijl toch voor eene gemeente als Alk maar men zal wel doen voor Schiedam de pryzen met b.v, 10 pCt. te verhoogen, de kosten van een slachthuis alleen op f 100.000 werd geraamd, werden de kosten van een koelhuis op f 50.000 geschat. Niette min zegt de commissie te Alkmaar zoo be slist mogelijk, dat men wel zal doen reeds onmiddellijk alles in te richten op den bouw van een koelhuis, ook al stelt men dezen uit tot de behoefte zich daaraan doet gevoelen wat eerst pleegt te geschieden na eenige jaren, als de singers de noodzakelijkheid van een koelhuis beginnen in te zien en bereid zijn voor het gebruik eenige vergoeding te geven. Gelijk w(j zeiden, wij kunnen op dit meer technische gedeelte van hef onderwerp niet ingaan; bovendien beschikt onze gemeente over een voldoend aantal deskundige ambte naren, die des noodig na persoonlijk onder zoek, een weloverwogen advies kunnen geven, De hoofdzaak blijft dus voor ons op dit in (l« a hel d. Mil- ijsét n bin* room- g he- laren- ;éves- iüOtt ho# #0. aan* voor, Heli isl kes lag* 133 111 125 70 03 23 10 o och' DOOK 33>A BOY-ED. IV. Een tijdlang bewogen de gedachten van Sabine zich hoofdzakelijk om twee vragen. De ééne was: Weten mijn ouders er van? de andere: Is hij al hier? Dat haar ouders van de overplaatsing van Mijnheer Von Körlegg naar het Miihlauer bataljon wisten, werd haar al spoedig dui delijk. In 'net bewaren van geheimen waren zoo wel Mijnheer Deuben als zijn vrouw erg on beholpen. Zij waren er dan ook niet aan ge won, geheimen te hebben. Wanneer nu cec bezoeker toevallig over de bevordering en de overplaatsing van Mijnheer Von Leh- ben sprak, die tot dusverre te Mühlau een der „interessantste mannen" geweest was, over wien de gesprekken te Mühlau nog al eens dikwijls liepen, dan gaven zij wenken om. te zwijgen en keken in angstige verlegen heid vóór zich. Sabine gevoelde het, dat de genegenheid den naam van dengene gold, me in Lehbens plaats in het bataljon trad. «p een in 't oog vallende wijze trok de op- oljuw 's morgens het plaatselijke blad haar rich toe. Sabine, die het t-och nooit las, - cte wel, dat er nu wel eens iets in, zou gunnen staan, dat men voor haar verborgen »ude houden. Hoe zou het ook denkbaar geweest zijn, er te Mühlau een verandering in het oogenbhk de vraag: kan een slachthuis met of zonder koelhuis zich zelf bedruipen. Wij hebben vóór ons verschillende exploi tatierekeningen een tiental van buiten- landsche slachthuizen; er is er niet een die met een nadeelig saldo sluit. Geen wonder dat dit feit met gewettigd optimisme ook de meergenoemde Aikrnaarsche commissie deed zeggen sDe commissie durft daarom met het meeste vertiouwen als hare meening uit spreken, dat bij bet oprichten van een slacht huis elk risico van de zijde der gemeente geheel huiten gesloten is." i) Voor wij de exploitatie-rekeningen der diverse slachthuizen bezien vergunnen wij ons hier eene opmeiking in te lasschen, te Alkmaar vernomen, die wij van gewicht ge- nopg achten, ook in verband met andere gemeentelijke ondernemingen, om haar hier in haar geheel af te schrijveo, eene opmerking, die betreft den post srente en aflossing." Hieromtrent wordt gezegd Op vele plaatsen stelt men zich met eene amortisatie van 1 a 2 pCt. tevreden. Op an dere plaatsen daarentegen trekt men 5 Va pCt. uit en laat de bespaarde rente aan de amorti satie ten goede komen, wederom op andere plaatsen trekt men 8 pCl. uit voor rente en aflossing, d, i. het maximum, hetgeen als zoodanig berekend mag worden in Duitsch land bij inrichtingen, geëxploiteerd door het gemeentebestuur. Die aflossing van li/s en 2 pCt. heeft bij de betrokken gemeenten tot eene uitvoerige discussie tusschen de besturen dier gemeen ten en de commissie aanleiding gegeven, aaDgezien de laatste meende, dat die aflos sing te gering was. Die geringe aflossing werd echter op de volgende wijze verdedigd. Men mag het geld door de gemeente voor het abattoir geleend in geen geval gelijk stellen met eene leening aangegaan voor het uitvoeren van openbaie werken. In het laatste gevat toch verdeelt men een op dat oogenbhk benoodigd werk over verschillende jaren, terwijl men bij de gelden, geleend voor de oprichting van een slachthuis, alleen gebruik maakt van het crediet der gemeente. Waar de gemeenten zich langzamerhand meer en meer gaan be moeien met het exploiteeren van verschillende zaken, behoort men zich wat de aflossing daarvoor betreft, ook meer te voegen naai de usanties bij den handel in gebruik. Doet men dit niet, doch brengt men b.v. eene aflossing van 5 pCt. in rekening, dan legt men te groote last op het geslacht, waar onder eene dergelijke inrichting tot stand komt. De commissie heeft zich met deze beschou wingen kunnen vereenigen, doch gaat dit alleen op wanneer men, zooals in Duitschiand het getal is, een eventueel batig saldo der rekening mag reserveereri, om hieruit ie putten wanneer men voor buitengewone uit gaven staat. Mag dit niet, dan behoort h. i. de aflos- Wij cursiveeren. personeel zou gekomen ziju, zonder dab de opperbaijuw daarvan iets te weten kwam Zijn dagelijksche bezigheid was het immers juist, op alles, wat er te Mühlau gebeurde, een wakend oog te houden. Waarom sprak men er vios, haai- niet openhartig over? Maar -dat begreep zij eigenlijk toch ook wel. Klfinsteedseho men- schen hebben dikwijls niet de innerlijke vrijheid, ongewone dingen onbevangen on der de oogen te zien, nu,ar integendeel de neiging, ze door bedekken en verbloemen pijnlijker te maken. Waarom echter sprak zij er zelf eenvou dig niet over, dat haar zwager haar de over plaatsing van Körlegg gemeld had? Deze vraag vermocht zij zich niet te beantwoor den. Zij kon zich wel tienmaal voorrekenen, dat hier geen reden tot verzwijgen was; er was in het dVama geen schuldige, of liever, Körlegg was deze schuldige niet. Hij was veeleer degene, die met haar mee leed, een man, over wien men m'et verschooning, met achting moest spreken, over wien juist zij had moeten spreken om het bewijs te leve ren, dat er in haar hart geen wrok tegen liem huisvestte. En ondanks alle gronden, die haar ver stand haar aan de hand deed, zweeg zij toch over dezen man, en als zij aan hem dacht, klopte haar hart beangstigend. Was hij reeds te Mühlau aangekomen Sabine kon deze vraag tot niemand richten. Aan. het vroegere kindermeisje, de goede Lize, die met een onderofficier in Lehbens compagnie verkeering had, zou zij, zonder argwaan te wekken, hebben kunnen vragen, of de nieuwe eerste luitenant reeds aange komen was. Maar Lize was ontslagen, en wat de nieuwe kindermeid aanging, die ook weder Lize genoemd werd, omdat de opper- ting grooter te zijn, aangezien eientueele uitbreiding dan ook weder vergtooting van kapitaal ten gevolge heeft. Bij een slachthuis echter, ingericht volgens de erichen des tijds en berekend op eene uitbreiding der gemeente, behoeft men in de eerste twintig jaren voor geeae buitengewone uitgaven bevreesd te zijn. Na deze uitweiding, die echter, nu de ge meenten zich meer en meer op commercieele bedrijven van gemeentelijk belang gaan toe leggen, zijn nut heeft en waarmede wij volkomen instemmen, kunnen wij nagaan, wat ons de exploitatierekeningen en be grootingen in enkele gemeenten leeren. Dat het relaas daarvan uit den aard der zaak wat dor is, is niet onze schuldwij kunnen geen cijfers in bloemen omtooveren. Zie hier wat de getallen ons zeggen: Exploitatierekening van het slachthuis te Osnabnick 1 April 18971 April 1898. (45,000 inwoners.) Ontvangst. 1. Saldo van het vorige jaar f 242.75 2. Slachtloonen ,.....-14472.60 3. Keurloonen- 2274.42 4. Weegloonen 968.52 5. Loosen voor het gebruik van de vrijbank - 38.70 6. Keurloonen voor het triehinen- -nderzoek 2921.85 7. Huor van het koelhuis - 2400. 8. Verkoop mest- 87.- 9. Opbreng-t afval- 36, 10. Huur- 832.20 11. Ontvangsten niet tot bovenstaande rubrieken bchoorende - 462.59 f24736.63 Uitgaaf. Salarissen en arbcidsloonen f 7670.72 Bureaukosten. - 138.03 Onderhoud van en stichting van nieuwe gebouwen 880.47 Onderhoud inventaris - 350.61 Kosten voor het verkrijgen van stoom- 2102.79 Materiaal voor het reinigen - 85.53 Verlichting 669.89 Verwarming der lokalen - 362.48 Bonte en aflossing - 8969.92 Stroo - 127.60 Verzekering tegen brandschade cn belasting - 97.41 Algemeene onkosten - 189.79 Belegging in het reservefonds - 3000. - Saldo.- 91.89 f24736.63 Begrooting van het slachthuis te Bielefeld. 45,000 inwoners. OntvaDg. 1. Slachtloonen f18609.— 2. Keurloonen - 720.- - 270— 4. Stalgelden - 258— 5. Veergelden - 288— 6. Onderzoek op trichinen - 3600— 7. Huur der koelcellen - 33t'0.— 8. Verkoop van fjs - 3000.— 9. Mest - 420.— 10. Huren (koffiehuis) en andere ontv - 1344— f31.800— Deze post heoft echter het dubbele opgebracht. baljuw voor alle bedienden van oudsher be paalde voornamen in gebruik hield, was het niet raadzaam, een syllabe over die zaak te wisselen. De nieuwe Lize had een x-adde tong, en Gusta zag zich voor haar intriges tegen de vroegere Lize hard gestraft. Een brandende nieuwsgierigheid verteer de Sabine. Zij bad het alleen maar eens wil len wetenanders niet. Als ik eerst maar weet, dat hij bier is, dan zal ik wel weer kalmer worden, verbeeldde zij ziich. En op zekeren namiddag kon zij het dan ook met eigen oogen zien: hij was er! Zij zat, als gewoonlijk omsti-eeks dezen tijd van den dag, vóór het x-aam, om op haar ouders te wachten, terwijl haar kinde ren met Lize aan het wandelen waren. Vóór het raam aan den overkant stond ka pitein Von Hall-endorf en vestigde zijn blik op haar. Het scheen hem toe. alsof Sabine Von Zeuthern haar oogen niet meer van hem afwendde. En daarin had hij gelijk; maar de eenige reden, waarom Sabine zoo dikwijls naar hem keek, was, dat de vraag telkens bij haar opkwam, of hij den nieu wen eersten luitenant al bij zijn compagnie had. Zij zou in dat geval wel eens willen weten, of hij met Köi-legg op een goeden voet stond. Deze man wend nu toch „zijn" onmiddellijke superieur I Beneden op de straat ging er zoo wa.t om de twee minuten iemand voorbij. Het was wel is waar de hoofdstraat; maar te Müh lau deden de meeste menschen, van één tot drie uur een middagdutje. Droomerig stond Mijnbeer Kups vóór zijn deur, met de han den op den rug gevouwen, naar den blau wen Meihemel te kijken. Daar ging iemand met haastige, klette rende stappen voorbij. Het was een rijzig, slank, blond man, in de uniform van het re- Uiigaaf. 1. Salaris cn arbcidsloonen 2. Bureaukasten 3. Belasting en verzekering 4. Bedrijfsonkosten 5. Onderhoud 6. Rente en aflossing 7. Algemeene kosten. f 8688.- - 210.- - 306,- - 5592.- - 3300.- -13074.- - 570.- f31800.- Exploilatie v. h. slachthuis te Remscheid 1899. (47,000 inwoners.) Ontvang, Opbrengst van het slachthuis. f39003.— koelhuis -10339.50 verschillenden aard - 1800.— bijdragen aan verschil lende verzekeringen. - 201. f 51343.50 Uitgaaf. Salaarissen en arheidsloonen -10272. Uitgaven voor het bedrijf. - 9266.40 Onderzoek op trichinen - 3931.50 Onderhoud- 6492.— Belastingen - 621.40 Rente eu amortisatie-19466.17 Bijdrage aan verzekeringen enz, - 694.03 Storting van het overschot in de spaarb. - 600.- f51343 50 Exploitatie van het slachthuis te Vierssen. (23.000 inwoners.) Ontvangsten. Slachtloonen. 13 stuks groot vee A f 1.80 f 23.40 1332 .,-2.70 - 3596.40 5945 varkens „-1.20 -8917.50 1022 klein vee - 0.30 - 306,60 31 paarden ,,-3.93, f 12936.90 Weegloonen - 997.62 Stal en vocderioonen- 56.25 Keurloonen v: elders ingevoerd vleesch - 69.28 Huur der koelcellen in het koclhnis - 842.76 Verschillende kleinere ontvangsten. - 6 80 IJsverkoop- 4860.42 Verschillende ontvangsten. - 105.28 f16864 81 Uitgaven Salarissen en arbcidsloonen, hieronder begrepen het trichinenondcrzoek Arbeidsloon voor tijdelijk aangestelde personen Kolen cn andere brandstoffen MachinckamcrbchocfteE Koolzuur en andere bedrijfsonkosten Verschillende andere uitgaven Onderhoud Eente Belegd in de spaarbank f 4381.50 - 578.31 - 3004 58 - 178.01 - 1116.12 - 2047.95 - 263.15 - 4900.46 - 394.73 f 16864.81 Voor dit oogenblik meenen wij hiermede van het Schiedamsche abattoir te kunnen afstappen. Mocht a. s. Dinsdag in den ge meenteraad de memoriepost omtrent deze nog te stichten gemeentelijke instelling tot discussie, misschien zelfs tot een bepaald verzoek aan het Dagelijksch Bestuur leiden, wij zullen dan ter gelegener tijd mededeelen, wat wij meenea dat nog in het licht dient gesteld. Voorioopig conciudeeren wij reeds dit, dat een abattoir uit een hyginië->ch en sociaal oogpunt gewenscht, uit een commer cieel oogpunt niet schadelijk en voorts niet strijdig is met de belangen der slagers, ge lijk de ervaring elders leerde. gimeut gekleed. Hij liep midden op de straat. En boven schoof de kapitein zijn raam op en riep eenige woorden naar beueden. De ander bleef stilstaan en antwoordde naar boven. Sabine zag slechts zijn profiel, zijn ge stalte, zijn houding en herkend© hem ter stond. Haar knieën knikten, haar lippen trilden. Zij hield zich met bevende handen aan het tafeltje vast, dat vóór haar stond, en tocli zat zij veilig op haar stoel. Toen haar ouders dan ook binnentraden, vroeg haar moeder bezorgd„Scheelt er wat aan, Sabiue?" „Mij Niets. Ik voel mij volkomen wel," bracht zij met moeite uit. Maar de spiegel, waarin zij onwillekeurig keek, ver toonde haar een doodsbleek, verwrongen gezicht. „Ik heb een beetje hoofdpijn," zeide zij. „Dat maakt dadelijk, dat ik er zoo bleek uitzie." Nu wist zij het, dat hij te Mühlau was. Maar die wetenschap schonk haar geenszins de verwachte Kalmte. Vele nieuwe vragen deden zich aan haar voor. Wist hij, dat zij hier woonde? Wat zou er gebeuren, als zij elkaar toevallig tegen kwamen, als Sabine zich in gezelschap van haar moeder op straat bevond Zou hij, zou zij zelf niet vex*raden, dat zij elkaar al eens meer ontmoet hadden Zou hij haar groe ten? Zou hij haar nog herkennen? Haar nieuwsgierigheid naar een ant woord op dit alles was nog grooter dan de vorige. Sabine gevoelde zich niet in staat om die onzekerheid langer uit te staan. In lange brieven sprak zij zich tegen haar vriendin Suzannan daarover uit, waar- Algemeen overzicht. SCHIEDAM, 20 October '99. In het Parlement. Het Lagerhuis zette gisteren de debatten over het adres van antwoord op de Troonrede voort, waai bij de discussie voor een goed deel liep over liet tegen de regeering gericht amendement \an Philip Stanhope, den radicalen lordszoon. Aliereeist vroeg Mc. Neiil of de regeei'iog der Kaapkolonie onder toezicht staat en of de gomerneur der Kaapkolonie gerechtigd is het kabinet te ootslaan en de Wetgevende Vergadering te ontbinden. Daarop stelde Seton Karr de regeering de vraag of z(j voornemens was haar aandacht te wijden aan de redevoeringen van zekeie Iersche leden ten gunste der Boeren te Dublin gehouden. Balfour antwoordde, dat de eerste vraag beiustte op krantenberichten, die ongegrond zijti. De regeering is niet voornemens nota te nemen van de redevoeringen door zekeie Iersche leden gehouden. Vervolgens deed de Ier William Redmond het voorstel om een betuiging van sympathie met Kruger in het adres van antwoord te voegen. Volgde hij door dit voorstel niet het voo! beeld van den kleinzoon der Koningin, den Duitschen Keizer Over dit voorste! werd nogal gelachen, ook toen minister Balfour in dezer voege antwoordde »Het was onbekend dat de heer Red mond zijn daden aanpaste aan het doorluchtig mode! van den Duitschen Keizer. Hij ver schilt van den Keizer 0. a. hierin, dat Zijne Majesteit noch Britsch onderdaan, noch lid van dit Huis is." En Balfour geloofde niet dat ooit iemand Redmond's steun, die sieeds uitging tot de vijanden der regeering, van welk ras of stam ook, ernstig had opgevat, en de minister gaf de heeren den raad zijn meening maar te deeien. De zitting ontleende vooral haar belangrijk heid aan de twee tegenstanders, Chamberlain en Moiley, die beiden het woord voerden, de minister twee en een half uur lang. Eerst kwam, voor een propvol Huis, Chamberlain aan het woord. De minister begon met het boven twijfel verheven te noemen dot de leiders der oppo- «itie gedurende de parlementaire vacantie door hun redevoeringen Kruger in zijn verzet hadden- gestijfd en de regeering tegengewerkt. Maar nu zouden redevoeringen geen invloed hebben op de krijgstorluin, en daarom waren amendementen en eerlijke, fatsoenlijke criliek de regeering welkom. Chamberlain vervolgdenik wilde dat ik ook aldus kon spreken over de redevoering van den heer Sianhope van gisteren Daai tegen kwam Stanhope op, en de Voor zitter riep, onder luid gejuich der Ieren, den minister tot de orde, daar zijn taal buiten de peiken van parlementaire beleefdheid ging. Chamberlain nam daarop zijo woorden terug. Zóo was het begin der lange redevoering, bij zij van haar, die veel jonger was dan zij, raad vei-langde. Suzanna schreef, dat zij vond, dat zij +egenover Körlegg verplicht was, hem van haar aanwezigheid te Mukl.au op de een of andere wijze kennis te geven. Alleen op die wijze konden tooneelen zoo als een onvex-waclite ontmoeting in het bij zijn van andex-en, vex-meden worden. Dezen raad had Sabine willen hooren. Maar de „tactvolle middelpersoon", die Su zanna voor de mededeeling aan Körlegg aanried te kiezen, ontbx*ak. Haar broeder Reinald kon Sabiue niet met die taak be lasten. Zij spx-ak hem bovendien nooit al leen. Het plan kwam bij haar op, aan Körlegg te schrijvenmaar zij deinsde toch voor de volvoering daarvan terug, ofschoon zij in gedachten reeds tien verschillende blieven ontworpen had. Mühlau is zoo kleinhij moet mij toch eindelijk eens tegenkomen Waar het ook wezen moge, als ik alleen ben en als bij al leen is, dan zullen wij ons tegen elkander uitspreken. Hij zal gevoelen, zooals ik het gevoel, dat het onmogelijk is, iu één en de zelfde stad te wonen, zondier zich nog eens voor de laatste maal uit te spreken, dacht zij vastberaden. Van toen af besloot zij veel te gaan wan delen. Zij deed ook enkele boodschappen zelf, die Lize tot dusverre liad moet-er; ver richten, en gedroeg zich vriendelijker te genover de menschen in de stad. Tot haar genoegen zag Mevrouw Deuben eens uit het raam, dat Sabine op straat met Mevrouw Sebold, de dokters-vrouw, een eindje mee liep, en daarna nog met Juffrouw Kups en Mevrouw Müller vóór den winkel van Kups bleef staan praten. (Wordt vervolgd.)

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1899 | | pagina 1