53"e laargang. Woensdag 29 November 1899. No. 10102. 1 Waar een mensch! 1 J '1 I BUITENLAND. •8 SCHIEDAMSCHE COURANT Deze courant verschijnt d'agelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaalVoor S chiedam en Vlaardingen 11. 1.25. Franco per post fl. 1.65. Prijs per weekVoor Schiedam en Vlaardingen 10 cent. Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnemfnten worden dagelijks aangenomen. Advertentiün voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóó- een uur aan het bureau bezorgd zijn. Bureau Boterstraat 68. Prijs der Advertentiün: Van 17 regels fl. 0.90iedere regel meer 12i/z cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij innemen, Advertentiün bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hier van zyn gratis aan het Bureau te bekomen. In de nummers, die Dinsdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden zoogenaamde Jeleine advertentiSn opgenomen tot den prijs van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. latere. Telefoon STo. 123. llgemeen ©verricht. SCHIEDAM, 28 November '99. De oorlog. Een gegronde klacht? Met de 'natste Zuid-Afnkaansclie mail zijn tal \an brieven aangekomen, waarin ernstige besehuldigingen voorkomen aan het adres der Engelschen. Men kan niet voorzichtig genoeg zijn met dergelyke aantijgingenwij zijn overtuigd dat dergelijke grieven, door de oorlogscorrespondenten der Engelsche bladen telkens weer opgewarmd, onwaar zijn, en wij mogen evenmin grif aannemen wat van de andere zijde de Biitsche soldaten voor de voeten wordt geworpen. Toch treft het werkelijk die beschuldigingen te vinden in zoovele brieven van Neder landers in Zuid-Afrika aan hun betrekkingen hier te lande. Wij zullen hier eenige staaltjes opnemen Zoo vertelde een der uit den slag bij Elandslaagte ontkomen Naast hem gebood men een der onzen zijn geweer over te geven, die zich dus verbeeldde gevangen te zijn. Maar nadat men hem zijn geweer had afgenomen, werd hij met drie lanssteken in den hals, neergeveld." Uit een ander schrijvendat dit korps de gewonden op het slagveld heeft afgemaakt. Dit wordt door verschillende ge tuigen bevestigd, evenals het schieten op het Roode Kruis door de Engelschen en het afmaken van paarden daarvan, alsmede het gevangennemen van een doctor." Een derde zegtX. werd gewond en na den strijd door de lanciers als een hond afgemaaktY. onderging hetzelfde wreede lot in het Engelsche kamp..." In een andere brief deze zinsnede over Elandslaagte «De gekwetsten zijn door de Engelschen afgemaakt; de soldaten van het Duitsche Roode Kruis zyn op vreeselijke wijze door de Engelschen gemutileeid. Een Hollander werd gevangen en daarna tot vermaak der Engelsche lansiers gespietst. Dit alles is uit gekomen, doordat de Engelschen zich daarna totaal bedronken en eenige Hollandsehe ge vangenen, die aan het bloedbad waren 'ont komen, zijn gevlucht en het lager hebben bereikt. «Misschien zijn deze berichten overdreven, doch veel, o. a. het afmaken der Rood e-K ruis-soldaten en dor ge wonden, is officieel bevestigd. Maak het publiek waar gij kunt. Ten slotte zegt een ambtenaar der Z. A. S. M. in een van 26 October gedateerden brief uit Pretoria «O I wist men in Europa, hoe eerlijk de Boeren hoe moorddadig de rooinek vecht, neen moordt, voorzeker dan zouden er stem men opgaan voor het volk, dat vecht voor vrijheid en voor recht. Wist men, hoe door Engelsche lansiers met lanssteken de gewon den worden afgemaakthoe men op het Roode Kruis schiethoe men Kaffers dwingt legen wit-mensshen te vechton, enz., enz., men zou wraak schreeuwen en Engeland dwingen, dat moorden te staken. Wist men, met hoeveel moed aan onze zijde gestreden wordt en met hoeveel laaghartigheid aan de andere, men zou wraak roepon. Doch van dit alles is daar zeker niets bekend, daar de telegrammen over Engeland moeten gaan. Officieel zijn heden de mishandelin gen der ploertige rooibaatjes bevestigd, en bemoeien er zich de consuls mede. God geve, DOOK EDA BOY-ED. 50) „Wat 'ban Saibine toch alles met oom Frits doen!" dhcht Suzanna. „Op mij zou hij zeker focos worden." „Wat ziet ge u: vandaag mooi uit, Saibi ne!" zeide de oude heer daarop. Zij glimlachte zegevierend. Een, ander hod haar dab vandaag ook al gezegd, in vurige bewoordingen had hij het haar toegefluisterd. En heden verheugde zij er zich voor het eerst van. haar leven in, dat zij zoo mooi was. Eindelijk kwam ook Arnold. Met 'de ver ontschuldiging, dat hij zoo laait gekomen was, met de vragen naar dan, welstand van den ouden heer kwam men over de eerste vijf mi nuten heen. Aan tafel sloeg Suzanna Arnold aandach tig gade. Wat Sabine nog voor baar ver zweeg, zon wellicht zijn geheel© voorkomen verraden. Ook hij zag er bleek uit; dat had Susanna, nog nooit gezien. En op zijn voor hoofd lag een diepe ernst, en als hij lachte, was het een gedwongen lach. Misschien verbeeld ik mij* alles ook maar, dacht, Suzanna. Maar het hoopvolle geloof vestigde zich toch in haar, dat Arnold als een dat de Europeesche mogpndheden zich met du zaakje zullen bemoeien." Een ernstige aanzien krijgen al deze kluch ten over de wreedheid der Engelschen, nu de Transvaalsche regeering officieel de aan dacht der Europeesche regeeringen op verschil lende geïncrimineerde feiten vestigt. Zij zelve noemt die feiten, inderdaad van zeer erger lijke aard, «onbetwistbaar", en liet komt ons voor dat nu geen twijfel dienaangaande noodig is. Dat Engelsche troepen tot wreedheid in den ooi log in staat zijn, heeft de voorlaatste veldtocht tegen den Mahdi met de herovering van Khartouw, bewezen. Wat zullen nu de mogendheden doen? De «Novoje Wremja" heeft pa", naar aanleiding van Groot-Brittanuië's erkenning van de Boeren-repubiieken als oorlogvoeiende Stalen, opgemerkt dat elke Europeesche Staat nu ook het recht heeft zoowel om militaire attaché's naar het leger der Boeren te zen den als om, wanneer mogelijk en noodig, lusschenbpide te komen. Hier is reden tot interventie. Hier is reden om Engeland te dagen voor de viei schaar vau het volkenrecht, en het te vermanen de ooi log te voeien volgens het beschaafde oor log-gebruik. Europa heeft zich tot nu toe niet met den ooilog bemoeid. Maar'de erkenning der Boe ien-republieken als oorlogvoerende pai tijen verandert den toestand eenigszins en wij zijn geneigd met de «Matin" te zeggen «Dit Kan en moet aanleiding geven tot een be langrijke wijziging in de houding der kan selarijen op liet vasteland." Dit kan en moet voor alles geschieden ter handhaving van de wetten der beschaving en der humaniteit tijdens en na den slag Van het oorlogster rein. Lord Methuen schijnt nog altijd niet ge reed te zijn met het tellen zijner dooden en gewonden in het gevecht bij Graspan. Althans wij hebben nog altijd niet ver nomen hoe zwaar de verliezen der Engel schen zyn geweest in dit tweede gevecht. Alken schijnt men te Londen niet zeer ge lust over het 9de regiment lansiers, opge steld om de Boeren den pas of te snijden Inderdaad, dat de Boeren juist in hun rich ting terugtrokken, is nu niet zoo heel ge ruststellend voor het lot der lansiers. By Graspan zijn, naar de schout-bg-naebt sir R. Harris seint, o. a. gesneuveldEtliel- ston, kommandant van de Powerful; majoor Plumbe van de mariniers van de Doris; kapitein Senior, van de marine- artillene van de Monarch. Een belachelijk bericht is dat in de «Natal Advertiser" over net opvangen van telegiam nion van Kruger aan Joubert. De bewering dat de Boeren na Belmont omgetrokken zouden zijn tot benoorden Kimbeiley, is at te gek trouwens, het gevecht bij Graspan heeft liet ons anders geleerd. Even vreemd klinkt het buit maken van twee millioen geweerpatronen door lord Methuen te Honeyneslkloof, halverwege Gras pan en de Modderrivier. Over Kimberley vernemen wy nietsook omtrent Mafeking verkeerea wij in onwe tendheid. Een Laffan-bericht uit Kaapstad zegt, dut op <3 November te Maleking vurig verster kingen werden verlangd. De prijzen van levens- mfddelen waren tweemaal en driemaal zoo hoog als in het begin van het beleg. Omtrent den toestand in de Kaapkolonie, blykt thans dat geneiaal Galtacre, die elk oogenblik nieuwe troepen verwachtte, morgen naar het front zou vertrekken. Het bericht man het beslissend© woord: van afscheid uit gesproken had.'. Zij wilde zoo graag aan hem gelooven, aan zijn standvastigheid, en aan de degelijkheid vain zijn karakter. De oude heer had! champagne laten aan rukken, en men klonk herhaaldelijk met elkaar. Sabine ging geheel m den wenseh op, den grijsaard in een vroolijke stemming te brengen, hem aangenaam bezig te houden, hem haar dankbaarheid te toonan. Zij wend de nauwelijks een blik van hem af,' in betoo- vorende, dbckterlijke voorzorg. Haar vriende lijke oogen trachtten de zijne te ontmoeten, en haar geheel© wezen ontplooide zich in vleiende vrouwelijkheid. Zij vermijden bet, elkaar aan te kijken, stelde Saibine bij zich zelf vast. Het is zeker, dat zij het gewichtige, het eenig mogelij." e besluit genomen hebben. En met haar heldere oogen keek zij Ar nold vol liefde aan. Hij had missoliien veel geleden. Als zij toch maar wist, hoe zij hem zou kunnen troosten! Buiten rommelde de donder. Juist droeg de kellner de vruchten en de leege flesschen weg. Oom Frits stond op. „Ik ga maar naar mijn kamer. Och toe, beste Mijnheer Von Körlegg, drink nog een kop koffie en rook een sigaar bij de dames En vaarwelHeb dank voor al het genoegen, dat uw gezelschap aan de dames en mij verschaft heeft. 'Mag ik koint uit Oueenstowu, dat de generaal reeds !o Nauwpoort was, schijnt dus onjuist te zijn Intusschen is, volgens een bericht uit Qucenstown aan de «Daily Mail", de spoor weg- en telegrapbische verbinding tusschen Steyriburg en Stormberg-Junction afgesneden, llienloor is de gemeenschap met Kaapstad \ei broken. De spoorwegbrug by Stormberg is vernield. De Boeren handhaven zich in hun sterke stelling bij Colesberg. Hun operaties bij Ros- iimad schijnen er op te wijzen, dat zij hot legei korps French-Gattacre trachten te iso- leeren. En hoe staan de zaken in Natal? Er zyn verscheiden telegrammen over de gebeur tenissen dar laatste dagen, maar ze zyn zóó vei ward dat liet gewaagd is er eenige con clusie uit te trekken. Zij schijnen te zeggen dat generaal Hil- dyard te Estcourt eerst in het Zuiden bij Willow Grange den vijand van zijn lijf beeft geschud, en daarna in het Noorden bij Frère hetzelfde probeert. Tegelijk zou dan generaal Uai ton in het kamp te Mooirivier de Boeren tot den terugtocht gedwongen hebben, zoodat nu een algsmeene opmarsch der Engelschen plaats vindt naar de Tugela. In één woord do berichten doen hot voor komen of de Engelschen de Boeren als hazen voor zich uitdrijven naar het Noorden. Maar bij Highland, tusschen Estcourt en Weston, schijnen zij zich nog te handhaven. Hoe dan de spoorweg en de telegraaf tusschen deze beide plaatsen hersteld kan zijn, is onbe- grijpelijk. De correspondent der «Daily Telegraph" i.oemt zelfs de verbinding van het korps aan de Mooirivier met generaal Hildyard te Frere reeds een voldongen feit. Wij zullen nadere berichten over de krijgs verrichtingen in Natal afwachten. Er zijn hier ziker ernstige gebeurtenissen op til. De Suid-ÜLfrlkaansclie Mali. Kruger's proclamatie. fn de «Staatscourant" der Zuid-Afrikaan- sclie Republiek is opgenomen} de proclamatie van president Kruger aan zijn volk, onmid- «iellyk na het uitbreken vau den oorlog. Zij luidt: Nademaal door ongewone krijgstoerustin gen op de grenzen der Republieken het zich samentrekken van troepen op het gebied van 11. M. de Koningin van Grool-Brittanje en lei land er gevaar bestaat voor de veiligheid van den Staat. iNademaal aan Harer Majesteits Regee- ling de tijd van 48 uur is gegeven, eindi gende hedennamiddag te 5 uur, ten eiade aan de Regeering der Zuid-Afrikaansche Republiek de verzekering te geven om de door Ilarer Majesteits regeeriug verzamelde troepen terug te brengen tot het getal dat in Jura jl. in Zuid-Afrika aanwezig was, olie troepen van de grenzen der Zuidafrikaansche Republiek te verwijderen, en alle troepen, die leeds op zee zyn, terug te houden en niet te doen landen en bij gebreke waarvan de i egeering der Zuidafrikaansche Republiek deze handelwijze zou beschouwen ais eene formeele oorlogsverklaring; en «Nademaal Harer Majesteits Regeering ge weigerd heeft daaraan gevolg te geven en het thans noodzakelijk is om liet grondgebied en het volk der Zuidafrikaansche Republiek te beschermen en te brengen in eenen weer baren toestand. «Zoo is het dat ik, Stephanus Johannes Paulus Kruger, Staatspresident der Zuid- Afrikaanscho Republiek, met advies en eon- zeggenTot weemens U weet-, daifc ik 's win ters te Berlijn woon, op dien Lützowufer. 's> Zomers zwerf ik als een vagebond bij d'e familie rond. Misschien ontmoeten we elkaar later nog wel eens te Mühlau als Sabine mij daar althans wil hebben." Bewogen drukte Arnold den ouden lieer de hand „Als u mij een weinig liefgekregen heeft dan maakt u mij trotsdh. Ik ben het, die leden tob dankbaarheid heb ik! En zeker, Mijnheer Osterroth het leven brnegt ons weer tot elkander. Blijf mij altijd zoo goed gezindzeide Arnold. Oom Frits glimlachte» Het scheen, alsof hij nor iets wilSe zeggen. Vluchtig rustte zijn blik op Suzanna. Maar hij zweeg, knikte nog eens en ging heen. Het onweer nam in hevigheid toe. Telkens werd een felle bliksemstraal door een hevigen donderslag gevolgd. „Het onweer komt van alle kanten opzet ten. Zidlen wo de ramen niet dichtdoen?" zeide Suzan na. Zij was een beetje bang voor onweer en schaamde zidh nu voor haar vrees tegenover Arnold. „O neen, ik vind irsen prachtig gericht," zeide hij. Als Saibine er toch maar eens aan wilde denken, dat ik zoo bang voor onweer ben, zeide zij bij zich. zelf. Vroeger was zij er toch ook bang voor. sent van den Uitvoerenden Raad, blykens, art. 930 zijner notulen 11 October 1899, en met inachtneming van art. 92 van de Grond wet (Wet No. 2 1896) hierbij proclameer, vaststel en bekend maak, dat ik ZEd. Gestr. den Commandant-Generaal heb gelast, onder de voorzieningen van de Krijgswet, wet No. 20 '1898, en alzoo met behulp van de bur gers, zulke stappen te nemen als hem waar noodig, in overleg met de krijgsofficieren noodig mogen blijken tot verdediging en handhaving van de onafhankelijkheid der Zuid-Afrikaansche j Republiek, welke thans bedreigd wordt door de aanwezigheid van Britsche troepen op koloniaal grondgebied, rust en orde te handhaven en de autoriteit van het Gouvernement van de Zuid-Afri- kannsche Republiek te doen eerbiedigen. «Al dezulken die het grondgebied van de Zuidafrikaansche Republiek onwettiglijk overschrijden, en alle gewapende troepen die openlijk tegen het wettig gezag der Zuid afrikaansche Republiek in rebellie zyn of komen, en de oppermacht van dat gezag betwisten, worden voor de gevolgen van hunne handelingen gewaarschuwd. «En ik gelast de getrouwe burgers en onderdanen van do Zuidafrikaansche Repu bliek om onder de voorzieningen vervat in de Krygswet No. 201898, den commandant- generaal en den volgens wet over hen ge stelden officieren die gehoorzaamheid te be- toonen en dien bijstand te verleenen als noodig mogen zyn, om de orde en rust in de Zuidafrikaansche Rep"bliek te blijven handhaven en iedere overschrijding van haar giondgebied of betwisting van het opperge zag harer Regeering te helpen beletten. «En ik gelast en beveel verder dat aan de krjjgswet voornoemd de meest mogelijke openbaarheid worde gegeven, dezelve worde gepubliceerd in de «Staatscourant" en ver spreid onder de burgers en onderdanen. «De kiijgswet wordt, en is bij deze met ingang van heden afgekondigd als te zijn van volle kracht en werking. «God behoede land en volk! «Gegeven onder mijne hand en het groot zegel van de Zuid-Afrikaansche Republiek op heden den 11 den dag van de maand October 1899". S. J. P. Kruger, Staatspresident. F. W. Reitz, Staatssecretaris. Slag by Dundee. «Ons Land" beeft het volgende telegram uit Pretoria over het gevecht van 30 October Een gevecht vond gisteren plaats. De slag werd geleverd op de lange heuvelen die Ladysmith ten N.-W. en ten W. omringen. Generaal Joubert had het opperbevel van de Boerenmacht. Het centrum werd gecom mandeerd door generaal Erasmus, de rech tervleugel door generaal Schalk Burger, com mandant Weilbach en generaal Lukas Meyer en de linkervleugel door commandanten Yan Dam en Erasmus, te zamen met de Vrijstaters onder generaal Cronjé. Sir George White voerde het bevel over de Ladysmith troepen. Den geheelen Zaterdag zonden de Engelschen militaire ballons van uit Ladysmith op om de positie der Boeren uit te vinden. Zondagmiddag werd er dooi de Engelschen met dynamiet gewerkt; naar men meent in verband met de nieuwe forten. Zondagavond verlieten de troepen Lady smith onder bedekking der duisternis. Regi menten infanterie, bestaande uit de Gloucester, Irish fusiliers en Dublin fusiliers met een bergbatterij op muilen, gingen in de richting Maar Sabin© dacht aan. niets anders dan aan hem, die nu naast haar bij het raam stond en die, evenals zij, met do handen op de vensterbank leunde. De ééne bliksemstraal volgde op den an deren en verlichtte het woest golvende water en den steiler- kerktoren van do San Giorgio Maggiore telkens voor ©enige seconden. Buiten was alle loven weggevaagd, ledig was het op de kade, en een hevige stortregen kletterde er op de steeuen neer. De donder ratelde onophoudelijk in alle tonen, die nabij heid of verte hem gaf. Verrukt staarde Sa- bine dit woeste natuurtafereel aan. Suzanna echter ging naar de kamer van den ouden heer en, terwijl zij de deur haastig open deed en weer achter zich sloot, ontstond er een windstoot, die de lamp eerst- hoog deed op vlammen en daarna plotseling deed uitgaan Arnold sloeg zijn arm om Sabine heem Zwijgend stonden zij daar, met de wangen tegen elkaar aangeleund, en keken naar bui ten. Dat was hun afsdheidsure. Het groolscke natuurfcooneel scheen daaraan de rechte wij ding te geven. Te zeggen hadden zij elkander niets meer. Arnold vroeg zich af: Is dat oen voortee ken Zal mijn geheele verder© leven zóó zijn onwedor en storm? Maar Sabine dacht: Thans verschrikt mij niets meer, niets in de natuur^ niets in het van de rechtei flank der Transvalere, om een positie op te nemen op een hoogen heuvel in het front der Vrijstaatscho positie. Men zegt dat langs den weg paarden tus schen de berg-balterij inliepen waardoor de geheele colonne in disorde geraakte, en eenige muilen met één kanon wegliepen. De colonne kwam om 1 uur in den morgen op den ge zegden heuvel aan en zij gebruikten hun tijd tot aan het aanbraken van den dag met het opwerpen van aardemverken en borst weringen. Het centrum der positie van de boeren bestond uit een langen tafelachtigen berg, waar artillerie was geplaatst. Toen de dag aanbrak kon men van uit de boerenpositio zeer duidelijk de volle Britsche aitiilerie batterijen Ladysmith oostwaartsch in een lange lijn zien uittrekken. Zy gingen voorbij Lombaardskop. Toen de laatste battery nog voortrukte, begon de artillerie der Boeren het vuur op hen te openen met de Creusot-kanonnen. De tweede laag viel midden in hen en werd door schot op schot gevolgd. Dit veroorzaakte, dat al het vuur der bedekte Britsche batteryen op de positie der Boeren-artillerie werd ge richt en van 6 tot 12 uur was de heuvel een hel vol schreeuwende en sissende stukken van bommen en kartetsen. In het begin slaagden de Britsche kanon nen er niet in den heuyel te bereiken, ter- wyl het vuur der Creuzot's geweldige uit- weiking deed. De Britsche kanonnen hadden de positie der Boeren van grootero distanties bereikt. liet vuur van het groote kanon was zoo heet, dat slechts nu en dan een schot kon gelost worden, daar de kanonniers door een togen van bommen overgoten werden, zoo dia zij hunne hoofden vertoonden. Dit kanon (riantste bom na bom in het Britsche kamp van Ladysmith, dat geen kanon van gelyke afmetingen had. Een artillerist, die door een bom gekwetst werd, het zich verbinden, ter- wyl een ander door vocht en geen nota nam ian stukjes bom in zijn rug. Dr. Ilohls werd gedood, terwyl hy een gewonden artillerist verbond. In tusschen kreeg Schalk Burger zyn hou witser naar voren en in het vuur, en aan het uiteinde vau den vleugel begon ook de battery van Lukas Meyer, onder kapt. Pre terms haar doodelyk werk." De S u z e r e i n 11 e i t s-q u a e s t i e. De Express schrijft: Het Britsche gouvernement heeft altyd gezegd, dat het de Zuid-Afrikaansche Repu bliek niet kan erkennen als een souvereinen internationalen staat. Toch heeft het den Britschen agent te Pretoria bevolea bij de regeering der Republiek te vragen om zijn paspoort. Hoe ter wereld kan een staat, die geen souvereine staat is, paspoorten gaan uitdee- len In dit geval heeft Groot-Britanje ver geten wat het te voren gezegd heeft. Dat gaat wel meer zoo als een mensch zich door leugens tracht te redden. In ieder geval nemen wij nota van het geval en schrijven in ons boekje: Pretoria, 11 October, Groot-Britanje geeft door daden bewys dat het den eisch op suzereiniteit over Transvaal iSat varen. Gemengde Mededeellngcn. Het nationaal congres der Belgische mijn werkers gisteren en eergisteren te La Louvière gehouden, verwierp in een geheime zitting laven, nu ik naast hem sta. Etn zij, drukte haar wang vaster tegen d© zijine. In hot aangrenzend© vertrek liet Suzsumai zich door den ouden heer met haar bangheid! voor den gok houden. Daar nu het onweder schoon voorbij te drijven en daar bij Suzanna ook de wensoh levendig werd, van de laatste minuten van Arnolds aanwezigheid! nog te genieten, besloot zij weder naar het salon te rug to keeron. En daar zag zij, in de donkere kamer staan de, vóór het raam, bij het licht, dat van de lantaarn naar binnen viel, de silhouetten van twee mensckem, die, met wang tegen wang aangeleund, onbeweeglijk bij elkander ston den" „O mijn God!" riep zij onwillekeurig uit. Beiden hoorden dien uitroep on weken van elkaar. Sabin© wendde vluchtig het hoofd -om en zag Suzanna, die daar aJs versteend- stond. Maar zij was in geen stemming om naar ver klaringen en ophelderingen te luisteren. Zij haalde diep adem. Het oogenblïk van scheiden was gekomen. Zwijgend stak zij Ar nold de hand toe, terwijl zij hem met een doordringenden blik nog eenmaal aankeek. Zij wisselden een handdruk, zóó krachtig, als men dien geeft, waar het een eeuwige ver bintenis of een eeuwig afscheid geldt. (Wordt tervolgd.l

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1899 | | pagina 1