Een protest eo een verzoet 54'" Jaargang. Zondag 1 en Maandag 2 Juli 1900. No. 10280. Eerste Blad. GOUD EN EER. 1 BUITENLAND. SCHIEDIMSCHE COUR INT Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaalVoor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25. Franco per post fl. 1.65. Prijs per weekVoor Schiedam en Vlaardingen 10 cent. Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur aan 'iet bureau bezorgd zqn. - BureauBoterstraat GS. Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92iedere regel Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij Prijs der meer 15 cents, innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Taneven hier van zijn gratis aan bet Bureau te bekomen. In de nummers, die Dinsdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden zoogenaamde Meinm adverte»tiët* opgenomen tot den prys van 40 cents per advertentie, by vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. ïnterc. Telefoon Aio. 123. In de jongste raadszitting is bij de behan deling der schootgetdverordeningen en het daarop regardeerende adres van werklieden- vereenigingen hier ter stede een uitspraak gedaan die ons wonder vreemd in de ooren heeft geklonken. Verkondigd toch werd niet meer of minder dan dat de spreker nooit ergens het recht had gelezen vac 5 et publiek om mede te spreken; dat liet publiek afge vaardigden heeft gezonden die den Raad vormen, en dat dezen beslissen. Nu willen wij niet ontkennen dat de Raad, samengesteld uit de gekozenen des volks, te beslissen heeft, al is ook zijn macht naar meer dan één zijde begrensd. Maar, ook niet-boos-bedoeld schijnt ons het vei kondigen der meening dat het publiek, de burgerij, het volk, het recht niet zou hebben om mede te spreken, gevaarlijk toewant zij ontkent een der fundamenteele rechten van den Neder- landschen Staatsburger, neergelegd in onze Grondwet. Gevaail(jk juist omdat deze uitlating in den Raad blijkbaar zoo weinig ernstig is opgenomen dat wij met leedwezen een woord van protest er tegen hebben mist. Eo toch, reeds de staatsregeling van 1798 verklaarde in het 17de harer ^Burgerlijke en Staatkundige Grondregelen" als volgt: »Elk Ingezeten kan zig, bij Request, Addrès, of met anderen Vóórdragt, vervoegen bij zoo danige Magten waar hij zal geraaden oor- deelen, enz." Door onze acht grondwetsherzieningen heen, is dit recht overgebracht ook in de thans vigeerende constitutie. Men kent het en noemtjiet kortheidshalve als het urecht van petitië." Haddenfwy niet geljjk toen wij de door ons gewraakte uitdrukking gevaarlijk noemden? Of sluit niet het recht van petitie in zich het recht van het publiek, beter van het volk, niet om te beslissen, maar juist om mede te spreleen? Waar aldus onverschillig van welke zijde het geschiedt en wie de spreker zij een onzer meest belangrijke grond wettige rechten, óók in woorden, wordt aan gerand, daar past ook te dezer plaatse een ernstig protest. •f 9 Maar ook op andere "wijze word- ons recht om gehoord te worden geschaad. Niet op zettelijk, wij nemen het gaarne aan. Maar toch geschaad, en wel door de late, de te late openbaarmaking dér voorstellen die in den Raad aan de orde zullen komen. Zoo was het met de schoolgeldverordening waarvan da behandeling dan nu toch, op wél eigenaardige wijze, is verdaagd. Eerst Donderdag 21 Juni werd de ontwerp-veror- dening publiek en reeds den 26sten kwam Si' Roman uit Transvaal VAN AUGUST NIEMANN.- 51) XXIII. Leve Afrika! Op Joachim's verlangen zou. die liuvmHjks-- plecbtdghei-d zoo spoedig mogelijk voltrokken worden. Op het verzoek van het bruidspaar s hadden OtiAHe's ouders telegrafisch Iran toe stemming gegeven. Naar aanleiding der omstandigheden zou het een- Heine, stille bruiloft zijn. Aife ge-tui- I gen, warm de li-acre» Berger en Pieter Mar ritz uitgenoodigd. „Wie is -todh. eigenlijk Koter Mtóta, voor wienje zulk een voorliefde hebtl" vroeg öt- tiilie. - „Zijn familienaam is Buurman," zedde Joa chim,. „maar shijj is onder zijn "voornamen. Pieter Miaritz een bij het voik welbekende persoonlijkheid. Hij heeft rich in. den oorlog voor tien jaar onderscheiden1, en ik gevoel veel sympathie voor hem. Zijn invloed1 heeft ode veel bijgedragen, om mijl de betrekking bij den, consul' te bezorgen." 331 j ie de vriend vain, generaal Joubert én. president Eniger." In het logement van dén héér WCMrihd wou een Wem feestmaal worde» gegeven. Slechte weinig gasten, waren uitgmoodigd de ©uitschei consul, vervolgens een vriend de zaak in den gemeenteraad in behandeling. Nog erger is het geweest met de verbou wing van het Ziekenhuis. Dit loon-tel, met zijn voor ten financieel niet zeer steike ge meente zoo belangrijke crediet-aanviage, weid zelfs des Vrijdags vóór de raadszitting, die op 29 Mei viel, gepubliceerd. Dat gaat niet, vooral met wanneer de voir- stellen, zooals met de beide genoemde het geval is, lelteriyk uit de lucht komen vallen. Zelfs een courant kan in dien korten tijd, vier, vijjf d igen, niet altijd zulke studie maken van een belangrijke materie en dit slaat vooral op de Ziekenhuisvei bouwing dat waar borgen bestaan voor een gezonde en dege lijke critiek. En die critiek is ons recht, onze plicht. Van de belanghebbende ingezetenen nu, met name waar die behooren tot dearbeidende klasre en hun beurs is met de schoolgeld verordening gemoeid kan nog veel minder verwacht worden dat zij in eenige dagen hun bezwaren duidelyk en nauwkeurig te kennen geven. Besturen dienen de hoofden bij elkaar te steken, vergaderingen moeten bijeenge roepen, een adres moet opgesteld, en liet gevolg i«, bij late openbaarmaking der stuk ken, een adies als dat tegen de schoolgeld verordeningniets zeggend, maar vragend om wat tijd. Men vergete ook niet dat de leden van den Raad zeiven den tijd vaak missen om be hoorlijk kennis te nemen van de opgeworpen bezwaren. Het heeft ons getroffen dat Dinsdag I.!., toen in onzen gemeenteraad het door ons bestreden beginsel verkondigd en de verdaging van de schoolgeldverordening niet zonder vrucht bestreden werd, de heer DeSavomiu Lobman in de Tweede Kamer pleitte voor uitstel van het afdeelingsonderzoek der nieuwe Ongevallenwet, o.a. in deze bewoordingen: »Het is ook niet te betwijfelen, dat over dit voorstel, gelijk het hier ligt, de belang hebbenden zich niet hebben uitgelaten en zich ook niet hebben kunnen uitlaten". Welnu, de nieuwe O gevallenwet kwam niet uit de lucht vallen en zou, zoo zij des Vrij lags in de afdeeling in behandeling kwam reeds een volle week zyn publiek gemaakt En niettemin achtte de lieer Lobman, die waarlijk niet verdacht kan worden van te veel waarde to hechten aan de stemmen buiten de Kamer, uitstel gewenscht. Ook wij zijn er niet voor voorstellen die regelmatig aan de orde zijn, te verdagen. Maar daarom vragen wij een wat vroegere publicatie der voorstellen. Het algemeen belang kan er "slechts door gediend worden. ttsemeea ovetzlcht, SCHIEDAM, 30 Juni 1900. 16E «ORMftO. Het weinig© nieuws dat ons uit Zuid-Af ri- ka. bereikt teefcent d'en toestand voor de Boe ren als een met volharding gevoerde guerilla. van den heer Berger, de lieer Georg Meister uit Hannover met zijn vrouw en twee doch ters, die Ottiiic's bruidsmeisjes waren, de Engelsche ingenieur Robertson en juffrouw Wiiarda. Den morgen van het huwelijksfeest kwam mevrouw Pudge Ottilie een. geschenk bren gen. Zij ihad tactvol geen kostbaar .geschenk gekozen, maar gaf Ottili® haar portret en dat van Stomai, in wit lederen, lijsten jjeae-t, daar enboven. nog een prachtigen bouquet. „Ik verheug mij' zoo óver onze Victoria," zeide zij) in dien loop van 't gesprek. „In den grond van haar hart is het (toch een. goed meisje. Zij is zoo' veranderd. Zij is zoo teeder en lief voor haar vader en mij en heeft ver zekerd, dat zij niet wil .'trouwen, maar ons to-t steun zijn. Zoo heeft'de 'goede God het alles ten beste beschikt en ik moet zoo dik wijls aan mijn eersten echtgenoot, dén ede len missionaris denken, die placht te zeg gen „Het ware vaderland van den mensch ie de hemel, en ons leven ais die school-voor den hemd." Terwijl mevrouw Pudge bij Ottilie was, bezocht de heer Amstern Jöaëhim. Hij was zeer verlegen. „Mijnheer," zeide hij, „i'k bon u ontzettend veel verplicht." „Laten wij daar niet 'over spreken, -beste mijnheer Arnstem 1" „Ja, ja," zeide de heer Amstern, verlegen ikuchend. „U hebt, zooals ik hoor, een huis gehuurd in. de Joubertetraat ik "bedoel, het moet-een zeer Heine- woning zijn, zooa-la ik gehooudi heb. Ik verzoek u heb mij .niet fkwalïjk te namen, maar u- moet -roten,- mijnheer, ilè(bem- hier gekomen em u gallic Lord' Roberts rapporteert dat Dinsdag 1.1., 10 K.M. ten Noorden van Senekai, een Hei ne "bereden troep met twee veldkanonnen on der overste Dreiper werd aangevallen door de Boeren onder kommando van Prefers en Nel. De Engelschen verjoegen natuurlijk de Boe ren, maar verloren 3 dooden en 10 gewon den. Een ernstig gevecht was dat van generaal Paget, denzelfdten dag bij Lindley. Blijk baar wist Paget slechts met moeite zijn kon vooi te redden. Het kostte hem 10 dooden en 50 gewonden. Twee andere gevechten kwamen de Engel schen op 5 dooden en 27 gewonden te staan. Woensdag is er bij Roodeval gevochten, waar de Boeren den post aan den spoorweg aangrepen. Ook hier werden zij „gemakkelijk" verdreven door do lichte infanterie en de Australische bereden infanterie, met behulp van een gepantserden trein, bewapend met een 15-ponder. De verliezen, hier door de Engelschen ge leden, worden niet gemeld. Van een ander gevecht bij Senekai, waar- vaa de datum niet wordt genoemd, gewaagt de correspondent der „Times". Nu was het majoor Grenfell die, met 800 man op weg naar generaal Clements te Winburg. op een sterke Boerenmacbt met 2 kanonnen en 2 Vickers-Maxima stiet. Grenfell kon het niet houden en riep Brabant te hulp, die met 600 man en 7 kanonnen op zijn rechterflank opereerde. De Boeren namen nu Brabant's kolonne onder vuur, maar trokken ten laatste terug op Lindley. Een Boerenmacht op de Tafel berg wilde komen helpen, maar werd door het Engelsche geschutvuur gedwongen af te trekken. Grenfell verloor 3 dooden en 20 gewonden Brabant 3 gewonden. Tellen wij nu de verliezen van deze kleine gevechten bij elkaar, dan komen wij1 alweer tot 21 dooden en 110 gewonden. En zóó gaat het maar door, zonder dat één ernstig gevecht geleverd en eenig belangrijk resultaat verkregen wordt. In Engeland maakt men zich dan ook on gerust over die dagelijksche verliezen. Maar meer nog wekt bezorgdheid het hooge ziekte- cijfer, vooral na onthullingen van Burdett Coutte, lid van het Lagerhuis, die als corres pondent der „Times" in ZuidLAfrika gelegen heid heeft gehad zich op de hoogte te stellen van den toestand. En Bur-dett Coutts is de eenige niet die klaagt over de slechte zorg voor de gewonden en de zieken. Ook Julian Ralph, de 'bekende oorlogscorrespondent der „Daily Mail", zegt niet te aarzelen om de behandeling van zie ken en gewonden, na den opmarsch vajj. de Mod dom vier, onbeholpen, wreed cmbar- baarsch te noemen. Hij grondt zijn oordeel op een bezoek aan een hospitaal te Bloem fontein. Toen waren er in die stad 2500 dy- senterielijders, die op den grond' moesten liggen en verpleegd werden door onbekwame, onwetende soldaten. Zoodta Burdett Coubte voor den dag kwam met zijn onthullingen, werd op il Juli door lord' Lansdbwne aan lord Roberts om opheldering gevraagd. Den 7en antwoordde -te wenscbeu en afscheid van u te niemen. Ik ga de terugreis naar Europa aanvaarden." „Zoo? Gtaat u terug?" „Mjln pion ia naar Londen te gaan. Ik treed als oompagn-on in de zaak en zal met meer reizen." „O, zoo!" „Wat ik u wilde zeggen, mijnbeer, ik trof op die Transvaalsche bank, waar ik voor za ken moest zijn, een collega en landgenoot aan, den heer Kampf.van. de Duitsche firma Schöber en Donivz in Londen, die naar uw adres vroeg." „Zoo?" „Ja, ik heb liem uw adres gegeven. En wat ik u wilde zeggenu hebt een zeer be scheiden woning gehuurd, mijnheer, en u neemt mij niet "kwalijk, wanneer ik daaruit do gevolgtrekking maak, d!at op het oogen- blik uw financieel© toestand niet juist sqjjit- tenend is neem u mij als 't u belieft niet kwalijk." „Volstrekt niet. Mijn ealaris bij het consu laat is niet groot, dus moet ik mij zien te be helpen." „Mijnheer, u hebt mij driemaal het leven gered," zeide de heer Arastern plotseling vastberaden, „en ik wenschte u mijn dank baarheid te too tien. Waarneer ak u van dienst kan zijn mijn. beurs is ter uwer beschik king, daar u op 't ©ogenblik\..'h „Maar beste m ijinheerAmstern," redde Joachim, terwijl hij ïiem lSchend in de réde viel, „wanneer u medailles' kon uitredfeem, dan zou -ik zei zonder mij te bedanken aan nemen en dragon. Ma-ar geld'neen, d!ank u," - Roberts, er op wijzende, dat zijn transporten en voorraden een weg van 900 mijl hadden af te leggen, terwijl de bruggen, die op het laatste traject van 128 mijl voorkwamen, door den vijand vernield waren. Dat hier en daar dus iets haperde, was niet te verwonde ren. Bijl zijn bezoeken aan het hospitaal te Kroonstad had' hij bij den chef van den ge neeskundigen dienst er op aangedrongen om alle noodige maatregelen voor de zieken te nemen. Lord Roberts wilde echter niet de verantwoordelijkheid van den geneeskundi gen dienst op zich nemen, en stelde voor een commissie te benoemen, die verslag zou uit brengen. In het Lagerhuis nu verklaarde Balfour eergisteren dat er geen reden was om aan te nemen dat het lijden van zieken en ge wonden in Zuid-Afnka te wijten zou zijn aan onvoldoende voorraden van geneeskun dige middelen. Gisteren bevestigde Wyndham dit, en wierp de schuld op Roberts' snellen op marsch. Het is mogelijk, maar dan bbjkt ook te vens welke ontzettende offers die opmarsch van Engeland vergt, en hoeveel meer nog op de verliesrekening zal moeten worden bij geschreven, voordat de oorlog ten einde is, Ook worden nog voortdurend manschap pen „vermist" of, wat hetzelfde beteekent, gevangen genomen; bij "Vredeforb bijv. op 7 Juni 11, terwijl in 't laatst van Mei en be gin Juni om Pretoria 44 man als vermist worden opgegeven. Daartegenover staat dan het succes der Engelschen in die gevechten, wat geen suc ces is, omdat het juist noodig is de Boeren niet te verjagen, maar te verslaan. Meer op een succes lijkt het gevecht dat volgens een telegram uit Pretoria van den Central News-correspondent, door Huttenen Badem-Powell eenigen tijd geleden al thans vóór Baden-Powell's bezoek te Preto ria ie geleverd tegen kommandant Snij- man. Weer werden de Boeren verjaagd, maar de Engelscben zouden 150 man gevangen ge nomen en 2 kanonnen buitgemaakt hebben Baden-Powell is nu weer in het Westen aan het pacificeeren, vólgens lord' Roberts met uitnemend gevolg. In de laatste dagen zouden in het geheel over de 4000 geweren en 1000 „mindere vuurwapenen" zijn ingele verd. De kolonne van Jan Hamilton is Woens dag van Heiddberg naar Frankfort gemar cheerd zonder verzet te ont --«Hen. Ook Hamilton is natuurlijk bezig met de rust te herstellen. Lord Roberts zelf doet dit met proclama ties, nu niet meer vol beloften, maar vol drei gementen. Hij heet weer een nieuwe uitge vaardigd waarin de voornaamste ingezetenen van een district, op straffe van een boete van f 3 per morgen, grond en intrekking van alle quitantiën voor gerequireerde goederen, ver antwoordelijk worden gesteld voor vernieling der spoor- en telegraaflijnen. Intusschen is weer een bezending krijgs gevangenen op St. Helena aangebracht kommandant Eloff, Krugeris kleinzoon die te Mafeking in handen der Engelschen viel, was er bij. De heer Amstern kleurde. „Ik verzoek u, het mij niet kwalijk te nemen," zeide hij. „Neen, neen," antwoordde Joachim. „Het ga u goed, mijnheer. Houdi steeds een vriendelijke herinnering aan mij! Veel geluk op uw nieuwen levensweg." „Leef gelukkig, mijnheer Amstern. Voor spoedige reis!" Het huwelijk werd in een. Hofllandsch-e kerk ingezegend, de dominéé had goedge keurd, dat een Duitscli missionaris zijn plaats zou vervullen. Want de Duitsche toe hoorders zouden van een Hollamdeohe preek niet veel begrepen hebben. Ottilie zag or in haar eenvoudig brwiddtoi let, waarop geen sporen van tranen meer te zien waren, met de mirtenkrans in het haar en met den bruidsbouquet van mevrouw Pudge zoo lief uit, dat Joachim er diep door getroffen word. Zij schenen de rollen nu ver wisseld te hebbenOttilie zag er vroolijk en gelukkig uit, terwijl Joachim zich bijna dooi- zijn groot gefluk liet ter neer drukken, en de volle verantwoordeiijkheid gevoelde, die het bezit va» zijjn lief vrouwtje hem op legde. Welk een moed toondfe Ottilie, dat zij een man haar hand kou geven, die wait uiter lijk© midd'elen betrof, haar zoo weinig waar borg tot geluk kon geven. Ottilie scheen zijn gedacht-en to raden. Terwijl zij naar de kerk gingen,'glimlachte zij- verscheidene f malen tegen hom en drukte hem da hand', alsof rij walde zeggenik ver trouw mij volkomen aan je toe- Het jawoord ward gesproken, de.ringen warden verwisseld1, als man en vrouw verlie ten zij de kerk en namen da ©ereplaats in De Zutd-Afrikaansclie Mail. In een ingezonden stuk in de „Volksstem" wordt aldus warme hulde gebracht aan den arts en med. doctorandus A Jurriaanse, te Rotterdam, ook velen onzer stadgenooten welbekend „J>r. Jurriaanse, die met zijn assistent, don heer A. van der Steen van Ommeren do kommamdo's steeds in de vuurlinie- volgde, volbracht zijn liefdewerk met do meeste ener gie en kalmte, niettegenstaande zijn leven herhaalde malen door het hevig vuur des vij- ands in gevaar was. „Zeer vele gewonden zijn dan ook aan zijn tijdige en bekwame hulp hun leven verschul digd, al was het dan ook dat niet alle pa tiënten uit des vijands handen konden wor den gered. „Bij de gevechten op de Thubakop op 30 April en 1 Mei, en bij de Zandrivier op de» lOen M«i hoeft genoemde geneesheer rich! dan ook bijzonder verdienstelijk gemaakt en mocht hij dan ook de voldoening smaken rijn 13 patiënten, uit laatstgenoeimden slag, waar onder de koeien O. O. Faasse», ambtenaar staatemuseum (gewezen adjudant van -kolo nel Maxim off), kapitein Laren tz, komman dant van het Duitsche korps en veldkorn-et van Wijk, uit Johannesburg, nog bijtijds te verbinden, naar Kroonstad te vervoeren en! op het laatste oogenblik nog met den laat- stea trein naar Pretoria te doen opzenden." „Het is dan ook de weusch der laatstge noemde patiënten hiermede openlijk aan d'en wakkeren dr. Jurriaanse hun welgemeende» dank te betuigen voor de uitstekende hulp en liefderijke verpleging van hem, bij hun verwonding ontvangen, waarbij1 zij tevens de hoop uitdrukken dab onze kommand-O's nog lang het voorrecht mogen hebben hem in ons midden werkzaam te zien." China. De gezanten rijjn niet met Seymour's korps te Tien-te in aangekomen. Dat weet men ze ker; maar waar rij wel rijn, is onbekend'. Engelsche berichten zeggen te Peking; an dere bestrijden het. Het blijkt nu dat de kolonne onder Sey mour h'et geducht te kwaad heeft gehadde verhezen zijn dam ook niet gering. Opmerke lijk is dat van de Duitsche troepen Zooveel' officieren gewond rijn5 ernstig en 2 licht; i officier sneuvelde evenals lu matrozen, ter wijl er 2 gewond werden. ïn den toestand is niet veel verandering gekomen. De Duitsche consul te Tschi-fui seind'e Donderdag o. m.„Be spoorwegver binding met Ta-ku is nog bedreigd. De be>- echieting van Tion-toin van -de westzijde duurt voort." De Rusrisdi-Ohineescke Bank aldaar is, evenals haar personeel, gered. De spoorweg noordelijk van. de stad is Over acht mijlen bruikbaar; verderop is hiji ver nield. In de provincie Shan-tung is de toestand zeer bedenkelijk De gouverneur, de vreemde lingen teer welgezind', heeft hun nu doen we ten dat hij niet meer bij machte is hen te be schermen. Van alle koeriers die sn den laatste». tijd aan de kleine tafel, waar dó vriendenkring! hen in den, vreemdb omringde. De heer Berger stond er op den eerste» toast uit te brengen. Hij dronk op heb wel zijn va» heb jeugdig echtpaar. „Bet rijn echt Duitsche harten, die -elkander hier "hebben gevonden," zedde hij, „trouwe harten va» goud, niet van het goud, dat hier uit dó aar de wordt gegraven en dat vijandedhap sticht tusschen de volkeren, m-aar va» .het goud van moedige, vrome en -trouwe toewijding. Want geen ongeluk, geen verleiding heeft hen van elkander kunnen scheiden. Dat is Duitsche kunst, en ik weet zeker, dat deze nu eindelijk gelukKg venbouderi jongelieden het vaderland dezelfde trouw zullen -toedrar gen, die zij elkander bewezen hebben." Nadat de heer Berger had uitgesproken, werden twee telegrammen gebracht. Het eene was kort. Het was gezonden uit Gotha en bevatte den zegen van Otfcüift's ouders. Het andere was zeer lang. De heer Berger las het voor. Het kwam va» dó Zuidwestkust van AfrikaGraaf Dietrich Hsedfeuberg wen set to hot jonge paar geluk. Hiji had eên gedicht gemaakt, waarin hij van d© gruwe len van den oorlog, bot klimaat en het joug- gezellcnleven sprak en tot huwolijksleve» gelukkig noemde. Er werd op rijn gezondheid gedronken, en. de Consul aeide: „Die heer moet wel zeer rijk rijn. Heb telegram kost minstens twin tig pond." „Nu," zedde Joachim, „zoolang ok Dietrich' ken, heeft hij juist niet aan overvloed! van- geld gebrek gehad." (Slot volgt)

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1900 | | pagina 1