P
PRESIDENT OM IS EÜRÖPA.
t
Transvaal en Oranje-Vrijstaat.
Ëlfe 'ÉÈE ÉÉlkiaa
V
ifc
-
r,
V?
fte
BÜTNENLAN».
STADSNIEUWS.
G
iw
ire
1
.-te-
SS?--.
3-r
/I
V-
4*
N
tea
en da burgemeester gaf elk van de man'
schappen een herinnering mee.
De gemeenteraad van Kaapstad heeft met
eenparige stemmen een motie aangenomen,
waarin de aanvallen te Worcester op sir
Alfred Milner gedaan, worden afgekeurd en
vertrouwen in hem wordt uitgesproken.
Het transportschip Canada, waarmede
Lort Roberts Dinsdag van Kaapstad vertrok
ken is, zni St. Helena aandoen.
Yolgens de ^Express" geschiedt dit om
den opperbevelhebber in staat te stellen,
Generaal Cronjé te bezoeken en zich te over
tuigen dat alles is, zooais hij het voor de
verbannen Boeren wenscht.
Het Eogelsch blad »Fair Play" sclnijft het
volgende over de Wet:
»De even dappere als bekwame De Wet
geeft voortdurend hoogst nuttige en noodige
lessen aan onze officieren, die eindelijk be
ginnen in te zien, dat herfstmanoeuvres in
Engeland in het geheel niet lijken op heifst-
manoeuvres in Transvaal. Zij loeren dat wel
langzaam, maar goed tevens. De Wet is een
uitnemend leermeester, en vyf minuten met
hem doorgebracht, zijn even leerryk als vijf
jaar aan de Stafschool."
ïTot aan de komst van lord Roberts had
den onze generaals hunne manschappen be
dekt met roem, doch zichzelven belachelyk
gemaakt. Er was een De Wet noodig om
in Engeland te doen inzien, dat verandering
hoog noodig wasen zoo ooit de kans van
oorlog of vrede hem naar Engeland voert,
dan zal hij een goeden tijd hebben.
Zijn lessen waren kostbaar, maar niet zoo
duur als de nlessen" van de Statechool, en
in het algemeen als het stelsel van het
departement van oorlog, dat tot zulke slechte
resultaten heeft geleid".
u
Hedenmiddag ontvingen wij het volgende
telegram uit Londen
vKitchener meldt uit Pretoria 14 Dec. dat
generaal Clements te Commtmdonek is aan
gekomen. Hij leed bij Magaliesberg zware
verliezen 5 officieren en 9 man gedood.
Vermist werden 18 officieren en 555 man,
waarvan 4 compagniën Northumberland fu
seliers."
Wy teekenen hierbij aan, dat het getal 9
man gedood ons veel te laag voorkomt, ter
wijl wy vermoeden te moeten lezen 555 man
en 4 compagniën enz. (Zie boven),
Nadere verlieslijsten dienen te worden af
gewacht. Het begin is in ieder geval goed,
ficmcngde Mcdcdcriingea.
Bij de tweed© lezing! van. de oorlogscrediet-
wot in het Lagerhuis, voorspeldt- sir Wil
liam Harcourt dat geen vermimdenmg van
belasting in Engeland te wachten is.
Hij vroeg iioo het verwoeste en geruineer-
'3 de Transvaal iets zooi Inmncm bijdragen in
de oorlogskosten 1 De hongersnood is er waor-
eahijinlijk en de mijneigenaars verzetten zich
tegen de bijdragen.
Sir Qemerub Markham» „m'aadien-ispeeak,"
maakte diepen indruk op het Huis. Hij be-
tcogdo: dat de minerale rijkdom van Trans
vaal meer dan 500 millioen pond sterling be
draagt.
Krachtig keurde hij de benoeming van
Moneypenny en zulke menschen af.
Sir Michael Hidks-Beach, de minister van
financiën herbaalde, dat de mijnen zuilen be-
2ast worden, 200 niet dadelijk, dan todh over
twee, drie of vijf jaar, als do leeningen zul
len moeten worden afgelost.
Hij zette uiteen, dat Roberto in de benoe
ming van ambtenaren beperkt was door ge
brek aan canldkLaten.
Het ontwerp werd daarna voor de tweede
maal gelezen.
Bij de tweed© lezing van de „Appropria
tion bill" viel John Bums heftig de Regee-
ring aan over privileges die aan de Volun
teer!® en Yeocnen waren toegekend. De To
ries trachtten Burns door hun geschreeuw
tot zwijgen te brengen, maar zijn stem. fclonlfe
donderend over hun lawaai 'heen. Sir John
Brodrick, bleek van. woede, antwoordde dat
geen voorkeur was getoond, en dat zoowel
de militie als de yeomen en de volonteers in
Zuid-Afruka moesten blijven.
Het ontwerp werd zonder stemming in
tweede lezing aangenomen.
Déroulède en Habert hebben uit hun bal
lingschap een langen brief geschreven aam
het Kamerlid Roche, waarbij zij verzoeken
geen. amendementen op het amnestie-ont
werp in te dienen, die te veel den schijn
zouden geven, dait ziji vergiffenis kwamen
vragen. Zij1 verlangen geen amnestie tegen
dien prijs. Als zij, zooals Waldeckdtousseau
van hen scheen te verwachten, voor hem op
de knieën moeten vallen, dan ai en zij hun
vaderland liever niet terug.
Ook Esterhazy heeft tegen de amnestie
eproteöteerdl, omdat zij hem de kans ont
neemt zich te zuiveren van de verdenking
die op hem rust.
De Emge&che^Poitugeesche overeenkomst
wordt in Spanje als een vijandige daad to
gen dit land beschouwd'. Daarvoor wonden
uitspraken van Portiugeesdhe politici ate Ma
riano de Cavaibo en Srlva ten bewijae aan
gevoerd. De eerste zegt: „"Wij geven aan
het verbond met Engeland de voorkeur, om
dat wij volgens de traditie zoo moesten ban
delen en met vreemde hulp onze Europeo-
scihe grenzen en die onzer kolonies moeten
verdedigen."
De tweede schrijft: „"Wanneer de Span
jaarden er steeds aan denken, om in te lij
ven, behoeft het hun niets te verwonderen,
dat ook wij beproeven, een deel' van bun ge
bied, nL de Gallidsöhe provincies, te bemach
tigen-"
Tot de clausules van heb geheim verdrag,
die voor twee jaren door eenige hooggeplaat
ste militairen werden openbaar gemaakt, be
boeren de volgende punten
Portugal verplicht zich, in tijd Van oor
log, buiten Europa 20 a 30,000, in Europa
50,000 of op het Iberische Schiereiland
100,000 main hulptroepen te leveren.
'Aan Engeland moeten in tijjden van ge
vaar de beste schepen der vloot, havens en
arsenalen ter beschikking worden gestold.
In geval van oorlog met Spanje, waarin
Portugal wint, behoudt dait rijk zadh voor:
heb oude koninkrijk Gallicië en een deel van
Estoemadtara in te lijken; de Canarische
eilanden benevens de maritieme stations Vi
go, Coruna, Ferrol en Cadiz en de militaire
punten Bkagja-Valenca, op Tuy, "Vbgjo en
Pontevedra en BraganMélgaae op Orense :n
beaat te nemen.
De Spanjaarden hebben dus alle reden
om zwart te zien, vooral omdat de Britedhe
politiek er steeds op uit ie, om de toestan
den op het Iberische schiereiland uit bun
evenwicht te brengen.
Do „Morning Leader" verneemt dat de
geneeshecren Van keizer Nicolaas (bij bun pa
tiënt aanleg voor tering befoben geconsta
teerd. Er zou gooa gevaar voor 's Keizers 'éi-
ven bestaan, maar bij zou in een vartn Qdi-
maat moeten leven.
Men weet dbt 'e Keizers broeder, groot
vorst George, eertijds vermoedelijk troonop
volger, aan tering is gestorven.
Een half bataljon inlanctecQie infanterie
met artillerie en voorraden voor drie maan
den zal, volgens bericht uit Calcutta, uit In
cite naar Somaliland worden gezonden om
den opstand in liet binnenland te detopen.
Te New-York is uit Pefiomg bericht ont
vangen dat de Engdlschen de lucht hebben
gekregen van een grooten schat die op 32
K.M. vau Peking begraven moet zijin. Er
zijn 150 man hem am hem. te zoeken. De
schat moeit uit goud en allerlei voorwerpen
van waarde bestaan, die bet hof bijl zijn
overhaast© vlucht niet mee heeft kunnen
In Nederland.
Onder voorbehoud deelt heb „Vad." mede
dat namens President Kruger zoui worden
onderhandeld over heb huren of koopen van
een woning in het Voorhout.
Ook uit de gymnasiasten te Amsterdam
heeft zich een commissie gevormd, met heb
doel gelden bijeen te brengen om president
Kruger bij zijtas bezoek aan de hoofdstad een
huldeblijk aan te bieden.
William Stead wordt heden middag ten
4 ure door President Kruger ontvangen.
In een brief van dankbetuiging aan den
voorzitter, d!r. Blink, en andere leden Van
h i bestuur der Haagjscbe afdeeling van de
Nederl. Zuid-Afrik. Vereeniging gericht door
dun heer Van Boeschoten, namens president
Kruger, wordt medegedeeld, dat onder do
veile blijken van sympathie die do President
uit versdaTiende oorden van Nederland ont
ving, het adres van genoemde Haaigsche af-
deekng een der aangenaamste herinneringen
wekt; dat haar sympathie door Z.H.Bd',,
door het Hoofd van den zusterstaat en de
thans zoc waar beproefde bevolking der Re
publieken zeer boog wordt geschat. De vorste
lijke en ridderlijke beschilkiking van H. M.
d'e Koningin om de Gel d'erl'and! ter be
schikking van president Kruger te stéUeru,
de hooggeschatte deelneming van verschil
lende vereensgngen enz., en van. bat volk,
„van 'dit goede en gastvrije land ondervon
den", kunnen, naar da heer Van Boeedhoton
schrijft, niet anders dan dien band die de Re
publieken aan Nederland verbindt, zoo mo
gelijk nog versterken.
Do Kroufizeitungfdeelt mede dat bet
adres dab dr. Htasse, de voorzatter van h!et
Alldeuitsdhe Verband, president Kruger is
gaan aanbieden eigenlijk dienst had moeten
doen bij Kruger's bezoek aan. 'Berlijn. Toen
dit 'bezoek niet door kon gaan, werd hét plan
geopperd bet adres in Nederland to gaan
aanbieden- De overige bestuursleden vain het
Verbond, graaf Stol/berg, graaf Arnim en
vou Kard'orff, seinden, toen zij! van /dit plan
hoorden, aan Hasse, hem verzoekende bet
adres niet in bet buitenland te gaan aanbie
den. Aan dait verzoek scbijjnt Hasse echter
geen gehoor te hebben wellen gewen.
Het comité der Bulgaareohe studenten te
Brussel zond den President bet volgende te
legram
De leden van de Macedonische vereeni-
sring van Bulgaanscbe studenten te Brussel
drukken bun groots sympathie uit voor het
dappere volk der twee Zuid-Afrilcaa nstdie re
publieken in den persoon van den moedigen
en dapperen president Kruger.
Het volgende kan worden medegedeeld:
De 'buitengewone gezanten van dén Oran
je-V rijstaab hebben gisteravond van Presi
dent Steyn ©en breedvoerig schrijven ont-
va tgen uit Pietersburg in de Zuid-Afnlk. Re
publiek, gedateerd 13 October jl. Staatspre
sident Steyn was op den lOesn daar van Nd-
apruit aangekomen, op weg naar den Oran
je-Vrijstaat. Men was bezig- het laager te
verplaatsen naar Warmbad, Z.'HJSdl méLdib,
dat, des laatste berichten uit den Vrijjsitaat
zeer bevredigd zijn. HooMkoamnandanti C.
R. do Wet gaat nog steeds voort met hulp
en bijstand! van bet kommamdo onder ZEd.-
Arhtb. rechter Hertzog den vijand ved af
breng te doen, het spoor op te breken, en
voortdurend! opgebroken te houden ens. Zij
zijn er in geslaagd om na de overgave van
hoofdkominandant Prindoo met zijn: man
schappen te Slabbertsnek nabij' Fiékéburg
wederom kommando's van cdxca negen dui
zend man op de boen te brengen, die zich
voorgemomen hebben, tot biet
uiterste toe te strijden. Nooit kan
genoegt lof en dankbaarheid' toegezwaaid' wor
den aan boofdkommandaat De Wet en rech
ter Hertzog, voor bun onvermoeide diensten
en ijver, aan den dag geJegjcl Zij hebben al
les opgeofferd, geven zuh ah© moeite en ge
troosten zich elk ongerief om onze zaak te
bevorderen.
Zooals müssdhüeffl. needs uit de couranten
gebleken is, beschrijven de EnjgeRscben den
slag bij Dabnanuthi nabij Machadodorp als
een der zwaarste in dezen oorlog gekeverd.
He', gevecht duurde een géheéfo week en bob
ben de manschappen der Johanneebuigsdhe
pclitio zich aldaar grootólijk door bun dap
perheid ondorscbeiden. Onze kommando's
werden wel teruggedreven nadat een positie
van de JohannedburgSche poli tie een gébee-
leu dag met veertig kanonnen werd bescho
ten en herbaalde malen bestormd, doch! de
Engelsdhen hadden zeer groote verliezen.
ZooaSs ook needs bekend ie, Zijta. Efoog-
Edele Presiident Kruger op aandrang van
de gezamenlijke uitvoerende Raden der bei
de Republieken, naar Europa vertrokken, om
voor zoover mogelijk, ook zijn invloed t© go-
bruiken, ten einde dezen oorlog tot een voor
ons bevredigend einde t© brengen. De beer
Scbaük Burgeff, vice-president, ageert'gedu
rende do afwezigheid van President Kruger-
De Engeilgche bevelhebbers trachten de
'burgeiB op allerhande wijizen den strijld1 te
d-oen staken door ben te willen doen galoo-
ven dat president Kruger naar Europa ge
vlucht is en kom m andan t-generaal L. Bollia
zijn. ambt heeft neergel-egd. Deze beweriln-
gen zijn natuurlijk totaal onjunst en ZJI-Ed.
doet "zijn 'beet de ware toedracht van zaïken
aan de burgers der Zuid-Afrik. Republiek
drüdelijk t© maken en de valsche bewaringan
te wedêrleggen.
Ko mm and an t-generaal L. Botha wordt
met zijn kommanda's alhier verwacht. Zaken
worden op een behoorlijke basis geregeld-
Zeer goed werk wordt verricht door gene
raal De la Rey, die nog steeds in de nabij
heid van Pretoria werkzaam is.
Ten slotte liet Stoatspreeïde-nit Steyn de
gevoelens mededeel©n, „dat zooweil' Z.H.Ed
ab do leden dier Regeerïng en hoofdkomman-
dant De Wet nu nog meer dan ooit met den
besten moed' bezield zij|n en volle vertrou-
den hebben op een'gunstigeai uitslag van de
zen onrechtvaardigen oorlog."
Z.H.Ed. vertrouwt dat de gezanten en
hun medelid vullen voortgaan alle pogingen
aan te Wenden om onze rechtvaardige zaak
aan de buitenwereld behoorlijk uateen te zet
ten en baar al zoo to doen verat aan, dat wij
vechten vooir vrijheid, ja vtoor buis en haard
en dat wij vast besloten zijn, voor deze onze
erfenis van onze voorvaderen, ftot bet
laatst© ©Inde t© strijid'on en te
volharden. Z.HEd. hoopt dan ook dat
de verder© pogingen der gezanten tot be
vordering van onze mak met den zegen van
den Allerhoogste mogen beikroond! Worden.
Op uatnoo'digi'ng van bet bestuur dfer Ver-
eeuiging voor den Effectenhandel, ivortmkïe
rich to Amsterdam een commissie ter be
scherming van de redh'ten der aandeelhou
ders van de Nod. Zuid-Afrik. Spoorwegmaat
schappij,, die Nederlanders rijn en hun aan-
deelen vöór 1 Déo. jl. in eigendom bezaten.
De commissie bestaat uit mr. F. S. Yan
Ni erop en B. Rahusen, leden wan h!et be
stuur der Yereaniging voor den Effectenlhlan-
del en Joan. Patijn en N. J. G-. Sweijia.
Gfieteren heeft in het „Hotel Central' te
's-Gravenhaga een bijeenkomst plaats gehad
van verschillende beenen, ter bespreking van
de stichting Van een hypotheekbank in. Zui'd1-
Aifrika.
De Transvaals dhö booifdaimbtenarun, de
beeren Van Aiphen en Malheibe, Waren, tot
'bijwoning van deze vergadering, di'e '9 avonds
zou Worden voortgezet, uatgenoödig|d tot bet
versbrekken van inlichtingen.
Het Perskaintoor te Dordrecht vraagt in
lichtingen omtrent do volgende personen:
Nic. Vallentgoed, onderwijzer te Driefon-
teÜnJ. Th. J. van Wessem, postmeester te
Modderfontein bij Johannesburg en Wil
helm Bachofner, directeur van het Post- en
Telegraafkantoor te Erm-eio.
Het Penfkantoor te Dordrecht verzoekt in
lichtingen op de volgend© twee vragen
le. Zijn er hier te lande personen die fa
milie -of vrienden te PfhilippoEs (Oranje Vrij
staat) hébben?
2e. Zoo ja, hebben rij tijding van hem, fa-
ter dan 30 September 1900.
Er bestaat gelegenheid, goederen voor de
Nederlandsehe Roode Kruis-ambulances te
voegen bij de zending, die op 't verzoek van
Dr. Lingbeek 22 dezer wordt verscheept.
Die goederen moeten uiterlijk a.s. Woensdag
bezorgd zjjnHandelskade Loods C te Amster
dam. Opgave van inhoud der kisten met
waarde en merk aan den heer E. Btüchner,
Heerengracht 270 Amsterdam. Suiker, wish-
key, melk, tabak en sigaren worden hoofd
zakelijk gevraagd
De Bïtfitoohe regeering bericht, dat d© over-
seining van. bijzonder© telegrammen naar
den Oranje-Vrijstaat en Transvaal viai Kaap
kolonie en Natal gestaakt is. Telegrammen
voor Pretoria, Jdhannesburg, Vereeniging,
Germiston, Mididelbung, Heildelbeig en Stan
der ton worden echter, tegen bet gewone ta
rief, via Lorenjo Manqueè verzonden, en mloe-
ten dn. gewone taal, in hét EngeïsdhS gestéld
z:jn. Zij' worden slechts op risico Van de af
zenders aangenomen, rijn in Transvaal aan
censuur ondertworpen en. ondergaan: vertrad
Hofberichten.
Aan het diner van H. M. de Koningin,
waaraan de President der Zuid-Airikaansche
Republiek en dr. Leyds genoodigd waren,
was de heer Kruger gezeten naast H. M.
Tegenover de Koningin had H. M. de Ko
ningin-Moeder plaats genomen, naast wie de
gezant dr. Leyds gezeten was.
De overige gasten waren eenige dames en
heeren, dienstdoende bij het Huis van beide
Majesteiten.
De beide gasten waren genooiligden aan
den dageïijkschen disch van de Koninklijke
familie, waardoor het diner elk officieel ka
rakter mfste.
De President en dr. Leyds zjjn nog ruim
een half uur na afloop van het diner in de
salons gebleven om aan de aigemeene con
versatie deel te nemen.
Even 8'h uur keerden de heeren Kiuger
en Leyds naar het hotel terug.
Hertog Hendrik is Maandag van het kleine
zomerpaleis sGiünhause" naar het paleis van
zijn moeder, groothertogin Marie, in de stad
verhuisd. Dinsdag had daar een diner plaats,
waartoe hooge staatsbeambten en militairen
uitgenoodigd waren.
Aan het feestmaal was eveneens aangezeten
de Nederlandsehe kapitein der artillerie, groo
ten staf, de adjudant van H. M. de Koningin,
kapitein J. W. P. van Hoogstraten, aan
Z. H. Hertog Hendrik toegevoegd.
Woensdagmiddag werd op het groote exer
citie-terrein in tegenwoordigheid var. den
Hertog en kapitein Van Hoogstraten parade
gehouden door de eerste compagnie van het
grenadiers-regiment, waaibij ook de in Sehwe-
nn ïesideeiende generale staf tegenwoordig
was.
Den 13-.'ü dezer is het bediendenpersoneel
tan den Hertog naar Nederland vertrokken.
Untrelijk der Koningin.
Het wetsontwerp tot goedkeuring van het
Koninklijk Huwclyk is naar m»n verneemt
van den Raad van State terug ontvangen
en kan dus spoedig bjj de Tvv-e le Kamer
inkomen.
Van bevoegde zijde verneemt het >Vad"
dat de kerkelijke inzegening van liet huwelijk
van H. M. de Koningin en Prins Hendrik
zal plaats hebben in de Groote of St. Jacobs
keik te 's-Gravenhage.
Bjj het huweljjk vaa H. M. de Koningin
met Hertog Hendnk zullen ook aanwezig
tjjri de Hertog en Hertogin Paul van Meck-
lenburg-Schwerin, die zich daartoe een dezer
dagen op reis naar Den Haag zullen begeven.
Bij gelegenheid van het huweljjk van
H. M. de Koningin worden in de residentie
o. a. verwachtde Koning en de Koningin
van Wurtemberg, Grootvorst Wiadimir van
Rusland, de Groothertog van Oldenburg,
Prinsessen van Waldeck en Pyrmont enz.
Volgens latere berichten zal het Duitsche
eskader, dat bjj gelegenheid van het huwelijk
der Koningin een onzer havens zal bezoeken
bestaan uit de linie-schepen le klasse Kaiser
Friedrich III en Kaiser Wilhelm II, den
grooten kruiser Frejja, de linie-schepen 3e
klasse Badeo, Saksen en Würtemburg en een
aviso. Aan het hoofd van 't eskader zullen
de broeder des Keizei s prins Heinrich en de
schout-bjj-nacbt Fischel staan.
In overleg met den Ned. gezant, ridder
De Stuers, is te Parjjs een commissie ge
vormd voor het nationaal huldeblijk aan de
Koningin.
Droogmaking Zuiderzee.
In de heden gehouden vergadering van
Zuiderzeevisschers, uitgeschreven door de
vereeniging tot bevordering der Nederland
sehe visscherij, waarin besproken werd het
wetsonderwerp tot drooglegging van de Zui
derzee, is met aigemeene stemmen uitgemaakt,
dat de voorgestelde schadevergoeding van 4V»
millioen gulden onvoldoende is, terwijl be
sloten werd tot stichting van een fonds tot
bestrijding der drooglegging.
Het wetsontwerp etreffende de behande
ling van beroeper; tegec de beslissingen der
Rgk3verzekeringbank is gereed en zal dezer
dagen het departement van justitie verlaten.
President Kruger.
Door de leerlingen der Christeljjke School
aan de Broersvest is aan President Kruger
een fraaie groote muurtekst ten geschenke
aangeboden. De tekst geeft in gothische letters
op donkergroenen achtergrond te lezen: j>Ber
gen zullen wjjken en heuvelen wankelen,
maar Mjjne goedertierenheid zal van u niet
wjjken. (Jes. 54 10)" Aan de achterzijde is,
op kunstvolle wjjze, een opdracht aan den
President gecalligrafeerd. Het voornemen be
stond, dit geschenk, bij het stilhouden te
Schiedam -over te reiken, doch, toen het
onzeker werd, of deze gelegenheid nog komen
zou, is het in de Transvaalsche kleuren inge
hakt, naar Den Haag opgezonden.
Onze TÏoot in 1900.
In de Buitenhaven liggen alhier te over
winteren de volgende schepen:
Schoener Quintus.
Kotters Noordster en Cosmopoliet.
Loggers SDM 12 De Scbie, 15 De Maas,
17 Catharina, 18 Saturnus; SOH 10 Pollux,
113 Johannes, 137 Arbeid Adelt, 167 Jan
van der Toorn, 250L.R. Koolemans Bejjnen,
313 Jacobus, 350 Petrouella, 355 A. E. Maas,
358 Jacob, 361 Unique, 368 Zeemeeuw.
Bom SCH 64 Cornells.
In de Nieuwe Haven liggen de
Loggers SCH 223 Geertruida, 224 Dirk
van Dujjne, 251 de Jooge Maarten, 307 de
Hoop, 352 Waakzaamheid, 357 Maarten
MD 13 Adriana Lumina.
Bommen SCH 14 Vriendschap en Oefe
ning, 16 Dirk, 38 Simson, 164 Cornells en
Margaretha, 180 de Oaderneming, 182 Arie
Cornelis, 341 Phoenix.
In de Spuihaven liggen de Bommen:
SCH 61 de Vrouw Helena, 63 Vrouw Johanna
Maria, 71 Maria, 75 Vertrouwen, 146 Dirk,
162 de Jonge Johannes, 163 Clara, 168 Voor
uit, 266 Schepen Hoogenraad, 345 Adriana.
Er liggen alzoo alhier in de havens om
te overwinteren 1 schoener, 2 kotters, 22
loggers en 18 bommen, waarvan er in dit
beug- en haringseizoen te Schiedam zjji
binnengekomen 108 loggers en 44 bommen
Chemische Wasscherlj.
Hebben wij reeda meermalen in den 1^.
sten tijd met voldoening kunnen wijzen.
de vestiging te dezer stede van nieuw© indte.;
trien, thans worid't dat aantal weder vermeer
derd met één. In de W-esb-Franlkelani
laan zal met 1 Januari in werking won_
gesteld de stoomwasscherij „Do Hrot-njxï
chemische reiniging en ververij-, machina,;.'
tapijtmnigjing en destnfec tear-inriebting,
Wij rijta in de gdegeniheidi gesteld' !ka
te nemen van. da wijze van ibethamdefcng j
deze fabriek en meenen -cmzen koers m
onldienst te beiwijzen daarvan in het koi
eenige mededeelingeaa te dben.
De geheel o inriohting wordt ondergebracht'
in 4 'uitgebroken branderijen. De twee pan-; j
den aan het begin van de West-FranWanki-'
scire laan worden ingericht voor de espeditie;
en d'e waascherij, terwijl verder in de laan;
nog twee panden zullen worden ingericht:*
voor de ververij en voor de tapijtreliuging. j
De fabriek komt onder leiding van den'
(heer GombauM, die op dit gebied reeds lan
ge jaren werkzaam is geweest zoo in het bui-'
ten- als in heb binnenlandgeiuimen tijd]
wae hij o. a. eigenaar van de thans reeK^
108 jaar bestaande onderneming te Arnhem,:
W aaaoheriji.
Nadat d!e wasschen in de fabriek rijn aan-„
gekomen, worden de goederen ita versdhifien-P'
de kuipen gabradht, waar rij door machinale-1®
en handkraebt in beweging worden gehou
den, totdat rij gehoed gereinigd rijp. Daa
gaat heb gped in de cenfcrufugeerder, d. L dé
inrichting' om te drogen. D'c-ze bestaat uit:
een roodkoperen mnden bak, waarvan de;
opstaande zijde geheel met gaatjes is voor-'
z:endeze wordt snel in. de rondte bewogen.
Door de zuiging aan de buitenrijjde van ian
ketel en door d© middelpuntvliedfeiid© 'krach!,
gaat al het water dab in bet goed ie, door de
gaatjes naar buiten «n in een zeier korten
tijd ia bob goed bijna, geheel gedroogd, zon
der dat van wringen of andere geweldmidkle.
len geibnuëk wordt gemaakt.
Heb aldus gedroogd© goed gaat d!an naar
droogzolders, waar héb door verwarmingsbui
zen, dus met ©en regeihnaitige hitte, vender
wordt gedroogjdi en onder dén stoommangel
gemangeld, .gevouwen en verder opgemaakt,
om ten slotte weer naar hei ©xpeditielcan-
toor gebracht en aan de üdlanten te worden
teruggezonden.
Ververij.
Nadat het goed, uit de verachffiemde plaat
sen van Nederland! in het expeditiekantoor
in ontvangst is genomen, wordt het dadelijk
gereinigd «n in de diverse Meuren door mail-
del van atoom in de gewenschte nuances be
werkt. Dan Worden de geheel in elkaar blij
vende garderobes van dames en heeren. door
meesjes-personeel opgemaakt en zonder
als voorheen te rijn losgetornd, weer. ge
retourneerd.
De eventueel losgetornde Meéddlngabukken
ondergaan een eenagarins andere behande
ling van opmaken en worden op machinale,
wijze weder in hun oorapwntelijjkm te'
stand teruggebracht.
Chemische iwasselherij.
De goederen, die vuil aan, de faibmek ko
men, blijven geheel in elkander, welke gar
neer ing de Ikeedingsbukken ook moge ver
sieren. Langs chemiadhen weg worden rij ge
reinigd en alle vlekken, waardoor Ook ont
staan, Worden met verachffiieaide preparaten
verwijdend. Dan worden rij opgesboomdi en
opgemaakt en rijta voor aflevering weder ge
reed.
Tapijtreiniging.
De machinale tapijitreinigaiig zal waar-
stbijTnlijk eerst den len Maant worden in
werking gesteld en men stélt zfch voor, daar
van een inrichting te maken zooale er in
Holland nog geen gevonden wordt.
D© kostbaarste tapijten zullen in deze in
richting niet in een rotoerende machine
door middel van samengeperste lucht van
alle vual! wonden ontdaan, en rij! zullen daan
bij volstrekt niets t© lijden hébben. Ook hier
worden alle geweld-middelen vermeden.
TTit de beschrijving dear verschillende af-
deelingen van deze nieuwe Sohiédamsche fa
briek blijkt d'at de directi© er in het bijlzon
der oip bedacht is om heb aan haar toever
trouwde goed weder geheel gereinigd; af .e
leveren zonder dat eenig mfidd'eh wordt toe
gepast dat tot nadeel' kan strékken Van de
stof. Alle middelen Waardoor heb goed' zou
kunnen lijden, Worden zorgvuldig vermeden
en wij vertrouwen dat dit wel voor velen
reden zal zijta. aan haar hun goed eren toe te
vertrouwen.
Verschillende filialen zullen in, de stad
gevestigd1 worden, terwijl alg hoofdvertegen
woordiger ruu reeds is aangewezen d© heer A
Stolk, Koemarkt 4.
Zooals wjj reeds vroeger hebben medege
deeld is in de voormalige Cycloop-molen een
nieuwe fabriek gevestigd.
Bjj akte van den 30 Augustus werd opge
richt de ^Maatschappij Oxygenium" die hier
gevestigd is, en die dat pand heeft doen in
richten tot een fabriek voor het vervaardigen
van zuurstof en waterstof.
Uitvoerig gaven wij reeds in ons nummer
van 13 December een overzicht omtrent oe
inrichting dezer fabriek en het doel waarvoor
hare producten in hoofdzaak zullen worden
aangewend. JK
Naar wij vernemen zullen een 15-tal per
sonen aan deze fabriek werkzaam zijn-
De verbouwing van het pand en de inrich
ting der fabriek is verricht door den heer
W. A. Hoek, architect alhier, en deze heett
dit werk tot volkomen voldoening van a
directie uitgevoerd.
Naar w| vernemen heeft de voordracht
over de toepassing der uitvinding die 1
practijk wordt gebracht reeds dadelyk
gehad en zijn bestellingen er het gevolg
geweest.
lei
J,
leri
rip
Dit
mei
teri
I
hij
p iji
leer
iie
!<W
hi
mas
No
No
ter;
jr tef -v Cf*
