3 ai. I. li N. G 54*le Jaargang. Zondag 16 en Maandag 17 December 1900. No. 10424. Tweede Blad DE ZIGEUNER \0 ilJ.i •I ik Kennisgeving. STADS-ZIEKENHUIS. GEZONDHEiDSKOLONIËN. UIT DE PERS. Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen, prijs per kwartaal: "Voor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25. Franco pgi* post fl. 1.65. Prjjs per weekVoor Schiedam en Vlaardingen 10 cent. Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Advertentiën ^voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur m het bureau bezorgd zijn. BureauBotersfraat 68. COURAI UT. Prijs der Advertentiën: Van 16 regels 0.92iedere regel meer 15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hier van zijn gratis aan het Bureau te bekomen. In de nummers, die Dinsdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden zoogenaamde Kleine advertentiën opgenomen tot den prijs van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. Interc. Telefoon jVo. 133. bin- i uren het en 3 p. rij- ir. BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAK SOBïEDAil, Doen te weten, dat door den Raad dier ge meente de volgende verordeningen zijn vast- YERORDENING op de heffing van be- grafenisreehten op de algemeene begraafplaats der gemeente Schiedam. VERORDENING op de invordering der begrafenisrechten te heffen op de algeraeene begraafplaats der ge meente Schiedam. VERORDENING tot heffing van rechten voor het gebruik van tafels, bakken en kasten op de Koopmansbeurs te Schiedam. VERORDENING op de invordering van de rechten voor het gebruik van tafels, bakken en kasten op de Koopmansbeurs te Schiedam. VERORDENING op de heffing van weeg loon aan de waag binnen de ge meente Schiedam. VERORDENING op de invordering van het weegloon aan de waag binnen de gemeente Schiedam. VERORDENING tot heffing van school geld op de herhalingsschool verbon den aan de lagere school vooi jongens met uitgebreid leerplan te Schiedam. VERORDENING op de invordering van schoolgelden op de herhalingsschool vei honden aan de lagere school voor jongens me' uitgebreid leerplan te Schiedam. VERORDENING tot lie.fing van pontgeld te Schiedam. VERORDENING op de invordering van pontgeld te Schiedam. VERORDENING tot lielilng van keurloon van visch binnen de gemeente Schiedam.' VERORDENING op de invordering van het keuiloon van visch binnen de gemeente Schiedam. VERORDENING tot heffing van sluis- geld aan de binnonsluis te Schiedam. VERORDENING op de invordering van hst sluisgeld aan de binnensiuis te Schiedam. VERORDENING tot heffing van bruggeld te Schiedam. VERORDENING op de invordering van het bruggeld te Schiedam, VERORDENING tot heffing van retribu- tiën voor het op buitengewone tijdstippen ontsluiten van het hek der Koopmansbeurs te Schiedam, en het doen van aankondigingen binnen die Beurs. VERORDENING op de invordering der relributiër. voor het op buitengewone tijdstippen ontsluiten van het hek der Koopmansbeurs te Schiedam en het doen van aankondigingen binnen die Beurs. VERORDENING op de heffing van Leges- gelden in de gemeente Schiedam. VERORDENING op de invordering van Legesgelden in degemeanteScbiedam. VERORDENING tot heffing van kraan geld te Schiedam. Dit het Poolsche gevangenisleven door MARYA KONOPNICKA. VERORDENING op de invordering van het kraangeld te Schiedam. VERORDENING tot heffing, van schot geld aan de buitensluis te Schiedam. VERORDENING op de invordering van het scbutgeld aan de buitensluis te Schiedam. En is hiervan afkondiging geschied, waar bet behoort, den 15den December 1900. Burgemeester en Wethouders voornoemd, VERSTEEG, De Secretaris, G. J. BISSCHOP. Wak eau mooie heldere herfstdag. Te- gên dïïe uur namiddags reed een wagen met W dé gevangenisplaats op. Mem bezorgde ,K voor dem winter en dat veroorzaakte een ïfere lavandigiheaid op hot anders 200 stall© ^vangeuLsplein. '<.p& drukte mteresseerdJe de gevangenen ®e zooevem voor de namafddagwamdiet- in den tiuSn gelaten werden. Eigenlijk _Vaa, heit geen wandeling!, maar meer een itonddraaiun. in een zélfiden kring an een (ber- «ddebjjk gedrang, want er Was zeer weinig jaaafa voor de meer -dan honderd! gevang©- Datgene, Wait Mer tuin Werd genoemd, jtfeek er weanig op. In een hoek van den tbndom door muren omgeven hof werd door -!age, houitem heining een stukje grond! t «gesloten," dat door twee efta&r kruisernde Mst in vier gelijke rechthoeken word ver- er de gevangenen, wier doffe oogen ,®cèsftal stompzinnig staafden, was een jonge """tngems, wïena oogen hiun glans nog niet De COMMISSIE VAN ADMINISTRATIE voor het STADS-ZIEKENHUIS te SCHIE DAM, zal op Vrydag 21 December 1900, aanbesteden de levering van kruideniers-, grutters- en kolo niale waren, als koffie, thee, r\|sf, suiker, erwten, boonen, aceep enz. enz., ten dienste van dat Gesticht, gedurende het jaar 1901. De inschrijvingsbiljetten moeten, vergezeld van monsters, op den dag der aanbesteding 'óór 's middags 12 uur aan het Ziekenhuis bezorgd zijn. De voorwaarden van aanbesteding liggen aldaar ter lezing, iederen werkdag des morgens van 9 tot 12 uur. De Commissie voornoemd, VAN WESTENDORP, Voorzitter, W. A. VAN DOLDER Dz., Secr.-Penn. DOOR G. MAATHUIS. II. Nu naar bet ideaal-land der philanthro- pen. Naar Denemarken, een Hein volk, dut zich groot toont in een werk der liefde. Ko penhagen, met een 'bevolking, iets -grooter dan Rotterdam, zand, in '97 dertien duizend kinderen naar buiten. Die weldadigheid strekt edhfcer meer ter eete van do plattelan ders dan van de stedelingen. De kolonisten worden kosteloos verpleegd. Men. moet we ten ,dat in tegenstelling met andere Efuro- peesche landen, in Dbnemarken de rijk© be woners juist op het platteland aangetroffen worden. Heb vervoer is gratis en geleiders zijn overbodig, daar iedere Deen het als &m plirihib besdbouiwt, een wakend oogja op de kolonisten te houden. Reeds in het midden dezer eeuW ils deze familkevanztorgimg m Dene marken ingevoerd. Aangestipt dient te wonden, dat de huise- lijjke aard van dan Deensdben boer, rijn ge regelde levenswijze, rijn sltrewen naar ontwik keling, rijp. welgesteldheid hem bijzonder ge schikt maken om kindbren aan rijn zorg toe te vertrouiwen. Ook Engeland, huldigt evenals Deorvaar ken en Noord-Du itschland! de fa-milieverzor- g.ng. Als typ© van de Ekgelscha kolomen geven wij die van de Gkildren Country Holi days Fund, te Bonsden. Deze vereerd ging is opgericht in '84 en zond in '97 31,412 kin deren naar bui tien, wat ongeveer 24 ton kost te. Een dterde deel werd. door de ouders en voogden der kolonisten vergoed. Want deze vereeniging wil, in avereemsbemiming met an dere Bnitech© vereemgingen, dat eend ed. dei- verloren hadden. Hij moest buitengewoon sterk rijn, Want rijn rechte, knadhitiga rug droeg het geschoren, donkere hoofd hoog bo ven de anderen uit. Op dit oogenlblilk boog de gevangene rich over de sohutibing 'heen; de wijldlopengesper- de neusgaten schenen de straatlucht met teugeUooze begeerte in te ademen en in den half geopend'en mond waren kleine, scherpe en 'buitengewoon witte taniden ridhitbaar. Met de andere hand steunde hij op de sdtob- feing om te vaster op de gekramicLe, op dlit oogenbliki Waarschijnlijk bevende voeten te staan. De gevangene, die met woeste begeerte naar heb plein zag, was algemeen bekend onder den naam van „Zigeuner". Zigeuner noemden de kameraden en de bewakers tem, zelfs in het boetk, waar de straf ingeschreven wend, kwaan hij onder dien naam voor. De blikken van dei gevangenen verdeelden zich over twee punten. Sommigen keiken naar den wagen, de paarden en die laool, anderen naar het kindermeisje van den secretaris, dat met heb op haar knieën slapende land. op den drempel van hot achterhuis zat, het heen en weer wiegde en een volkslied zong. Het meisje was jong en mooi gegroeid, haar bloeiende gestalte kwam in het lichte katoenen Meed nog meer uit. De zware, geel- kosten. door de famiiebetrekkingen behaald Wordt. Het zich' zelf leeren helnen IA een paedagogisch doel en ook meent men, dat wat kosteloos verkregen wordt, minder waardeering ondervindt dan datgene, waar voor de ontvanger dok Wel eens krom heeft moeten liggen. De genoemde vereeniging besteedt de kin deren tegen 5 shilling per week en per kind uit bij de boeren. Die iboeren staan onder t.Kzicbt van oorrespondenten. De kinderen worden aan Min koetbazen verzonden op een nanier ,die wel ©enigszins overeenkomt met de wijze, waarop men bier te lande postpak ketten verzendt, zonder geleide en voorrien van een adreskaart. De ontvanger moet de kinderen afhalen aan heb station. Is hij er niet, dan wordlb hij beboet. Veertien dagen blijven de kinderen bij ham en na aflevering ontvangt Mj rijn kostgeld. Het gebeurt wel eens, dat onderweg een kind verdrinkt, maar zoo iets kan in Londen Ook gebeuren, zeggen deze mij wed eens wat al te prac- tische pfcilan töiropen. Veel werk wondt er gemaakt van do inza meling van gelden en het is wel iets eigen aardig Engelsdh., dat zelfs do schamele dag- ''cner rijn penningske offert voor de gezond- keidskbloniën. Men rieh heb: da Engel! -liman steunt niet op do gemeenschap, maar „leert op niebwes staat te maken, Als 'b geen in eigen ikraeihten ie", zooals O. Z. van Hairem uitdrukte. Tlhiams heeft men, behalve in de genoemds landen, koloniën in Italië, Rusland, Finland, Oostenrijk, Hongarije, Gallic ië, Spanje, Noord-Airnerik». In Japamsche couranten worden die inrichtingen besproken. Laten wij dit geschiedkundig overnacht be slui ten met een schets van one vaderland. Dr. S. Sr. öoronel wais de eerste, die in Ne derland in '82 door het plaatsen van eenigo stukken in het Handels blad." de belangstel ling inriep voor de vacamtiefcoloniën. In het volgende jaar nam mr. Kerdijk te Amster dam het initiatief tob vorming van een co mité, en in hetzelfde jaar werden 20 kinde ren naar de Pyramids van. Austerlitz bij Woudenberg gezonden. De zaak maakte op gang en in '84 vea-kreeg het comité aan jaar- lijksche bijdragen ƒ2060 en f 4356 voor gif ten in eens. In '87 bereikte de Amsterdam- seho vereeniging haar glanspunt. Ben Worlds Fairi' werd in 't Paleis voor Volks vlijt georganiseerd en bracht ƒ36,710 op. Een eigen geibouw werd aangekocht en inge richt. Zoo scheen 'het karretje m Amsterdam wel op een zandweg te gaan. Maar de tijd van voorspoed was voorbij. Verscheidene Con tribuanten meenden, dat waar de zaken zoo fortuinlijk gingen, kun gjifb overbodig was. met het noodlottig gevolg, dat men, om in de hoofdstad 300 kinderen naar Zandvoort te stuur?in '97 het Stamkapitaal moest aan- spreè <u. Van de hoofdstad naar de hofstad. De daar gevestigde vereeniginig besbaat vanaf '84. Zij stuurt kaar kinderen naar Prinsen- kage. De vereeniging zelve is een terfngHjd- Ster, rij gaat voortdurend achteruit. Mis schien is dit wel gedeeltelijk een gevolg van heb feit, dat in deze vereeniging vrouwen- bulp Wordt geweerd. De mannen radeneer en zoo dikwijls h'oog wijs, als hbt geiwenscht was, dat men niet alleen het koele verstand, maar ook het warme hart een stem in het kapittel gaif. De heer Bbs zegb zeer terecht ia zijn reeds genoemde brochure: „Het is ge- lukkig Voor den bioef van vele vereenïgin- g&n, dab de dhmes niet Worden .buitengeslo- acht%e muts, viel over haar rug neer, het kleine rodde doekje bedekte niet den blan ken dioor de zon verluchten hals. De Zigeuner zag echter noch naar betknh- darmei.sje, nodh naar de kool. Zijjn fonkelen de oogesn, die eerst naiar d© geopende deur staarden, monslterden nu hot plein, die deur en de ramen van de bünnenmiuren van de ge vangenis, namen den afstand van de poort bot de kisten en den wagen op, ten slotte richtten rij rich woest doordringend, op het gericht Van den bewaker, die een kalm ge sprek voeude met een gevangene en van tijd tot tijd tot teeken van rijjn aamwerigheaid en waakzaamheid met de sleutels rammelde. Intusschen reed een tweede wagen met kool de poort binnen. „Daarheen rijden! Verder rijden!" weerklonk het geroep. De> knecht 'dn het roods veteb, die nog bezig was de vierde hoop te tellen, keende rich om en riep: „Waar moet ik heenrijden? Zie je niet dat er een lost in den weg staat? Ben je blind?" „Ho bo hoorde men in de poort zelf roepen em de wagen hield halverwege stil, zoodat slechts de wielen op de straat bleven. Bedde knechten begonnen nu met veel la ten, maar vaak het leeuwenaandeel in de werkzaamheden hébben." One vaderland is wat de gazondhddskolo- mën betreft, in menig opricht bij het buiten land ten adhter. Rotterdam gaat echter voor aan, als het betreft de verzorging van heb ar me sch'oolMnid. Ongeveer 350 kinderen rijn het laatste jaar naar da eigen koloniën te TJlvanhoui en Oostvoornie vertrokken. Die koloniehuizon rijn voorbeeldig ingericht en kunnen, wat hygiëne em gemak betreft, mét do baste budtenlandsche coacumeeren. Een dames-comité bezoekt de Mmderen nog 6 a 7 maanden na de gezonidhei diskuur. De veree niging heeft een corps geleiders en geleid sters, die geheel belangeloos de zwarei taalk op rich nemen. De aecretasris-penningpiees- ter geeft méükkaartm uit en een gedeelte der toruggdkeerde kolomistjes ikumnen in de Rotterd amsoho Melkinrichting een maand of langer 2 glazen melk per dag gebruiken. Dat het dames-comitó van hot onderzoek goed werk maakt, Wijkt uit het feit, dab rij jaarlijks een resumé geeft van de opgejdane ondervindingen. Dab van '99 schrij|ven wij hier af: 11 kinderen resultaat verrassend gunstig. 44 zeer veel verbeterd. 82 veel verbeterd. 50 sledh'te tijdelijk verbeterd. Dat de verbetering bij deze ikinderon! niet grooter was, Kwam daardoor, dat zij of Voor heb eerst waren uitgezonden, of dat rij d!oor latere onge steldheden, zooals roodvonk enzweder gdéden hadden1. 5 niet verbeterd. 12 door verhuizen met meer te vrndien. 204 kinderen (d. z. alle kolonisten van dat jaar). In dit jaar kostte iedere kolonist voor een verblijf van 3 weken 11 35. In de Maasstad, bestaat evenals te Alm sterdam en te 's-Grawerihage, een Israel ieti- anhs gezomdheiidökolomo. In '98 werden er 44 kinderen naar Wijk aan Zee en naar Dieran gezonden. Ook aan deze vereeniging is een dames-comité verbonden en voor naverple- ging wordt zorg gedragen. Voortdurend gaat deze vereenigdng vooruit. Wij, zullen niet spreken over de vereeni- gingen te Delft, Leeuwaorfdem en Groningen, maar kunnen niet verzwijgen, dab in de laat ste jaren te Dordrecht, Schiedam eh Vlaar dingen nieuwe vereanigingeii opgericht zijn. Groote offers zullen noodig rijn, maar rij zullen komen, als do menschen overtuigd worden van het nut. Het nut! Ie heb onbetwistbaar, dat zoo'n vacanfcie-kolonie nuttig da? Verplaatsen wij ons eens in den toestond van onbemiddelde ouders. Hun kind is riek- De arts raadt aan als eeniig geneesmiddel gezonde lucht, versterkend! voedsel. Wat moet er in 'het hart van dien, vader, van die moeder vooral omgaatn? Kun kind verzwakt en rij kunnen hot niét rödjdeu. (Moet er in him ziel geen 'bitterheid' ontwaken, omdat rij niet in staat rijh hun ouderlijke plichten te genover hun lieveling te vervullen? Zouldt gij verplicht rijm hen te hielpen, of hgt u misschien do Kaïnsvraag op do lippen„Ben ik mijns broeders hoeder?" Ik hoop voor u van neen, want dan zult gij ook het genot moeten missen, dat weidden sdhenkt. Maar misdhien zegt gij'„ik wil wel hel pen, maar ik kan niet. ïk behoor niet tat die kinderen, der fortuin, die geld genoeg hébben waai te overleggen, hoe de kist weggebracht moest worden, opdat de Wagens de plaats op konden rijden. Op dit oogemblik keek de bewaker om en zag het zwarte hoofd' van den Zigeuner niet diat geWoomlijk boven de anderen uitstak. „Dö Zigeuner! Waar is de Zigeu ner 1" riep hij naar de half geopende deur snéllend. De gevangenen keken elkaar aan. De Zi geuner Was weg. „De deugniet is onder den Wagen door de poujt geslopen. De duivel hal© jullie 1" vloek te de bewaker en greep met bende handen naar het hoofd. Op de plaats werd 'het stil'. De gevangenen werden in een oogemblik in de gangen ge jaagd, de bewakers liepen den vluchte ling na. „Vangen Aanhou'den! klonk het eor-st dichtbij, toen steedls verdtw vorder. Honderd pas Vau do gevangenis lag do grijae jas, iets verder tegem den muur dei muts. Er was nu geen twijfel aam, welke richting de Zigeuner genomen' had'. Na een poos za gen de vervolgers zelf, hioe hij in heand en broek Voortsnelde, als door don wind, gedra gen, de aarde nauwelijks met de voeten aan rakende. Zijn ongunstig gesternte Méld ham echter altijd in een rechte lijn voor de oogen om een kind eenige weken op mijp. koeten van gezonde lucht en versterkend voedsel te doen profiteer en." Gelukkig Wordt d!at ook niet van u gevraagd. Maar steun naar uw vermogen dne vereenigingem, die hun best doem om die dubbed onterfden der maat schappij onterfden, omdat rij, geld, ont erfden v'ooral, omdait rij, do gasondheiE mis sen, steun, zeg ik, die vetoenogimgem door uw woord, door uw penningske. Want ook Voor die vereearigngen gelditwaar geen bout is, gaat het vuur uit. Gij redt misschien ean memscheniLewan. Gij 'brengt op heb gelaat van ouders die vreugde weer, die weggevaagd was door het lijiden van hun kind. Gij' Eeipt meda oma de klove te dempen, die ea- 'bestaat t/us- schem. de verschillende standen. En ook die fiuancieéle onmacht. Zij Kan. bestaan, wel zeker, ük erken het. Maar tooli brengt dat motief tnij vaak een bitteren glimlach op heb gelaat. Of wordt die Hacht niet vaalc geuit om een grof egoïsme te ver bergen? Het wil dikwijls zeggen„xk ontzeg rrii] geen genot om ongelukkige nsufcuurge- nooren te 'helpen". Of zegt gij wellicht„aan de gezou4hettds- koloniën geef ik niet, dat is het werk van da gomc-msehap. Men houdt den vooruitgang maar tegen mat die particuliere liefdadig heid." Ik wil ©r niet over twisten, wiens werk het is, wol te doen. Maar wel vind, ik het grof verkeerd om ter wille van een toékotm- stigen ideaaltoestand ons nu te onthouden van oogenbhkkélijke hulp Ik weet maar één feit, dat voor die redlenêering pleit, en dat is hot belang van uw eigen poriemonnaie. Het ie toch zoo pieïrierig als men rijp egoïs me achter zoo'n hoog ideaal kan verbergen. Toch wal ik u nog een raad geven Ga de le denlijsten van de gezondheidskoloniën na en gij zult er ook de naman vinden van hoofd mannen van uw ridhtang. Hat nut wordt het thans niet algemeen erkend2 Of is het aan te nemen, dat er zoo veel mensahien jaren lang tijdi ©n geld zouden gaven voor een modezaak? Geheel Europa is er om het te getuigen. Rusland en Spanje, Hongarije ea Luxemburg. Eh niet alleen Eiuropa, maar eveneens Japan, en Noord- en. Zitiid-Almorika. Zie de naamlijsten van leden en donateurs. Gij zult er een overgroot aantal geneeskun digen bij vinden. Geneeékulndigen, dat rijn de deskundigen bij uitnemendheid. Algemeen Kiesrecht. Eetn inzender stelt in da „Tijd" de vraag, of een goad katholiek tevens voorstander vau algemeen stemrecht 'kan rijn. In het afgetrokken© zeker: ja, doch mat dhib voorbehoud': „nimmer mag mem aanno mem hot begtinsel, Uit hot ongeloof voortgo- spro+cm: dat de national© vertegenwoordi ging, als de uitdrukking van den volkswil, aan geen wet gegbonden is. Imlmers, zulk ©en vergadering vertegenwoordigt slechts dien menschj doch boven dén mensoh dtaat de wet der natuur em de goddelijks wet, voor wélka ale menschélijk gezag rich buigen moet." De voorstanders vam algemeen steaniredhb beweren, d'at ©lk burger door de natuurwet dat recht berit, maar dan is het inconse quent dab recht eerst aan meerder j ari- g© mannen te verleenem; is het ©en aangeboren recihlb, dan moeiten allem, man nen, vrouwen en minderjarigen tenrij rij der vervolgers. Hij ging snel als een pijl em steeds rechtuit als een. pijl. Dat was rijjn ver derf. Het geroep van de vervolgens werd voor hem steeds meer hoorbaar em de afstand) wétko den vluchteling van klem scheidde, werd ©lk oogemiblik Hemer. Plotseling wel hijhoewel hij dadelijk weer op-Stond, zag men, d'at rijm krachten spoedig uitgeput waren. Hij liep echter nog een oogemblik, steeds langzamer, langzamer alsof hij zélf gevoelde, dat hij met ont komen kou plotseling keeidë hij rich om en stond voor rijm vervolgers. Hij bood ©en verschrikkelijk gerichtde oogen gloeiden als kolen vuur, de tandem stonden als tot bijten gereed, om den mond' lag een bloedig schuim. Hij beet, sloeg met da vuisten op hun hoofd, scheurde, schopte met de voeten Mj was gek. Eindelijk giihgen zes of zeven mam op Man los als op een stuk wild', wierpem kern op den grond, drukten hem de borst met da knieën in, scheurden, hem het hemd vau het lijf en takel-dien hem zoo toe, dat hij[ als een doode op de handen naar de gevangenis te- bracht moest Wonden. Toen hij in het duistere vertrek, waar hij opgesloten Werd, tot richstelf kwam, rillend em na-t Van het koude water, Waarmee rij

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1900 | | pagina 5