Transvaal en Oranje-Vrijstaat
BINNENLAND.
V
"V
V
de Oranje-Ririer-kolome, maar nu is d>a toe
stand' ion eenemnalo vterundlerd.
„Heb is overbodig om uit te widen ovea*
de grootero verliezien voor heit 'land. veroor
zaakt door den. langen duur van den strijd:
en door den vorm, dien de oorlog Leeft aan
genomen. Bovendien -wordt nu hoofdzakelijk
om do voortbrengselen gevochten. Inderdaad
is bet verlies van eten oogst en den veestapel
een veel ernstiger zaak dan heb vernielen der
hoeven, waarover zooveel te doen is geweest.
O
Be gevolgen van do gebeurtenissen der laat
ste zes of zeven maanden zullen zich veel
langer on dieper doen gevoelen, vooral voor
dlen landbouw, dan voorzien kou worden,
toen 'de oorlog begon,
„Als ik het ovterherensiriitend, bijna 'alge
meen gevoelen moet weergeven van de Zuid-
Afrikaners die met do Britsdie regeering
sympattlhiseeren, dan zou ik dit aldus doen
Zij zijn den oorlog doodmoede, dien oorlog
dfo velen van hen heeft gerumoerd' en van
bijna allen aanzienlijke opoffering&n heeft,
gevergd', maar zij zouden liever zien dat de
oorlog voor een onbepaalden 'tijd Wordt
voortgezet, dan het gevaar te loopen van
eenig "compromis, dat ook maar de kleinste
kans zou geven op herhaling van een zoo
versdirikelijke plaag.
„Zij zijn bereid om ie strijden en te lijden
om Zuid-Afriiba voor altijd! en onbetwist
baar te maken tot een ondeelbaar land,, on-
dter één vlag, mei. één vorm van bestuur en
wel hot Bri'teoh.0, dat naar zij gelooveai de
grootst mogelijke geavolitighead en vrijheid
biedt aan mannen wan alle rassen. Is dit
dool bereikt, dan 2d ju rij bereid' allen rassen-
baat ter zijde te stellen. Zij' hebben gtestre-
dfen legen het beginsel van rassen-oligarchie
in éénen vorm en willen dit beginsel niet in
een anderen vorm in eer© 1 ersteillen
„Om dit d'oel te bereiken-, zouden zij voor
het oogènbhk willen berusten in een krach
tige voortzetting van den oorlog en rijn rij
bereid daarin een zeter werkzaam aandeel te
nemen; daarbij willen rij d'en vijand dike
gelegenheid biaden om op da reeds aangebo
den vc-xrwaaxden rich, te onderwerpen en
wemschen zij zoodra d'e openbare orde verze
kerd is, en de omstandigheden het gedcso-
gen, het stelsel van koloniaal zelfbestuur uit
te breiden tot de nieuwverworven landen.
..Ik voor mij ben overtuigd dat deze hou
ding zeer verstandig is en. het is alleen maar
noodig om ondanks de ontmoedigende om
standigheden van het oogenblik daarin te
volharden, om ons -eindelijk succes te verze-
1 keren."
SemecgiJe "MededecHngco.
Als een bewijs, welk een goeden invloed
het Engedsche bestuur op de Ieren heeft, kan
het volgende dienen. Bij de troonsbestijging
van koningin "Victoria was bat aantal! Ieren
in Ierland 8,000,000, nu rijn er slechts
4.500,000; de meesten rijn geëmigreerd, om
dat zij het niet onder England's bewind
konden volhouden.
Een waarschuwend voorbeeld voor de Boe-
Koning Leopold der Belgen heeft een be
zoek gebracht aan den Fransehen minister
president Waldeck-Rousseau 'te Antibes.
Bemzelfden dag beantwoordden do heer en.
mevrouw WMdeck-Rousseau hot bezoek van
den vorst in diens villa te Cimiez.
De heer Waïd&ck-Ro usseau ia nu zoover
hersteld, dat hij naar Venetië kan ga-an.
Delcassé vertrekt Zaterdagmiddag naar
Petersburg en blijft daar tot dien 27em.
Er is reeds telkens sprake van geweest,
dat de Hertog van Orleans naar Brussel zou
gaan.
Be „Etoile Beige" heeft, nu het gerucht
opnieuw is opgedoken, den vertegenwoordi
ger van den hertog, d'en lieer Buff at, re Brus
sel daarover ondervraagd. "Was 'he+. bericht
waar?
Buffet zweeg een oogenblik en dan ze.i hij
eenigseins heftig: "Welnu! Ja, de Hertog
van Orleans komt te Brussel en alles met
elkaar zal ik u dat maar liever zeggen, dan
mijn mond er over te honden, want die reis
naar Brussel moet niet -verkeerd uitgelogd
worden. Als de Prins bij toeval 'te Brussel
kwam op een oogenblik, dat voor de Fran-
sche politiek van belang was, dan zou daar
uit zeker een politieke bdoakenis worden
afgeleid, of zou men aan een co-mplot gaan
denken. Het is dus beter d .it men de plan
nen van. dsn Hertog te voren. weet.
Be Hertog zal in. Juli of Augustus te
Brussel komen.
In Portugeesche liberale kringen is men
zeer ontstemd over een door dear kardinaal-
patriarch van Lissabon openbaar gemaakt
schrijven van den Paus, waarin deze de ver
valsingen tegen de kloosterorden verbiedt
OO O
em de Jezuïeten verdedigt. Be liberalen zien
hier een oorl-ogsvehkHuring in aan deu Staat
en. bereiden een grootscbe betooging voor ter
eere van Ihun liberalen' Koning.
Men meldt uit MadridBe afkondiging
van het besluit tot ontbinding van de Ka
mers is tot Maandag uitgesteld
Uat Rome wordt gemeld, aal het overzicht
van de Staatsinkomsten 111 Italië voortdu
rend meer bevredigend wordt. Hinde Fe
bruari, d. d. na acht maanden, bedroeg het
cijfer dat meer geïnd was dan in het. vorige
jaar 31 miMioen lire, en dat was einde Maart
reeds tot 37 miHioen gestegen. In het ge
heel stegen de ink-misten gedurende die ne
gen maanden tot 1,047,168,050 lire, tegen
1,010,375,785 lire in hetzelfde tijdsverloop
in heb voorafgaande jaar,
Wan alle belastingen hebben alt een die op
dö loterij' en de grondbelasting minder opge
bracht.
Bat. de anarchisten 211 Duitsehland nog
niet alle vrijthteid van beweging' hebben verlo
ren, blijkt uit een particulier telegram aan
de „Fraakf. 2tg." volgons hetwelk licit aan
de anarchisten van DuitsciliTand is gelukt,
hun reeds Tang beraamde conferentie tie Os
teon (Zuid-Buitech'mud) re houden. Het
hoofdpunt deir agenda, was die vonnm'g van
een „Duiitsch verbond van a-evolutionnake
arbeiders"' «n de organisatie ïaii de stoelen. Er
waren 13 steden vertegenwoordigd met 19
afsevaardlgdeu
Prinses Stephanie, gravin Lonyai is met
haar man van Webnen naar Cannes beiug-
gakmd, waaruit voilgt dab d!d gezondheid
van dia jonge aartshertogin Elisabeth, die in
de 'Hof burg te Ween en blijft, niet zooveel
zorg inboezemt, als aanvankelijk werd be
weerd.
In den Oostenrijkschen Rijksraad keurde
de Buitsch-radicafe afgevaardigde Hertzog
het optreden af van aarrdhertog Franz Fer
dinand en dia bescherming aan de clerical©
vereeüii'gingcai gegeven. Be Duiitsdiers rie
pen „Los von Rom
De minister-president Vont Koerber vea--
klaardo dat de Rageeriaig niet verantwoor-
delijik kan gesteld worden, daar heit lider een
pai'ticulierie daad van den aartshertog geldt;
liij! betreurt echter de kwetsende teamen
waarin db iiiterptellatie is vervat.
Een voorstal om over bet! antwoord van
den miiiistcr-prasideniit de beraadslagingen
te openen, werd verworpen met 149 tegen
106 stemmen.
Uit Weienen word't. over den toestand in
Rusland in teer ernstige 'bewoordingen aan
de „Daily Telegr." geseind. Ei- moeten in
het gehbale land 80,000 stakende werklieden
rijn; opstootjes in de straten rijn geen zeld
zaamheid, Te Vyborg zijn de winkels ver
nield ear in Odessa, rijn de vorige week 1500
burgers aangehouden.
Door d'e Russidhe studenten wordt, een
mous'terpetitle opgesteld, waarin den Cfeaar
om d'e instelling zal gevraagd. worden van
dto Grondwet. Personen van aliterlei richting
sluiten rich bij d'e petitie aan, waarop reeds
15,000 namen van Petersburgers en Mios-
fcaueaB voorkomen.
Het Macedondsch congres is te Sofia ge
opend. Tot voorzitter is gekozen prof. Mi-
chalotsld.
Heb lijk van generaal Sehwarzhoff, die bij
den brtand te Peking omgekomen is, is ge
vonden. Bijl 'het zoeken vond' men eerst het
overschot van den 'hond van dien generaal.
Men vermoedt dat Sdhwarriioff terug is ge
gaan in het, brandende .gebouw 0111 zijn kond
te redden en toen door neervallende balken
is 1getroffen. Voor zoover tot! uu toe is geble
ken, wordt het vermoeden, dat het aangesto
ken Wenk is, niet, bevestigd. Be hrand' ia
waarschijnlijk ontstaan door de kachel in
dd aanredhthamea" naast de keuken van den
staf. Bij het reddingswerk heeft overste
Maariliand rich grootelijks onderscheiden.
De gevatte Chinees heeft, bekend, kapitein
Bartsch uit 'haat tegen de vreemdelingen in
den rug neergeschoten te 'hebben, toen hij
alleen van d'e stad naai- zriju compagnie die
daar buiteen iii kwartier was, terugreed.
De „Staoidardf' verneemt uit Tien-tsindat
de OuTHsezen den spoorweg voorbij Pao-ting-
foe vernield hebben. Generaal Ma moet be
sloten hebben de vijandelijkheden te her
vatten.
Eenige detachementen Pransdhe en Duiit-
salie troepen, te zamem 8000 man, onder be-
vel van generaal V011 Gyle, rijn uiit Pao-
ting-fu opgetrokken tegen gjenenaal Lra, dae
to Hm-Jnx een sterke positie bezet houdt.
Hui-lui ligt op 120 mijlen van Pao-ting-fce.
Ba Chineesdhe macht wordt op 10,000 man
gcscliat. Men verwacht een lievig gevecht.
te
Mevr. Waszklewicz ontving het volgende
schrijven van president Krugör„Mevrouw.
Ik heb meit innige satisfactie kennis geno
men van uw vele en vc-lerlei bemoeiingen
ten gunste van de belangen der bedde Repu
blieken ©n van haar zwaar beproefde bevol-
kimg, nog steeds strijdfend. voor het behoud
harer vrijheid en onafhankdlijkhedd.
Niet 'hat minst aangenaam is mij uw
voortd'urend en volhardend streven tot het
bijeenzamelen van fondden, waaraan zoozeer
behoefte bestaat tot lenimgimg van den groe
ten nood en van de ellende, waarin nög
steads duizenden verkeez-sn.
In breng u met uw edele medewerkers en
al d'egBnen dia op zoo hartólijjkB wijze blijk
hebben gegeven van hun groot© offervaar
digheid ©n sympathie mijn bij'zon'darendarik.
Moge uw werk verder gezegend, zijn."
Een eagenaaaklige en indrukwekkende
doopplechtigheid had. Woensdagavond in de
Grootte Kerk te 's-Graveuhage plaats.
Het dochtertje van mevrouw Ben Viljoen,
die echtgenoot© van den Transvaalschen Boe
rengenteraal, werd nl. door ds. "Van Gheol
Gildemeester gedoopt. De predikant wees
ot in zij.11 treffende rede tot, de moeder op
'lino ziji, haar echtgenoot een dochter gesdxon-
kten iliebboiido, zonder dat hij) zelf no'g ken
nis droeg van d'ia houglijlkie gobeiu-benis, dat
kind' opdroeg aan den hem'dsdien Vader,
dio 'b 'leven van den mo-edigon afcrijdter tof.
ihik-nboe! i-hxu- zijn land en volk spaarde; hij
paves klaar- gelukkig', dat zij haar Mud kon
ten doop houden in een Tandi, dait zoozeer
met 't hate synipaithibee-Ede1, ten aanzien van
eien volk, weiks faanb zoo warm klopte voor
het, hare.
Heb dochtertje van mevr. Viljoen lereieg
de namvn van H. Mi. enz» Koningin, als
uiiting van de d'ankbrnriheid der moeidvr voor
do sympathio, door onze Vorstin voor Trans-
wal ,on zijii Preaident aan dten dag gelogd
alleen wterd do naam „Vrodei" er aan toege
voegd als ven hoopvolle iuiting voor de naas
te toekomst.
Bij, do doopplechtigheid fiingcerden do
heter en mevrouw Wolmaittmti, du Gerröteen,
predikant en mei-ronw Van Gheel Gilüei-
111 eest ca-, alls getuigen. („Vod.")
De pleidooien in hoogei' beroep in het
proces tegen baron Oppenheim, betreffende
de Selatispoorwegljjn, zijn Dinsdag gehouden.
Woensdag is de advocaat-generaal aan bet
woord geweest. Het Openbaar Ministerie
heeft daarop geconcludeerd tot verwei ping
van de aanvrage van Gebrs. Oppenheim en
hun medeveroordeelden tot vernietiging van
het vonnis.
Maandag zal de uitspraak volgen.
Hofbericht.
Gisteren bi acht Z. K. H. Pi ins Hendrik
der Nederlanden een bezoek aan Koolwijk
ten einde den aanleg van bosschen in oogen-
schouw te nemen.
Ter gelegenheid van 's Prinsen verjaardag
is er heden familiediner ten paleize het Loo.
De dames en heeren van het gevolg dei-
Koninginnen en de adjudanten van den Prins
nemen er aan deel.
Een vrij talrijk publiek was hedenochtend
tpgenwoordig bij het vertrek der Koningin-
Moeder naar het Loo. De burgemeester deed
de Vorstin uitgeleide. H M. reed langs de
»kleine kermis" in het Vooihout naar het
station, een welkome gelegenheid voor de
jeugd om Moeder Emma hartelijk toe te
juichen, geaccompagneerd door de orgels in
de draaimolens die bet »Wien Neerlandsch
Bloed" lieten hooren.
De residentie is feestelijk getooid ter eere
van den eersten verjaardag van den Gemaal
der Koningin heden in zijn nieuw vaderland.
Uit vele particuliere woningen en alle ge
bouwen in gebruik b(j lands-, provincialen
of gemeentelijken dienst wappert de vlag,
ook aan de hótels der gezanten is de iands-
vlug aan den gevel geplaatst.
De gemeente koos tot feestterrein het
Lange Voorhout. Aan de bezoekers der open
bare en bijzondere scholen is gelegenheid
gpgeven tot deelneming aan den 25sten ge
boortedag van den Prins. Tal van autoriteiten
teekenden heden het register in het Koninklijk
paleis als blijk van belangstelling in het
feestvieren van bet Koninklijk echtpaar op
dezen dag.
Woningnet.
Bij tweede ieziog is heden de Woningwet
in de Tweede Kamer aangenomen met 72
tegen 4 stemmen.
Naar wij met zekerheid vernemen, is eene
ontwerp-Armenwet bij den Raad van State in
onderzoek. Arnli. Court.
Blijkens bij het Dep. van Marine ontvangen
bericht is Br. Ms. insti uetieschip Nautilus
onder bevel *an den kap.-luit. ter zee P.
C. Swaan, 17 dezer van Hellevoetssluis naar
zee vertrokken en 18 dezer Dungeness ge
passeerd.
Brieven en andere stukken voor bet ooilogs-
«■cbip Nautilus ie La Luz, Canarische
eilanden zullen, te rekenen van gisteren tot
en met 14 Juli e k. met elke daartoe be
staande postgt-legenbeïil uit Nederland worden
verzonden in pakketten aan hel adres van
genoemd oorlogsschip aldaar.
Opdat die brieven en andere stukken b'j
de sorteering op de postkantoren dadelijk in
het oog vallen, woiden belanghebbenden nit-
genoodigd ze te voorzien van twee zich krui
sende strepen over het geheele adres, loopende
van den eenen hoek naar den anderen.
De Engelsche missie.
Gisteravond is het buitengewoon Engelsch
gezantschap, dat de Koningin de troonsbe
stijging van Edward VII nog eens officieel
kwam melden, na het diner bij den Engel-
schen gezant te 's-Gravenhage vandaar met
den trem der II. IJ. S. M. te kwart over
tienen uit de residentie vertrokken om met
de nachtboot over Hoek van Holland naar
Londen teiug te keeren.
De haar toegevoegde adjudant deed de
missie uitgeleidde evenals de Engelsche ge
zant met de legatiesecretarnsen, de militaire
attaché, alsmede de Engelsche predikant.
Ook nu was er weder een politiemacht
bij het station samengetrokken.
Drankwet.
De heeren Marchant en Meesters hebben
bij amendement voorgesteld een wjjziging
van artikel 26 in dien zin, dat gelezen wordt
sub h naan anderen gedurende de eerste 20
jaren na voormeld tijdstip en aan hem, die
op 1 Mei 1901 daarin het bedrijf uitoefende
tot 1 Mei 1904".
Dit is geschied om de twistvraag omtrent
het al dan niet vervallen met 1 Mei 1901
der daar bedoelde vergunningen niet thans
in den vorm eouer noodwet tot oplossing te
brengen en tevens zal vaststaan, dat wel
stilzwijgende vei lenging maar niet weer over
dracht dier vergunningen voortaan zal kunnen
plaats vinden,
De oplossing der vraag zal dan verschoven
worden tot het tijdstip, waarop de Di ank wet
zal kunnen worden hei zien.
Een amendement van ongeveer dezelfde
strekking is ingediend door de heeren Rink,
Mutsaers en Kuijper.
Milltiewet.
De heer van Dedem beeft voorgesteld aan
art. 115 een nieuwe zinsnede toe tu voegen
luidende
Zoo de ontbrekendeu onder 2o. van de
eerste zinsnede vermeld, tot volledige oefening
besiemd worden, worden zjj, die voor korte
oefening werden ingelijfd als houders van de
lichting van het jaar en van de gemeente,
waartoe de ontbrekenden behooren, geacht
voor volledige oefening te zijn ingelijfd.
Ook wordt voorgesteld aan art. 117 een
derde zinsnede van den volgenden inhoud toe
te vopgen
dZoo de ontslagene tot volledige oefening
bestemd was, wordt bij die voor korte oefe
ning werd ingelijfd, als houder van het laag
ste der daarvoor aangewezen nummers van
de lichting van dat jaar en van die gemeente,
geacht voor volledige oefening te zijn inge
lijfd."
De bedoeling van deze amendementen is
den toestand te herstellen, zooals die oor
spronkelijk door de regeering is voorgesteld.
De heer Tydeman wil de 2e alinea, art.
124 als volgt lezen»de aanwijzing van de
manschappen, die ingevolge de vorige zin
sneden onder de wapenen worden gehouden
of geroepen, geschiedt door loting op de door
Ons te bepalen wijze te houden."
De aanstaande verkiezingen.
De centrale antirevolutionaire kiesvereeni-
ging in het kiesdicti iet Ede heelt candidaat ge
steld voor de Tweede Kamer jhr, mr. L. II.
J. M. van Asch van YVijck, aftredend lid.
De vrijzinnige kiesvereeniging te Burger
dam (District Zaandam) heeft de heer K. de
Boer Czn. weder candidaat gesteld voor de
Tweede Kamer.
De liberale kiesvereeniging Eendracht
maakt Macht" te Spijkenisse heeft tot candi
daat voor de Tweede Kamer, district Bi ielle.
gesteld mr. G. J. Goekoop, aftredend lid.
De Kiesvereeniging Hoogezand heeft tot
candidaat voor de Tweede Kamer gesteld
mr. J. D, Yeegens.
Door de vrijzinnige vereeniging 's-Graven-
hage, district 1 zijn op de lijst van voorloo
pige candidaten voor den zetel in de Tweede
Kamer gebracht de heeren mr. W. Dolk,
dr. VV. P. Ruysch, J. T. Cremer en mr. J.
D. Yeegens.
Aangezien van de elf gemeenten, beboo-
rende tot bet hoofdkiesdisti iet Rheden, min
stens nezen gemeenten een overwegend katho
lieke bevolking hebben, is door de ceritiale
aDti-rev, kiesvereeniging besloten, bij de a. s.
Kamerverkiezing geen candidaat. te stellen
tegenover het aftredend katholiek Kamerlid
mr. Kolkman. (»Centrum".)
De groslijst van candidaten voor het lid
maatschap der Tweede Kamer, samengesteld
door de libeiale kiesvereeniging Yrijheid en
Hervorming te Deventer, is nog aangevuld
met jhr. mr. W. II. de Beaufort, minister
van buiteniandsclie zaken, en met den oud
gouverneur van Ned.-Indië Pijnacker Hordijk.
De centrale a.-r. kiesvereeniging in het
district Oostburg stelde to» candidaat de heer
H. de YVilde, lid van den gemeenteraad van
's-Gravenhage, die echter voor de candidatuur
bedankt heeft.
Ds. Talma heeft de candidatuur van de
centrale a.-r. kiesvereeniging in (iet district
Tieijerksleradeel aangenomen. De christelijk
histoi isehen zulleu, naar met vek Th ei d ver
meld wordt, die candidatuur met kracht
steunen.
Yolgens »De Telegraaf' is een oud-limd-
vuogii van Ned.-Indië bereid het burgemees
terschap vari Amsterdam te aanvaaiden, mits
liet honoiai ium van f 8000 op l 15 000 worde
gebracht.
Ook de secretaris der gemeente Amster
dam mr. Le Jolle heeft ontslag genomen.
Als zijn opvolger worden genoemd mr,
Falkenburg en de heer Hoekstra, de laatste
voormalig secretaris van Nieuwer-Amstel.
Lager onderwijs.
In haar antwoord op het afdeelingsverslag
der Kamer toont de regeering aan, dat zij
wel aan bare belofte betreflende verhooging
van subsidiën aan de bijzondere scholen vol
daan heeft. Het eindcijfer der bedragen aan
de bijzondere scholen zal verhoogd worden
met f 564.874.50 of 46 pet.
Yerscherpt toezicht van den staat op het
bijzonder onderwijs acht de minister onnoodig.
Ook Z. E. is overtuigd van de noodzakelijk
heid eener ingi ij pende wijziging van de wet
op het L. O.
Yoor het schrappen van de vrije en orde
oefeningen uit de lijst der verplichte leer
vakken ziet de min. geen reden.
De regeling der financieels positie van hen,
die na vele jaren bij het onderwijs te zijn
werkzaam geweest en dus op meer gevor
derden leeftijd op wachtgeld worden gesteld,
zal moeten worden uitgesteld hetzjj tot de
aanslaande herziening der voorschriften aan
gaande de pensioenen der onderwijzers, hetzij
tot de meer algemeene herziening van de
wet op het lager onderwijs,
Intusschen stelt de Minister by nota een
wijziging van ait. 39 voor, waardoor ook den
onderwijzer van bijstand, die onafhankelijk
van zijn wil door opheffing zijner betrekking
ontslag krijgt een wachtgeld wordt verzekerd
voor 5 jaren.
Eene verhonging van het minimum der
jaarwedde van de hoofden van scholen van
f 700 tot f750 met vier vijfjauilijksehe ver
hoogingen van f50, waardoor dat minimum
klimt tot f950, komt den Minister voldoende
voor.
Bij de regeling der jaarwedden van hoofden
van scholen rekening te houden met de
grootte der scholeu, acht hij niet gewenscht.
Het genot van vrije woning of vergoeding
van huishuur uit te breiden tot de klasse-
onderwijzers, die den leeftijd van 28 jaren
hebben bereikt, ontmoet bedenking.
Van deze segccring is niet te verwachten
een ingrijpende wetswijziging noodig voor een
wettelijke regeling van de traktementen der
bijzondere onderwjjzeis op gelijken voet als
ten aanzien van de openbare ondei wijzers
geschiedt.
Aan den wenscli om de bijdragen van Staat
te legelen in verhouding tot de salarissen,
die in de verschillende gemeenten worden
betaald, kan niet worden voldaan. Evenmin
is de Regeering geneigd om de vooidrachtin
dien zin te wijzigen dat het Ryk deancien-
niteitsverhoogingen geheel voor eigen reke
ning neemt.
De Minister vei klaart dat de invoering der
onderwijswet niet behoeft te wachten op die
der taiiefveihooging en dat de verklaring
der Regeering dat met het ontwerp de uiter
ste grens is bereikt, die aan de schatkist
kan worden gesteld, ook betrekking heeft
op de subsidiën voor het openbaar onderwijs.
Vergadering van Moderne Theologen.
Over het laatste vraagpunt: Waartoe
leidt in de practijk het toepassen der psycho
logische grondstellingen op het godsdienst
onderwijs zeide de inleider, de heer J. C.
Voorduin, dat er in den laatsten tjjd opliet
gebied van godsdienstonderwijs veel verbete
ringen zijn aangebracht, doch ook zijn de
moek'lijkheden meer openbaar geworden.
Spr. vroeg of liet niet mogelijk was, gelijk
in Duitschland op de Volksschool geschiedt,
in het godsdienstonderwijs meer eenheid le
brengen door die hoofdpunten, waarover onder
de modernen weinig of geen verschil van
gevoelen beslaat, in vaste orde te behan
delenliet beginsel, waarnaar dan deze orde
ning der hoofdpunten moet bepaald worden,
moest naar Fröbels uitspraak in de meosche-
1 ij Ice natuur gezocht worden.
Spreker trachtte vervolgens een leergang
te beschrijven die aan de gestelde eischen
voldoet, daarbij op den voorgrond stellende,
dat hij niet meer kon geven dan een eerste
ontwerp. De ervaring zal ook hier leermeeste
res moeten zijn.
Allereerst zou volgens spr. de godsdienst
van onzen tijd moeten komen, dan iets over
de R, C. kerk en de hervormingsgeschiedenis,
vervolgens de komst van Bonifacius onder de
Germanen en dan het onderwijs in de middel
eeuwen in de kloosterscholen.
Eerst daarna de behandeling van Jezus
van Nazareth, vervolgens het Jodendom en
ten slotte de godsdienst en de menschheid,
waarin hij wilde doen uitkomen, dat gelijk
de mensctiheid, als bijv. in de taal op elk
gebied groote verscheidenheid vertoont, dit
ook in den godsdienst het geval moest zijn
en dat het overal vooikomen van den gods
dienst bet ons doet weten, dat deze immer
de vei beffende macht in het leven zal zijn.
Spreker eindigde ziju referaat met de mede-
deeling, dal de commissie voor Godsdienston
derwijs van den Ned. Prol. Bond aangemoedigd
door baar succes met do uitgave van haie
platen voor de Bijbelsche geschiedenis, een
handleiding zal samenstellen, die de ge-
vvenschte eenheid zal bevorderen.
Prof. Bruinirig zeide, dat het een misver-
Mand was, dat de commissie van den Piot.
Bond besloten had ern handleiding als door
referent bedoeld te geven.
Velschillende andere sprekers gaven hunne
meening te kennen over het door referent
vei melde, waarop de vergadering na een kort
woord van den heer Yoorduin, door den
voorzitter werd gesloten,
I)C[>atatenTergaderiiig.
Op dte depii'tatenvea-gadtenLng, Woensdag
>ba Utmeclit geluniden, werd iliot program v>an
urgente en dat wan actiö met algemeene
stommen geedgdkleiHid.
Nog wenden opgenomenverplichte vor-
zsetering 'tegen ongevallien bijj d© aeoviasclie-
x-ijvoontzeibting van den strijd tegen1 den
LderpI1eh.1t, zooals dite nu wettelijk is genre-
gc'd, en wijziging dar wat op dö Kamara vlan
Al-Beid. Besloten werd' d© quaestle van hot
kiesrecht commissioriaai te maibeii.
De vijf aftredend» leden wan het Centraal-
oomiiitó waai anti-rw. kiesver., do iiöoren' J.
van Aijihleau, mr. Th. Heemdk'aifk, ma*. A. W.
van Beock öalkoeii, prof. mr. D. P. D. Fa-
bius eni C. M. E. van Lbbear Soils, wenden
■herkozen.
Be 'heter J. van Alphen, do aftredende as-
siaseor als zoodanig eveneens.
Staande de vergadering Javaan etr een.ant
woord. in op ih©t gisteren door ons veirancWa
telegram aan. H. M. do Koningin, Waarna,
•dank gobracQiib werd voor do aan H. M. be
wezen ïiuldte.
Mat gefcstdrdfb Werd de heer, K. Kater be
groot, toen 'do voorzitter hom gelukwcnsdlvte
mot zijn benoeming tot ridder in do orde
vata. Oramje-N'assau; d'anlc werd ook gebracht
aan don 'arbeid van: den jfgetreden adjunct-
seonataris, don lieer J. van Ooidb tot Bun
schoten; he'el diO vefrgadenung droeg oen
(geestdriftig 'kiaaiabber.
Te ongeveer vijf uur Weard' ds vergadering
gtesloten mot dankgebed d'oor ds. Tailima', en
•daarop zong men den Voorzitter too:
„Bait 's Heeren zegen op U daal."
