55"tc Jaargang. No. 10587 DE MINER'S van den FAL1SNQ0F 'Woensdag 3 Juli 1901. HET VOLKSHUIS. Eb'FEM V0U MmSFELDmLESTREM. BUITENLAND. Algemeen overslcht. SCHIEDAM, 2 Juli 1901. V V SCHIEDAMSCHE COURANT Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- an Feestdagen. Prjjs per kwartaalVoor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25. Franco per post fl. 1.65. Prijs per weekVoor Schiedam en Vlaardingen 10 cent. Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur aan het bureau bezorgd zijn. Bureau t Boteratraat 68. Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92iedere regel meer 15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeehge voorwaarden. Tarieven hier van zijn gratis aan hei Bureau te bekomen. In de nummers, 'iie Dinsdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden zoogenaamde tcleiut/ m&vtrtmntiën opgenomen tot den prijs van 40 cents per advertentie, by vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. latere. Telefoon Mo. 123. BURGEMEESTER en WETHOUDERS van SCHIEDAM noodigen heu, die genegen zijn zich (tegen eene belooning van f 20.per vergadering behoudens nadere goedkeuring van den Raad) te belasten met het opma ken van een verslag van het ver handelde ln de vergaderingen van den Gemeenteraad, die in den regel des Dins dags en des namiddags 2 uur gehouden worden, uit om zich vóór den 10 Juli e.k. .schriftelijk te wenden tot den Burgemeester. Inlichtingen te bekomen ten Raadhuize bij den Secretaris. In een vorig artikel hebbeni wiji 'bet ont staan en bet do-el van bet V-o!k-slniis uiteen gezet en met een enkeU' woord gezegd dat ond'er leiding van dit bestuur het 'Volksbuis ook aan zijn doel beantwoordt. Om dit aan te toonen, wnllen wij thans do historie geven van wat 'tijdens bet bestaan in bet Volks huis is tot stand gekomen. Vooraf willen wij constateeren, dat in elk jaarverslag hot bezwaar van de tegensta n- dera over uithuizigheid: wordt genoemd doch steeds met do bijvoeging „dat daarover steeds geen klachten worden gehoord". Dit bezwaar mag du» wel als vervallen be schouwd worden. De Leeszaal. Daaa* liggen ter He-zing couranten en tijd schriften, terwijl er steeds naar gestreefd wordt de bibliotheek meer en meer uit te biesden. In het eerste jaarverslag wordt hierbij aangeteiekend„Jamnier dat vair deze kos telijke gelegenheid 'tot ontwikkeling een zoo spaaizaam gebruik wordt gemaakt." In het 2de verslag wordt gezegd dat er verbetering is waar te nemen, en bet 3e verslag ver klaart dat de „commissie" tevreden mag zijn In bet 4e (d. i. over bet afgeloopen jaar) wordt enkel gezegd dat dit gebuuk „nog grooter" kon zijn. Hieruit zien wij dus dat de leden van 'net Volkshuis meer en meer behoef'e gevcelen naar geestelijflc voed sell en dat zij' dit komc-n zoeken in he't Volksbuis. Do „commissie" waarvan boven sprake was, werd' gevormd op initiatief van iiet be stuur uit de meer ontwikkelde leden, met bet doel om op te! wekken, te leiden en voor te,licht en, om hulp 'te verleouon bij' bet uit geven en ontvangen van boeken. „Hot samengaand verkeer," zoo schreef bet bestuur, „tusscben meiiscli'en \an alleilei stand en ontwikkeling is een der krachtigste middelen lot bereiking van bet doel der stichting." Het eerste jaarverslag maakt er voorts Roman van 103) •Mevrouw Rusz echter bad den volgenden morgen een moeilijken tijd met baar echtge noot, die in bet slechtste humeur was en haar overstroomd© mei den giftigen boon zenuwachtig lachte, en in een toestand van zenuwachtige lichtgeraaktheid zijn kleeren doorzocht naar een open, onbeschreven cou vert, dat hij verloren had. Mevrouw Rusz zocht zwijgend mee, maar 'het was niet te vinden, en toen moeet ziji naar 'boven, gaan in de kleine bibliotheek, ora na 'te zien', of hij het daar verloren had. Maar het was ook daar niet te vinden, ihoewel uog niemand liet Kabinet betreden had, daar lust vlak naast do slaapkamer van de meesteres van hot slot lag, en deze nog shop en niet ge stoord mocht worden. Ook Ramo, die de lamp had' uitgedaan, nadat hij doctor Rusz had bijgelicht, liad niets gezien of verlegd Had doctor Rusz vermoed, dat het papier zoo dicht bij hem lag, dat liet in den zak van zijn vrouw zat Maar dat vermoedde hij' niet. En terwijl liij' rondliep, rusteloos, bleek, met onvasten blik, zat zijn vrouw daar, d'e handen in den salioot gevouwen, lusteloos en onder de oogen diepe, bl'auwe kringen, holle wangen en in het verbleekte, blondei haar een sneeuwwitte streep, die er den vorigen dag nog niet gezeten had. O O O O „AVot zit gij daar? Aan, 'h'et werk!" riep hij haar, toe, en toen ziij zich: d'aarop niet verroerde, hoonde hij melding van dat een zolderkamer de2en win ter in gebruik is genomen door de huishoud school, daar een keuken en cursuskamer voor haar zich steeds uitbreidenden arbeid niet genoeg ruimte had. Diie> huishoudschool werd ■gevormd door een cursus in kookonderwijs, knipcursus, naaicursus, 2 verstelcursussen, w a sell- en 'strij'bcursus. Deze huishoudschool is eigenlijk een stich ting van liet Nutsdepartement, dooli' haar verslagen worden bij die va.il het Volkshuis ingelascht, omdat zij zoo geheel past in hot kader van deze instelling. Werden die cm sussen aanvankelijk alleen 's avonds gegeven, reeds in het 2e verslag wordt melding gemaakt van de opening van een „Dagcursus". Het derde jaarverslag getuigt weder van de uitbreiding, vooral in aantal leerlingen, van deze school. Zoodat 'daaruit voldoende Lijkt hoezeer deze school wordt gewaardeerd. In liet jongste verslag wordt medegedeeld dat do Huishoudschool op vaster en en wet- tclij'Wen voet gevestigd is. Ze blijft voorloo- pig gehuisvest in het Volkshuis ofschoon ook zij groote behoefte heeft aan meer ruimte. Voorts werden cursussen gehouden in Ge zondheidsleer, Staatsinrichting, Houtsnij den, Reekenen, Boekhouden (waartoe do aanvrage kwam van leden), Gymnastiek, Schrijven, Natuurlijk© historie en Stenogra fie. Haast deze middelen tob ontwikkeling heeft het Volkshuis nog andere in het leven geroepen, nL tentoonstellingen. Deze zijn van zeer uiteenloopenden aard geweest pla ten betreffend© de vroegere ambachtsgil den; platen betreffend© de historische op tocht ter gelegenheid, der voltooiing van den Dom van Keulen; kunstsmeedwerk; bloe men door amateurs verzorgd; photogravures naar sehiklerij'&n van Rembrandt, toegelicht dooi- dr. Dyserinck van Rotterdam e. m. a. Voorts'v erden een aantal lezingen gehou den over verschillende onderwerpen, waar onder ©enige die werden toegelicht door lichtbeelden. Onder deze laatste waren er die evenzeer lot ontspanning als tot ontwikkeling strek ten en aldus een overgang vormden tot de zoozeer gewilde muziek- en voordraobten- avondjee, die steeds een zeer talrijk publiek trekken en d'aardoor bewijzen dat bet volk wel degelijk in dergelijfk© beschavend© ont spanning smaak vnidlt. Is het nog noodig, nader aan t© duiden het groote nut dat liet Volkshuis sticht, moeten wij' nog bewijzen hoezeer liet volk door al deze cursussen en tentoonstellingen en gezellig© avondjes bijdraagt 'tot ontwik keling en beschaving, tot onderlinge waar deering der standen Wat wij boven opsomden rijn zoovol© be wijzen voor liet streven van het bestuur om steeds te werken, in do richting die voor hot Volkshuis is gestelddat zij! ijvert om het Volkshuis meer en meer populair te maken. „Je ziet er uit, als een gedroogde 'lijkrede 1 Wat schoeit- je? Heb je een geest gezien?" „Het geheele wildei leger," antwoordde zij met bevende lippen. „Wel bekome het n'" siste hij. Omstreeks den middag, vóór er geluid werd voor de lunch, kwam Falkner on vroeg naar Dolores, die hij in do gang met Engels aantrof blcekc-r dan ooit, maar schijnbaar bete"Lolo had' zich in liet hoofd gezet, van daag een picnic aan het Hexewlocili te orga- nnseeren," zeide hij, „en nu is mij opgedra gen jc te vragen, of gij het toeslaat en zelf eraan wilt deelnemen' met uw gasten. Het zal in plaats van het diner igeld'en." „Hé ja, dat is een aardig idee," antwoord de zij vriendelijk. „Wij zullen het dadelijk mot juffrouw Kohier bespraken, mijn gasten trof ik nu bij de lunch aan, en zal het hun dan vragen, zoodat zij eerst hun dienst kun nen afmaken." „Maar zult gij' dan zelf kunnen komen „Bc hoop van ja. Eu al's ik stilletjes eerder Wegga dan de anderen, -dan verzoek ild u, do plichten van gastheer t© vervullen en mijn terugtocht te dekken. Blijft gij 'lunchen?" „Neen ik dank je. Ik wil Lolo niet thuis alleen laten met de hoeren." „Dat is goed," stemde zij toe. „Daar mag ik je niet van af houden." Juffrouw Köhleir steunde Wel is waar in zich zelf over den picnie-onrin, maar alles kwam toch in orde. Dolores trok rich dadelijk na, d'e lunch in haar kamer terug om te rusten, en zoo vaak mevrouw Rusz dien dag boven aan klopte of aan dten on wrikbaren Cerberus Ra mo vroeg, of zij Doiorea kon zien, werd haar Maai* daarnaast bewijst liet dat het ver trouwen niet is beschaamd toen de verwach ting werd uitgesproken dat de meer ontwik kelden gaarne hun 'kennis ter 'beschikking zouden stellen voor de minder bedeelden op dat gebied en dat deze tlaatsten gretig daar van zouden profit©eren. Het streven vaai het „Volkshuis" heeft toti heden alleszins bevredigende resultaten op geleverd op dit gebied. Mag dit van de financieel© behoeften van het Volkshuis eveneens gezegd worden He laas neen. Bijl dta stichting had men te beschikken over een kapitaal (renteloos voorschot) van ƒ3950, verhoogd met giften tot een bedrag van ƒ377.50. De contributie der leden be droeg het eoiste jaar ƒ243.75, terwijl d'e ontvangsten aan huur, lezingen, buffet, bil jart en rente een bedrag van 1497.38 in kas brachten. Op 31 Dec. 1897 toonde die re kening een saldo van 2933.961 met een in ventaris van 1022.5J|. De tweede rekening 'toonde een ontvangst aan contribution van 229.50 en aan verde re inkomsten 788.36. Het saldo der reke ning was toen 2644.10, met een inventaris van 1102.19J. Bij do derde rekening klimt de contribu tie tot ƒ312.43 en. stijgen d'e andere ont vangsten tob ƒ813.53, 'terwijl aan bij-dragen voor een nieuw gebouw ƒ346.85 werd ge- ind'. Het saldo dier rekening was ƒ2264.511 met een inventaris van f 1461.77A. De jongste rekening toont een ontvangst aan contributie van ƒ340.75 met verdere inkomsten tot een bedrag van 906.83. Het saldo dier rekening toonde een bedrag van 1990.12V met 'n inventaris van 1523 33A. Commentaar op deze cijfers achten wij overbodig, wanneer wij slechts uit liet laatst verschenen jaarverslag het volgende aanha len „Da behoefte aan een .ruiuien gebouw wordt steeds grooter, dei kans cr een meester te worden, niet. Al ons zoeker in liet afge loopen jaar is vergeefsah geweest en de prijs der groote huizen stijgt ©enigszins, terwijl ons oorspronkelijk kapitaal afneemt, omdat de gowone. uitgaven de gewone inkomsten met 300 a 400 per jaar overtreffen." Het Volkshuis, zooails het thans wordt be stuurd, is 'toegankelijk voor leden van alle partijen, en toch dekken de gewon© ontvang sten de gewone uitgaven tot heiden niet. Misschien za'l men er in slagen die rekening voor de toekomst sluitende 'te malden, maai' wij mogen nit deze cijfers toch' zeker wel het be vijs putten van de bewering in onsVerste artikel geuit: Een enkele groep is niet talrijk, niet krachtig genoeg om een inrichting ale het Volkshuis in stand te houden. En hiermede hebben .wij', naar wij mee- neir, voldaan aan ons voornemen om te wij zen op 'liet gevaar dat dreigt door de opposi- gezegd, dat de meesteres van dem Falkenhof rustte en toen 'het zoo ver was, om op te breken voor den picnic aan het Hexeul'octb, was gravin Schinga boven mevrouw1 Rusz al zoo overcompleet geworden. Dolores was sinds dien bewust en avond' niet meer aan het Hexenlocb geweest, rij die dozo wilddramaHsclie, geheimzinnige schil derachtige pl"k aard© onder d'e bloed beuken en de liooge ernstige dennen vroeger zoo lief had gehad. Dat de plaats, waaraan men zoo vele griezelige sagen vastknoopte, waar rij iiet zoetste en ook het bitterst© uur van haar leven had doorgemaakt, ja waar zijl bijna den dood had gevonden, heden weerklinken zou van blij gcilach en vroolijke voorden, dat scheen haar, toen zij' er over nadaólrt, bijna ondenkbaar; maar zoo gaat hot. ten slotte in de wereild, en zoo reed zij' in den lichten park vage n aan de zijde van li aar voornaam- sten gast, den commandeur, naar de plaats van d'en picnic, want de weg was haar te ver geworden voor haar zwakte gezondneid, en liever wilde zij dan 'tc-rug loopen. De ande- en waren reeds allen aanwezig, loon rij aan het Hexenlocb aankwamen, en legerden op het groene grasveld rondom het uitgesprei de, witte tafelkleed, waarop stond' uitgestald' vat een fijne keuken in staat was te leveren. Dolores werd onwillekeurig door een kou de rilling overvallen, toen rij de plaats be trad, waar rij in het donkere, ven-aderlijke water om liet leven gekampt had maar indertijd was het een openlijke strijd ge weest met den vijand, die haar zonder Al fred Falkner's hulp overwonnen zou hebben heden echter streed rij denzelfden strijd' met een vijand, dien zij niet kon noemen, en zij tie, die door een groep uit d'e leden van het Volkshuis tegen het bestuur wordt gevoerd. Het staat nu aan de leden om dat gevaar af te wenden door zich aaneen te sluiten en op de vergadering te 'toonen dat zij' de wiize goedkeurt waarop hot. Volkshuis wordt be stuurd. Zuld-Afrlkn. Van hot Oorlogeterrein. Een volk dat dit devies beeft ge kozen: „Vrij zijn of sterven", kan niet ondergaan. Dn. Valentijn. Hoe verder wij komen, hoe meer het War-Office de militaire gebeurtenissen in Zuid-Afrika in stilte hult. In de laatste acht dagen b.v. hebben wij in het geheel drie officieele telegrammen van lord Kitchener ge had (waaronder twee optelsommen, het andere over een aanval der Boeren op twee blok huizen). Merkt hierbij op, dat iedermaal, dat de Engelschen een overwinning behalen ol beweren te behalen, zij gedurende 10 dagen niet ophouden telkens maar meer bijzon derheden te melden. Wat moet men uit de stille van den laatsten tijd anders besluiten dan dat de gevechten alle ten gunste van de Boeren zijn, die hun leven geven aan hun ideaal van onafhankelijkheid met deze'sublieme bijgedachte ïWat komt het er op aan, of wij valler. Wij stryden nog meer voor de onafhankelijkheid onzer zoonen en kleinzoonen dan voor.de onze 1" Laten wij dus het beste hopen bij d*n dichten mist waarin liet oorlogs veld in den laatsten tijd gehuld is. Achter dat mistgordijn hebben zeker gebeurtenissen plaats, gunstig voor de Boeren. En zij zullen nog lang genoeg stand hou den om den mogendheden, die ten gunste van arbitrage en vrede zouden tusschen beide willen komende gelegenheid tot interventie te geven, in de veronderstelling dat de Boeren altijd nog een arbitrage wil len, Hieromtrent wordt uit Londen aan de sPetit Bleu" gemeld j>Ik twijfel wel een weinig, of de Boeren nog arbitrage willen, want liet is mij ter oore gekomen, dat sommige Boeren zouden aarzelen om een arbitrage aan te nemen, die zoo lang geweigerd is, en geneigd zouden zijn, wanneer zij voorgesteld werd, dit voorstel te beantwoorden met een»Te Laat". De reden van die gezindheid is te zoeken in de oneerlijkheid waarmede de Engelschen te werk gaan. Sommige burgers kennen de poging tot omkooping, die meer dan eens in den laatsten tijd zijn gedaan bij Botha en de la Reij. En die Boeren nu zeggen, dat Engeland evengoed in staat is om te trachten het ge weten der arbiters om te koopen, ten einde hen er toe le brengen een onrechtvaardig oordeel over Transvaal uit te spreken. Myn persoonlijke indruk is, dat de Boerenleiders de ai bitrage nog zouden aannemen, maar dat zy zich tweemaal zullen bedenken om haar aan te nemen na drie of vier maanden, want, bad een voorgevoel, dat zijl bef voor dezen verstokten booswicht zou moeten afleggen. Want hij was tot baar komen sluipen als een dief in den nacht, bij had haar bloeien de gezondheid ondermijnd', haar kracht en levensmoed geroofd, ©n lag met een looden zwaarte in haai- 'leden. En het was bijna alls vroeger aan liet Hoxcnlocb, ailecn stond de zon hooger en wierp nieuwsgierige stralen op het blinken de zilver van de geïmproviseerd© tafel op liet grasveld, op de schitterend© uuifoimen dei- huzaren, en op het 'lichtende haar van Dolores Fal'kner. Er waren buiten haar nog slechts drie dames tegenwoordigLolo, gra vin Schingai en mevrouw Rusz. En da laatst© had zich naast Dolores gezet, maar werd, om oen bonte rij' te vormen, weldra van haar plaat© verjaagd. Toen men bij' heb eerste glas champagne aanstootte, klonk Dolores ook met doctor Rusz. „Wees niet boos op mij ik ben een zieke, zenuwachtige persoon," zeide zij met betrekking op het voorgevallene van den laatsten nacht, want zij had overlegd, hoe gemakkelijk men menigmaal een woord spreekt, als: „het is nietwaar," zonder daar- bij ie# 'te mesnen met dezen uitroep van verbazing. Bil >de man bier, wiens blik baai- meer had verschrikt, dan zijn woorden haar boos gemaakt hadden hijj was h a aV gast. „Men is op dames nooit boos," antwoord de doctor Rusz, en bracht haai- hand naar zijn lippen. Weldra- deden de champagne en heb vroo lijke gezelschap hun werking want door heb park klonk ver het luid'e, hartelijke hoe langer de oorlog duurt, hoe uitgeputler het Eogelsche leger wordt en hoe meer kans er is, dat Engeland uit eigen beweging toe- - geeft. ïMen zou liet tegendeel kunnen beweren en als bewijs van het besluit vau Engeland om tot het einde vol te houden kunnen aan halen het succes, waarmede de jingo's de stemmen verstikken van allen, die den vrede willen. Maar die pogingen der chauvinisten om het woord aan de eerlijken te ontnemen, bewijzen alleen, hoezeer zij de gevolgen vreezen, wanneer de waarheid bekend wordt over den oorlog, dien zjj moede beginnen te worden. j»Er is geen beter bewys van den omkeer in de meening, dan die wilde pogingen, waar mede men de stem der waarheid tracht te verstikken, die zich wil doen hooren en dat binnenkort bereiken zal." V Een 'telegram van lord Kitchener meldt: Sedert den 24en Juni hebben de versdiallen- db colonnes gerapporteerd74 Boeren ge dood; 60 gewond; 160 gevangenen136 die zich overgegeven hebben. Voorts 13 gewe ren; 15,800 geweerpatronen, en 304 wagens buit gemaakt. Do „Cape Times" meldt dat Fouché de districten Mc Lear en Eliott van heb Kaf- fergebied is binnengetrokken, waar, wegens het niet gelden van de krijgswet, een over vloed van paarden is. De Ewropcesehe boe- raai zijn bezig hun verdediging te organisee- ren. Do thans bezette streek werd tot dus ver met vrede gelaten onder de stilzwijgende overeenkomst dat rij' Kaffergebied is. Fouché beeft ricli meestor gemaakt van Rhodestad; terwijl er ook gevochten is bijl Tarkastad, Conway en Queenstown. Hoo bet met do telegrafische gemeenschap gesteld is, lean blijken uit liet volgende tele gram, dat 19 Juni verzonden, nu reeds aangekomen is. Gisteren verscheen er een aantal Boeren westelijk van deze stad. Zij maakten een hoeveelheid vee burt. biet geweren, en maxims werden zij bestookt, en men liceft één Boer zien vallen. Uit verschillende plaatsen van Transvaal komen berichten over idfe levendigheid waar mede de Boeren weder optreden. Do verliezenïijst vermeldt: één officieren zeven man gedood; één officier' en twaalf mail 'gewond; viel- man vermist; bion man gestorven aan ziekten en wonden. Zaterdag is een detachement, van bet 6ö regiment dragonders naar Zuid-Afrika ver trokken allo disponibele mannen van 't 19do moeten zich gereed houden voor .16 en die van het 10de voor 20 dezer-. En de keer Brodrick had verklaard', dat Kitchener geen versterkingen meer wilde hebben 1 Men. moet maar durven. lachen van den zorgeloos vrooi ijken kring. En de luidruchtigste onder allen was Lolo Falkner, die scherts en iluim om rich heen strooide. Doch ook Dolores' matte levensgeest kwam onder den invloed door den wijn en door den onweerstaanbaar goede luim van de jonge vrouw, en rij lachte een paar maal zelfs vroolij'k bij een bijzonder aardige grap van Lolo. Toen deden lustige maaioouvre-gesclri ede- nissen de ronde en menige grap werd met een ah 1 ah afgeweerd een kabouter di© de eene deur uitgeworpen wordt en door de andere met- een lachend gezicht weer binnen komt. Toen nel het plotseling iemand in, naai den oorsprong van den naani „Hexenlocb" te vragen, en doctor Rusz vertelde met rijh. welluidend orgaan de legende ervan, zooals ze opgeitcekend stond in de jaarboeken van den Falkenhof. Eerst hoorde alleen d'e vra ger toe, toen nog anderen, en ten laatste zweeg de geheele kring en luisterde naar een van die geheimzinnige 'tragedies van duister bijgeloof uit langvervlogen tijiden, meester lijk verteld met alle hulpmiddelen, alle klei ne a'llures van een meester m het voordra- gon. „Alle duivels! Op zoo'n griezelig verhaal moeit men eens drinken," zeidb graaf Schin ga, toen doctor Rusz geëindigd had En daarbij dronk hij een groot glas champagne, dat hij' reeds gedurende de vertelling van het Hexenlocb klaargemaakt liad niet ver- sclie perziken, in één teug leeg. (Wordt vervolgd.)

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1901 | | pagina 1