55'" jaargang. Zondag 19 en Maandag 20 Januari 1902. No. 10756. Met peraal le Welle Je Kaapkolonie Tweede Blad, m De laatste Instantie. Kiezers en Kiezerslijsten. SCHIEDAMSCHE COUMHT Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaalVoor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25. Franco per post fl. 1.65. Prijs per weekVoor Schiedam en Vlaardingen 10 cent. Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur aan het bureau bezorgd zijn. BureauJSotcTStraat S§. Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92iedere regel meer 15 cents. Beclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zy innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeehge voorwaarden. Tarieven hier van zjjn gratis aan het Bureau te bekomen. In de nummers, die Dinsdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden zoogenaamde Jtleicsa ««SccrSawiKëi» opgenomen tot den prijs van 40 cents per advertentie, by vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. latere. Telefoon Ko. 123. De tij'l, waarop de nieuwe kiezerslijsten worden vastgesteld, is weder nabij. Wel zullen or dit jaar geen periodieke verkiezingen voor een onzer vertegenwoordi gende lichamen piaats hebben, maar toch achten wij het niet van belang ontbloot, vooral met het oog op mogelijke lusschen- tijdsche verkiezingen, dat ieder, die volgens de wet gerechtigd is op die lijsten geplaatst te worden, ook zorge daar op te komen. Wij laten hieronder dus in korte trekken volgen, wie volgens de wet kiezers zijn en dan ook op de lijst geplaatst moeten worden. Juezers zijn de mannelijke ingezetenen des Rijks, tevens Nederlanders, die den leeftijd van 25 jaar bereikt hebben, d, w. z. die op den 15n Mei e.k. hun 25e jaar bereikt heb ben, en voldoen aan een of meer der volgende bepalingen a. dat zij zijn lelaslingkiczersdat zijn zij die over liet laatste dienstjaar al hun aan slagen in de Rijksbelastingen hebben voldaan. Do belastingen zijnPersoneeie belasting, Grondbelasting, Vermogensbelasting en Be drijfsbelasting. Die nanslagen behoeven niet neer te loopen over een vol dienstjaar; meD moet eenvoudig de belasting op tijd hebben betaald. Belastingkiesevs behoeven zich niet aan te geven zij worden ambtshalve op de kiezers lijsten gebracht. Alleen zij die mede-eigenaren zijn in een onverdeelden boedel, waarvoor in 1901 grond belasting is betaald, terwijl hun aandeel in die belasting fl.bedraagt, behooren zich lussehen 1 en 15 Februari aan te geven aan de secretarie, waar zij een formulier ontvangen, dat vóór '15 Februari ingevuld en onderteekend aan de secretarie moet worden inge'everd met het belastingbiljet. Wie verhuisde naar een andere gemeente en in een tvorige belasting betaalde, dient zich eveneens aan te geven, met overlegging van het voldaan geteekende belastingbiljet. Da rijwielbelasting telt niet mede. Wie op 1 Febiuari zijn belasting nog niet voldaan heelt, krijgt van den ontvanger een gratis-waarschuwing, waarin gezegd wordt, dat zoo de belasting op 1 Maart niet voldaan is, men niet op de kiezerslijst komt. Komt men op de op 23 Maart openbaar te maken voorloopige ktezorslVjsten niet voor, dan kan men tot 15 April aan het gemeente bestuur alsnog plaatsing op de kiezerslijst vragen. Alle overige kiezers behooren zich aan te geven lussehen 1 en 15 Februari ter ge meente-secretarie. Zij ontvangen een formulier, dat onder- teekend en ingevuld vóór den 15n Februari moet worden ingeleverd aan liet gemeente huis. b. dat zij zijn himrkiezers, dat zijn zij, die op den 3in Januari sedert 1 Augustus van het vorige jaar in een huis of een deel van een huis hebben gewoond van de huurwaarde voor iedere gemeente bepaald. Be werkelijke huurprijs per weck berekend moei voor Schiedam minstens f 1.25 bedragen. Zij mogen sedert den In Augustus 1901 niet meer dan eenmaal, en alleen binnen de grenzen derzelfde gemeente, zijn verhuisd. Zij moeten sedert 1 Augustus den aange- duiden huurprijs hebben verwoond. Hebben zij een stuk grond gehuurd, dan telt dat bij den huurprijs mede, ook al ligt het niet vast aan een huis. Ook zij, die als hoofden van gezinnen of alleenwonende personen op 31 Januari 1902 =edert 1 Augustus 1901, krachtens eigendom, vruchtgebruik ol huur, eenzelfde vaartuig van tenminste 24 M", inhoud 24000 kilogiam laadvermogen hebben bewoond, behooren tot de wouingkiezers. Indien men hetzelfde perceel of hetzelfde schip is blijven bewonen, waardoor men liet vorige jaar op de kiezerslijst werd gebracht, is aangifte thans niet noodig. c. dat zij zijn inkomen- of loonkiczers, dat zijn zij, die van 1 Januari 1901 tot op 31 Januari 1902 achtereenvolgens bij niet meer dan twee personen, ondernemingen, openbare of bijzondere instellingen in dienstbetrek king of als inwonende zoon in het bedi'yl of beroep der oudeis werkzaam zijn geweest en daar ook een loon hebben genoten, dat voor de gemeente Schiedam minstens 4 5 0 moet bedragen. Loonkiezers, die op de lijst van het vorige jaar voorkomen, ontvangen, met de noodige loelichting, blanco aangiftebiljetten ter invul ling voor hunne toelating tot de nieuwe lijst. Men behoeft overigens niet op te geven, hoeveel men verdient, slechts is list noodig te vermelden, dat men het minimum-cijfer verdient. liet loon, in vaste dienstbetrekking door de vrouw genoten, kan worden geteld bij dat van den man, c-n evenzeer liet halve loon van minderjarige, inwonende kindoren. Wau- neer dat alles bijeen f 450.haalt, kan de man kiezer worden. d. dat zij zijn spaarbank- of grootloeklciesers dat zijn zij, die op 1 Februari 1002 sedert een jaar den eigendom met recht van vrije beschikking liebbeu van tenminste f 100. nominaal op de Grootboeken der Nationale Sohuld, o( van tenminste f 50.ingelegd in de Rijkspostspaarbank, in een gemeentelijke spaarbank of in een spaarbank beheerd door het bestuur van een rechtspeisooniykheid bezittende vereeuiging, van een naamlooze vennootschap, van een coöperatieve vereeui ging of van een stichting. IIij, die op dezen grond reeds het vorige jaar kiezer was er. voor wien die grond ook thans nog bestaat, behoeft zich niet opnieuw aan te geven. e dat zij zjjn examenkiezers, dat ziju zij die met goed gevolg hebben afgelegd etn examen, ingesteld door of krachtens de wet of aangewezen bij algemeeneu maatregel van bestuur en in vei band staaude met de be noembaarheid tot eenig ambt, de vervulling van eenige betrekking of de uitoefening van eenig bedrijf of beroep. Hiermede hebben wij het meest belangrpe weergegeven. Mocht het een of ander punt nog niel voldoende duidelijk ziju, dan her inneren wij er aan, dat meu zich voor nadere inlichtingen slechts tot de gemeente-secretarie behoeft te wenden. Een Indisch verbaal. XI. 13 Mei. HolTandtscho families, die hedenmorgen uit de omstreken van Brandvilei vluchtten, om niet in handen der Efigeilschem te val len, zijta. door dezen aangehouden, of lievetr d'oor do Ho-tten-totten, want d'e Britscilio co lonne, waarvoor wij' teruggetrokken zijn, is wij weten dat uui bijna uitsluitend uit inboorlingen samengesteld en wordt ge commandeerd door majoor Jend'wimie. Op deze vvijte maakte de vijand! 40 knarren buit, cl'io do vrouwen en kinderen-vervoerden. Vier dagen laten- las ik de1 offioieelc E'ugel- sche lezing van dit „heldenfeit". Kitchener 'had nl. getelegrafeerd: „Overwinning van ouzo troepen op do re bellion van Brandvleli (W. der Kaapkolonie). Majoor .Joudwinne (heeft een laager verrast, aangevoerd door Transvalere, en 40 karren en 60 gevangenen genomen." Ik herhaal, dit is dé officiede'teikst van Kitchener aan gaande het nemen van vrouwen en kinde ren. Ziedaar, hoe giji in Europa de> waarheid vernoemt! Daarentegen vemgat Kitchener het volgen- do feit te melden, d'at door een renbode van Maritz ons bericht wead. Mnritz, cl'ie naai' Lathor-oog terugkeerde, ontmoette eon) detachement van 75 man, dat zich moest vedbinden met de gisteren door Maritz gevangen genomen patrouille, en onder bevel stond' van 'luitenant Soams. Ilij heeft het aangevallen, 6 man gedood' of gewond, en 13 gevangen genomen, waaron der verscheidene inboorlingen. Er was bij deze gebeurtenis een zeer dramatische en voor luitenant Soams noodlottige episode Soams word door Maritz vervolgd. In galop red'en zij naast elkaar. Soams weigerde zich over te geven, Maritz aarzelde hem te -doo- den cn 'trachtte zijn bandelier om liem te werpen. Plotseling laat Maritz zioh, liem vooruit rijdende, vallen en doodt met twee revolverschoten het paard van den officier. Soams valt, en kan zich niet' meer oprich ten, 'hij was buiten kennis. Toen hij do oogen weer opende en men hem onderzocht, constateerder men, dat hij inwendig zware kneuzingen had geleiegen. Kort daarna i-s de ongelukkige krankzinnig geworden. De emotie van dbn dolleai rit, de inwendige kneuzingen hadden zijin geestvermogens ge krenkt. Hij was niet liet eerste, slachtoffer van dien aard', clat d'e oorlog gemaakt heeft. Maar do tragische daig was nog niet ge ëindigd. Daar drie der Engcilsckcn ontsnapt waren, zetten. Maritz cn Sleyn zei na. Wel dra waren zijl ingehaald'. Maritz doodt or twee, dio op hom willen sohieteu, maar do derde, een inboorling, treft onzen vrionid Steyn. Arme Sleyn! Hij had drie ernstigs wonden gekregen, waaraan hij na eenige oogeublikken sterft. Maritz schiet den half bloed dood. Steyn is gewroken, maar wij Op zijn gouden troon mot den kunstvollen baldakijii zat, het lichaam, voorover gebogen, hot hoofd ondersteund door de hand, mot starenden bkk en gerimpeld voorhoofd koning Thollas, wachtende. "Vergeefs was zijn hofdichter Jclhmar ge komen om hom zijn spannendste' gedichten voor to leizen, welke liorn anders zelfs in do uren dhr grootste vormoonenissen wakker Molden; vergeefs hadd'cn zijn favorietes, de schoonstem onder d'e schoonsten, gebracht hem een glimlachje af te bedelen, vergeefs 'hadden dé beste danseressen getracht zij'ni oog te boeien; bij heb eerste woord', bijidon eersten glimlach, bijl 'do eerste pose had hij) haar met een 'hamlbcnvtegiug weggezonden. En in do groote troonzaal heit lichaam voorovergebogen, hot hoofd ondersteund O J door do hand, mot starenden blik en gerim peld voorhoofd, was koning Thollas alleen gebleven cn - hij wachtte Plotseling werdi do diepe stilte van het pakte verbroken. E'en zware stap Weerklonk. 'Dei koning schrikte cn richtte zich op. Een soldaat! tend bunnen; Thollas smcikkt hem tegemoet en riep „Nu V' Do armen vielen den1 soldaat slap langs 't lijf, hijl boog heb hoofd' en sprak slechts één woord' „Overwonnen „Ja liegt, gemeeno hond!" brulde Thollas, „mijn dapperen1 hebben zicli niet door deze opstandelingen laten verslaan." „Ik zciid'e dei waarheid." „Ja liegt, valsciie. slaaf; ik zal je tot straf den tong laten uitscheuren." Geen zenuw trilde in hot bronzen gelaat van den boodschapperhij) zci'do nog eens: „Ilt sprak cl© vaalheid." Thollas -Wankelde onder liet gewicht der schande on zonk op de trappen van zijn troon hijj weende van smart oveir do neder laag en schrik maakte zich van hem meester, bij de gedachte aan demogelijkheid vaneen onttroning'. Zoo klaagde hij tot d'en morgen. Maai" loien dte zon opging, dwong hij zich tot kalmte. D'e hoogstü priesters, bezorgd over de ongelukstijding, kwamen hem raad govern. Het waren do drie vertegenwoordigers der Goddelijke Drieëonheid Brahma, de schep per, "Wisjnoe, dé behouder en Siva, do ver- vormtar. Plechtig gingen ziji op liun hoogo kope ren zitplaats tegenover den troon zitten. Htm 'lange, wi'tbo gewaden, die tot op den grond' neerhingen, deden hen spookachtig groot uitkomen. Do oudste, Véus do Wijze, dienaar van Bra-lima-, verhief het ©erst zijn stem „Koning den' koningen, groote onder do igrooten, ondanks onza waarschuwingen .hebt igij d'en heiligen dienst verwaarloosdde go den verin ten u." „Priester," antwoordde Thollas, in mij woont d!e schrik; wat moet ik doon, om hen weder voor mij to winnen?" „Uit dia roodc en groene vlammen der heilige drievoeten hebben wij den wil dc-r godrii gol'ezen. Zij verlangen, dat gij vol rouw cn deemoed voor do tempels nieuwe offers zult brengen." Thollas maakte oen beweging van schrik. „Bloed!Altijd, bloed! Do goden brengen reeds zoo veel, dat zijl zich daaraan zouden kunnen verzadigen „Vorst, spreek geen profane woorden: de goden willen, dat men zo eort." „In het duister van dozen langen smarto- nacht, door niets afgeleid, heb ik in mijn binnenste gezien. Wat ik gezien heb, ver vulde mijl llle4 schrik. In lange processies trokken zo voorbij, de wezens, die ik, om u ter wille te zijn, als zoenoffers gebracht heb!" Vijaud'en, slaven, kin-deren, vrouwen! „Ook onschuldige maagd-en waren onder •hen, die eens moeiders konden zijn, moeders hebben he-m verloren Ik meen reed's ge zegd -te hebben, dat hij een Iloïlandbr was, oud-ambtenaar aan de post te Kaapstad, die alles verlaten had! om met ons te strijden. Er zijin even dapperen onder onze makkers als hiji, maar een vroolijker hadden wij niét. Toen zijp. „boy" zijn d'ood' vernam, trok hij zich in oen hoek terug en wij hooiden kenn snikken. Het schijnt, dat -beha'lva de gevangenen, Maritz twee karren levensmiddelen en mu nitie 'genomen hoeft, eui clat hij, nat mot ziju buit 'te Whiteputs genist te hebben, in al lerijl tot ons komt. 14 Mei. Dé colonne van 60O man onder majoor Jcud'winnei is van morgen uit -Brandvlei ge trokken om een hoeve Groenberg dio in 't geheel door drie vrouwen- en twee gr ij s a a- r d' s bezet was, te bom- bar-dberon. De vrouwen zijai verschrikt -ge vlucht. De hoeve wead geheel verwoest, de karren vcirbrand. De vij'an-d maakte- zich ver- dri- van ongeveer 10,000 schapen meester, aan niet-strijdc-rs bohoorendc. Alweeir een griTooto overwinning! Tegen 1 uur in den middag voegt Maritz zich aan liet hoofd van zijn 40 man weer bij ons. Alleen Steyn ontbrak. Ik kan niet na laten te wijzen op het verschil met zijn ver trek, -acht dagen geleden. Hij ging weg met 40 slecht bewapendb manschappen, hijl komt terug mot groot-en buit, zijn geheolo troep op nieuwe, frissoho paarden, nieuwe geweren, 4 karren bespannen mot 12 mui len teder, en 8 karren door 4 ezels getrok ken. 15—16 Mei. Wij' maken den inventaris op van Maritz' buit. In d'e eerste plaats drie dagen levens middelen voor 100 man, die wij dadelijk onder d'e vrouwen der strijdenden verdoe len. Verder 60 Lee-Metford's, 22,000 daarop passende patronen, 45 paarden, 68 muildie ren, oen groote lioevöollieid' zadels eu een kist, waarin de briefwisseling van majoor J-eudvinne en generaal French, 'tl? een kist- van hoog en groot belang, daar zij vol was met 'belangrijke onthullingen over de daden en bewegingen van den vijand. Men zal be- grijlpen, dat ik 'hier die documenten niet kan mod ede-don, doch hebt geduld, alles krijgt zijn beurt. In afwachting stel ilc, daar liet van be lang is, d'at dé Engelsoh-en geen van mijn beweringen kunnen tegenspreken, een of twee di-cir stukken tor beschikking van d'e „Petit Bleu". Eén d'aarvan is een zeer lange dépêche van majoor Jeudwinno aan clou commandant-generaal te Kaapstad. In den middag van den löen verdeden wij de buitgemaakte geweren en munitie on der de onzen. Ons command'o telt nu "120 mail, good bewapend en bereden. Het- is waar, clat ten zuiden van ons 600 Engcsl- sclven en Ho'ttentottun niet- twee kanonnen staan, en wij moeten ons voor iedere ver rassing wachten. Maar de buitgemaakte do cumenten hebben ons geleerd, clat de En- gelsehen te Brandvleii watergebrek hebben. Misschien zulten zij daar niet blijven. 17—19 Mei. Wij besluiten, dat Conroy, de bode vau Hertzog, in liet Noorden liet rebeMenc-om- niando van Kcnliardt zal leidrii, en d'at SteuerwaM, onze ontwikkelde cn dappere medestrijder, die nu goed den weg kent, hem -d'aarbeen zal begeleiden. Di't is besloten 'in een algemeene vergadering van officie reu, dio door Maritz gepresideerd werd. Al tijd ilietzelfdé democratische systeem Toen Conroy en Steuerw'ald vertrokken waren, hield Maritz zich bezig niet de ver dediging van ouzo streken en zendt hijl Vtsr- kenningspa trauil les naar 'Loeriesfonlein cn Brandvlei, waar de vij'and zich schijnt t-o versterken. Wijt oordeelcn het voorzichtig, Kkivcrvlei te ontruim-en cn naar het N.O. op üRoodé's Court terug te trekken, ou do vrouwen en grijsaards van he-t ontruimde! gebied naar voor de Engc-lsdien ontoeganke lijke plaatsen te brengen. 19—20 Mei. Do vijand komt nog Meeds niet vooruit. Integendeel, onze verkenners molden, dat hij ten gevolge van watergebrek, Brandvlei ontruimd heeft oil op Tontolbosch Kolk te ruggetrokken is. Een akelig schouwspel doet zich voor als ik met 20 man Biandvlei weer ga- bezetten. De Enigelschcn, d'ic niet aange vallen hebben, hebben alles Wat hun in handen kwam, verbrand te Brandvlei zelf, te Katkop, te Boodc-Dam, te Dam's Scholk tot aan Tontelbosch Kolk toe. Geen hoevd is ongedeerd; niets dan ruines en asclihoo- pen. Meubelen, toleeren, alles is den vlam men prijs gegeven (uit vrees zeker, dat ietc van onze gading zou zijn)den vrouwen, grijsaards en kinderen liceft men slechts d!o kteisdinglatukken, die zijj droegen, gelaten. De dekens zelfs zijn nie-t gespaard. Karren ziju vernield, kudden medegenomen. En dat in de Kaapkolonie, op Engelsch grondge bied 1 "Vérwondert -gijl u nog, dat de Engel- sehen Transvaal cn "Vrijstaat te vuur en te zwaard verwoest hebben, vijandelijk grond gebied!? Ik verneem ook, -dat de Engolsclicn iede- ren inboorling vcrbod-cn lvcbbe-n een Hollan der te dienc-n, onder bedreiging van do strengste straffen. Eli d-e Kaapschc Hollan der zijn Engelsche onderdanen, waarvan de mecsten twee jaar geleden nog zeer „loyaal" waren. 21 Mei. Ilc dring door tot Nell's Kop. Ook daar zijn alle woningen verwoest. En het graan, dat de colonne Jeudwiniic niet heeft 'kun nen medcnenien of d'at zij niet heeft kun nen verbranden alvorens teirug te trekken, is muur de- vier hemelstreken gestrooid, op alle wegen vindon wij' korrels liggen. Do weinige, inwoners, die te Brandvlei ge bleven zijn, bevestigen dat het grootste deel van Jeudwinne's manschappen inboorlingen van Keuhardt cn Prieska zijn, da-t do meas- tc-n vodden dlroog'en en dat de "narden in grooten getale stierven. Inderdaad de kleine plaats is verpest door den stank, dien de hon derden rottendei paarden verspreiden. Men kan liet spoor d'cir Engclsobe c-lonne vol gen langs cadavers, die overal op- den neg liggen. Wij plaatsc-n onzei voorposten bij Nell's Kop, ik zelf heer terug naar Brandvlei c-n vereeinig mij daar me-t Maritz. 22—27 Mei. Onzei verspieders melden, dit do vijand, van zonen van het vaderland en jonge man nen in do kracht van het leven, die op dit' oogènblifc dé verdedigers van hc-t land had den kunnen zijn. Toen kwam er twijfel en vreeze in mijn ziel en plotseling -hoorde ik een stem, welke riep„Uw offers zijn den -goden een ergernis. Giji hebt niet liet recht, andoren van het leven te beroovcn, d'at won derlijke mysterie, dat zich openbaart, gelietol onafhankelijk van 's measehen wil Een woord! van u is in staat to dooden, maar waar is het woord, waarmede gij! weder le vend -kunt maken?" Dé priesters bloven een ooganblik in diep stilzwijgen en met de d'oor ringen gesierd© vingers strekten zo door hun lange, sneeuw witte baardén. Toen verhief "Véus zich nog eens. Zijn stem trilde van toorn en rolde ond-er 'het hooge gewelf van do koninklijk® zaal. „Thollas, zoon van den herder, om des priesters wille op den troon g'ezeten, hoed u om ons, die spreken in -der go-den naam, te mishagen. In gehoorzaamheid rust- uw eenige kracht: op d'en dag, waarop gijl u verstout, to handden legen onze wenschem, onze voorschriften en onze macht, zult gij! niet meer zijn!" Eii de beide andere- priesters, die zich ook nu verhieven, 'herhaaldfeu „Zult go niet meer zijn!" „Zie, Tlliol'laSj de goden verlaten ui Ne derlagen volgen elkaar op, spoedig zal een algemeene vloek uitgesproken worden, de binnendringende vijand zal uw paleis en onze tempels door brand vernielen, en zijr nerzijds ons leven offeren aan zijn onbeken de goden Haast u en doe boete! Een maagd', -die haai- jonge 'leven vrijwillig aan biedt, moet geofferd worden."' „Neen, neen, gij; dwaalt. De tranen van al d'cgenen, die dé'onschuldig'en beweenen, zullen tot de goden opstijgen en Intn klach ten zullen steker zijn dan ouzo gebeden Do priesters hadden oen opwelling om zich te verzetten tegen 's konings woorden, maar cle ure was te crnstiir. om niet nog O een poging te doen en zij' zeiden: „Hoed! u, Thollas, medelijden is de zus ter van zwakheid. Als gij de jonge maagd! niet wilt offeren, lever ons dam die éllemdi- gen uit, die hun misdaad boeten in de driis- tere kerkers van uw paleis, misschien zal het groote go-tal 'hunner schuldige zielen opwe gen tegen het- geschenk van e-eii onbevlekte jonge maagd." Thollas aarzelde. Hij' wist zeer wol, dat zijn maclit geschapen was door 'do macht der priesters, hij) wist, dat zij, d'e eigenlijke be werkers varenen wijl Jiij er aan twijfelde hen te overtuigen, trad hij met- hen in ver gelijk „Zoo wi'l ik u tot offers do gevonnist c-n uitleveren, die zulk ecu voorwerp van af-

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1902 | | pagina 5