B. J. LINDEBOOM ZONEN
Veerliq
Gedeukt tee Deuehekij v. d. Schiedamsche CoübakU
SCHIEDAMSCHE COURANT,
GRONINGEN.
De WINTERDIENSTREGELING
ADVERTENTIE
B0TERSTRAA.T 68.
KINEMATOGRAAF
réffSS" BOTERSFRITS en BOTEMBATONS-
UIT DE PERS.
Ree li tz ake 11.
Kimst en Wetenschap.
Gemengd Nieuws.
Handel en Bedrijf.
AD VERTEN TIEN.
3. SCHREUDER Az.
POST, TELEGRAAF, TELEFOON, SPOOR en TRAM,
fffl Aft ONTBIJT', BUCADEKRUIl-
V MM en GEMBERKOEK,
Prinseugrsacht 6.7Ö,
EIS2SZXZSlS2S3L«ZMZSlün^Z^ZMZSZEEöT&Zi
Lange Haven, Schiedam.
VOORHANDEN:
f 0.40.
ONGRONDWETTIG. j
Ouder dit opschrift lezen wij ini het „Va- I
derland"
„Het ontwerp B evo rel erin gs we f voor do I
landmacht" bevat in art. 3 de bepaling, dat
voor de officieren van het l'eger hier te lan
de, die tijdelijk dienen bij de landmacht in
Nederlaudsch-Iudiëniet zullen gelden de
bepalingen, die aangaande het ontslag en j
het op non-activiteit stollen in dit ontwerp i
voorkomen, maar dat voor hen zullen gel- j
den do regelen, „door ons vastgesteld of ua-
der vast to stetfen voor het ontslag en de t
non-activiteit van officieren der landmacht, j
waarbij zij tijdelijk dienst doen." j
De considerans van liet wetsontwerp ver-
meldt en ook zo-ndcr dat zou het natuur-
lijk vaststaan dat de bepalingen dezer
wet een uitvloeisel zijn van art. 60 der j
Grondwet.
Het tweede lid van dit Grondwetsartikel J
luidt: „De militaire officieren wordendoor
Hem (d. w. z. den Koning) benoemd. Z.j
worden door hem bevorderd, ontslagen
of op pensioen gestold, volgens de r e- I
gels door de wet te b ep ale 11." j
Hot wetsontwerp, cïat morgen in openba- j
ro behandeling komt, moot dus o. a. regels 1
bevatten, volgens welke do Koningin de of
ficieren der landmacht lii'er te lande ont
slaat.
Een dertigtal artikelen zijn dan ook aan
dit onderwerp gewijd in de derde afdeel ing
van het ontwerp. Maai-, krachtens art. 3,
zullen die bepalingen niet gelden voor d'o
tijdelijk bij heb Indische leger gedetacheer
de officieren. Hun ontslag zal geschieden
naar regelen, vastgesteld niet door do Wet
gevende Macht, maar door de Kroon.
In het Yoorloopig Verslag werd daarop
aanmerking gemaakt. Maar aau die ernstige
bedenking van ongrondwettigheid is niot te
gemoet gekomen.
In de Memorie van Antwoord verklaarde
do toenmalige minister Eland, dat aan den
eisck der Grondwet zal „worden voldaan
door het bepaalde bij art. 3 van de wet a B.
alwaar is voorgeschreven, dat voor de tij
delijk bij do landmacht in Nederiandsch-In-
dië dienende officieren, de regelen gelden
door de Kroon vastgesteld of nader vast te
stellen."
Dit verweer is geheel onvoldoende. De
Grondwet eisckt, dat de wet regels bepale.
Een heerlijk mooi stuk goudsmidswork
van dit maaksel' is thans tijdelijk in het Mu
seum voor Land- en Volkenkunde aau do
Villemskade te Rotterdam teu toon gestold,
wol niet in „onze Oost" maar toch zeer 111
do buurt daarvan vervaardigd, een tak bloe
men in een vaas, geheel van goud filigraan,
door een Ohinecschen kunstenaar in de
Straits Settlements gemankt. Dergelijke
kostbare bloemen do in 't Museum aan
wezige flieeft een waarde van ongeveer dui
zend gulden worden als huldeblijk aan
versten geschonken, bijv. door hoofden van
ondergeschikte iuhuidsche staatjes aan den
vorst van het rijk dat do suprematie voert
over die ouderlioorigc landen.
Beterschap stellig, de crisis schijnt voorbij;
aldus een teiegiam uit Petersburg aan het
sBerl. Tagebl." over den toestand van Tolstoi,
En het ontwerp bepaalt geen regels, maar
wijst naar regels door de Kroon gesteld of
te stellen.
Het ontwerp delegeert den plicht, dooi
de Grondwet der Wetgevende Macht opge
legd, aan de Kroon.
Dat is in strijd met de Grondwet.
De Minister El'and had nog een anderen
grond ter verdediging„Men bedenke hier
bij overigens," zoo schreef hij, „dat zoo
als reeds in de Memorie van Toelichting
word aangeteekend de officieren, die van
het leger hier te lande bij dat in Indië wor
den gedetacheerd, voor die detachcering
niet anders dan op verzoek wor
den aangewezen, zoodab de belanghebbeai-
dea zich derhalve geheel vrijwillig
stellen onder de bepalingen, noodig geoor
deeld voor liet gedeelte van 's Rijks strijd
krachten, waarbij zij tijdelijk dienst zullen
doen."
Moet dit als een argument worden be
schouwd Hoe kau ooit de vrije wil va,n ecu
officier een wetsbepaling, die 011 grondwettig
is, grondwettig maken
Minister Bergausius wijzigde heb door zijn
voorganger ontworpen artikel niet.
Was bij van oordeel, dat inderdaad de in
Indië gedetacheerde officieren onder andere
regelen van ontslag moeten staan dan die,
welke in Nederland zijn gebleven? Wij ont
kennen dit niet. Van den officier in Indië
mag inderdaad worden geëisebt, dat bij zich
niet in het openbaar ui te op voor den Gou
verneur-Generaal krenkende wijze de
grond in de Memorie van. Toelichting aan
gegeven. Maar dit verandert niets aan de
grondwettelijke quaestie.
Wij gaan thans niet in op de wellicht ge
compliceerde regeling, waartoe dit aan de
grondwet ontleend bezwaar zal moeten lei
den, maar zoo ingewikkeld kan zij nimmer
zijn, dat daarom hier de Grondwet ter zijde
mag worden geschoven.
En ingewikkelde regelingen hebben cle
S t a ten-G e n er aal
had."
wel eerder te treffen ge-
Bart Verballen heeft een lied gecomponeerd
op Franschen tekstsEcoutez moi", dat hij
aan Adelin Ferrnin opdroeg. Voor mevr.
MoutonOorver schreef hij «Kerstnacht",
tekst van Hélène Lapidotli Swarth.
Verhallen is thans bezig met liet Allegro
van een strijkkwartet.
Tot lid van Teylers Godgeleerd Genootschap,
in plaats van wijlen prof. Tiele, is benoemd
dr. H. J. Elhorst, te Haarlem.
Israels zal het portret van prof. Roseostein
schilderen.
Men schrijft ons
Het filigraanwerk van Kota Gedang
(Agam) in de Padangsche Bovenlanden is
vermaard tot ver buiten den kring waar 't
wordt vervaardigd. Allerlei sieraden van
goud- en zilverdraad, ook speelgoed en
snuisterijen, huizen, rijstschuren en buffel
kan-en, worden van ginds medegebracht en
overgezonden, tegelijk met de onjuiste mede-
ciceling, dat dit alles met een krommen
spijker wordt gemaakt.
Aoc/s van Wageningen.
Bij bet voortgezette getuigenverhoor in do
zaak van Noëls van Wageningen werd do
getuige Niouwnteyer weer voorgeroepen.
Mi-, Abex-sou (rechter) -brengt dezen ge
tuige ouder het oog de onmogelijkheid van
hetgeen door .hem in do vorige zitting is
verklaard, als zou hij niet over de hoeking
van den post van cle transactie der 50,000
„Hollaudia" liebbeai gesproken, en vraagt
get. omstandig mede te doelen hoe dit in
zijn werk gegaan is.
Get. zegt alle bijzonderheden niet meer
te weten, omdat het reeds zoo lang is gele
den maar hoogst waarschijnlijk moet er
over den post van 50.000 zijn gesproken.
Bij een scherpe ondervraging door mr.
Aberson blijkt, dat door bekl. mondeling
aim get. opdracht- is gegeven tot de boeking
der transactie.
Mr. Aberson: „Dit is geheel in strijd met
hetgeen door u eergisteren is verklaard."
Get.„Maar zoo is het."
Mr. Aberson: ,,0m n nu tegenover ons
te rchabiliteeren, moet u de volle waarheid
zoggen."
Get. deelt vervolgens mede, dat bij na 1
Januari 1900, toen de boeken waren afge
sloten, zich met de proefbalans van 31 Dec.
1899 tot bekl. beeft gewend. Toen heeft
bekl gezegd„Dat kan zoo niet, er moet
eon ander resultaat komen, er moet zoovéél
pot cent dividend uitgekeerd worden, 10 per
cent of meer." Toen heeft bekl. tot getuige
gezegd, dat dit moest gebeuren door de boe
king van de transactie van de 5% amdee-
lea „Hollaudia". Bekl, liecft eenvoudig op
dracht gegeven, zonder met get. te raadple
gen. De verkoop voor f 50,000, de terugkoop
voor f 42.500. de emissie-provisie van f 7500,
v. elke moest worden geboekt op „oprich
tingskosten", dit alles lieeft beid. mondeling
opgegeven, en getuige heeft daarna cleze op
gaaf schriftelijk verzocht.
Get. mr. H. A. E. Modderman, curator,
in het faillissement „Hollaudia", deelde
mede hoe de boeken in zijn banden waren
gekomen, waarna bekl. enkele mededeelin-
gen als onjuist trachtte voor te stellen.
De fabrikant- J. H. Storm die van zijn
zaak een uaairil. vennootschap „Hollandia"
had laten maken met behulp van de Emis-
siebank" deelde mede boe hij ontdekte dat
er 15 emissie-provisie werd berekend,
waarover bekl. en get. verschil hadden ge
kregen, wat uitliep op het ontslag van get.
Bekl. ontkende dat dit de reden van 't ont
slag was geweest. Ook zegt get. dat zijn
vrcegere compagnon op aanraden van bekl.
uitgekocht is, terwijl bekl. beweert dat deze
reeds was uitgetreden toen'-hij met get. in
onderhandeling trad.
De verdere behandeling der zaak werd ge
schorst tot Maandagmorgen 10 uur.
Hel lot van een Kamerlid.
j De heer W. C. J, Passtoors schrijft aan
«De VMksbanier"
i Ik heb van 1 Februari tot 16 Februari
ontvangen 31 verzoeken, komende alle van
Iwlen uit onze Bondsafdeelirigen. D'e ver
zoeken behelzen om voor hen te trachten te
j vei krijsen een passende Rijksbetrekking of
om voorspraak te zijn bij ingediende requesten.
Waarlijk, dit wordt een bedenkelijk geval, te
meer nog, daar uit de meeste brieven vrij
duidelijk blijkt, dat men, door aart mij zijn
belangen toe te vertrouwen, reeds vrij zeker
is de vei langde betrekking wel te zullen krij
gen, wat natuurlijk niet zoo is, omdat ik
niets meer kan doen dan een ander en daarbij
in deze nog een gevestigden invloed mts.
7 brieven ontving ik in dien tijd van ge
lijke strekking van leden, aangesloten bij de
een of andere katholieke organisatie builen
onzen Bond.
19 brieven van bondsleden ter verstrekking
van gevraagde inlichtingen over de meest
uiteenloopende' zaken, waarbij geldkwesties
zoo niet een hoofdrol dan toch een tweede
rol vervullen.
9 dergelijke brieven van leden van andere
organisaties.
4 brieven om te trachten vrijstelling te
verkrijgen voor militie-dienenden.
Onder dezen was er geeu etskel van een
bondslid.
De hierboven genoemde brieven kwamen
zoowel uit het hooge noorden als uit het
diepe zuiden van het land.
Door mij wordt 't natuurlijk op hoogen
prijs gesteld, zuik een vertrouwen te ge
nieten onder onze organisaties, eu ik kan
mjj maar al te wel voorstellen, dat men
zich met tal van dergelijke zaken tot mij
wendt, doch dan dient mijnerzijds toch te
worden gewaarschuwd door het bouwen van
te hooge verwachtingen «terwijl ik tevens
beleefd maar dringend verzoek, ook een wei
nig geduld te willen betrachten, want zoo
heb ik eeu brief niet een paar dagen in mijn
bezit, of er komt er weer een aan, met de
vraag, waarom nog geen antwoord werd ont
vangen of met verzoek het gezonden getuig
schrift, enz,, te willen terugzenden, daar het
voor een andere zaak moet gebruikt wor
den enz.
Geachte vrienden, wilt bedenken, dat ik
maar één hoofd en maar twee handen heb,
want in bovenstaande opsomming is noch de
particuliere correspondentie, noch de bonds-
coi responderrtie begrepen, noch de corres
pondentie uit het distriet, hetwelk ik de eer
heb te vertegenwoordigen.
Dit schrijven dient dus als een tweevoudig
verzoek, nl., om geen hooge verwachtingen
te bouwen en niet al te ongeduldig te willen
zijn.
Een onzer goede bekenden, welke Zondag
even bij mij was, heeft de aardigheid gehad,
dat stapeltje verzoekbrieven van 16 dagen
eens te soiteeren en soort bij soort te rang
schikken. Dat is dan ook de oorzaak van
bovengenoemde opsomming, alsmede van liet
hierin vervatte vriendelijk vei zoek.
Werkstaking te Enschedé.
Uit Denemarken is bericht ingekomen,
dat de werkeloosheid, die daar keersokb,
sbeuu voor Enschedé m-ocilijk maaktmocht
echter in Nederland niét voldoende bijeen
kunnen worden gebracht, dan zal ook uit
Denemarken worden bijgedragen.
Hedenavond is er vergadering van dc Fa-
brikanbearvereeniging.
De spinner B„ een der twee, die bet wenk
in de Kremersmaten hervatten, is door een
tn.ep jongens en meiden gemolesteerd. Do
troep groeide zóó aan, dat de politie het
raadzaam aclittc bij het huiswaarts koeren
van B, gisteravond dc Rcndinkst-raat, waar
in hij woont, af te zetten.
HET WEST LAND. 19 Februari.
Op de veilingen van hedenavond zijn d" volgende
prijzen besteedstoofperen 13.20 a 3 90,
stoofappelen f 3 40 a 4 20 per kin spruiikool
f i 20 a f2.15, peen 40 a 45 c. en kroten
35 a 45 c. per zak tafelperon 2 a 9 c
tafelappelen 2Va a c. per stuk.
iiamuurg, 20 Febtuan
Petroleum loco 6.70. briet dito geld.
Spmtuf kalm, per Febr. 13, Mrt/Apr. 13
BUDAPEST, 20 Februari
Tarwe per najaar kr., per voorjaar 9.57
Mais per Mei 5.33.
LONDEN, 20 Febr.
Op de veeuiaikt werden aangevoerd: 100
(Uniterm, 1000 schapen en lammeten, 20 kalve
ren en 20 varkens. Prijzen besla mndeien
I a schapen en lammeren 3/4 a 5/4,
kalveren 30 a 6/0, varkens 2/6 a 4,6 p. steen.
NKW-YOHK, 20 Februari.
Febt, Maart Met. Juli. Fpnt.
lat we 84% 83% 83% 82%
Febr. Maait Mei. Juli. Sopt.
M .is, 663/., 66% ó5l/a
A C B S if A.
21 Febr. Gr. Schouwb., 8 uur, Maria Stuart.
22 Gr. Schouwb., Rotterdam, 8 uur,
Quo Vadis. (Th dót re de la Poite j
St. Martin.) j
23 Gr. Schouwb. 8 uur. Ned. opera j
Mignon.
24 Patrimonium. Woningvraagstuk.
24 Gr. Schouwburg, 8 uur, Ned. Too-
neelver. Ora et Labora.
27 Musis Sacrum, Schiedam Vooruit,
Ledenvergadering, 8 uur,
lieden overleed te Aimeloo, in den
ouderdom van 70 jaren, onze veelge
liefde Vader, de Heer
A. J. SCHREUDER
en Ecbtgenoote.
Schiedam, 19 Febr. 1902.
AttKNTESSBA CACAO.
Voor den vei koop van CACAO in Bussen
walden in verschillende plaatsen des lands
gevraagd Dames uit den netten siand,
die geneigd zouden zijn het artikel in depót
te nemen.
Fr. biievrn met opgave van referentiën
onder lett. D. O. L. Alg. Adv.-Bur. NIJGH
Sc VAN DITMAR, R o 11 e r d a m.
De PROVINCIALE GRONINGER COUIiAV
opgericht 1786, 'f
ls het oudste orgaan
in de Provincie Groningen,
wordt in de drie noordelijke Provinciën «f
qele-zen en gac-ft daardoor gnote. publicJ
Uitgevers VAN HEYNINGFN ÜQ.SCH &f'
F I 11 s c «o r n l c k.
Uit de Staati-Gourani.
U i tgesproken:
A. L. Couvée, te Wageningen. Rechter
commissaris mr. P. C. 't Hooft, curator mr.
W. Reilingh.
A, Th. Scluixler, caféhouder, ie 's-Giaven-
hage. Ri'chter-commissaiis mr. A. E. Gioo- 1
ckewit, curator mr. C. ridder van Rnppaid.
Geëindigd
Ch. A. Tinels, zonder beropp; M. Spapens,
k"opman in schoenen, en L. Knoops, winke
lier, allen te Rotterdam.
Ditlotlngen.
LOTEN VAN FREIBURG a fr. 10 van 1878.
Sei ietrekking 15 Fabr.
Pieniielrekk. 15 Maart.
53
serieén
59
1966
325G
5191
6081
7481
9408
270
2014
3584
5307
6478
7759
9605
554
2506
4302
5316
6570
7793
904
860
2539
4554
5552
6617
8411
9834
987
2566
4751
5586
6931
8908
9872
1261
2770
49 J4
5631
6996
9294
10132
1828
2844
5063
5839
7199
9380
10320
1896
3221
5149
6006
CONGO-LOTEN a fr. 100 van 1888.
Trekking 20 Februari. Betaalbaar 15 April.
Saiie
No.
tr.
Serie
No
ir.
59704
7
SOOÜOO
37048
22
250
23946
19
1500
38530
18
250
794»
20
500
39007
2
250
20451
13
500
39097
19
250
42087
24
500
42087
18
250
4246
21
250
42115
25
250
6411
5
250
44780
17
250
11866
5
250
44780
24
250
23946
11
250
45606
4
250
25360
7
250
45606
6
250
25360
24
250
45606
20
250
27210
18
250
59704
25
250
37048
21
250
Aila overige
noramers
in bovenstaande
serieën
vervat, met fr. 170:
4246
11866
25360
38530
42115
45006
6411
20451
27210
39697
44780
59704
7943
23946
37048
42087
üuogiratcr <e @ci»led<mi,
Febr, 22: v.rn. 4.nam, 4.11
i 23: 4.43 s 4.54
Hoogte van het water op de Rivieren.
Berichten van 20 Februari.
lOBITII, 2 utir's midd, 11.74 Gev. 0.22 M.
KOBLENZ, 6 uur's morg. 2.58 Gev. 0.10 M
TRIER, 12 uur's midd. 1.27 Gev. 0.03 M.
KEULEN, it uur 's morg. 2.80 Gev. 0.16 M.
RUHRORT, 8 uur's morg. 2.37 Gev. 0.18 M.
Son en tSaan,
Zonsopg. Feb. 22 7. 6 v.tn, onderg. 5 22 n.n
237. 4 s 5,24
2 Maart. L. kwartier. 10 Maart N. Maan
VAN
is verkrijgbaar a IO cents
aan het bureau der SCIIIKDAMSCIIE CO UK A AT, Botentraat 68.
uit 4e Moeit fmhricb >mm
Hoeven Winkeliers kannen ap castnrage PRIJSCOURANT bekomen vta alle
teerton QSONINGER-KOBK e» SlANKBT-BAKKBRS-ARTl j V
tCïCZjEUS. Saiveie grandeteffea gewaarborgd. Bdtroemd met Gouden Medaille BrumI vc
1801 m Mmsterdam 1993. te
Voor slechts 4© CENT'S plaatst men eena
in de rubriek „KLEINE ADVEKTESTIË V' in de
nummers van tie
welke Dinsdag- en Zaterdag-i vond verschijnen,
Niemand behoeft dus op te zien tegen de kosten. Zelfs
voor kleine winkelzaken is hieidoor ad verten en mogelijk
gemaakt en zijn deze in «mat rnet geringe uilgaaf den
omzet te vermeerderen.
Voor den in- of verkoop uui 2a-haiuls-arrikclen zijn dooi
de goedkoopte de «Kleine Ad verten tiön" bijzonder aan te
bevplen.
Met uitstekend gevolg wordt van deze 40-cents-rubriek
gebrutk gemaakt door hen, die personeel noodig hebben
of ecne betrekking zooken.
Oók de 40-cents advertemiën hebben bij tie algerneene
verspreiding van de Scliiedarnsche Courant beslist succes.
KLEINE ADVERTENTIES! worden uitsluitend aan
genomen aan het Bureau tier sScliiedamsche Courant",
xrnm
VAN SCHEVICHAVEN. Edel Metaal. Drama
in 5 bedrijvenf 1.
JUNG1US. Een woord over het nationaal
bureau Vrouwenbond f 0.25.
De Navorseher, all. I, per jaargang, - 7.50
De Wereld-Tourist, Tijdschr. voor reis- en
verzamelsport, per jaar in 24 ofl. f 7 20.
ROGGE, Gescliiedk. opstellen - 3.91),
L. F. MEADE, Grootmoedertje, uit het
EDgelsch vertaaldf 1.90.
Dr. J. W. H. WIJSMAN. Voorlezingen over
Psychiatrie voor Studenten, Artsen en
Juristen, 3e druk. f 4.75.
Wet Nationale Militie, ed. SCHUURMAN
•JORDENS f 0.50,
P. H. EIJKMAN. Kanker en Röntgenstralen,
POTHAST. Algerneene Geschiedenis 1689-
17891.25.
Mr. J. G. L. NOLST TRENITÉ, Brandverze
kering. Nederl. AssurantiereelH 4.50,
geb. - 5.50.
Directeur CARL PFLAGING. 1 al!,
ta8ionapCei*i, J&otter&O»,
STORMACHTIG SUCCES!
Ie oplrcdcn alhier van
Uatly Abdullah's
13 DE DO CIA' A DA BS I»,
opt
fci-i)
en
do
ja o
in hun verbazingwekkende sprongen en ptud1
li ge Pyramiden, enz. enz.
WILLIAM At TIIEBESE 8CIIüFf|"P"i
Genre „Ueberbretl'I", 0111
Clavier Humoristische, Declamations uml
Gesangs-Improvisationen.
Les 4 Bei lings. Mile, Saliorlla,
Potpouiri Gytnnasiique. Danseuse fnnUvsque.
Scbriider A' Dentcr. IvangaU's-
Dansende Cariikatuien. Mimischei'Actj Eci
Excelsior, Holl, Dames-zaog-Ensemhle. 011
dat
nei
tin
NIEUWE BEELDEN:
Plaatsbespreking dagelijks van 11-3'k uïs
Aanv. 8 - etude tl uur.
Laatste trein naar Schiedam vertrekt
Ufg
sch
I
i var
11.3(1 ras
