2k5'M Jaargang.
Donderdag 20 Maart 1902.
No. 10807.
AF.
De zaaiende hand.
u
Stadhouder Willem III.
Ml
Ü.60.
3.
BUITENLAND.
V
V
V
Transvaal en Oranje-Vrijstaat.
BINNENLAND.
V
Deze courant verschijnt d a g e 1 jj k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaalVoor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25. Franco
,er post fl. 1.65,
Prqs per weck: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur
an het bureau bezorgd zijn.
Bureau s Botcrstraat 68.
jzen tc
s soorl
deltjke
a.
'IJS.
Nu bel heden twee honderd jaar geleden
dat de stadhouder Willem III overleed,
unnen wc niet laten even met onze ge
lachten stil te staan bij het leven van een
•nzer grootste voorouders, den veldheer en
laatsman, wiens leven en dood zoo invloed-
ijk zijn geweest op den gang dor geschie-
lenis van het toenmalig beschaafde Europa.
Is 't wel noodig te herinneren ain het
een hij, de dooi liet volk gewilde stadhouder
leed? Hoe hij moed en beleid in zich ver
enigend den gelijklijdigen aanval van Enge-
;nd, Fiankt'ijlt, Munster en Keulen wist af
le slaan? Wij hebben zijn grootheid loeren
•erbiedigen, de grootheid van hem, die ver
adel genoeg was en tevens in staat'óm de
leersch/.uchtige plannen van een zich opper-
jaebtig wanend koning van Frankrijk als
.odewijk XIV, te verijdelen. Dat tóen Holland,
ijk geworden onder De Witt's bestier, het
'ppunt van zijn macht bereikt had, is zeker,
til die tijdperken toch putten wij, benevens
at dat van den strijd met Spanje, den roem
inzer voorvaderen, een roem waar wij nog
•leeds op bogen.
Zooals bekend is, werd Willem's bijna onbe-
irkte macht in Holland en z'yn niet geringe
mloed in Europa versterkt, toen hij naast
ja echtgenoote, Maria, dochter van Jacobus
il, plaats nam op den troon van Engeland.
Kostte het den nieuwen kooing weinig
noeite in Engeland de teugels in handen te
rijgen, veel macht werd hem in het binnen-
ands beheer in het koninkrjjk niet gelaten
3 zijn titel nkoning van Holland en stad-
jouder van Engeland" was dan ook meer
an een spotnaam.
Doch ón voor Engeland, ón voor Neder-
•nd, ja misschien voor geheel Europa, dat
aardig aan het bukken was voor de macht
an bodewijk XIV, heeft Willem's regeering
lêilzaam gewerkt.
Terecht zegt Mr. van Lennop, wiens hon-
lerdjarigen geboortedag wij weldra zullen
ierdenken, als hij spreekt van Willem's
ood op 19 Maart 1702 tengevolge van het
truikelen van zijn paard over eeu mols-
ioop^Treilend zeker en beschamend voor
len ijdelen trots van den mensch is de ge-
lachte, dat een vorst, die zoo menigmaal den
bod op het slagveld had getart, en onge-
'eerd ten doel aan de aanslagen zijuer vijan-
len had gestaan, nu op eenmaal het leven
loor zulk een schijnbaar onbeduidend onge-
uk moest verliezen, en dat hij, die Lodewijk
ÜV hal weerstaan, bezwijken moest toen
ijn weg ziel) kruiste met dien van een nie-
ige mol."
itucn.
êmtm
tzonges
en.
'arlSj
ankier.
liaslo.
Dienen,
il Act.
UCS(
mpaises
NI en
tienni.)
31/j ure,
11.37.
JÜSAKJ.
Roman
VAN
IDA BOY—ED.
.1)
Jet was een kort antwoord. Ebba gevoelde
A niet gerechtigd, de geheimen van die
-rbintonis te verraden tenminste in
Uur, waarin haar eigen geluk en haar
Aouding tot Andreas Alteneck nog zoo
euw waren, wilde ze liever verder niets
x= vreemd!" zeide Andreas, »ik heb dik
e's gedacht, als men dat meisje een gewoon
'ponnetje aantrekt en een landelijk kapsel
laakte, dan zou ze eer leelijlc dan mooi
Sn. Ze maakt alleen indruk omdat ze rond-
'°ptals een beeld uitBurneJones geknipt."
t>Neen, neen," beweerde Ebba ijverig, »ze
oen bijzonder menschenkind en ik weet
'ut hoe het komt: men is ook in het
'gelijksch leven altijd verbaasd over haar."
J0f ze echter een man gelukkig maken
n) een goede huisvrouw kan zijn en kin-
ven weet op te voeden? Nu dat zijn mijn
'rgen niet. En aan mijn keus verbinden er
-h geen 1"
Hij drukte, haast in overmoedige blijdschap,
aar arm.
Een twaalftal schreden voor hem, stonden
uowsky en llelene te wachten aan het
onhek.
*0, die zullen verbaasd zijn 1" fluisterde
;bha lachend.
Boven uit het venster van het dakkamertje
'een nog licht. Achter het doorschijnende
ALftËMKUS OVERZICHT.
SCHIEDAM, 19 Maart 1902.
Zuid-Afrik a.
Lord Kitchener seint uit Pretoria, dd, 17
dezer: De colonnes melden, dat er (in de
vorige week) 18 Boeren gesneuveld en gewond
zijn en 284 gevangen genomen zijn of zich
overgegeven hebben. Verder zegt Kitchener,
dat er in het W. van Transvaal genoeg
tioepen zijn om den toestand meester to zijn.
Bruce Hamilton ontdekte een Boereniager
in liet Ngothi-dal, ten O. van Vrijheid. Nadat
hij de uitgangen versperd had, viel hij aan
en vermeesterde het lager. Vier Boeien sneu
velden, zes werden er gewond en 17 gevangen
genomen, 0. w. generaal Cherry Emmett,
Botha's zwager.
De »Germania", het Duitsche centrums-
blad, heeft uit Londen een bericht over
Hamilton ontvangen. Zou er weer iets uit
een achtergehouden telegram van Lord Kit
chener uitgelekt zijn? Wat het telegiam
mededeelt is het volgendenik hoor daar
juist uit de beste bron, dat er tusschen
Louis Botha en Bruce Hamilton een gevecht
is voorgevallen tusschen Paulpietersdorp (d.
L burg) en den Dombeberg, waarin de
Engelschen groote verliezen geleden hebben.
Er zijn uit Middelburg aanzienlijke verster
kingen onderweg."
Is er tusschen Paulpietersburg en den
Dombeberg gevochten, dan is Biuce Hamil
ton van Vaalbank weer Z.O.waarts getrok
ken. XVij zullen nadere berichten moeten
afwachten.
De Daily Express" zegt dat een onderzoek
zal ingesteld worden, met meer dan de ge
wone zorg, naar aanleiding van de nederlaag
van lord Methuen, De aandacht zal vooral
gevestigd worden op de volgende punten
Waarom voert een luitenant-generaal het
commando over zoo'n kleine troep? Waarom
had dit commando twee kanonnen? Wisten
de officieren dat de Boeren gewoon zijn
's nachts steeds aanvallen te doen? Zijn de
bereden troepen niet verstoken van veide-
digingswapenen, daar zij noch sabels noch
lansen bezitten?
Lord Roberts heeft in een particulieren
brief zijn meening wereldkundig gemaakt, dat
er niet de minste reden bestaat om over den
toestand in Zuid-Afrika ongerust te zijn, noch
om te geiooven dat iets dat in den laatsten
lijd daar gebeurd is den oorlog zou ver
lengen.
Dat is wel het minste wat de man kan
zeggen, die bij zijn vertrek uit Zuid-Afrika
verkondigde, dat de oorlog uit was, en het
is niet dwazer dan dit.
Over eeu maand, zegt de sDaily Mail,
zullen er ruim 10,000 man uit Engeland op
weg zijn naar Zuid-Afrika. Vandaag zou de
S i c i 11 a met 67 officieren en 978 min-
grijze linnen van de rolgordijn zag men als
een gele vlek, den omtrek van de studeer
lamp.
sPnpa leest nog", zeide Ebba, smaur de
hoofdonderwijzer en zijn vrouw zijn reeds
naar bed."
Beneden in liet huis woonden de eigenaars,
een gepensioneerde hoofdonderwijzer met zijn
vrouw, die steeds beweerden, niet naar bed
ie kunnen gaan, voor alle huisbewoners
thuis waren.
»Jullie hebt langzaam gewandeld," zeide
Helene, toen ze aankwamen.
»Dat heeft een oorzaak, die Ebba u dade
lijk zal verklaren. Vindt ge het goed, Ku-
nowsky, om samen door de stad terug te
gaan, in plaats van door het park? Ik ge
loof, dat we verblij dende redenen hebben,
wat meer met elkaar bevriend te worden,
dan tot nu toe het geval is geweest," zeide
Andreas Alteneck op zijn gewonen, vasten
toon, waardoor echter een groote vreugde
klonk.
9 Wat?" riep Helene verbaasd.
»Later," zeide Ebba. Goeden nacht.
Goeden nacht 1"
De beide heerea bleven nog staan, tot
Ebba de voordeur geopend had. Toen zagen
ze daarbinnen een licht opsteken en gingen
denzelfden weg terug, dien ze gekomen
waren.
De lichtstraal werd veroorzaakt door een
brandende kaars, van de vrouw van den
hoofdonderwijzer Möller, die, met de nacht
muts op en een blaker in de hand, door een
kier van de deur van haar slaapkamer keek.
iillet is van avond laat geworden," fluis
terde ze, want haar echtgenoot snorkte reeds,
sik dacht al, dat de dames iets overkomen
was! Wilt u dit licht hebben?"
dereg vertrekken, zijnde een militiebataljon
en anderen. Met de A v o c a vertrekt ook
heden prins Francis van Teek met, naar het
heet, vrijwilligers. Morgen gaat de Or i e n t
met 1185 man, meest militie. Den 22en gaan
een 700 man met de Lake E r i e, meest
cavalerie, en een 900 man, militie en cava
lerie, met de Brittaonicden 28en weer
1350 maD, meest militie, met de Orotaua.
Het vertrek van 6000 yeomanry begint in
April.
De llertog van Alholl werft een 5e compag
nie voor de Scottish Horse aan hij heelt er al
1000 naar Zuid-Atrika gezonden, ze staan
daar onder den markies vari Tullibardine,
zijn zoon. En verder is er een ptan nog meer
bereden voetvolk van de garde en de aitillerie
naar Zuid-Afrika te zenden.
Uit de Daily Mail
Men meldt dal Sir Power Palmei opper
bevelhebber in Indië zal blijven tol het najaar.
Eigenlijk zou zijn diensttijd den 19den Maart
verstreken zijn. Naar men verneemt, zal Lord
Kitchener zijn opvolger worden.
De correspondent van de »Daily Telegr."
te Brussel verneemt uit goede bron, dat de
leden van het bijzondere Boerengezantsclmp,
Fischer, VVolmarans, Wessels, van plan zijn,
een vrijgeleide van de Engelsche regeering te
vragen, teneinde naar Zuid-Afrika te gaan
om daar met de Boerengeneraals te velde te
onderhandelen over den toestand.
In het Lagerhuis heeft Brodrick gezegd,
dat lord Wolseley alleen om persoonlijke
redenen naar Zuid-Afrika is gegaan, zonder
eenige mededeeiing aan of van het departe
ment van oorlog.
Op een andere vraag antwoordende zeide
Brodrick Overeenkomstig het oorlogsgebruik
bij beschaafde volkeren mag een krijgsraad
Boeren, die in een Engelsche uniform ge
vangen genomen worden, tot den kogel ver-
oordeelen. Lord Kitchener heeft in zekere
gevallen die straf toegepast.
Dillon vroeg of Biodrick wist, dat de ge
regelde troepen der Boeren khaki droegen
lang voordat de Engelsehen liet hebben aan
getrokken.
Brodrick antwoordde, dat dat de Boeren
niet in het minst vrijpleitte, als zij unifor
men droegen aan do Engelschen ontnomen,
met de onderscheidingsteekenen van het
Engelsche leger.
Na een tweedaagse!» debat heeft hot Lager
huis de motie van Sir IL Campbell-Banner-
man betreffende een onderzoek naar de con
tracten van het legerbestuur, met 346 tegen
191 stemmen verworpen.
De xTimes" en Daily Mail" scharen zich
aan de zijde der liberale bladen om Brodrick's
uitvluchten aan de kaak te stellen, waarvan
hij zicli bediende om te ontsnappen aan liet
voorstel tot het benoemen eener commissie
van onderzoek naar de oorlogscontraclen,
Lord Kitchener heeft goedgevonden, dat
er van den 15en dezer tot den 15en April
)>0, dank u wel," zeide Ebba, nam den
lagen blaker met den breeden onderrand
aan en steeg de trap op.
»De wijze maagd," spotte Helene achter
haar,
»I.alcn we maar niet uitmaken, wie de
dwaze en wie de wijze maagd van ons is."
»Het is aardig, dat er voor ons beiden
een bruidegom kwam," zeide Helene en
deed geeuwend baar mantel af.
sis dat alles, wat ge te zeggen hebt?"
vroeg Ebba verbitterd.
Helene nam haar den blaker uit de hand
en zette hem voorzichtig op het gangtafeltje.
Toen legde ze de beide handen opEbba's
schouders en keek haar in de oogen.
»Is zwijgen niet het beste? Gij en ik,
tot gisteren nog twee, arme, kleine scha
pen, samen opgesloten in een armoedigen
stal zijn plotseling van elkaar geschei
den. Kunowsky en Alteneck zullen zeker
dikwijls bij elkaar op thee komen en menig
feestgebrnad samen verorberen. Maar wij
zullen elkaar niets wijs maken. Sedert gis
teren veracht go mij. En dat scheidt ons
innerlijk, want dat verdraagt mijn trots
niet."
sHelene!" riep Ebba, »ik jou verachten?
Ik begrijp je niet. Juist omdat ik je zoo
grenzeloos lief heb, begrij p ik niet, hoe men
zich zonder liefde geven kan. Ik ben angstig
voor je, ik heb medelijden met je 1"
sMedelijden?" zeide Helene, en uit haar
oogen schoten vonken; »wat een dwaas
heid 1 Ik ben de gelukkigste vrouw van de
wereld."
Ze breidde haat' armen uit en maakte met
baar lange, dunne vingers een vreemd kra
kend geluid, als greep ze en drukte ze iets
samen,
Advertentiën: Van 16 regels fl, 0.92iedere regel
Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zjj
Pr(js der
meer 15 cents,
innemen.
Advertentiën bjj abonnement op voordeehge voorwaarden. Tarieven hier
van zjjn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummersdie Dinsdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden
zoogenaamde fsd&crtetstiërt opgenomen tot den prijs van 40 cents
per advertentie, by vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
latere. Telefoon No. 123.
elke week honderd stampers het werk lier-
vatten.
Omtrent Rhodes de volgende berichten
KAAPSTAD, 18 Maart, 'savonds.
Er komt geen verandering in den toestand
van Rhodes, De koningin heeft licrn tele
grafisch haar deelneming betuigd en gezegd,
dat zij God bidt om zijn herstel. Lord Kit
chener heeft geseind, dat hij dagelijks bericht
wenscht te ontvangen.
KAAPSTAD, 18 Maart, 'savonds II uur.
Er is een lichte verbetering in den toestand
van Rhodes gekomen. Er zijn telegrammen
ontvangen van den koning en van Lord
Rosebery.
Gemengde Eïededeellngca.
Engeland.
Op een bijeenkomst van mayors van de
verschillende districten van Londen, samen
geroepen door den Lord Mayor der City,
heeft deze medegedeeld, dat de koning bij
gelegenheid van zijn kroning een maaltijd
wemclil te geven aan een half millioen armen
van Londen, lietgen 30,000 pd. st. zal kosten.
De koning hoopt, dat de mayors van Londen
hem in de uitvoering zullen helpen.
Balfour heeft in het Lagerhuis gezegd, dat
het Paaschreces zou duren van 26 dezer tot
7 April.
F r a n k r iji ik.
Waldeck-Rousseau, ofschoon hersteld, kan
toch de zittingen der Kamer nog niet bij
wonen, daar de geneesheeren het verband
nog niet hebben weggenomen.
De Kamer heeft het voorstel van Pour-
query, waarbij de duur van het mandaat der
afgevaardigden op zes jaar wordt gesteld en
de Kamer in haar geheel verniemvd wordt,
aangenomen. De regeering had met het voor
stel haar instemming betuigd.
Spanje.
Veragua wordt minister van marine, Rod-
riguanez van financiën en Montilla van
justitie.
De »Gacetn" vermeldt een besluit van den
inmiddels afgetreden Minister van
Financiën, waarbij voor de arbeiders in
Staatswerkplaalsen dc aciiturige arbeidsdag
ingevoerd wordt.
Overwerk zal per uur betaald worden met
het achtste deel van het vaste loon.
Duitschland.
Het stoomschip Deutschland met Prins
Ileinrfch aati boord, is gisteravond tegen zes uur
te Cuxhaven aangekomen. De keizer begroette
den prins op de reede allerhartelijkst. Na
afloop van de ontvangstplechtigheid begaven
keizer en prins zich aan boord van de Ivaiser
Wilhelm II, die daarna de reis naar Kiel
door het Kaiser-Wilhelmkanaal aanvaardde.
0)Je zult eens zien, wat ik van dien man
maak 1"
»Maak hem slechts gelukkig 1 Zijn haast
beangstigende liefde voor je, verdient liet,"
sprak Ebba, aan wie dit gesprek een ont
wijdend naspel geleek.
»En gij wees en maak gelukkig 1" zeide
Helene en gaf haar vriendin plotseling een
kus, vol natuurlijke teederheid en deelne
ming, Maar Ebba was uit de stemming
geraakt.
»lleb daar maar geen zorg voor. Dat lijdt
geen twijfel," antwoordde ze koel.
9 Wat ben je zeker I Ook menschen, die
vrij van duizelachtigheid zijn, kunnen in den
afgrond storten."
Ebba scheen deze scherpe opmerking niet
te hooren.
»Ga je nog mee naar Papa?" vroeg ze.
Helene bedacht zich. Die lieve, goede,
oude man daarboven 1 Het was zeker de
moeite waard zijn verbazing, zijn hulpeloos
heid, zijn vreugde te zien, als hij hoorde,
dat Ebba's lot zijn hart niet meer behoefde
te verontrusten. Gisteren al, bij het groote
nieuws, dat Helene betrof had men hem
kunnen pakken en kussen, zoo roerend was
hij geweest.
Helene dacht eraandat ze van haar
vroegste jeugd afaan, de helft van alle liefde,
de helft van alle zorg, die anders Ebba's
deel geweest zou zijn, meegenoten had. Nooit
was liet gevoel van onrechtvaardigheid, nooit
de afgunst haar kinderhart binnengeslopen.
In bun dwaas kinderlijke levensinrich
ting, in alle stilte en bescheidenheid, waren
ze groote, goede menschen geweest, de doode
vrouw en de oude man.
Dit uur zou voor het eigen kind alleen zijn.
Helene schudde zwijgend liet hoofd en
O 0 s tenr ij k.
De Kamer heeft iu de tweede lezing twee
vooiloopige twaalfden goedgekeurd.
Bij de beraadslaging riep Schüncrer Leve
de llohenzollerns 1 daai'op ontstond geraas.
De Joitg-Tsjeclien protesteerden lievig. Kalli-
rein zeide, dat alle Oostenrijkers zonder
onderscheid van partij en nationaliteit ten
diepste veiknocht zijn aan keizer en rijk.
Een dubbel salvo van toejuichingen versmoorde
de protesten dor Duitschers.
Montenegro.
Men vei zekert te Rome, dat Koningin
Helene van Italië in Mei de huwelijksplech
tigheid van Prins Mirko zal bijwonen en dat
de ex-Koningin Nathalie er ook by wenscht
te zijn, wijl de bruid baar petekind is.
Naar aanleiding van hetgeen door den
Staatssecretaris van Biiiterilandsche zaken
von Richtholen in het Pruisische Huis van
afgevaardigden is gezegd over de waarschijn
lijkheid van doorlating van personeele ge
neeskundige hulp naar de Boerencommando's,
vernomen wij, dat ook het Nederlandsclie
itoode Kruis aan deze zaak zijn onverdeelde
aandacht wijdt.
Zijn wij wèl ingelicht dan zijn er bereids
pogingen in liet werk gesteld om de ver-
eisclite toestemming tot doorlating van per
soneele geneeskundige hulp te verkrijgen.
Hofberichten
H. M. de Koningin-Moeder woonde gister
avond in den schouwburg de voorstelling van
het ^Historisch Kasteel" door het Neder-
lar.dsch Tooneel bij.
Naar men verneemt, zal Prins Hendrik
de middagbijeenkomst, waarin dr. Nieuwen-
huis gehuldigd zal worden, Zaterdag a.s. n
ïArtis" te Amsterdam bijwonen.
Naar men verneemt, gaat in de maand
Juli de Prins der Nederlanden Egmond aan
Zee bezoeken. Zooals men weet, is de Prins
beschermheer der Piins Ilendrik-Siichting
geworden. De commandant van ïKiein maar
dapper" te Alkmaar heeft reeds een uitnoo-
diging ontvangen om roet zijn troep te
Egmond parade te houden.
Corps diplomatique.
Te 's Gravenhage is aangekomen luit.-kol.
Barnadiston, nieuwbenoemd Britsch militair
attaché.
O.-I. Compagnie.
Ter gelegenheid van het derde eeuwfeest
van de stichting der O.-I. Compagnie richt
mevr. N, van Zuylen Tromp, presidente van
»Oost en West" een oproep aan het Neder
landsclie volk tot steuu voor den noodlijden
den Javaan.
In 'n brochure van 15 bladz. zet de schrijfster
trad terug. Ilaar wangen waren ietsbleeker
geworden en hei scheen, als blonk er iets
vochtigs in haar oog.
Ebba zag het.
En plotseling lagen ze in eikaars armen,
in een stomme, innige omhelzing.
Toen vloog llelene haar kamer binnen
en Ebba ging de trap op.
De professor had een manuscript voor
zich op welks breeden witten rand hij aan
tekeningen maakte. Zijn grijsgelokt hoofd
was scheef tegen den linkerschouder aan-
gezakt.
»Papa," zeide Ebba, »Iieve Papa, ik moet
u nog eens even spreken."
Zij knielde naast zijn stoel neer en vouwde
de handen op de leuning naast zijn arm.
»Nu, mijn kind?" hij keerde zich tot haar,
met eenige aarzeling zich van zijn hand
schrift afwendende, terwijl zijn lippen nog
mechanisch de laatst gelezen woorden her
haalden: en het is niet te loochenen,
dat liet materialistisch polytheïsme der Egyp-
tenaren aan de fantasie van het volk zijn
ontstaan te danken heeftNu mijn kind?"
»Papa," sprak Ebba, de oogen innig en
vol tot hem opslaand, »ik kom met een
verzoek. Ik vraag uw vaderlijken zegen. Ik
heb me verloofd!"
Verloofd?" stamelde de oude man, )>de
heer von Kunowsky
Er schoot hem zoo iets te binnen, dat hij
dien naam kort geleden in verband met
verloven gehoord had. Maar dat was llelene.
Juist. Hij keerde nu geheel van het poly
theïsme der Egyptenaren tot de werkelijk
heid terug.
(Wordt vervolgd)
