:es K U 56"* laargang. Zaterdag 19 April 1902. EN m w m No. 10831. De zaaiende hand. rma'i tat. jbaar Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prgs per kwartaalVoor Schiedam en Ylaardingen fl. 1.25. Franco per post EL. I.b5. Prijs per weck: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 eent Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur aan het bureau bezorgd zijn. Bureau ESoterslraat ©8. IWITESLAND. pclet Slot Kinde 9 uut A 3b 015 MEEN OVERZICHT. SCHIEDAM, 18 April 1902. Üuld-Alriiin. Geen vredesonderhandelingen Van betrouwbare zijde meldt men aan de jF, R- Ct." uit L)en llaag bestaat gegronde reden te gelooven, dat de vredesonderonderhandelingon tu«schen de Boerenrepublieken en Engeland algebioken 2Ïjn wegens de onmogelijkheid om tot over eenstemming te geraken. (Zie ook Transvaal en Vrijstaat) In het Lagerhuis heelt Chamberlain ver klaard, dat hij voor liet oogenblik ggen enkele vei klaring kon doen betredende de gedachtenwisseling met de Boeren. De mededeelingen in de bladen betreffende de vredesonderhandelingen spreken elkaar tegen. De «Daily Mail" is zeer pessimistisch de «Standard" en de «Daily Graphic" zijn neutraal, de Daily Telegraph" hoopvol. De Brusselsche correspondent der »N. R. Ct." schrijft Ven iemand, die rechtstreeks uit Pretoria komt, vernam ik dat in de Transvaalsche hoofdstad algemeen geloofd wordt dat Lord Kitchener den militairen toestand voor de Engelschen zeer donker inziet en overtuigd is dat de Boeren het ten slotte moeten winnen, Wat aangaat de berichten, welke de Engel- ^ehe bladen bevatten, als zou een groot aan tal goudmijnmaatschappijen van den Witvva- tersrand weer den arbeid hervat hebben, deze en soortgelijke berichten beoogen sieehtshet steunen eener politieke beweging. Van wer kelijk winstgevende bewerking der genoemde goudmijnen is geen sprake, terwijl het aantal «stampers, volgens de Britsche persorganen thans in gebruik genomen, schromelijk over dreven is. 1 Do rlngelijksclie verlieslijst bevat opgaven betreffende het gevecht bij Rooival op 11 April (aanval op Kekewich)van de Z.-A, 'politie zijn 2 man gesneuveld, 9 gewond en :een vermist; verder zijn van andere regimen ten 1 officier gesneuveld en 5 officieren en 8 man gewond. Bij Robertsdrift aan de Vaal zijn den 13den 2 man gesneuveld en G gewond. De tot nog toe nog niet openbaar gemaakte telegrammen over de Spionkop-affaire zijn thans gepubliceerd. Zij bestaan voornamelijk uit critieken van Bulier op de operaties van generaal Sir Cimiles Warren, en de com mentaren van Lord Robeits op beiden. Duller weidt uit over de langzaamheid )rdetfMarmede Sir Charles Warren de hem ge- noH|geven bevelen uitvoerde, en wijst er op dat [hij die uitvoering ook wel eens achterwege {liet, Hij voegt erbij, dat hij Sir Charles nooit n |weer kan gebruiken voor een zelfstandige a gHevelvoering. Lord Roberts, dit rapport van Bulier be- nsclii sprekende zegtIndien Buller meende dat imak !Ün bevelen niet behoorlijk werden uitgevoerd, i «as het zijn plicht geweest tusschenbeiden ie komen waar zulk een hoogst belangrijke onderneming werd beproefd moest niets den UNT n kif «it &Cie. 35) Roman. IDA BOY—ED. Men ontbeet zeer vroeg, nog bij lamplicht, Mnt van de eerste schemering moest door hen reeds voor den arbeid gebruik gemaakt j. «orden. Mevrouw Ebermann was een kun&le- Ij! hares in kleurig platsteekborduursel, welk |1i Mrk zo voor oen groot magazijn ontwierp Ut en uitvoerde. Bijna den gclieelcn dag zag l'en haar in merkwaardig rechte houding foor het raam zitten, hel werk in de hand, verscheen 's morgens geheel gekleed, het grijzende haar zeer net opgemaakt, in haar >arte, eenvoudige japon, met de zekere, nts pij na elegante bewegingen van de vrouw jfan de wereld, bleef ze steeds een dame, je, pok wanneer zo later een groot wit schort sones oordeed, dat ze bij haar arbeid noodig had. iap"|e lmd eigenlijk een heel gewoon uiterlijk, bd echter als ze glimlachte zeer aantrek- d. lelijk werd. t§« Ook de geheimraad kwam slechts glad ge le, «toren en in een onberispelijk zwart pak «V™ voorschijn. Ilij was een zenuwlijder on jhen)ad altijd ergens pijn. Daarbij had hij een pj-o-''hiekte en was hij steeds prikkelbaar. nooit had- Ebba een man zoo hooren IC °P zijn macht als heer des huizes. \rV.°k bÜ de kleinste kleinigheden liet hij scherp ''komen, dat hij degene was die te bevelen ®d. Hij dacht dat zijn autoriteit geschokt 1131tltS' omc'al 'ief vermogen door zijn toedoen commandeei enden officier hebben weerhouden er op aan te dringen dat zij zoo werd uitn-e- voerd als hij meende dat noodig was. De Spionkop-telegrammen maken den in druk, dat Buller persoonlijk geen reden had zich gegriefd te gevoelen over zijn behande ling door de regeering. Het gerucht loopt, dat het rapport van generaal Crowder in zake het Engelsche militaire kampte Clialmette, bij New-Orleans, niet gunstig voor de Boeren zou zijn uitge vallen. M, a. w, zouden dus van de Ameri- kaansche regeering geen stappen zijn te wachten om den uitvoer van paarden en muilezels te beletten. Dit bericht is uit Engelsche bron en dient dus onder voorbehoud aanvaard te worden. V Lord Wolselpy, Rudyard Kipling en Jame son zijn aan boord van de W almer Castle naar Eugeland scheep gegaan. It c I k 1 S. De sicnircchlbctveglng. De Kamerzitting van gisteren. Hervat woidt de beraadslaging over het voorstel tot giondwetsherziening. Braan (lib. burgemeester van Gent). Een indrukwekkende meeting voor het alg. kiesrecht heeft 23 Maai t te Gent plaats gehad en mïj een petitie overhandigd, die ik hier aan het bureau van de Kamer deponeer. «Het land verwacht woorden van verzoe ning van de Regeering. Ik vraag der linker zijde of niet het oogenblik gekomen is om dit debat ten einde te brengen en stel voor, in aller belang, om zooal niet heden, dan toch morgen op zijn laatst tot stemming over te gaan. Door zoo te handelen zullen wij liet land een dienst bewijzen." De Smet de Nayer: sik sluit bij mij dit voorstel aan, Het land eischt, dat de quaestie opgelost wordt. Het land vraagt Bertrand (soc.)«Algemeen stemrecht." De Smet dp Nayer: «liet debat is uitge put. Vandervelde zelf heeft verklaard dat de Kamer niet meer luistert. Daarom verzoek ik de Kamer nog heden de discussie lestaken." (Toej. rechts.) Anseele (soc.): «Dut is de Servische guil lotine". Vandervelde (soc.): «De houding der re geering is een nieuwe uitdaging. Men wil liet debat verstikken. De regeering heeft zich nog niet uitgesproken. De socialistische partij verzet zich met krocht tegen de sluiting van het debat op heden, wijl daaruit ernstige gevolgen zouden kunnen voortspruiten." Anseele «De Regeering dorst naar bloed. Zij wil moorden 1" Vandervelde: «De 300.000 aibeiders die staken, spreken aldus iiua bewondering uit voor de bour- geoise," De minister-presidentHet voorstel tot sluiting van het debat is hoogst verstandig; de Regeering sluit zich met vreugde daarbij aan. De uitdagers bevinden zich op de banken verloren was gegaan. Nu meende Hij door tyranr.ie zijn positie te moeten handhaven. De vrouw scheen Ebba een ware slavin toe en ze kon het nauwelijks verdragen iederen morgen tienmaal te moeten hoeren «Dat weet ik beter." «Dat gaat je vrouwenverstand te boven." «liet betreft politieke zaken, dio ik je niet verklaren kan, daar ge het niet begrijpen kunt." Dat is te hoog voor je." «Hierover praat men niet met vrouwen." Mevrouw Ebermann moest wel op Ebba's gelaat gelezen hebben, wat er in haar om ging, want ze zeide eens «Ilij is een arme, zieke man, en gaat daaronder zeer gebukt. Daarom laat ik mij dit alles kalm welgevallen. En dikwijls heeft hij ook gelijk. Vroeger ben ik door mijn drukke conversatie er niet toe gekomen, mij verder te ontwikkelen, wat men heden onder ontwikkelen verstaat en nu moet ik altijd borduren en dank God dat ik dit talent bezit." De geheimraad maakte iederen dag uren lange wandelingen, waarop hij altijd over het verloren gold peinsdehij beiegde het in gedachten op nieuw, kocht en verkocht papieren, verdubbelde het tienmaal en maakte later zijn vrouw wijs, dat hij een geniale financier was cn zijn gezin tot groolen rijk dom gebracht zou hebben, als hij niet door een ellendigen schurk bedrogen was geweest. Als de vrouw van den geheimraad niet zulk een deftige dame geweest was, dan zou Ebba haar geminacht hebben. Hoe kon een vrouw, die zich van haar waardigheid bewust was, zoo'n onnoozel bestaan leiden? Die liep waarlijk als in een tredmoleu 1 Dan had doctor Trude Edlessen het toch der uiterste linkerzijde. (Gelach en protest links.) Biaun Het land verlangt, dat wij werken. Dit wil echter niet zezgen, dat ik liet met de Smet eens ben. Als bemiddelingsvoorstel stel ik nu voor de sluiting op morgen te be palen. Bertrand «Gisteren hebben wij twee rede voeringen gehoord, die niets met de her ziening gemeen hebben. Uet debat zou dus door de regeering gesmoord worden. Iedereen weet, dat de lechterzijde voor deze zitting vergaderd heeft om een complot te smeden tegen de voortzetting van liet debat. Ik woid beschouwd als een gematigde in mijn partij ik beroem mij er op. Ik kan liet voorstel der regeenng, dat een staats- gieep is, riiet goedkeuren, De waarheid is dat de burgerwacht haar taak moede wordt en zjj morgen kan roepenWeg met de clerïcale regeeiing! Daarom hebt gij u zoo even vereenigd. (Toej. links.) SineetsSluiting van het debat zou een omwenteling met zich brengen. De vorige week heeft het hoofd van het kabinet ver klaard, dat het het debat zou toelaten. Opnieuw breekt het zijn woord." Vandervelde begeeft zich naar de bank der ministeis en onderhoudt zich met hen. Anseele«Naar je plaats. Zij willen moorden 1" Smeets «Indien gij den vrede wilt, neem dan het voorstel van Berti and aan om morgen of Zaterdag te sluiten." Vandervelde: »Het voorste! der regeering is het uitvloeisel van de vergadering dei- rechterzijde. Ik stel dus voor de zitting te schorsen om der linkerzijde gelegenheid te geven te confereeren." De Smet de Nayer: «lederen dag verliest men 0 millioen salaris. In deze omstandigheden is het onze plicht, het land niet te laten wachten. Wij zullen lieden onze vei klaring afleggen. Zij zal duidelijk en kategorisch zijn." Vandervelde Dat is een voetangel. Cavrot (soc. met de vuist op tafel slaande) «Gij zult de debatten niet sluiten." Smeets (met vooruitgestoken vuist op de ministeis toeloopende): «Wij laten ons den mond niet snoeren". Vandervelde brengt Smeets naar zijn bank terug temidden van een heftig tumult en protesten der linkerzijde, die de regeering interpelleert, Fóion (radicaal): «Het zou niet reglemen tair zijn om een uur te bepalen voor de Muiting van hel debat, maar ik eiken dat de Kamer niet uiteen behooifc te gaan, voordat een besluit is genomen. Laten wij'desnoods tot vannacht beraadslagen. De minister-piesident de Smet de Naeyer vereenigt zieti met defce opvatting. De Kamer gaat over tot de behandeling van den fond van de zaak. Minister-president De Smet de Naeyer geeft een geschiedkundig overzicht van de vorige Grondwetsherziening, en voegt daaraan toe dat de nieuwe herziening vau de Grondwet niet door het land wordt gewenscht. De socialisten prolesteei en. De Smet de Naeyer voortgaande: «Ik geloof dat het algemeen stemrecht niet past voor de handhaving van de vrije instellingen van ons land. De Regeering wei- nog beter. Die was ten minste haar eigen meester en behoefde zich van den morgen lot den avond niet te laten afsnauwen. Maar langzamerhand leerde Ebba het doen en laten van deze vrouw beter kennen, lederen Zondagmorgen kwam de jongste zoon op bezoek, die in Berlijn op een slotenma- koi'swei'kplaats was en in do week geen tijd bad om naar zijn ouders om te zien. Ilij wilde ingenieur worden en men had hem aangeraden, dezen leertijd door te maken, voor hij naar oen polytechnische school ging. Daarvoor zocht men een beurs te krijgen en zijn moeder had een spaarpotje daarvoor aangelegd. Ah de jonge man met zijn grove werk handen, welke geen zeep kon reinigen, en zijn eenigszins onhandige manieren bij zijn voornaam uitziende ouders aan tafel zat, dan leed Ebba in de ziel met dien jongen man mede, want zij meende een disharmonie te gevoelen, zij geloofde in do oiiclers en in den zoon twee verschillende standen te zien en den achteruitgang van een familie, en ze moest er altijd aandenken, dat deze jongste, officier en wel veld-artillerist had moeten worden. Ook de zoon was dikwijls slecht geluimd en verbitterd. Ilij had school kam eraden ont moet en dezen hadden den slotenmakersgezel niet gegroetdo gezelhn hadden hem ruw bespot vanwege zijn fijne afkomst tafel bij den meester was or wel o™ zeer voe dende, maar een liet jonge menscli tegen staande schotel geweest. De geheimraad zweeg bijna altijd en was schijnbaar verdiept in de courant, maar zijn vingers bewogen zich zenuwachtig, en hij schraapte iederen keer zijn keel. Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92; iedere icgei meer 15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zy innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeehge voorwaarden. Tarieven hiei van zijn gratis aan het Bureau te bekomen. In de nummers, die Dinsdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden zoogenaamde ïaJcitao opgenomen tot den pr(js van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. Interc. Telefoon Mo. £33. gert geenszins in de toekomst te overwegen welke bepalingen zouden kunnen strekken tot verbetering van den toestand, maar de rech- tei zijde wenscht tot geen enkelen prijs het algemeen stemrecht. De linkerzijde is ten opzichte van dit punt verdeeld. Alleen de socialisten wenschen liet. «Een grondwetsherziening zou liet land aan een agitatie prijs geven. Een Kamer, die onder ongestoorde kalmte beraadslaagt, zou ons wellicht daartoe kunnen brengen, maar wij kunnen onmogelijk tot grondwetsherzie ning overgaan onder de dictatuur van de straat, onder den druk van een werkstaking, van een agitatie en van geweid." Vandervelde «Gij beschuldigt oos van ge weld, terwijl gij bevel tot moorden hebt gegeven." De Smet: «Ik protesteer!" Vandervelde: «Men heeft gisteren uw slachtoffer begraven, mijnheer(Protest rechts). «De reaclionnairen zijn de heftigste revoiutionnairen 1" Woeste (cler.): «Geen dictator bier l" Vandervelde: «Gij speelt den dictator. Gij zijt een politiek misdadiger." Marailie (soc.): de Smet is minister ge worden dank zij de «dictatuur der straat." (Protest rechts.) De SmetWie kan nu neg rekenen op bevrediging der socialisten?" VnnderveGe: «Wij hebben altijd ons woord gehouden, daarin velschillen wij, De Smet (zijn rede vervolgend) f «Indien de Regeering zou toestemmen in de grondwetsherziening, zou dit beteckenen verlenging vnn de agitatie van werkstaking en haat. De inzet voor de huidige ontlei ne ming is het bestaan van onze instellingen. Het land stelt de Regeering verantwoordelijk voor zijn toekomst, zijn eer tegenover hel buitenland en zijn bestemming. «Op grond van deze overweging noodigt de Regeering, zich bewust van haar plicht, de Kamer uit te besluiten het voorstel tot grondwetsheiziening niet in overweging te nemen." (Langdurige toejuichingen der rech terzijde.) Janson (lib.) slis beklaag hot, dat er dooden gevallen zijn, èn de veidedigers der orde, die slachtoffers zijn van hun plicht èo de bur gers, die gevallen zyn voor een i echt vaar dige zaak. Genoeg bloed! De tijd is gekomen m *e i- er, ii lirite te eischen. «Laten wij geen onnoodigespoken oproepen en het voorstel zooals liet is, onderzoeken, liet gaat om de viaag of het principe van gelijkheid ingevoerd zal worden. Ik heb De Smet hooren zeggen, dat men het meervoudig stemrecht nog scherper zal maken. Doe liet als gij durft. «De geheele linkerzijde eischt heiziening. Gij wilt niet de macht van het getal sopliisten, die gij zijt gij regeert en heerscht dank zij de macht van het getai, «Een overweldigende meerderheid in den lande wil grondwetsherziening. Indien gij aan den vooravond van een burgeroorlog de dis cussie beperkt, zoudt ge een onherstelbare misdaad bedrijven. Het volk wil de staatkun dige gelijkheid." Gouters (soc.) De roovers hebben reeds genoeg bloed aan hun handen. Janson. «De toestand is ernstiger dan in liet was verwonderlijk, hoe die vrouw sprak «Ze liatl altijd den vurigen wensch ge koesterd, dat een zoon ingenieur zou worden. Het was het beroep der toekomstdat haar zoon langs zoo'n moeilijken weg zijn doel zocht te bereiken, was prachtig. Alleen man nen met flinke werkkracht, waren bestemd iets groots te bereiken. Zij was bij voorbaat al trotscn op het doel, waarnaar hij streefde. Ze zag hem al nieuwe machines uitvinden. Hij zou nog eens een tweede Alfred Krupp worden 1" En eindelijk straalden dan de oogen van den jongen en met den moed van brandende eerzucht vervuld, ging hij dan weer aan den arbeid. Dit herhaalde zich iederen Zondag in ver schillende vormen. En hoe dikwijls hoorde Ebba mevrouw op teeder verontschuldigenden toon zeggen «Ik moet beden aan mijn oudste schrijven. Ilij laat een beetje de vleugels hangen. Mijn God, het is ook niet gemakkelijk voor hem, liij wilde in de diplomatie en moot nu, in plaats \an assessor bij een of ander ministerie te worden, voor schoolmeester loeren. En bij zijn sludeeren nog steeds les geven, geld verdienen, dat is ook zeer inspannend. Dan moet men af en toe de beteekenis van zijn toekomstig beroep wat ideaal voorstellen. Ik steek dan, om zoo to zeggen, een paai' Ben- gaalsche lichtjes aan. Maar het helpt altijd. Vooral als ik hem zeg, dat het de droom mijns levens is, hem ergens in een bekoor lijke kleine stad directeur van een of andere school te zien, zoodat ik dan later bij hem kan komen wonen. De tweede zoon was op een kantoor bij een familielid in de provincie. 1893 en gij blijft koppig. In 1893 heeft Beer- naert den burgeroorlog weten te vooi komen. Denk er aan, dat de massa in beweging kan komen en kracht ten dienste van het recht kan gebruiken." (Toej. links). De redenaar geoft vervolgens redenen op, waarom men het volk stemrecht mout geven en weerlegt zeer krachtig en vurig het ver wijt, dat zij niet bekwaam zouden zijn. De linkeizrjde juicht den spreker herhaal delijk toe. Zich tot de socialisten wendend, roept Janson uit: «Vraagt uw vrienden nog enkelo dagen hun actie vol te houden, dan sta ik voor het slagen in." (Een salvo van applaudissementen links). Anseele: Dat is liet wachtwoord. Zij zullen volhouden. (De geheele uiterste linkerzijde staat op en schreeuwt«Zjj zullen volhou den Enkelen klappen met hun lessenaars.) Janson: «Maar de rechterzijde en speciaal Woeste, is doof en blind, willens en wetens." Woeste «Toch zie, hoor en beklaag ik u 1" Janson «Ik spreek voor het land, dat meer naar mij dan naar u geluisterd heeft." Woeste: «Gij zijt met weinig tevreden." Janson: «De eenige verstandige weg zou zijn heden te besluiten tot inbehandelingne- ming van het herzieningsvoorstel. De houding van de Regeering zal noodlottig zijn voor onze instellingen. Het algemeen stemrecht is een recht van alle burgers, want het zal aan een ieder de voldoening] geven, waarop hij recht hoeft. Als de Kroon het ministerie mocht volgen In zijn ongelooflijk verzet, zou zij een verantwoordelijkheid op zich laden, die, ik, republikein, haar niet zou toewen- schen." (Langdurige toejuichingen links.) De minister-president: «Ingeval delinkei- zijde eensgezind is in den wensch om lieden tot 7 uur te vergaderen eu morgen liet debat ten einde te btengen, stemt de Regeering, om de gemoederen te kalmeeren, toe om voor beden af te zieu \an de motie tot slui ting van het debat. Vandervelde verkliait daarmede genoegen te nemen. De Kamer besluit daarop met algemeene stemmen heden te vergaderen tot half zes en morgen om 0 uur de discussie te besluiten. De rechterzijde, de liberale linkerzijde en de socialisten Vandei velde, Anseele, Bertrand, Antoine en Delpoi te stemden voor het voorstel. Nadat Denis (lib.) nogmaals het inbehari- delmgnemen der revisie heeft aanbevolen, gaat de Kamer uiteen. *v* Do Senaat beiiandelde gisteren de voorloo- pige twaalfden. De oppositie stelde voor slechts vier twaalf den toe te staan, doch dit amendement weid verworpen. De progressist Hanrez verklaarde dat hij geen vei trouwen in de regeering stelde en daarom tegen de twaalfden zal stemmen. De minister van binnenlandsche zaken ant- wootdde «De orde is ernstig verstoord geweest. De Regeering heeft het recht en den plicht haar te herstellen. Leden van de wetgevende macht zijn op straat aangevallen, dynamietbommen zijn gesprongen, overal wordt de bevolking geterroriseerd, honderden revolverschoten zijn «Neen, die jongen 1" zeide mevrouw Eber mann, als er een brief van hem kwam, «nu ergert hij zicli weer aan al de vernederin gen, die tante Laura en haar dochters hem doen ondergaan, en aan de kleinwinkolach- tige pedanterie van oom Wilhelm. Ik zal hem eens onder het oog brengen, welk een geluk bet voor hem is, dat hij nu zooveel zelfbeheeisching krijgt, nu hij nog zoo jong is, en hoe goed en gemakkelijk hij zich later in alle levensomstandigheden zal kunnen schikken, omdat de eerste, waarin hij kwam, zoo onaangenaam waren." Wisten de zonen, wat ze aan hun moeder te danken hadden? En zij deed het heel na'ief, kon men zeggen, zich verder niet be wust van haar opvoedend, troostend, voort drijvend handelen, ten minste er niet over nadenkend, als over een probleem. En onwillekeurig dacht Ebba aan de moe der van den geliefden man Ze bloosde in de eenzaamheid van haar kamertje. Dikwijls kwam de gedachte bij haar oj), dat Fausta haar met opzet er toe aangespoord had, bij deze familie te gaan inwonen. Trude Edlessen had een dringend en verstandiger voorstel gedaan, dat Ebba geheel met haar samen zou komen wonen het zou voor beiden zeer goedkoop, praclisch en nuttig geweest zijn. Maar op dit eene had Fausta beslist haar wensch geuit. Anders onthield ze zich van alle samen- gang in Ebba's zaken. Altijd weer prees ze de waarde der zelfstandigheid en zeide dat zelfgenornen besluiten, ook al leidden ze tot groote dwalingen, altijd opvoedend werken. (Wordt vervolgd.) V lil! lK SCIIIEDAMSCHE COURANT. VAN l P- ft. "lilSi

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1902 | | pagina 1