56"" Jaargang.
No. 10854.
Gasfabriek ier Gemeente ScMeSai.
S,
Zaterdag 17 Mei 1902.
Ai
Wi
ft
De zaaiende hand.
■m
1
Kennisgeving.
die
nde
lede
tPPij
I igsi
Na zestig jaren.
laten
r
.37,
IJUITENLAm
SCHIEDAMSCHE COURAI f
Deze courant verschijnt d a g e 1 ijj k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prtjs per kwartaalVoor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25. Franco
per post fl. 1.65.
Prjjs per weck: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur
jan het bureau bezorgd zijn.
'en
en
BureauBoterstraai 69.
Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92iedere regel
Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zy
Prijs der
meer 15 cents,
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden
van zjjn gratis aan het Bureau te bekomen.
Tarieven hier
in de nummers, die Dinsdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden
zoogenaamde Weis*« advortenSiën opgenomen tot den prijs van 40 cents
per Advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
luiere, telefoon Ufo. 133.
Inrichtingen welke gevaar, scliade of
hinder kunnen veroorzaken.
BUUSEMEESTER EN WETHOUDERS
USSCHIEDAM,
Gelet op de bepalingen dpr Hinderwet
Gaven kennis aan de ingezetenon dat op heden
aan C, H. WINDHORST en zijne rechtvetkrij-
genden vergunning verleend is tnt o p r i c li-
ting van een gistpakkcrij mei gaskrachlmachinc
van 2 paardenkiach', in het pand slaande aan
den Singel no, 113, kadaster sectio I no. 233.
Schiedam, 45 Mei 1902.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
VERSTEEG.
De Secretaris,
WIJTEMA.
Verkoop oud per.
De afbraak van twee gashouders ligt ter
bezichtiging en verkoop op het terrein der
gasfabriek.
De voorwaarden liggen ter inzage en teeke-
ning op het kantoor der fabriek.
Schriftelijke aanbiedingen worden tot uiter
lijk 24 Mei a.s, ingewacht bij
DEN" DIRECTE Dit.
CU.
teeg,
Dm 17en Mei 1842 was het feest te Leiden
in den wijden kring der vrienden van Chris-
tiaan Joannes Vaiüant Jr. Dien dag werd
dm 23 jarigen jonkman, die in vijfjaren tijils
en nmet noobien zwier" zijn studiën aan
'slands oudste Hoogeschooi volbracht had,
de eerelitel van Medecinae Doctor
toegekend. Naar het gebruik dier dagen had
de promotie plaats in het Latijn, na de ver
dediging van een eveneens in het Latjjn
geschreven dissertatie De Febribus
Intermitteutibus en van een elftal
stellingen. Kort na zijn promotie toog
jonge doctor naar Parijs om, in de groole
hospitalen der wereldstad en onder leiding
der beroemdste geneesheeren van dien tijd,
zijn prnetiscbe vakkennis te vermeerderen.
Toen bj, binnen het jaar, in zijn geboorte
stad Maassluis, waar zijn vader de genees
kundige practijk uitoefende, terugkeerde, kon
hij met volle recht meenen, tot den strijd
des levens bebooilijk te zijn toegerust, Zoo
dacht ook de vroedschap van Schiedam
er over, die in 1843 den voortrelTeüjk-
gevormden medicus in plaats van wjjlen dr,
Roman
VAN
IDA BOY—ED.
58)
.0(3 man weak voor haar terug, slap voor
5tap en staarde liaar aan en door zijn vcï-
ïWd brein, vloog een gedachte Met sid
derende vingers .vooldo hij over zijn borst
wad stak de hand in den zak
■Iet kleine, blanke wapen werd cpgeho-
zen, langzaam raadselachtig langzaam
Tweo vurige, wilde oogen zagen de vrouw
loerend aan
Bon secondo,"een, eeuwigheid toen eer?
zag ze, wat do hand van haar man to '"cor-
gehaald had
Een. vilde schreeuw weerklonk do or do
kamer. Met don sprong van en tijgerin
wierp Holene zich op den mail sloeg zijn
Pand met liet wapen neer
En sloeg ongelukkig.
Een. sqkot weerklonk dof en 'kort.
Do editgcnooten staarden elkaar aan
Pendoos afwachtend zinneloos.
Ebba verscheen op don drempel, sidde-
tend aarzelend stond zo daar, toen ze die
taiden. daar tegenover elkaar zag staan
Voegend, als doodsvijanden
En toon wankelde do jonge vrouw.
4- Hot witte 'kleed op haan* "borat kleurde
tricj^h niet bloed ze keerde zich om, als
F^rwondord tuimelde viel...
i Ebba iwas reeds hij haar, omsloot haar
"et vaste armen en legde haar zacht op den
jrond neer
w»
en
I'D.
tett.
is.
lis
mo
Knappert tot stadsgeneesheer benoemde en
hem daarmede de gelegenheid bood, zich in
Scliieland's hoofdstad een nuttigen werkkring,
eeu goede practijk, een geëerde positie te
verwerven.
Hoe schitterend hij de verwachtingen, die
men destijds van hem had, heeft vervuld, hoe
verre hij ze heeft overtrollen, weet ieder die
Schiedam kent. Als geneesheer, vol toewij
ding aan zijn patiënten en met nimmer ver
flauwende belangstelling in de voortschrij
dende ontwikkeling der wetenschap, heeft hg
duizenden aan zich verplicht; als staats
burger, opkomend voor gemeentebelangen,
met overtuiging deelnemend aan den grooten
strijd voor de beginselen van 4848, straks
hoofd, hart en ziel wydend aan het openbaar
onderwijs, dat hem de hoeksteen docht van
alle ontwikkeling en volkswelvaart, kweet
hij, dapper en eerljjk, zijn schuld aan de
vaderlandscbe gemeenschapals huisvader,
als vriend en gastheer, wist hij zijn ruime
woning te maken tot een ver buiten Schie
dam om de gezelligheid, de gulheid ea den
goeden toon die daar heerschten geroemde
en geliefde pleisterplaats.
"VVaarljjk, zij die in 1843 dr. Valkant naar
Schiedam riepen, hebben eer van hun werk.
Beter en trouwer Schiedammer is wel niet
denkbaar dan deze zoon van Maassluischeu
huize, die, na door de gaven van zijn geest
en zijn gemoed, zich een eervolle plaats in
de gemeente veroverd te hebben en aldus
Schiedammer van beteekeuis te zijn geworden,
Schiedammer van beteekenis is gebleven uit
zuivere liefde voor het eenmaal gekozen
arbeidsveld.
Daarom is de 17e Mei 4902 ook en niet het
minst voor Schiedam een feestdag. Indien in
den namiddag van dien dag tusschen 2 en
uur, op de minuut af nestig jaren nadat
in de Leidsche Senaatskamer de academische
bul aan den jongen doctor overhandigd werd,
de uit alle oorden des lands samengestroomde
hooggeleeiden en zeergeleerden zich op
maken om den bejaarden, maar nog immer
levenskrachtigpn ambtgenoot, die een zoo
schitterend voorbeeld van eubiotiek, van x>wel-
levenskunst" gaf, geluk te wenschen en te
huldigen, dan, voorzeker, zal zich bij die
achtbare schare van weldoeners der mensch-
lieïd ook menig burger van Schiedam aan
sluiten, wien het een behoefte is, met een
hartelijken handdruk zijn gevoelens van dank
baarheid en vereering voor den nobelen
grijsaard te vertolken.
Doch ook van buiten Schiedam zullen er
komen, gedreven door hetzelfde verlangen.
Meer dan éen zal herinneringen met zich
dragen aan gelukkige uren aan bloemen en
zonneschijn, aan gezelligea kout bij lamplicht
en haardvuuren zij zouden kunnen verhalen
hoe zg die herinneringen medenamen naar
verre landen en hoe zij ze terugbrachten naar
•Do donkere oogen sloten zich. Uit het
bleeko gelaat, verdween ook da laatste schijn
van kleur
Was dat de dood?
„Helene, mijn lieve Helena jammerde
Ebba, „hebben ze je vennoord? O,
help help?"
Als levenloos stond do man daar. Geen
loven was er in dab lichaam. Slap hing de
roohter arm neer, welke itog steeds heb wa
pen vast hield.
Tlij zag 7,ij;n vrouw waggelen. Hij zag liaar
vallen. En toen de donker© oogen zich slo
ten, toen diepe schaduwen op het bleeke ge
laat kwamen ging hiji weg.
Nog een paar seconden daar klonk weel
een schot.
„Help riop Ebba nogeons. „Help 1"
Op haar knieën lag het hoofd der leven-
tooze vrouw. Languit lag liet lichaam op don
grond, do witte japon golvend om haar
heen.
Eu in het onrustigo licht van dien storm-
achtigcu dag, door duisternis beschaduwd,
nu en dan door de zon verlicht, stond aan
den muur, op de schilderij, nog eens diezelf
de vrouw. Haar donkere oogen keken ge
heimzinnig, als zochten of verborgen ze iets.
Een vreemdsoortig mooi kleed omgaf haai
en van uit den zoom stegen tob aan de
knieën koude, witto lelies op
het vaderland en hoe die herinneringen hun
altijd even dierbaar bleven
Maar als alles moest worden uitgesproken
wat zoo velen aan Dr. Vaiüant danken, de
tijd zou niet toereiken. En is het dus niet
mogelijk om alles te zeggen, het ie ook niet
noodig, want onze jubilaris is een man van
beschaving en fijn gevoel en dezulken verstaan
ook het onuitgesproken woord. Zoo zal hij
dan weten, dat de hulde, hem op den zes
tigsten verjaardag van zijo promotie gebracht,
slechts de echo is van hetgpen op dien dag
omgaat in de haiten van allen die, hij hem
tegenwoordig of verre van hem gescheiden,
zich aan hem verbonden gevoelen door de
sterke banden van hoogachting, vriendschap
en dankbaarheid.
C. Th, van Deventer.
Den Haag, Mei 1902.
diet gerucht van d'en zelfmoord van Ku-
nowsky had verscheidene uren noodig, voor
het de gelieole stad doorgegaan was. Iets on
gehoords was er bij do Kutiowsky's ge
beurd. Hat de zaak fout was, wist men ze
ker, "Velen zeiden, dat het echtpaar samen
AkGEMEElS OVEKBïCMT.
SCHIEDAM, 46 Mei 4902.
Said» Afrl ka.
'Do beruchte correspondent van de „Daily
Telegraph", Bonnet Burleigh, schrijft, dat
lord Kitchener hij de besprokingen te Pre
toria dezelfde voorwaarden aangeboden heeft
die verleden jaar bij de bespreking met
Louis Botha te Middelburg aangeboden
zijn.
Die voorwaarden waren
lo. Amnestie voor do Boeren voor alle
bona fide oorlogshandelingen.
2o. Terugzending vau alle krijgsgevange
nen,
3o. Instelling van een bestuur als kroon
kolonie, met zoo spoedig mogelijk vervan
ging daarvan door ccn vertegenwoordigende
regeering.
4o. Het golij'k recht op 'net gebruiken der
beide talen.
5o. Horstel der verwoeste hoeven en het
toestaan van een millioen pond sterling, ten
einde de schuld der Republikeinsclie regee
ring aan het volk af te doen.
Go. Vergunning tot liet gebx-uik van sporb-
vuurwapens.
7o. Bepaling dab de Kaffers geen stem
zullen hebben.
Krachtens do beruchte proclamatie van 7
Augustus 1901 zijn wederom dertig Boeren
aanvoerders uit Zuid-Afrik* verbannen. On
der hen zijn een generaal, zes commandan
ten, een oud-commandant, dertien veldcor-
nets, vier adjudanten en de oud-rechter An-
tonie de Koek. Andere namen vermelden de
telegrammen niet.
Naar aanleiding van de klachten van me
vrouw De Wet over do "behandeling baai-
aangedaan, en van haar gedwongen verblijf
te Pietermaritzburg, zijn in het Britsche La
gerhuis enkele vragen gericht tot de Brit
sche regeei-ing. Het antwoord luidde niet
anders dan men kon verwachten. Minister
B rod riek wist natuurlijk van niets, had vol
strekt geen reden om aan te nemen dat me
vrouw Do Wet gevangen werd gehouden, en
verklaarde dat zij Vrij is naar Holland te
gaan of waarheen zij wil, mits buiten Zuid-
Afrika. Hij twijfelt er volstrekt niet aan of
mevrouw Do Wet weel ook zeer goed dat zij
vrij is om te gaan. Toen ton slotte dc vra
gers liet den minister wat erg lastig maak
ten, maakte de vertegenwoordiger van ZijL
ner Majcsteits Britsche rcgecring zich van
de zaak af met do opmerking, dat men wel
wat al tc veel gewicht hechtte, aan de ver
plaatsingen van mevrouw De Wet,. De> mi-
nisterieele afgevaardigden hebben deze ver
klaring duiven toejuichen.
den dood gezocht hadanderen wisten weer
te zeggen, dat hij' leefde, maar dat zij den
schok niet weerstaan had nog .anderen had
den weer gehoord, dat de vrouw integendeel
leefde, en de man zich doodgeschoten had.
Andreas Altencek vloog dadelijk, toen hij
van liet ongeluk hoorde, de stad in. Hij
vond hot geheelo kerkplein vol mcnschen.
Volcn weenden. Anderen hadden .boozo
schimpwoorden in den mond. Allen geloof
den dat hun geld weg was.
In het huis vair mevrouw Herlingen wa
ren alle gordijnen gezakt. Hot zag eruit, als
of de eigenares op reis was.
Andreas Alteneck beproefde, tot liet huis
van Kuhowsky door to dringen.
„Zit u er oolc in, doctor?" vroeg de
schrijnwerker Döhring, en hield hem bij den
arm vast. Het roode, door een baard omge
ven gelaat van den man trilde, den hoed had
hij ver uit heb gezicht geschoven. Hij zag er
uit als iemand, die er van woede op los wil
de slaan. „Men 'kan er niet in, doctor! Er
staat een agent voor de deur. Verliest u er
veel bij?"
„Neen," antwoordde Andreas, „ik verlies
slechts oen kleinigheid een onbeduidende
som, dio ik voor het doorloopend gebruik
daar had staan, Kunowsky eu Wiliomanns
waren mijn bankiers niet."
„Ja u koudot dien mijnheer zeker wel
beter," zeide do man bitter-, „maar wij, klei
ne luidjes, wij moeten eraan gelooven. Bij,na
elf duizend mark, doctor! Het gespaarde
geld van bijna twintig jaren. Het geld voor
mijn oudje, als ik eens naar liet kerkhof ge
dragen word
„Misschien is er niets verloren; Kunow
sky was geen schurk," zeide Alteneck ge
ruststellend.
Oostenry U»II on g a r e
Do verzekeringen door Weener bladen ge
geven, dat dc Hongaarselie miuislor-prcsi-
dont von Szcl'l in zake do onderhandelingen
over het tot stand komen van den Ausgleich
tot zekere tegemoetkomingen aan Oosten
rijk bereid was, hebben in Buda-Pest be
vreemding gewekt.
In de vergadering van het Ilongaarscho
Huis van Afgevaardigden verklaarde in ver
band daarmee de heer Kossuth, dat derge
lijke tegemoetkomingen liet Hongaarselie
Parlement in opstand zouden brengen. Ilij
dreigdo onmiddellijk met obstructionnisme
en niet alleen tegen von Szell maar tegen
elke regoeiing, die tot toegeven bereid was.
De toestand wordt dus hoe langer hoe
meer gespannen cn critiek en liet lijkt wol
vermetel nil nog te duiven verwachten, dat
in gevolge den duidelijk uitgesproken
wenscli van den Iveizer-Konmg dc beide pre
miers loyaal en zonder beïnvloeding van hui
ten de beraadslagingen tot een goed einde
zullen kunnen brengen,
Do toestand voor von Szell, eerst zoo x-oos-
iklcurig voorgcslc-ld mot die aaneengesloten
meerderheid in het Hongaarsch Parlement
achter hem, waardoor hij rnet meer
kracht aan zijn oischen in dc onderhandelin
gen met Oostenrijk kon blijven vasthouden
dan Von Kórber met zijn stalenkaart van
onderling naijverige cn voortdurend pluk
harende groepen en fracties, die toestand
wordt steeds minder benijdenswaard en het
scheelt nu, na do bondige en zeker zeer dui
delijke verklaring van Kossuth, niet veel of
de heide premiers bevinden zich in oven on
aangename, even lastige cn ingewikkelde
omstandigheden. Von Korber cn Von Szell
kunnen elkaar als „Lcidcngefiikrten" de
hand toestekende eerste, tot niets doen en
onmacht gedwongen door de verdeeldheid
onder do partijen in den Oostcnrijkschen
Rijksdag; dc tweedo, genoodzaakt vorder te
gaan dan licm hef kan zijn door de vastbe
sloten meerderheid in het Hongaarselie par
lement.
■De oplossing van deze strijdvraag wordt
mot eiken dag uitstel steeds dringender en
dat hebben wij op deze plaats meer betoogd.
Maar nu moet men langzamerhand tot het
inzicht komen, dat deze strijd een duidelijk
teekon geeft van wat in de toekomst mis
schien zal zijn, als de tcgenwoordigo Keizer
aan zijn Rijk ontvalt. Waar nu met Franz
Jozef aan dc rcgecring, den grijzen vorst aan
wions persoon zoovele herinneringen uit dc
ontwikkelingsgeschiedenis van de Monarchie
onverbrekelijk zijn verbonden, do toestan
den zich tusschen de 'beide dcclcn van zijn
Rijk zoo laten aanzien cn zich zoo hebben
kunnen vormen, daar vraagt men voor de
binnenlandscho rust in Oostcnrijkdlonga-
rije zich af wat daaruit worden moot, als
aartshertog Franz Ferdinand aan het be
wind komt eu niet den tact mocht blijken
to bezitten welke van hem in buitengewone
mate gevergd zal kunnen worden.
Fiemeiïgde SKcdedcelIngcn»
België.
De Koning, die thans een kruistochtjo op
de Noordzee maakt, lieoft weder veel last
van zijn keelaandoening cu zal naar Biar
ritz lenig moeten.
Wat schitterde do naam der firma. Bo
ven liet eikenhouten portaal stond zo daar
in groote, gouden letters. De avondzon
scheen er juist op. 'Doch daar stil daar
gleed er juist weer een schaduw overheen.
Om den kerktoren loeide de storm cn de
raeuschcn op het jileiu hielden do hoeden
vast. Het klokje in het torentje, dat als een
ruiter op het spitse kerkdak zat, sloeg dik
wijls aan. Dat klonk zoo melancholiek uit
de hoogte, als doodsgelui.
„Die schoft," zeide een stem aclitcr An
dreas, „met een vierspan reed hij ten laat
ste mot zijn bedelprinses. Ons gold en goed
'hebben zo verbrast."
Het was hem treurig to moede. Hoe vree-
s el ijk was dit strafgericht van het volk
„Ja, God straffe hem!" riep een oude
vrouw.
Andreo drong verder. Hij wilde in het
huis. Hij moest zien, of hij geen hulp kon
verleenen, of die eeno, dierbare, aan wie hij
in dit oogcnblik het eerst gedacht had, niet
geheel alleen voor deze vreeselijke gebeurte
nis stond. Haar helper to zijn, scheen hem
ecu heilige plicht toe.
Wat ode in het verleden tusschen lien be
graven lag dat kon geen hinderpaal zijn,
haar nu bij tc staan.
Hij ging over den drempel.
Links in het portaal, dat naar het kantoor
leidde, stond een wacht.
„Mijnheer de doctor kan niet binnen
gaan," zeide hij.
„Dat weet ik, Kroger. Maar ik kan toch
naar boven gaan, naar het woonhuis? De
dames hebben mijn hulp misschien noodig."
„Dat kunt u doen."
Andreas Alteneck ging do trap op. Hoe
brandend zijp verlangen, was, om de wa-ar-
Spanje.
In een dezer dagen .gehouden ministerraad
is do noodzakelijkheid betoogd om dadelijk
na de kroning de Kamers bijeen te roepen
en do wet op de congregaties in behandeling
te nemen. De „Imparcial" noemt do tegen
woordige periode een tijd van buitengewone
agitatie en verzekert, dat de eerste maanden
van de nieuwe rcgcering vruchtbaar zullen
ijn aan gewichtige politieke gebeurtenissen.
Minister Canalejas, dio naar bekend, in
verband met het schrijven van den pauselij
ke» nuntius, voornemens is zijn portefeuille
neer te leggen, heeft thans zijn plan tc ken
nen gegeven om in den eersten Ministerraad
na do eedsaflegging de grondtrekken te ver
dedigen van een wet op de congregaties naar
zijp inzichten, om daardoor het Kabinet tot
beslist kleur bekennen te dwingen.
Italië.
Tot minister van oorlog is, zooals ver
wacht was, benoemd generaal Ottolenghi,
een der vier opperbevelhebbers in geval van
mobilisatie van het Italiaansche leger. Men
verwacht van den nieuwen minister dat hij
de noodzakelijke hervormingen in 'het Ita
liaansche leger zal weten door te zetten.
Dui'tschla nd.
Do gemeenteraad van -Bciiijn nam zonder
debat het voorstel aan om een crcdiet te ver
leenen van 40,000 Mark voor de uoodlijden-
lioid ie loeren kennen, toch werden do voe
ten hem zwaar. 'Boven stond de étage-deur
wijd open. Niemand was er te zien. Hij
durfde niet to schollen.
Hij ging aarzelend de gang in. Hij wist,
dat do keuken achter was. 'Het scheen hom
toe, dat gemompel van stemmen daar van
daan kwam. Toon hij naderbij kwam, scheen
men hem te hooren. De bediende kwam
naar buiten. Hij wisclito zich den mond af
mot de handen en bracht een sterken koffie-
geur mede.
„Ach God mijnheer Alteneck,zeide
hij' verlegen, omdat de koffie hem zoo goed
gesmaakt had. En ook Andree was plotse
ling bevangen. 'Hij kon toch den bediende
niet vragen naar het treurspel, dat hier af
gespeeld was.
„Is juffrouw Herlingeu hier In huis 1"
vroeg hij.
„Ja, goede genade ja. Zo was er juislbij
toen liet gebeurde. Wij vonden haar op den
grond geknield liggen bij onze mevrouw.
Ach, mijnheer de doctor, we heven nog van
schrik. Eerst die beide schoten waarnaar
we eerst luisterden zonder te weten wat het
was on toen, zeide Line, dat zo meende te
hooren, dat er vóór, in de salon, om hulp
word geroepen," vertelde de man cn veegde
zich nog steeds den mond af. terwijl hij ver
ontschuldigend zeide: „Wehebben door den
schrik geen middageten of iets gehad, cn
toon hebben we zooovon eou slokje koffie ge
nomen. Mijnheer do doctor kan hot zich ze
ker wel begrijpen, we hebben nog gei n
oogenblilc gezeten."
(Wordt vervolgd.)
