BINNENLAND.
STADSNIEUWS.
vafce belangen aan zekere Boeren in Europa
te richten. Deze telegrammen bevatten geen
enkele aanwijzing mot betrekking tob do
kansen op vrede. Als men iniddelijk iets zou
mogen afleiden nit zekere bewoordingen er
van, dan zoudo dio afleiding eerder op do
waarschijnlijkheid van het tegendeel van
succes der onderhandelingen wijzen. Do ge
adresseerden willen echter liever geen ge-
volgtrekkingen maken. Zij weten niets van
wat er gebeurd tusschen de onderhandelende
partijen, zoo goed heeft Engeland zijn voor
zorgen geuomoti om allo wisseling van me-
dedeelingen te verhinderen.
Volgens de verliezenlijst zijn een officier
en vijf man gewond ïu een gevecht tusschen
Al i wal-Noord on Jamestown op 25 dezer.
Naar het heet zal de advocaat Atherlev
Jones, een bekend Engelsch parlementslid,
in het Lagerhuis do veroordeoling van
Scheepers nog eens tor sprake -brengen, nu
hem na bestudecring van het geding, in het
laatste blauwboek opgenomen, gebleken is,
dat het vonnis een onrecht was.
Mc NeiLl heeft, in liet Lagerhuis aange
drongen op bekendmaking nu ook van het
geding van ELritzinger. Maar de minister
van oorlog vond het onnoodig.
Luitenant Von YTiukler deelt bijzonder
heden mede over do Kafferstammen, die ten
Westen van Transvaal en den Vrijstaat in
Ovambo wonen. Daaraan is bet volgende
ontleend
Dit land kent nog geen Europeesche weel-
de-artikelen. Het versmaadt koffio en geeft
aan zijn eigen bier do voorkeur boven alle
andere dranken. Toch is het lokaas van Eu
ropeesche beschaving hier reeds uitgelegd.
De Ovambo is dankbaar voor het kleinste
stnkje tabak en do Portugeesehe invloed is
reeds bij de noordelijkste stammen merkbaar
De zware Portugeesehe wijn wordt door de
hoofdmannen zeer begeerd.
Een neutrale zone van ongeveer 80 K.M.,
waar struik- eu grassteppen met zand afwis
selen, scheidt Damara-land van Ovambo-land.
En al strekt ook in naam de Duitsche heer
schappij over laatstgenoemd gebied zich uit,
in werkelijkheid heeft zij de zone nog niet
overschreden en de trotsche Ovambo-hoofd-
maxt gevoelt zich op zijn gepalissadeerd erf
zeer machtig. Men kan zich geen denkbeeld
vormen van heb gezag, waarmee een hoofd
man tegenover zijn inboorlingen is bekleed.
Er heerscht de strengste autocratie. De
hoofdman is heer over leven en dood en over
alle eigendommen. Niemand mag op eigen
houtje iets koopen of verkoopen.
De hoofdman Nechale, die met zijn broo
der Kam-Konde van den Ondongo-stam in
vijandschap leeft, schijnt zijn onderdanen
zeer streng te behandelen. Aleer dan 100
mensclien moet hij eigenhandig in zijn
raadsvertrek gedood hebben. Zijn gezicht
draagt het stempel van de brutaalste wreed
heid. Men kan hem een zekere waardigheid
in houding en manier van spreken intus-
schen niet ontzeggen. Op zijn arf, dat hon
derden menschen bergt, heerscht de stilte
van den dood. De geheele kleeding van de
mannen bestaat uit een klein schootsvel, dat
met een lederen gordel om de heupen is
vast-gegespt.
Bijna ieder bezit een geweer, benevens een
baviaansbuks; in den gordel bevinden zicb
talrijke patronen. De kleine jongens dragen
pijl en boog.
Een zeer geliefd handelsartikel, dat ech
ter alleen voor hoofdmannen verkrijgbaar is,
zijn gezouten paarden, die tegen de tsetse-
vlieg zijn bestand. Enorme prijzen worden
daarvoor betaald gemiddeld 40 ossen voor
een paard! De Ovambo's laten de zendelin
gen met rust. Bij Kombonde is de Finsche
missio sedert 30 jaren werkzaam. Bij Ujuku
heeft de Bijnlandsche missie zich gevestigd.
Het christendom schijnt echter slechts lang
zaam vorderingen te maken. De hoofdman
nen moeten nl. om politieke redenen aan t
heidendom vasthouden.
De Ovambo's zijn natuurlijk zeer bijgeloo-
vig. Bij don dood' van een inboorling wor
den anderen gezocht, die den overledene heb
ben betooverd en nu ook moeten stern-en.
Ook de vrouwen van den afgestorvene wor
den gedood.
De stammen tellen to zamen 130,000 zie
len, met ongeveer 31,000 man, die de wape
nen kunnen dragen.
©«mengde Hededeeüngea.
den 26sten Juli op do roede van Reval wordt
verwacht en vier dagen lang als gast van
don Tsaar bij de grooto marine-manoeuvres
tegenwoordig zal zijn, zonder aan wal to
gaan. Een dergelijk bezoek dus als de Tsaar
verleden jaar ter reede van Dantzig aan Wil
helm heeft gebracht.
D'o Sjah kwam gisteren to Potsdam aan
en werd ontvangen door den Keizer, de prin
sen, den groot-en staf en den staatssecretaris
voor buitenlandsche zaken. Nadat do mili
taire eerbewijzen hadden plaats geliad be
gaven de Keizer en de Sjah zich naar de
Oranjerie.
Ru slan d.
De bijzondere politio voor de bewaking
van het Keizerlijk paleis to Zarskojc Solo
beeft Maandag een jonge wouw iu hechtenis
genomen die, in een zakdoek geknoopt, een
helsche machine droeg. Het gebeurde wordt
officieel strikt geheim gehouden.
Z u i d-A f r i k a.
Dr. Smartt. do Kaapselie minister van
openbare werken, heeft ontslag gevraagd.
loopig de eenige publicatie van het Interna
tionale Arbeitsambt te Bazel zal zijn, wat
Nederland betreft een zoo mogelijk belang-
wekkenden inheud te geven, heeft zich het
bestuur dezer afdeeling tot de besturen van
een aantal arbeidersveeeenigingen gewend
met het verzoek, zich met bedoeld Arbeits
ambt in betrekking te stellen, waaraan door
enkele vereenigingen is voldaan.
Het aantal der leden der Nederlandsclie
Vereeniging bedroeg op 1 Januari 1902 174.
Sinds dien traden nog twee toe. De heer
II. W. E. Struve heeft zich genoodzaakt ge
zien als bestuurslid te bedanken. In zijn
plaats werd gekozen mr. J. W. S. A. Versteeg,
die echter de benoeming niet heelt aange-
men. De heer mr. A. Kerd'gk werd herkozen.
Hofberichten.
I-I. M. de Koningin heeft gisteren op Het
Loo haar gewone vertrekken betrokken.
II. AI. de Koningin-Moeder zal Maandag
te 11.48 spoortijd van het Loo in dt Resi
dentie terugkeeren, om waarschijnlijk eeni
ge dagen daar te verblijven.
Omtrent liet kasteel Scbaumburg, aan
den Lalin-spoorweg (CoblenzGiessen),
waar II. AI. de Koningin eenigen tijd zal
doorbrengen schrijft het ,,Hbld."
,,De afstand van heb station tot liet kasteel
bedraagt langs den rijweg 45 minuten. Langs
een pad kan men in 25 minuten boven zijn.
In 1194 wordt Sehaumburg voor 't eerst
iu de geschiedenis vermeld. Heb behoorde
toen aan do lieeren Aten Isenbvrg. Na in
den loop der eeuwen van hand tob hand
te zijn gekomen, werd liet slot door erfenis
eigendom van den aartshertog Stephan van
Oostenrijk en werd na diens dood (1867) na
een langdurig proces tusschen Oldenburg en
Waldeck, aan den vorst van Waldeck toe
gewezen.
Het hoog gelegen kasteel is een prachtig
gebouw, in zuiver middeleeuwscben stijl
door aartshertog- Stephan gerestaureerd.
Van den toren beeft men een heerlijk uit
zicht naar het omliggende bergland.
H. AI. de Koningin-Moeder heeft aan de
redactie der Soldatenkrant" te Breda doen
toekomen een bedrag van f 100 als bijdrage
voor de feestgave, uit te reiken aan de be
hoeftige oud-strijders op 6 Dec.
Heden vertrekt Hr. Als. hofmaarschalk
baron Clifford van het Loo naar Ems, tot
voorbereiding van een verblijf gedurende
eenigen tijd voor H. M. aldaar, tot liet on
dergaan van een badkuur, waartoe H. M. de
Koningin vermoedelijk 10 Juni van in t Loo
vertrekt.
Koffleoogst.
Blijkens een telegram van den Gouv.-Gen.
van Ned.-Indië, van 29 Afei, wordt de gou-
vemements koffio-oogst op Java voor dit
jaar thans weder geraamd op 197.000 pikols.
Union interparlementaire.
In do 's-Gravcuhago gehouden vergade
ring van de Ncdorlandsclie groep dor Union
Interparlementaire, is tot voorzitter geko
zendo hoer mr. E. N. Rahusen, .lid der
Eerste Kamertot bestuursleden uit de Eer
ste Kamer werden gekozen do lieerenH.
Fenna en mr. E. van Zinnicq Bergmann en
tot bestuiu-sleden uit de Tweedo Kamer: do
lieeren nir. Af. Tijdeman Jr. en jhr. mr. L.
van Asck van Wijok (Ede).
De conferentie der Union te Weenen zal
gehouden wordon op 10, 11 en 12 Septem
ber. Voor ontvangst van do deelnemers is
gevoteerd 40,000 kronen. De leden krijgen
vrij vervoer van de Oostenrijlf'-he grenzen
tot Weenen en terug.
„N. R. Ct." te
De correspondent van de
Batavia seinde gisteren
Bij een ontploffing in de suikerfabriek
Ketanggoengan West in Tegal zijn de 2de
machinist Launay en de scheikundige AA est-
hoff gedood en de administrateur P. J. H.
Neujpan en de le machinist Greve zwaar
gewond.
Spanje.
In den Ministerraad, die Dinsdagavond te
Madrid is gehouden, heeft Sagasta te ver
geefs beproefd om de toestemming van Ca-
nalejas te verkrijgen voor bet uitstellen van
de bijeenroeping der Cortes. Canaiejas ver
zekerde, dat hij met een zitting van drie da
gen tevreden zou. zijn om aan het land be
kend te maken, dat het hoofd van den staat
een besluit getcekend had, waarbij de in
diening van bet wetsontwerp op de vereeni-
o-in°-en werd toegestaan en om openbaar te
maken, dat een liberale regeering voor de
eischen van bet "Vatikaan bezweek. Kreeg
bij dio voldoening niet, dan zou Canalejas
in elk geval bedanken wat geschied is.
Puigc&rver zal nu de opvolger van Cana
lejas worden. De congregaties zullen nu wel
niet ter sprake komen voor Octo-ber, als de
Cortes bijeen zullen komen.
Duitschl and.
Uit Petersburg wordt aan de „Berlijnsche
Post" gemeld, dat keizer Wilhelm, terugko
mende van zijn tocht in Noorsche wateren,
Onze oorlogsvloot.
Blijkens bij het Departement van Alari-
ne ontvangen bericht is Hr. Als. Pantser-
dekschïp Holland, onder bevel van den
kapt. ter zee J. AVentholt, 28 dezer van Port-
Alabon vertrokken ter voortzetting van den
kruistocht.
Blijkens bij bet Departement van Alari-
bp ontvangen telegrafisch bericht, heeft Hr.
Als. pantserschip Koningin Regen-
te s, onder bevel van den kapt. ter zee A.
AV. F. C. van AYoerden, den stationsdienst
in de AVesb-Indische wateren hervat.
AYegens een herinneringsdag in de Ver-
eenigde Staten van Noord-Amerika in ver
band met den burgeroorlog (decoration day)
was heden de Unie-vlag ontplooid uit het
gebouw der Amerikaansche legatie te 's Gra-
venhage.
Tweede Kamer.
De afdeelingen der Tweede Kamer hebben
benoemd tot rapporteurs over het wetsont
werp tot onteigening voor uitbreiding van
het station IJsselmonde, de heerenVan
Nispen tot Sevenaer, Marchant, Van Asch
van Wgck (Amersfoort), Van Vliet en Fokker.
De heer Den Heitog, lid van de T\ eede
Kamer voor Amsterdam, woonde heden voor
het eerst na zijne langdurige ziekte weder
de Kamerzitting bij.
Bescherming der arbeider».
Aan het verslag over het jaar 4901 en de
eerste maanden van 1902 van de Nederiand-
sche Vereeniging voor wettelijke bescherming
der Arbeiders is o,a. ontleend:
Teneinde aan het Bulletin, hetwelk voor-
Sanatorlmn to Ilelleudoorn.
Het Volkssanatorium te Hellendoorn, een
liefdewerk van hooge beteekenis, had lied'-n
op den openingsdog, het voorrecht Hare
Majesteit de Koningin-Moeder, zelve stichtster
van een dergelijke inrichting, te begroeten
om door Haar komst en Haar woord hoogere
w'gding te geven aan deze stichting.
De komst van de Koningin-Moeder heef'
het stille Nijverdnl tot vreugde en levendig
heid gewekt. Aan het station een onaekende
bedrijvigheid, nu al de genoodigden,450dames
en hoeren uit alle oorden des lands waren
saamgekomen.
H. M. kwam 1.10 aan het station Nijverdal
aan, en begaf zich over het perron tusschen
groene gewassen naar een fraai salon.
Tot het gevolg behoorden jhr. De Ranitz,
intendant, de beide hofdames baronesse Van
Ittersum en jonkvr. Van de Poll en de
kamerheeren jkr. Aran Tets en ridder Pauw.
Een achttal meisjes uit alle standen van
Nijverdal hegroette H. M. op het perron en
Marie Ulfman, een jeugdige fabrieksarbeidster,
had de eer H. M. een bloemruiker te over
handigen.
De burgemeester, de heer De Jonckheere,
hield een korte toespraak om hulde en
welkom uittespreken, dank tevens dat de
gezondheidstoestand van H. M. de Koningin,
het Hare Moeder veroorloofd had te komen
en de gevoelens van blijdschap over het
herstel van de geliefde Koningin.
Hg herinnerde daarbij aan de liefde en
verknochtheid der ingezetenen ten allen tijde
aan het Huis van Oranje en sprak de dank
baarheid uit dat H. M. thans opnieuw een
bewijs wilde geven dat Haar Koninklijk hart
klopt voor de nooden des volks.
Toen H. M. na voor deze toespraak vrien
delijk dank te hebben gezegd, naar buiten trad,
werd zij toegezongen door een 300 kleinen
der openbare en bijzondere scholen en uil
hun naam bood jongejuffrouw Stam H. M.
een bloemtuil aan.
In een tweespan, voor een daags te voreD
aangevoerd hofrijtuig, werd nu naar het Sana
torium geredeu door Nijverdal heen, dat
feestelijk getooid en met eerepoorlen ver
sierd een aangenamer, indruk maakte en
waar vooral de fraaie eereboog in Moorschen
stijl werd opgemerkt door directeur en arbei
ders der Koninklijke stoomweverij als hulde
opgericht.
Zoo kwam men op het gebied tan Hel
lendoorn, en aan het gemeentehuis, waai
de kleuren van Waldeck-Pyrmonten Mecklen
burg prijkten, biod jongejuffrouw Van Riems
dijk ook een bloemiuker aan, in tegen
woordigheid van de leden van den Raad.
Toen ging liet weer in draf naar het Sa
natorium, waar een eereboog opgericht was
en mej. Vening Meinesz, dochter van den
heer van het landgoed, den oud-Amsterdain-
bchen burgemeester, een bloemstuk aanbood.
Langs het pad ouderlangs bei eik te H. M.
den voorgevel, waar H M. onder een balde-
quia afstapte om door een met fluweel be-
kieede gang naar een vestibule te worden
geleid, ingericht tot een elegante ontvang
kamer. Nauwelijks w-s H. M. aangekomen
of de driekleur werd van h<-t gebouw gehe-
scben en een oikest uit het fabrieksperso
neel der Kon. Stoomweverij te Nijverdal hief
het Wilhelmus aan.
Aan den ingang werd H. M. begroet door
de leden van het dagelijksch bestuur de hee
ren ds. J. J. Hornoet, dr. M. W. Pijnappel,
dr. R. de Josselin de Jong, dr. Herman de
Jong en P. F. van AVieringhen Borskimevr.
Boelen, eehtgenoote van den geneesheer-
directeur bood H. M. een bloemstuk aan.
Na voorstelling der dames en heeren bood
mej. Kitty van Prehn uit den Haag namens
het hoofdbestuur een bloemruiker aan. Jonge
juffrouw Pijnappel mocht H, M. een pro
gramma aanbieden, terwijl dr. Boelen een
door hem vervaardigde beschrijving van het
Sanatorium aan H. M. ter hand stelde.
De groots zaal met verandah van bet
Sanatorium bestemd voor dagverblijf der
mannelijke lijders was voor heden voor feest
zaal ingericht. Ongeveer 200 plaatsen waren
er. De zetel der Koninklijke Vrouwe was
geplaatst voor ten halven cirkel van stoelen
voor de hofdignitarissen en recht tegenover
de zitpiaatsen van het hoofdbestuur.
Tot de aanwezigen behoorden de ministers
v. binnen!, ep buitenl. zaken de voorzitters der
subcommissies van de vereeniging, de Com
missaris der Koningin in Overijssel met de
leden van Ged, Staten, B. en W. van Hellen
doorn, de burgemeester van Zwolle, tal van
geneeskundige inspecteurs, dr. Donath van
Oranje-Nassau's oor d, leden van Eerste en
Tweede Kamer in Overijssel, prof. llosen-
stein, dr. Roessingh, mej. Begnen, directrice
van het ziekenhuis van het Roode Kiuis.
Alle aanwezigen verhieven zicli bij de
binnenkomst van 11. M. en het zangkoor van
dames onder leiding van den lieer A. H. C.
van Riemsdijk te Zwolle, in een nevenzaal
staande, zong: »Hoe groot, o lieer", van
Valerius naar de beweiking van Caih, van
Rennes.
Toen trad de grijze dr. Flomoeth naar en
en hield zijne belangwekkende openingsrede
waaraan wij het volgende ontleenen
Een plan van dr. Nord, officier van ge
zondheid, reeds in 1890 geopperd om een
soort sanatorium, een wintertuin, in het leven
te roepen, kwam wegens gebrek aan deel
neming niet tot uitvoering. Eerst in de ver
gadering van den Geneeskundigen Raad van
Gelderland en Utrecht, den 4en December
1896, sprak prol Ilaibertsma den wensch
uit in Nederland sanatoria voor teringlijders
op te richten. Een commissie, bestaande uit
prof. Talma, dr. C. v. Wicheren en prof.
Halhertsma, aan wie het nader onderzoek
dezer zaak werd opgedragen, bracht in de
vergadering van 4 Juni 1897 roppoit uit.
Naar aanleiding van het verzoek van dr. R.
de Josselin de Jong te 's-Gravenhnge aan deD
Geneeskundigen Raad om zich aan te sluiten
bij een comité dat zich reeds te 's-Graven-
liage gevestigd had met het doel in ons-
vader land een sanatorium voor minvermo
gende borstljjders op te richten, werd besloten
tot medewerking van den Geneeskundigen
Raad tot de oprichting van sanatoria voor
onbemiddelde leringlgders en tot aansluiting
b\j het genoemd comité.
Op 27 Juni 1897 kwam te Utrecht een
voorloopig comité tot het oprichten van
Sanatoria voor on- en minvermogende borst-
lijders tot stand, bestaande uit de heeren
Prof. Talma, Prof. Ilaibertsma, Dr. C. van
AVrcheren, Dr. J. J. Homoet, Dr. G. II. Roe-
singh; Dr. R. de Josselin de Jong, Dr. Herman
de Jong, waarbij zich aansloten de klinische
Hoogleeren Pi of. Rosenslein, Prof. Nolen,
Prof. Stokvis, Prof, AVinkler, Pr of. Pel, Prof.
Kooijker en de heeren J. A. Wijnhoff. ge
neesheer-directeur van het Utrechlsch stede
lijk ziekenhuis en Dr. vau Tienhoven te
's-Gravenhnge,
Op 3 October 1897 vormde men zich te
Utrecht tot een definitief centraal-comité,
waarbij zich nog hebben aangesloten de
heereu mr. JE baron Mackay, mr. De Nerée
van Babbeiich, jhr. mr. E. O. de Casembroot
jhr. mr. C. J. OenTex, P. J, van Wieringhen
Borski en dr. AV. Strijbosch. Het centraal-
comilé constitueerde zich tot een Vereeni
ging, goedgekeurd bij K. B. van 30 Juni 1898,
na eene circulaire aan alle geneeskundigen
te hebben verzonden om hen met tiet doel
%an zijn streven bekend te maken en bij
het publiek belangstelling op te wekken.
Alom werd groole c/mpathie ondervonden,
zoedat reeds spoedig 69 Sub-Commissies
waien opgericht ten einde gelden voor de
stichting der Sanatoria bijeen te brengen.
In de eerste Algemeene Vergadering te
Utrecht den 28 April 1899 werd het Oen
traal Comité, dat als voorloopig Hoofdbestuur
was opgetreden, tot definitief Hoofdbestuur ge
kozen en lot nieuwe leden benoemd dr. M. W.
Pynappel, te Zwolle; dr. A. H. de Boer, te
Assen en dr. J. G. Driessen, te Joure. Later
nog jhr. mr. Schorer te Middelburg
Na uitvoerige beraadslaging of het eerste
sanatorium een land- of een zeesanatorium
zou zijn, werd aan liet eerste de voorkeur
gegeven en als plaats daarvoor Hellendoorn
aangewezen, op een terrein, gelegen tegen
een heuvel, beschut tegen den N. en N. O
wind, verwijderd van fabrieken, omringd door
uitgestrekte dermenbossehen.
Voor de uitvoering van het aanvankelijk
voornemen, het sanatorium voor 106 lijders
te bestemmen, bleken de beschikbare gelden
niet voldoende zoodat een sanatorium voor
54 lijders moest worden gebouwd. De plan
nen waren opgemaakt door den heer R.
Kuipers, die in het buitenland velschillende
volkssanatoria nauwkeurig had ondei zocht
Het gewijzigd plan werd op 13 Juni 1900
door het hoofdbestuur aanbesteed en toege
wezen aan de gebr. de Vries te Oldeholtpade,
Het gebouw is thans geheel gereed en droog
daar de centrale verwarming gedurende
den winter in werking was zoodat reeds
half Juni de patiënten kunnen worden op
genomen.
De prijs voor de betalende zieken is f 2
per dag, terwijl dit jaar reeds 7 lijder
kosteloos kunnen verpleegd worden, en spv
-prak hier de verwachting uit dat doorver-
ineerd-rde jaailijksche bijdragen de helft der
lijders ko-telooze verpleging kunnen genieten.
Vervolgens richtte spr. zich lot H. M. de
Koningin-Moeder, die hij dank zegde voor
den steun van Uaai' ontvangen, sedert Zij
a's Berchermvrouw optrad (16 Aug. 1898),
alsmede voor Hare bereidwilligheid om het
Sanatorim te komen openen.
sMat groole erkentelijkheid vernam onze
vereeniging dan ook het heuglijke bericht,
dat het Hare M. behaagd had, het bij het
nederleggen der taak als Regentes, van de
Natie ontvangen Huldeblijk, benevens het
Koninklijk landgoed Oranje Nassau's Oord
voor een Sanatorium voor longlijders te be
te Utrecht georganiseerd, werd f42000 bij.
eeDgebraeht. Do dames Mevr. van Tets—
Fransen van de Putte te Zeist, die de schil
derijen bijeenbracht en Mevr. Limpsing van
der VeldeGravin van den Bosch, te Utrecht
Preddente der fancy fair, zijn tot eere-leden
der Vereeniging benoemd.
De heer mr. S. A. Veuing Meinesz, HJ
der Eerste Kamer, oud burgemeester van
Amsterdam, heeft bereidwillig het verzoek
der Vereeniging toegestaan, om den verpleeg,
den in het Sanatorium de vrije wandelingte
verleenen in de bosschen van zijn landgoed
Elersberg, voorts kosteloos den noodigen
grond van zijn terrein afgestaan voor den
aanleg van een nieuwen weg naar het Sana
torium en tevens vergunning verleend gebruik
te maken van den hem toebehoorenden weg
van den ouden TweoLchen weg naar zijn
landgoed.
Aan allo bovengenoemde personen bracht
pr. bijzonderen dank, zoomede aan het ge
meentebestuur van Hellendoorn voor den
verleenden geldel(jken steun en voor de
medewerking, in vele opzichten verleend, in
het bijzonder aan den burgemeester den heer
De Joncheere, voor diens voorlichting en raad-
voorts aan do leden van het Hoofdbestuur
die door hun ijver en invloed de Vereeniging
tot stand hebben gebracht, aan de sub-com
missies, die zich aller wege met groole bereid
willigheid gevormd hebben eu op welker
krachtige medewerking spr. ook in de toe
komst verklaarde te rekenen.
Den geneesheer-directeur wensehte spr. toe
dat zijn werk, met dat van de adjunct
directrice en het geheele personeel in ruims
mate gezegend zal worden; met de voltooiing
van het werk wensehte spr. den ingenieur-
architect, den heer Roelof Kuipers, die de
plannen volgens de nieusvste eischen der
iiygiène heeft ontworpen, geluk, ook zijn
opzichters en de verschillende aannemers,
Groolen dank eindelijk bracht spr. aan de
dames van het zangkoor en haar directeur
voor de opluistering van deze plechtigheids-
het bijzonder aan mevr. Pijnappel die daar
toe het initiatief heeft genomen.
Ten slotte schetste spr. het plan van wer
ken en velerlei wat buiten Sanatoria kan
worden aangevoerd tot bestiijding dertuber-
culoes. Spr. eindigde met een hartelijken
wensch voor zegen op den at bied van liet
Sanatorium.
Op zeer verdienstelijke wjjze zong toen het
dameszangkoor een Psalm van Schubert.
Alsnu verzocht de Voorzitter, H. M. eer
biedig het Sanatoi ium voor geopend te willen
verklaren.
H. M. deed dit in een korte toespraak,
waarin zjj Haar ingenomenheid met deze stich
ting te kennen gaf.
Onder de jubeltonen «an het Wilhel
mus" klonken de toejuichingen der aanwe
zigen, waarna ds. L. de Vries, predikant te
Hellendoorn de plechtigheid eindigde met een
treffend gebed, een daokwooid voor het
aanvankelijk herstel der Koningin en een
bede voor Haar, voor Haar Koninklijke Moe
der en den Prins. Ook dankte hij God dat
bij deze stichting geen der arbeiders aan het
gebouw door een onheil was getroffen.
Nu werd een waudelmg door het gebouw
ondernomen. H. M werd rondgeleid door de
medici, leden van het hoofdbestuur en den
geneesheer-directeur dr. Boelen.
Op hel feestterrein speelde het muziekkorps
der Kon. Stoomweverij inmiddels vroolijke
nummers.
Ten slotte werd de eerewijn aangeboden,
De terugtocht naar het station ging op
dezelfde wijze als de heenreis.
In den loop van den dag had de burge
meester, de heer de Joncheere, telegianimen
namens den Raad verzonden aan II. M. de
Koningin en aan den Prins.
Er heerschte groots vreugde onder de
bevolking. A lier wege vlaggen en groenver-
siering en op de borst werden oranjestrikken
gedragen.
Een rijtoer door Nijverdal en een gezellij
diner besloot deze schoone dag, waarop zoo
veel goeds was tot stand gekomen.
1
t
i
1
O
O
li
P
t
g
d
d
cl
la
ja
Y?
tc
v<
to
m
«he
stt
ce
on
stemmen en verheugde het ons dat dit den
26sten October 1901 plechtig geopend werd."
Spr. herinnerde er aan welk een angstige
dagen ons volk tijdens de ziekte van II. M.
de Koningin had dooileefd en drukte zijn
spijt uit, dat zij verhinderd was thans hier
aanwezig te zjjn, terwijl hij H. M. de Ko
ningin-Moeder tevens van zijn innige deelne
ming verzekerde en de beste wenschen voor
het herstel der Koningin uitte.
Vervolgens deelde de redenaar mede, hoe
de Vereeniging door de vorstelijke gift van
Mevr. de AVed. Hoog, geb. Enschedé, (die,
den 2 November I960 te Noordwijkerhout
overleden, de Vereeniging tot haar univer
seel eifgenaam benoemde, waardoor de Ver
eeniging terstond over ruim f 85000 kon
beschikken) in staat i3 gesteld het Sanatorium
te voltooien, Door een fancy-fair met daaraan
verbonden schiideryenvetloting, door dames
Fonds der korenmeters-wegers.
Zooals wij gisteren gemeld liobben, is door
B. en AV. eon voorstel' ingediend om to track-
ten verbetering te brengen in den toestand
van liet fonds der koronmoters-vvegers. Zij
meonen een verbetering te -kunuen aanbren
gen door middel van de volgend© verande
ringen cn aanvullingen in de tegenwoordig
geldende verordening:
In art. 1 vervallen de woorden„cn ter
meerdere zekerheid voaï de regelmatige in
vordering van bestaande of in to voeren
rechten en belastingen". n
In art. 2 wordt gelezen voor „veertig
„vijf on dertig".
Art. 3 wordt gelezen„Do meters-wegers
worden verdeeld in tweo klassenvier nie
terswegers eerste klasse cn vier meters-we
gers tweede klasse.
Bij ziekte of afwezigheid van een tot work
aangewezen meter wordt de ontbrekend3
door oen volgenden meter-weger vervangen.
De eerst beschikbare meter-weger lo klassS
vormt met den eerst beschikbaren metev-vto
ger 2e klasse een ploeg."
„Bij loting voor iedere klasse afzonderlijk
wordt bepaald in. welke volgorde zij rich
voor het werk beschikbaar moeten stollen
„De loting moet minstens eens in liet jaar
plaats bobben, doch kan tolken drie maan
den worden vernieuwd."
Art. 6 wordt gelezen„Zoodra de bohocf-
te zicli doet gevoelen, worden geen ploeg®
gevormd, doch naar mate zij volgens art.
in verband mot art. 14 aan do beurt aormii
om te werken, aan iederen meter-weger een
inlegger toegevoegd'."
„Do aanwijzing der inleggers geschied
door B. en AV., op voordracht van na to no<--
men Commissaris en Hoofdlieden."
Art, 7 wordt gelezen; „Bij gebrek aan
werkende xneters-wegors of inleggers, rijn
He
als v
lo.
ford
van 1
iet I
iet
drage
leeld
2o,
iïeord
