56"" Jaargang.
Zondag 22 en Maandag 23 Juni 1902.
No. 10884.
Eerste Blad
Koopre Bnrprschl met 5-jaripn carsis
F.
Moeder Maartje.
s
Bericht.
w
BUITENLAND
nut
w
V
op
'j
C3
0)
.C
O
C/3
10
SCHIEDAMS 2HE I3URANT,
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaalVoor Schiedam en Vlaardingen 11. 1.25. Franco
per post fl. 1.65.
Prijs per weekVoor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur
jan het bureau bezorgd zijn.
Bureau» i Boteutnwt 6S.
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92iedere regel
meer 15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zy
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeehge voorwaarden. Tarieven hier
van zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden
zoogenaamde klctna tadmtrtmntiën opgenomen tot den prijs van 40 cents'
per advertentie, by vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
ïatcrc. telefoon Ufo. 123.
tk
O
9
t»
to
Zij, die zich niet het nieuwe Itvvar-
faal, aanvangende 1 Juli a s., op
de „ScJiiedamsche Courant" abon-
nceren, ontvangen de tot «Hen datum
verschijnende nummer» gratis.
te SCHIEDAM.
Het toelatingsexamen zal plaats hebben
0, 10 en 11 Juli a.#, (geen 2e toelatings
examen).
Aangifte vóór 1 Juli a.s. bij den Direc
teur der Hoogere Burgerschool
A. A. BEEKMAN.
AUJKMKKW OVKKXICIIT.
SCHIEDAM, 21 Juni 1902.
SKutd-Afrlha.
De strijd over al of niet schorsing der
grondwet in -de Kaapkolonie neemt in hef
tigheid toe. Het verzoekschrift om tot schor
sing over te gaan, telt nu 25,000 hand teek e-
nmgeii; het ligt in ieder dorp der kolonio
ter teekening. Een groot aanbal Holland-
sehe Kapenaars zou volgens de berichten
hebben geteekend. klaar wie nog meer? Als
dit vermeld werd, zouden we aan het aan
tal handteékeningen ook meer waarde kun
nen Slechten dan nu.
Onder de tegenstanders van de opheffing
der constitutie vinden wij genoemd minister
Douglas, die in verschillende plaatsen als
spreker tegen den voorgestelden maatregel
optreedt.
De minister-president Schreiner 'heeft in
November 1899, met medeweten en goedvin
den van lord Milner een rondschrijven ge
richt tot de burgerlijke en militaire oveiheid
ïfl do kolonie, waarin de handhaving der
constitutioueele voorrechten, der vrije in
stellingen en van den parlementairen regee-
nngsvomi werd "beloofd, en waarin gezegd
rad dat de afkondiging van de krijgswet
m enkele districten sleclMs een tijdelijke
maatregel was.
En lord Milner ging nog verder door zijn
proclamatie van 23 November van dat jaar,
waarin hij verklaarde, dat het geenszins op
van
B. BITTWEGm.
I's.
ire.
,37.
Jflk
Maar eensklaps Verneemt men de ont-
1' Kbtendo tijdingliet soliip, waarop Hein
is, de Hela, is met den mist aangevaren
kor oen Engelscho stoomboot, in den grond
geboord en niemand van de bemanning is
gered
Fan dat oogenhli'k af is 'Maartje een oude
wouw geworden. Vroeger dacht zij dat zij
er een was, maar nu is z-iji het inderdaad,
"^tegenstaande haar blijde verwachting,
haar trekken zijn hard geworden en beur
har is Vergrijsd. Maar ibij al (haar verdriet
taudt ze zich flink, want zij1 moet handelen,
moet beide inboedels vorkoopen, Hein
voor zijn afreis nog alles aan (haar ver-
®aa!kfc. Nu is het zaak om alles zoo spoedig
""gelijk te gelde te maken. Zij wil weg, ver
Haar kind mag niet aan ze© geboren
Walen. Ver diet land in wil ze gaan, naar
'kringen. Daar iliad vroeger een oom van
u' gewoond, een broer van haar vroeg go-
st°rven moeder.
öaar ziet men geen soliip, geen boot, daar
®<fervindt men niets van d© gevaren der
Daarheen wil ze igaan, daar zal haar
""a (het eertste levenslxciliib aanschouwen. Als
oen. jongen is, zal hij opgroeien, zonder
het verlangen in zijn hart ontwaken
°m zijn leven op zee door te brengen en
oen meisje is, dan. moet ze er voor
vaard blijven, om de vrouw van een zee-
te worden. D'ie gcdadliten beheerscken
,''°uw Maartje zoo geheel en al, dat zij alle
®waren, die zidh opdoen, overwint.
P eon somberen, regenadlitigen herfst-
den weg der Britsdie regeering lag het Afri-
kaansche ras te onderdrukken of de bewo
ners der kolonie te berooven van de ge
waarborgde rechten.
Thans wordt van Engelsdlio zijde, en met
name door de creaturen van lord Milner,
krachtig aangedrongen op de opheffing der
grondwettige rechten, hoewel dogenen die
zidh aau rebellie hebben schuldig gemaakt,
gestraft zullen worden met ontneming van
het kiesrecht voor hun gelheele loven, zooals
Chamberlain in het Engelsche Lagerhuis
mededeelde.
De correspondent van de „Times'' t© Vrij
heid seint over de onderwerping van de Boe
ren in Oostelijk Transvaal, dat Hamilton
elf dagen is rondgereden zonder geleide, om
toezicht te houden op zeven overgaven, en
noemt dit een merkwaardig bewijs van de
loyaliteit van de Boeren. Hij prijst vooral
Botha deswege. Botha heeft telkens de zidh
overgevende commando's toegesproken en
hen aangespoord, getrouwelijk alle wapens
in le leveren Hijl beval ook twee kanonnen
van de Boeren, die tusseken Ermelo en Ca
rolina begraven waren, op te delven en over
te gewen. De leegheid van de bandelieren
van d© Boeren bewijst dat do schietvoorraad
opraakte.
De „Truth", liet orgaan van den heer La-
bouclhère, schrijft het volgende:
„Men moet de telegrammen, waarin spra
ke is van een sterke liefde voor Engeland,
onder de Boeren, niet au sérieux nemen.
Vóór den oorlog verzekerden do telegram
men dat de Boeren al hun vroegere militai
re eigenschappen (hadden verloren. In de
derde maand van den oorlog verzekerden zij,
dat de Boeren zeker de wapens zouden neer
leggen. Dezelfde waarde hebben de tele
grammen van heden.
„Heb is echter amusant te consbateeren,
dat dezelfde bladen, die vroeger beweerden
dat men de Boeren niet kon vertrouwen,
thans van ons vergen dat wij de waarheid
en betrouwbaarheid van elk Boerenwoord
boven twijfel zullen stellen."
In lord Mebhuen's woonplaats had zich
een comité gevormd voor een plechtige ont
vangst van den generaal bij zijn terugkeer.
Bij den voorzitter van dit comité is thans
een schrijven ontvangen van Mebhuen u aar-
in deze verzoekt niet ingehaald te worden,
uit eerbied voor de vele in den oorlog geval
len vrienden en kameraden, doch hij vindt
het zelf zeker ook wel wat al te mal dat gen
edelmoedig vrij-geiaten gevangene een fees-
telijken intocht zou houden.
dag neemt zij afscheid van haar geboorte
plaats, gaat voor het laatst naar het strand
en tuurt in do verte, naar het wijde graf
van haar geliefden.
II
D'e bewoners van het tusscheu de heigen
te midden van groene weiden, vriendelijk
gelegen dorpje in Thüringen zijn, na de eer
ste verbazing, wat kalmer geworden met be
trekking tot de bleeke vrouw,die zonder ecni-
ge kennissen op die plaats te hebben, zich
daar is komen vestigen, maar zij beschou
wen haar todh nog altijd ate iemand uit een
andere wereld, zooals zij daar in 'het tuintje
voor haar huis gezeten is, naast den kinder
wagen, terwijl vrcomd-klitikenide wijsjes van
haar lippen vloeien, zadhtkens, als wiegelie
deren, eentonig en 'klagend, zoo heel anders
dan de vrouwen daar te lande ze zingen.
Vrouw Maartje Andreseu, dieet do vreem
delinge, en zij! is weduwe. D'ab is alles wat
men van haar weet. Maar haar uiterlijk
men zou haar voor de 'grootmoeder van het
kind moeten aanzien, indien de kleine niet
op deze plaats het levenslicht had aan
schouwd' haar uiterlijk, d© vreemde
naam en haar koele manier van doen tegen
over elke toenadoring, houden de mensclien
ver van thaar. Eerst dan als ze tegen het
voorjaar eigenares is geworden van een klei-
ne 'boerderij: die verkocht werd, en met be
hulp van een meid en van een Hinken knecht
.good beheert, verdwijnt het wantrouwen
"langzamerhand en men behandelt haar niet
langer als een vreemdelinge.
Maantje Andresen leeft alleen voor haar
bedrijf ©n voor haar kind, een heerlijken
,'jongen. Hoe gelukkig zou Hein geweest zijn,
die zoo vurig naar een zoon verlangd, had.
s Zij', voor zich, had liever oen meisje gehad.
15 u I g a r |J
Zooals men weet, is vorst Ferdinand van
Bulgarije naar Rusland geweest, alwaar hij
door den Czaar heel vriendschappelijk werd
ontvangen. Er werd beweerd dat liet gevolg
van deze reis zou zijn dat „vorst" Ferdinand
herschapen zou worden in „koning" Ferdi
nand, doch. hier schijnt niets van te komen.
Todh schijnt Bulgarije sterk in de achting
van den Czaar aller Russen gestegen te zijn,
want (had vroegor de gezant van Bulgarije
aan (helt Russische hof slechts den titel van
diplomatiek agent, nu is aan dien waardig-
heidsbekleeder, Stanciof, de titel toegekend
van buitengewoon gezant on gevolmachtigd
minister.
Georges Yilliers, medewerker van de „Fi
garo", heeft den Bulgaarschen premier Dar
nef, die vorst Ferdinand op zijn bezoek te
Petersburg heeft vergezeld, en nu te Parijs
is, geïnterviewd over de resultaten van ge
noemd bezoek. Volgons de verklaring van
den minister-president zal de reis van den
vorst naar Rusland een gewichtige datum
zijn in de geschiedenis van de politiek van
Bulgarije. De reis was lang voorbereid. Het
vooiuvendsel of de gelegenheid daartoe werd
.gevonden in het aanbieden van hot minia-
tuur van het monument te Sofia, ter nage
dachtenis van Alexander II opgericht. Maar
spoedig werd dit begrensd, plan veider uit
gebreid en 'heeft de reis van den vorst een
politiek karakter gekregen, verklaarde Da-
nef. De tegenwoordigheid van verschillende
regeeringleden heeft dit karakter duidelijk
doen uitkomen. En de gesprekken tusschen
den Czaar en vorst Ferdinand en de overige
regeeringsleden .heeft dit karakter duidelijk
dat Danef met graaf Lamsdox-f heeft gehad,
hebben geen schaduw meer van de quaes-
bies, die beide landen aangaan, ackb&rgela/-
ten. Er is nu noch van den eemen, noch van
den anderen kant plaats voor een misver
stand. Een nauwe intimiteit vereenigt ons,
aldus de heer Danef, met de bewerkers van
onze vrijheid en heeft op alle onderwerpen
betrekking. Zij heeft geen bractatén of spe
ciale overeenkomsten noodig. Ziedaar de
waarheid. Frankrijk, de bondgenoot van
Rusland en de vriend van Bulgarije, lieeft
het recht er het eerst van in kennis gesteld
te worden en zich er bet eerst mede te feli-
citeeren.
Aanstaande manifestaties (inwijding van
het standbeeld voor Alexander II en van heb
klooster, door Rusland op het slagveld van
Ckipka gesbidht, beide samenvallende met
de Bulgaarsche manoeuvres) zullen boven
dien spoedig het gelukkig karakter van do
Russiscli-Bulgaarsche betrekkingen bevesti-
gen.
De geruchten als zou voisb Ferdinand na
zijn terugkomst te Sofia d© vorstenkroon
Hot levenslot van eeu aneisje is gemakkelij
ker te leiden, meent zij, en todh, gevoelt ze
ook weder een blijden trots, ate d© jongen,
de klein© Hein, zoo heerlijk groeit en ze
hoe langer hoe meer bespeurt hos hij spi e-
kend op zijn vader gelijkt. Nu zal ze in hem
zijh beeltenis bij zich behouden, en dat doet
haar zoo goed, want het portret van haar
echtgenoot rust, eveneens als dat van haar
eersten man en van haar drie zoons, goed
verzegeld in een groote kist op den zolder
onder de pannen. Zij zijn toch allen in zee-
manskleoren en haar jongen mag niet we
ten, niemand mag weten dat hot lieden zijn
geweest, dio op ze© thuis behoorden.
Diezelfde groote kist op zolder bevat nog
meer. Al de kleine geschenken, dio Willem
Sievaldug en haar jongste zoon uit vreemde
landen hebben meegebracht, en een nage
bootst scheepje, dat Hein gedurende den
laatsten winte^-geanaakt heeft, een alleraar
digst ding, tob in de kleinste bijzonderhe
den zorgvuldig nagebootst. Eerst had ze het
willen verbranden, maar ze had liet toch
niet over haar hart kunnen verkrijgen, liet
werk van zooveel gelukkige uren te vernie
len. En zij alleen had. den sleutel van de
kist; liaar jongen cmag niet weten wat er in
ligt. Hij' moet opgroeien als een kind van 't
land, en mag een beroep kiezen, geheel vol
gens zij'n eigen keus. Eén slechte wordt daar
van uitgesloten zeeman, clat mag hij nooit
worden, daarvoor zal ze zorgen. Ate moeder
toch (heeft ze recht op haar zoon. Hij mag
niet naar zee. En hoe zou hij ook daartoe
komen, hier in dit eenzame oöivl, omgeven
door velden en weidon, door hergen en da
len en nergens water, behalve de molen
beek? Neen, hier behoeft zo daarvoor geen
angst te hebben.
Moeder blaartje komt langzaan eik and
geestelijk en lichamelijk weer wat bij, door
dit rustige, kalme leven en door 't bezit van
door een koningskroon vervangen, verklaar
de de Bulgaarsche minister-president voor
ongegrond. „Wij wenschen niets dergelijks",
zeide hij. „Er is in Bulgarije wel' wat anders
te doen, dat ons nader aan het hart ligt.'*
Amerika.
President lloosevclt en de Senaat.
Over een hotsing tusschen President Roo
sevelt en den Senaat meldt de „D'aily Tele
graph" dab deze is on'tstaan door heb optre
den van den president tegen do trusts en in
zake Cuba. Om hot belang van liet optreden
tegen do trusts te begrijpen, moet men we
ten dat de ropublikeinsch© par-tij do vooi de
verkiezingen bonoodigde gel'den vooral vindt
uit de bijdragen van do trusts en de groote
syndicaten. Nu begint weldra de verkie-
zingsveldtodkb en jiiist op dit „tijdsge
wricht" is het dab president Roosevelt thans
stelling genomen heeft tegenover do trusts.
D'e maatregelen van den President zijn er
juist op berekend deze financieels bron te
doen opdrogen. Heb 'behoeft dns geen be
toog, dat do invloedrijke leden der repnbli-
keinscbo partij alles behalve over dit pbre-
den van den heer Roosevelt gesticht zijn.
De quaestio van Cuba is van niet mincter
belang. Toen de onafhankelijkheid van Cu
ba werd erkend, was zwijgend overeengeko
men, dat de nieuwe republiek zekere voor
deden op douane-gebied zou erlangen, om
aldus haar oeeonomischc moeilijkheden te
boter liet hoofd Le kunnen bieden. Nu zijn
de suiker-industricelen en de groote tabaks
fabrikanten allen sterk gekant tegen deze
concessies aan Cuba. President Roosevelt
wil echter do stilzwijgende toezegging hand
haven. Vandaar dat de suikerindudtrieelen
en groo-to tabaksfabrikanten thans heftig
den President gebeten zijn. En voor een
groot deel hebben de suikerindustrieelen
zeer grooteu invloed op de hoofden der ro-
pubhkeinsdlie partij. D'özen hebben dan ook
den lieer Roosevelt te kennen gegeven d«t.
het hun onmogelijk zal zijn de organisatie
van de partij te handhaven, indien de doua
ne-concessies aan Cuba zullen plaats hebben.
Do quaestio wordt te gecompliceerder,
daar drie leden van hot Kabinet do inrich
ten van de republikeinscho partijhoofden
deelen, terwijl ook de meerderheid Van don
Senaat tegen de plannen van Roosevelt ge
kant is.
Hier is dus een kritieken toestand, die
zeer ernstige gevolgen kan hebben. Want 't
is duidelijk, dat als de meerderheid der re
publikeinen zich tegenover den heer Roose
velt stelt, deze laatste Hij,; de Presidentsver
kiezing, welke in 1904 moet plaats hebben,
niet de candidaat dor partij kan zijn.
Naar d© meening van de „Daily Teie-
den jonigon, die zich zoo heerlijk ontwikkelt.
Jon'g wordt ze nooit weder; Hein heeft haar
laatste jeugd mee in heb graf genomen, maar
haar door 't lijden verhard© gelaatstrekken
worden zachter-, en zij| leert nog weder
lachen met haar jongen, met het laatste ge
luk dat het karde noodlot haar heeft doen
behouden. Zij laat den 'kleine zooveel moge
lijk vrijheid. Angstige voorzorgen voor de
gezondheid zijn haar, die aan de zee is opge
groeid, vreemd.
(Maar 'op één punt laat zij den jongen
geen haas. Toen hij eens thuis kwam van het
spelen, mor gloeiend© wangen, d© blonde ha
ren verward, de (heldere hl'auwo oogen,*de
oogen van zijn vader schitterend van blijde
opgewondenheid en in zijn. kleine vuisten
twe© kleine sdheepjes uit boomschors gesne
den eu uitriop„O moeder, we hebben zoo
heerlijk gespeeld Frits Weber heeft ons ge
leerd hoe men scheepjes maakt uit papier
cn uit boomschors, met wezenlijke zeilen
kijk maar en we hebben zo in de 'beek
laten varen en sommige zijn nu al heel
ver cn dobbeien nu a'l op zee, heeft Frits
Weber gezegd o 't was zoo prettig
Toen is blaartje hem plotseling in de rede
gevallen; met een lievigeu klap op zijn
hand neemt ze hem heb scheepje af en roept
driftig uit: „Ondeugend kind, wat zie j© er
uitIleelcmaal nat en smerig. Voor straf
ga je van avond zonder eten naar bed cn als
je nog eens aan de beek speelt, dan zal je
eens zien wat er gebeurt!"
Hoin staart zijn moeder met groote, ver
schrikte oogen aan en weet niet wat er ge
beurt; hij begrijpt haar niet. Zoo boos heeft
hij haar nog nooit gezien. Hij gaat kwaad
naar bod, maar als hij een poosje later zijln
moeder daamaadb hoort snikken en zuchten,
wordt zijh klein hartje week en hij voelt
zich bewust van zijn schuld. Als een gehoor
zame jongen speelt hij nooit weer aan de
graph"-correspondent echter blijft de moge
lijkheid dat de politiek van Roosevelt zege
viert en dat de officieele republkeinsche
partijl den toestand zal aanvaarden en er in
zal berusten.
Qemengde Hededeellngen.
E n (g| e 1 n d.
D© ziekte van koning Edward VII wordt
met d© uiterste geheimzinnigheid behan
deld, wat natuurlijk aanleiding geeft tot al
lerlei. geruchten, waarin de zaak ernstiger
wordt voorgesteld dan zo allicht is. Men
spreekt van een hartkwaal, die zich heeft
geopenbaard door een langdurige flauwte.
In verhand' daarmede wordt beweerd, dat
de koning na do kroning een ontvettings-
kuur zal ondergaan te Mariënbad.
Uit New-York wordt gemeld dat een aan
slag op het leven van don koning wordt
voorbereid door anarchisten te Londen.
België.
De arbeiderspartij heeft besloten tot de
uitgaaf van 'n Vlaamsdh Mad.
Spanje.
De „Daily Mail" verneemt uit Gibraltar
dat Woyler's aanstaande inspectie-reis do
geruchten verlevendigt, volgens welke Enge-
lang een coup voorbereidt met defbezefcting
van liet achterland van Gibraltar. Dit ver
ontrust de Spanjaarden.
Duitschland.
'D'e keizer is nog steeds aan heb reizen en
speechen.
De toespraak van den eersten burgemees
ter te Krefold beantwoordende, gedacht de
Keizer do zorgen van zijn voorvaders voor
de ontwikkeling van do industriestad Kre
fold en voegde er bij, dab de vlijt slechts ge
dijt, als oen krachtige septer den wereldvre
de bewaart, wat zijn voorvaderen en hij
naar hun beste krachten hebben gedaan.
„Nadat het Duitsdli© rijk gegrondvest
was, is de macht geschapen", zeide hij, „die
liet mogelijk maakt, dat Europa in rust en
vrede naar do veiulhng van zijn taak kan
streven. Ons leger beschermt hot land, maar
do handelsstad Krefeld begrijpt, dat heb
buitendien noodig is, dat een sterke tn
machtige vloot de kaudelsvlag beschermt."
nij zeide te golooven dat liij door al zijn
kracht aan te wenden voox* de ontwikkeling
der zeemacht heb zekerste en het beste voor
handel en industrie heeft gedaan, en over
tuigd to zijn, dat met elk nieuw oorlogsschip
de veiligheid van den vrede toeneemt.
De Keizer dronk daarna op het welzijn
van de stad Krefeld.
beek met scheepjes, maar hijl kan toch niet
vergeiten hoe heerlijk het was.
Moeder Maartje deed in. dien nacht geen
oog toe.
Weder een paar jaar later leent Karei
Kantor Hoin een boek„Robinson". Maart
je, die haar jongen, waar hel 't zeemanschap
betreft, zoo angstig bewaakt, heeft geen
vrees voor boeken. Zij is zoo weinig op de
hoogte van hoeken. Volgens haar opvatting
ken Hein zonder gevaar lezen al wat hiji
maar wilde.
Maar op een dag, terwijl hij geheel en al
verdiept in „Robinson" is, vraagt ze hem
met moederlijke deelneming„Wol, mijn
jongen, wat lees je daar voor een mooi ver
haal?" 'Hij heft het hoofd op en. in. zijn
oogen ligt een geheel bijzondere uitdruk-
king: „Moeder, van een jongen, die stille
tjes naar een schip ging en van zijn avon
turen to water en te land o moeder, ik
wilde dat hot hoek nooit uit kwam. O, ik
wilde dat ik groot was, en dat ilk de ze© kon
zien, en de schepen, al die mooie, groote
schepen, dat moet heerlijk zijn 1"
Moeder Maartje snakt naar lucht. Zij be-
heerscht zich met alle geweld eu zegt dan,
oogenscliijulijk kalm
„Wat hebben kinderen toch. somtijds dwa
ze wenschen. Want, Hein, dan zou j© ver
van moeder af moeten gaan, en dat wil je
toch niet?"
„Neen, moeder, dat niet, maar u kondt
meegaan. Ik zou todh zoo graag
En andermaal brengt Maartje een nacht
slapeloos dooi-, en peinst en peinst en een
groot© angst overvalt haar. 'Ze is bevreesd
voor de toekomst.
(Wordt vervolgd.)