56'" jaargang.
No. 10902.
Tweede Blad.
Het bezoet van Emanuel III aan Rislanfl.
Zondag 13 en Maandag 14 Juli 1902.
13.
Transvaal en Oranje-Vrijstaat.
UIT DE PEES.
BINNENLAND.
5CHIEDAMSCUE OURANT
Deze courant verschijnt d agelqks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25. Franco
per post fl. 1.65.
Prjjs per weck.Voor Schiedam en Vlaardingen 10* cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur
aan het bureau bezorgd zijn.
Burcïö s Etoterstraat
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. Ö.92; iedere regel
meer 45 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zy
innemen.
Advertentiën bq abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hier
van zjjn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden
zoogenaamde feïetf*sa aduzr-tenitiëra opgenomen tot den prijs van 40 cents
per advertentie, by vooniitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Istcrc. ïelefoon So. 123.
De Koning van Italië heeft zich op reis
begeven naar Petersburg om het aangekon
digde bezoek aan den Czaar aller Russen te
brengen.
Zooals men weet hecht men veel belang
aan dit bezoek, omdat het plaats heeft nog
voordat Emanuel III zijn beide bondgenoolen
bezocht heeft.
De Russische pers begroet deze demon
stratie met een waar enthousiasme, want zij
ziet in Emanuel III een vorst, bij wien de
vredelievende bedoelingen de overhand hebben
en die aan zijn land goede betrekkingen wil
verzekeren met alle volken wier economische
belangen oveieenstemmen met die van Itqlië.
De St, Petersburgsche 5>Rörsenzeitung"ziet
in deze reis het bewijs, dat Italië, toen het
bet verbond met Duitschlnnd en Oostenrijk-
Hongarije hernieuwde, niet geleid weed door
eenige vijandige gedachte jegens Frankrijk
en Rusland, maar dat liet integendeel ge
neigd is te voorkomen dal zijn bondgenoolen
op een gegeven oogenblik gewelddadig tegen
het Fransch-Russische verbond zullen op
treden.
Deze verklaring is daarom zoo belangrijk,
omdat de officieuse i»Stampa" de heftige
polemieken tusscbmdellaliaanscheen Oosten-
rijksclie dagbladen betreffende de vraag of
liet verdrag met of zonder wijzigingen is
hernieuwd, beantwoordt. De nStampa" nu
verklaart, dat er geen enkele werkelijke wijzi
ging in het verdrag is gebracht en dat al de
contiacteerende partijen jegens elkaar dezelfde
veiplichlingen op zich hebben genomen die
baar ook vroeger opgelegd waren.
Het is vrij zeker, dat Italië Frankrijk
nooit den oorlog zal aandoen, maar indien
de ïepubliek eens een veldtocht tegen
Duitscbland zou ondernemen, zou Italië
Duitschlnnd rinar zijn beste krachten te land
en te water moeten helpen, evenals het
Oostenrijk-Hongarije zou moeten steunen,
wanneer dit door een irival van de zijde van
Rusland bedreigd werd. Indien dit zoo is
dan is het ook duidelijk dat Italië, alvorens
in de hernieuwing van liet verbond toe to
stemmen, van Duitscbland lormeele ver
zekeringen heeft moeten ontvangen, betref
fende zijn goede gezindheid ten opzichte van
Frankrijk en deze verzokeringeu zijn waar
schijnlijk aan Delcassé den Franschen minis-
ter van buitenlandsche zaken, medegedeeld,
terwijl zij dezen gerustgesteld hebben omtrent
de hernieuwing van bet drievoudig verbond.
Zoolang men den tekst van het verdrag
niet gepubliceerd heeft, zullen allerlei be-
chouwingen en meeningen deze quaestie
slechts duisterder en ingewikkelder komen
maken, maar het is zeker, dat de verklaring
van Delcassé, in de Fransche Kamer, dat de
hartelijkheid, waarmede men Victor Ema
nuel in Petersburg zal ontvangen, bewijst,
dat Italië gerust tot Frankrijk en Rusland
kan toenaderen, en dat de Driebond goen
directe bedreiging meer is tegen den Twee-
bond.
Overigens zullen de redevoeringen, die te
Petersburg uilgesproken zullen worden, ge
tuigen van de oprechtheid van deze toena
dering en daardoor zal men er zich reken
schap van kunnen geven, dat dit bezoek meer
is dan een internationale beleefdheid.
Wij hebben in ons buitenlandsch overzicht
reeds melding gemaakt van het geiucht,
volgens hetwelk Victor Emanuel zijn reis
tevens zou gebruiken om de diplomatieke
betrekkingen tusschen Italië en Zwitserland,
die sedert het incident met het anarchistische
blad afgebroken zijn, weder te herstellen.
Van weerszijden is deze breuk betreurd,
omdat beide landen velo gemeenschappelijke
belangen hebben.
Met het oog op het beticht, dat de be
trekkingen tusschen beide landen zeer spoedig
hersteld zouden zijn moethetdusgeenszins ver
wondering baren als de koning van Italië op zijn
doorreis door de Zwitsersche republiek het voor
werp van een betooging van sympathie is, en de
vrienden van Italië zullen zich oprecht ver
heugen over die verzoening.
Mevrouw tlrllo, do vrouw van den officier
van justitie, nam het langsteelige vergroot-
glas onderzoekond voor bot gezicht en gin,
langzaam om de uitgedoste gestalte van baar
dochter heen.
„Ik weet niet, (Paula, maar je bevalt mij
van daag in. 't geheel' niet! Do lichtblauwe
zijdo maakt je nog maar blocker om niet te
zoggen ouder. En juist vandaag vandaag,
waar zooveel op het spol staat. Doe liever de
roodo aan, of
Do dochter onderbrak haar met een spot
tend schouderophalen.
„U beeft oo'lc altijd' wat op mij aan to
merken, mama! Maar dat doet er niet toe
Ik beval cr mijzelf te beter om En dr. Won
dol i a houdt ook van blceko vrouwen, zoo
als hij mij! onlangs verzekerd heeft. Waar
toe dus die opgewondenboid
Mevrouw zuchtte voornaam.
„O ja, dir. Wendeli'n! G-oloof je, dat hij
zich vandaag eindelijk verklaren zal, Paula
Om bom is toch deze uitgelezen kring van
daag bijl ons veroenigd. Ben jij. eerst ge
trouwd, dan zullen al'le soiree's bij mij op
houden, dat staat vast. En voor Lisa en Dit
ty zoo ver zijn
Paula lachte.
„Nu ja, i,k begrijp het reedsDan stelt u
haar val' vertrouwen onder mijn hoede, ma
ma. Misschien behoeft u dan niet zoolang
op een man te wachten," voegde zij de moe
der veebbeteekoneud' toe.
Deze liep geërgerd de kamer van haar
dochter op en neer.
„Alsof het mijn schuld i's, dat nog nie
mand' 'n aanzoek gedaan heeftEen genot is
het Waai-lijk niet, van bet eene feest naar
andere te loopon en naar een vrijer voor je
om te zien. Breng ik niet offer op offer,
Paul al Geven wijl al! d'ie partijtjes niet om
jou? Zo-u ik vandaag papa's werkkamer op
Eerste Kamer.
Onder het hoofd „Geen gemakkelijke
taak" schrijft de „Standaard»"
„De nieuwo meerderheid in do Staten van
Zuid-Holland stond dezo week voor een
gansch niet gemakkelijke taak.
Aan de beurt van aftreden voor do Eerste
Kamer was ook do heer mr. C. Pijnacker
Hordijk, een liberaal man; bekend en alom
geacht om zij'n ruimon blik, om zijn veelal
onpartijdige opvattingen. D'aarvan gaf bij
blijk gedurende zijn kortstondig Minister
schap, toen liij in 1882 voor het eerst van
liberale» zijde do stelling bepleittede vrije
schooli regel, do openbare uitzondering. Blijk
ook gedurende de jaren van zijn landvoogd?
geruimd en met ali die duro bloemen èn pal
men tot een wintertuin hebben ingericht,
als ik daarbij1 niet gedacht had», jou en den
dokter een stil plaatsje voor een verklaring
te kunnen geven, opdat het niet al' te zeer
bij do anderen zou opvallen?"
„Ja, mama. Naar ik hoop, gelukt liet plan
ook. Poëzie heeft u, dat moet men u toege
ven. Mij zou reeds een brief van zijn hand
voldoende zijn geweest, als het anders niet
ging. Als men maar niet als oud, maar niet
achter den rug door do goede vriendinnen
bespot wordt, dat men niet begeerd' wordt,
onopgemerkt, kort-om, een oude jongejuf
frouw blijft!"
„Nu beval jo mij ook," meende do moe
der, toen zij het opgewonden gezicht van
haai- oudste zag.
„Als jijl je maar vaker voor iets warm
kondt ma'ken, dat staat je nog eens goed."
„Wat is er?" aldus wendde ziji zich tot
binnentredende dienstmeisje.
„Een brief is zoooven nog afgegeven, me
vrouw."
Het was een afzeggen van een ouden pro
fessor voor do soiree, dio op bet laatste
oogenblik d'oor een ongesteldheid overvallen
was.
„Ik dacht al, dat de doctor niet zou ko
men," meende Paula opademend.
D'e moeder stond! nadenkend midden in do
kamer en scheen iets op haar vingers uit to
rekenen. Daarop schudde zij verschrikt het
hoofd.
„Het is mij echter zeer onaangenaam, dat
d'e oude lieer heeft afgeschreven. Nu zijn
wij met ons dertienen aan tafel. Neen, dat
kan in geen geval 1"
„Och wat, dat is immers net gelijk, ma
ma 1 Hoe minder hoe beter."
„Maar lie't ongeluksgetal, bedenk dat
toch, PaulaPrecies 13Als mevrouw von
Bending dat meukt, bederft zij ons den ge-
"heelen avond' met kaar zwartgallige voor
spellingen. Je kent immers het bijgeloof van
do oude tante»En juist zij», in wier buis je
over ouze Koloniën in den Archipel, toen
hij, geheel naar de» 'bedoeling van minister
Keuchcnius, onder wien hij was benoemd, al
het mogelijke deed om den tegenzin, die bij
de Indische ambtenaren togen do zending en
tegen alles wat met de kerstening van do in-
landscbe» bevolking in verband stond, te bre
ken.
Zulk oen man, één der bökwaamsten van
de» Eerste 'Kamer, welke zeker niet buitenge
woon rijk is aan talenten van superieuren
rang, niet te herkiezen bet is zeker goen
gemakkelijke taak voor een ieder, die prijs
stolt op bekwaamheid on op welwillendheid
jegens andersdenkenden.
Gelukkig, d'at de» nieuwe meerderheid van
Zuid-Hollands Stat-cn met een candidaat
kwam, die stellig in persoonlijke qualiteitcn
voor d'en heer Pijjiacker Hordijk niet be
hoeft onder te doen. Prof. Woltjer staat bij
„vriend» en vijand" hoog aangeschreven om
zijn geleerdheid' on scherpzinnigheid.
Voor d'e Eerste Kamer, vroeger zoo rijk
aan 'koloniale specialiteiten Van Gen-
nip, Flansen van de Putte en Pijnacker
Hordijk ware heb zeker niet ongowensebt
geweest, indien de» 'laatste dier kundige man
nen behouden liad kunnen worden. En wij'
verstaan bet dan ook wet, dat de Staten van
Groningen of dio van Noord-Holland! don
heer Pijnacker Hordijk niet bot lid der Eer
ste E amer verkozen.
Voor de nieuwo meerd'crheid in Zuid-Hol
lands Staten was dit niet mogelijk. Steeds
werden de vertegenwoordigers dor Christe
lijke partijen uit alle» colleges, ook dus uit
de Eerste Kamer, geweerd. Re liberale Sta
ten van Groningen en Noord-Holland wis
ten alzoo, dat de beer Pijnacker niet herko-
zon zou worden.
Wij' hopen infcusschen, d'at een 'koloniale
specialiteit als de» heer Pijnacker spoedig
weor in de» Eerste» Kamer zal zitting nemen.
Doch al ware dit niob liet geval, wat ons
leed zou doen, zoo mag toch cr op gewezen
worden, dat do Eerste Kamer niet minder
dan koloniale specialiteiten noodig heeft
mannen, Ibij uitnemendheid bekend met al
lies wat in betrekking staat tot het onder
wijl-vraagstuk.
En aangezien dit vraagstuk zokor binnen
niet al to langen tijd aan de orde zal wor
den gesteld, mag worden gezegd dat do Sta
ten van Zuid-Holland een voortreffelijke
keuze deden in de verkiezing van prof.
Woltjer.
Deze overtuiging beeft zonder twijfel or
too medegewerkt bij» de Christelijke partijen
in deze staten om,Mm 'het stond tegenover
een algemeen geacht aftredend lid, den
band van samenwerking c-ven sterk te ma-
het meeste genoegen hc'bt gehad, juist haar
moeten we warm houden."
Paula plukte misnoegd aan haar langen
gouden hoi-logeketting.
„Nu, wiji 'kunnen nu 'toch r.icmand meer
uilnoodi'gcn, mama. Over 'n half uur komen
de gasten. Of wilt u iemand van dc straat
ophalen en hem smecken met ons te eten
Mevrouw had nadenkend don vinger aan
het voorhoofd gelegd.
„Ha, ik heb het," meend'e zij) verstrooid
„Waartoe hebben wij; dan do juffrouw bo
ven De meisjes moeten vandaag vroeg naar
bed. En juffrouw Helene is een handig meis
je, uit goede familie bovendien. Men kan in
d'eze omstandigheid' immers ccn oogje dicht
doen. Wat meen je, Paula?"
Minacliteud krulden haar lippen.
„Mijn hemel, waarom een storm in 'n glas
water! Doe wat u wilt, mama. Men moest
haar aan tafel haar plaats daarnaar aanwij
zen. Een kinderjuffrouw blijft altijd een
kinderjuffrouw
„Of zijl er zich niet over zal verwonderen
zoo plotseling in onzen kring te worden ge
trokken?" voordode moeder daartegen aan
„Laat u niet uitlachen, mamaZij zal» het
met beid'e» banden aannemen. Die doet alleen
maar- zoo achterhoudend. IJ hoeft haar im
mers niet dadelijk te vertellen, dat zij als
noodhulp moet dienen. Of zal ik het haar
zeggen
„Neen, neen 1"
De kleine vrouw was reeds aan de deur-.
„Ik wilde nog even d'e kinderen zien."
En weg was zij'.
Om d'e ronde tafel onder de met een groe
ne -kap omhulde hanglamp zaten Lisa en
D'itty aan baar schoolwerk.
De eerste sloeg juist mot een verlicht „ein
delijk" baar Engolscho leesboek dicht ch
keek slaperig naar de juffrouw, die mot een
handwerkje bezig was,
kon. Immers alle aanwezige nieb-libe»raleu
stemden op prof. Woltjer.
Een schitterend bewijs voorwaar van de
deugdelijke organisatie der niet-liborale
roepen in Zuid-Hollands Staten. Nu zij
deze zware proef glansrijk hebben doorstaau,
mag wel worden gezegd, dat het mot de
heerschappij van hot liberalisme in do groot
ste en riikste provincie van ons Vaderland
uit is."
Het „Handelsblad" schrijft naar aanlei
ding van de pas gehouden verkiezingen voor
de Eerste Kamer:
„De liberale meerderheid! in de Eerste
Kamer, wel'ke ccn jaar geleden nog 12 stem
men bedroog, is thans tot 4. geslonken.
Deze belangrijke wijziging in de getalst-eik-
te in onzen Senaat, is een gevolg van de ver
kiezingen des vorigen jaars, die in de Pro
vinciale Staten van Zuid-Holland de libera
len in de minderheid hebben gebracht.
Drie zotals zijn juist voor die prov-neie
tussehentijfds opgevallen twee wegens het
overlijden der lieercn Fransen van de
Putto en V i r u 1 y de derde reeds in
September jl„ omdat dc heer mr. R o i 1
het 'lidmaatschap der Tweede Kamer mor
Utrecht had aanvaard. D'eze drie plaatsen
zijn door twee anti-revolutionairen (de hee-
ren Van V e 1 z e 11 en II a v e 1 a a r) en
een katholiek (mr. Bevers) bezet. Twee
van dezo nieuwe leden moesten mot Septem
ber e.'k. aftreden, maar zijn deze week her
kozen. Dc derde aftredende, dc oud-eJtiver-
neur-gcnciaal van Ncd.-ïndië, mr. C. P ij n-
ackor Hord ij'k, is nu mede vervangen
door een anti-revolutionair, dir. J. Wolt
jer, de ceuigo boagleeraar in do faculteit
dor letteren aan do zoogenaamde „Vrije
Universiteit" alhier (op gereformeerden
grondslag).
In geen der andere provinciën licbbon do
vekiezingen van deze week wijziging ge
bracht in de» politieke samenstelling dcr
Ecrsto Kamer.
Do toestand! is dus deze dat naast een
Tweede Kamer mot aanzienlijke anti-libera-
lo meerderheid (58 van do rechterzijde) een
Eerste Kamer staat, waar de liberalen nog
over 4 stemmen meer beschikken dan do an
dere partijen te zamen.
Dit verschil tusschen beide Kamers kan
voor de politieke geschiedenis van ons land
in de cersLvo'lgende drie jaren van grooto
belcekenis zijn. De Eerste Kamer is nog
niet „om". Zij kan derhalve tegenhouden
wat haar in wetsvoorstellen, dio door do
Tweede Kamer mochten worden aangeno
men, schadelijk voor 's»]'ands belangen voor
komt.
Wel staat 't dan in de macht van het Mi
nisterie om dien tegenstand te breken door
de Eerste Kamer te ontbinden, indien H. M.
de Koningin daartoe machtiging verleent.
Waarvan dan het gevolg zou zijn, dat dc
zes liberalen dio op 16 September nog voor
Zuid-Holland zitting zullen hebben, ook al
len worden uitgedreven en do Kamer een
anti-liberale meerderheid van 29 tegen 21
verkrijgt.
Wij achten liet echter niet waarschijnlijk
dat het Ministerie het hierop zal aanleggen.
Zulk een conflict lokt een regeering niet
licht uit. Vceleci verwachten wij» van don
toestand, zooals die nu is, een temperende
werking, een streven om ook rekening te
houden met de tegenwoordige samenstelling
der Eeisto Kamer.
Do beslissende strijd, zal dan eerst in 1905
komen. In dat jaar tocli heeft dc poriodieko
vernieuwing van beide Kamers plaats. Do
Tweede Kamer lieedt dan in haar geheel
af; de Eerste weder voor oen derde deel.
Een jaar ie voren, in 1904, zullen re-eds.de
Provinciale Staten eveneens voor een derde
kunnen worden gewijzigd.
Vooral de twee nu volgende jaren zullen
dus voor hot ministerie en zijn meerderheid
in do Tweede Kamer do kritieke jaren rijm,
waarin zal b'ijkcn of zij al' dan mot beant
woorden aan dc verwachtingen der -kiezers,
wien zij hun bestaan te danken hebben."
„En u is ook zoo verschrikkelijk moe, juf
frouw!"
De aangesprokene hief het blonde hoofd
glimlachend» tot de veertienjarige op.
„Dat zeg je mij nu reeds voor do dcrd'e
maal, Lisa. Neen, ik ben niet moe."
En toch l'ag in de diepe, weoke stem iets,
dat van een droomachtige herinnering uit
een stil door naclit omgeven rijk vcrtelde.-
De tienjarige Ditty hiddi don penhouder
nad'enkend' tegen do lippen.
„Ik bemin, is „j'aime", niet waar juf
frouw
Toen dezo 'liet bevestigde, schreef zij, een
poosje in haar schrijfboek om dadelijk daar
op weer aaizelcnd op te zien.
„En wat is het in d'en toekomenden tijd,
juffrouw
„J'aimerai." klonk het bedaard terug.
„En, ik heb bemind
Een oogenblik was het heel stil na dc
laatste vraag van het 'kind. Diep had het
blonde- hoofd zich over het handwerkje ge
bogen.
,,J'ai...aimé," kwam liet toen langzaam,
heel langzaam over Helene's lippen.
Lisa giebelde en nam nieuwsgierig hot
bleeke, smalle gezicht Van haar vis-k-vis cp.
„Is het al lang geleden, juffrouw?"
Zij' kreeg geen antwoord. Toch trof een
blik uit de ernstige, grijze oogen haar zoo
smcekend', dat het ba'kvisohje zich behoor
lijk van schuld bewust gevoelde.
„Eigenlijk is u toch nog heel jong, niet
waar juffrouw?"
Helene la-cbte reed's weer.
„Zesentwintig jaar, Lisa."
Zij stond op en. boog zich over d'e kleine
D'itty om haar werk na te zien.
In tusschen trad mevrouw de kamer bin
nen. Ha?,i blik nam onderzoekend de slanke
meisjesgestalte aan de tafel op, boven wel
ker donker, eenvoudig wollen kleed bet
lichte liaar in verwarde krullen het fijn be
sneden gel'aat omlijstte.
„Gij- zultvanavond' zonder de juffrouw
Bij het comité van liet Broekhuizenfonds
kwam voor de wee/.en der Boeren in 1850
van den heer Verselewel de Witt llamor te
Haarlem als opbrengst van een tentoonstel
ling met verkoop, te Ap'idoorn, van door
krijgsgevangenen vervaardigde voorwerpen
enz. en 1143,55 als opbieugst eerier collecte
der Landbouwvereenigir.g Harkstede en
Scharnier in de provincie Groningen.
Koninginnedag.
In vei baud met hel door H. M. de Ko
ningin te kennen gegeven verlangen om de
openbare feestviering van deri veijaardag
van II. M. op Maandag te doen plaats hebben,
heeft de munster van Binnenl. Zaken ter
bevordering van eenparigheid en ter voor
koming van misverstand er op gewezen, dat
de openbare eet bewijzen onder de feestviering
begrepen zijn.
Daar nu uit dien hoofde noch parade by
het leger, noch vlagvertoon op de oorlogs
schepen op 31 Augs. zal plaats iiebben is
het gewenscht, dut ook het vlaggen van de
eten," zeide zij tob haai- beide kinderon, ter
wijl zij onrustig cenige» repen papier van do
tafel in de hand frommelde.
Drie paar oogen keken vragend tob haar
op.
Mevrouw toonde haar meest welwillend
lachje. Toch durfde zij het jonge meisje niet
flink aanzien.
„Wij hebben vandaag een klein gemoede
lijk partijtje beneden, mijn lieve juffrouw.
Wilt u ons ook niet hot genoegen doen?"
Zoo geheel zonder baperen kwam hot cr ech
ter niet uit. Dc 'kleino vrouw betreurde liet
zelfs reeds,deze gedwongen inleiding niet aan
haar oudsbo tc hebben overgelaten.
Do grijze oogen daar voor haar schenen
immers tot op den bod'cm wan haar ziel door
te dringen.
Helene stond onbcwegolij'k. Het schrift
van Ditty in haar band Imwoog zelfs niet.
„ITeel lief van u, mevrouw- Maar ik meen
...ik meen, dat het beter is u niet door mij'
te laten storen. liet is vandaag de eerste
maal
Mevrouw hief afwerend do hand op. In
hevigen angst voor het ongeluksgetal, dat
haar misschien den geheclen, zoo mooi be
dachten avond kou bed'crven, vergat zij de
„kinderjuffrouw". D'at de woorden „bet is
vandaag de eerste maal" bijna als een aan
klacht waren geweest, had zij' in 't geheel'
niet opgemerkt.
„Noen, neen, juffrouw Iielene, u moet
toch ook eens wat van heb leven hebben
Heel ongedwongen en gemoedelijk zal het
worden. Een lichte, vroolijko blouse beeft
u zeker toch? Eerst een klein souper, dan
wat muziek,noen, u zult mij' ernstig boos ma
ken, als u altijd zoo terughoudend) blijft!
En jullie, kinderon, stuur ik wat lokkers,
weest eens verstandig vandaag.Maakt u zich
dus dadelijk maar klaar, juffrouw," en zon
der een antwoord af te wachten, was zij do
deur alweer uit.
„U, gelukkige," zuchtte Lisa.
