56"* jaargang.
Zaterdag 19 Juli 1902.
No. 10907.
Directeur fier Geieentewrten
NA VEERTIG JAREN.
BUITENLAND.
Turkij
STADSNIEUWS.
SCHIEDAMSCHE COURANT
Deze courant verschijnt dageljjks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prigs per kwartaal"Voor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25. Franco
per post fl. 1.65.
Prjjs per weck"Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent,
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur
aan het bureau bezorgd zjjn.
BureauBotcrstraat OS.
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92iedere regel
meer 15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zy
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hier
van zgn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden
zoogenaamde klein* mdrnrnrtmnHSn opgenomen tot den prijs van 40 cents
per advertentie, by vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Knterc. Telefoon No. 123.
SOLLICITANTEN naar de betrekking van
te Schiedam (annvangsjaarwedde 12500.
met twee vijfjaarlijksche verhoogingen van
f250.genot van vrije woning en een be
drag van 160.per jaar als tegemoetkoming
in de personeeie belasting en in de kosten
van vuur en licht voor het kantoor) woiden
uitgenoodigd hunne stukken iri te zenden
bij den Burgemeester vóór 9 Augustus e.k.
Gelegenheid tot persoonlijke kennismaking
zal alleen wordeu gegeven aan hen die daar
toe worden opgeroepen.
AI.GEIEUEM OVERZICHT.
SCHIEDAM, 18 Juli 1902.
Suld'Alrlka.
Bennet Burleigh seinde aan de s Daily
Telegraph", dat ex-piesident Steyn Dinsdag
op een draagbaar aan boord gebracht werd
van de Carisbrook Castle. Ter zijner
beschikking heeft hij een dekhut, Hjj is ver
gezeld door zijn vrouw, vijf kinderen, dr.
Van Reenen en commandant Kempf. De heer
Steyn draagt nog een oogklep en is niet in
staat te loopen. Overigens ziet hij er even
sterk en Irisch uit als voor den oorlog.
Vele vrienden deden hem op zeer sympa
thieke wjjze uitgeleide.
President Steyn reist wel met een Engelsche
boot, maar zal zich niet in Engeland ophouden,
IIgaat terstond naar Nederland door om
zich toe te vertrouwen aan onze professoren.
Behalve het verzoek om Boeren tot lid
van den Welgevenden Raad te benoemen
is ook het verzoek tot de Engelsche autori
teiten in Zuul-Afrika gericht, Boeren zitting
te laten nemen in de Central» Commissie
voor repatrieering, opdat zij als tusschenper-
sonen zullen kunnen optreden tusschen de
terugkeerende Boeren en de administratie.
Te Pietoria zijn 480 krijgsgevangenen van
St. Helena aangekomen, die ten spoedigste
naar hun woonsteden zullen wotden door
gezonden. Volgens Reuter gewagen zij met
grooten lof van hun behandeling op het
eiland.
Sir Albert de Rutzen, de eerste magistraat
van Londen, heeft een brief ontvangen waarin
hij met den dood wordt bedieïgd voor het
geval hij de zaak van kolonel Lynch opnieuw
zonder meer mocht uitstellen. Toch is 't nog
weer eens geschied. De politie houdt ter be
veiliging van den bedreigden hoofdiechtei
een oog in 't zeil.
Bij de behandeling van de begroeting van
oorlog stelde de heer Grey voor de begrooting
te verlagen als piotest tegen de behandeling
generaal Bulier aangedaanhij verlangde de
13)
E. DEBARS.
VI.
In ectn klein, onmiddellijk aan den straat
weg gelegen buisje, zalen Ca.bus en ziju
doel iter Johanna met den kloeken Barba-
zeille, druk pratende bij elkander. Hot
stond vast dat Johanna zich bepaald den
volgenden morgen naar St. Etienno begeven
moest om daar voor den rechter van instruc
tie getuigenis af te leggen van do onschuld
van George, die haar zoo ridderlijk was te
hulp gesneld en om harentwille in zijn hui-
digen, pijnlijken toestand geraakt was.
Onder do tegenwoordige omstandigheden
durfdet de hoofdopzichter Montsombro na
tuurlijk niet verlaten, en daarom spraken
zo af dat Barbazei 11e het jonge meisje gelei
den zou. Hij! wilde in het naast bijgelegen
dorp een rijtuig bostellen om Johanna, daar
mede naar St. lit i en no te brengen. De le
vensgevaar! ijpco verwonding va,n den heer
Mouthior had hen allo drie met diepe smart
vervuld, waaraan zich oolc nog do bezorgd
heid' over hun cigon toekomst paarde. Toen
do deur nu eensklaps geopend werd en Noel,
de oude kamerdienaar, met een somher ge
laat op den drempel verscheen, hadden ze
reeds een voorgevoel van wat hij! liuu kwam
mededeel en.
openbaarmaking van alle stukken betreffende
de zaak.
Minister- Brodrik antwoordde dat geen
openbaarmaking van stukken iets kan ver-
andeien aan het feit dat naar liet oordeel van
alle militaire critici de aanval op Colenso
slecht was beraamd en slecht doorgezetnoch
zou zij het pgniijlce gevoel kunnen wegnemen,
gewekt door het voorstel om Ladysmith over
te geven, evenmin kan ze de fouten bij
Spionkop gemo»kt, verontschuldigen.
De minister vermeldde Buller's heliogram
aan generaal White, en deed daarbij uit
komen dat de raad tot overgave zoo buiten
gewoon was, dat men te Ladysmith geloofde
dat het telegram door de Boeren was afg.e-
zunden.
De redevoering van sir Redvers Bulier te
Westminster tengevolge waarvan deze werd
ontheven van het bevel te Aldershot noemde
de minister een ernstig vergrijp tegen de
wetten van het leger en toonde een gebrek
aan oordeel, dat twijfel deed rijzen aan
Buller's geschiktheid om bevel te voeren.
Er zal een onderzoek naar den oorlog
worden ingesteld door een commissie, welke
ook deze aangelegenheden zal kunnen naspo
ren, maar de minister hoople dat zaken
betreffende het gedrag van de generaals met
gesloten deuren besproken zou worden. De
regeering zal niet meer stukken publioeeren.
Na verdere discussie, waarbij ook verschil
lende conservatieven de houding van het
departement van oorlog afkeurden, werd de
motie-Grey met 236 tegen 98 jstemmen ver
worpen.
®e«cngde HedotfeeMn.gca,
Emg-eland.
Chamberlain zal op raad van zijn genees-
heeren naar buiten gaan. De woud is geheeld.
Lord Cadogam, de vice-koning van Ierland,
heeft zijn ontslag ingediend, dat door den
Koning is aangenomen.
Officieel wordt medegedeeld dat den Hen
Augustus een concentratie vait Britsche oor
logsschepen op de reede van Spithead zal
plaats hebben, ten einde enkele dagen later
een viootschouw te doen plaats hebben.
België,
De Koningin mankte gisteren opnieuw een
kleinen rit in een rolwagen en ontving
eenige menschen een poos in gehoor.
Het Pan-Armenisch Congres is gisteren te
Brussel geopend onder voorzitterschap van
senator Huzeau üelahaie in tegenwoordigheid
van den minister van staat Le Jeune, ver
schillende Belgische en Fiansche senatoren
en afgevaardigden enz.
De voorzitter wees er op, dat uit alle lan
den eminente mttnnen van alle partijen naar
liet congres zijn gekomen en 2000 betuigin
gen van instemming zijn ontvangen. Hij
sprak de hoop uit, dat liet congres den regee
ringen aanleiding zal geven zich het lot van
de verdiukte Armeniërs aan te trekken. De
heer John Briee sprak in ecu brief aan het
congres dezelfde fioop uit.
„Onze goeds mijnheer is zooeven gestor
ven," zcide do trouwe dienaar, die over zijn
geheels lichaam beefde.
„Dan is er eon edel' mensch minder op do
wereld," zeide> Cahus met aangedane stem.
„Wat ik hom to danken .heb, zal ik nooit
vergeten," voe-gdo BarbazeiJle or aan toe.
„Ja, hij liecft oneindig vcol goeds ge
daan," meende Nood, „maar helaas, ook aan
velen die zulks niet verdienden. Dat is de
dank, dien hij' ingeoogst heeft. In ieder ge
val zal zijn dood hier groote veranderingen
te woog brengen."
„Zonder twijfel," verklaarde Cabus be
zorgd. „Na hetgeen heden is voorgevallen,
kan men niet meer veronderstellen dat de
fabriek nog zal blijven doorwerken."
Men oppoido allerlei vermoedens wat me
vrouw Vasselin ten opzichte van de fabriek
zou besluiten, totdat het geluid van eeu na
derend rijtuig hun onderhoud plotseling af
brak. Voor de> dour hield een huurrijtuig
uit St. Etiomio stil, waarvan do niet.zweet
bedekte paarden tamelijk vermoeid' schenen
te zijn. Hot rijtuig had Jacques Villefran-
clte naar Montsombro gebracht; zoodra
Noel het portier naderde, hoog de oudeheer
zioh daaruit en zeido:
„Ik kom mijn vriend Moutliier een. be
zoek brengen, bij wien ik mijzelf schriftelijk
heb aangediend. Ilot is helaas later gewor
den dan ik veronderstelde, d'aar mijn. koet
sier in de bergen verdwaald is. Zoudt u zoo
goed willen wezen mij even aan to dienen?"
I „Tot mijn leedwezen moet ik u mededee-
lon, mijnheer," gaf do kamerdienaar hem
Nadat tot vice-presidenten waren benoemd
mevrouw Waszklewics van Schilfgaarde voor
Nederland, Hetraings voor Denemarken, De
Pressensé voor Frankrijk, gaf de heer Guil-
lard, redacteur van »Pro Armenia", een over
zicht van de misdaden, waarvan de Armeniërs
de slachtoffers worden.
Er is een afdoend middel, zeide Guillard,
om een eind to maken aan de verdrukking
en dat is de benoeming van een gouverneur
van een onzijdige Europeesche natioliteit, ge
kozen onder toestemming van de mogendhe
den en de oprichting van een plaatselijke
niet-Turksche milite. Alleen de Sultan kan
deze oplossing verwezenlijken, hy alleen is
verantwoordelijk voor wat geschied is, maar
Europa moet het willen. Men behoeft niet.
meer voor een oorlog le vreezen dan tijdens
de Kretenzer-quaestie.
Het congres verdeelde zich daarop in
secties.
Alvorens uiteen te gaan besloot het congres
een commissie van vijf gedelegeerden van
elke nationaliteit te benoemen, met de opdracht
aan het congres practlsche besluiten voor te
leggen.
Duits chl and..
Het anti-duel-verbond heeft een vergade
ring gehouden te Oassel ouder voorzitter
schap van zijn stichter, vorst Löwenstein.
Het besloot de vcreeniging te reorganiseeren
op wijjdoren basis, oil den steun in te roepen
van allo regecrenda vorston in het algemeen,
van keizer Wilhelm in hot bijzonder.
Oostenrij' 'k-H o n g a r ij e
Volgens den Wecnscihen correspondent
van do „Köln. Ztg." wordt er een opvallen
de bewoging merkbaar in do Teliecliisch-cle-
ricale pers om te geraken tot opheffing van
het coehbaat voor dc Roomsch-katholieke
priesters.
Rusland.
Do Czaar en de Koning kwamen, door de
lijfwacht geëscorteerd, gisteren te samen
aan het station aan. D'e Koning nam af
scheid van zijn betrekkingen en van de
grootvorsten, en sprak deu troonopvolger en
graaf Lamsdorff persoonlijk aan, terwijl do
Keizer zich met Princtti onderhield. Daar
na namen do monarchen afscheid van elkan
der. De Koning wenkte nog uit den trein,
loon deze reeds in beweging was.
D'o Czaar van Rusland beeft het aantal
dienstplichtigen, dat dit jaar gerecrutcerd
zal worden, vastgesteld op 318,645 man.
Grootvorst Nikolaas Nikolajewitoh van
Rusland zal deelnemen aan het herinne
ringsfeest dat de Bulgaren van plan zijn te
vieren in de Chipka-pas. D'e grootvorst zal
vergezeld worden door den Russischen mi
nister van oorlog, den chef van deu genera-
lon staf, 73 generaals on een aantal andere
officieren.
Onderscheidene kloosters van de Derwi-
schcn-oi'de in Turkije zijn gesloten en de
deftig ten antwoord, „dat mijn gebieder, de
heer Bernard Moutliier, ons zooeven dooi
den dood ontnomen werd."
„Wat, is Moutliier dood V' riep Villefran-
che vol' ontzetting uit.
„Ja, mijnheer. Nauwelijks een uur gele
den trof hem de kogel van eeu sluipmoorde
naar."
„Groote God, dat is verschrikkelijk!"
Met enkele woorden deelde Noel den in
spanning luisterende de gebeurtenissen van
de laatst verloopou uren mede.
Jacques Villefranche zeido diep ontroerd
„Gelooft go dat ik mevrouw Vasselin en
liaar dochter met een of ander behulpzaam
zal kmmen zijn Ik hoop toch dat de dames
niet meer in gevaar zijn
„Neon, mijnheer. Men heeft de misdadi
gers allen geboeid en gevangen genomen.
Op eenigen na, die ontvlucht zijn, bevinden
zij zich allen onder bewaking der gendar
men, die er borg voor blijven dat ze niet
kunnen ontsnappen."
„Dab is althans oen geluk. Weet ge ook
of clo afgestorvene zijn familie val mijn
komst verwittigd bod?"
„Neen, daar weet ik niets van."
„Nu, hoe het ook zij, onder deze omstan
digheden kan ik er natuuerlijk niet aan den
ken om mijn opwachting te maken bij me
vrouw Vasselin. Maai- wees zoo goed liaai-
althans mijin deelneming te vertolken cn
haar dit kaartje te overhandigen. Mijn r.aam
is Jacques Villefranche; ik was heel lang
geleden zeer bevriend met Bernard Mou
tliier en heb sedert dien tijd steeds met ge-
monnUcon gevangen gezet. Men noemt als
oorzaak voor dien maatregel dat or ontplof
bare stoffen zouden zijn geborgen, maar ver
moedelijk is de ware reden alleen dat deze
orden zeer vrijzinnig en daarom de Turkseke
rcgccring in den weg zijn.
Do Fransohe gezant te Konstantinopel,
do heer Constans, heeft weer eens ©en con
flict mot Turkijp. Een gebeurtenis die on
langs to Smyrna voorviel heeft daartoe aan
leiding gegeven. Een Armeniër, die onder
bescherming van Frankrijk stond, was ge
vlucht aan boord van con stoomboot der
„Messagcries Maritimes". Door een list was
hij vau boord gelokt en door Turksoke poli-
tie-agenten gevankelijk naar deu wal ge
bracht. Op verzoek vau den kapitein werd
de Armeniër door deu vali wel is waar in
vrijheid gesteld, maar deze weigerde elke
verdere genoegdoening.
Do heer Constans trok woedend naar de
Grootvizier cn eisohte de afzetting van den
prefect van politie te Smyrna, het aanbie
den van oen officinale verontschuldiging, en.
een schadeloosstelling van 5000 francs voor
ieder uur vertraging, dat de Fransohe stoom
boot had ondervonden.
Heb antwoord dor Turksche regocring
hierop is niet bekend.
D'e lieer Constans heeft nog een appeltje
met do Porto to schillen. Uit Konstantino
pel toch wordt gemeld, dat de vierde ter
mijn van do schadeloosstelling aan Lorando
en Tubini, verleden jaar zoo kras door Con
stans doorgezet, niet door de Porte betaald
is. Dat kan weder aanleiding geven tot nieu
we represailles!
Rapport betreffende liet nadere onderzoek
dor werkloosheid.
Verschenen is thans het rapport van de
commissie, die zich gevormd hoeft om een
nieuwe enquête in te stellen, Waaruit de
werkelijke toestand dei- werkeloosheid in
deze gemeente zou "blijken.
Wij achten, dit rapport van zoo algemeen
belang, dat wij het onzen lezers in zijn ge
heel1 hier medcdeeleu.
Het rapport luidt dan als volgt
In het laatst van 'D.je: riber van het jaar
1901 verzocht minister 'Kuyper den Gedepu
teerden Staten om inlichbiugen omtrent den
omvang en den aard der werkloosheid. Deze
lichamen wendden zich weder tot do ge
meentebesturen om van genoemde zaak, zoo
veel als mogelijk was, op de hoogte le ko
men. B. en W. te dezer stede zonden daarom
aan verschillende vercenigingon de uiluooJi-
ging oen 7-tal vragen te beantwoorden cn
liun voor deu Isten Januari 1902 verdere
gegevens in zake werkloosheid te verstrek
ken, welke konden dienon voor het uitbren
gen van een beredeneerd verslag. Dc organi
saties waren echter niet bij machte in enke
le d'agcn aan B. en W. degelijke rapporten,
die toch moeten berusten op een grondig on
derzoek, uit te brongen.
negenheid aan hom gedacht, on toen ik na
na een lange afwezigheid in hot vaderland
was teruggekeerd, hoopte ik licm eindelijk
weder terug te zien en d'e oude vriendschap
te kunnen vernieuwen. Het heeft helaas
niet mogen zijn, en deze onverwachte Jobs
tijding heeft me meer aangegrepen d'an ik
zeggen kan. Wees zoo goed, aan mevrouw
Vasselin te zeggen dat ik innig deelneem in
haar droefheid en dat zij zich ten allen tijde
tot miji kan wouden, indien zij den eon of
anderen trouwen vriend noodig heeft."
„Ik zal niet mankeeren uw opdracht te
vervullen, mijnheer Villefranche," zeido
de dienaar.
„Er is zeker wol gelegenheid om te stallen
hier ergens in do buurt?" iinfonneerde Ville
franche. „Mijn paarden kunnen bijna niet
meer verder."
„Ik weet, mijnheer Villefranche, dab ik in
den geest van mevrouw Vasselin handel door
u te verzoeken uit te laten spannen en zelf
iets te gebruiken, totdat do dieren wat uit
gerust zullen zijn. Het naastbijgelegen dorp
is nog tamelijk ver af en do weg 'daarheen
is slecht. U kunt verzekerd zijn dat het vol
strekt geen moeite veroorzaakt."
„Indien dit werkelijk niet heb geval is,
dan neem ik uw aanbod gaarne aan," zeide
Villefranche.
Noel wees den koetsier den weg, om tot
voor het heerenhuis te rijden, en bracht den
vreemdeling in een kamer gelijjksvloers,
waarna hij zicli naar-de tegenwoordige ge
biedsters begaf, om haar dit alles med'e te
deel'en. Toen 'hij bij de jonge vrouw in de
Naar aanleiding van de klacht, dat de tijd
Voor het onderzoek te kort was, besloot do
gemeenteraad den 28en Januari op advies
van B. en W. een ni'euwe enquête! te doen
instellen, waaruit do werkelijke toestand der
werkloosheid zou blijken. Voor dion arbeid
zou aan de plaatselijke vereenigingen meer
tijd worden gelaten, terwijl de inlichtingen
eventueel' zouden kunnen leiden om. maat
regelen van gemeentewege te nemen, terwijl
zo bij een mogelijko nieuwe aanvrage van
den Minister ook dienst konden doen.
B. en W. zonden don llen Februari aan
de organisaties, wolken zij vroeger inlichtin
gen gevraagd hadden, een schrijven, zich
met elkaar in contact te stellen en oen cen
traal comité te benoemen. Een lokaal stel
den zij gaarne voor baar beschikbaar. Hier
op riep de Kamer van Arbeid voor de Voe-
dings- en Genotmiddelen den 26sten Februa-
ri in Musis de besturen bijeen van d!e Ka
mers van Arbeid voor dc Bouwbedrijven en
de Alcoholinduslrie, van do afdeelingen van
het Alg. Ned. Werkliedenverbond, de Soc.-
Dem. Arbeiderspartij!, den Roomsch-Katili.
Volksbond Patrimonium, van den Typogra
fenbond, Ned. Bakkersbond, de Typografen-
vorccn. „Adelplrismus", schildorsvereen.
„Voorzorg" en den Brandersbond. B. en W.
hadden ook nog dc hoofdlieden van het St.
Anthony's Gilde der zakkendragers, de cor
poraties Graan- on Kolenmoters, -wegers, als
mede liet bestuur van den Bcstuurdersbond
uitgenooflig'1 naar aanleiding van een be
leefd sc wijven ,an andere organisaties. Al
leen h c. laatste lichaam kon zich op pas ge
noemde vergadering niet laten vertegen
woordigen, omdat liet do uitnoodiging niet
andere dan na die bijeenkomst kon ontvan
gen wegens het lato indienen van oen ver
zoek tot toelating. Uit de volledige besturen
werd een comité gevormd, waarin voor elke
vereoniging één persoon zitting nam. Het
comité, waarvan voorloopig G. W. Snol',
voorzitter, J. Koorengevel, secretaris en T.
J. II. Mouwens algemeen bestuurslid was,
bestond verder nit L. M. Luitwieler, J. Steg-
man, B. van der Mark, A. M. D'aalmeicr,
C. L. Moerman, J. H, Jacob, A. Bubber-
mau, B. do Goederen, II. Duimcl, F. J.
Smit on G. J. van Wurmond. Later werd 't
aangevuld door A. Godschalk voor F. J.
Smit, die wegens ziekte geen zitting in het
comité kon nemen, door Hei-man Jansen,
die niet op dc vergadering tegenwoordig was
cn G. van der Most. Besloten werd aan het
Dagolijkscli Bestuur der gemeente te vragen
welk lokaal voor liet comité disponibel was
cn welke dagen cn uren het er kon verga
deren, alsmede uit welke fondsen de kosten
van het nieuwe onderzoek (port, druk-, loop
werk, etc.) konden bestreden worden. Hoe
wel liet comité B. en W. niet wilde verzoe
ken den Bcstuurdersbond tot medewerking
voor een grondiger onderzoek uit te noodi-
gen, nam deze corporatie binnen enkele da
gen op verlangen van het Dagelijksék Be
stuur toch zitting in het Centrale comité.
Een voorstel tot het oproepen der werkloo-
zon door aanplak- cn strooibiljetten voor
commissies, die hier en daar in gemeentege-
kamer kwam, had zij eerst nauwelijks aan
dacht geschonken aan zijn woorden, en al
leen werktuigelijk een blik geworpen op het
kaartje dat hij haar overhandigde. De naam
Jacques Villefranche had.op haar do uit
werking van een bliksemstraal1. Haar
knieën knikten cn het koude zweet parelde
op haar voorhoofd. „Jacques Villefranche,"
mompelde ze, geheel ontsteld'.
Noel bracht haar intussclien zoo nauwkeu
rig mogelijk; de woorden van den vreemde
ling over en dank zij haar bijzondere geest
kracht, wist Bertha zich in zooverre te hei-
heerschen, dat zij verstond wat er eigenlijk
gebeurd was. Opeens schoot het haar weder
te binnen wat haar vader gezegd had toen
hij op sterveu lag„Indien het den afge
storvenen vergund wordt, invloed, uit te
oefenen op do levenden, dan zat ik u of bij-
staan om uw belofte na to komen of andere
indien heb noodig mocht wezen jo
daartoe dwingen." En d'e rilling, die haar
bevangen had, toen zij' deze vreeselijke woor
den vernam, overmeesterds baar opnieuw,
liet scheen haar toe alsof het haar vader
was, die haar dadelijk na zijn overlijden één
der slachtoffers toezond, opdat zijl hem zou
kuunon mcdodecleu, wat zij d'en stervende
beloofd had te zullen doen. Maar dat duur
de slechts één oogenblik' en teen gaf haar
trots haar de geestkracht terug om do zaken
koelbloedig onder de oogen te zien.
Wordt vervolgd