jaargang.
Dinsdag 22 Juli 1902.
No. 10909.
NI VEERTIG JAREN.
Transvaal en Oranje-Vrijstaat.
BUITENLAMP.
BINNENLAND.
V
SCHIEDAMSCHE COUlftAUT
Déze courant verschijnt dageljjks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prq's per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen 1.25. Franco
per post fl. 1.65.
Prijs per weckVoor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur
aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau t Moterstraat 6§.
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92iedere reget
meer 15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zq
innemen,
Advertentiën bij abonnement op voordeehge voorwaarden. Tarieven hier
van zijn gratis aan het Bureau te bekomen.'
In de nummers, die Dinsdag-en Zaterdagavond verschijnen, worden
zoogenaamde ftïefae mesSvarimSiëts. opgenomen tot den prijs van 40 cents
per advertentie, bjj vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
latere. Telefoon No. 133.
ALGEMEEN OVERZICHT.
SCHIEDAM, 21 Juli 1902.
Zuid-Afrik a.
Kitchener's laatste verslag over do krijgs
verrichtingen stond in de „London Gazette"
van Vrijdagavond. Het is gedateerd 1 Juni
en loopt van 8 April tob het einde ,-an den
oorlog. Het behandelt dus de groot© drijf
jachten in het Zuidoosten van Transvaal en
die van Mei in don Vrijstaat, heb beleg van
Ookiep en andere bekende gebeurtenissen.
Aan liet einde van zijn rappo-rt zegt Kit
chener: „Ik gevoel dat men een eerbiedige
hulde verschuldigd is aan die Boelenaan
voerders die, tot het laatste oogenblik ont
beringen en gevaren trotseerende aaa het
hoofd van hun commando's, eindelijk man
nelijk genoeg zijn geweest om voor hot on
vermijdelijke* te zwichten, en genoeg vooruit
ziende om de edelmoedige Voorwaarden hun
door do Britscho regeering toegestaan, aan
te nemen."
Negen honderd Boeren, uit verschillende
deolen van Portugal vertrokken Zaterdag
naar Kaapstad per stoomschip Bavarian.
Do buitenlanders zulten worden gerepa
trieerd door hun consuls.
D'e „Times" bespreekt in een hoofdartikel
een telegram van zij'n correspondent uit
Kaapstad cn zegt in verband met de quacs-
tie dei- grondwetschorsing, dat de sclici-
singspartiji Chamberlains raad volgt, door
aan te dringen op een wet tegen verrader
lijke handelingen en op wijziging der kies
districten. Als d'e bondsleden deze verwer
pen, vellen zij liun eigen vonnis, naar Cham
berlain duidelijk te kenneu gaf.
In Duitscliland zijn berichten uit Trans
vaal ontvangen en daarmee is een der voor
naamste redenen bekend geworden, waarom
dc Boeren verplicht waren den Engefechcn
vrede te teekencn. Met een onkel woord is
do reden reeds opgegeven in. de verklaring
van de Booronvergadoring te Vereeniging
do vrees voor nitroeiing der Boeren door do
Kaffers, onder Engelsoh toezicht, zou
men er bij kunnen voegen.
Bedoeld wordt do inval van de Kaffers.
De Zoeloes, ten getal© van ettelijke duizen
den goed .gewapende mannen, zijn onder aan
voering van Engefeche officieren in het dis
trict Vrijheid gevallen en trokken van 'hoe
ve tot hoove, do Boeren vermoordend, hun
vrouwen verkrachtend en daarna de onge
lukkige wezens naakt de bossdhen injagend.
6 Mei was do hoofdplaats Vrijheid aan de
beurt. Bij liet bericht is gevoegd oen lijst
van 50 mannen, die alten zijn vermoord cn
verminkt. Ver-der nog 6 Boeren uit andere
districten, terwijl er 4 Boeren vermist wor
den. Is het niet begrijpelijk, dat een aan
voerder der Boeren te Kaapstad zich na liet
E. DEBANS.
15)
iMaar het naar huiten stormen der ge
vangenen geschiedde zoo ongeregeldi dat zij
elkander daarbij in den weg liepen en den
uitgang versperden. Toen ziji niet fluisterden
naar het bevel' der gendarmen, schoot oen
hunner zijn revolver af, waardoor Ttani, die
liet dichtst bij' hem stond, getroffen ter aar
de stortte, wat de arrestanten deed terug
wijken. Sampi en nog een, die met hem te
ruggekomen was, vuurden eveneens, maar
de sohoten misten.
In 't volgende oogenhlik kregen de gen
darmen reeds versterking, en daarna geluk
te hot, de gevangenen weder in hot lokaal
terug te brengen. Slechts drie hunner waren
in de eerst© verwarring ontsnapt en met
Sampi en zijh helpers, die zoo spoedig mo
gelijk rechts om keer hadden gemaakt, ont
vlucht. Een vervolging was niet mogelijk,
men! moest -het aan da bevoegde overheid!
van don omtrek overlaten om dn. do volgen
de dagen den gebeden troep mackt/ig te wor
den. Do anderen werden opnieuw geboeid
en ditmaal nog steviger dan te voren. Mem
plaatste een sterkeren wachtpost voer den
nacht, om tegen verdere overrompelingen
beveiligd to wezen. 'Het lijjk van Ranï ward
in het brandspuitehbui'sje gebracht.
Dbor al dit lawaai varen do bewoners
yan hej hoerenhuis oveneens opgeschrikt,
teekenen van den vrede om zulke redenen
uitliet: Indien wiji mannen ons at lieten ver
zoenen, onze wouwen zullen 't nooit, nooit!
Engeland.
De premier Balfour met al zijn titels schijnt
niet bepaald met hart en ziel zyn betrekking
waar te nemen want de politiek trekt hera
klaarblykeiyk niet aan.
Karakteristiek voor Balfour is de volgende
uitlating, waarmede hy eens een redevoering
eindigde »Wnrmeer ik voor een kind, dat ik
liefhad, van een fee een aardsch geschenk kon
vragen, zou myn eerste wenseh zijn, dat het
kind nooit neiging zou gevoelen om politicus te
worden. Dat zou myn negatieve wensch zijn. Ik
zou echter van de fee ook vragen het kind
een alles verslindenden, onverzadelijken dorst
naar kennis te geven, een begeerte om alles
te weten, wat men kan leeren, opdat het 't
verwerven van kennis ais de grootste vreugde
van zijn leven zou beschouwen, want dit is
een genoegen, dat langer dan ieder ander
genoegen duurt. Deze dorst wordt nooit ge-
lescht en is onafhankelijk van veranderingen
en omstandigheden, van liefde of afkeer van
medemenschen. Ieder verstandig man moet
dien dus bij zich zeiven aankweeken."
Zyn rede als premier Zaterdag gehouden
is anders brutaal genoeg, er zit iets Cham-
berlains-achtig in. Hij zeide in een rede te
Fulham, dat het rijk ten deele verrast, ten
deele verontwaardigd is geweest over het
oordeel van het vasteland over het Britsehe
volk en de Britsehe troepen. Hij hoopte dat
de onvriendelijke gezindheid niet zal toenemen
en dat zy, dia Engeland beschuldigen een
vrij volk zonder reden aangevallen te heb
ben, gelegenheid zullen hebben om te zien
wat Britsehe denkbeelden van vrijheid en
zelfregeering van vlekkeloos bestuur kunnen
uitwerken om Zuid-Afrika te maken tot een
herhaling van de vrije instellingen vau En
geland.
De heer Balfour hoopte dat Engeland thans
staat op den drempel vnn een langdurig
tijdperk van internationalen goeden wilhij
geloofde een versterking van de goede be
trekkingen met vaslelandstaten te mogen
verwachtten en dank zij de persoon en de
staatkunde van Chamberlain zjjn de betrek
kingen met de koloniën nooit zoo bevredigend
geweest. Sprekende van de conferentie der
Itolonische premiers zeide hij, dat deze, ai
leidde zij ook niet tot een formeele over
eenkomst., toch slechts leiden kon tot nauwer
aaneensluiting van het ryk.
Naar aanleiding van de mogelijkheid, dat
bij het aftreden van minister Hicks-Beach
in Engeland, de heer Austen Chamberlain
als zijtn opvolger zou optreden, ©n dat daar
door d© tolverbond-denkbeelden van Joseph
Chamberlain Ikans van slagen zouden krij
gen, is het niet zonder belang na te gaan
hoo de denkbeelden, der koloniale premiers
op dat punt zijn.
Het ideaal van Chamberlain zou zijtn
een vrijhandel-stelsel binnen 'het Britscli©
Rijlk, met vergunning voor de afzonderlijk©
doelen van hot Rijk om vreemde koopwa
ren met zooveel rechten te balasten ,'ls voor
maar to gelijker tijd verzekerde men hun,
dab hot niets te bettekenen, had. Jacques
'Villcfraneho begaf zich eerst laat ter rus
te. Mevrouw Vasselin kon niet slapen ten
gevolge van de pijnlijke zorgen en den han
gen twijfel die haar ovenncestmlen, en haar
dochter Sabine ging het niet veel' beter. De
dood van haar grootvader, dien zo innig
liefhad, had hot jonge measjo diiop getroffen
en niet minder datgene, wat zij den dood
steek harer liefde noemde. Voortdhrend
moest ze aan de vreeselijlke woorden harer
moeder donken en ofschoon za niet vermocht
haar liefde voor George Lancemont geheel'
te dooden, was de twijfel tooli haar hart bin
nengedrongen en deze was nog grievender
en pijnlijker dan d'e zekerheid zelve.
Ook George Lancemont deed dien nqcht
geen oog toe. Hoe had! Sahine toch zoo koel
en verachtelijk hem den rug kunnen toe-
keerenHet was wel is waar ellendig ge
noeg dat hij! in zulk een netelige positie ge
raakt was, maar zo moest toch wél' gelmqrd
hebben, dat dit alleen het gevolg was van
een ongelukkig 'toeval en van een onbedacht
zaamheid Van zijn zijde. Dat Mj van p'n
was geweest d'en ongéhikkigen idioot te ver
moorden, zon zo toch zeker wel niet geloo-
ven. Had dan reeds de eersto beproeving,
die zijl moest ondergaan, haar liefde voor,
en haar geloof in hem, vernietigd? Neen,
neen, dat kon niet waar zijn, daartoe was
Sabine te edelmoedig. D'at het de jaloezie
was, dïe het jonge meisje folterde, dab zij
kon vermoeden dat er een intieme verhou
ding bestond tusschen hem on Johanna,
kwam. in 't geheel! niet in hem op.
de staatsinkomsten noodzakelijk wordt ge
acht.
"Wat hierover in de conferentie met de ko
loniale premiers is gezegd, ibleof tot dusver
geheim. Maar aan .het feestmaal' hebben de
koloniale ministers gelegenheid gezocht en
gevonden zich over die quaestie in het open
baar uit te spreken.
Sir Wilfried Laurier, de cerstc-minister
van Canad'a, meende dat bet stelsel) van vrij
handel binnen bet rijk niet uitvoerbaar zou
zijn; hij kon onmogelijk aannemen, dat in
een zoo geweldige organisatie als liet Brit
sehe rij'k de plaatselijke belangen overal ge
lijk zouden zijn. Hij zou een algemeene en
gelijk© handelspolitiek ecu zegen achten,
maar hij' betwijfelt of die zou voldoen, daar
er t© vee® ongelijksoortige belangen op bet
spel staan.
De heer Barton, de Australische premier,
zeide
„Het is mogelijk, dat eens de tijd aan
breekt, waarin de politieke en handelseen-
heid zou kunnen worden ingevoerd; maar
die tij'd is thans nog niet gekomen. Austra
lië meet invoerrechten heffen om zijn uit
gaven te 'kunnen bestrijden; en zoo door de
invoering van het tolverbond die rechten
niet meer vloeien, dam zal Australië tegen
over zes millioen pond aan uitgaven, slechts
anderhalf millioen pond aan 'inkomsten heb
ben.
„Ik üioop, dat wijl woldra een wat minder
kindcrachtigen naam zullen hebben dan die
van koloniën. Australië verlangt geen verte
genwoordiging in bot Britsehe Parlement;
zijn kusten kan Australië best alleen verde
digen maar ik enken den plicht van Austra
lië om bij' te dragen voor de verdediging der
zuidelijke koloniën.
„En wat nu de Koloniale Conferentie
aangaat, die zal', naar ik meen, slechts zulke
resultaten hebben, als in overeenstemming
zijh met de erkenning der autonome rechten,
die, nadat zij eens aan de Engelschen aan
de andere zijde van don oceaan zijn geschon
ken, door dezen nooit weder zullen worden
opgegeven, en naar ik hoop ook door de be
volking van Groot-Britannië nooit weder
zullen worden beknibbeld."
D'e laatste woorden, die meer in het bijr
zonder gericht waren tegen do mislukte po-
gngen om do Grondwet in do Kaapkolono
in te trekken, werden door de aanzittenden
luide toegejuicht.
Seasengeïe JScöedeelSnge».
Engeland.
Koning Leopold van België, die met zijn
jacht op de Solent is, heeft Zaterdagmorgen
een bezoek gebracht aan Koning Edward aan
boord van de Victoria and Albert.
De hooge bezoeker bleef een half uur.
De kennisgeving van den hertog van Nor
folk betreffende de kroning van koning
Eduard bevat ook de mededeeling dat hoewel
de uitnoodigingen voor de Westminster-abdij,
vroeger rondgezonden, voor 9 Augustus geldig
D!em Volgenden morgen, heel vroeg, kwa
men er nog zes gendarmen op Montsombre
aan, behalve dei wagons voor hc't overbren
gen der gewonden, die eveneens door p-rtihe
begeleid werden. Spoedig d'aarna zette de
goheéte stoet zich in beweging, waai bij
George Lancemont zich ook, met een Mel
dend liart, aansloot.
Jacques ViLtefranche liet eveneens bij
tijds zij'n rijtuig voorkomen om naar St.
Etienne terug te keeren. Door Noel, wien
•hij, evenals d'en andoren bedienden, 'n goedo
fooi gaf, had bijl den dames zijn afscheids
groeten doen boekomon, daarbij zijn verlan
gen te kennen gevende, liaar in Parijs te
mogen ontmoeten.
In dan loop van den dag had er een ge
rechtelijk' onderzoek op Montsombrc plaats
om op do plaats zélve de noodige bevindin
gen en bescheiden in orde te maken. De ge
neesheer verrichtte da sectie op heb lijk,
waarbij dr. Bruiner, di© ook derwaarts ge
komen was, hem hielp. Op verlangen van
mevrouw Vasselin zou het l'ijik van haar va
der daarna gebalsemd wordenmen had te
legrafisch een driedubbele 'kist voor 't over
brengen naar Parijs laten maken, alwaar de
begrafenis zon plaats hebben. Toen deze
pijnlijke preparatieven geëindigd waren, liet
Bertha Vasselin d'r. Brunier bij zich ont-
bicden, om liem een en ander betreffende de
lijkschouwing te vragen.
„Ik weet, doktor," zoide ze, „dat mijn
arme vader sedert eenige jaren ziekelijk ner
veus was. Ik vroeg hem meermalen drin
gend u eons t© consulteeren, maar liij wei
gerde het mij steeds zoo beslist, dat ik niet
blijven, de toegangskaarten op de dagen vóór
26 Juni beschikbaar gesteld, nu niet meer
geldig zullen zijn.
De officieele kennisgevingen hebben overi
gens bewerkt, dat men overal met nieuwen
ijver de toebereidselen voor de versieringen
en andere voorbereiding der feestelijkheden
hervat heeft. Er is nog eens een groote
repetitie gehouden, langs den nu vastgestelden
korteren weg.
Minister Chamberlain zal tot verder herstel
een zeetochtje maken aan boord vau het
admiraliteitsjacht Enchantress.
Men zegt, dat er sprake is van het aftreden
van lord Cranborne, den zoon van lord Salis
bury en onder-secretaris van buitenlandsche
zaken. Als reden wordt opgenoemd zijn jongste
onhandige uitlating ten opzichte van Japan.
Frankr ijik.
Waldeck-Rousseau is geïniervieuwt over
zjjn ontmoeting met keizer "Wilhelm. Hy zeide
dat de ontmoeting geheel toevallig was ge
weest. Het onderhoud was in hoofdzaak een
pi aatje geweest, en politieke vraagstukken
waren slechts vluchtig aangeroerd. nDe Keizer
is, zeide Waldeck-Rousseau nog, een schit
terend causeur, levendig, vol gedachten en
invallen. Wij spraken over allerlei dingen,
over Noorwegen, de natuur en onze reisin
drukken van land en volk."
De commissie door den gouverneur van
Martinique benoemd om een berekening te
maken van de verliezen veroorzaakt door de
jongste ramp, zoowel te St. Pierre als in de
andere plaatsen, komt tot een totaal van
200 millioen francs.
Er zullen 2500 scholen van congregaties
op last der regeering gesloten worden.
Italië.
De sTribuna" kondigt voor de lente van het
volgend jaar een bezoek van den keizer van
Rusland aan Italië aan. Bjj het afscheid nemen
zou de keizer den koning een hartelijk »tot
weerziens te Rome" hebben toegeroepen, wat
door dezen met bientól" werd beantwoord.
Heel spoedig is dat toch niet. Ook gaat
het gerucht dat Frankrijk en Italië bezoeken
zullen wisselen.
De »Osservatore romnno" deelt mede, dat
de onderhandelingen tusschen het Vatikaan
en de regeering te Washington, betreffende
de godsdienstige kwesliön op de Filippijnen,
tot een bevredigend resultaat geleid hebben.
Duits ch'l and..
Omtrent een Engelsche bericht van onder
handelingen, die tusschen Nederland en
Duitscliland gevoerd zouden worden over
den afstand van een kolenstation in Neder-
landsch-Oost-Indië, verzekert het »Berl. Tage-
blatt" dat in wei ingelichte kringen te Berljjn
niet het minste bekend is van zulk een voor
nemen van Duitschiand,
verder durfde aandringen. Maar in den laat-
stcn tijd was rijn toestand zelfs angstig. Zijn
oude kamerdienaar Nod, die altijd bij hem
was, 'kan bevestigen, dat hij! soms aan zins
verbijstering leed, waaraan zich bij wijlen
een ware vervolgingswaanzin jtaardo. Nog
op zijh. sterfbed nadat u miji op mijn ver
zoek mot hem alleen gelaten liadt, werd
mijn vader gemarteld! door sombere, waan
zinnige schrikbeelden. ILiji beschuldigde zich
zolf van dingen, die volgens mijn overtu;-
ging nooit voorgevallen zijn."
„Ik deel in deze geheel en al uw overtui
ging, mevrouw," gaf dr. Brunier deelne
mend ten. antwoord. „Iedereen weet toch
dat de beer Moutliior een edel mensoli was,
bijzonder edelmoedig en rechtvaardig, zijn
geheele leven lieeft dat bewezen, en bet is
juist zij'n overdreven, goedheid geweest die
hem door de band van een misdadiger den
dood in de armen voerde."
Bertha droogde haar tranen af en ver
volgde toen
„IJit verscheiden zijner uitdrukkingen
moot ik opmaken dat mijn vader ook schrif
telijke aanteekeningen heeft gemaakt, wel
ke zulke zelfbeschuldigingen bevatten, en
dat hijl die aan een vreemd, mij' onbekend
persoon lieeft toevertrouwd. Maar de moge
lijkheid blijft bestaan, dab men pogingen in
het werk zal stellen om daarvan misbruik
te maken, en in dat geval zou ik voor de eer
van don naam gedwongen zijp. daartegen te
protcsteeren en te verklaren dat die schrif
turen opgesteld werden toen liet verstand
van niïjïn vader al' in de war was. Om iuij'-
zelf dienaangaande zekerheid te verschaffen
Turkije.
De Belgische gezant le Konslantinopel heeft
den Duitschen gezant verzocht, hem te steu
nen by zijn pogingen om de bestraffing te
verkrijgen van drie Turksche officieren, die
een Belgische dame van Duitsche afkomst
beleedigd zouden hebben. Daarop heeft de
Duitsche gezant de aandacht der Porto op
deze zaak gevestigd.
Zanzibar.
Seyyid Ali is gisteren tot Sultan uitgeroe
pen. De eerste minister Rogers zal als regent
optreden, totdat Seyyid 21 jaar is. Alles is
rustig.
Dr. Leyds vertrok Zaterdag uit Lissabon
naar Nederland,
Hofberichten.
Men meldt van Het Loo:
Op den bepaalden Ijjd arriveerde Zaterdag
de koninklijke trein. Ter ontvangst waren
tegenwoordig de opperstalmeester baron Ben-
tinck, de jagermeester Loudon, de hofarts
Pot en de burgemeester, die namens de ge
meente de Koningin een ruiker orchideeën
aanbood. Het overtalryk publiek juichte
II, M. hartelijk toe. De Koningin was in een
lichtgrijs costuum zag er gezond en opgewekt
uit. In een open rijtuig reed zy met Prins
Hendrik naar het Paleis.
H. M. de Koningin-Moeder kwam Zater-
middag omstreeks kwartier over vyf aan het
Centraal-Stalion te Utrecht aan en vertrok
per rijtuig naar Soestdyk.
Opgeheven.
In de ïSt.-Ct." wordt medegedeeld, dat
de beperkende bepalingen in het telegraaf-
verkeer met Zuid- en Oost-Afrika óók opge
heven zyn ten opzichte van de telegrammen
van en voor Rhodesia, Biitsch Oentraal-
Afrika, den Oranje-Vrijstaat, Transvaal, de
Kaapkolonie, Natal en St. Helena.
Onze oorlogsvloot.
De verzending van brieven en andere slak
ken voor het oorlogsschip Koningin-
Regentes, te Curasao, is na 18 Juli
gestaakt.
De Minister van Binnenlandsche Zaken,
dr. Kuyper, is voornemens zich den 24en
dezer, met een maand verlof naar het buiten
land te begeven.
Mr. C. van Bijlandt.
Zeer velen hadden zich hedenvoormiddag
in het Lange Voorhoudt te 's-Gravenhage
geschaard om getuige te zijn van het vertrek
der begrafenis van rar, 0. J. E. Graaf van
Bylandt.
Na een rouwdienst in het sterfhuis, geleid
door ds. Bourlier verliet de stoet ten half
twaalf ure de woning. Vooraf reed een rijtuig
beladen met prachtige bloemstukken terwijl
wensohte ik van u to vernemen of cle sectie
u in dit opzicht nog een of ander heeft aan
getoond, dat mij! later van gewicht zou kun
nen zijn."
„Ja zeker," verklaarde de geneesheer. „In
dien heb ooit noodig mocht zijn, beroep u
dan op mijn verklaring en op die van mijn
collega Boniiemain', dio 'het protocol van
onzo bevindingen van liet lijk beeft opge
maakt. Dez© gaf daarin op, dat, behalve bet
schot in do longen, die hot ©inde van uw on
gel uKkïgen vader verhaastte, er eon chroni
sche ontsteking van het hersenvlies, bene
vens sterke zwelling en verdikking daarvan,
te gelijkertijd' met een gedeeltelijke verkai-
kind der middelbare en groot© slagaderen
der hersenen bestond. Dat zijn alle syrnp-
tomon die de door ui opgesomde verschijnse
len voldoende verklaren en ons buiten fcwijh
fel zekerheid schenken, dat op zijn rainst,
althans tijdelijke, afwijikingen plaats gre
pen."
Mevrouw Vasselin bedankt© den genees
heer die daarop afsöheid nam, In één op
zicht voelde ze zich verlicht, want ze kon nu
toch wel overtuigd zijn, dat Bernard Mou-
thier de misdaad waarvan hij! zich zelf be
schuldigde, niet bedreven had. Het kwam er
nu in d© eerste' plaats op aan, om na te
gaan, aan wien hij' zijn bekentenis hadi toe
vertrouwd. Wat zijl dan verder t© doen had,
hing van verschillend© omstandigheden af en
was thans nog niet te bepalen. Maar wel
was z© het zich duidelijk bewust, dat haar
een ontzettend zware last" op de schouders
was gelegd.
(Wordt vcrvolgd-l
