wn 56*te Jaargang» Zondag 3 en Maandag 4 Augustus 1902. No. 10920. Tweede Blad. UIT DE PEES. BINNENLAND. Kunst en Wetenschap. Kerk en School. J. G. Ned. Herv, Kerk. Beroepen: te Lutjegast (loez.) de heer Haselager, c»nd. te Amsterdam. Geref. Kerken. Landbouw cn Yeeteelt. (Jemengfl Nieuws. S UIEMMSCKE COUMIIIT. Deze courant verschqni dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prigs per kwartaalVoor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25, Franco er post fl. 1.65. Prjjs per weckVoor Schiedam en Vlaardingen 10 cent. Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur aan het bureau bezorgd zijn. Rnrcau i Sïotcrstraat der Advertentiën: Van 16 regels fl, 0.92iedere re. el cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die ij Prijs meer 15 innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden van zijn gratis aan het Bureau te bekomen. Tarieven hnr- In de nummers, die Dinsdag- en Zaterdagavond verschijnen, wor. en zoogenaamde tslei»<s mtSmmvtentië» opgenomen tot den prijs van 40 cei ts per advertentie, bjj vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. latere. Telefoon So, 133, Onzc verhouding tot Gowa Dé lieer van Kol deolt in hef „Soer. Hbld." van» 16 Juli j.l'. het een en ander med'o omtrent do toestanden op Celebes on zij'n bezoek aan don vorst van Cowa. Hot reizend Twcedo Kamer-lid schrijft daarvan o. a. Nauwelijks begonnen do gesprekken wat to vlotten, of opeons vroegen èn do Ko ning en zijln zwager mij mot eerbiedigen stom hoe do laatste berichten waren over do ziekte van Hare Majesteit do Koningin, om daarna do hoop uit te drukken dat het Al lah mocht behagen TT aar oen troonopvolger to schenken, waarmede allo aanwezigen met een hartelijk „het zij zoo" instemden. „Ecu roerend bewijs van sympathie voor do Vorstin van een volk, dat aan hun Kijk macht en aanzien had ontnomen." Het „Handdsblad", dezo betuiging van trouw toejuichende, is niet verwonderd over dezo uiting, „te minder, omdat liet vorsten huis Van Cowa alles aan ons bestuur to dan ken heeft". Zij geeft vervolgens een motiveering van dit sehrijivon, dat lijnrecht staat tetgeuovor de laatsto alinea van het aangehaalde uit Van Kol's artikel. Het blad 'begint met te erkennen dat in do 17o eeuw met het rijk van Cowa eon strijd was aangebonden, wel ke strijd eindigde in 1656 en 1660 met een vrij gein akk el ijken vredo. Boni's onafhankelijkheid werd in 1669 hersteld on toen was het met Gowa's groot heid gedaan. „Wie zich nu bepaalt tot dat tijdvak," zegt het „Hbld." verder, „heeft recht met den .heer Van Kol to zoggen dat do Compag nie! van Gowa „macht on aanzien" ontnam; slechts moge liij daarbij! bedenken dat zulks het govolg was van Gowa's eigen handelin gen. Maar in latere jaren heeft de Compagnie zich steeds een trouw vriond van Gowa be toond Toon, in 1739, de Boniërs den vorst uit zijn rijk verdreven, waren het de Nederlan ders die hem in zijn gezag herstalden. Toen, in 1776, da rageerenda vorst werd verdraven door een oproerige partij, waren het wederom do Nederlanders, die, Gowa heroverd, hem zijn rijk teruggaven. En wat den lateral tijd betreft In 1866 was ca- opstand in Gowa, en do opstandelingen maakten zich meester- van do Rijkssieraden, liet symbool van heb gezag. Dia rijkssieraden violen in liandon van ons bestuur, en wanneer dit -er aan gedacht had, Gowa to willen anncxeercn, dan zou liet daartoe do gelegenheid en do bevoegdheid hebben gehad1: wio in het bezit is der rijks sieraden, heoft 'hot recht zich te beschouwen als hoer en meester van heb land. Maar onza ambtenaren gaven za terug aan den vorst, die daarmede in het gezag word her steld! (1867). Wijl hebben dus liet Volle recht, te ver klaren, dat heb tegenwoordige vorstenhuis van Gowa zijln bestaan te danken lieefb aan den onbaatzuclitigcn steun, bij verschillende •gelegenheden daaraan door da Nederlanders verleend. Het heeft dien steun beantwoord met oprechte verknochtheid aan ons be stuur, en geeft daarvan ongevraagd go- lijk in 1894, en ook thans gaarne de be wijzen. Bevreemdend is dab niet; wet verblijdend, omdat bot ons eonigermato den weg helpt aanwijzen die ook eldoi-s in Indië moet wor den bewandeld de daden van ons bestuur, tot tevredenheid en dankbaarheid leiden de erop aangedrongen, dat men meer zon doen. Ook zal een ieder hot billijken, dat de middenstand zijn rechtmatige aanspraken, oor zoover zo het openbare leven betreffen, in Kamer en Gemeenteraad wenselit verdo- digd te zien en 'bijl het stellen van candida- ten daarop terdogo toeziet. Maar de vereen iging welke men te Rot terdam wil oprichten, is blijkbaar voorne mens verder te gaan, t e ver. gij dreigt een exclusief karakter te krij gen en een bepaalde stand s-vertcgenwoor- diging in 't leven te roepen, die bovendien onkel voor hot zuiver-maierieele zal zorgen. Dit lijkt ons minder gewensebt, vooral om de gevolgen. Op do positie om belangen van den mid denstand moet meer worden gelet, uit muntend Maar daarnaast staan ook vele andere bc- angen, van geestelijken zoowel als van stof- fel'ijkon aard, belangen, die hot ganscha volk ■akeneu dio allo te behartigen is do taak van den volksvertegenwoordiger-, die niet oen bepaalde klasse, maar do gohééle bui-gerij' representeert. Ilot slechte voorbeeld der sociaal-demo craten, die dit 'telkens over 't hoofd zien en een ochtonvordraagzaanen uitaluitingsgeest in toepassing brengen, moet men niet vol gen." Klasse-vertegenwoordiging. Naar aanleiding van een bericht in de „N. R. Ct." dab te Rotterdam pogingen worden aangewend tot het oprichten van een vereeniging, uitsluitend van personen, bo- hoorendo bot den. middenstand der burgerij met heb doel om zonder op godsdienst te letten, voor gameenoraad' en Tweede Ka mer afgevaardigden te 'kiezen, die da belan gen van dien stand' zullen behartigen schrijft het „Centrum" „Heb moet ons uit de pen, dat we voor zul'k een organisatie en optreden slechts ma tige sympathie kunnen gevoelen. Dht de middenstand1 waakt voor zijn be langen niets natuurlijker dan dab. Wij hebben herhaaldelijk betoogd, dat vóór ear dóór deze nuttige categorie van ingezetenen veel to weinig werd' 'gedaan, en Hofberichten. Zooals gemeld is reed de Koningin gisteren om 10 uur van het Loo af. Op haar tocht werd zij natuurlijk overal warm toegejuicht. Te Amersfoort, waar het door den markt dag zeer druk was, waren hier en daar vlag gen ontplooid en stonden tegen halltwaalf zeer velen langs de straten die het rijtuig doorkwam en juichte men de Koningin toe bij haar eersten rit door deze stad na haar ziekte. Onderweg ontmoette het Koninklijk echt paar de batterijen van het le regiment veld artillerie, die van uit Amersfoort naar de legerplaats bij Oldebroek op marsch waren. In de nabijheid van Soest bracht het eska dron ordonnansen, dat een oefeningsmarsch hield, het saluut aan de Voistin. Ruim een uur kwam het vorstelijk paar te Soesldjjk aan. Eea groote menschenmassa begroette de Vorstin met groote geestdrift. Dadelijk na aankomst ten Paleize werd daar de koninklijke standaard geheschen. De Koningin-Moeder wachtte de Koningin en den Prins op het bordes op en begroette h§n allerhartelijkst. Bij Haar verblijf ten paleize le Soestdijk zal H. M. de Koningin uitsluitend melk ge bruiken uit de Koninklijke boerderij op Het Loo, waartoe deze dagelijks tweemaal wordt overgebracht. Naar men verneemt, stelt H. M. de Ko ningin-Moeder zich voor, de Nationale Tuin bouwtentoonstelling op het landgoed Kers bergen te Zeist, uitgeschreven door de nfd. Zeist dpi- Ned, Mij. voor Tuinbouw en Plant kunde, met een bezoek le vereeren. Vermoe delijk op den eersten dag der tentoonstelling, 13 Aug. aanst. Armbestuur. Uit het aan do Tweede Kamer overgelegd verslag over da verrichtingen van heb Arm bestuur over 1899 blijkt lie volgende: Het aantal burgerlijke armbesturen daal de met éen, ill. in Noord-Braba nt. Heb aan tal kerkelijke armbesturen steeg met 7, dab dar particuliere daailda met 21, d'. a. ruim 7%, dab der gemengde steeg met 1. liet aantal godshuizen nam met 9 toe; do burgerlijke verminderden, de kerkelijke vermeerderden met éen, de particuliere vermeerderden met 9. Hot aantal burgerlijke en gemengde zie kenhuizen nam onderscheidenlijk toe mot 2 en 1. De instellingen voor werkverschaffing in daartoe ingericht© werkplaatsen namen toe met 2 1 burgerlijke en 1 kerkelijke; 't aantal instellingen voor werkverschaffing op andere wijze nam toe met 2, nl. particuliere. In 't geheel waren or 1222 burgerlijke, 3892 kerkelijke, 953 particuliere eu, 71 gemengde instellingen van weldadigheid. Er werden 4755 collecten gehouden, 177 gestuit. In 1898 werden er 3783 collecten gelioudén, 176 gestuit. Gehouden en gestuite collecten zijn afgenomen in do gemeenten met meer dan 15,000 inwoners, nl. 163 cn 21eai in do gemeenten van 500115,000 ziol'en, nl. met 75 en 1de vermeerdering komt dus uitsluitend voor rekening der ge meenten met minder dan 5000 inwoncis D!aar namen do gehouden collocten toe met 1200, de gestuite met 23. Do vermeerdering der gehouden collecten was voor instellingen in do gemeenten sterker dan dat der instel lingen elders en wel 79 tegen 61 Ondersteund zijn: door gemeentebesturen en besturen voor bedeeling van armen 168,128 gezinshoofden en 72,143 eenloopen- de personen; door genootschappen 4672 kraamvrouwendoor 'godshuizen 34,448 ver pleegden; door ziekenhuizen 50,198 ver pleegden door instellingen tob werkver schaffing 14,297 bohoeftigen in daartoe in gerichte werkplaatsen en 1601 personen op andere wijze. Dbor do gemeentebesturen en door alle instellingen van weldadigheid werd voor on derhoud van allerlei aard in 1899 minstens uitgegeven 14,881,356, d. i. f 227,085 meer dan in 1898. Onder bovenvermeld bedrag zijn niet begrepen do uitgaven van de in stellingen tot werkverschaffing aan bohoef tigen. In het door de gemeenten recht streeks aangewend bedrag zijn niet opgeno men de door deze aan instellingen van wel dadigheid uitbetaalde subsidién,in de uit gaven dor instellingen niet die, welke door liaar onderling wei-don uitgekeerd. Dé gemeentebesturen en burgerlijke arm besturen gaven te zamen aan onderhoud uit f 2,870,393, de gemengde instellingen f 71,395, d'o kerkelijke f 4,299,374-, de parti culier© f 488,800, totaal f 7,729,962. Van hot onderhoud in engeren zin, d. i. afgezien van kosten van verpleging van krankzinni gen, van werkverschaffing enz droeg dus do burgerlijke armenzorg ruim 37 de ge mengde 0.92 de kerkelijke ruim 55 do particuliere ruim 6 bij. Over 1S98 waren deze cijfers onderscheidenlijk 34 bijna 56 7 en 1 sonius, tö Drachten, R. de Roos, te Wijnal- dum, en L. E. -Zandstra, te Leeuwarden. Beroep swet. Naar sHet "Vad." verneemt, is het niet waarschijnlijk, dat nog in September de Be- roepswet io de Tweede Kamer in openbare behandeling 2al komen. Centr. Gezondheidsraad. Gistermiddag hield de centrale gezondheids raad onder onder leiding van zij n voorzitter, den heer Van Dam van Isselt, te Utrecht eene algemeene vergadering. Deze was niet voor de pers toegankelijk. Ouderscheidingen, Bij Kon. besluit is aan de na te noemen personen vei gunning verleend tot het aan nemen der onderscheidingen achter hun namen vermeld, te weten: jhr. mr. H.C. J. Testa, Hr. Ms. buitengewone gezant en ge volmachtigd miuisier te Madrid, grootkruis der Dannebrogs-orde van Denemaiken en der orde van de Poolster van Zwedenden heer M. Merens, consul generaal van Servië, te Amsterdam, ridder der orde van den Ver losser vim Griekenlandden heer dr. F. Ellzbacher, bankier te Keulen, ridder van de tweede atdeeling (ridder) der orde van de Waakzaamheid of den Witten Valk van Saksen-Weimar-Eisenachden heer J. J. Romer, te Lausanne, ridder der militaire orde van Jezus Christus, van Poitugal; den heer S. De Lnnge, hoogleeraar-directeur van liet Kon. Conservatorium voor muziek te Stutt gart, ridder le kl. (officier) der orde van Frederik van "Wurtemberg. Dagschrijvers der II. S. SI. Te Amsterdam hebben de dagschrijvers der IIoll. Spoorw.-Maatschij, in een der lo kalen van het Centraal Station Donderdag vergaderd, teneinde een reglement vast te stellen voor een fonds tot gedeeltelijke onder steuning bij ziekte, door uitkeering van half daggeld. Deze vereeniging werd in het leven geroepen naar aanleiding van eene goedgunstige be schikking der bovenbedoelde Maatschappij, waai bij aan de dag-chrijvers bij ziekte voort aan half daggeld zal woiden uitgekeerd, hetgeen allen zeer op prijs stellen. Door middel van het opgerichte fonds zal nu voortaan de dagschrijver bij ziekte in het bezit van zijn volle salariszijngesteld.7ood.it zijn gezin geen finantieel nadeel zal onder vinden. De Nederlnndsche Opera-Vereeniging, ge vestigd te 's-Graverihage, wensclienr e mede te werken tot de opvoering van oorspronke lijke bedeilandscbe dramaibch-muzikale wer ken, schrijft eene prijsvraag uit voor een Ne- deilandschen operatekst. De voornaamste voorwaaiden zijn: de tekst moet zijn een oorspronkelijk Nederlandsche, nog niet gepu- bliceeid en nog niet gebruikt voor toonzetting; de keuze van liet onderwerp is men vrij de tekst mag zijn in proza, o' in verzen, of ook in proza afgewisseld door verzen de verdeeling van het werk in bedrijven is vol komen vrij. doch de omvang van het werk moet zoodanig zijn, dat het voor afzonderlijke opvoering op éen sppelnvond toereikend is. Het best gekeurde antwooid, dat aan de ver- eischten voldoet, wordt bekroond met een prijs van f 200 en het daarop volgende met een premie van f75. De inlevering moet ge schieden voor 1 Jaouari 1903, Swoelinckplein no. 27 te 's-Gravenhage, Beroepen: te Poortvliet ds. J, C. C. Yoigt, te Raamsdonk. Aangenomen: naar Roodeschool door den heer G. Diemer, cand. te Schoonoord. R.-K. Kerk. Ter gedachtenis aan den zeereerw. pater Zijlmans geboren te Waalwijk, en die met Mgr. Hamer en zooveel underen den martel dood is gestorven gedurende de onlusten in China, zal een gedenksteen in de R. K. Kerk te Waalwijk worden geplaatst. Het is geen zeldzaamheid in ons vak, dat wij zonder oenig salaris te ontvangen, aan den patroon nog onder een of anderen vorm een deel van do door ons ontvangen fooien moeten afgeven, bijv. als Joon voor huis knechts, schoenpoetsers, nachtportiers of pantry-kncchts. Terwijl hot publiek meent den kellner een cxt.ra'tjö te geven, is dft voor hem niets anders dan zijn salaris en wat wordt daarvoor niet van hem. gevorderdge woonlijk werkt hij 12 a 16 uren per etmaal, Zondagen bestaan voor 'hem heelemaal niet en er zijn slechts weinige huizen waar de employés zoo nu en dan eens een vrijen dag hebbengewoonlijk wordt er een- of twee maal per week uitgegaan van 's avonds half negen of negen uur af, want vroeger is er geen tijd voor, terwijl in badplaatsen bijna heelemaal geen gelegenheid tot uitgaan ge geven wordt. Dit nu zijn cenige der redenen er zijn er nog veel meer waarom do 'kollnors af schaffing van drinkgeld wcnsolien. Do bestaandengroota vakvcrecnigingon zijn ■het er mede eens, dat het fooienstolsel afge schaft zou kunnen worden, alhoewel het nog heel wat niooito zal kosten, want wij hebben niet alleen de. welwillendheid van de pa troons, maar van een 'heel publiek noodig om tot ons doel te geraken. MoahL dit stuk door u geplaatst worden, dan zult n daarmede onze beweging zeer in de hand werken cn zal' hot publiek mot ons daarvoor dankbaar zijn, want voor een groot gedeelte van het publiek is deze slech te gewoonte ook ieder onaangenaam. Dir. Belïnvoerr. en Accijnzen. Bij 's Rijks directe belastingen enz. zijn benoemd met ingang: san 1 Augustus 1992 tot hoofdkommies der 2e cat. de kommie- zen der 2e klasse, te Nieuw Amsterdam, G. F. Meijer; te Eib«rgen, G. W. Veltkamp te Tegelen, F. Greven, allen tijdelijk hoofi kommies aldaar; ingang 1 Sept. 1902: tot kommies-ontvanger te Hekkens, J. W. J. Hoek, thans te Hoogeiuto. Verplaatst, ingang 1 Aug. '1902: G. Bent ham, kom, 3e kl. van Susteren naar Olden- zaal. (tijd.) Eervol ontslagen, ingang 4 Aug. 1902 B. Schuurman, kom. 4e kl. te Heijen. In een vergadering der Kamer van Koop handel te Aken deelde de voorzitter mede dat de pruisische landbouw-minister afwijzend beschikt had op het verzoek der Kamer, om den invoer van levende varkens uit Neder land weder toe te staan in het arrondissement Aken, en wel hoofdzakelyk als sanitaire maat regel. De voorzitter onderwierp dit ministerieel besluit aan scherpe critiek. Hij deed uitko men, dat men te Aken de hoogste vleesch- prijzeu van geheel Duitschland heeft, en dat volgens een officieele Nederlandsche statistiek in de maand December 1901 op de 10,000 vaikens 31/2 verdachte gevallen en in Januai 1902 slechts D10 geval voorkwamen. De Kamer zou de zaak nog in beraad houden. Stemmcnrnilhig. Naar „Het Volk" mededeelt, hadden liberalen, in het district Franckcr aan do so ciaal-democraten voorgesteld, voor do a s. verkiezing van tweo leden voor de Prov. Staten ieder één candidaat te stellen cn el kanders oandidaab over to nemen. Aan dit voorstel werd door de liberalen echter uit drukkelijk de bepaling verbonden, dat do so- ciaal-democraten als liun candidaat moesten aanwij'zon den heer 'Z. Middelkoop to Leeu warden, die zegt „Het "Volk" niet meer sociaal-democraat, maar vrijzinnig-de mocraat is. Mot algemeene stommen hebben de bij' de Soc.-Dem. Arbeiderspartij in het district aangesloten organisaties besloten op dit voorstel niet in te gaan, maar zelfstandig met twee candidaten op to treden. Als voor- loopige candidaten werdén genoemd(alphabe- tisch)E. Dekenga, te Lekkuiu, J. G. Jan- Fooien, Naar aanleidiug van het bericht over do werkstaking te Triest onder de kelTners uit gebroken, schrijft een HoUandscshe collega aan do „Tel." „Naar aanleiding van een artikel! in uw veel gelezen blad van Dinsdag 19 Juli 1902 onder „Gemengde Mededeclingeil'deel ik u meda dat vole kellncrs .hier in Holland ook afschaffing van fooien wensohen on plaats daarvoor een behoorlijk salaris en dat wij daar reeds jaren in verbinding met bui- tenl'andsclie corporation voor werken. Het. „Berliner Tageblatt" van Zaterdag 1.1. schreef nog een lang artikel hierover en in Hamburg heeft zich een commissie ter be reiking van dit dool gevormd. Onza toestan den zijn werkelijk zoo rooskleurig niet. Wij moeten minstens vier talen spreken en heel veel in het buitenland opgedane ondervin ding hebben om met succes 'te kunnen wer ken, en ontvangen daarvoor geen of heed weinig salaris, doch moeten van fooien léven 60 jarigen dienst. Gisteren vierde <le metaaldinaier J. Huis man Jr. te Rotterdam zijn 60 jarige dienst vervulling aan de maatschappij voor seheeps- en werktuigbouw Fijenoord. Het personeel der draaierij en bankwerkeiy bracht hem huideen bood hem als blijk van aller sympathie geschenken aan. Beleefd genoeg. Tegen iubraakschade hebben eenige Am sterdammers een leuk middeltje toegepast om te verhinderen, dat mogelijke inbrekers al te erg bij hen huishouden. Zjj hebben nl. alvorens de woning te sluiten vijf gulden op de trap gelegd met een briefje er naast, waarin verzocht wordt niet verder te zoeken, daai er geen geldswaarde meer in huis is en het zilverwerk elders in bewaring is ge geven. Jammer alleen, dat dit middel enkel te genover den eventueele eersten inbreker kan helpen. De tweede vindt misschien wel het briefje, doch zeker niet de vijf gulden en zal zijn woede koelen op den inboedel, voorzoo ver de eerste zoo beleefd is geweest dezen te sparen. (*N. v. N.") Een Postduif, Aan boord van het Nederlandsche stoom schip Chester is op de Noordzee komen aanvliegen een donkerblauwe postduif gemerkt 8 Wijk 1902-59-79. De eigenaar kan het diertje afhalen aan boord van het schip, liggende Petroleumhaven te Amsterdam, waar eer- der matrozen de verzorging op zich heeft genomen. Ongeveer twaalf dagen blijft deze daar nog aan den wal. Een verrassing. Door oen soldaat to Geertruideuberg in garnizoen, werd bij zijn terugkeer uit Hars kamp, alwaar hij tijdens de sdrieuoefeningen eoingo dagen gedetacheerd was, een 7. g. ring slang medegebracht, welke werd gehuisvest in een soepketel. Dezer dagen kwam men tot de ontdek king, dat het diertje in 24 uren, 32 eieren, had gelegd. Wanneer nu alles naar wensek gaat, zal onze soldaat weldra in liet bezit zijn van een flinke slangenfaniilie. Verdronken, Is. het Noord-Hollandsch Kanaal bij Knol lendam is liet schuitje waarin een 4-tal per sonen zaten te hengelen, eensklaps gekanteld, waardoor alle vier te water geraakten. Drie hunner konden zwemmende den wal bereiken, maar bij den vierde schoten de klachten te kort; hij zonk in de diepte weg. Alle pogingen tot redding waren vruchteloos. haag. In de weide van den landbouwer D. te Kevenberg bjj Heerlen, is een brutaal, gemeen stuk afgespeeld. Een of meer personen zijn in de weide ge drongen, naar men meent om eenigstuk rund vee mee te nemen. Waarschijnlijk is dit niet goed gegaan en hebben de boeven toen liet arme dier den hals half doorgesned*- Toen de bewoners des morgens in de weide kwa men, vonden ze het rund, badende in zijn bloed, terwijl het arme dier nog leefde.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1902 | | pagina 5