56"" Jaargang.
Donderdag 18 December 1902.
4o. 11037.
1
De macht van het papier.
B e 1* i C II t.
Kennisgeving.
STADS-ZIEKENHUIS.
Aanbesteding.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
SSHIEDAMSCHIE tOJR/ill
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal; "Voor S c h i e"d a m en Ylaardingen fl. 1.25, Franco
per post fl. 1.65.
Prjjs per week: Voor Schiedam en Ylaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur
aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau Boterstreat
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels il. 0,92; iedere repel
meer 15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die rij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hur-
van zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag- en Zaterdagavond verschijnen, worsen
zoogenaamde hlmiima a&mwteatië» opgenomen tot den prijs van 40 cents
per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
latere. ïelefooa No. 123.
Zy, die zich niet het nieuwe kwar
taal, aanvangende 1 dan. a s., op
de „Sehicdamsche Courant" abon-
nccren, ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers gratis.
De COMMISSIE voor GEMEENTEWER
KEN te Schiedam is voornemens op Woens
dag 24 December a.s., 's voormiddags
11 uur, namens Burgemeester eo Wethouders
ten raadhuize aan te besteden de leve
ring van
Ijzerwaren, Gereedschappen, Bor
stels, Boeken, Drogistiiriikclen en
verdere Materialen ten behoeve vau
den dienst der Gemeentewerken ge
durende het jaar 1003.
Het bestek ligt ter inzage op de Stads-
timmerwerf en is ter Gemeente-Secretarie
tegen betaling van 25 cents verkrijgbaar.
De COMMISSIE van ADMINISTRATIE
voor het Stads-Ziekenhuis te Schiedam, zal
op Vrydag 1© December 1902, aanbe
steden de levering gedurende het jaar 1903
van
Yleesch, vet, brood, molk en kruide
niers-, grutters- ou koloniale waren,
alles ten dienste van het Gesticht.
De inschrijvingsbiljetten, zooveel mogelijk
vergezeld van monsters, moeten, op den dag
der aanbesteding vóór 's middags 12 uur aan
het Ziekenhuis bezorgd zijn.
De voorwaarden van aanbesteding liggen
aldaar ter lezing alle werkdagen, des morgens
van 9 tot 12 uren.
De Commissie voorn,,
VAN WESTENDORP, Voorzitter.
W. A. v. DOLDER Dz„ Secr. Penn.
ALGEMEEN OVERZICHT.
SCHIEDAM, 17 December 1902.
Zuid-Afrik a.
Chamberlain is gisteren, Dinsdag, te Mom-
bassa, aan de Oostkust van Afrika, aange
komen. Hij rekent er op den 4den of 5den
Januari, waarschijnlijk enkele dagen na de
generaals Botha en de la Rey, te Pretoria
aan te komen.
Het Afrikaanderblad »0ns Land" schrijft
over de terugkomst van generaal de Wet
o.a. het volgende
»De generaal zag er frisch en gezond uit,
en ,aan zijn geheele voorkomen was het
Naar liet Duitsoh. van
FED OB VON ZOBELTITZ.
duidelijk zichtbaar dat de zeoreis hem goed
had gedaan, en dat hij de Zuid-Afrikaansche
lucht met volle teugen inademde. Hij ver
klaarde dan ook dat hij zich in Europa
nooit zoo wel had gevoeld als nu hg zijn
voet weder op Zuid-Afrikaanschen bodem
had gezet.
De generaal verklaarde, dat hij Kaapstad
in Augustus 11. had verlaten met het doel
niet lnnger dan tot in December weg to
blijven. Door een samenloop van omstandig
heden werd hij echter in staat gesteld Enge
land een paar weken vroeger te verlaten,
dan lig ooispronkelgk bedoeld had.
Overal waar de generaals kwamen werden
zy met open armen ontvangen. De hartelijk
heid der ontvangst liet niets te wenschen
over.
De Nederlanders wedijverden met elkaar
om den generaals alie eer en liefde te be
wijzen. Waar allen zoo veel hartelijkheid aan
den dag legden, kan het een verkeerden
indruk wekken door de eene plaats te noemen
en niet de andere."
Den 19n November vertiok generaal de
Wet naar Worcester, waar hij twee zijner
kinderen ging ontmoeten, die daar op school
zjjo. Dien avond zou hij naar zijn woning in
't Vrystaatsche district Heilbron vertrekken.
Men verwacht op Madagascar, dat vele
Boerengezinnen zich zullen vestigen in de
streek van het Itauymeer, dat 150 kilometer
van Tunana-riva is gelegen. De landverhui
zers zullen echter Franschen moeten worden
en zich geheel als Fransche burgers hebben
te gedragen.
Venezuela.
Engeland, Dulfschland, Italië en
Ncdcrlnnil tegen Venezuela.
lu de Ibaliaanseho Kamer deelde do mi
nister van buitenkuxd'scha zaïkon Prhnelti
medo dat die eischeu tot vergoeding van
schade door Italianen geleden in "Vene
zuela tijdens den opstand in 18981900,
door do regecring ingesteld, 2,800,000 lires
beioopen. Van dat standpunt uit heeft de
minister het initiatief genomen Italië aan. te
sluiten biji do Engelsch-Duitscho actio tegen
Venezuela, 's Ministère woorden vonden bij'
vole Kamerleden instemming.
Do gezant der Vereeniigde Staten to Cara
cas zal zich betasten met de zong voor do be
langen dbr Italiaansche onderdanen in Ve
nezuela.
Volgens de „Potit Bleu." loopon te Parijs
hu do Veil czol aa nsch e kolonie geruchten dat
er in Venezuela spoedig een Nedealandscb
eskader- ten tooneede zal verschijnen, Ne
derland, door Curafao eon nabuur van Ve
nezuela, 'beeft moer belangen te verdedigen
in Venezuela en belangriiker eiscliem te stel
len dan Italië.
De Fransche minister van buitenlandsche
zaken Dolcassé doelde iu den ministerraad
bijzonderheden mede ovej- de buitenlandsche
quaestibs. Hij herinnerde aan de overeen
komst met Venezuela, die in April 1902 is
goedgekeurd', over de eischon van do Fran
sche ingezetenen. Do belangen onzer laiid-
gcnootc.il, zoido de minister, en do vvaarbor-
6)
Van bet nieuwe plan was hij een van de
warme voorstanders. Graaf Dassel, als col
lega i!n -het Hoerenhuis, had hem op do fir
ma. Volcker te Leipzig opmerkzaam gemaakt
die weldra voor haar uitbreiding naar Ber
lijn zou verhuizen.
Bij Hans Volcker vondl kamerheer Von
Breesen de moeste tegemoetkoming cn mot
diens praetische hulp was weldra Bertram's
tegenstand overwonnen. Do grondslag was
reeds gelegd. Breesen nam woor zijn onaf
scheidelijke portefeuille onder- don arm cn
trok er op uit, bet noodi'ge kapitaal bijeen;
to schrapen.
De firma Volcker, die het uitgeven op
zich nam, had voor vijf maal honderddui
zend mark ingeschreven. Men bad intus-
schou nog drie mililioen noodig om do nieu
ws onderiicmilng dn do eerste kritieke jaren
te steunen. Drie millioen, eeu kleinigheid
voor gra-af Breesen Hij viel in de eerste
plaats zijn wélgcdanen partijgenoot, den bi-
metallist, doktor Pfoil op het daik, dio zich
als kampiloen voor het vegetarisme had op
geworpen en mot zijn biscuit-fabriek, boozo
tongen beweerden ineel-en-water-fabriek, na-
bijl Nbrdliauson reusachtige viuston maak
te, dan dokter Hulinbolz, den grootsten bet
weter van bet Europocsohe vasteland cn to
kens belangeloozen ontdekker van bet ge-
Lrimzinndgo van het zwarte werelddeel,
gen voor ben verkregen, kunnen niafc worden
bemoeilijkt door de tegenwoordige gebeurte
nissen.
In het HoogerhuiB zedde lord Lansdowne,
minister van buitenlandsche zaken, dJat in
geval bet in beslag nemen van de Veneeo-
laanscho kanonneerbooten niet het ge-
wenschto effect had, verdere dwangmaatre
gelen noodig zouden zijn. D'o Britsche; regee
ring bad overleg gepleegd met do Dui'tscho
en er was besloten over te gaan tot dei blok
kade van do Venezolaansehe havens, waar
van sommige zouden! geblokkeerd! worden
door Britsche on sommige door Duitacbei oor
logsschepen. Ilct lag niet in het voornemen,
Britsche troepen aan land' te zetten, en nog
minder om Venezoil'aanscb grondgebied te
bezetten.
Uit Caracas wordt aan de „Matin" ge
meld dat de Engelschc versterkingen bou
wen te San-Felice. In geval' van oen gewa
pend verzet beschikt Venezuela behalve
over ccnige O uiV.end'on manschappen en am
munitie (heb juiste getal is niet tö ramen)
over 32.249 mauser- en 9000 remingtxm-go-
weron en eenige kanonnen.
Dc kruisers C h a r y b d i s en V i n e t a
zijiii van Porto Cabello- vertrokken, da laat
ste naar hot eiland Marguerite. De kooplie
den dia een hernieuwd bombardement vreo-
zen hebben naar Caracas do wijk genomen.
Een Duitech onderdaan en twee bedienden
zijn te San Esteban op drie mijlen van Por
to Cabello gedood door een houwitser-bom
door een dei- oorlogsschepen weggeschoten.
Ook moo'ten kinderen door granaatscherven
zijn Verwond.
To Caracas 'hebben vele Engclsche en
Duitecho onderdanen oen hebooging gehou
den voor president Castro's woning ten gun
ste van Venezuela.
Het meerendeel der politieke gevangenen
uit de kasematten der forten te Porto Cabello,
die door de Engelschen en Duitschers geslecht
zyn zoodat de gevangenen de vrgheid her
kregen, heeft zich by generaal Matos ge
voegd in plaats van hun land tegen den
vreemdeling te verdedigen.
Een telegram aan de jPelit Bleu" zegt
dat er te Caracas een beweging op touw is
gezet om president Castro zijn congé te
geven en Ayala, den tegenwoordigen vice-
piesident, in zijn plaats te benoemen. Een
nieuw kabinet zal gevormd worden en het
conflict beëindigd op eeu voor alle belang-
liebben den bevredigende wijze.
Het Venezolaansehe oorlogsbootje Mi
randa is ontsnapt aan de vervolging van
den Duitschen kruiser F a 1 k e en is gevlucht
in de haven van Maracaïbo.
DeRestaurador, een van de veroverde
scheepjes, heeft 600 ton inhoudsmaat, de
andere twee 135 ton ieder. De Re sta u-
rador is met Duitsehe matrozen bemand
en voert tegenwoordig de Duitsehe vlag. De
beide andere Tocuma en de generaal
C r e s p o werden niet meer zeewaardig
gekeurd.
Castro manifesteert in een nieuwe procla
matie tegen de daad van geweld door de
vreemde mogendheden gepleegd met het
bombardement der stad Porto Cabello.
De beschieting door de Engelsche en
iemand die niet in ecu ommezien was to door
gronden. Toen kwam do adel aan do beurt
en ten slotte dei financieel© wereld. 'Hotklei-
no coupétjo van Breesen hield stil voor aio
deuren. Als hij een kwartiertje zijn betoog
had voortgezet, word hij' nervous on na oen
half uur waren do meeste slachtoffers Haar
lichaam. en ziel zóó geknakt door 's mans
woordenvloed on gesticulaties, dat zij' tien
maal liever betaalden dan nog een minuut
langer op proef to worden gesteld. Natuur
lijk had! Breesen siteeds eon verzameling van
de meest doeltreffend© lok- cn overredings
middelen i'n voorraad en d'au 't vooruitzicht
op een titel, een lintje, of een mooi baanljo
en daarenboven do solide onderneming!
Geen wondOr dat er velen bezweken voor de
verleiding
In elk geval duurde hot niet lang of hot
kapitaal' was voltallig.
Hot gold was or, zoo rapporteerde. Hans
Volcker. Toen nam Bertram het woord om
de begrooting voor het eerste jaar iu grove
trekken te schetsen. Papier- en drukkosten,
de salarissen voor het redactie-personeel en
de administratie, d'e honoraria voor de vaste
correspondenten en de overige medewerkers,
het tarief voor advertentie-kosten allies
werd in bijzonderheden besproken en. over
wogen. Bertram ging an zijn ijver om den
toezien teraad in al het mogelijke voor te
lichten', in détails 11a, wat ecu groot d'agblad
voor beslommeringen met zich. sleept te mcer
daar de meesteu er- niet de geringste notie
van schonen te hebben.
Prins Inningen verhief zijn stern tegen
het papier, dat moest zijn veel eleganter,
veel eleganter. Hïïj was verbaasd toen Ber
tram hem voorrekende dat voor een betere
Duitsehe schepen is een blaam op de grond
principes van de beschaving, daar de noodiga
formaliteiten vóór het bombardement geheel
verwaarloosd zgn en er geen tijd overbleef
om de vrouwen en kinderen in veilige haven
te brengen.
Castro eindigtHet is niet alleen een
lafheid, maar een beleediging voor alle volken
dat Venezuela's rechten aldus geschonden
worden.
üSeniengde ISededcelingCB.
soort papier het budget met tweemaal hon-
derduizemd mark zou verhoogen.
Onderbusscheu scharrelde graaf Breesen
mot zijn zenuwachtig bevende handen in de
drukproeven der letters; vignetten etc. cn
schiep op d'e tafel een chaos van paperassen.
Bankier Natliansolm wilde voor dö beurs
berichten meerdere plaatsruimte ou vroeg of
do door hom aangewezen, man als redacteur
vau db beurs-rubrieik was aangesteld of niet
Ontkennend' werd daarop geantwoord. Hans
en Bertram 'hadden reeds besloten den ban
kier niet de minste invloed op het blad. te
doen uitoefenen. Naithansohn zweog ge
krenkt, stond op, cn trok dokter Pfeil mede
naar een hoek van het vertrek. Daar fluis
terde en gesticuleerde hij naar don aard en
hij, 3chcon geheel buiten zichzelf van opwin
ding. De groote handen schermden dooi
de lucht.
„Waarom wil men mij met ccn kluitje iu
't riet sturen. Ik vraag u, dokter, waarom?
Is mijn persoon dan niet in tol Mijpbeer,
ik hen een man van eer, zeg ilk u, en heb
een scherpen hl'ük. Maar do Volckers ach,
ik zeg u, de Volckere zijn anti-semieten.
Graaf Breesen zegt van neen ik zeg ja, ik
zpg het
Aan de tafel weiden thans politieke vra
gen behandeld. De keuze van den koofd-re-
dacteur was niet in don heterogenen smaak
der toezicht-hccren gevallen. Dokter Sensen-
schmidt, een politieke tinnegieter, beweerde
dat dr. 'Reanpler in zijn vroegere posities,
speciaal in de himicnlandscho politiek, duis
tere, ultra-moderne begrippen had ontwik
keld; men moest dien man. zeer op de vin-
gei-» zien.
„Zeker, mijne heeren," ging Sensen-
Engeland.
Zaterdag geeft koningin Alexandra te Lon
den een Kerstmis-maaltijd van ds daar wo
nende weduwen en weezen van in den Zuid-
Afrikaanschen oorlog gevallen soldaten van
land- en zeemacht.
In het Iloogerhuis betoogde lord Lans
downe dat het heffen van equivaleerende
rechten overeenkomstig de termen der sui
kerconventie van premie-genietende suiker
geen schonding was van de clausule der
meestbegunstigde natie. Er was geen reden
om represailles op groote schaal te vreezen,
en de regeering zou zich door de vrees voor
zulke represailles niet laten afschrikken om
den koning te adviseeren, de conventie te
bekrachtigen.
Het Lagerhuis stond opnieuw 71 /g millioen
gulden toe voor den Uganda-spoorweg.
B ol'giö.
Het proces tegen Rubino, den anarchist,
die een aanslag waagde op het leven van
koning Leopold, is uitgesteld en zal eerst in
Januari plaats vinden.
Frankrij k.
Combes deelde in den ministerraad mede,
dat de werkstaking te Marseille ten einde
loopt.
De zwager van den sultan van Turkije,
Mahmoed Pacha, die te Parijs veitoefi, schrijft
aan de ïFigaro" dat lig er niet aan gedacht
heeft de toestemming te vragen, in Turkye
terug te keeren en dat hij liever in balling
schap zal sterven met het bewustzijn zijn
plicht vervuld te hebben.
wetsontwerp, en met het succes, door U
hiermede behaald,"
Keizer Fianz Joseph zond graaf Von Bülow,
uit erkentelijkheid voor de diensten, bewezen
bij de vernieuwing van het Drievoudig Ver
bond, zijn portret.
Oos tenrijk-Hongar ij e.
Do Weener »NeueFreie Presae" verzekert,
dat de totstandkoming van den Ausgleich
tusschen Oostenryk en Hongarije beslist bin
nen enkele dagen is te verwachten.
T u r k ij o.
ïDe Standard" verneemt uit Constantinopel,
dat de Poite een circulaire aan de gezant
schappen heeft gezonden, waarin zij de ver
antwoordelijkheid voor de Macedonische
onlusten van zich afwerpt en zegt, dat deze
door do eerzucht van Bulgarije zgn verwekt.
De correspondent voegt er bij, dat het vol
komen juist is, dat de wanordelijkheden in
Macedonië niet zijn toe te schryven aan de
buitensporigheden van de Turken, maar aan
het besluit van bulgarye om de mogendheden
tot interventie te dwingen.
Berichten uit officieuso bron te Sofia mel
den, dat 24 Macedonische weiklieden, die
rustig naar Macedonië tei ugkeerden door een
Turksclie patrouille, aan de grens bij Doeb-
nicza, gedood zijn.
Duitschland.
De keizer is aan het belooningen uitdeelen
gegaan nu het toltarief er eindelijk doorge
komen is. Von Büiow werd de prinsenlitel
verleend doch hij bedankte bescheidende
keizer schonk den staatssecretaris van bin-
nenlandsche zaken, Von Posadowsky, het
grootkruis in de orde van den Rooden Ade
laar, den staatssecretaris van financiën Von
Tltielmann de orde van den Rooden Adelaar
le klasse en zyn collega van buitenlandsche
zaken, Von Richthofen, de koninklijke kroon
orde le klasse.
De koning van Saksen zond een telegram
van den volgenden inhoud aan den rijks
kanselier sik wenseh Uwe Excellentie harte
lijk geluk met het aannemen van fiet tarief-
schmidb voort, „ik kon Rcmpler hot is
geen slecht journalist, maar hij hooft een
groote uoiging, naar de linkerzijde over le
'hellen jawel', mijne heeren, met oen ster
ke neiging naar links
Do gebroeders "Volcker ontkenden deze
uitspraak en de parlemeutaristen geraakten
m vuur de linkerzijde
Graaf Dassel stelde voor dc vorming van
eeu commissie die dc politieke richting van
liet blad moest vaststellen en controleeren.
Nu achtto Bertram zijn tijd van spieken
gekomen. Alle [gegeneerdheid' was nu gewe
ken.
„Mijne heeren, dat gaat zoo niet," tcgon
hij. „Dc 'grond-ideeën, waarnaar do politie
ke richting van hot „Morgenblad'' zich zal
leiden, zijn vastgesteld cn goedgekeurd. Ilct
journalistieke verleden van dl-. Rempler c n
zijn humaan karakter zijn ons waarborgen
dat hij, het grootscke doel, dat ons voor
oogen staat, niet uit heb oog zal verliezen.
Wij kunnen onmogelijk, en gij evenmin,
lederen regel, diten hij levert, aan een spe
ciaal toczidit onderwerpen. Dat zou niet
met zijlu waardigheid' en ook niet met die
van liet blad in overeenstemming zijai. En
hierbij wiilde ik nog iets opmerken. De cou
rant zal steeds do belangen dea- partij dienen
welke zij voorstaat. Ik kan mij echter zeer
wel het geval' indenken dat zij ook eens in
strijd' met de wenschen van partijgenooten
zal handelen. En daarom houd ik ieder en
persoonlijken invloed! voor ondoelmatig en
ben i'k zeer togen controle der redactie. Het
schijnt mij' dringend noodiig, dat gij ons in
de eerste plaats uw vertrouwen schenkt
Een hchb tumult ontstond. Natansohn
was woedend dat men aan hem niet de keuze
Eumenië.
Aan de commissin uit de Kamer, die den
koning het antwoord op zyn boodschap mee
deelde, bracht koning Carol in herinnering
den heldenmoed der Rumeniërs bij Plewna,
waardoor het moeilijkste deel van het ver-
bindingswerk geëindigd was. Zooals de finan-
cieele toestand aantoont zullen wij niet
afwijken van ons doel dat is het vastleggen
van het economische leven op onwrikbare
grondslagen.
Haïti.
Uit Port-au-Prince wordt nnar New-York
geseind dat de insurgenten onder generaal
Nord zonder tegenstand het arsenaal en de
forten in bezit namen.
Hofbericht
H, M. de Koningin heeft dezer dagen in
de Wiesselsclie bosschen, gelegen achter het
Koninklijk Park, een fraai gedenkleeken
doen oprichten ter nagedachtenis van wijlen
jhr. mr. J. H. van Baersma de With, jager-
meester voor Gelderland.
Het gederikteeken is geplaatst op het z.g.
Houten bergje, nabij het Prins Alexander-
bosch, een der schoonste hoogten in den om
trek, en heeft de vorm van een afgeknotte
zuil. In fraaie gouden letters leest men op
den granieten steen:
In dankbare herinnering aan den Jager-
meester der Koningin Jhr. Mr. J. H. van
Haersraa de With, 1892—1900.
De onthulling van liet gedenkleeken ge
schiedde in tegenwoordigheid van 11. M. en
douairière van Haersma.
van een hoofdredacteur had. opgedragen.
Stond hij niet twintig jaren lang in dc eer
ste rijen dbr partij Wat wisten die Volc
kers van politiek af? Zo wilden dien Rem
pler van het „Algemeeue Correspondentie-
bureau" er vóór spannen
Die niets-zeggende, aanmatigende leading-
artiikelcn die ita het persbureau der regee-
ring reeds stcenen des aanstoots waren ge
weest, die Het was om to lachen, Natlian
solm lachte spottend. Nu kon de beurs ook
goed worden liahaha
Do scherpe, hooge stom van baron Hun
ding voordo den boventoon. Een zekeren in
vloed op dc politieke houding van het blad
moest cr onvoorwaardelijk zijp.
„Onvoorwaardelijk," stemde ook prins
Inningen toe. die in den regel het laatste
vvcord der spreke re herhaalde.
Graaf Dassel en Breesen, dr. Pfeil en de
andere parlementsleden waren van hetzelfde
gevoelen. Dc courant moest het echo-orgaan
dei geheele partij zijn en de partij zou de
richting van heb blad bepalen. En hier wa
len de leiders der partij) bijeen. Geen oqgaan
met regeeringstoezicht z-ou het worden
een partijblad.
„Een partijblad," klonk Inningen's over
tuigende stem.
Hans Volcker- moest zwichten. De zooge
naamde commissie van toezicht en controle
op de redactie werd samengesteld en graaf
Dassel, baron Hunding cn dr. Pfeil wemen
er in benoemd. Sensousclunidt knarsetand
de Dokter Huhnholtz solliciteerde naar een
e ereplaats voor zijn belangwekkende Afri-
karmsbescbri j vin gen
(Wordt vervolgd.)
