sas*
56'™ jaargang.
Donderdag 5 Maart 1903.
No. 11100
De macht van het papier.
Kennisgeving.
BÜITEffLAIB.
ai^gïsmeen swsaosïenv.
SCHIEDAM, 4 Maart 1903
Euld-Afrlka.
V
SCHIEDAMSCHE COURANT.
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal"Voor Schiedam en Vlaardingen 11. 1.25. Franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week"Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur
aan het bureau bezorgd zyn.
Bureau s JJotcrstraat CS.
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels 11. 0.92; iedere regel
meer 15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hier
van zjjn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden
zoogenaamde Rleiwe advert entiStn opgenomen tot den prijs van 40 cents
per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
latere. Telefoon So. 123.
Kleinhandel in sterken drank.
Burgemeester en Wethouders vnn Schiedam,
brengen, ingevolge art. 5 dei' wet tot regeling
van den kleinhandel in sterken drank en tot
beteugeling van openbare dionkenschap (Staats
blad no. 118 van 1885), ter openbue kennh,
dat bij hen een verzoek is ingekomen otn vergunning
tot veikoop van steiken drank in het klein vari
E. H. VAN ACQOUY, wed. G. Brons, voor het
pand Heerenpad no. 15.
Schiedam, 4 Maart 1903.
Burgemeester en wethouders voornoemd
VERSTEEG.
Be Secretaris,
WIJÏEMA.
Dit Johannesburg wordt gemald' d'afc Al
be, do president der Meyer and Oharlton-
goud-mijn Mij. ver ld aard' heeft dat de mij-
nen-cxploitatio vereischt 200,000 arbeiders,
hetgeen per maand] een verplaatsing van
20,000 man geeft.
D'o heer Mlbu herinnerde aan d'a moeilijk
heden die de zending van 200,000 soldaten
naar ZuidkAJrika veroorzaakte. Db loonen
moeten verhoogd worden en indiien de pogin
gen dio daartoe 'tlhans worden aangewend,
niet mogen slagen, is men verplicht een
10,000 tail CTiiueezen fco weiven, doolt daar
bij dienen strenge wettelijke beperkings-
maatrogelen genomen to worden opdat hot
Aziatitecha eiloment niet tot ontwikkeling
Storno.
Dalieor Allbii zoido vorder dat het omvaar
ia dat de maatschappijen zich gedragen ails
eigenaars van slaven. D'o tocstandl van haar
arbeiders is oneindig veel beter dan dile van
de armen van Londen.
D'o werklieden-ronselaars zijn beschaafde
lieden; zijl loeren do naturellen te werken.
Het is mogelijk talrijke blanke werkkrach
ten 'tel gebruiken wegens d'e cuomiei stijging
der levensmiddelen. Het is evenmin ondenk
baar blanke landbouwers zicli td laten ves
tigen indien er geen zwarte arbeiders voor
handen zijn
Het is bet gebrek aan werkkrachten dat
alle vooruitgang in iZuid-Afriika belemmert.
Da Standard" Verneemt uit Durban dat
de Transvaalsohe rogooring cr in toegestemd
heeft d'a invoorredhtcn op Natalf-siuiker te
schorsen on deze gclijik te stollen met do sui-
Naar het Euitsch van
FEDOR YON ZOBELTITZ.
kor uilt Mozambique tot d'ei einduitslag van
de conferentie tot regeling dor tol- en invoer
rechten-tarieven, bekend zal zijp.
D'o officieren van het Union Castle-stoom-
schip Gaul dat in do East-India doikkenj
gerepareerd moot wonfen, spreken vol waar-
deering over hot „Booren"conting«nt voor
Somaliland, dat onlangs d'oor de G a u 1 van
Kaapstad naar Obbia 'gebracht is.
De manier waarop zij' hun paarden behan
delen, zegt een dor scheepsofficieren, waa op
merkenswaardig. To Obbi'a moesten do paar-
den over do Verschansing iln lichters geibraoht
worden. Sommiigo dieren waren- geheel en al
wild, zoodat 'het gevaarlijk was voor d'a be
manning hou te naderen. Do „Boeren" ech
ter liepen Staten naar een steigerend en om
ziych heen -bijtend paard too, grepen het dier
bij den kop, anderen pakten het diiior bij! do
pootem On in minder d'an geen tijd lag het
d'icr op liet dek. Na eeni'gc minuten op don
grond gehouden to rijn, wea'd hot daarop
vrijgelaten, vollnaakt kalm.
D'o „Boeren" schenen verheugd! ov®r het
vooruitzicht van wederom te kunnen vech
ten
69)
Inningen was het daarmede volkomen
eens, zulke dingen gebeuren niet in hot da-
gd'ijlksch levon, on bovendien was do heldin
een 'tooneeilspeelstar, en vergi o hij' zich
niet, zelfs eau paardrijldster. Met zulkei ver
haaltjes werden vonk-eordo hesahouwilngeii
gegeven over het 'leven der hoogere standen.
Eu ook stonden er in do igerechtskronick
somtijds schandelijk© zcdenprocessen, d i o
kwamen 'toch niet voor
Doctor Hiuihnholtz; constateerde met vol
doening de houding van hot blad bij vraag
stukken, de koloniën betreffend. Maar men
moest voor doctor Bernewitsch geen reclame
maken, hij was geenszins onder de Afrika-
reizigers to raugsohikken. Wem- ontbrandde
Sensensclunidt in heiligen toorn en vond
steun bij doctor Pfeil.
Daar klopte graaf Dassol op tafel.
„Slechts een paar milnuten," verzocht hij-.
'Dij allen, mijn heeren, -kent mijn opinie
omtrent heb dool van het „Mongenblad'*.
Heit is geen officieel orgaan der partijzulk
een exemplaar bezitten we reeds. Steeds op
de beginselen onzer partij zich grondves
tend, moet het „Morgen-blad" rijn onafhan
kelijk karakter bewaren. En dat is t- nu
toe, dank zij doctor Remplcr en d'ei heeren
Yolcker, gesóliibd.
Mijn "heeren, laait het ons een vreugde
zijn, dat er een onafhankelijk orgaan tot
onze beschikking staatAls men. naai- doctor
Oostenrij It-ïl ongar||e.
De Hongaarschc Hamer en de
Macedonische quacstle.
In de Kamer bevestigde minister-pres. von
Szell gisteren in antwoord op een vraag van
Csavolsky (van de Kossuth-party), de vroe
gere verklaringen omtrent de reis van graaf
Lamsdorff, De politieke beginselen van Oos-
tenryk-Hongarije zijnde handhaving van
den door de internationale conventies ge
schapen toestand en de versterking der onaf
hankelijkheid van de Balkanstaten. Oosten-
ryk-Hongarye zal beletten, dat eenige groote
mogendheid ten koste van een anderen staat
eene overwegenden invloed zal verkrijgen.
Het doel van den Russischen gezant Lams-
dorf, was de groote lynen voor de hervormings
plannen vast te stellen, welke aan Turkije
zou worden voorgelegd. Men zou niet afwijken
van de grondslagen der overeenkomst \ari
1897, Twee groote mogendheden zijn tegen
de pogingen om een verandering in den staat
van zaken te brengen door middel van geweld
en indien ondanks de waarschuwingen de
bevolking van bet Balknngcbied in opstand
zou komen, zou niemand, ook Rusland niet
Turkije beletten op krachtige wijze dezen
opstand te onderdrukken. Bewijzen van in
stemming.) Szell verklaarde verder van oordeel
te zijn een dienst aan den Europeeschen vrede
te hebben bewezen. Geen gevaren bedreigen
de integriteit van Tuikije.
De Kamer nam van deze verklaringen acte.
De Albaneezen te Conslantinopel verzetten
zich tegen de pogingen der Tuiksche regee
ring om hen te ontwapenentengevolge
hiervan hadden bloedige botsingen plaats
(usschen de Albaneezen en de Turksche troe-
Sensensclimidt's meening te werk ging, dan
zou slechts alleen, van het partijbestuur d'o
bevelen worden gegeven, en ook het „Mor-
genibl-aid" zou gehoorzaam, liet hoofd moeten
buigen. Op die wijze, zullen we echter niet
vorderen.
We moeten onze courant do vrijheid en
vrijmoedigheid in 't oordeel waarborgen. Die.
vi-ijlieid hebben we meor noodig als de echo,
die' doctor Sensenschmidt van het Morgeii-
blad'" zou willen maken..."
Een dichte opschudding ontstond aan de
groene tafel. Sensenschmidt wierp heb
machtwoord „partijdiscipline" naar Dasset's
hoofd.
Graaf Breescn en doctor Pfeil' keerden
zich ook tegen den ouden graaf, ook Hubn-
holtz schudde het 'hoofd en ten slotte vroeg
Bertram hot woord.
„Ik sta igehocl en al op het standpunt van
graaf Dassel", sprak hij! „Het is een misken
ning d'c-r omstandigheden, als gij, mijpe hee
ren, van oordeel zijt dat het „Morgenblad"
sleebts in het leven was geroepen om de
spreekbuis der partijl te zijp. Dte pers beant
woordt d'an al-leen aan haar d'oel, wanneer
zij onafhankelijk is. Ik moet bekennen dat
ik reeds vanaf het begin vreesde dat de in
vloed van d'en naad van bestuur en van het
zoogenaamde comité van toezicht op de re
dactie, niet tetn gunste Van 't blad zou wer
ken. Iedere invloed is -uit den booze.
„En ge zuilt het mij) niet ten kwade dui
den, mijne heeren, wanneer ik mijl van dien
invloed tracht vrij! to maken. Ik zal mij de
vrijheid veroorloven de aandeden van het
„Morgcnblad'" die nog in vreemde handen
rijn, op te koopen en met den len April zal
dan hot „Morgemblad" onbeperkt eigendom
zijn der firma E. M. Yo-Teker, Dan eerst zal
pen te Ipek en te Yaknva in het vilayet
Kossovo, De bijzonderheden ontbreken nog.
De ministerraad richtte tot den sultan een
rapport, goedkeurende het organische regle
ment der commissie van de hervormingen ter
uitvoering van het programma van Oosten
rijk en Rusland.
Uit Weenen wordt aan de »Temps" ge
meld, dat de revolutionnaire Bulgaarsche
beweging in Thracië veld wint. De comités
verzamelen wapens, munitie, inzondorheid
dynamiet, voor de verwoesting van spoor
wegen ingeval van oorlog of opstand. De vali
van Adrinnopel versterkt zijn troepenmacht.
Te Sofia hebben de Macedonische comité's
tot de Christelijke bevolking een oproep ge
richt om geen posten bij de gendarmerie of
de politie aan te nemen.
De politie heeft beslag gelegd op 200 ge
weren die in handen van Macedoniërs werden
gevonden.
Men zegt dat de sultan aan keizer Wilhelm
heeft getelegrafeerd om hem te bedanken
voor de wjjze lessen die hij den sultan gaf
ten aanzien van de hervormingen. De sultan
betuigde Wilhelm by voortduring zijn vriend
schap.
Hoewel Rumenië vast besloten was een
volkomen onzydige, vredelievende houding aan
te nemen tegenover de gebeurtenissen in
Macedonië, hebben alle officieren bevel ont
vangen zich gereed te houden voor een even-
tueelen veldtocht, Tegelijkertijd heeft de
nationale bank de suecursales aanzegging
gedaan alle zaken die zij met officieren drijven
te regelen,
Na afloop van de proeven met snelvuur
kanonnen genomen, heeft de regeering 420
dergelijke exemplaren in Duitschland besteld.
ftesneragsSe SSerindeeitnKeui
Engeland.
Tengevolge van de steun door de Iersche
afgevaardigden verleend bij liet indienen van
de schoolwet door de regeering, zou er sprake
zyn aan Ierland het ianggewensehte nhome
rule" toe te kennen.
De koning en lord Dudley moeten zich
er niet tegen liebben[verklaarcff In dien geest
zullen zy invloed uitoefenen op lord Wyndham,
staatssecretaris van Ierland.
De Daily Mail" verneemt uit Sydney dat
er in Zuid-Auslralië belangrijke kolenvelden
zyn ontdekt.
Volgens de sPetit Bleu" zijn er tevens
enorme goudvelden ontdekt te Arlungta op
iOOO K. M. ten noorden van Adelaide,
De afgevaardigde Richard Bell, secretaris
van den Engelschen bond van spoorwegper
soneel, heelt gisteren den eigenaars van den
Taf! Vale-spoorweg een schadeloosstelling van
23,000 pond sterling betaald.
De Bond was zooals men weet tot het
betalen van schadeloosstelling veroordeeld,
wegens de door een werkstaking aan de maat
schappij toegebrachte schade. Het bedrag der
schadeloosstelling werd onderling door partyen
bepaald.
De spoorwegbeambten beschikken over een
fonds van 270,000 pond sterling en konden dus
uit eigen middelen de vergoeding betalen.
het blad volkomen onafhankelijk zijn. En,
mijne heeren, ik zal cr voor zorg dragen, dat
de onafhankelijkheid blijft gehuldigd in
den geest van Bismarck en ook in den geest
onzer partij, die wij en heb „Morgenbla-
met onzo -beste krachten willen van dienst
zijn; niet als woordenrijke redenaars, maar
als mannen van do daad
Bertram zweeg. Onder de aanwezigen was
er geen dio nitot zichtbaar getroffen was door
zijn woordten't meest onverwachts viel do
toespraak Hans op het -lijif.
D'o aankondiging van het opkoopon der
aand'oolen was gekomen zonder d'at Hans or
in was-gekend. Bertram greep daarmede ern
stig in zijn rechten -in.
■Hans was verbleekt, maar hij! antwoordde
niets. Het was een. ongeluksdag voor hem.
's Morgens vroeg reeds was dö opgewonden
heid' begonnen en het scheen, dat ze zicli 'be
gon ta herhalen. Met donker gelaat zat hij'
stil op zijiu plaats en bladerde werktuigelijk
in de voor hem op tafel liggend'o paperassen.
Ook Dassol' was verbaasd. Er behoorden
groote sommen toe om zich van do inmen
ging van den raad! van bestuur te kunnen
loskoopen. 'Zou Bertram, het benoodigde ka
pitaal ih bezit 'hebben 1 Het moest wel zijn,
daar hij1 van een uitbetaling der aandcelcn
had gesproken.
Dassel knikte vergenoegd. D'afc men doc
tor Sensenschmidt daarmede tegelijkertijd
van dö baan knikkerde, deed hem genoe
gt® nooit had' de oude 'graaf veel op geihad
met den spraaikzamen en huiclieladlitigen
lofredenaar dter partij', die in de politiek reis
de zooaifs anderen in sigaren en wijnen.
Sensenschmidt was echter da eerste, dio
een antwoord vond op do Verklaring van
Bertram.
Italië.
Ter herdenking van het vyf-en-twintigjarig
jubilee van den paus had gistermorgen in
de Basiliek van het Vaticaan een plechtige
dienst plaats. Ondanks den hevigen regen
was d» menigte zoo aanzienlijk, dat reeds te
halfelf de dem'en der Basiliek moesten wor
den gesloten. De paus kwam binnen te half
twaalf circa onder geestdriftige toejuichingen.
De paus nam op de ssedia gestatoria" en ze
gende de menigtein het middenschip werd
gedefileerd. Kardinaal Langeuieux droeg de
mis op. De tribunes der diplomaten waren
overvol. De mis was ie halfdén geëindigd.
De paus zette het Te Deum in, gaf zijn
zegen en keerde te kwart over eenen te
midden van toejuichingen naar zijn vertrek
terug. De paus zag er goed uit en om de
geruchten van zyn ziekte tegen te spreken
bleef hij langen tijd staan op de j>sedia ge
statoria". Hij toonde zich by het binnenko
men in het vcrtiek zeer verheugd over de
indrukwekkende manifestatie.
Zwitserland.
Te Zürich, waar reeds lang zoovele vrou
wen als studenten aan de Universiteit zijn
toegelaten, is nu eerst krachtens regeerings-
besluit het gymnasium ook voor vrouwelyke
leerlingen geopend, zonder dat gelyk tot dus
verre, voor elk geval een vergunning wordt
vereischt.
Duitachland.
Op aandringen van keizer "Will, sim heeft
de paus per specialen pauselyken brief tot
aartsbisschop van Keulen benopmd mgr.
Fischer. De benoeming bij pauselijken brief
verleent mgr. Fischer de bevoegdheid tot den
kardinaalshoed in de voigendo consistorie
(vergadering van kardinalen.) Dit was Wil-
helm's verlangen.
Denemarken.
De sociaal-democratische schilder Jensen is
als wethouder van financiën van Kopenhagen
gekozen, llem werd door zyn partygenooten
na de verkiezing een sereuade gebiacht.
O o s fc o n r ij, k-H o n g a r i j o.
Keizer Franz Joseph heelt Maandag mei
zijn gevolg Weenen verlaten en is naar
Budapest vertrokken waar hij tot den 18en
Maart zal vetblyven.
Marokko.
De laatste tijdingen uit Fez ontvangen,
vermelden, dat de pretendent zijn kwartier
heeft opgeslagen in de ontoegankelijke Sen-
harha bergen.
De Moorsche legermacht is van alle zijden
door de troepen van den sultan omringd, op
een afstand van drie marschuren van Tazza.
„Dan. zijn wijl in 't vervolg onnoodig,"
meende, hij' o-pstaandlo. „Ik zal mij! de vrij
heid veroorloven het partijbestuur do mede
deel ing van uw -besluit tel doen, mijpke-er
Volteker. D'c dwaling d'at hot „M-orgcnhlad"
nog in eon of andero verbinding staat met
oen fractie der partij', moet worden .hersteld.
Het kou anders tob zeer onaangename mis
verstanden leiden."
Nu waren ook de overige heeren van hun.
verbazing bekomen. Hu'hnholtz sprak van
een donderbui uit een helderen hemel. Ba
ron Hunding beproefde Bertram duidelijk
to maken d'at Bismarck, da groote staats
man, steeds zijn persoonlij]ken invloed deed
golden op de pers. Graaf Breeson wist van
zenuwachtigheid! geen raad met armen en
becnen, dio onophoudelijk in beweging wa
ren.
„Blis aan den d'ijlc gezet!" ritep hij. „Dal
is dol'IemanswerkKortweg aan den dijk
gezet!"
Prins Inningen bewaarde1 zijn kalmte.
Tocih kon hij, zicli niet weerhouden, de hand
op Bertram's schouder to' leggen en mot ze
keren nadruk in zijin stem .te zeggen
„Gij, zult eenmaal wedter tot ons komen,
waardte heer Yolcker. Giji zult nadenken cn
weder tot ons .komen. Ik voorspel hel. En
wij zullen u dan gaarne vergeven
Maar Bertram bleef standvastig bij- het
eenmaal' genomen besluit. Slechts één oogen-
blik werd hij onrustig, toen Hukrihoitz
Hans toeriep
„Mijn waarde, zegt g ij, toch ook eens uw
mconing!
Doch Hans vergenoegde zich' de schou
ders op to halen, en zijn gelaat bleef donker.
De bijeenkomst verliep. Sensensolnnidfc
was in haast weggeloopen; doobor Huhn-
Yer. Staten.
Men meent te weten dat Bolivia aan de
regoering der Ver. Staten interventie zal
vragen in het conflict met Brazilië ten ge
volge van het grensgebied Acre. De Ameii-
kaansche regeering zal echter dan tusschen-
beide komen indien Brazilië eveneens om
interventie verzoekt.
In een brief geadresseerd aan Claike
Howell, directeur van de sConstitution" te
Atlanta, heeft president Roosevelt verklaard
dat hy bij de keuze van ambtenaren steeds
gebonden is rekening te houden met eerlijk
heid, aanleg en geschiktheid der candidaten.
Godsdienst-, geboorte- of ras quaesties kunnen
niet als hinderpalen beschouwd worden voor
rechtschapen burgers die naar staatsbetrek
kingen dingen.
Wat betreft de benoeming van dr. Crum,
den neger-geneesheer tot ontvanger te Charles-
tovvn, zegt de president dat het even onge
rijmd is dia keuze te beschouwen als een
uiting van voorliefde voor de negeroveiheer-
sching als er een betrekking tot de theorie
der atomen in te zien.
Roosevelt is getroffen maar daarbij ver
ontwaardigd over de manifestaties van afkeu
ring teNew-York, die ontstaan zijn uit
geheel andore oorzaken, dan die men aanhaalt.
De president zal zyn systeem getrouw
blyven en zyn verleden staat borg voor de
toekomst.
De zending van keizer Wilheltn's geschenk
aan de Amerikanen (het standbeeld van Fre-
derik den Groote) is tot 1904 uitgesteld,
waarschijnlijk, in verband met de door de
Vetiezolaansche gebeurtenissen in de Unie
tegen Duitschland gewekte ontstemming.
M i d d. o n-A m erika.
Yolgens een telegram uit Panama heeft de
president van San Salvador generaal Regalado
zijn ambt neergelegd en zijn plaats inreruimd
voor Escalun, den nieuw-gekozeri president
Dit is de eerste maal in 50 jaar dat een nieuwe
presidents-verkiezing zonder conflict, oproer
of geweerschoten heeft plaats gehad.
Y onozuola.
De Nevv-Yorksche correspondent van de
sPelit Bleu" meldt, dat liet Venezolaanse!)
revolutionair comité dal le Trinidad zijn hoofd
zetel heeft, de inname van de stad Oarupano
door de opstandelingen, na een gevecht van
12 uur, bevestigt. Hei ontkent dat de in sar
genten daarna zich aan plundering hebben
schuldig gemaakt. Het comité verklaart dat
generaal Rolando aau het hoofd staat vau
5000 man voorzien van 8000 patronen, en
dat zijne voorhoede onlangs is slaags geweest
met de troepen van president Gastro nabij
Civra (in het Westen.) Generaal Riera en de
overige aanvoerders beschikken over een gelijk
aantal manschappen en amunitie. Daarbij is
in de tweede helft van Januari een belang
rijke hoeveelheid krijgsmaterinal uit Ant
werpen verzonden, welke zending dezer dagen
ter bestemder plaatse is aangekomen en aan
holtz volg-db >hc-in op den voet, daar liiji een
afspraak had met oen officier dor garde-ku-
rassibrs, dio een paard! van hem wilde koo
pen. De overigen bleven nog.
Lang worden cr over 011 weer vcrschiillen-
do bedenkingen geopperd. Prins Inningen
sprak op vadorlijlk-vcrmanenden toongraaf
Breeson trappelde van zenuwachtigheid b.<
ron ITuuding liet liet nitet ontbreken a.m
verleidelijike voTspiegolingcn en lokaas, alt,
■binnenkort den titel' van „bofboekhande
laar", en do „kroonorde." word ui'fcgewoiqicn,
Bertram bleef standvastig.
D'o 'bijeenkomst werd) door oen nitet min
der stormachtige scène gevolgd in licfc stu
deervertrek van den oudsten firmant.
Hans was rijin broeder gevolgd; hij was
beslo-tcn rekenschap van hem te vorderen.
„Ben ik mede-bezitter der firma, Bert?"
begon hij. „En heib ik gclijlke rechten als
jij?"
„Beide, Hans," antwoordde Bertram
-kalm. „Maai- voordat je heftig wordt, heb
de goedhoid mijl aan te hooren. Ga zitten
daar en recht tegenover hangt de "beelte
nis van onzen vader je voor oogen. Het zal
wel noodi'g zijn, diens nagedachtenis in jo
wakkor te roepen.
„Hoo ontstond het „Morgcnblad" weet
je het nog? Een -groep parlementsleden trad
in opdracht van Bismarck met ons in over
leg. Gij waart als in vuur en vlam; de eer
zucht maakte ziteh geheel van je meester,
om de streelendc ijldbllhcid niet over 't hoofd
te zien. Het bescheiden gebouw in Leipzig
voldeed niet langer aau do eischen. Gijl wil
dot vooruit en mot reuzeuschreden
„Ja, met reuzenschreden. Het zijn do oude
verwijten, Bert. Blijf bij de zaak."
(Wordt vervolgd.)
