57"° Jaargang.
Zondag 2 en Maandag 3 Augustus 1903
No 11226,
r-h feW
Eerste Blad
Om den Geboortegrond.
BUITENLAND.
MNNENLANB.
SCHIEDAMSCHE COURANT
Deze Cf» it t A '/ei ijl.-, met uii«»).!«nr>g -in Zon- en Feestdagen.
Prijs pei 1 i<-ai Vi> •- 3 c 'n i u d an »'ri 1 a a r di g e n O, 1.25. Franco
n.»r post fl. 1.117',
Prijs per weck"Voor Schiedam er Vlaai'dingen 10 cent.
Afzonderlijke nummer» 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur
van het bureau bezorgd zijn.
Bureau s Bofeirstraat 68,
J J 't K/S^ A K' V
Prijs der Advert en tién: Vari 1—6 regels 0.92; iedere i >1
meet 15 cents. Reclames 30 cords per regel. Groote letters naar de plaats di ij
innemen,
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven t r
van zijn gratis can het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag- en Zaterdagavond verschijnen, wor en
zoogenaamde «<S®a»*4«o»<4if« opgenomen tot den prijs van 40 cents
per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voloocri.
Merc. TeTUsfoot* "W«. usf5.
1 Augustus 1U03
Italië.
Het conclave.
Vrijdagmorgen to 10 uur vereenigdon zich
61 kardinalen, verder couclavisten en eenigo
prelaten, in de Pauiiue-kapei op het Vati
caan, om de plechtige mis van den H. Geest
bij tei wonen, alvorens het conclave binnen
tc treden. Dc mis werd gezongen door kar
dinaal Vanuuteili. De gardes nolbics bewe
zen militaire eer aan hot IE. Collego.
Na de mis sprak mgr. Ardi een Latijn-
sclio rede uit, over de pauskeuze, waarbij] hij
de kardinalen voorhield, een godvruchtig,
wijs en liefderijk man te kiezen, die werke
lijk waardig is om een zoo hoogo betrekking
to bokleeden.
Do plechtigheid was tö twaalf uur des
middags geëindigd. Do kardinaals verlieten
vervolgens het Vaticaan en keerden naar
hun respectieve woningen terug.
Des avonds te 5 uur kwamen ziji weder op
het Vaticaan om hun intrede te doen in de
appartementen van het Conclave. De deuren
werden gesloten en do kardinaals zullen
daaruit niet torugkeeren alvorens een nieu
we paus gekozen is.
In de patriarchale basiliek en in de voor
naamste kerken van Rome heeft men op
last van den kardinaal-vicaris, hot heiligo
sacrament ten toon gesteld, dat aldaar voor
het volk zal to zien blijven alle dagen tob
dat de nieuwe paus uit liet conclave treedt.
Talrijlko gcloovigcn nemen deel aan den
dienst in do kerken en iu 't bijzonder aan
dc geboden in de basiliek van het Vaticaan,
die worden opgezonden voor de verkiezing
van den paus.
Een karakteristiek feit is, dat alles in do
St. Pieter iu gereedheid is gebracht, opdat
de paus rijn zegen kan geven uit de buiten
ste logo of de binnenste loge der basiliek.
De „G-iornale doll' Italia" interviewde twee
kardinalen, die van oordcel waren, dat het
conclave lang kan duren.
De „Tribuun" zegt dat 19 kardinalen
voor Rampolla zijn, 29 tegen dezen en dat
14 zicli onzijdig houden.
De correspondent van do „Frankf. Ztg."
seindo uit Rome: Het optreden van kardi
naal Gibbons, vandaag, was een onweder
dab do lucht zuiverde. Naar ik uit de bc-ste
bron verneem, noemt de invloed van do
vreemde kardinalen gestadig toe. Met name
is Kopp een factor van bcteekenis in het
conclave geworden. ITet jcersto gevolg zal zijn
dat allo tot nu too genoemde Candida turen
komen te verwallen. Ofschoon di Pietro (dc
vijlf-cu-zevontigjarigo kardinaal die als
„overgangspaus" was voorgesteld) nog kans
heeft, brengt hij geen Romcinscli kardinaal
er itoe, hom te kiezen. In elk geval zal de
toekomstige pans geen politiek paus zijn.
Novelle van
EWALD GERHARD SEE-LIGER.
Overigens is de tegenwoordige protestbewe
ging van de vreemde kardinalen slechts het
begin, waaruit zich waarschijnlijk nog meer
zal ontwikkelen. Do optimisten willen reeds
in Kopp den kardinaal van de curie zion,
wat natuurlijk als tegenwicht tegen het mo
nopolie van Romcinscha kardinalen van
groot gewicht zou zijn.
Do eerste stemming zon hedenochtend om
zeven uur gehouden worden. Indien zijl niet
beslissend is, zal dit tegen don middag aan
liet publiek bekend worden door de „sfuma-
ta", den rook die bijl het verbranden van de
stembriefjes uit. den schoorsteen komt.
De kroning van don nieuwen paus zal op
zijn laatst 10 a 15 dagen na de verkiezing
plaats hebben. Het oud© gobruik schrijft
voor dat de kroning, voorafgegaan door een
plechtige mis, dio gecelebreerd wordt door
den nieuwen paus, geschiedt in den Sint
Pieter.Bij de verkiezing van Leo XIII hooft
de kroningsplechtigheid echter plaats gehad
in de Sixtijnscihe kapel.
waar is. Tegen den admim-r ur van
laatstgenoemd blad heeft hij een aanklacht
wegens verdachtmaking en beleediging inge
diend.
J- - r r -1
62« -geaijA'» JSetaeöceïBngesu
Engeland.
Verscheidene Londenschc bladen meenen
te weten, dat koning Edward dit jaar nog
een bezoek zal brengen aan keizer Franz
Joseph.
Oostcnrlj lol! ongarj|e.
Be Hongaarschc oniltoopïngs-kwcstle
In de Kamer zoide Kossuth gisteren, dat
hij zonder verdenking te willen uitspro
ken - nu de gouverneur van Fiume, die
nauw mot de regecring is verbonden, ver
klaard heeft de bedrijver tö zijh van do po
ging tot omkooping, toch moest opmerken,
dat verdenking zou vallen op den minister
president. Daarom moest deze de openbare
meaning geruststellen of aftreden.
Op voorstel van graaf Apponyi r.am de
Kamer eenstemmig aan een commissie van
onderzoek te benoemen, tevens werd da zit
ting dei- Kamer verdaagd tot uiterlijk 10
Augustus.
In antwoord op Kossuth, verklaarde de
minister-president, graaf Kliuen-IIedervary,
dat hij' voor do eiiquete-oommissio zou ver
schijnen. (Teekenen van goedkeuring op alle
banken.) Kossuth, zoo voegde graaf Kliuon
er aan toe, verklaarde geen verdenking te
gen mij te willen uiten in deze onikoopings-
geschiedcnis, maar liij noodigt mij uit mijin
ambt to verlaten. Naar mijn meaning zou
ik schuldig staan tegenover mijzelvon en
ook tegenover het land, indien ik aan deze
sommatie voldeed.
Do omkooperij neemt grootore afmetingen
aan dan men verwachtte. Men verdenkt bui
ten den gouverneur van Fiume, den afge
vaardigde graaf Nicolaas Bammy, zijn intie-
nicn vriend. De omkoopei's kwamen bijeen
ten huize van den gouverneur. Een lid van
dc aristocratenpartij! is naar bet buitenland
vetrokken met Dienek, den agent van den
gouverneur.
Een bevel lot inhechtenisneming is uitge
vaardigd tegen den oud-afgevaardigd© Mar
tin Dienek wegens poging tot omkooping en
uitgift© van valsche wissels.
De hoofdredacteur van 't „Prester Abend-
blatt", Arthur Singer, heeft verklaard,
dat de bewering, dat bijl do courant
„Magyar Orszag" hooft willen omkoopen on-
Spanje.
De „Correspondcncia" zogt dat berichten
uit industrie-streken dc mogelijkheid van
een algemeeno werkstaking doen voorzien.
Uit Corumia wordt gemeld dat binnen drio
dagen de staking zal worden afgekondigd,
indien do gevangen genomen arbeideis bij
de vorige staking niet worden in vrijheid
gesteld.
Zwitserland.
De zuster van koningin Draga protesteert
ten sterkste tegen het gerucht, dat baar zus
tor Gncja een reis zou maken door dc hoofd
steden van Europa, ten einde nauwkeurig
het Servische drama te verhalen. Zij zegt
dat dit gerucht door dc vrienden van Peter
I in do wereld is gebracht. Zij zegt verder
dat baar zuster naar Geneve gaat om zicli
daar aan de universiteit in do studie der
rechten te bekwamen. Men verhaalt ook te
Geneve dat d© beschuldigingen, togen do mi
nisters van Alexander ingebracht,alleen ten
doel hebben een vervolging tegen hen in 't
leven te roepen, ten einde hen door gevan
genneming onschadelijk te kunnen makcu.
vraagd hoe deze on zijn parlijgenootcu zou
den denken over een aansluiting van de na-
tionaal-soeialen en ontving daarop ten ant
woord „Als do leden der nationaal-sociale
partij hun positie als zelfstandige politieke
partijl opgeven en zich aansluiten willen bij
de kiesverceniging der liberalen, zullen zij
ons als volgoreclitigdo leden welkom zijn."'
Den 29en en 30en Aug. zal ds. Naumaun nu
aan de vertegenwoordigers der nationaal-so
ciale verccniging voorstellen deze vereeui-
ging te. ontbinden en in do toekomst de kies
verceniging der liberalen te beschouwen als
heit politiek middelpunt van de nationaal-
soeiaien en dit op grond dat in do hoofdpun
ten der politiek lusschen beide groepen
geen wezenlijk verschil' bestaat.
Keizer Wilhelm is tö Drontlieim aangeko
men cu met kanonschoten begroet. De kei
zer stond toe dat de kroonprins liet be
schermheerschap op zich neemt over het co
mité voor dc sla'chtoffcrs der overstroomin
gen i'n Silezic en Posen. De keizer zond
15QJ0 mark.
Griekenland.
Een sterke beweging wordt in bet land
merkbaar in do publieke opinie ten gunste
van een herziening der grondwet. Eenigo
vereenigingen zijn roods tot dit dool opge
richt; en een barer heeft den koning ge
vraagd, de wetgevende vergadering bijeen to
roepen. De koning zou echter hebben gewei
gerd, zeggende dat do bestaande grondwet
verbiedt zulk een maatregel lo nemen. De
bewoging tot herziening strekt zicli vooral
over do burgerij uit.
Eusiaad.
In dc provincie Minsk schijnt het niet
pluis tc zijn. Do gouverneur heeft allo sa
menscholingen op straten en pleinen, tui
nen, stations en andere publieke plaatsen
verboden. Personengroepcn zullen na do eer
ste sommatie door de politie worden uiteen
gedreven.
Duitachla. nd.
'Hfofc hof van appel te Genua beeft de uit
levering toegestaan van den Pruisisch en lui
tenant Helmutli Wcssel, die aan een Fran-
schen agent stukken zou hebben verschaft,
bewijzende de schuld van Esterliazy.
Wesscl is voornemens van dit vonnis in
hoogei* beroep ito gaan op grond van een
fout iu de procedure. Er zouden namelijk
aan do rechters buiten medeweten van Wea
sel's advocaat stukken uit Brussel ter inzage
zijn gegeven.
Volgens gerucht heeft Beibel op zich ge
nomen over deze zaak te interpellceren in
den Duitsehen rijksdag; een Italiaanscli
Kamerlid, Pellegrini, zou het feit ter sprako
brengen in de Kamer to Rome.
De socialistische rijksdagafgevaardigde
Ilaasc zal zicli belasten mot Weasel's verde
diging.
De voor do voorloopige onderhandelingen
over de herziening van het 'handelsverdrag
met Rusland aangewezen Duitsclio commis
sarissen zullen vandaag naar Petersburg ver
trokken.
De nationaal-sociale partij! zal zich waar-
schijmlijfc aansluiten bij de vrijz. vereeni-
ging. Dc leider der nat.-soc., ds. Naumaun,
heeft den voorz. der vrijz, vorceniging ge>-
Oostsnrij k-H o n g a r ij e.
Volgens een corrcspondontie uit Isclil,
beeft keizer Franz Joseph bijl de ontvangst
van een deputatie van liet 11e regiment
dragonders bijl gelegenheid van een jubileum
van dat reglement gezegd „Ik hoop dat bet
regiment dc oude Oostenrijkscke traditie
van trouw en dapperheid zal handhaven ge
durende den korten tijd dien ik nog te le
ven heb,"
Keizer Franz Joseph wordt don 18cn de
zer maand 73 jaar.
Vorst Ferdinand van Bulgarije is Don
derdagavond met zijn moeder to Weenon
aangekomen. De vorst is aanstonds naar Mu-
rany in Hongarije vertrokken.
Z u i d-A f r i k a.
To Johannesburg stelt men levendig be
lang iu de groote bijeenkomst van Holland-
söbe Boeren tc Krugcrsdorp, di© lieden (Za
terdag) zal plaats hebben om de kwestie der
invoering van Aziatische arbeidskrachten te
bespreken. Het is niet onwaarschijnlijk dat
clc meerderheid gunstig gestemd is voor de
immigratie van Chinccsche koelies.
Ver. Stat'
Een telegram uit Neiv-York, ongedateerd,
maakt melding van een oproerige beweging
op Cuba, dio de interventic dor Anicrikaan-
sc.lio regeering zou noodzakelijk maken. Een
aantal vrijwilligers te Santiago zijn aan hot
muiten geslagen, ten gevolge van dc weige
ring der rcgcering om hun het soldij uit te
betalen, dat zij cischen voor hun diensten in
den oorlog tegen Spanje. Do autoriteiten te
Havanna hebben de mobilisatie van dc mi
litie gelast en een beroep gedaan op de bur
gerij
De handel der Verecnigdc* Staten op Cu
ba is, naar de „Standard" uit New-York ver
neemt, sinds 1899 met 4 millioen dollars
achteruitgegaan.
Uit New-York wordt gemeld, dat op een
bijeenkomst, te Honolulu (Hawaï) gehou
den, besloten is een ver/.ocksclirift naar
Washington te zenden, strekkende om to
vragen dat een vorm van zelfstandige rcgce
ring, zooals aan Cuba verleend werd, ook
aan Hawaï zal geschonken worden.
T u r k ij o.
De „Morning Leader" verneemt uit Wee-
nen dat de Russischo gezant te Konstanti-
nopel Zinovicff, gisteren op audiëntie is ge
weest bij den'sultan.
De gezant moet namens zijn rcigeering
van do Port© machtiging liebbon verzocht
en verkregen om tweo Russisch© oorlogssche
pen de Dardanellcn to doen passecren. In
den loop van den dag rijhi beide schepen de
zeeengte doorgevaren om zich te gaan voe
gen bij het eskader in bet Uiterste Oosten.
Volgens geruchten in ivel-ingeliclite krin
gen te Konstantinopel zijn do sultan en zijp
omgeving niets op hun gemak naar aanlei
ding van dit incident, Zij vrcezen protesten
van de zijde der overige mogendheden.
China.
Uil Tien Tsin wordt aan do „Standard"
gemold dat dc onderkoning van Tcliili een
eeks beraadslagingen beeft gehouden om do
te volgen politiek vast te stellen indien Rus
land China's diensten verlangt ingeval van
moeilijkheden niet Japan.
Rusland gaat voort mot Cliineezen als
soldaten in Mantsjoerijc aan tc werven.
7>
Maar o-p zijn.pensioenaanvrage zouden zij
nog lang kunnen wachten. Zoolang hij nog
met vaste schreden kon loopen en zijn ge
dachten hij elkaar 'had, was er d,an een mo
tief om zijn betrekking vaarwel te zeggen
En hem zijn pensioen te geven, daartoo was
geen reden. Buitendien waren zij' beducht
voor do boeren. Ziji konden op het ministe
rie do vuisten ballten en knarsetandenEn
wanneer do tijd komen zou, dat zijp banden
naar rust verlangden, en eenmaal zou liijl
komen dan zou 'hij bijtijds naar een op
volger rondzien. Een zoon had liij niet.
Maar een jongen man naar zijn hart zou bij
wol vinden, die in staat was zijn opvolger
te zijn. Hij zou hem op de proef stellen,hem
gadeslaan, en wanneer hij niet te licht werd
bevonden, zou hij) hem aan de dorpelingen
voorstellen en zij' zouden hem verkiezen en
do regecring zou liet niet wagen, hem nifct
te benoemenwant zijn boeren hadden har
de koppen.
Had hij dit doel bereikt, dan zou 'hij in
het studeervertrek op den zolder zijn intrek
nemen en de rest van zijn dagen in vredige
rust doorbrengen. Yan uit den leunstoel aan
het venster zou hij' in zijn tuin kijken, op
rijn hoornen, op zijn bijen, op zijn scholieren
<?n op zijn dorp, en dan zou liiji golukkig kun
nen sterven. Evenzoo was liet zijn voor-
ouders gegaan.
Nu echter was die indringer gekomen,
dien hij lnaatt©
Het bloed steëg den ouden man iu het
gelaat.
Hij haatte hem, omdat bijl voelde, dat het
een menseh zonder ziel was. En hem moest
hij zijn heilige erfenis achterlaten! Opdat
•hij; den zegen vertrapte en het geluk ver
woestte! En wanneer hij liem voor iedere
Lijf ecu goudstuk zou hebben geboden, bij
zou ze alle liever in 't water hebben gewor
pen. Was liet mogelijk, met oen dergelijk
menseh onder één dak te wonen Bovendien
had de indringer reeds in gedachten het zol
derkamertje tot rijn studcervertrok be
stemd.
Do woede maakte zicli van hem meester,
als hij er aan daolit, hoe zokor de ander rich
reeds als bezitter van zijn eigendom had ge
waand. Sprak niet uit elk woord do ruwheid
van zijn karakter? Maar nog altijd was de
oude Reiiners do baas. Iliijl zou nog slechts
eenmaal terugkomen om rond fe snuffelen.
Er bestouden nog andere middelen om on
genood© gasten de deur te wijzen. Ilij wilde
zich en zij'n eigendom verdedigen tegen de
zen indringer, als het moest met geweld. D'at
was zijn plicht.
'Zijn banden balden zich krampachtig.
Maar behoorde werkelijk dit huis en dezo
grond aan hem
Een oogenblik daöht hiji na, doch spoedig
was zijn twijfel verdwenen. Het was rijn
eigendom krachtens zijp arbeid en die van
zijn voorgangers, Iedere spa die hij in den
grond bad gestoken, iedere draadnagel, dien
hij had geslagen, was een getuigenis voor
zijn recht van bezit. En dwong men hem
desondanks zijn recht prijs te geven,dan kon
niemand hem verhinderen, de vruchten van
zijh arbeid mede to nemen, of te vernietigen
en slechts een woesteniji achter te laten.
Maar men kon en mocht 'hem immers niot
dwingen.
En toch had de andere zich gedragen als
was hij reeds bezitter. Belachelijkdacht de
oude Reimers, maar het was liem; onmoge
lijk om te lachen. Zijn keel was als dicht
geschroefd. Hij moest de kraag losmaken
om adem to kunnen halen.
Met mooite en hijgend stond hij op en
zocht tastend steun aan den nabij zijnd en
boomstam.
„Ben ik dan de schuld, dat gij gepensio
neerd rijt?"
Dat waren zijn laatst© woorden geweest.
Zij waren tot nog tott niet doorgedrongen tot
de hersens van den ouden man. Plotseling
echter spookten die woorden in zijn brein
als een wilde storm.
„Ben ik dan de schuld dat gij; gepensio
neerd zijt?"
Steeds wedei klonken die woorden in zijn
ooren. Hij zwaaide met de armen in dc
lucht rond, als wilde liij, de gedachten weg
vagen, maar het hielp niets. Ilij waggelde
en tuimelde op de bank neer, zoodat zij
kraakte.
Men had hem dus reeds gepensioneerd.
Het was dus reeds een uitgemaakte zaak,
hem de deur te wijzen als een bedelaar, als
een daklooze.
Als door de koorts bevangen, richtte hij
zich bp.
Do brief
Hij stormde door den tuin naar huis.
Doch zijn voeten waren als met lood be
zwaard.
En als er tocli eons iets anders in dien
brief stond
Dio gedachte dreef het bloed sneller door
zijn lichaam en zij'n adem ging rochelend en
zwaar. Hij' greep om zich staande te houden
naar een paal van de heining, die den tuin
van de schoolplaats soheidde. Maar de paal
bon week onder de zwaarte van zijn lichaam
en brak bij don grond af. Do heining helde
sterk over naar oen zijde. De oude man
raapte al zijn krachten bijl elkaar en ging
naar binnen.
Zijn hart klopt© bijna hoorbaar, toen hij
den brief, tussclieu de schriften verborgen
opzocht. Met woeste grepen smeet liij zo op
den vloer. Misschien stond er nog iets an
ders in. Maar liij kon het bijna niet ge-
looven.
Eindelijk vond liij hom. Haastig scheurde
hij de enveloppe open. Hij las en word
langzamerhand kalmer. Want nu liad bi;
zekerheid. Met den len October moest hij
plaats maken voor den ander, zoo stond het
er in 'harde, nucbtero letters.
Met een enkelen groep van zijtn krachtige
vuist liad hij hot papier verfrommeld in
een liook gesmeten.
Daarop spitst© bijl de ooren. Zijn huik-
houdster was nog niet teruggekeerd. Dg
dorpelingen zaten in do herberg bij hun.
potjes bier. De straatweg was alk uitgestor-
Hofberichten
Op den verjaardag van H. M. de Koningin-
Moeder, Zondag 2 Augustus, zal geen groot
diner ten paleize te Soestdyk plaats hebben.
Alleen zullen dien dag aanzitten II. M. de
Koningin, Z. K„ li. de Prins, Z. IC. H. de
hertog van Saksen Coburg en Gotha, met de
dames en heeren van Hun gevolg, allen te
ven. Een vast besluit teckende zich af in
zijn mondhoeken.
Niemand zou liem storen cu bovendien
was liet bijna avond geworden.
Met langzame schreden trad hij zijn wo
ning uit en hot eerste wat hem in 't oog viel
was de half omver gevallen heining. Met
een krachtigcn scliop trapte hijl ze geheel
tegen den grond. Nu opende hij de kleine
deur van de loods en nam een zeis in do
hand. Onderzoekend voelde hij met den
duim over het snijwenktuig. Het was scherp
genoeg. Dat zij'n vinger bloedde bemerkte
hij niet eens.
Over de omvergetrapt© heining liep hij
naar zijfn groententuin en begon met rijn
vernielenden arbeid. Langzamer en voorzich
tig ill 't begin, naderhand sneller en wilder
hanteerde hij bet snijdende staal. Hij schooi
de ceue plek na de andere kaal, geheel' on
verschillig wat er op groeide. Dc besseustrui-
ken langs het voetpad vielen krakend tegen
den grond. Met woeste kracht drong bij de
zeis door do stengels. Twee kooien lolden
over den weg, een slag met de zeis en ze wa
ren gehalveerd. De ronde doorsneden glin
sterden met dezelfde gecl-roodo kleur als de
avondlijke hemel.
In een oogwenk was do groentetuin ver
woest. Daar was geen stengel meer di©
rechtop stond. Doorgesneden, geknakt en
vertrapt, alles was vernield Slechts een paar
grootere vruchtboompjes hadden aan de
zeis weerstand, geboden.
(Slot volgt.)
