No 11275 57"e Jaargang. Dinsdag 29 September 1903. Nieuw Adeldom. DE ARBEIDSBEURS. hoofdstuk: xxvi. BUITENLAND. SCHIIEDAMSiCHE COURANT Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaalVoor Schiedam en Vlaardingen (1. 1.25. Franco per post fl. 1.65. Prijs per weekVoor Schiedam en Vlaardingen 10 cent. Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Advertentién voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur aan het bureau bezorgd zijn. Bureau s Botcrstraat G8. Prijs der Advertentie n: Van 16 regels fl 0.92iedere regel meer 15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar do plaats die zij innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hier van zijn gratis aan het Bureau te bekomen. In de nummers, die Dinsdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden zoogenaamde Itletue advertenttèn opgenomen tot den prijs van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. Interc. Telefoon No. 183. In, de vergadering van Dinsdag, 21 Octo ber 1902, wea-d door den 'heter M. O, M. de Groot 'heb voorstel gedaan tob stichting cener arbeidsbeurs. In de verdediging van zijn voorstel voer de het raadslid aan, dcfee driei punten 1. 'Zijl zal optreden1 als bemiddelaarster tusschen patroon en werkman' op de arbeids markt 2. Zij', zal lvefc middel kunnen,» zijin van! een voortdurende enquête omtrent de werkloos heid, want zijl zal in staat zijin tot het sa menstellen van een zoo uitvoerig mogelijke weoikloozenstatistieik 3. D'e arbeidsbeurs is een middel om. de werkloosheid te1 beteugelen. Omtrent heb eerste punt voerde voorstel ler nog aan, hoe door een arbeidsbeurs voor komen kan worden, het loopen om weak langs kantoren en werkplaatsen, wat toch altijd „domoralisecrend" werkt. Zeer zeker; e'n oók die patroons, die nu nog van de ar beidsbeurs geen gebruik wcnsche® te ma ken, zouden h'ot doen, indien ze er zich voor een enkele maal maar eens goed in kon den donken, wat dit „zoeken naar weak" be- teekant, hoe hot niet dikwijls vernederend wenkt, maar oneindig stekker inwerkt op manigen flinken man, dam voor velen, door dit nuchter modewoord „deanoraliseerend" wordt uitgedrukt. We geloove® dan ook, dat de 'hoor D& Groot dit woord gebruikt© om niet beschul digd te kunnen worden van met te schelle) kleuren te schilderen'. Ook voor den werkgever moet zij! de aan gewezen plaats zijn, waar bijl de voor hem geschikte arbeidskracht kan vïndeln. (Een kleine opmerking moet ons hier uit de pen oen arbeidsmaa'kt is nog juist geen slavenmarkt, zooals te dikwijls van eenrijldo wordt voorgesteld; met dezelfde lieve een zijdigheid zau toch boven de rubriek oproe pingen en aanbiedingen van betrekkingen als ingenieurs, leeraren eta, in groote bla den „slavennoteeringon" kunnen zetten.) liet spréékt vanzelf, dat, daar liet aan bod de vraag me'estal verre overtreft, de werkgever misbruik ik a 11 maken' van! het grootere aanbod maar kan hij dit niet evenzeer zonder arbeidsbeurs? Zou zonden- deze 'hot aanbod de vraag niet eveneens over treffen om de patroons met gemakkelijker nog uit da bij heil werk zoekenden don goedkoopsten, of Hevea- den te goedköopen kunne® nemen? Heb van de zijde der arbeiders dikwijls aangevoerde, dat de arbeidsbeurs de loonen drukt, steunt dus op geen andere gronden, dan da.t de arbeidsbeurs niet steeds voor komen kan, dat meerder aanbod dan vraag den werkgever in staat Ikan stellen z ij' n uit te keeren loon' tö doen daleta. Maar juist een. goed ingerichte arbeidsbeurs zal' zeer Roman uit het ihedendaagsche leven door P. MICHAELIS. 48) veel kunnen doen oin dit euvel te bwtrij- den. Dis onze is echter nog niet zóó ingea-icht, dab me® van 'haar werking dien uitslag möclit verwachte®. D'ocli daarover straks. Het tweede punt is zeker eveneens van zeer veel belangfedek keilt de telkens to- ru'gkecrendie perioden van) werkloosheid, ieder weet dat een Kestrijiding van' oen kwaad eeti-st dan succes kan' hebhe®, wan neer dat 'kwaad ten volte in zijn' aard- en omvang gekend wordt; een worklooshdid'- stabistielk is dus eetn eetrste voreisohte voor de bestrijding der werkloosheid. Dö inrichting van het register van ons arbeidsbureau, zooalsi die is 'gemaakt naar aanleiding van het advies van het Centraal Bureau voor Sociale adviezen., tovert een dusdanige statistiek. Wanneer althans do Arbeidsbeurs genoeg zaam algemeen wordt. Ter bevordering dier algemeenheid heeft de ambtenaar dezer Arbeidsbeurs zich ge wend tot dé afdeelingon Schiedam, van den R.-K. Volksbond en Patri'monram.,als groot ste der hiér bestaande wterfcli©die®>organisa- tiesi, die tevens patroons en werklieden) om vatten, om zich bijj slagen ook met andere werMiedeu-oirganisaties in verbinding te stellen. Van deu R.-K. Volksbond kWatm mode werking, van Patrimonium kwam. geen antwoord. Waarom niet? zouden wo willen vragen. Zwakker dan punt 1 en 2 schijnt ons punib 3, doter den voorsbétllea* aangevoerd! tor ver dediging van de oprichting der geweinschbe instelling. Ter beteugeling vam werkloosheid kan eten anbedds'b-eurs niets doen, zoolang, zooals uit hot verslag van den amfobeuaair volgt, 't aanbod do vraag zoozeer overtreft. Volgens dat verslag werd er 178 maal naar arbeidskrachten gevraagd, terwijl het aanbod in datzelfde tijdvak, 312 bedroeg. En zoo het omgekeerd© het geval waa'd? Welnu, dan was ei' natuurlijk geen werk loosheid, of 't meest zijh in een bepaald vak, Waarin do arbeidsbeurs dan ook al niet zou kunnen voorzien. „De arbeidsbeurs zal ook bijl overvloed van krachten op één gebied dien weten te leaden naar een terrein, waar meer vraag is. Zij kan daardoor ook medewerken om den ai'moniast to verlichten." D'it nu betwijfelen wijl. D'aaa-gelatem de) moigclijlkheid van die „lei ding naar- een andea- terrein", wijzen wo al weer op de statistiek Van de) bestaande ar beidsbeurs, loopendö van af haar opening op 9 Dec, 1902 tot aan' 30 Juni 1903, die ons leert, dat in dien tijd hek aanbod van wérkkra,c'htén op ieder terrein dat van d© aanvrage® overtrof, uitgezonderd dat, wat jongens in 'b sigarenva'k en dienstboden be treft. Lucie treedt binnen, om don vader1 vbor ■het avondmaal aan tafel te noodigon en z© wil 'hem den arm reiken. Maar hij' weert 'haai- bijna angstig af. Hiji kan haar niet aanzien, rij. die do oorzaak van Victor's dood kende en hem. verzweeg. „Ik, wil n'i'ct eten," zegt hij, „laat mijl hier zitten." „Mag ik u Hokt brengen V' vraagt ze, „Neen, ik heb geen licht noodig," ant woordt hij). „Laat mijl alleen." Hoofdschuddend gaat rij| weg. Ook zij rit aan, tafel zonder een stuk voedsel aan te raiken. Zware zorgen, bekommeren haar. Wat nu 1 Ze heeft het aanzoek van Richard afgewezen, omdat zijl niet anders doen kon. Het was odk lafheid geweest, hem langer dn onzekerheid te laten. Maar welke gevol gen zal kaar weigering hetbbou? Had' zij slechts voor zichzelf té Zol'geu, dan was rij. niet bezorgd. D'o'öh! torwiile van den ouden vader motst ziji de last neg verder dragen. Plotseling schrikt zijl op uit haar over peinzing. Zijl 'heeft voetstappen .gehoord buiten voor de deur en een stem, die rij onder dui zenden zou herkennen. En dn vliegende haast is zij' aan da deair. Hij! komt Franz 'Link heeft ze nu sedert eenige da gen niet gezien. Hijl moleb werken cn kan zildh niet 'gemaikkelij|k uit zijn' Werk! uitbre- Wat de oei-ste oategerié betreft, ieder weet, dat in 't sigaranvaik heb tekort aan jongens steeds bestaat, dat in vole fabrieken hot werk van plakken en dichttimmeren van kistjes reeds 'lang aan meisjes wordt toever trouwd, en wat da tweede categorie betreft, zoo daar spralto is vaui „leiding naar een an der terrein", dan moet dat terrein al zijn diet plaats, waar ze door haar huishoudelijke plichten van de arbeidsmarkt worden Ver wijderd 'gehouden Echter pmit 1 on 2, door don voorsteller aangevoerd, waren zoo juist en bleken ook zoo steekhoudend te zijn in do oogen van de meerderheid van de® Raad, dat in begin sel bestolen werd tob oprichting earner ar beidsbeurs. Voor veten toch was deze instelling een Vreemde zaak, ja, een enkele leek ze zelfs eenigszins bedemkelijlk en er wérd zelfs tot voorzichtigheid aangemaand. Zonderling zal het dezen leden toegeschenen hebben, toen ze, indien ze het aam B, eu W. gezonden ad vies Van het Bureau voor Socialo Adviezen ten minste gelezen hebben, daaruit leerden, dat er in) het naburige Pruisen alleen 1)ij den aanvang van het vorige jaar refeds 2 2 2 arbeidsbeurzen bestonden'. Aan B. en W. werd! alzoo opgedragen bij wijlze van pro'ef voor den tijd! van een jaar éan gemeentelijke arbeidsbeurs op te rich ten en daarvoor een regeling ta treffen. De tijld voter het ontwerpen, daarvan was kort, edgienlijPt te kort om te komen tot een goede regeling, gebaseerd op 'goéde gege vens. Of zooals het in de missive van B. en W. Ai rlietorische kanselarij'stijl heet om het anders dan in) „grotete trekken" te moetén aangevte®', op welke wijze naar ons oordeel voorloopi'g de arbeidsbeurs zou de bckooren te word'ea ingericht, welke groote trekken" bestaan in 't voorstel een persoon aan te stollen om. dagelijks gedu rende eenige uren op t© n'emon do vïageu en aanbiedingen van' werkkrachten, voor verschillende bedrijven cin deze in registers in te schrijven. Mogelijk Worden déze denkbeeldige groo te trekken gebruikt als tegenstelling mot de werkelijk groote trékkon, door het Bureau voor Sociate Adviezen', dat om inlichtingen was gevraagd, aangegeven. Ook dit Bureau stelt op don voorgrond, dat dé tijid voor het onderzoek naar dia organisatie gegund, te kort was, om oen omstandige studie van het onderwerp ta maken. 'De Arbeidsbeurs werd alzoo opgericht, eigenaardig juist in den geest Va®, dien oenige, die aanmaande héb pad der voor zichtigheid to bewandelen. Zijl werd opgericht m> haai" alloreenvou- digstcn vormeen ambtenaar, die aantee- kening houdt van Vraag eu aanbod. Heb meergemeld advies omtrent inrich ting luiddé geheel anders. ken, on ook Lucie kan den ouden man niet verlaten. Vandaag hééft hij, echter op aan dringen van Amalie aan haar de zorg ever de straatkinderen overgelaten. „Ga naar Lucie toe," had rij gezegd, „zij zal uw raad en troost noodig hebben." Ooik liet het verlangen naar Lucie hem met met rust. Hij] treedt binnen en Lucde vliegt hem in de armen. „Ach, hoé goed van je, om te) komen," zegt zo zich tegen hem aanvledend. Hijl ziet haar teeder aan. „Ja riet'bleek Lucie," zegt hij) „ik geloof dat jö geweend hebt." „Heen het is niets," zi© lacht gedwongen, „en nu gekomen sijlt, is allies Weer goed." „Je moet mijl vertollen, wat jö overto men is," antwoordt hij, rijh jas uittrekkend. „Ik hoop niet, dat ik u stoor." „Heen, ik ben Alleen," zegt ze hem mee- troonend naar de kamer. „Ik ben geheel alleen. Yader zit ginds in de woonkamer cn peinst over 'het verleden. En kom nu zit ten om mijl te helpen hiji 't eten, want zooals je ziet is liet nog onaangeroerd. „Gij zat aan tafel, zonder te éten," anb- wo'ordt hij verwijtend. „Maar je moot je toch in acht nemen ©n zorgen dat je hei-stelt van je .lijdensperiode." „Ik had geen honger," zegt rij' lachend. „Maar Wanneer gé mij gezelschap wil hou den, dan komt de eetlust nrissoliiem." „Ik heb honger," antwoordt hij open hartig, terwijl hijl tégenover haar plaats neemt. Hijl tast toé en slaagt er in ook haar aan 't eten te brengen. Intusscheu vertelt •hijl haar Van zijtn dagarbeid en dat Amalie 'hem. tegenwoordig ter zijde staat. Zijl heeft alle hinderpalen zegerijk overwonnen, zij Allereerst wordt daarin de vraag beant woord, in welke handen het bestuur dei- ar beidsbeurs moet berusten, om zooveel mo gelijk waarborgen voor welslagen te bieden. En het te verwachten) antwoord luidt, dat de praktijk heeft bewezen, dat die ar beidsbeurzen da meeste levensvatbaarheid hebben, en de hoogste vlucht kobben geno men, op welker bestuur én. werking door werkgevers en werknemers gelijke invloed word geoefend. Wanneer het beheer op buraiucrati&clien leest weird gesohoieid, wanneer dus alleen door gemeenteambtenaren de leiding ctf hot ge-hoela bestuur zou worden -gevoerd, dan zou eenerrijds het gemis aan kennis van fei telijke toestanden bijl het bestuur, ander zijds het gemis aan belangstelling van hen, ten wier behoeve de beturs) ini het leven werd geroepen, zioh wéldra doön- gevoelen. (Ook edn der leden Van deu Raad van! 21 October schijnt aan zoo iets gcdabht te lieib- ben, toen hiji in het debat wees op dé tus- sehetaikomsb van de Kamers va®. Ai-beid.) Zal dus de arbeidsbeurs aanspraak mogen maken op de belangstelling van Werkgevers en werknemers en clezo ook allengs willen verkrijgen', dan diené 'hét bestuur te bestaan, uit een gelijk aantal werkgevers eu arbei ders, gepresideerd door een' onpartijdig per soon, bijv. te benoemen door de® Raa-d'. Een zoodanig bestuur, voortgekomen uit de verschillende organisaties van patroons en van werklieden, zal dé arbeidsbeurs ma ken tot ecu instelling, die meer invloed kan uitoefenen en beter resultaten hebben dan bet enkel bijhouden Van registers door een gemeenteambtenaar. Zijl lean geregeld verga deren' om steeds meer en) meer te karnen tot bet onder- punt 1 genoemde: bemiddelaar ster tusschen patroon en werkman. Een dergelijke instelling kan ten slotte meer worden dan dat; rij] kan worden wat ze in Hamburg en in zoov-ete Ziwitsersche kantons is. Hoe de arbeidsbeurzen daar wenken? We hadden verwacht, dat door B. en W., nu ze voor 't feit vam don afloop van het proefjaar stonden, met eeni ze-er uitgebreid rapport en advies van datzelfde Bureau voor Soc. Adv. was gekome®, nu, nu de tijd er voor niet te kort behoefde genomen te worden 't Verwonderde ons dan ook, dat het voor- deinsde voor geen moeilijkheid terug, al viel het haai- no'g zoo zwaar. D'e 'kinderen die haar eerst met wantrouwen aanzagen, hadden spoedig genegenheid voor haar op gevat. Zij is bezield! met een heiligen ijver, waaraan zij val moed toegeeft. „Ach," zegt Lucdé zuchtend „wanneer zal de tijd aanbreken, dat ik je terzijde kan staan, zooals ik vurig verlang." „Laat ons m'et langer aarzolen," ant- woterdt hij. „Wijl hebben lang gen'oeg ge wacht." „Het gaat niet, liöve vriend," zegt Lucie, „ik heb eon vader en ik mag hcan in zijn zwakheid niet verlaten." „Breng hem dan. mode," zegt hij vast beraden. „Ook voor 'hem zullen wijl een plaats inruimen, waar hij' zijin dagen rustig slijten kan." ■En hijl schetst haar hoe schoon het rijn zal, wanneer rij' aan elkander toebehornen, ar de een leve® zal voor deu' ander. Mlaar Lucie schudt bezorgd het hoofd. Neon, liet gaat niet, heb 'kan niet. En zij vertelt hem alles; do drukkende afhanke lijkheid van don bankier, die hen onder houdt. Ze vertelt hem ook dat Richard haar band heeft gevraagd, en dat zij hem heeft afgewezen. Zij zijin opgestaan hij' grijpt haar hand. „Arme lieveling!" zegt hij', „wat moet jo ilijldem om mijnentwil." Zijl ziet hém lachend in de oogen. „Voor jou valt mij' niets to zwaar." Hijl trekt haar naar rich toe en hun lip peu vinden elkaar. De dour van hot neveuvertrek wordt zachtjes geopend; de oude heer staat op den drempel, hoog opgericht, met onheil spellend flikkerende oogen. Uit de behandeling dezer zaak meenen wij te mogen opmaken, dat onze gemeente niet is aangesioteu bij het Centrale Bureau van Sociale Adviezen. We hebben gelezen, dat zo daarentegen wel aangesloten is bij oene vereeniging die zich ten doel stelt oude oorkonden, uit archieven, uit te geven. Toen we onze verwotidering daarover eens uitspraken tegenover een kennis, klonk het „Ja, de meeste menschon houden meer van het doode verleden, dan van het levende heden." Hoe 't ook zij, wij meenen, dat men bet eene kan doen cn het andere niet laten, en ceno ge meente als Schiedam met zooveel industrie, mag den blik wel op het heden en de toekomst, in zijn maatschappclijken toestand, gevestigd honden. stol va®) B. en W. luidde)de voorloopig© in richting voort to zetten. 'b Is Waar, de resultaten schijtnert niet on gunstig, althans wat die cijfers, die daar in) 't verslag staan, betreft; maar waarnaar is da gunstige toestand to berekenen D'e door den ambtenaar gcuitte 'klacht te Weinig medewerking", zal 'blijven be staan bij1 een inrichting als de tegenwoordi ge en cc® arbeidsbeurs zonder algeméene medeiwéakmg i's ecu omdi'ng. Het zou jammer zij'n, als do proef o-p de-ze wijze nog eeai jaar'1 werd Voortgezet. Zijl zou oorzaak! zijn, dat onze gemeente e&n. jaar langer vain eeai goedci instelling was beroofd, dat dö medewerking voor een «vicnitueele goede) arbeidsbeurs door diette vertraging ini 't bestaan dor tegenwoordige werd Verzwakt. 28 September 1903. Turk y c. Be Macedonische opstand. Uit consulaire verslagen' blijkt hoe ver schrikkelijk dö Turksohc troepen hébben huisgehouden in het vilajet Adriauopél. Ganschc districten zij'n verwoest, de oogst is vernield, do atmosfeer is verpest door luoht van i'n staat van ontbinding veike-e- remdö lijken. Burgas en dé omliggende dor pen zij® oveh-vuld met vrouwe® -en kinde ren, die van honger dterven. De Turkscbe regeering gaf slechts 25,000 gulden om deze ongelukirigen te helpen. Een, part. telegram van) dé „Franfcf. ZtgJ' uit Konsfca-ntinopeli' meldt: Het hospitaal Guebhan-e was oengisbör- n acht heb tooneel van een algemcenen op stand. 'Drie soldate® die -dienst dédle® als zieken^wachters, overrompelden da kamer van de zusters van het Roodc kruis die de leiding hadden va® da keuken. Ziji warden van alles wat zij bijl zich 'hadden) lieroofd, daarna mishandeld, zelfs werd beproefd haar te worgen. 's Morgens werden dc soldaten' gevangen genomen en in boeien geslagen. D'e Dhitsobe gezant drong dadelijk aan bij de Porte op het treffen van zoodanige maatregelen, dat zulke wandaden zich niet kunne® hea-halon, terwijl ee® flinke schade loosstelling geëischt werd voor de offers. De Porto gaf haar leedwezen) to kenne® over dit voorval en zal dé Duitsohe edsch-e® onverwijld inwilligen. Twee beambte® on een gendarme, lede® van de tolli'ng-commissie, rijn in het district Kotshvana door lelden van hét Macedonische opstandcli'iïgen-comiitó gedood. Yei-sch'cadöne boerte®, tot de opstandelin gen beboterend, bieden aan de Turkscihe autoriteiten hun, onderWetrping aan. Omtrent het onderhandel eu tussohe® Bul garije on' de Porte wordt gemeld dat Bul- gaa-ijle niet eerder wensdht voort te gaan, Lucic bemerkt hem het eerst. „Het is Franz, vader," zegt ze, terwijl ziji zich va® dezen losmaakt en met hem op den -ouden man toetreedt; „Franz, wien ik liefheb en die mij ook lief beeft. Geef ons uw ze'gcn." „Nee®," schreeuwt de vader, terwijl liij zij® handen afwerend tegen haar uitstrekt. „Neen! Niet mijn zegen geef ik, maar mijn vloek „Wat bezielt, u?" roept Lucie, terwijl rij den ouden waggelenden man te hulp snelt. „Het is Franz Link, vader, die® gijl van jongsaf kent. Ik heb hém steeds liefgehad, en nu ik -hem heb weergevonden, weet ik, dat ik hem toebehoou" „Raak me niet aan," weert de oude man af, „jij ook niet. Je verraadt mij', zooals hij mijl verraden heeft. Want hij| is de moorde naar van mijn zoon ,,'Mijinheer Schildhaus," zegt Franz Ver ontrust, „ik was het, die uw zoon beproefde te a-edden." „Jo hebt hem in den dood gedreven roept do oude man hardnekkig. „Waart gij niet op zij® weg getreden, dan leefde hij nog; ik zou heui dan niet behoeven te be- weencn. O, dat ik zwak en oud moet zij'n e® zijti dood niet meer kan wreken. Maar in mijn huis zult gij ni'et blijken on mij® dochter zult gij) niet aanrake®." „Yader," smeekt Lucie, „u zult mij doo- den ik kan niet buiten liem." „Dan kunt go voor mijin part odk ster ven," roept de oude) uit, „wat bekommer ik mij nog om een dochter, nu mij® zoon. dood is „Mijnheer Schildhaus," mengt Franz zich in 't gesprek, „gij weet nauwelijks de ware toedracht der zaak; Wanneer gijl ze wist, dan zoudt ge geen verwijlt tegen mij rich ten, dat volkomen ongegrond is." „Ja, vader," zegt nu Lucie, „Franz heeft Yictor's bestwil .voorgestaan." „Maar Yictor is dood," herhaalt dxs oude man 'hardnekkig. „Nu goed, ga dan met hem mee, en verlaat ook gijl mij'; maar evenals ik den moordenaar van mijl® zoon vervloek, zoo vervloek, ik u ook. „Ja, vloek over u beddengilt hij ten slotte. Zijjn gelaat verkleurt, zijn oogon be ginnen tc rollen, 'hij wankelt. Lucie springt tee on vangt den ouden man in ha-ar armen op. Eon beroerte heeft hem getroffen. Franz helpt mede den zieke o-p de sofa te leggen, dan snolt hij> weg om een dokter te halen. Als hij' terug komt, gaat 'hot iets he ten'; do o®de man adömt weder regelmatig, doch hiji heoft volkome® het bewustzijn ver loren. „Hier is wcini'g meer te doen," zegt d© dokter. „Of bij den slag weder geheel te boven zal 'komen, is onzeker;vooreerst heeft •hij echter volstrekte rust en een zorgzame verpleging noodig." Lucio staat met Franz aan het hed des vaders. „Wat moet ik nu doen?" Vraagt ee. „Uw hart heeft het u reeds gezegd," ant woordt hij. „Verpleeg hern, want hij" i* uw vader." „En wij?" vraagt ze verder. „Wijl zullen wachten en strijden." Zij worpt rich in zijn amen, zwijgend, met groote smart. „Wees dapper," zegt hijl troostend. „Ook voor ons zal de zou eens schijnen." Dan zeggen zij elkaar tot weerziens {Wordt vervolgd

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1903 | | pagina 1